ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α1. Επειδή βλέπουμε ότι κάθε πόλη-κράτος είναι ένα είδος κοινότητας και ότι κάθε κοινότητα έχει συσταθεί για την επίτευξη κάποιου αγαθού (πράγματι όλοι κάνουν τα πάντα για χάρη εκείνου που θεωρούν ότι είναι καλό), είναι φανερό ότι όλες (οι κοινότητες) έχουν για στόχο τους κάποιο αγαθό, κυρίως όμως αυτή που είναι ανώτερη από όλες τις άλλες και κλείνει μέσα της όλες τις άλλες (έχει στόχο της) το ανώτερο από όλα (τα αγαθά). Αυτή λοιπόν είναι (η κοινότητα) που ονομάζεται πόλη ή πολιτική κοινωνία. Επειδή όμως η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων, όπως όλα εκείνα τα πράγματα που το καθένα τους είναι ένα όλον, αποτελούμενο όμως από πολλά μέρη, είναι φανερό ότι πρώτα πρέπει να ψάξουμε να βρούμε τι είναι ο πολίτης γιατί η πόλη είναι ένα σύνολο από πολίτες. Επομένως, πρέπει να εξετάσουμε ποιον πρέπει να ονομάζουμε πολίτη. Γιατί για το περιεχόμενο της λέξης διατυπώνονται πολλές φορές διαφορετικές μεταξύ τους γνώμες δεν υπάρχει δηλαδή μια γενική συμφωνία για το περιεχόμενο της λέξης πολίτης γιατί κάποιος, ενώ είναι πολίτη σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα, συχνά δεν είναι πολίτης σε ένα ολιγαρχικό πολίτευμα. Β1. Ο Αριστοτέλης χωρίς περιστροφές και περιττές εισαγωγές αρχίζει την εξέταση των θεμάτων του κάνοντας λόγο για τις βασικές έννοιες σχετικά με το «πολιτικά». Στα Ηθικά Νικομάχεια κάνει λόγο για τις διάφορες κοινωνίες που η καθεμιά τους έχει ένα επιμέρους συμφέρον αυτοί παραδείγματος χάρη που πολεμούν μαζί επιδιώκουν τον πλούτο, τη νίκη ή την κατάκτηση μιας πόλης, οι ναυτικοί έχουν στόχο την απόκτηση χρημάτων και κάτι ανάλογο συμβαίνει με όσους ανήκουν σε μια φυλή, σε ένα δήμο. Αυτές τις κοινωνίες ο Αριστοτέλης τις θεωρεί μόρια της πολιτικής κοινωνίας και τις τοποθετεί σε υποδεέστερη
από αυτή θέση αφού η πολιτική κοινωνία δε στοχεύει στο ειδικό κατά περίπτωση συμφέρον της στιγμής αλλά σε αυτό που αφορά άπαντα τον βίον. Οι σκέψεις του συγγραφέα διατυπώνονται με την εξής συλλογιστική πορεία: όλοι κάνουν τα πάντα για χάρη εκείνου που το θεωρούν καλό «τοῦ γάρ εἶναι πάντες» αυτό συμβαίνει με όλες τις μορφές κοινωνικής συμβίωσης, οι οποίες αποβλέπουν σε κάποιο αγαθό «πᾰσαν κοινωνίαν συνεστηκυῐαν» γιατί κάθε μορφή κοινωνικής συνύπαρξης έχει συσταθεί για την επίτευξη κάποιου αγαθού «δῆλον στοχάζονται». Μια μορφή κοινωνικής συνύπαρξης είναι η πόλη «πᾰσαν πόλιν ὁρῶμεν τινά οὖσαν». Όμως η πόλη είναι ανώτερη από όλες τις άλλες μορφές κοινωνικής συνύπαρξης, που τις κλείνει μέσα της. Είναι επόμενο να αποβλέπει στο απώτερο από όλα τα αγαθά «μάλιστα δέ καί τοῦ κυριωτάτου τά ἄλλας». Β2. Η πόλη για τον Αριστοτέλη είναι η κυριώτατη όλων των κοινωνιών και περιέχουσα όλες τις κοινωνίες. Ο σκοπός του πολίτη και γενικά κάποιων ανθρώπων είναι η επιδίωξη του αγαθού. Αυτός όμως είναι και ο σκοπός της κοινωνίας μέσα στην οποία εντάσσεται το άτομο και προπάντων της πόλης και είναι πάνω από τις διάφορες μικρές κοινωνίες. Όπως για την πόλη έτσι και για την έννοια πολίτης διατυπώνονταν στην αρχαιότητα προβληματισμοί. «Οι πολίτες είναι η πόλις- κράτος». Αλλά ποιοι