Ετήσια Έκθεση 2005 Τόμος Ι Έκθεση δραστηριοτήτων Η Ετήσια Έκθεση του Ομίλου ΕΤΕπ για το 2005 αποτελείται από τρεις τόμους: Έκθεση δραστηριοτήτων, στην οποία παρουσιάζονται οι δραστηριότητες του Ομίλου ΕΤΕπ κατά το διαρρεύσαν έτος και οι προοπτικές για το μέλλον Οικονομική έκθεση, στην οποία παρουσιάζονται οι οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου ΕΤΕπ, της ΕΤΕπ, της Επενδυτικής Διευκόλυνσης της Κοτονού, του χρηματοδοτικού ταμείου (Trust Fund) του FEMIP και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤΑΕ), με τα επεξηγηματικά προσαρτήματά τους Έκθεση στατιστικών στοιχείων, στην οποία παρουσιάζεται κατάλογος των επενδυτικών σχεδίων που χρηματοδότησε η ΕΤΕπ και των δανειοληπτικών πράξεων που διενέργησε κατά το 2005, καθώς και κατάλογος των επενδυτικών σχεδίων του ΕΤΑΕ. Η έκθεση αυτή περιλαμβάνει επίσης συνοπτικούς πίνακες για το διαρρεύσαν έτος και για τα πέντε τελευταία έτη. Στο CD-Rom που εσωκλείεται στο παρόν έντυπο, ο αναγνώστης θα βρει πληροφορίες που περιέχονται στους τρεις τόμους, καθώς και την ηλεκτρονική έκδοση αυτών των τόμων, στις διάφορες γλώσσες στις οποίες διατίθενται. Η Ετήσια Έκθεση δημοσιεύεται επίσης στον διαδικτυακό τόπο της Τράπεζας (www.bei.org/report). Ό μ ι λ ο ς Ε υ ρ ω π α ϊ κ ή ς Τ ρ ά π ε ζ α ς Ε π ε ν δ ύ σ ε ω ν
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Όμιλος ΕΤΕπ Περιεχόμενα Όμιλος ΕΤΕπ: βασικά μεγέθη 4 Συνοπτικός ισολογισμός του Ομίλου ΕΤΕπ 5 Μήνυμα του Προέδρου 6 Ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το 2005 8 Εταιρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο 2006-2008 12 Δραστηριότητα του Ομίλου ΕΤΕπ κατά το 2005 16 Ισόρροπη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης 17 Πρωτοβουλία «Καινοτομία 2010» 22 Προστασία του περιβάλλοντος 28 Ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων (ΔΕΔ) 32 Η υποστήριξη των ΜΜΕ ανακηρύσσεται βασικός στόχος το 2005 36 FEMIP: υποστήριξη των μεσογειακών χωρών εταίρων της ΕΕ 40 Συνεργασία με τις λοιπές χώρες εταίρους 44 Κορυφαίος διεθνής εκδότης χρεογράφων 50 Εταιρική διακυβέρνηση 54 Εταίρος των κοινοτικών οργάνων και των αναπτυξιακών οργανισμών 55 Διαφάνεια και λογοδοσία 60 Εσωτερική λειτουργία του Ομίλου ΕΤΕπ 64 Καταστατικά όργανα της ΕΤΕπ 66 Η Διευθύνουσα Επιτροπή της ΕΤΕπ 68 Οργανόγραμμα της ΕΤΕπ 69 Καταστατικά όργανα του ΕΤΑΕ 72 Επενδυτικά σχέδια επιλέξιμα για χρηματοδότηση από τον Όμιλο ΕΤΕπ 73 Διευθύνσεις του Ομίλου ΕΤΕπ 74
Όμιλος ΕΤΕπ 4 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Όμιλος ΕΤΕπ: βασικά μεγέθη Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Δραστηριότητα κατά το 2005 (σε εκατ. ευρώ) Υπογραφείσες χρηματοδοτικές συμβάσεις 47 406 Ευρωπαϊκή Ένωση 42 276 Χώρες εταίροι 5 131 Εγκριθείσες χρηματοδοτήσεις 50 957 Ευρωπαϊκή Ένωση 44 650 Χώρες εταίροι 6 307 Εκταμιεύσεις 38 874 Από πόρους της Τράπεζας 38 677 Από δημοσιονομικούς πόρους 197 εκ των οποίων: Επενδυτική Διευκόλυνση 114 Αντληθέντες πόροι (μετά τις πράξεις ανταλλαγής) 52 707 (*) Σε κοινοτικά νομίσματα 38 095 Σε μη κοινοτικά νομίσματα 14 612 Κατάσταση της 31.12.2005 Υπόλοιπο Δανείων χορηγηθέντων από πόρους της Τράπεζας 294 200 Χορηγηθεισών εγγυήσεων 135 Χορηγήσεων από δημοσιονομικούς πόρους 2 169 Μακροπρόθεσμου, μεσοπρόθεσμου και βραχυπρόθεσμου δανεισμού 248 283 Ίδια κεφάλαια 29 280 Σύνολο ισολογισμού 289 301 Καθαρά αποτελέσματα χρήσης 1 389 Αναληφθέν κεφάλαιο 163 654 εκ του οποίου καταβεβλημένο 8 183 Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων Δραστηριότητα κατά το 2005 Υπογραφείσες χρηματοδοτικές συμβάσεις Επιχειρηματικά κεφάλαια (21 σχήματα παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου) 368 Εγγυήσεις (35 πράξεις) 1 685 Αναλήψεις υποχρεώσεων Επιχειρηματικά κεφάλαια (24 σχήματα παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου) 468 Εγγυήσεις (35 πράξεις) 1 685 (*) Από το ποσό αυτό, 49,8 δισ. ευρώ αντλήθηκαν στο πλαίσιο της συνολικής έγκρισης δανεισμού για το 2005, η οποία αφορούσε ποσό 50 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 2,9 δισ. ευρώ καταλογίστηκαν στο πρόγραμμα δανεισμού του 2006. Κατάσταση της 31.12.2005 Επιχειρηματικά κεφάλαια (217 σχήματα παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου) 3 081 Εγγυήσεις (164 πράξεις) 9 306 Αναληφθέν κεφάλαιο 2 000 εκ του οποίου καταβεβλημένο 400 Καθαρά αποτελέσματα χρήσης 43 Αποθεματικά και προβλέψεις 212
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 5 Όμιλος ΕΤΕπ Συνοπτικός ισολογισμός του Ομίλου ΕΤΕπ της 31 ης Δεκεμβρίου 2005 Οικονομική έκθεση 2005 (σε χιλιάδες ευρώ) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 31.12.2005 1. Ταμείο και διαθέσιμα σε κεντρικές τράπεζες και σε ταχυδρομικά ταμιευτήρια... 13 168 2. Κρατικά αξιόγραφα δεκτά για επαναχρηματοδότηση από τις κεντρικές τράπεζες... 2 798 645 3. Απαιτήσεις κατά πιστωτικών ιδρυμάτων α) όψεως... 285 200 β) λοιπές απαιτήσεις... 23 567 366 γ) χορηγηθέντα δάνεια... 114 643 969 138 496 535 4. Απαιτήσεις κατά πελατών α) χορηγηθέντα δάνεια... 133 700 679 β) ειδικές προβλέψεις... - 292 500 133 408 179 5. Ομολογίες και άλλοι τίτλοι σταθερής απόδοσης α) του Δημοσίου... 1 585 300 β) άλλων εκδοτών... 11 323 079 12 908 379 6. Μετοχές και άλλοι τίτλοι μεταβλητής απόδοσης... 1 299 762 7. Άυλα στοιχεία ενεργητικού... 6 146 8. Ενσώματες ακινητοποιήσεις... 180 113 9. Λοιπά στοιχεία ενεργητικού α) χρεώστες διάφοροι... 506 377 β) θετικές αξίες αντικατάστασης... 20 225 370 20 731 747 10. Αναληφθέν κεφάλαιο και προς είσπραξη αποθεματικά, που έχουν κληθεί προς καταβολή αλλά δεν έχουν ακόμη καταβληθεί... 1 684 188 11. Προπληρωθέντα έξοδα και έσοδα εισπρακτέα... 41 364 311 568 226 ΠΑΘΗΤΙΚΟ 31.12.2005 1. Υποχρεώσεις προς πιστωτικά ιδρύματα α) προθεσμίας ή με προειδοποίηση... 393 048 393 048 2. Υποχρεώσεις από πιστωτικούς τίτλους α) χρεόγραφα σε κυκλοφορία... 260 021 070 β) λοιποί πιστωτικοί τίτλοι... 1 138 266 261 159 336 3. Λοιπά στοιχεία παθητικού α) προεισπραχθείσες επιδοτήσεις επιτοκίου... 237 765 β) πιστωτές διάφοροι... 1 669 846 γ) λοιπές υποχρεώσεις... 18 749 δ) αρνητικές αξίες αντικατάστασης... 16 462 569 18 388 929 4. Προεισπραχθέντα έσοδα και πληρωτέα έξοδα... 96 027 5. Προβλέψεις για κινδύνους και βάρη α) ταμείο συντάξεων προσωπικού... 748 568 β) πρόβλεψη για εγγυήσεις που παρασχέθηκαν υπέρ δανείων χορηγηθέντων από τρίτους... 0 γ) πρόβλεψη για εγγυήσεις χορηγηθείσες για πράξεις επιχειρηματικού κεφαλαίου... 36 750 785 318 6. Κεφάλαιο - Αναληφθέν... 163 653 737 - Μη απαιτητό... -155 471 050 8 182 687 7. Ενοποιημένα αποθεματικά α) αποθεματικό κεφάλαιο... 16 365 374 β) συμπληρωματικό αποθεματικό... 1 856 290 18 221 664 8. Κεφάλαια διατιθέμενα στο Μηχανισμό Δομημένων Χρηματοδοτήσεων 500 000 9. Κεφάλαια διατιθέμενα για πράξεις επιχειρηματικού κεφαλαίου 1 679 333 10. Κεφάλαια για γενικούς τραπεζικούς κινδύνους μετά τη διάθεση των αποτελεσμάτων χρήσης 975 000 11. Αποτελέσματα χρήσης: προ μεταφοράς από τα Κεφάλαια για γενικούς τραπεζικούς κινδύνους... 1 246 884 Ποσό μεταφερθέν εντός της χρήσης από τα Κεφάλαια για γενικούς τραπεζικούς κινδύνους... -60 000 Αποτελέσματα προς διάθεση... 1 186 884 311 568 226
