ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Τομέας Οικονομικών της Υγείας ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2006

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ - ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ - ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ FIELDWORK - ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΕΡΟΣ 1 ο : ΕΠΙΠΕΔΟ ΥΓΕΙΑΣ - Ύπαρξη προβλήματος υγείας που να απαιτεί τακτική λήψη φαρμάκων - Που υπάρχει το πρόβλημα υγείας που απαιτεί τακτική λήψη φαρμάκων - Επίπεδο στοματικής υγείας - Ύπαρξη δυσκολιών στην καθημερινή δραστηριότητα που να σχετίζονται με την υγεία - Ύπαρξη προβλήματος αδυναμίας που ΝΑ ΜΗΝ επέτρεψε πραγματοποίηση εργασιών - Επίπεδο ψυχικής υγείας - Επίπεδο ενδιαφέροντος για τον ερωτώμενο από τους γύρω του

2 - Επίπεδο δυνατότητας παροχής πρακτική βοήθειας από τους γείτονες - Συνήθειες των ερωτώμενων σχετιζόμενες με την υγεία ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΣΙΓΑΡΩΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΣΙΓΑΡΩΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΩΝ ΠΟΤΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΩΝ ΠΟΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΨΑΡΙΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΚΡΕΑΤΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΝΤΟΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ - Αυτοχαρακτηρισμός του επιπέδου υγείας ΜΕΡΟΣ 2 ο : ΧΡΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ - Εμφάνιση θέματος υγείας που να χρειάστηκε κάποια από τις υπηρεσίας υγείας - Χρήση υπηρεσιών υγείας τον τελευταίο ΜΗΝΑ - Ανάλυση χρήσης υπηρεσιών υγείας τον τελευταίο μήνα - Χρήση υπηρεσιών υγείας τον τελευταίο ΧΡΟΝΟ - Χρήση φαρμακείου για αγορά φαρμάκων ή άλλων υπηρεσιών σχετιζόμενων με την υγεία - Αριθμός επισκέψεων σε υπηρεσίες υγείας (ειδικότητες ιατρού) τον τελευταίο ΜΗΝΑ - Αριθμός επισκέψεων σε υπηρεσίες υγείας (ειδικότητες ιατρού) τον περασμένο ΧΡΟΝΟ - Χρήση οδοντιατρικών υπηρεσιών - Λόγοι χρήσης οδοντιατρικών υπηρεσιών - Χρήση υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας

3 ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΩΜΕΝΟΥ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ - Τρόποι κάλυψης εξόδων του τελευταίου χρόνου για πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας (εκτός από οδοντίατρο) - Συνολικό ποσό που ξόδεψε ο ερωτώμενος από τη τσέπη του για πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας ανεξαρτήτως του τρόπου πληρωμής - Συνολικό ποσό που ξόδεψε ο ερωτώμενος από τη τσέπη του για οδοντιατρικές υπηρεσίες ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΠΙΘΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΩΜΕΝΟΥ - Εισαγωγή σε Δημόσιο Νοσοκομείο - Εισαγωγή σε Ιδιωτικό Νοσοκομείο - Αριθμός εισαγωγών για νοσηλεία - Λόγοι εισαγωγής σε Δημόσιο ή Ιδιωτικό νοσοκομείο - Άποψη για τη σοβαρότητα των λόγων εισαγωγής σε Δημόσιο ή Ιδιωτικό νοσοκομείο - Συνολικό ποσό που ξόδεψε ο ερωτώμενος από τη τσέπη του για νοσοκομειακές υπηρεσίες υγείας - Τρόποι κάλυψης εξόδων του τελευταίου χρόνου για νοσοκομειακές υπηρεσίες υγείας - Συνεργασία με τον Κοινωνικό Λειτουργό του Νοσοκομείου κατά τη διάρκεια της παραμονής του ερωτώμενου σε αυτό ΜΕΡΟΣ 3 ο : ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ - Επιλογή υπηρεσιών υγείας βάσει χρόνου αναμονής - Επιλογή ιατρείων βάσει προσβασιμότητας - Επιλογή ιατρείων βάσει της μικρότερης «ουράς» αναμονής - Εκτίμηση βαθμού σοβαρότητας των προβλημάτων υγείας που τελικά οδήγησαν στις υπηρεσίες υγείας

4 - Εκτίμηση βαθμού ευαισθησίας στα προβλήματα υγείας που τελικά οδήγησαν στις υπηρεσίες υγείας - Εκτίμηση του οφέλους από την ιατρική παρέμβαση ως αιτία χρησιμοποίησης υπηρεσίας υγείας - Εκτίμηση του κινδύνου από το πρόβλημα υγείας ως αιτία χρησιμοποίησης υπηρεσίας υγείας - ΜΗ χρησιμοποίηση υπηρεσιών υγείας παρά την ύπαρξη προβλήματος υγείας ΜΕΡΟΣ 4 ο : ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ - Αξιολόγηση των διαφορετικών τρόπων με τους οποίους οι υπηρεσίες φροντίδας υγείας δείχνουν σεβασμό στους ανθρώπους - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με την απαιτούμενη προσοχή από τις υπηρεσίες υγείας - Άποψη για το πόσο συχνά οι υγειονομικοί αντιμετώπισαν τον ερωτώμενο με τον απαιτούμενο σεβασμό - Άποψη για το πόσο συχνά το διοικητικό προσωπικό αντιμετώπισε τον ερωτώμενο με απαιτούμενο σεβασμό - Άποψη για το πόσο συχνά η εξέταση και η θεραπεία έγινε με τρόπο που σεβάστηκε την ιδιωτικότητα - Άποψη για το πόσο συχνά οι γιατροί, οι νοσηλευτές και οι άλλοι υγειονομικοί ακούνε προσεκτικά - Άποψη για το πόσο συχνά οι γιατροί και οι άλλοι υγειονομικοί εξηγούν τα πράγματα με κατανοητό τρόπο - Άποψη για το πόσο συχνά οι γιατροί και οι άλλοι υγειονομικοί έδωσαν χρόνο να υποβληθούν ερωτήσεις για τα προβλήματα υγείας ή της θεραπείας - Άποψη για το πόσο συχνά οι γιατροί και οι άλλοι υγειονομικοί ζήτησαν άδεια πριν αρχίσουν μια θεραπεία ή κάποια εξέταση - Άποψη για το πόσο συχνά έγιναν συζητήσεις με το γιατρό ή άλλο υγειονομικό που πραγματοποιήθηκαν ιδιωτικά, έτσι ώστε άλλοι άνθρωποι να μην μπορούσαν να ακούσουν αυτό που λεγόταν

