Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία 4o ΜΑΘΗΜΑ
Η προσφορά είναι μια διαδικασία ή μια καμπύλη που δείχνει τις ποσότητες που οι παραγωγοί επιθυμούν και μπορούν να διαθέσουν προς πώληση σε μια δεδομένη τιμή κατά τη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου Νόμος της προσφοράς Καθώς η τιμή αυξάνει η προσφερόμενη ποσότητα αυξάνει (ceteris paribus) και αντιθέτως
Τιμή /Kgr Ένα παράδειγμα Προσφοράς Συνολική Ποσότητα Προσφοράς Τιμή /Kgr Σταριού 6 5 Προσφορά Σταριού 5 12000 4 10000 3 7000 2 4000 4 3 2 1 1 1000 0 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 Προσφερόμενη Ποσότητα
Μετατοπίσεις της καμπύλης προσφοράς Τιμή για ένα χωνάκι παγωτού Καμπύλη προσφοράς, S 3 Μείωση της προσφοράς Καμπύλη προσφοράς, S 1 Καμπύλη προσφοράς, S 2 Αύξηση της προσφοράς 0 Ποσότητα από χωνάκια παγωτού Copyright 2003 Southwestern/Thomson Learning
Πίνακας 2 Μεταβλητές που επηρεάζουν τους πωλητές Μεταβλητή Τιμή Τιμές εισροών Τεχνολογία Προσδοκίες Μια μεταβολή σε αυτή τη μεταβλητή Αντιπροσωπεύει μια κίνηση κατά μήκος της καμπύλης προσφοράς Μετατοπίζει την καμπύλη προσφοράς Μετατοπίζει την καμπύλη προσφοράς Μετατοπίζει την καμπύλη προσφοράς Αριθμός πωλητών Μετατοπίζει την καμπύλη προσφοράς Copyright 2004 South-Western
P - Τιμή /Kgr Αγοραία Ζήτηση και Προσφορά Σταριού Ισορροπία Αγοράς Αγοραία Προσφορά και Ζήτηση Σταριού Συνολική εβδομαδιαία Προσφερόμε νη Ποσότητα Τιμή /Kgr Συνολική εβδομαδιαί α Ζητούμενη Ποσότητα Πλεόνασμα(+) Επίπτωση ή Ελλειμμα(-) στην P 6 5 4 6000 - Κιλά π λεόνασμα 12000 5 2000 10000 10000 4 4000 6000 7000 3 7000 0 4000 2 11000-7000 1000 1 16000-15000 3 2 1 7000 - Κιλά έλλειμμα 0 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 11000 12000 13000 14000 15000 16000 17000 Q - Ποσότητα Σταριού
Εικόνα 10 Πώς μια αύξηση της ζήτησης επηρεάζει την ισορροπία Τιμή για ένα χωνάκι παγωτού 1. Ο ζεστός καιρός αυξάνει τη ζήτηση παγωτού Προσφορά 2.50 Νέα ισορροπία 2.00 2. οδηγώντας σε υψηλότερη τιμή Αρχική ισορροπία D D 0 7 3. και μεγαλύτερη πωλούμενη ποσότητα. 10 Ποσότητα από χωνάκια παγωτού Copyright 2003 Southwestern/Thomson Learning
Εικόνα 11 Πώς μια μείωση στην προσφορά επηρεάζει την ισορροπία Τιμή για ένα χωνάκι παγωτού S 2 1. Μια αύξηση της τιμής της ζάχαρης μειώνει την προσφορά παγωτού S 1 2.50 2.00 Νέα ισορροπία Αρχική ισορροπία 2. οδηγώντας σε υψηλότερη τιμή του παγωτού.. Ζήτηση 0 4 7 3. και σε μικρότερη πωλούμενη ποσότητα Ποσότητα από χωνάκια παγωτού Copyright 2003 Southwestern/Thomson Learning
Η ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΖΗΤΗΣΗΣ Πηγές: 1. McConnell, C. R., Brue, S. L., Flyn, S. M. (2012) Economics, McGraw-Hill (Ch. 1) 2. Mankiw, G. N., Taylor M. P. (2010) Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, Ελλ. Μτφ. GUTENBERG 3. Ziogas, C. Economics for the IB Diploma, Oxford University Press, 2012
Qd = 400 8P Σημεία Καμπύλης Ζήτησης Qd=400-8P P 60 50 40 30 20 10 0 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 Qd
Η ευθεία που σχεδιάσαμε (όπως και η εξίσωση) μας δίνουν όλους τους δυνατούς συνδυασμούς Τιμής (P) Ζητούμενης Ποσότητας Qd. Και ακόμα: Με ποιο τρόπο αντιδρά η Qd στις αλλαγές της τιμής
Μερικές Παρατηρήσεις Κάτι που ξέρουμε από το Νόμο της Ζήτησης είναι ότι Ceteris Paribus η Qd κινείται αντίστροφα στις μεταβολές της Ρ Γνωρίζουμε επίσης, ότι εάν στην Qd = 400 8P αλλάξει το 400 (τεταγμένη επί την αρχή) θα προκληθούν (ceteris paribus) αντίστοιχες παράλληλες μετατοπίσεις της καμπύλης ευθείας
ΔΥΟ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Ερώτημα 1 ο : Με ποιον τρόπο ακριβώς (ποσοτικά) θα αντιδράσει η Qd σε μία μεταβολή της Ρ; Ερώτημα 2 ο : Γιατί μας ενδιαφέρει η απάντηση στο ερώτημα 1;