Όμιλος ΕΤΕπ 6 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Μήνυμα του Προέδρου Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας έδωσε ένα σαφές μήνυμα: ο κύριος στόχος της οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη πρέπει να είναι η ενίσχυση του δυναμικού ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Εάν δεν επιτύχουμε ταχύτερη και σταθερότερη ανάπτυξη, δεν θα μπορέσουμε να μειώσουμε την ανεργία και να διασφαλίσουμε επαρκή κοινωνική προστασία. Για την ενίσχυση του δυναμικού ανάπτυξης, η «Στρατηγική της Λισσαβώνας» καθορίζει ορισμένες προτεραιότητες: ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, κυρίως μέσω της τόνωσης του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών αύξηση του ποσοστού απασχόλησης, κυρίως μέσω της ενθάρρυνσης της ανάπτυξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και της διασφάλισης μεγαλύτερης ευελιξίας στη λειτουργία της αγοράς εργασίας προώθηση των παραγωγικών επενδύσεων, κυρίως μέσω της προσαρμογής των φορολογικών μέσων και της προαγωγής του επιχειρηματικού κεφαλαίου και ενίσχυση της ικανότητας για καινοτομία, μέσω της πραγματοποίησης περισσότερων και καλύτερων επενδύσεων στους τομείς της κατάρτισης και της έρευνας. Στην Λισσαβώνα, τον Μάρτιο 2000, και πολλές φορές στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την ΕΤΕπ να συμβάλει στην εφαρμογή της στρατηγικής αυτής. Η Τράπεζα, ανταποκρινόμενη, ανέπτυξε τις δραστηριότητές της κυρίως προς τρεις κατευθύνσεις: τη χρηματοδότηση των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών και ενέργειας, που είναι απαραίτητα για την ενιαία αγορά (βλ. σελ. 32), τη χρηματοδότηση υποδομών και προγραμμάτων κατάρτισης και έρευνας μέσω της θέσπισης της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010» (βλ. σελ. 22), και την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της αναμόρφωσης της συνεργασίας της με την τραπεζική κοινότητα καθώς και μέσω της δράσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, που είναι θυγατρικός της οργανισμός (βλ. σελ. 36). Παράλληλα με αυτή την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στους τομείς στους οποίους οι μέτοχοί της δίδουν προτεραιότητα, η Τράπεζα διευρύνει το φάσμα των χρηματοδοτικών της προϊόντων, με την πρόθεση να αυξήσει ελεγχόμενα τον βαθμό κινδύνου που αναλαμβάνει. Στο πλαίσιο αυτό αξίζει να αναφερθούν κυρίως δύο πρωτοβουλίες, που αναλήφθηκαν από κοινού με την Επιτροπή και εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: αφενός, η δημιουργία ενός «μηχανισμού χρηματοδοτήσεων με καταμερισμό των κινδύνων» για την υποστήριξη του τομέα της έρευνας μέσου που θα επιτρέψει στην ΕΤΕπ να αυξήσει τις χρηματοδοτήσεις της για έρευνα και ανάπτυξη αναλαμβάνοντας υψηλότερο βαθμό κινδύνου και, αφετέρου, η σύσταση ενός κοινοτικού μηχανισμού εγγυήσεων για τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών ο οποίος θα καλύπτει ορισμένους από τους κινδύνους που αναλαμβάνει ο ιδιωτικός τομέας κατά τα πρώτα έτη εκμετάλλευσης ενός έργου υποδομής. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, ο στόχος είναι να δημιουργηθεί «μόχλευση», δηλαδή να καταστεί δυνατή η κινητοποίηση πόρων πολύ μεγαλύτερου ύψους από το αρχικό ποσό που διατίθεται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Η ΕΤΕπ είναι η τράπεζα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, είναι φυσικό να διοχετεύει το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεών της σε επενδύσεις πραγματοποιούμενες στο εσωτερικό της ΕΕ (42 δισ. ευρώ επί συνόλου χορηγήσεων 47 δισ. ευρώ το 2005). Αυτό θα συνεχιστεί στο μέλλον, κυρίως διότι προβλέπουμε ταχύτερη αύξηση των χρηματοδοτήσεών μας στα νέα κράτη μέλη.
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 7 Όμιλος ΕΤΕπ Ωστόσο, στη διάρκεια της ζωής της η Τράπεζα έχει επίσης κληθεί να χορηγήσει χρηματοδοτήσεις για επενδυτικά σχέδια εκτός ΕΕ, με βάση εντολές που της ανέθεταν τα κράτη μέλη (στις διαδοχικές συνθήκες με τα κράτη ΑΚΕ) ή το Συμβούλιο κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Στις εντολές αυτές, οι οποίες ανατέθηκαν στην ΕΤΕπ σε διάφορες εποχές και για διάφορους λόγους, δεν υπάρχει ομοιομορφία. Τα ποσά, το πεδίο εφαρμογής και οι όροι διαφέρουν σημαντικά από τη μια στην άλλη. Σε ορισμένες περιπτώσεις ιδίως όσον αφορά τη Μεσόγειο και τις χώρες ΑΚΕ η εντολή δεν περιορίζεται πλέον στην απλή χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων, αλλά έχει αποκτήσει χαρακτήρα πραγματικής «αναπτυξιακής εντολής», γεγονός που καθιστά αναγκαία την εφαρμογή άλλου τύπου στρατηγικής, χρηματοδοτικών μέσων και όρων, από ό,τι στο εσωτερικό της ΕΕ. Η εξέλιξη αυτή ώθησε την ΕΤΕπ να ενισχύσει το ανθρώπινο δυναμικό της και να διαφοροποιήσει τους τρόπους δράσης της, ιδίως όσον αφορά τον FEMIP (βλ. σελ. 40) και την Επενδυτική Διευκόλυνση της Συμφωνίας της Κοτονού (βλ. σελ. 46). Επιπλέον, απαιτεί νέες μορφές συνεργασίας με την Επιτροπή και με άλλους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Πριν από το τέλος του έτους 2006, το Συμβούλιο πρέπει να αποφανθεί σχετικά με την ανανέωση των εντολών εξωτερικών χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ για την περίοδο 2007-2013. Αυτό θα αποτελέσει ευκαιρία για ανάλυση αυτής της εξέλιξης, καθορισμό κατευθύνσεων για το μέλλον και, κατά πάσα πιθανότητα, επιβεβαίωση του ρόλου της ΕΤΕπ ως «τράπεζας ανάπτυξης» σε ορισμένες περιοχές, με τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση επέλεξε να έχει προνομιακή εταιρική σχέση. Η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ πρέπει να γίνει με συνοχή και διαφάνεια. Συνοχή με τα άλλα όργανα της ΕΕ: Η ΕΤΕπ δεν είναι μόνον τράπεζα, είναι επίσης κοινοτικό όργανο, που δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με τα άλλα κοινοτικά όργανα, από τη Συνθήκη της Ρώμης. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να διατηρεί τακτικό και επιχειρησιακό διάλογο με τα άλλα όργανα της ΕΕ, εντός των ορίων, εννοείται, που θέτει ο σεβασμός της αυτονομίας και των ιδιαιτεροτήτων κάθε οργάνου (βλ. σελ. 55). Διαφάνεια έναντι των πολιτών: Η ΕΤΕπ, τηρώντας πάντοτε τους κανόνες εμπιστευτικότητας που είναι απαραίτητοι στον επιχειρηματικό χώρο, έχει διευρύνει σημαντικά τις δυνατότητες πρόσβασης του κοινού σε πληροφορίες σχετικές με τις δραστηριότητές της (βλ. σελ. 60). Η ΕΤΕπ φρονεί ότι η ενίσχυση της διαφάνειας των αποφάσεων που λαμβάνει και του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί, δεν μπορεί παρά να ενισχύσει την αξιοπιστία της. Philippe Maystadt Πρόεδρος του Ομίλου ΕΤΕπ