5 - Άποψη για το πόσο συχνά ο γιατρός ή άλλος υγειονομικός κράτησαν τις προσωπικές πληροφορίες εμπιστευτικές - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με την αντιμετώπιση με αξιοπρέπεια στις υπηρεσίες υγείας - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με το πόσο καλά οι υγειονομικοί επικοινώνησαν με τον ερωτώμενο - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με τη συμμετοχή του ερωτώμενου στη λήψη των αποφάσεων για τη φροντίδα ή τη θεραπεία - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με τρόπο με τον οποίο οι υπηρεσίες υγείας κράτησαν τις πληροφορίες εμπιστευτικές - Άποψη για το πόσο σοβαρό πρόβλημα ήταν, εάν ήταν, να χρησιμοποιήσει ο ερωτώμενος άλλες μονάδες υγείας πέρα από εκείνες που χρησιμοποιεί συνήθως - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με τη δυνατότητα πρόσβασης σε υγειονομικό ή στην υπηρεσία της επιλογής του ερωτώμενου το τελευταίο τρίμηνο - Αξιολόγηση της βασικής ποιότητας της αίθουσας αναμονής των χώρων φροντίδας υγείας - Αξιολόγηση της καθαριότητας του χώρου φροντίδας υγείας - Αξιολόγηση της ποιότητας του περιβάλλοντος στους χώρους φροντίδας υγείας στη διάρκεια του χρόνου - Άποψη για το χρόνο που χρειάζεται κατά μέσο όρο για να χρησιμοποιήσει τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας ο ερωτώμενος στη διάρκεια του χρόνου - Αξιολόγηση του χρόνου που απαιτείται για την επίσκεψή στο γιατρό ή τη παραμονή στο νοσοκομείο - Λόγοι άσχημης αντιμετώπισης από το σύστημα ή τις υπηρεσίες υγείας - Άποψη για το αν συνολικά, τον τελευταίο χρόνο, ο ερωτώμενος έλαβε τη νοσοκομειακή φροντίδα όσο γρήγορα θα ήθελε - Άποψη για το αν συνολικά, τον τελευταίο χρόνο, εφόσον ήταν στο νοσοκομείο ο ερωτώμενος, πόσο συχνά έλαβε την προσοχή του γιατρού ή των νοσηλευτών τόσο γρήγορα όσο θα ήθελε - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με τη λήψη έγκαιρης προσοχής στο νοσοκομείο από τους ερωτώμενους που ήταν στο νοσοκομείο - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με το να αντιμετωπισθεί ο ερωτώμενος με αξιοπρέπεια όταν ήταν στο νοσοκομείο - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με το πόσο καλά οι υγειονομικοί επικοινωνούσαν με τον ερωτώμενο

6 - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με τη συμμετοχή του ερωτώμενου στη λήψη των αποφάσεων για τη φροντίδα ή τη θεραπεία, τόσο όσο θα ήθελε - Αξιολόγηση της εμπειρίας του ερωτώμενου σε σχέση με τον τρόπο που το νοσοκομείο κράτησε τις προσωπικές πληροφορίες εμπιστευτικές - Αξιολόγηση της εμπειρίας του ερωτώμενου σε σχέση με τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το νοσοκομείο της επιλογής του - Αξιολόγηση της εμπειρίας σε σχέση με το πώς επέτρεψε το νοσοκομείο να επικοινωνεί ο ερωτώμενος με την οικογένεια, τους φίλους και να συνεχίσει τις κοινωνικές και θρησκευτικές συνήθειες κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νοσοκομείο - Άποψη για πόσο μεγάλο ήταν το πρόβλημα, αν υπήρχε, να επιτρέπει το νοσοκομείο στην οικογένεια του ερωτώμενου να φροντίσει τις προσωπικές του ανάγκες - Άποψη για πόσο μεγάλο ήταν το πρόβλημα, αν υπήρχε, να επιτρέπει το νοσοκομείο να ασκήσει ο ερωτώμενος τα θρησκευτικά ή παραδοσιακά έθιμα ή καθήκοντά του - Άποψη για το αν τον τελευταίο χρόνο υπήρξε στιγμή κατά την οποία ο ερωτώμενος δεν αναζητήσατε φροντίδα υγείας επειδή δεν μπορούσατε να την αντιμετωπίσετε οικονομικά - Άποψη για το αν τον τελευταίο χρόνο υπήρξε στιγμή κατά την οποία ο ερωτώμενος χρειάστηκε υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας και δεν τις αναζήτησε επειδή δεν γνώριζε πού πρέπει να απευθυνθεί - Άποψη για την ανταποκρισιμότητα των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας που έχει χρησιμοποιήσει ο ερωτώμενος τον τελευταίο ΜΗΝΑ - Άποψη για την ανταποκρισιμότητα των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας που έχει χρησιμοποιήσει ο ερωτώμενος τον τελευταίο ΧΡΟΝΟ - Άποψη για την ανταποκρισιμότητα των νοσοκομειακών υπηρεσιών αν και εφόσον τις έχει χρησιμοποιήσει ο ερωτώμενος τον τελευταίο ΧΡΟΝΟ