πολίτες; Τι είναι ένας πολίτης; Αυτό το ζήτημα της συμμετοχής στην πολιτική κοινωνία είναι εξίσου σημαντικό τόσο για το θεωρητικό ενός ιδεατού κράτους όσο και για εκείνο που βάζει τις βάσεις ενός πραγματικού συντάγματος. Ο Αριστοτέλης δίνει έναν εμπειρικό ορισμό: «πολίτης είναι εκείνος που συμμετέχει στη δικαιοσύνη και στις δημόσιες λειτουργίες». Πολίτης θεωρείται κάποιος όταν υπάρχει ολιγαρχικό πολίτευμα. Ωστόσο, όπως τονίζει ο Αριστοτέλης μέχρι τη στιγμή που έγραφε τα πολιτικά του δεν είχε διατυπωθεί ένας ορισμός. Κριτήρια για την
απόδοση της ιδιότητας του πολίτη μπορεί να ήταν κατά περίπτωση η καταγωγή, το εισόδημα και το είδος της απασχόλησης. Ο πολίτης είναι μέρος της πόλης («Ἐπεί δ ἡ πόλις πλῆθός ἐστιν»). Η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων («των συγκειμένων»), είναι δηλαδή ένα όλον («τι τῶν ὅλων») που αποτελείται από μέρη («ἐκ πολλῶν μορίων»), τους πολίτες. Επομένως, για να κατανοήσουμε το όλον, δηλαδή την πόλη, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε το μέρος, δηλαδή τον πολίτη και τα χαρακτηριστικά του, αφού ο ρόλος του στην πολιτική τάξη είναι καθοριστικός. Έτσι, προκειμένου ο Αριστοτέλης να φτάσει στον ορισμό της έννοιας «πόλις», ακολουθεί την αναλυτική μέθοδο. Αναλύει δηλαδή, μια γενική, σύνθετη έννοια- στην προκειμένη περίπτωση την έννοια «πόλη»- στα συστατικά της, τα επιμέρους στοιχεία της, τον πολίτη, εντοπίζει και προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά τους. Ωστόσο υπάρχει έλλειψη ομοφωνίας για τον ορισμό της έννοιας «πολίτης» («Ὥστε οὐκ ἔστι πολίτης»). Πρέπει να διερευνηθεί η έννοια «πολίτης», όχι μόνο για να γίνει κατανοητή η έννοια της πόλεως, αλλά και για να διασαφηνιστεί το περιεχόμενο της έννοιας «πολίτης», για το οποίο δεν υπάρχει ομοφωνία. Έτσι, διαπιστώνουμε ότι διαφορετικά νοείται ο πολίτης σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα και διαφορετικά σε ένα ολιγαρχικό. Σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα ο πολίτης είναι ενεργό μέλος της πολιτικής ζωής, έχει δικαιώματα (παρρησία, ισηγορία, ισονομία, το δικαίωμα του «εκλέγειν» και «εκλέγεσθαι») και συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων. Αντίθετα, σε ένα ολιγαρχικό πολίτευμα η εξουσία είναι στα χέρια των λίγων, των πλουσίων και ισχυρών και σε ένα τυραννικό πολίτευμα στα χέρια όσων σφετερίζονται την εξουσία. Λαμβάνοντας υπόψη όσα αναλύσαμε παραπάνω, αξίζει να σημειώσουμε τη διαπίστωση ότι η σχέση πόλης- πολίτη ως προς το περιεχόμενό της είναι μια σχέση που
κινείται αμφίδρομα. Ο φιλόσοφος υποστηρίζει ότι η πόλη είναι μια ενιαία οντότητα, το σύνολο των πολιτών που την απαρτίζουν. Η σχέση λοιπόν πόλης-πολίτη ορίζεται και καθορίζεται από τη σχέση του όλου προς το μέρος, είναι σχέση ουσιαστική αλλά και σχέση αμοιβαίας εξάρτησης. Και αυτό αφενός επειδή η φύση της πόλης καθορίζει τα χαρακτηριστικά του πολίτη και αντίστροφα και αφετέρου επειδή ούτε η πόλη είναι δυνατόν να υπάρξει χωρίς πολίτες ούτε ο πολίτης νοείται έξω από την πόλη, καθώς δεν έχει σκοπό ύπαρξης έξω από αυτή. Β3. Η «πόλη» για τον Αριστοτέλη αποτελεί το τέλος της εξελικτικής πορείας των