Όμιλος ΕΤΕπ 8 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το 2005 Το 2005, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων χορήγησε χρηματοδοτήσεις συνολικού ύψους 47,4 δισ. ευρώ (2004: 43,2 δισ. ευρώ) για σχέδια επενδύσεων που προάγουν τους πολιτικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι χρηματοδοτήσεις στα 25 κράτη μέλη της ΕΕ ανήλθαν συνολικά σε 42,3 δισ. ευρώ - εκ των οποίων 5,8 δισ. ευρώ χορηγήθηκαν στα 10 νέα κράτη μέλη -, ενώ 5,1 δισ. ευρώ διατέθηκαν σε χώρες εκτός EE - εκ των οποίων 2,0 δισ. ευρώ στις προσχωρούσες χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία) και στις υπό ένταξη χώρες (Κροατία, Τουρκία). Το 2005, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΑΕ) ο εξειδικευμένος βραχίονας της ΕΤΕπ στους τομείς των επιχειρηματικών κεφαλαίων και των εγγυήσεων επένδυσε 368 εκατ. ευρώ σε σχήματα παροχής επιχειρηματικών κεφαλαίων, αυξάνοντας το συνολικό του χαρτοφυλάκιο σε 3,1 δισ. ευρώ, ενώ χορήγησε επίσης 1,7 δισ. ευρώ υπό μορφή εγγυήσεων για την κάλυψη χαρτοφυλακίων ΜΜΕ ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών φορέων. Για τη χρηματοδότηση των χορηγήσεών της η ΕΤΕπ άντλησε συνολικά από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές 49,8 δισ. ευρώ, μέσω 330 εκδόσεων ομολογιακών δανείων σε 15 νομίσματα. Στο τέλος του έτους 2005, το συνολικό υπόλοιπο χορηγήσεων της ΕΤΕπ ανερχόταν σε 294,2 δισ. ευρώ και το υπόλοιπο δανεισμού της σε 248,3 δισ. ευρώ. Κύριοι τομείς δραστηριότητας Οι χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ το 2005 εστιάστηκαν σε πέντε βασικούς τομείς: οικονομική και κοινωνική συνοχή, Πρωτοβουλία «Καινοτομία 2010», προστασία του περιβάλλοντος, ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων και υποστήριξη των πολιτικών ανάπτυξης και συνεργασίας που εφαρμόζει η ΕΕ. Η δραστηριότητα της ΕΤΕπ στους τομείς αυτούς παρουσιάζεται σε χωριστά κεφάλαια στο κύριο σώμα της Έκθεσης δραστηριοτήτων, όπως και η δράση της Τράπεζας υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που προστέθηκε στους βασικούς τομείς δραστηριότητάς της το 2005 και τα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Κατωτέρω παρουσιάζονται συνοπτικά τα βασικά μεγέθη και τα κυριότερα στοιχεία της δραστηριότητας της ΕΤΕπ κατά το 2005. Οικονομική και κοινωνική συνοχή στη διευρυμένη ΕΕ (34 δισ. ευρώ) Η ΕΤΕπ χορήγησε το 2005 στο εσωτερικό της ΕΕ-25 «ατομικά» δάνεια (δάνεια για μεμονωμένα επενδυτικά σχέδια, τα οποία αξιολογεί η ίδια η Τράπεζα) συνολικού ύψους 28 δισ. ευρώ, για επενδύσεις που συντελούν στην ενίσχυση του οικονομικού δυναμικού των περιφερειών. Επιπλέον, η Τράπεζα χορήγησε 6 δισ. ευρώ υπό μορφή γραμμών πιστώσεων (τα καλούμενα «συνολικά» δάνεια) σε τράπεζες εταίρους της, για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και δημόσιων έργων μικρής κλίμακας. Τα 34 δισ. ευρώ που χορηγήθηκαν συνολικά για την περιφερειακή ανάπτυξη, αντιπροσώπευαν το 80% περίπου του συνόλου των χορηγήσεων της ΕΤΕπ στο εσωτερικό της ΕΕ-25. Η Τράπεζα ενέτεινε περαιτέρω τη συνεργασία της με τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκαν δύο νέες πρωτοβουλίες. Πρώτον, η πρωτοβουλία JASPERS, η οποία έχει σκοπό την παροχή τεχνικής βοήθειας σε χώρες και περιφέρειες, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι πόροι που θα διατεθούν από το Ταμείο Συνοχής κατά την περίοδο 2007-2013, θα χρησιμοποιηθούν για τις βέλτιστες επενδύσεις από την άποψη της συμβολής στην οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Η διαχείριση της πρωτοβουλίας JASPERS ασκείται από την
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 9 Όμιλος ΕΤΕπ Ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το 2005 Νοτιοανατολική Ευρώπη (2.1%) Μεσογειακές χώρες εταίροι (4.5%) Κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), Υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ) και Νότια Αφρική (1.4%) Ασία και Λατινική Αμερική (1%) Ευρωπαϊκή Ένωση (91%) Γεωγραφική κατανομή των δανείων που υπεγράφησαν το 2005 ΕΤΕπ εμπειρογνώμονες της ΕΤΕπ, της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης θα ενώσουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να βοηθήσουν τις εθνικές αρχές των αποδεκτριών χωρών στην προετοιμασία και υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων που προσφέρονται για συγχρηματοδότηση με μη επιστρεπτέες ενισχύσεις από την Επιτροπή. Η δεύτερη πρωτοβουλία είναι ο μηχανισμός JEREMIE, τον οποίο διαχειρίζεται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Ο JEREMIE θα χρησιμοποιεί πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, τους οποίους θα θέτουν οικειοθελώς στη διάθεσή του οι αποδέκτριες χώρες, προκειμένου να τους μετατρέψει σε νέα χρηματοπιστωτικά προϊόντα όπως π.χ. περιφερειακά σχήματα παροχής επιχειρηματικών κεφαλαίων, εγγυήσεις για χαρτοφυλάκια δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) ή «συνολικά» δάνεια για ιδρύματα παροχής μικροπιστώσεων με σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε χρηματοδοτήσεις στις περιοχές περιφερειακής ανάπτυξης. Για μία ευρωπαϊκή οικονομία βασιζόμενη στην καινοτομία και τη γνώση (10,7 δισ. ευρώ) Αφότου θεσπίστηκε η Πρωτοβουλία «Καινοτομία 2010», το 2000, η ΕΤΕπ έχει χορηγήσει για καινοτόμους επενδύσεις δάνεια συνολικού ύψους 34,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 10,7 δισ. ευρώ στη διάρκεια του 2005. Οι χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ εστιάζονται σε τρεις κύριους τομείς: (1) έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, με τη χρηματοδότηση επενδύσεων που καλύπτουν όλο το φάσμα, από τη βασική έρευνα, η οποία διεξάγεται από πανεπιστήμια/ερευνητικά κέντρα, έως την εφαρμοσμένη έρευνα, που διεξάγεται κυρίως από ιδιωτικές επιχειρήσεις (45% των ατομικών δανείων που έχουν χορηγηθεί από το 2000) (2) εκπαίδευση και κατάρτιση για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας, όπου το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων της Τράπεζας αφορά την ενίσχυση και τεχνολογική αναβάθμιση εγκαταστάσεων ανώτερης εκπαίδευσης και (3) ανάπτυξη των τεχνολογιών και των δικτύων πληροφοριών και επικοινωνίας, όπως τα ευρυζωνικά, και εξάπλωση της χρήσης τους στο σύνολο της κοινωνίας (25%). Εκταμιεύσεις, υπογραφείσες συμβάσεις και εγκριθείσες χρηματοδοτήσεις από την ΕΤΕπ (2001-2005) (δισεκατομμύρια) 60 50 40 30 Μέσω της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010» (i2i) η ΕΤΕπ υποστηρίζει τη «Στρατηγική της Λισσαβώνας» της ΕΕ, η οποία έχει σκοπό την προαγωγή μίας οικονομίας βασιζόμενης στην πληροφορία και τη γνώση. Στόχος της ΕΤΕπ είναι να κινητοποιήσει 50 δισ. ευρώ έως το τέλος της δεκαετίας για την ενίσχυση της ικανότητας για καινοτομία και της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. 2001 2002 2003 2004 2005 Εκταμιεύσεις Υπογραφές Εγκρίσεις 20 10 0 Στην παρούσα έκθεση όλα τα ποσά είναι εκφρασμένα σε ευρώ, εκτός εάν υπάρχει αντίθετη ένδειξη.