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η σημασία της έρευνας υπηρεσιών υγείας στον προσδιορισμό των υγειονομικών προτεραιοτήτων, τη διαμόρφωση των πολιτικών υγείας και τη λήψη των αποφάσεων στην υγειονομική πολιτική είναι προφανής. Έννοιες όπως αυτοαξιολόγηση του επιπέδου υγείας, χρησιμοποίηση υπηρεσιών υγείας και ανταποκρισιμότητα παρεχομένων υπηρεσιών κατέχουν κεντρική θέση στην υγειονομική πολιτική δεδομένου ότι οι αντιλήψεις των χρηστών τόσο για το σύστημα υγείας όσο και για το επίπεδο υγείας τους διαμορφώνουν τη ζήτηση των υπηρεσιών υγείας, αναδεικνύουν τις αδυναμίες του συστήματος και αξιολογούν τον βαθμό στον οποίον αυτό ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των χρηστών. Η χρησιμότητά του αυτοαξιολογούμενου επιπέδου υγείας έχει εκτενώς συζητηθεί στο παρελθόν και είναι πλέον αποδεκτό ότι αποτελεί χρήσιμο εργαλείο στην έρευνα και στο σχεδιασμό των υπηρεσιών υγείας συμβάλλοντας στην προσπάθεια προσδιορισμού του επιπέδου υγείας του πληθυσμού αφού θεωρείται σημαντικός δείκτης αυτού, ειδικά καθώς μπορεί να αντανακλά ασθένειες οι οποίες δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί με ιατρικές εξετάσεις. Το επίπεδο υγείας όπως το αντιλαμβάνεται το ίδιο το άτομο μπορεί να λειτουργήσει ως σημαντικός δείκτης της μελλοντικής νοσηρότητας και θνησιμότητας και ταυτόχρονα αντανακλά τις κοινωνικο-οικονομικές και ψυχολογικές συνθήκες καθώς και τις επιβλαβείς συνήθειες του ατόμου. Η μελέτη της κατανάλωσης των υπηρεσιών υγείας, καταλήγοντας στον εντοπισμό των παραγόντων οι οποίοι προσδιορίζουν την πρόσβαση και τη χρησιμοποίηση των υπηρεσιών υγείας ανιχνεύει τον μηχανισμό μέσω του οποίου οι

8 αισθανόμενες ανάγκες των πολιτών μετατρέπονται σε εκφραζόμενες και τα πιθανά εμπόδια που συναντούν οι χρήστες των υπηρεσιών υγείας στην επαφή τους με το σύστημα υγείας. Η μελέτη επομένως της χρήσης των υγειονομικών πόρων συνδέεται με την μελέτη της επίδρασης των αναγκών υγείας στη χρήση των υπηρεσιών υγείας καθώς και τη μελέτη του βαθμού στον οποίον ικανοποιούνται τα κριτήρια της αποδοτικότητας και της ισότητας, αφού η χρησιμοποίηση των υπηρεσιών υγείας είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο το οποίο περιλαμβάνει επιδημιολογικές διαστάσεις αλλά και πτυχές οι οποίες συνδέονται με δημογραφικούς, κοινωνοκοικονομικούς και δομικούς παράγοντες του συστήματος υγείας κάθε χώρας. Επιπρόσθετα, η επιλογή, καθώς και η απόφαση όχι μόνο να αναζητήσει κάποιος υπηρεσίες υγείας αλλά και σε ποιο βαθμό θα τις αναζητήσει, ή ποιο θα είναι το είδος των υπηρεσιών που θα αναζητήσει, είναι διαδικασίες οι οποίες υπαγορεύονται και από την επίδραση παραγόντων, που σχετίζονται είτε με την συμπεριφορά είτε με τις αντιλήψεις για την υγεία και καθορίζουν τη στάση των πολιτών απέναντι στις υπηρεσίες υγείας. Η σημασία της μελέτης της ανταποκρισιμότητας των υπηρεσιών υγείας, έννοια η οποία ορίζεται ως ο βαθμός στον οποίο το σύστημα υγείας ανταποκρίνεται στις θεμιτές προσδοκίες των πολιτών σε σχέση με όλες τις μη ιατρικές πλευρές της συναλλαγής τους με αυτό ή τη χρηματοδοτική διάσταση της ισότητας, απορρέει από το γεγονός ότι παρέχει συμπεράσματα που αφορούν στην αξιολόγηση του συστήματος υγείας από τους πολίτες και αποτυπώνουν το βαθμό επιτυχίας του. Βάσει του προαναφερόμενου πλαισίου, ο Τομέας Οικονομικών της Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, με την εθνικής εμβέλειας έρευνα «Διερεύνηση του επιπέδου υγείας και αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα» επιχειρεί να ανιχνεύσει τις βασικές συνιστώσες της υγειονομικής πολιτικής οι οποίες αφορούν στην ισότητα, στην αποτελεσματικότητα και