πρώτων κοινωνικών ομάδων. Ο άνθρωπος αρχικά συνέστησε «οἴκους» για την ικανοποίηση των καθημερινών αναγκών του ανθρώπου αλλά και «κῶμαι» προκειμένου να καλύψει τις πνευματικότερες ανάγκες για λατρεία του θεού και απόδοδη δικαιοσύνης. Όμως, αυτές οι πρώτες κοινωνίες δεν ήταν επαρκείς για να νιώσει ο άνθρωπος «εὐδαίμων». Μόνο μέσα στην πόλη ο άνθρωπος αισθάνθηκε ότι μπορεί να πετύχει την ευδαιμονία του. Μέσα στη λέξη «τέλεια» ο αρχαίος Έλληνας άκουγε καθαρά τη λέξη τέλος, μια λέξη που δήλωνε το σκοπό για τον οποίο είναι πλασμένο το καθετί, τον προορισμό του. Είναι φανερό ότι με αυτή τη σημασία η λέξη δε δήλωνε ό,τι η δική μας λέξη τέλος ίσα-ίσα δήλωνε τη στιγμή της τελείωσης, της ακμής, της ολοκλήρωσης. Στη συγκεκριμένη λοιπόν περίπτωση του κειμένου μας το επίθετο τέλεια λέγεται σε σχέση με την ολοκλήρωση του εξελικτικού κύκλου που παρακολουθούμε( οἰκία- κώμη- πόλις) με το νόημα αυτό η στιγμή της ολοκλήρωσης δηλώνει και το τέλος της εξέλιξης (η οποία όμως δεν οδηγεί σε μια τελική φθορά, αλλά σε μια ολοκλήρωση). Η οικογένεια δημιουργήθηκε από φυσική αναγκαιότητα, γιατί έπρεπε να καλύψει καθημερινές βιοτικές ανάγκες και να διαιωνίσει το ανθρώπινο είδος. Εφόσον η κώμη
αποτελεί εξέλιξη της οικογένειας και η πόλη τελείωσή τους, τότε και οι δύο προκύπτουν από φυσική αναγκαιότητα. Σε ένα χωρίο των Ηθικών Νικομαχείων διαβάζουμε: «Θα ήταν πολύ παράξενο να λέμε ότι είναι ευτυχισμένος ο άνθρωπος που ζει μόνος με τη μοναξιά του (μονώτης) κανένας δε θα ήθελε να ζει σε απόλυτη μοναξιά, ακόμη και αν είχε όλα τα καλά του κόσμου γιατί ο άνθρωπος είναι ένα ον προορισμένο από τη φύση να ζει σε πολιτική κοινωνία, μαζί με άλλους ( συζῆν πεφυκός). Ο άνθρωπος που αποστρέφεται ή εγκαταλείπει την πολιτική κοινωνία από φυσική διάθεση ή βούληση είναι κάτι πέρα από την φύση, είναι ή ατελής δηλαδή κατώτερος ή ανώτερος του ανθρώπου δηλαδή θεός. Β4. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 178-179: «Επειδή διαβάζοντας έξω από την πόλη».
Β5. ενόραση: ὁρῶμεν σύσταση: συνεστηκυῐαν κατάσχεση: μετέχειν σύγκλητος: καλεῐν κειμήλιο: συγκειμένων σκόπιμος: σκεπτέον άρχοντας: ἀρχῆς άφαντος: φανερόν ρητό: λέγομεν άφιξη: ἱκανόν Γ1. Δεν διατυπώνεται καμιά κατηγορία λοιπόν από κάποιους μετοίκους και από ακολούθους από τη μια πλευρά για την υπόθεση των Ερμών και από την άλλη έχουν γίνει κάποιες κοπές άλλων αγαλμάτων από νεωτέρους νωρίτερα με περιπαικτική διάθεση και εξαιτίας του μεθυσιού και επειδή ταυτόχρονα διενεργούνται μυστήρια σε ιδιωτικές κατοικίες εξαιτίας υβριστικής διάθεσης γι αυτά και κατηγορούσαν τον Αλκιβιάδη. Και επειδή αντιλήφθηκαν αυτά όσοι ήταν οργισμένοι πάρα πολύ με τον Αλκιβιάδη ότι πράγματι θα εμπόδιζε αυτούς να εξουσιάσουν με σταθερότητα τη δημοκρατική παράταξη και επειδή νόμισαν ότι αν έδιωχναν αυτόν, θα μπορούσαν να είναι πρώτοι/κυρίαρχοι, μεγαλοφρονούσαν και φώναζαν ότι τάχα και τα μυστήρια και η κοπή των κεφαλών των Ερμών έγιναν με στόχο την κατάλυση του δήμου και τίποτα δεν έγινε από αυτά που δε διαπράχθηκε με τη συμμετοχή του επιλέγοντας ως απόδειξη την υπόλοιπη μη δημοκρατική ως προς τις ενασχολήσεις του παραβατική συμπεριφορά.