Όμιλος ΕΤΕπ 10 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το 2005 Η ΕΤΕπ έχει καταβάλει προσπάθειες για να διασπείρει στο σύνολο της ΕΕ-25 τις χρηματοδοτήσεις της στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010». Μέχρι στιγμής, σχεδόν τα 2/3 του συνόλου των χρηματοδοτήσεων έχουν χορηγηθεί σε περιοχές περιφερειακής ανάπτυξης, προκειμένου να υποβοηθηθεί η ένταξη των περιοχών αυτών, που υστερούν αναπτυξιακά, στην οικονομία της γνώσης. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΑΕ) υποστηρίζει σημαντικά την Πρωτοβουλία «Καινοτομία 2010», κυρίως μέσω της συμμετοχής του σε σχήματα παροχής επιχειρηματικών κεφαλαίων. Το 2005, το ΕΤΑΕ επένδυσε σε τέτοια σχήματα 368 εκατ. ευρώ (2004: 358 εκατ. ευρώ), αυξάνοντας έτσι το χαρτοφυλάκιο συμμετοχών του σε 3,1 δισ. ευρώ, τα οποία είναι κατανεμημένα σε περίπου 217 φορείς παροχής επιχειρηματικών κεφαλαίων που λειτουργούν στην ΕΕ-25. Το ΕΤΑΕ λειτουργεί ως οργανισμός που επενδύει σε σχήματα παροχής επιχειρηματικών κεφαλαίων (fund of funds), με προτίμηση (2/3 του χαρτοφυλακίου του) στα σχήματα που ειδικεύονται στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων στα πρώτα στάδια ανάπτυξής τους (κυρίως στους τομείς της τεχνολογίας των πληροφοριών και της επικοινωνίας, και των βιοεπιστημών). Το ΕΤΑΕ είναι σήμερα στην Ευρώπη ένας από τους σημαντικότερους οργανισμούς παροχής επιχειρηματικών κεφαλαίων στο τμήμα αυτό της αγοράς. Το 2005, το ΕΤΑΕ διεύρυνε περαιτέρω την επενδυτική πολιτική του χρηματοδοτώντας και φορείς που παρέχουν επιχειρηματικά κεφάλαια σε επιχειρήσεις που βρίσκονται σε μεσαίο ή και σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης. Προστασία του περιβάλλοντος (12,3 δισ. ευρώ) Το 2005, η ΕΤΕπ υπέγραψε για περιβαλλοντικές επενδύσεις ατομικά δάνεια συνολικού ύψους 12,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ εκτός της ΕΕ-25. Η ΕΤΕπ επέτυχε έτσι το στόχο της, να διαθέτει το 30-35% των ατομικών δανείων της στο εσωτερικό της ΕΕ-25 για τη χρηματοδότηση σχεδίων που έχουν σκοπό την προστασία ή βελτίωση του φυσικού ή του αστικού περιβάλλοντος. Περισσότερο από το 60% των χρηματοδοτήσεων αυτών στο εσωτερικό της ΕΕ-25 αφορούσε το αστικό περιβάλλον (δημόσιες μεταφορές και έργα αστικής ανάπλασης), ενώ το 20% αφορούσε έργα ύδρευσης και αποχέτευσης και επενδύσεις για τον περιορισμό της βιομηχανικής ρύπανσης. Το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου 20% αφορούσε επενδύσεις σε ενεργειακή αποδοτικότητα και σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το 2004 η ΕΤΕπ είχε δεσμευτεί να αυξήσει, από 15% σε 50% έως το 2010, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύνολο του νέου δυναμικού ηλεκτροπαραγωγής που χρηματοδοτεί στο εσωτερικό της ΕΕ. Το 2005, το μερίδιο αυτό ανήλθε στο 64%. Υποστηρίζοντας την Ατζέντα της Λισσαβώνας η ΕΤΕπ έχει επίσης αρχίσει να χρηματοδοτεί επενδυτικά σχέδια στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που χρησιμοποιούν νέες και καινοτόμους τεχνολογίες και τα οποία, αν και δεν πληρούν τα συνήθη κριτήρια της Τράπεζας όσον αφορά την οικονομική βιωσιμότητα, μπορούν να αποδείξουν ότι έχουν τη δυνατότητα να καταστούν οικονομικώς βιώσιμα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Διευρωπαϊκά δίκτυα (8,2 δισ. ευρώ) Η ύπαρξη άρτιων δικτύων μεταφορών και ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ολοκλήρωση της διευρυμένης ΕΕ και για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Για το λόγο αυτό, τα διευρωπαϊκά δίκτυα (ΔΕΔ) αποτελούν επίσης τομέα προτεραιότητας για την ΕΤΕπ. Το 2005, η Τράπεζα υπέγραψε για τη χρηματοδότηση έργων ΔΕΔ δανειακές συμβάσεις συνολικού ύψους 7,7 δισ. ευρώ στο εσωτερικό της ΕΕ-25 και 550 εκατ. ευρώ στη Ρουμανία. Για να αυξήσει την υποστήριξή της στα ΔΕΔ, η ΕΤΕπ ανέπτυξε επίσης νέα χρηματοδοτικά μέσα όπως το Μηχανισμό Δομημένων Χρηματοδοτήσεων για τη χρηματοδότηση έργων ΔΕΔ που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο και πρότεινε τη δημιουργία ενός κοινοτικού μηχανισμού εγγυήσεων δανείων για τα ΔΕΔ του τομέα των μεταφορών, που τελεί ακόμη υπό εξέταση και ο οποίος θα καλύπτει τους κινδύνους των έργων κατά τα πρώτα έτη λειτουργίας τους, όταν οι ροές εσόδων ενδέχεται να υπολείπονται των προσδοκιών. Υποστήριξη των πολιτικών ανάπτυξης και συνεργασίας της ΕΕ (3,6 δισ. ευρώ) Σκοπός του Μηχανισμού Ευρωμεσογειακών Επενδύσεων και Εταιρικής Σχέσης (FEMIP) είναι να συμβάλει στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνικής και οικονομικής υποδομής στις μεσογειακές χώρες εταίρους της ΕΕ. Το 2005, οι δανειοδοτήσεις στο πλαίσιο του FEMIP ανήλθαν σε 2,2 δισ. ευρώ και αφορούσαν τέσσερις βασικούς τομείς: τον ιδιωτικό
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 11 Όμιλος ΕΤΕπ Ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το 2005 τομέα (49%), την υποδομή μεταφορών (34%), την ενέργεια (13%) και το περιβάλλον (4%). Ο FEMIP παρέχει στην επιχειρηματική κοινότητα στις χώρες αυτές (συμπεριλαμβανομένων των ξένων επενδυτών) τη δυνατότητα πρόσβασης σε χρηματοδοτικά προϊόντα που είναι δυσεύρετα στην περιοχή (μακροπρόθεσμα δάνεια, χρηματοδοτήσεις με καταμερισμό των κινδύνων, επιχειρηματικά κεφάλαια και χρηματοδοτήσεις για τεχνική βοήθεια). Το 2005 ήταν επίσης το πρώτο έτος λειτουργίας του χρηματοδοτικού ταμείου (Trust Fund) του FEMIP, του οποίου η δραστηριότητα εστιάζεται στη χρηματοδότηση τεχνικής βοήθειας σε προεπενδυτικό στάδιο και στις πράξεις με επιχειρηματικά κεφάλαια στις μεσογειακές χώρες εταίρους. Έκθεση στατιστικών στοιχείων 2005 Όσον αφορά τις χώρες ΑΚΕ (Αφρική, Καραϊβική και Ειρηνικός) εταίρους της ΕΕ, που καλύπτονται από τη Συμφωνία της Κοτονού, η ΕΤΕπ έχει κληθεί να χορηγήσει κατά την περίοδο 2003-2007 δάνεια από τους ιδίους πόρους της μέχρι συνολικού ύψους 1,7 δισ. ευρώ και να διαχειριστεί μία Επενδυτική Διευκόλυνση ύψους 2 δισ. ευρώ. Η Επενδυτική Διευκόλυνση λειτουργεί ως ανανεούμενο κεφάλαιο: οι αποπληρωμές επανεπενδύονται σε νέα επενδυτικά σχέδια. Το 2005 η δραστηριότητα της ΕΤΕπ συνάντησε δυσκολίες, λόγω πολιτικών προβλημάτων ή δυσμενών οικονομικών συνθηκών σε ορισμένες χώρες και της συνακόλουθης επιβράδυνσης των άμεσων ξένων επενδύσεων. Τα δάνεια που χορηγήθηκαν από ιδίους πόρους της ΕΤΕπ και στο πλαίσιο της Επενδυτικής Διευκόλυνσης ανήλθαν συνολικά σε 540 εκατ. ευρώ και αφορούσαν κυρίως βιομηχανικές επενδύσεις, έργα υποδομής και την υποστήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω τοπικών τραπεζών. Νέος στόχος προτεραιότητας: οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις Το Συμβούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ, κατά την ετήσια σύνοδό του το 2005, αποφάσισε να συμπεριλάβει την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) μεταξύ των βασικών στόχων της Τράπεζας. Προς το σκοπό αυτό, η ΕΤΕπ διερευνά νέους τρόπους συνεργασίας με τον τραπεζικό τομέα. Επιπλέον, η ΕΤΕπ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων θα ενώσουν τις δυνάμεις τους, για να αναπτύξουν χρηματοδοτικά προϊόντα προσαρμοσμένα στις ειδικές ανάγκες των ΜΜΕ που λειτουργούν στις διάφορες εθνικές και περιφερειακές αγορές. οι οποίοι επαναχορηγούν τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση επενδύσεων μικρής κλίμακας ανήλθαν σε 9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 4,2 