9 στην κοινωνική αποδοτικότητα, μέσω της μελέτης του αυτοαξιολογούμενου επιπέδου υγείας, της χρησιμοποίησης των υπηρεσιών υγείας και της ανταποκρισιμότητας των υπηρεσιών υγείας, ενώ ταυτόχρονα επιχειρεί να προσεγγίσει τις διαστάσεις του ελληνικού συστήματος υγείας που καθορίζουν την πρόσβαση ή θέτουν εμπόδια στην επαφή των πολιτών με τις υπηρεσίες υγείας, με σκοπό την ακριβή και αξιόπιστη ανάγνωση της πραγματικής κατάστασης και των προβλημάτων τα οποία αντιμετωπίζει ο υγειονομικός τομέας στην Ελλάδα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε διατύπωση εναλλακτικών προτάσεων πολιτικής υγείας. Η έρευνα «Διερεύνηση του επιπέδου υγείας και αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα» σχεδιάστηκε από τον Τομέα Οικονομικών της Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και διενεργήθηκε από την εταιρεία «G.P.O. Έρευνα Επικοινωνία Α.Ε» κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο του 2006. Για τον σκοπό της έρευνας, επιλέχθηκε τυχαίο δείγμα 4003 ατόμων, το οποίο στρωματοποίηθηκε ανά γεωγραφική περιφέρεια, βαθμό αστικότητας σε κάθε περιφέρεια, ηλικία και φύλο, προκειμένου να επιτευχθεί η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος ως προς το ενήλικο ελληνικό πληθυσμό. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας σχεδιάστηκε βάσει της μεθοδολογίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενώ ταυτόχρονα εμπλουτίστηκε με ερωτήσεις οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον και χρησιμοποιούνται στην έρευνα υπηρεσιών υγείας.

10 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΗΣ ΈΡΕΥΝΑΣ Γιάννης Κυριόπουλος-Τομέας Οικονομικών της Υγείας-Ε.Σ.Δ.Υ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Άγγελος Χατζάκης-Πανεπιστήμιο Αθηνών Χρήστος Λιονής-Πανεπιστήμιο Κρήτης Ελένη Γελαστοπούλου-Πανεπιστήμιο Πάτρας Μαίρη Γείτονα-Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θόδωρος Κωνσταντινίδης-Πανεπιστήμιο Θράκης ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ Ελπίδα Πάβη-Ε.Σ.Δ.Υ Δημήτρης Ζάβρας-Ε.Σ.Δ.Υ Σουζάνα Γκρέγκορυ-Ε.Σ.Δ.Υ Νατάσα Δανιηλίδου-Τ.Ε.Ι Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Αλτάνης-Ε.Σ.Δ.Υ Χαράλαμπος Οικονόμου-Πάντειο Πανεπιστήμιο Γιώργος Νικολαϊδης-Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού Σπύρος Αποστολόπουλος-Αττικό Νοσοκομείο

11 1 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Διερεύνηση και μελέτη του αυτοαξιολογούμενου επιπέδου υγείας του ενήλικου ελληνικού πληθυσμού, της χρησιμοποίησης των υπηρεσιών υγείας από ενήλικο ελληνικό πληθυσμό και της ανταποκρισιμότητας του ελληνικού συστήματος υγείας. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Η διαμόρφωση του ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκε με συνεργα-σία της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και της εταιρείας που ανέλαβε την συλλογή των στοιχείων της έρευνας και με γνώμονα την κατανόησή του απ τους ερωτώμενους και την εξαγωγή της μέγιστης δυνατής πληροφορίας αναφορικά με τους στόχους που θέτει το όλο έργο. ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της αναλογικής στρωματοποιημένης δειγματοληψίας. Το δείγμα αποτελείται από 4.000 ερωτώμενους από το σύνολο του ενήλικου (ηλικίας 18+) πληθυσμού της χώρας. ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ - ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ FIELDWORK Η συλλογή στοιχείων πραγματοποιήθηκε με την μέθοδο ημιποιοτικών ατομικών συνεντεύξεων στο χώρο κατοικίας των ερωτώμενων βάσει ερωτηματολογίου αυστηρής δόμησης και χρήση βοηθητικών καρτών. Οι ατομικές συνεντεύξεις διεξάχθηκαν κατόπιν προκαθορισμένης διαδρομής στα επιλεγμένα σημεία αναφοράς (δειγματοληπτικές μονάδες) τις πρωινές και τις απογευματινές ώρες. Σε κάθε επιλεγμένο

12 νοικοκυριό ζητήθηκε το άτομο που αντιστοιχεί στο φύλο και την ηλικία της διαδικασίας επιλογής των δειγματοληπτικών μονάδων που προαναφέρθηκαν. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Η επεξεργασία των ερωτηματολογίων μετά από την συλλογή τους ακολούθησε τη διαδικασία ελέγχου, κωδικοποίησης, καταγραφής και στατιστικής επεξεργασίας με όλα τα απαραίτητα εργαλεία της στατιστικής. Ένα απ αυτά είναι το SPSS Ver14.0. ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Με βάση τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των δεδομένων συντάχθηκε η παρούσα έκθεση συμπερασμάτων.

13 2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Οι στόχοι της έρευνας ήταν να διερευνηθούν εις βάθος και με δυνατότητες προβολής στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού μιας σειράς κρίσιμων παραγόντων που αφορούν το επίπεδο υγείας της χώρας μας. Μέσα από το υπό διαμόρφωση ερωτηματολόγιο και με χρήση συνδυασμένων και απλών ερωτήσεων είναι δυνατόν να διερευνηθούν συγκεκριμένοι παράμετροι, όπως: - Αξιολόγηση του προσωπικού επιπέδου υγείας των ερωτώμενων - Την εκτίμηση της πορείας της ατομικής υγείας στο άμεσο και απώτερο μέλλον - Διερεύνηση της κατανάλωση υπηρεσιών υγείας σε όλα τα επίπεδα - Συλλογή αξιόπιστων στοιχείων για τις προτιμήσεις αξιοποίησης υπηρεσιών υγείας που παρέχονται στη χώρα μας - Την άμεση αξιολόγηση της κατάστασης στον τομέα της Υγείας σε όλα τα επίπεδα (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, νοσοκομειακή) - Τις απόψεις και τις προσδοκίες των Ελλήνων για τις μελλοντικές εξελίξεις στην Υγεία. Στο παράρτημα Ι του παρόντος παρατίθεται το ερωτηματολόγιο, όπως αυτό κατέληξε σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του ΕΣΔΥ.