Γ2. τινά ὕβριν οὖσι μάλα ἐπαιτιῶ ὑποληφθεῐσι ἐξελῷεν βοᾶν ἔσται πεπράχθω Γ3. α) περί τῶν Ἑρμῶν εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας στο «μηνύεται» ή της αναφοράς. ὑπό νεωτέρων εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο «γεγενημέναι». τά μυστήρια υποκείμενο στο ρήμα «ποιεῖται»(αττική σύνταξη). τόν Ἀλκιβιάδην άμεσο αντικείμενο στο ρήμα «ἐπῃτιῶντο». δήμου γενική αντικειμενική στο «καταλύσει». αὐτοῦ γενική υποκειμενική στο «παρανομίαν». β) Υπόθεση: εἰ ἐξελάσειαν (εἰ+ευκτική) Απόδοση: πρῶτοι ἄν εἶναι (δυνητικό απαρέμφατο) εἰ αὐτόν ἐξελάσαιμεν, πρῶτοι ἂν εἴημεν/ εἶμεν ο υποθετικός λόγος δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος Επιμέλεια θεμάτων Βλάσση Ιωάννα Βλάσση Μιμίκα Βόλλαρη Ξακουστή Λούπη Βιβή Παναγιωτοπούλου Όλγα Παναγοπούλου Πένη Πανοπούλου Ιωάννα Σαργέντης Κώστας Τσουκαλά Αναστασία
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 27 ΜΑΪΟΥ 2013 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) Διδαγμένο κείμενο Ἀριστοτέλους Πολιτικά (Α1,1/Γ1,2/Γ1,3-4/6/12) Ἐπειδὴ πᾶσαν πόλιν ὁρῶμεν κοινωνίαν τινὰ οὖσαν καὶ πᾶσαν κοινωνίαν ἀγαθοῦ τινος ἕνεκεν συνεστηκυῖαν (τοῦ γὰρ εἶναι δοκοῦντος ἀγαθοῦ χάριν πάντα πράττουσι πάντες), δῆλον ὡς πᾶσαι μὲν ἀγαθοῦ τινος στοχάζονται, μάλιστα δὲ καὶ τοῦ κυριωτάτου πάντων ἡ πασῶν κυριωτάτη καὶ πάσας περιέχουσα τὰς ἄλλας. Αὕτη δ ἐστὶν ἡ καλουμένη πόλις καὶ ἡ κοινωνία ἡ πολιτική. Ἐπεὶ δ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης. Ὁ πολίτης οὐ τῷ οἰκεῖν που πολίτης ἐστίν (καὶ γὰρ μέτοικοι καὶ δοῦλοι κοινωνοῦσι τῆς οἰκήσεως), οὐδ οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες οὕτως ὥστε καὶ δίκην ὑπέχειν καὶ δικάζεσθαι (τοῦτο γὰρ ὑπάρχει καὶ τοῖς ἀπὸ συμβόλων κοινωνοῦσιν)... πολίτης δ ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς.... Τίς μὲν οὖν ἐστιν ὁ πολίτης, ἐκ τούτων φανερόν ᾧ γὰρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν. Α1. Από το παραπάνω κείμενο να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του αποσπάσματος: «Ἐπειδὴ πᾶσαν πόλιν... οὐκ ἔστι πολίτης.». Β1. Ποια είναι η δομή του συλλογισμού, με τον οποίο ο Αριστοτέλης ορίζει την πόλη ως την τελειότερη μορφή κοινωνίας; Β2. Γιατί ο Αριστοτέλης επιδιώκει να προσδιορίσει την έννοια του πολίτη και πώς ορίζει τη σχέση του πολίτη με την πόλη; ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ Β3. Με βάση το κείμενο που σας δίνεται και το παρακάτω μεταφρασμένο απόσπασμα, να εξηγήσετε γιατί, κατά τον Αριστοτέλη, η πόλη είναι «κοινωνική οντότητα τέλεια» και γιατί υπάρχει «εκ φύσεως». ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ο άνθρωπος είναι ζῷον πολιτικόν Η κοινωνική οντότητα που προήλθε από τη συνένωση περισσότερων χωριών είναι η πόλη, μια κοινωνική οντότητα τέλεια, που μπορούμε να πούμε ότι πέτυχε τελικά την ύψιστη αυτάρκεια συγκροτήθηκε για να διασφαλίζει τη ζωή, στην πραγματικότητα όμως υπάρχει για να εξασφαλίζει την καλή ζωή. Η πόλη, επομένως, είναι κάτι που ήρθε στην ύπαρξη εκ φύσεως, όπως ακριβώς και οι πρώτες κοινωνικές οντότητες, αφού αυτή είναι το τέλος εκείνων κι αφού αυτό που λέμε φύση ενός πράγματος δεν είναι παρά η μορφή που αυτό έχει κατά τη στιγμή της τελείωσης, της ολοκλήρωσής του: αυτό δεν λέμε, πράγματι, πως είναι τελικά η φύση του κάθε πράγματος, π.χ. του ανθρώπου, του αλόγου ή του σπιτιού, η μορφή δηλαδή που το κάθε πράγμα έχει όταν ολοκληρωθεί η εξελικτική του πορεία; Αριστοτέλους Πολιτικά (Α2, 5) Β4. Ποια είναι η σημασία της λέξης «πόλη» στα Πολιτικά του Αριστοτέλη και ποιοι είναι οι στόχοι της; Β5. Να βρείτε στο παραπάνω πρωτότυπο διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής: ενόραση, σύσταση, κατάσχεση, σύγκλητος, κειμήλιο, σκόπιμος, άρχοντας, άφαντος, ρητό, άφιξη. Γ. Αδίδακτο κείμενο Θουκυδίδου Ἱστοριῶν Ζ 28 Μηνύεται οὖν ἀπὸ μετοίκων τέ τινων καὶ ἀκολούθων περὶ μὲν τῶν Ἑρμῶν οὐδέν, ἄλλων δὲ ἀγαλμάτων περικοπαί τινες πρότερον ὑπὸ νεωτέρων μετὰ παιδιᾶς καὶ οἴνου γεγενημέναι, καὶ τὰ μυστήρια ἅμα ὡς ποιεῖται ἐν οἰκίαις ἐφ ὕβρει ὧν καὶ τὸν Ἀλκιβιάδην ἐπῃτιῶντο. καὶ αὐτὰ ὑπολαμβάνοντες οἱ μάλιστα τῷ Ἀλκιβιάδῃ ἀχθόμενοι ἐμποδὼν ὄντι σφίσι μὴ αὐτοῖς τοῦ δήμου βεβαίως προεστάναι, καὶ νομίσαντες, εἰ αὐτὸν ἐξελάσειαν, πρῶτοι ἂν εἶναι, ἐμεγάλυνον καὶ ἐβόων ὡς ἐπὶ δήμου καταλύσει τὰ τε μυστικὰ καὶ ἡ τῶν Ἑρμῶν περικοπὴ γένοιτο καὶ οὐδὲν εἴη αὐτῶν ὅτι οὐ μετ ἐκείνου ἐπράχθη, ἐπιλέγοντες τεκμήρια τὴν ἄλλην αὐτοῦ ἐς τὰ ἐπιτηδεύματα οὐ δημοτικὴν παρανομίαν. μεγαλύνω: μεγαλοποιώ δημοτική: δημοκρατική ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου. Μονάδες 20 Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: τινων : την αιτιατική ενικού στο θηλυκό γένος ὕβρει : την αιτιατική ενικού ὄντι : τη δοτική πληθυντικού στον ίδιο τύπο μάλιστα : τον θετικό βαθμό του ιδίου τύπου ἐπῃτιῶντο : το β ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή ὑπολαμβάνοντες : τη δοτική πληθυντικού της μετοχής του αορίστου της παθητικής φωνής στο ίδιο γένος ἐξελάσειαν : το γ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή ἐβόων : το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή εἴη : το γ ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα ἐπράχθη : το γ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή. Γ3α. Γ3β. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων και φράσεων: περὶ τῶν Ἑρμῶν, ὑπὸ νεωτέρων, τὰ μυστήρια, τὸν Ἀλκιβιάδην, δήμου (το δεύτερο στο κείμενο), αὐτοῦ (μονάδες 6). Να γράψετε τον υποθετικό λόγο του κειμένου (μονάδες 2) και να τον χαρακτηρίσετε ως προς το είδος του (μονάδες 2). ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. 4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