δισ. ευρώ διοχετεύτηκαν σε περίπου 20 000 ΜΜΕ. Δανειοληπτική δραστηριότητα κατά το 2005 Στο πλαίσιο του προγράμματος δανεισμού της για το 2005, η Τράπεζα άντλησε 49,8 δισ. ευρώ μέσω 330 συναλλαγών σε 15 διαφορετικά νομίσματα. Αν και ο συνολικός όγκος του δανεισμού ήταν σχεδόν ίσος με εκείνον του 2004, η σύνθεσή του μεταβλήθηκε σημαντικά, λόγω αλλαγής των συνθηκών στην αγορά. Οι τομείς με την πιο αξιοσημείωτη ανάπτυξη ήταν οι εκδόσεις μακροπρόθεσμων τίτλων (διάρκειας 10 ετών και άνω), και ιδίως ομολόγων αναφοράς σε ευρώ, καθώς και οι δομημένες (structured) εκδόσεις σε ευρώ. Τα κεφάλαια που αντλήθηκαν μέσω μακροπρόθεσμων εκδόσεων ήταν διπλάσια σε σχέση με το 2004 υπερβαίνοντας το ισότιμο των 23 δισ. ευρώ. Στο σύνολο του δανεισμού, οι εκδόσεις σε ευρώ αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο μερίδιο (39% του συνόλου), ακολουθούμενες από το δολάριο ΗΠΑ (29%) και τη λίρα στερλίνα (20%). Η ΕΤΕπ εξακολούθησε να εφαρμόζει πολιτική διαφοροποίησης των νομισμάτων δανεισμού της, εκδίδοντας τίτλους σε 12 επιπρόσθετα νομίσματα (12%). Με τον τρόπο αυτό συνεχίστηκε η συμβολή της στην ανάπτυξη των κεφαλαιαγορών στα νομίσματα των νέων κρατών μελών, καθώς και των προσχωρουσών και των υπό ένταξη χωρών, όπου ο δανεισμός της σε τοπικό νόμισμα προωθεί επίσης τις δανειοδοτικές της δραστηριότητες. Το 2005, τα «συνολικά δάνεια» που χορήγησε η ΕΤΕπ σε ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς
Όμιλος ΕΤΕπ 12 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Το Εταιρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για την περίοδο 2006-2008 Το Εταιρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο (ΕΕΣ) περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΤΕπ σχεδιάζει να συμβάλει στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων του Ομίλου ΕΤΕπ και, συνεπώς, στην εκπλήρωση της αποστολής του. Το ΕΕΣ 2006-2008 μεταγλωττίζει τη νέα στρατηγική, την οποία ενέκρινε το Συμβούλιο των Διοικητών τον Ιούνιο 2005, σε προτεραιότητες, ενέργειες και πρωτοβουλίες. Καινοτομία, ποιότητα, νέα καθήκοντα και αντίκτυπος στην ανάπτυξη Ο Όμιλος ΕΤΕπ θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει την ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να συμβάλλει στην προαγωγή του προγράμματος της Λισσαβώνας. Στην Ευρώπη, η επιχειρησιακή του δραστηριότητα θα εστιαστεί στην καινοτομία και την ποιότητα. Καινοτομία σημαίνει ότι ο Όμιλος ΕΤΕπ θα αναπτύξει νέα χρηματοδοτικά μέσα, μεταξύ άλλων και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ότι θα αναζητήσει νέους και καλύτερους τρόπους συνεργασίας με τον τραπεζικό τομέα, κυρίως για να αυξηθεί η υποστήριξη της ΕΤΕπ προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), η οποία, με απόφαση του Συμβουλίου των Διοικητών, συμπεριλήφθηκε μεταξύ των κύριων επιχειρησιακών προτεραιοτήτων του Ομίλου (οι άλλες είναι η οικονομική και κοινωνική συνοχή, η Πρωτοβουλία «Καινοτομία 2010», η προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων και η υποστήριξη της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις χώρες εταίρους της). Στο πλαίσιο της νέας προτεραιότητας που δίδεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα «συνολικά» δάνεια για ΜΜΕ προβλέπεται να υπερβούν το 50% του συνόλου των «συνολικών» δανείων το 2006. Η εστίαση στην ποιότητα απαιτεί να ενισχυθεί περαιτέρω το περιεχόμενο προστιθέμενης αξίας των χρηματοδοτήσεων, μεταξύ άλλων μέσω της σταδιακής ανάληψης μεγαλύτερου βαθμού πιστωτικού κινδύνου από την Τράπεζα, ώστε να αυξηθεί η χρηματοοικονομική προστιθέμενη αξία. Προς το σκοπό αυτό, η Τράπεζα αναθεώρησε την πολιτική της έναντι των πιστωτικών κινδύνων, προκειμένου να μειώσει τα ελάχιστα αποδεκτά όρια πιστοληπτικής ικανότητας, και ανέπτυξε περαιτέρω το Μηχανισμό Δομημένων Χρηματοδοτήσεων, ο οποίος επιτρέπει τη χρηματοδότηση δανειοληπτών ή επενδυτικών σχεδίων με πιστοληπτική κατάταξη σε χαμηλό επενδυτικό βαθμό (investment grade) ή και κάτω του βαθμού αυτού μέσω ενδιάμεσων (mezzanine) δανείων και δανείων μειωμένης εξασφάλισης, παράγωγων μέσων και προϊόντων συμμετοχικού τύπου. Η Τράπεζα μπορεί να στηριχθεί στις ισχυρές δομές αξιολόγησης και διαχείρισης των κινδύνων που διαθέτει και στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου χορηγήσεών της. Τα τελευταία χρόνια η ποιότητα του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων της ΕΤΕπ είναι εξαίρετη. Τα πιστωτικά ανοίγματα με τους χαμηλότερους πιστωτικούς κινδύνους (σύμφωνα με το σύστημα διαβάθμισης της Τράπεζας) αντιπροσωπεύουν το 96% του χαρτοφυλακίου, γεγονός που αφήνει επαρκή περιθώρια για απορρόφηση πράξεων με υψηλότερο κίνδυνο. Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης η Τράπεζα δραστηριοποιείται βάσει χρηματοδοτικών εντολών, που αποφασίζονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Οι τρέχουσες εντολές για τις χώρες της διεύρυνσης και τις ανατολικές γειτονικές χώρες, τις μεσογειακές χώρες εταίρους, τη Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής και τις χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής λήγουν το 2007 και πρέπει να συμφωνηθούν νέες εντολές για την περίοδο από τον Ιανουάριο 2007 έως το 2013. Λόγω του ότι οι διαθέσιμοι πόροι στο πλαίσιο της τρέχουσας εντολής Euromed II είχαν σχεδόν εξαντληθεί στο τέλος του 2005, η Τράπεζα αποφάσισε να χορηγήσει στις ΜΧΕ δάνεια από τους ιδίους πόρους της κατά το 2006. Στο πλαίσιο της Συμφωνίας εταιρικής σχέσης της Κοτονού η Τράπεζα προτίθεται να αναπτύξει περαιτέρω τη χρηματοδοτική της δραστηριότητα στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), αφενός χρησιμοποιώντας νέα χρηματοδοτικά μέσα για τις
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 13 Όμιλος ΕΤΕπ Το Εταιρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για την περίοδο 2006-2008 Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΕπ χώρες ΑΚΕ π.χ. εγγυήσεις και, αφετέρου, διευρύνοντας το γεωγραφικό και τομεακό φάσμα των χρηματοδοτήσεών της. Επιπλέον, η ΕΤΕπ θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στον αναπτυξιακό αντίκτυπο των χρηματοδοτήσεών της. Ανάπτυξη των συμβουλευτικών δραστηριοτήτων Ο Όμιλος ΕΤΕπ προτίθεται επίσης να αυξήσει τις δραστηριότητές του που αφορούν την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, στους τομείς στους οποίους μπορεί να στηρίξει με την τεχνογνωσία του τις πολιτικές της ΕΕ. Ειδικότερα όσον αφορά τα έργα υποδομής στον τομέα των μεταφορών, τα κράτη μέλη και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν επανειλημμένα ζητήσει από την Τράπεζα να αναλάβει συμβουλευτικό ρόλο για την ανάπτυξη νέων χρηματοδοτικών δομών ή να παράσχει την υποστήριξή της στην κατασκευή διευρωπαϊκών δικτύων προτεραιότητας. Επιπλέον, μέσω του Μηχανισμού Τεχνικής Βοήθειας για τις Κλιματικές Αλλαγές η Τράπεζα υποστηρίζει την προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, που αποτελεί στόχο προτεραιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Μέσω του μηχανισμού αυτού χορηγούνται προχρηματοδοτήσεις, οι οποίες βοηθούν τους επενδυτές να αυξήσουν τις δυνατότητες περιορισμού των εκπομπών άνθρακα στις δραστηριότητές τους και να μεγιστοποιήσουν τη δημιουργία πιστωτικών μορίων εκπομπών, που μπορούν να ανταλλάσσονται στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, επιτρέποντας έτσι στα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, αξιοποιώντας την πείρα του στους τομείς των επιχειρηματικών κεφαλαίων και των εγγυήσεων χαρτοφυλακίων, έχει επίσης αναπτύξει δραστηριότητες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, ώστε να βοηθήσει περιφερειακούς και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να δημιουργήσουν