14 3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Για την διαμόρφωση του δείγματος χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της αναλογικής στρωματοποιημένης δειγματοληψίας. Το δείγμα αποτελείται από 4.000 ερωτώμενους από το σύνολο του ενήλικου (ηλικίας 18+) πληθυσμού της χώρας. Με βάση τον καθιερωμένο τρόπο προσδιορισμού των εδαφικών στατιστικών μονάδων η χώρα μας χωρίζεται σε Περιφέρειες (NUTS II) και Νομούς (NUTS III) όπως αυτό φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Γεωγραφικός Κωδικός Σύνολο χώρας, Γεωγραφικές ζώνες, περιφέρειες, νομοί 18 ετών και άνω % Συνόλου Αρ. Ερ. Αρ. Μον. 00 ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΟΣ 8.336.216 100,00 4000 400 ζώνες 00 ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 2.664.586 31,96 1279 128 00 ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1.854.043 22,24 890 89 00 ΑΤΤΙΚΗΣ 3.001.802 36,01 1440 144 00 ΝΗΣΙΩΝ 815.785 9,79 391 39 περιφέρειες 00 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 456.825 5,48 219 22 00 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1.420.858 17,04 682 68 00 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 222.360 2,67 107 11 00 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 564.543 6,77 271 27 00 ΗΠΕΙΡΟΣ 259.661 3,11 125 12 00 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 162.552 1,95 78 8 00 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 538.317 6,46 258 26 00 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 429.903 5,16 206 21 00 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 463.610 5,56 222 22 00 ΑΤΤΙΚΗ 3.001.802 36,01 1440 144 00 ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 156.401 1,88 75 8 00 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 219.422 2,63 105 11 00 ΚΡΗΤΗ 439.962 5,28 211 21 νομοί 01 ΝΟΜΟΣ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ 163.201 1,96 78 8 03 ΝΟΜΟΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ 94.916 1,14 46 5 04 ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ 158.127 1,90 76 8 05 ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ 15.278 0,18 7 1 06 ΝΟΜΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ 131.557 1,58 63 6 07 ΝΟΜΟΣ ΦΩΚΙΔΟΣ 30.025 0,36 14 1

15 Γεωγραφικός Κωδικός Σύνολο χώρας, Γεωγραφικές ζώνες, περιφέρειες, νομοί 18 ετών και άνω % Συνόλου Αρ. Ερ. 11 ΝΟΜΟΣ ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ 78.643 0,94 38 4 12 ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ 71.700 0,86 34 3 13 ΝΟΜΟΣ ΑΧΑΪΑΣ 235.771 2,83 113 11 14 ΝΟΜΟΣ ΗΛΕΙΑΣ 139.345 1,67 67 7 15 ΝΟΜΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ 110.963 1,33 53 5 16 ΝΟΜΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ 73.108 0,88 35 4 17 ΝΟΜΟΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ 129.196 1,55 62 6 21 ΝΟΜΟΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ 29.192 0,35 14 1 22 ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 86.615 1,04 42 4 23 ΝΟΜΟΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 29.390 0,35 14 1 24 ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ 17.354 0,21 8 1 31 ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΗΣ 58.018 0,70 28 3 32 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 33.376 0,40 16 2 33 ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 123.520 1,48 59 6 34 ΝΟΜΟΣ ΠΡΕΒΕΖΗΣ 44.747 0,54 21 2 41 ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ 93.549 1,12 45 4 42 ΝΟΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ 212.198 2,55 102 10 43 ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 155.687 1,87 75 7 44 ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ 103.109 1,24 49 5 51 ΝΟΜΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ 26.067 0,31 13 1 52 ΝΟΜΟΣ ΔΡΑΜΑΣ 78.228 0,94 38 4 53 ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ 107.637 1,29 52 5 54 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 813.474 9,76 390 39 55 ΝΟΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ 109.182 1,31 52 5 56 ΝΟΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 40.911 0,49 20 2 57 ΝΟΜΟΣ ΚΙΛΚΙΣ 66.990 0,80 32 3 58 ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ 115.134 1,38 55 6 59 ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΗΣ 109.433 1,31 53 5 61 ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ 95.320 1,14 46 5 62 ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ 152.499 1,83 73 7 63 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ 40.247 0,48 19 2 64 ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 73.672 0,88 35 4 71 ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ 113.181 1,36 54 5 72 ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ 72.915 0,87 35 3 73 ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ 83.319 1,00 40 4 81 ΝΟΜΟΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ 135.616 1,63 65 7 82 ΝΟΜΟΣ ΚΥΚΛΑΔΩΝ 83.805 1,01 40 4 83 ΝΟΜΟΣ ΛΕΣΒΟΥ 82.575 0,99 40 4 84 ΝΟΜΟΣ ΣΑΜΟΥ 33.587 0,40 16 2 85 ΝΟΜΟΣ ΧΙΟΥ 40.240 0,48 19 2 91 ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 213.864 2,57 103 10 92 ΝΟΜΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 58.069 0,70 28 3 93 ΝΟΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ 57.133 0,69 27 3 94 ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ 110.896 1,33 53 5 A1 ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΑΘΗΝΩΝ 2.178.938 26,14 1046 105 A2 ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 289.656 3,47 139 14 A3 ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 106.601 1,28 51 5 A4 ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 426.607 5,12 205 20 Αρ. Μον.