Απάντηση στο Ερώτημα 2: Συνολικά έσοδα Τα συνολικά έσοδα μιας επιχείρησης παρίστανται από το γινόμενο PxQd Είναι προφανές ότι ceteris paribus όταν το P αυξάνεται το Qd μειώνεται. Συνεπώς, η μείωση ή αύξηση του γινομένου εξαρτάται από τον βαθμό αντίδρασης της Qd στις αλλαγές της Ρ
Απάντηση στο ερώτημα 1: Ελαστικότητα Ζήτησης ως προς την τιμή Το μέτρο κατά το οποίο η Ζητούμενη Ποσότητα ενός αγαθού αντιδρά (ceteris paribus) σε μία μεταβολή της τιμής Δίδεται από τον τύπο: d Q Q P P OR d Q P P Q
Q Q Ποσοστιαία μεταβολή στη ζητούμενη ποσότητα P P Ποσοστιαία μεταβολή στην τιμή
Εύρεση ποσοστιαίας μεταβολής New Quantity - Old Quantity % in Quantity Demanded 100 Old Quantity New Price - Old Price % in Price 100 Old Price
Παράδειγμα Εάν η ζητούμενη ποσότητα των πασχαλινών σοκολατένιων αυγών μειωθεί από 40.000 στα 32.000 κατ έτος, ως αποτέλεσμα αύξησης της τιμής από 5 στα 5,5, τότε η ελαστικότητα ζήτησης είναι:
32000-40000 % in Qd 100 20% 40000 5,5-5,00 % in Price 100 10% 5,00 d 20 10 2
Παρατήρηση: Το πρόσημο στον τύπο της ελαστικότητας δείχνει απλώς την αντίστροφη σχέση. Ο βαθμός αντίδρασης της Qd στις αλλαγές της P, δίδεται από την απόλυτη τιμή της ελαστικότητας, δηλαδή στο συγκεκριμένο παράδειγμα το 2.
LO1 4-21 Διερεύνηση της Ελαστικότητας Ζήτησης ε d >1 η ζήτηση είναι ελαστική ε d = 1 η ζήτηση είναι μοναδιαίας ελαστικότητας ε d < 1 η ζήτηση είναι ανελαστική
Ακραίες περιπτώσεις Πλήρης ανελαστικότητα Πλήρης ελαστικότητα
Τιμή Αγαθού Χ /Κgr Πλήρης Ελαστικότητα Πλήρως Eλαστική Ζήτηση ως προς την Τιμή 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 Συνολική Ζητούμενη Ποσότητα Αγαθού Χ
Τιμή Αγαθού Χ /Κgr Πλήρης Ανελαστικότητα Πλήρως Ανελαστική Ζήτηση ως προς την Τιμή 6 5 4 3 2 1 0 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 Συνολική Ζητούμενη Ποσότητα Αγαθού Χ
Περίληψη της Ελαστικότητας Ζήτησης ως προς την τιμή LO2 4-25 Απόλυτη τιμή του συντελεστή ελαστικότητας Η ζήτηση είναι Περιγραφή Μεγαλύτερος της μονάδας (ε d > 1) Ισος με τη μονάδα (ε d = 1) Μικρότερος της μονάδας (ε d < 1) Ελαστική ή σχετικά ελαστική Μοναδιαίας ελαστικότητας Ανελαστική ή σχετικά ανελαστική Q d Μεταβάλλεται κατά μεγαλύτερο ποσοστό από τη μεταβολή της Ρ Q d Μεταβάλλεται κατά το ίδιο ποσοστό με τη μεταβολή της Ρ Q d Μεταβάλλεται κατά μικρότερο ποσοστό από τη μεταβολή της Ρ Επίπτωση στα Συνολικά Έσοδα μιας: Αύξησης της Ρ Τα Συνολικά Έσοδα μειώνονται Τα Συνολικά Έσοδα παραμένουν ως έχουν Τα Συνολικά Έσοδα αυξάνονται Μείωσης της Ρ Τα Συνολικά Έσοδα αυξάνονται Τα Συνολικά Έσοδα παραμένουν ως έχουν Τα Συνολικά Έσοδα μειώνονται
LO1 4-26 Προσδιοριστικοί Παράγοντες της ε d Υποκατάσταση Περισσότερα υποκατάστατα συνεπάγονται μεγαλύτερη ελαστικότητα ζήτησης Ορισμός της Αγοράς Οι στενά οριζόμενες αγορές έχουν πιο ελαστική ζήτηση από τις ευρύτερα οριζόμενες
Αγαθά πρώτης ανάγκης και αγαθά Πολυτελείας Τα αγαθά πολυτελείας έχουν μεγαλύτερη ελαστικότητα ως προς την Τιμή Χρόνος Περισσότερος χρόνος (προσαρμογής), μεγαλύτερη ελαστικότητα
Ερώτημα: Γιατί η ζητούμενη ποσότητα των τυριών θεωρείται ως ανελαστική ως προς την τιμή; Τα τυριά θεωρούνται ένα από τα βασικά στοιχεία του καθημερινού διαιτολογίου Τα τυριά δεν έχουν στενά υποκατάστατα Τα τυριά, ιδιαίτερα για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα καταλαμβάνουν ένα μικρό σχετικά μέρος του οικογενειακού προϋπολογισμού
Ερώτημα Γιατί η ζητούμενη ποσότητα της γραβιέρας Κρήτης θεωρείται ελαστική ως προς την τιμή; Υπάρχουν πολλά είδη τυριών, τα περισσότερα από τα οποία θεωρούνται στενά υποκατάστατα της γραβιέρας Κρήτης. Συνεπώς μία αύξηση της τιμής της γραβιέρας Κρήτης θα εξωθήσει τους αγοραστές σε άλλα είδη τυριού.