Όμιλος ΕΤΕπ 14 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Το Εταιρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για την περίοδο 2006-2008 ευνοϊκότερες συνθήκες πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε χρηματοδοτήσεις. Συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η ΕΤΕπ θα εντείνει περαιτέρω τη συνεργασία της και την ανάπτυξη κοινών προϊόντων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Δράσης για την Ανάπτυξη, η ΕΤΕπ θα συμμετέχει από πρώιμο στάδιο στα ζητήματα που αφορούν τα επενδυτικά σχέδια, καθώς και στο σχεδιασμό χρηματοδοτικών μέσων που θα χρησιμοποιούν πόρους από τον κοινοτικό προϋπολογισμό κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013. Η δημιουργία νέων μέσων από την Επιτροπή, τα οποία θα διαχειρίζεται η Τράπεζα, θα επιτρέψει να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των μη επιστρεπτέων κοινοτικών ενισχύσεων, χάρη στο συνδυασμό τους με τα δάνεια της Τράπεζας, την τεχνογνωσία της και την εμπειρία της στην αγορά. Με βάση αυτές τις εξελίξεις, η Τράπεζα αναπροσάρμοσε από την 1η Ιανουαρίου 2006 την οργάνωση της Διεύθυνσης Χρηματοδοτήσεων στην Ευρώπη δημιουργώντας μία νέα, «οριζόντια» Υπηρεσία με την ονομασία «Μέσα για τη Δράση υπέρ της ανάπτυξης». Η νέα αυτή Υπηρεσία είναι αρμόδια για όλες τις πράξεις δομημένης χρηματοδότησης (δάνεια με καταμερισμό κινδύνων) στους τομείς των διευρωπαϊκών δικτύων (ΔΕΔ) και της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010» (i2i) τα δύο σκέλη της Ευρωπαϊκής Δράσης για την Ανάπτυξη, την οποία θέσπισε το Συμβούλιο το 2003. Διευθύνει επίσης τα κέντρα εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτει η Διεύθυνση για την i2i, τα ΔΕΔ, τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και την προστασία του περιβάλλοντος, και συντονίζει τις συμβουλευτικές υπηρεσίες της Διεύθυνσης. Η Υπηρεσία αυτή θα συμβάλει στη διασφάλιση συνέχειας και συνοχής στη συνεργασία με την Επιτροπή και στη δημιουργία κοινών χρηματοδοτικών μέσων για την προαγωγή της ανάπτυξης. Η ΕΤΕπ και η Επιτροπή αποφάσισαν επίσης να διευρύνουν σημαντικά το τρέχον πλαίσιο συνεργασίας με τα διαρθρωτικά ταμεία κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας JASPERS (Joint Assistance in Supporting Projects for European Regions Κοινή βοήθεια για την υποστήριξη έργων στις ευρωπαϊκές περιφέρειες) οι δικαιούχοι χώρες θα μπορούν να λαμβάνουν τεχνική βοήθεια από την Τράπεζα για τη διασφάλιση της ποιότητας των έργων και την επιτυχή υλοποίησή τους. Προς το σκοπό αυτό έχει συσταθεί μία ειδική ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από 50 περίπου στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και της ΕΤΕπ, η οποία θα παρεμβαίνει τόσο από τα κεντρικά γραφεία της Τράπεζας, στο Λουξεμβούργο, όσο και επιτόπου. Λογοδοσία μέσω της διαφάνειας Κατά την περίοδο 2006-2008, την οποία καλύπτει το Εταιρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο, η ΕΤΕπ θα εξακολουθήσει να προάγει τη διαφάνεια παρέχοντας ακόμη μεγαλύτερη πληροφόρηση σχετικά με τις δραστηριότητές της. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της αλληλόδρασης με τα μέσα ενημέρωσης, της διοργάνωσης δημόσιων εκδηλώσεων και της συμμετοχής σε τέτοιες εκδηλώσεις, και της ανάπτυξης του διαδικτυακού τόπου της Τράπεζας, των δημοσιεύσεών της και του διαλόγου της με την κοινωνία των πολιτών. Ο διαδικτυακός τόπος της ΕΤΕπ είναι εργαλείο καίριας σημασίας για τη διαφάνεια της Τράπεζας. Για το λόγο αυτό η Τράπεζα θα εξακολουθήσει, στο πλαίσιο ενός κυλιόμενου ετήσιου προγράμματος, να αναπτύσσει και να βελτιώνει το περιεχόμενο και την ευχρηστία του διαδικτυακού της τόπου θέτοντας σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα διαχείρισης περιεχομένου. Το 2005 διεξήχθη δημόσια διαβούλευση σχετικά με την πολιτική της Τράπεζας όσον αφορά τη δημοσιοποίηση πληροφοριών. Ήταν η πρώτη φορά που η ΕΤΕπ συμβουλευόταν το κοινό σε σχέση με μία πολιτική της. Η νέα πολιτική δημοσιοποίησης πληροφοριών, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2006, θα έχει ως βάση την αρχή της γνωστοποίησης των πληροφοριών. Η Τράπεζα προτίθεται να συμβουλευτεί το κοινό, μέσω δημόσιας διαβούλευσης, και για άλλες πολιτικές της.
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 15 Όμιλος ΕΤΕπ Το Εταιρικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για την περίοδο 2006-2008 INSTITUTIONAL The mission of the EIB Group is to contribute, by financing sound investment, to the policy objectives of the European Union as laid down in its statutes and in decisions of the European Council. PILLAR 1 - Priority Lending: Economic and Social Cohesion and Regional Development in the enlarged EU Implementation of the i2i initiative Development of Trans-European and Access Networks Environmental Protection and Improvement Support for EU Development and Cooperation Policies with Partner Countries SME Financing Human Capital VALUE ADDED Pillar 1 Consistency between Operations and the Priority Objectives of the EU (Council - Commission - Parliament) Pillar 2 Quality and Soundness of each Project Contribute to EU Policy Goals Pillar 3 Particular Financial Benefits obtained by the use of EIB Funds Transparency / Accountability / External Communication How do we satisfy our stakeholders? CUSTOMER Develop Innovative Fields & Products Meet Expectations (Promoter and Borrower) Provide Attractive Financial Terms Partnership with Financial Institutions (MFIs/IFIs and other Banks) Combine with Grants/ Subsidies Partnership with the Commission How do we satisfy our customers needs? FINANCIAL Optimise Cost of Funding Generate FinancialSurplus Ensure Long-Term Financial Sustainability Manage Risk Credit Financial Operational Legal and Reputational How do we manage finance? INTERNAL Improve Resources Allocation Prioritise Budget Allocation Prioritise Surplus Allocation Develop Best Practice (Continuous Improvement of Key Processes) Central / Support Functions Lending Treasury / Borrowing Improve Effectiveness of Project Identification & Appraisal Enhance Project Monitoring and Ex-post Evaluation Develop Policy / Programme / Project Analysis How do we perform key internal processes? STAFF LEARNING AND GROWTH Upgrade Infrastructure Buildings Enhance IT Systems Develop Technical Skills / Learning Attract, Develop and Motivate High Quality Staff Staff the Organisation Optimise Staff Contribution and Satisfaction Assist in Developing Organisational Capabilities Increase Effectiveness of Internal Communication How do we sustain innovation, change and improvement? Ο στρατηγικός χάρτης είναι μία οπτική αναπαράσταση της στρατηγικής της ΕΤΕπ και των διαδικασιών και συστημάτων που απαιτούνται για την εφαρμογή της. Ο στρατηγικός χάρτης επιτρέπει στα μέλη του προσωπικού να κατανοήσουν πώς η θέση που κατέχουν συνδέεται με τους γενικούς στόχους της Τράπεζας.