16 Στον παραπάνω πίνακα αναφέρονται ο Μόνιμος πληθυσμός ανά Περιφέρεια και ανά Νομό όπως έχει καταγραφεί στην Απογραφή του 2001. Για τις απαιτήσεις της έρευνας με βάση την παραπάνω κατανομή του υπό εξέταση πληθυσμού προσδιορίστηκαν 400 Αντιπροσωπευτικές Δειγματοληπτικές Μονάδες που κατανεμήθηκαν σωματοποιημένα σε επίπεδο Περιφερειών, βαθμό αστικότητας τόπου διαμονής, το φύλο και την ηλικία. Η επιλογή των περιοχών πραγματοποιήθηκε σε τρία διαδοχικά στάδια: - Υπολογισμός αριθμού Μονάδων ανά περιοχή - Καθορισμός μεγέθους δείγματος για κάθε σημείο - Καθορισμός δείγματος ανά φύλο και ηλικία για κάθε σημείο. Η τελική επιλογή του δείγματος συμφωνήθηκε από την ερευνητική ομάδα του ΕΣΔΥ.

17 4 ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ - ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ FIELDWORK Για την παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε επιλογή και εκπαίδευση των ερευνητών με τους παρακάτω στόχους: Ενημέρωση επί του σκοπού, της φιλοσοφίας και της μεθοδολογίας της συγκεκριμένης έρευνας. Λεπτομερής εκπαίδευση στις μεθόδους χειρισμού των ερωτηματολογίων και ιδιαίτερα στον τρόπο υποβολής των ερωτήσεων και καταγραφής των πληροφοριών. Εκπαίδευση επί της ειδικής επικοινωνίας. Έλεγχος εργασίας ερευνητών Η έρευνα τέθηκε υπό την εποπτεία του υπεύθυνου των ερευνητών και των εποπτών, οι οποίοι ήταν δίπλα στους ερευνητές για να βεβαιώνουν ότι τα ερωτηματολόγια συμπληρώνονται σύμφωνα με τις προδιαγραφές της έρευνας. Όλα τα ερωτηματολόγια που συλλέγονταν ελέγχονταν καθημερινά. Το 10% των συνεντεύξεων επαληθεύτηκε από τους επόπτες και όλα τα ερωτηματολόγια από το ειδικό λογισμικό ποιοτικού ελέγχου. 5 ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Το ερευνητικό πρόγραμμα ξεκίνησε στις 12 Ιουνίου του 2006. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν από 19 Ιουνίου μέχρι 20 Ιουλίου. Η επεξεργασία των ερωτηματολογίων, ο έλεγχος, η κωδικοποίηση, η καταγραφή και στατιστική επεξεργασίας πραγματοποιήθηκε από 12 Ιουλίου μέχρι 5 Αυγούστου. Η υλοποίηση της έρευνας (έρευνα πεδίου, συλλογή, καταγραφή και επεξεργασία στοιχείων, αρχική στατιστική επεξεργασία) πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την εταιρία ερευνών GPO AE.

18

19 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Γυναίκα 50,7% Άνδρας 49,3% Φύλο Frequency % Άνδρας 1.973 49,3 Γυναίκα 2.030 50,7

20 40 36,0 35 30 25 20 17,0 15 10 5 5,5 2,8 6,7 3,0 2,0 6,5 5,2 5,5 2,0 2,5 5,2 0 ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑ ΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΑΤΤΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΡΗΤΗ Γεωγραφική περιοχή Frequency % ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 220 5,5 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 681 17,0 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 112 2,8 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 270 6,7 ΗΠΕΙΡΟΣ 120 3,0 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 80 2,0 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 260 6,5 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 208 5,2 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 221 5,5 ΑΤΤΙΚΗ 1.441 36,0 ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 81 2,0 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 100 2,5 ΚΡΗΤΗ 209 5,2

21 25 20,1 20 15 14,9 17,5 17,1 13,2 11,1 10 5,6 5 0,5 0 16-25 26-35 36-45 46-55 56-65 66-75 76 > Δ. A. Ηλικία Frequency % 16-25 596 14,9 26-35 700 17,5 36-45 806 20,1 46-55 684 17,1 56-65 527 13,2 66-75 445 11,1 76 > 225 5,6 Δεν απάντησαν 20 0,5

22 40 35 34,5 30 25 20 20,0 19,3 15 13,6 10 5 0 1,9 4,6 5,7 0,4 Εργοδότης Μισθωτός Εργαζόμενος Άνεργος Συνταξιούχος Νοικοκυρά Φοιτητής / Μαθητής Άλλο Ιδιότητα Frequency % Εργοδότης, Αυτοαπασχολούμενος, Εργαζόμενος για δικό του λογαριασμό 786 20,0 Μισθωτός / Ημερομίσθιος 1.358 34,5 Εργαζόμενος/η χωρίς αμοιβή οικογενειακής επιχείρησης, ή γεωργικής εκμετάλλευσης 73 1,9 Άνεργος/η προσωρινά εκτός δουλειάς 180 4,6 Συνταξιούχος 760 19,3 Νοικοκυρά 533 13,6 Φοιτητής / Μαθητής / Σπουδαστής / Φαντάρος 226 5,7 Άλλο (Πχ. Εισοδηματίας) 16 0,4 Total 3.932 100,0 Δεν απάντησαν 71

23 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ «Διερεύνηση του επιπέδου υγείας και αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα» Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας Λ. Αλεξάνδρας 196, ΤΚ 11521 ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΚΤΗ/ΡΙΑΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 06 ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ

25 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ ΕΡΩΤΩΜΕΝΟΥ Καλημέρα/ καλησπέρα σας. Πραγματοποιούμε έρευνα καταγραφής του επιπέδου υγείας και αξιολόγησης των υπηρεσιών υγείας και της ανταποκρισιμότητάς τους στην Ελλάδα. Την έρευνα διεξάγει η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και πραγματοποιείται με προσωπικές συνεντεύξεις σε όλη την Ελλάδα. Αρχικά θα ήθελα να σας ρωτήσω μερικά πράγματα για την υγεία σας και πώς την αξιολογείτε εσείς προσωπικά. Ερ. 1. Πώς θα χαρακτηρίζατε την υγείας σας σήμερα; 1 Πολύ καλή 2 Καλή 3 Μέτρια 4 Κακή 5 Πολύ κακή 0 ΔΞ/ΔΑ Ερ. 2. Έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας για το οποίο είναι απαραίτητο να παίρνετε τακτικά φάρμακα; 1 Ναι 2 Όχι 0 ΔΞ/ΔΑ Ερ 3. (Αν ΝΑΙ στην Ερ. 2) Σε ποιο σύστημα/όργανο αντιμετωπίζετε το πρόβλημα για το οποίο είναι απαραίτητο να παίρνετε τακτικά φάρμακα; Συγκεκριμένα. Καρδιολογικό/ Κυκλοφορικό (Έμφραγμα, ΣΝ, Υπόταση, Υπέρταση, Καρδιακή Ανεπάρκεια, Αρρυθμίες, κτλ.) 1 Πνευμονολογικό/ Βρογχικό (Φυματίωση, Χρόνια βρογχίτιδα, Άσθμα, Εμφύσημα, κτλ.) 2 Μεταβολικό/ Ενδοκρινολογικό (Σ. Διαβήτης, Υπερλιποπροτειναιμια, διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα,..). 3 Γαστρεντερολογικό (και ήπατος) (Έλκος στομάχου/ δωδεκαδακτύλου, Χολολιθίαση -κυστίτιδα, Ηπατοπάθεια..) 4 Νεφρολογικό/ Ουρολογικό (Νεφροπάθεια, Νεφρίτιδα, Λιθίαση, Κυστίτιδα, Υπερπλασία του προστάτη,..) 5 Αγγειακό (Θρόμβωση, Εμβολή, Κιρσοί, ) 6 Ορθοπεδικό (Χρόνια πολυαρθρίτιδα, Αρθρο-, Σπονδυλο-, Δισκοπάθειες, Ισχιαλγία, Ουρική Αρθρίτιδα,..) 7 Δερματικό (Εξάνθημα, Έκζεμα, Ψωρίασης, Αφροδίσια,..) 8 Νευρολογικό/ Εγκεφαλικό (Επιληψία, Εγκεφαλικό έμφρακτο, Εγκεφαλοπάθειες, Μηνιγγίτιδα, Σκλήρυνση κατά πλάκας, Ν. Parkinson,..), 9 Ψυχιατρικό (Κατάθλιψη, Σχιζοφρένια, Συναισθηματικές ψυχώσεις, Νευρώσεις, ) 10 Γυναικολογικό (Νοσήματα της μήτρας, του κόλπου, του μαστού,..) 11 Οφθαλμολογικό (Γλαύκωμα, Επιπεφυκίτιδα,..) 12 ΟΡΛ (Ωτίτιδα, Φαρυγγίτιδα, Αμυγδαλίτιδα,..) 13 Κακοήθη Νεοπλασία 14 Άλλο (π.χ. Αλλεργίες) 15 Δ.Ξ. / Δ.Α 0 Ερ. 4. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη στοματική υγεία σας σήμερα; 1 Πολύ καλή 2 Καλή 3 Μέτρια 4 Κακή 5 Πολύ κακή 0 ΔΞ/ΔΑ Ερ. 5. Συνολικά τον τελευταίο μήνα είχατε δυσκολία και πόσο σοβαρή; Ερ. 6. 1 = Καμία 2 = Μικρό 3 = Μέτριο 4 = Σοβαρό 5 = Εξαιρετικά σοβαρό 0 = Δ.Ξ. / Δ.Α. 5.1 να μετακινηθείτε... 1 2 3 4 5 0 5.2 με την αυτοεξυπηρέτησή σας (πχ. πλύσιμο, ντύσιμο)... 1 2 3 4 5 0 5.3 δυσκολία με την εργασία σας ή τις δουλειές του σπιτιού (πχ. το πλύσιμο των πιάτων, το μαγείρεμα, το πλύσιμο των ρούχων, την καθαριότητα)... 1 2 3 4 5 0 5.4 σας παρουσιάστηκε πόνος ή δυσφορία... 1 2 3 4 5 0 5.5 αισθανθήκατε λύπη ή στενοχώρια που να σας δημιούργησε πρόβλημα.. 1 2 3 4 5 0 5.6 αντιμετωπίσατε δυσκολία στο να συγκεντρωθείτε ή να θυμηθείτε κάτι... 1 2 3 4 5 0 5.7 αντιμετωπίσατε δυσκολία στις προσωπικές σας σχέσεις ή στη συμμετοχή σας σε κοινωνικές εκδηλώσεις ή κάτι που να σας δημιούργησε πρόβλημα... 1 2 3 4 5 0 Θα ήθελα να μου πείτε αν τις τελευταίες τριάντα μέρες παρουσιάστηκε κάποιο πρόβλημα αδυναμίας που ΝΑ ΜΗΝ σας επέτρεψε να κάνετε οποιαδήποτε δουλειά και πόσες μέρες κράτησε συνολικά; 1 Όχι 2 Ναι Αριθμός Ημερών 0 ΔΞ/ΔΑ Ερ. 7. Τις τελευταίες τέσσερις βδομάδες:; 1 =Όλη την ώρα 2 = Την περισσότερη ώρα 3 = Αρκετή ώρα 4 = Για κάποιο καιρό 5 = Λίγη ώρα 6 = Καθόλου 0 = Δ.Ξ./Δ.Α. 7.1 Νιώθετε πολύ αγχωμένος... 1 2 3 4 5 6 0 7.2 Νιώθετε πολύ λυπημένος /θλιμμένος, και τίποτε δεν μπορεί να σας φτιάξει το κέφι... 1 2 3 4 5 6 0 7.3 Αντιμετωπίσατε κάποια προβλήματα στη δουλειά ή στις καθημερινές σας δραστηριότητες λόγω του ότι νιώθατε πολύ αγχωμένος ή πολύ 1 2 3 4 5 6 0 λυπημένος /θλιμμένος... 7.4 Κατά πόσο νιώθετε ήρεμος και ήσυχος/ γαλήνιος... 1 2 3 4 5 6 0 7.5 Κατά πόσο νιώθετε ευτυχισμένος/ χαρούμενος... 1 2 3 4 5 6 0