Όμιλος ΕΤΕπ 16 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Δραστηριότητα του Ομίλου ΕΤΕπ κατά το 2005
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 17 Όμιλος ΕΤΕπ Ισόρροπη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η προαγωγή της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την κύρια αποστολή της ΕΤΕπ και έναν από τους βασικούς στόχους της χρηματοδοτικής της δραστηριότητας. Η περιφερειακή ανάπτυξη, η οποία αποσκοπεί στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών, αποτελεί βασική συνιστώσα αυτού του στόχου. Η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στις λιγότερο ευνοημένες περιοχές είναι το πρώτο καθήκον που αναθέτουν στην Τράπεζα οι Συνθήκες. Το Συμβούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ, όταν αναθεώρησε την στρατηγική της Τράπεζας το 2005, έλαβε υπόψη τις προκλήσεις που θέτει η διεύρυνση και τις ανισότητες που εξακολουθούν να υφίστανται στο εσωτερικό των κρατών μελών, και επιβεβαίωσε ότι η οικονομική και κοινωνική συνοχή πρέπει να παραμείνει η κύρια προτεραιότητα της ΕΤΕπ. Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η μελλοντική πολιτική συνοχής για την περίοδο 2007-2013 τοποθετούν την οικονομική και κοινωνική συνοχή σε υψηλή θέση στην ατζέντα της ΕΕ, και ο στόχος αυτός αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισσαβώνας, η οποία εστιάζεται στις επενδύσεις στους τομείς της παιδείας, της έρευνας και της καινοτομίας ως μέσα για την επίτευξη αειφόρου οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης. 34 δισ. ευρώ για τις περιφέρειες Περιφερειακή ανάπτυξη στην ΕΕ Ατομικά δάνεια 2005: 28,1 δισ. ευρώ Το 2005, η Τράπεζα χορήγησε για επενδύσεις στα 25 κράτη μέλη της Ένωσης δάνεια συνολικού ύψους σχεδόν 28 δισ. ευρώ (84% του συνόλου των ατομικών δανείων της στο εσωτερικό της ΕΕ), προκειμένου να ενισχύσει περιοχές που υστερούν σε οικονομική ανάπτυξη (περιοχές του Στόχου 1) ή αντιμετωπίζουν διαρθρωτικά προβλήματα (περιοχές του Στόχου 2) ή πάσχουν από αμφότερα. Η Τράπεζα χορήγησε επίσης «συνολικά» δάνεια ολικού ύψους 5,9 δισ. ευρώ σε ενδιάμεσους χρηματοδοτικούς φορείς, για τη χρηματοδότηση επενδύσεων μικρής και μεσαίας κλίμακας σε ενισχυόμενες περιοχές. Με τα δάνεια αυτά, το συνολικό ύψος των χορηγήσεών της υπέρ της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής το 2005 ανέρχεται σε περίπου 34 δισ. ευρώ (80% του συνόλου των χορηγήσεων εντός της ΕΕ το 2005). Το 2006, η Τράπεζα προτίθεται να διαθέσει και πάλι τα 2/3, τουλάχιστον, των ατομικών δανείων της και το ήμισυ των συνολικών δανείων της για επενδυτικά σχέδια που προάγουν την οικονομική και κοινωνική συνοχή. 2001 2002 (εκατομμύρια) 28 000 21 000 14 000 7 000 0 2003 2004 2005 Στόχος 1 Στόχος 2 Πολυπεριφερειακά δάνεια
Όμιλος ΕΤΕπ 18 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Ισόρροπη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Περιφερειακή ανάπτυξη στην ΕΕ Κατανομή των ατομικών δανείων κατά τομέα (2005) (εκατομμύρια) Ποσό Σύνολο % Ενέργεια 2 885 10 Επικοινωνίες 12 857 46 Ύδρευση και αποχέτευση 1 530 5 Αστική ανάπτυξη 2 193 8 Βιομηχανία, γεωργία 2 824 10 Υγεία, Παιδεία 2 423 9 Άλλες υπηρεσίες 3 376 12 Σύνολο ατομικών δανείων 28 088 100 Συνολικά δάνεια 5 900 Οι χορηγήσεις στα νέα κράτη μέλη ανήλθαν σε ιδιαίτερα μεγάλο ύψος (4,9 δισ. ευρώ), αντικατοπτρίζοντας την προτεραιότητα που δίδεται στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ στις χώρες αυτές. Η αύξηση οφειλόταν εν μέρει στη σημαντική άνοδο των Χρηματοδοτήσεων Διαρθρωτικών Προγραμμάτων (ΧΔΠ), μέσω των οποίων η ΕΤΕπ συγχρηματοδοτεί προγράμματα που ενισχύονται από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ. Οι ΧΔΠ, οι οποίες εγκαινιάστηκαν στην Ιταλία και την Ισπανία το 2001, επεκτάθηκαν σταδιακά σε άλλες χώρες της ΕΕ και σήμερα έχουν καταστεί σύνηθες μέσο χρηματοδότησης στα νέα κράτη μέλη. Οι χρηματοδοτήσεις επενδύσεων σε ενισχυόμενες περιοχές ανήλθαν επίσης σε σημαντικό ύψος στην Ισπανία (6,1 δισ. ευρώ), τη Γερμανία (4,8 δισ. ευρώ), την Ιταλία (3,9 δισ. ευρώ) και το Ηνωμένο Βασίλειο (2,9 δισ. ευρώ). Στο μέλλον, η αύξηση των χρηματοδοτήσεων αναμένεται να προέλθει κυρίως από επενδυτικά σχέδια στα νέα κράτη μέλη και στις προσχωρούσες και υπό ένταξη χώρες. χορήγησε η ΕΤΕπ για διευρωπαϊκά και άλλα μεγάλα ευρωπαϊκά δίκτυα συμπεριλαμβανομένων ενεργειακών δικτύων κατευθύνθηκε σε ενισχυόμενες περιοχές. Το ίδιο ίσχυσε για το 82% των χρηματοδοτήσεων με στόχο τη βελτίωση του περιβάλλοντος και το 84% των δανείων που χορηγήθηκαν για την προαγωγή της Στρατηγικής της Λισσαβώνας. Συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η επιχειρησιακή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντάθηκε το 2005, στο πλαίσιο της προετοιμασίας του κύκλου προγραμματισμού 2007-2013, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη των συνεργιών και της συμπληρωματικότητας μεταξύ των χρηματοδοτήσεων των δύο οργανισμών υπέρ της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, και τη μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ στον τομέα αυτό. Η σημαντικότερη εξέλιξη στο πλαίσιο αυτό ήταν η πρωτοβουλία JASPERS (βλ. κείμενο σε πλαίσιο), μία φιλόδοξη συνεργασία στον τομέα της τεχνικής βοήθειας, μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Επιτροπής, της ΕΤΕπ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), με σκοπό την υποστήριξη της επιτυχούς εφαρμογής της μελλοντικής πολιτικής συνοχής της ΕΕ: Το 2005, τα δάνεια της ΕΤΕπ αφορούσαν όλους τους τομείς της οικονομίας και κυρίως τις τηλεπικοινωνίες (46%), τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες (22%), και τους τομείς της υγείας και της παιδείας (9%). Πολλές από τις χρηματοδοτήσεις που χορηγήθηκαν για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, προήγαγαν ταυτόχρονα και άλλους στόχους της ΕΕ. Παραδείγματος χάρη, το 79% των χρηματοδοτήσεων που
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 19 Όμιλος ΕΤΕπ Ισόρροπη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης JASPERS: ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ ΕΤΕπ και Επιτροπής για τη στήριξη των περιφερειών Το 2005, η ΕΤΕπ και η ΓΔ REGIO Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενέτειναν το συντονισμό τους στο πεδίο της επεξεργασίας πολιτικών και των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων, με σκοπό τον καθορισμό νέας πολιτικής για την περίοδο 2007-2013. Τον Οκτώβριο 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΤΕπ και η ΕΤΑΑ παρουσίασαν την πρωτοβουλία JASPERS (Κοινή βοήθεια για την υποστήριξη έργων στις ευρωπαϊκές περιφέρειες) στα κράτη μέλη και στις υπό ένταξη χώρες. Η JASPERS έχει στόχο να βοηθήσει τις δικαιούχους χώρες να απορροφήσουν τους πόρους που διατίθενται από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής για τη χρηματοδότηση πολύ απαραίτητων επενδύσεων κατά την επόμενη περίοδο δημοσιονομικού προγραμματισμού της ΕΕ (2007-2013), διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι πόροι θα χρησιμοποιούνται εγκαίρως και με την καλύτερη δυνατή οικονομική απόδοση σε όρους ανάπτυξης και απασχόλησης. Ο βασικός ρόλος της JASPERS θα είναι η παροχή τεχνικής βοήθειας στο προεπενδυτικό στάδιο για τον προγραμματισμό και την προετοιμασία επενδυτικών σχεδίων, καθώς και στο στάδιο της αξιολόγησης των σχεδίων. Συνεπώς, η βοήθεια θα παρέχεται από τα πρώτα στάδια ανάπτυξης των σχεδίων και θα καλύπτει όλους τους τομείς και τις γεωγραφικές περιοχές εντός των ορίων αρμοδιότητας της JASPERS. Οι βασικοί τομείς παροχής τεχνικής βοήθειας από τη JASPERS θα είναι εκείνοι στους οποίους η εμπειρογνωμοσύνη των εταίρων της πρωτοβουλίας θεωρείται πολύτιμη: διευρωπαϊκά δίκτυα (ΔΕΔ) και τομέας των μεταφορών εκτός ΔΕΔ, ήτοι σιδηροδρομικές, ποτάμιες και θαλάσσιες μεταφορές, συστήματα συνδυασμένων μεταφορών και διαλειτουργικότητα μεταξύ τους, διαχείριση της οδικής και εναέριας κυκλοφορίας και «καθαρές» αστικές και δημόσιες μεταφορές. Η προστασία του περιβάλλοντος κατέχει επίσης εξέχουσα θέση, με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα των υδάτων και συμπεριλαμβάνοντας την ενεργειακή αποδοτικότητα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η διαχείριση της JASPERS θα ασκείται από τα κεντρικά γραφεία της ΕΤΕπ στο Λουξεμβούργο. Περίπου 50 ειδικοί σε θέματα τεχνικής, οικονομικής και χρηματοοικονομικής ανάλυσης θα απασχοληθούν στο έργο αυτό. Πολλοί από τους ειδήμονες αυτούς θα τοποθετηθούν στις περιοχές δραστηριότητας, προκειμένου να προσφέρουν τεχνική βοήθεια στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, και ιδίως στα νέα κράτη μέλη, για την κατάρτιση επενδυτικών σχεδίων. Όποτε είναι σκόπιμο, οι ειδήμονες θα συνεργάζονται στενά με τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς-εταίρους, και κυρίως με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), η οποία θα είναι πλήρες μέλος της ομάδας μαζί με την ΕΤΕπ και την Επιτροπή. Η JASPERS θα έχει συμπληρωματικό ρόλο, ως προς το έργο προετοιμασίας επενδυτικών σχεδίων που θα διεξάγουν οι εθνικές και τοπικές αρχές, οι δε χώρες που θα ζητούν τη βοήθεια της δεν θα υπέχουν καμία υποχρέωση να δανειστούν από την ΕΤΕπ ή από την ΕΤΑΑ.
Όμιλος ΕΤΕπ 20 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Ισόρροπη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Διαρθρωτικά ταμεία 2004-2006: Περιοχές επιλέξιμες βάσει των Στόχων 1 και 2 Κανάριες Νήσοι (Ισπανία) Γουαδελούπη Μαρτινίκα Ρεϋνιόν Γουιάνα (Γαλλία) Αζόρες (Πορτογαλία) Μαδέρα Στόχος 1 Στόχος 1 Σε φάση εξόδου (μέχρι 31/12/2005) Σε φάση εξόδου (μέχρι 31/12/2006) Ειδικό πρόγραμμα Στόχος 2 Στόχος 2 Στόχος 2 (μερικώς) Σε φάση εξόδου (μέχρι 31/12/2005) Σε φάση εξόδου (μερικώς) (μέχρι 31/12/2005)
Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 21 Όμιλος ΕΤΕπ Ισόρροπη ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Περιφερειακή ανάπτυξη, κατά στόχο, το 2005 Χώρες Στόχος 1 Στόχος 2 Αδιαίρετα πολυπεριφερειακά δάνεια/λοιπά (εκατομμύρια) Σύνολο Αυστρία 125 180 305 Βέλγιο 189 276 465 Γαλλία 121 865 668 1 654 Γερμανία 2 448 2 306 4 754 Ελλάς 895 895 Εσθονία 5 5 Ηνωμένο Βασίλειο 279 1 906 707 2 892 Ιρλανδία 329 329 Ισπανία 1 592 4 007 475 6 074 Ιταλία 665 1 423 1 791 3 879 Κάτω Χώρες 220 220 Κύπρος 170 170 Λεττονία 195 195 Λιθουανία 5 5 Μάλτα 13 13 Ουγγαρία 1 265 1 265 Πολωνία 1 733 1 733 Поρтоγαλία 1 234 1 234 Σλοβακική Δημοκρατία 174 174 Σλοβενία 257 257 Σουηδία 200 200 Τσεχική Δημοκρατία 1 011 110 1 121 Φινλανδία 25 25 200 250 Σύνολο 12 435 11 634 4 020 28 089 % 44% 41% 14% 100%
Όμιλος ΕΤΕπ 22 Έκθεση δραστηριοτήτων 2005 Πρωτοβουλία «Καινοτομία 2010» Κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας, το Μάρτιο 2000, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στόχο της, με ορίζοντα το 2010, την ανάπτυξη μίας ανταγωνιστικής και βασιζόμενης στη γνώση οικονομίας, ικανής για αειφόρο ανάπτυξη, με περισσότερες και καλύτερες θέσεις απασχόλησης και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Λίγο μετά το Συμβούλιο της Λισσαβώνας, η ΕΤΕπ δημιούργησε έναν ειδικό δανειοδοτικό μηχανισμό, με την ονομασία Πρωτοβουλία «Καινοτομία 2010» (i2i), για να στηρίξει με τις χρηματοδοτήσεις της την ανάπτυξη της καινοτομίας στην ΕΕ. Από τη θέσπιση της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010», το 2000, η Τράπεζα έχει χορηγήσει για καινοτόμα επενδυτικά σχέδια, δάνεια συνολικού ύψους 34,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 10,4 δισ. ευρώ στη διάρκεια του 2005. Ο συνολικός ποσοτικός στόχος είναι να χορηγηθούν στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010» τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ εντός της τρέχουσας δεκαετίας. Οι χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ εστιάζονται σε τρεις κύριους τομείς: Έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις σε έρευνα, ανάπτυξη κέντρων αριστείας και κέντρων ακαδημαϊκής έρευνας, και απορρέουσες επενδύσεις (προϊόντα και διαδικασίες), κυρίως ιδιωτικές. Εκπαίδευση και κατάρτιση υποστήριξη της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης στην εκπαίδευση και στη δια βίου μάθηση, ενσωμάτωση της έρευνας σε σχέδια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και παροχή χρηματοδοτικής στήριξης για την αναβάθμιση της σχετικής υποδομής πληροφορικής, την ψηφιακή μόρφωση και την ηλεκτρονική μάθηση, καθώς και για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Διάδοση των τεχνολογιών και ανάπτυξη της τεχνολογίας των πληροφοριών και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) ανάπτυξη δικτύων ευρείας ζώνης για τη σταθερή και κινητή τηλεφωνία και τεχνολογιών πρόσβασης, δημιουργία δικτύων επικοινωνιών σε διάφορους τομείς (π.χ. υγεία και μεταφορές) και ανάπτυξη πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, θυγατρική της ΕΤΕπ, διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο όσον αφορά την εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισσαβώνας. Το Ταμείο προάγει την επιχειρηματικότητα επενδύοντας σε σχήματα παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου, που παρέχουν πόρους υπό μορφή ιδίων κεφαλαίων σε καινοτόμους μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το 2005, το Ταμείο διέθεσε 468 εκατ. ευρώ σε 24 σχήματα παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου, αυξάνοντας τις ανειλημμένες δεσμεύσεις του σε συνολικό ύψος 3,2 δισ. ευρώ, τα οποία είναι επενδυμένα σε 217 επενδυτικά σχήματα. Οι επενδύσεις αυτές δεν περιλαμβάνονται στα ποσά των χρηματοδοτήσεων της ΕΤΕπ στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010», αλλά είναι επιπρόσθετες. Έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία Ο Όμιλος ΕΤΕπ δίδει προτεραιότητα στα σχέδια που προάγουν ή προέρχονται από συμπράξεις μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, διότι η κινητοποίηση των συνδυασμένων προσπαθειών των δύο τομέων είναι καθοριστική για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου αύξησης των επενδύσεων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας (ΕΑΚ) στο 3% του ΑΕΠ της Ευρώπης έως το 2010, που τέθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης το Μάρτιο 2002. Το 2005, το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων της Τράπεζας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Καινοτομία 2010» αφορούσε το σκέλος ΕΑΚ της πρωτοβουλίας, με 44 δάνεια συνολικού ύψους άνω των 6,1 δισ. ευρώ (4,1 δισ. ευρώ το 2004). Οι επενδύσεις στη Γερμανία κατέλαβαν σημαντική θέση προσελκύ-