26 Ερ. 8. Πόσο νοιάζονται ή δείχνουν ενδιαφέρον οι γύρω σας για τις δραστηριότητές σας; 1 Πολύ 2 Αρκετά 3 Λίγο 4 Καθόλου 5 Δεν ξέρω/ δεν είμαι σίγουρος 0 ΔΑ Ερ. 9. Κατά πόσο είναι εύκολο να έχετε πρακτική βοήθεια από τους γείτονες, αν χρειαστεί; 1 Πολύ εύκολο 2 Εύκολο 3 Εφικτό 4 Δύσκολο 5 Πολύ δύσκολο 0 ΔΑ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΕΡΩΤΩΜΕΝΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Θα ήθελα να μου απαντήσετε σε μερικές ερωτήσεις που αφορούν τις προσωπικές σας καθημερινές συνήθεις: Ερ. 10. Ερ. 11. Είστε καπνιστής/ καπνίστρια, και αν ναι, πόσα τσιγάρα καπνίζετε την ημέρα: Όχι... 1 Ναι... 2 Αριθμός τσιγάρων την ημέρα... Πρότερος καπνιστής (έχω κόψη το κάπνισμα)... 3 Αριθμός τσιγάρων την ημέρα όταν καπνίζατε... Δ.Ξ. / Δ.Α.... 0 (Για όσους απάντησαν 3 στην ΕΡ.10) Εάν καπνίζατε παλιά, πόσα χρόνια είναι που έχετε σταματήσει το κάπνισμα; Χρόνια διακοπής καπνίσματος... Ερ. 12. Πόσες φορές τη βδομάδα συνήθως πίνετε οινοπνευματώδη ποτά; 1 ποτό είναι: 1 ποτήρι κρασί, ή 1 μικρό ποτήρι μπύρας, ή 1 μικρό ποτήρι δυνατού ποτού ουίσκυ, βότκα, μπράντυ, κλπ Δεν πίνω ποτέ... 1 3-4 φορά την εβδομάδα... 4 Συνήθως δεν πίνω, εκτός εξαιρέσεων (έξοδος, γιορτή)... 2 Κάθε μέρα... 5 1-2 φορές την εβδομάδα... 3 Δ.Ξ. / Δ.Α... 0 Ερ. 13. Πόσα οινοπνευματώδη ποτά καταναλώνετε κατά μέσο όρο κάθε φορά, όταν πίνετε; 1 ποτό είναι: 1 ποτήρι κρασί, ή 1 μικρό ποτήρι μπύρας, ή 1 μικρό ποτήρι δυνατού ποτού ουίσκυ, βότκα, μπράντυ, κλπ ΑΝΔΡΕΣ. ΓΥΝΑΙΚΕΣ. Λιγότερο από 3 ποτά την ημέρα... 1 Λιγότερο από 2 ποτά την ημέρα... 1 3 ποτά την ημέρα... 2 2 ποτά την ημέρα... 2 Περισσότερο από 3 ποτά την ημέρα... 3 Περισσότερο από 2 ποτά την ημέρα... 3 Δ.Ξ. / Δ.Α... Ερ. 14. Ερ. 15. Ερ. 16. Ερ. 17. Πόσες μερίδες φρούτα και λαχανικά τρώτε την ημέρα; Μία μερίδα λαχανικά είναι μία κούπα, μία μερίδα φρούτα είναι ένα μήλο, ένα πορτοκάλι κτλ. Λιγότερες από 5 μερίδες... 1 Πάνω από 5 μερίδες... 3 5 μερίδες... 2 Δ.Ξ. / Δ.Α... 0 Πόσες φορές την εβδομάδα τρώτε κάποιο λιπαρό ψάρι (σαρδέλλες, σκουμπρί, κολιό, σολωμό, κλπ): Λιγότερο από 2 φορές την εβδομάδα... 1 Πάνω από δύο φορές την εβδομάδα... 3 2 φορές την εβδομάδα... 2 Δ.Ξ. / Δ.Α... 0 Πόσες φορές την εβδομάδα τρώτε κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό): 5-7 φορές την εβδομάδα... 1 1 φορά την εβδομάδα... 4 3-4 φορές την εβδομάδα... 2 Λιγότερο από μία φορά την εβδομάδα... 5 2 φορές την εβδομάδα... 3 Δ.Ξ. / Δ.Α... 0 Πόσες φορές την εβδομάδα έχετε έντονη φυσική δραστηριότητα ή ασκείστε για μισή ώρα: 5-7 φορές την εβδομάδα... 1 1 φορά την εβδομάδα... 4 3-4 φορές την εβδομάδα... 2 Λιγότερο από μία φορά την εβδομάδα... 5 2 φορές την εβδομάδα... 3 Δ.Ξ. / Δ.Α... 0 Ερ. 18. Πώς θα χαρακτηρίζατε την υγεία σας σήμερα; (Βαθμολογήστε την με ένα νούμερο από το 0 έως το 100: το 0 αντιστοιχεί σε κατάσταση υγείας κοντά στο θάνατο, ενώ το 100 σε άριστη κατάσταση υγείας) ΔΕΙΞΕ ΚΑΡΤΑ 1 100 άριστη κατάσταση 0 Δ.Ξ. / Δ.Α. 0 θάνατος