ΑΡΧΕΙΟ ΜΟΝΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΠΑΤΜΟΥ (ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ) Το καλοκαίρι τοΰ 1961 (20 'Ιουνίου-10 Αυγούστου), στα πλαίσια επιστημονικής αποστολής του Κέντρου Νεοελληνικών 'Ερευνών τοο Β.Ι.Ε. στην Μονή τοΰ θεολόγου τής Πάτμου, έγινε ή ταξινόμηση τών έγγραφων τής Μονής και τής Κοινότητας Πάτμου, τής περιόδου τής Τουρκοκρατίας. Τα έγγραφα τής Κοινότητας Πάτμου, σέ χρόνο που δέν μπορεί μέ ακρίβεια να ορισθεί μεταφέρθηκαν στή Μονή δπου και βρίσκονται σήμερα. Μετά τήν ταξινόμηση συντάχθηκε ό παρακάτω περιληπτικός κατάλογος τών περιεχομένων του αρχείου στον δποχο ουσιαστικά μεταφέρονται οι τίτλοι τών φακέλων, χωρίς άλλες ενδείξεις. Ταυτόχρονα έγινε φωτογράφηση σέ μικροταινίες ένας μέρους του αρχείου. ΟΕ μικροταινίες αυτές πήραν τα στοιχεία : ΠΑΤΜΟΣ 1961 άρ. F: 1-79. Το καλοκαίρι τοΰ 1962 (10 'Ιουλίου -10 Αυγούστου) σέ μια δεύτερη αποστολή βελτιώθηκε ή ταξινόμηση και φωτογραφήθηκε το μεγαλύτερο \ιερος τοΰ αρχείου. Παράλληλα ταξινομήθηκαν 280 κατάστιχα τοο κοινοο τής Πάτμου τής περιόδου 1607-1819 και φωτογραφήθηκαν δσα ανήκουν στον ΙΖ' αιώνα. Το νέο φωτογραφικό υλικό πήρε τα στοιχεία : ΠΑΤΜΟΣ 1962 άρ. F : 1-145 και 201-242. Ή φωτογράφηση συνεχίσθηκε το καλοκαίρι του 1963 μέ τα στοιχεία : ΠΑΤΜΟΣ 1963 άρ. F: 1-145, 201-209, και το καλοκαίρι τοο 1964 μέ τα στοιχεία : ΠΑΤΜΟΣ 1964 άρ. F : 1-62 Tò αυ^ολο τών έγγραφων του αρχείου ώς το 1830 ανέρχεται σέ 7.500 και άπό τα 1831 ώς το 1900 σέ 6.700 περίπου. Ή ταξινόμηση τών έγγραφων ώς το 1830 εϊναι διπλή : χρονολογική (φακ. 1-37) και ειδολογική (φακ. 56-117). 'Από το 1831 κέξ. μόνο χρονολογική (φακ. 38-55). 'Εδώ πρέπει να σημειωθεί δτι οί αριθμοί τών έγγραφων, πού στον κατάλογο φαίνεται να περιέχει κάθε φάκελος, δέν είναι απόλυτα σωστοί. Στην πρόοδο τής ταξινόμησης και ιδιαίτερα στή βελτίωση της πού έγινε το καλοκαίρι τοο 1962 μεταφέρθηκαν έγγραφα άπό Ινα φάκελο σέ άλλον, χωρίς να δηλωθεί ή αφαίρεση καΐ ή αντίστοιχη προσθήκη. Πάντως οί διαφορές είναι μικρές και δέν αλλάζουν τή γενική εικόνα τοΰ 'Αρχείου. Στους πίνακες που αχολουβου^ δέν περιλαμβάνονται τα Βυζαντινά 10
146 Ο ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ, Τεύχος 15/16 έγγραφα και τα πατριαρχικά Σιγίλλια της Τουρκοκρατίας. Είναι αυτά που έχουν εκδοθεί από τους : Miklosich -Müller, Acta et Diplomata, τομ. VI, και αποτελούν Ινα ιδιαίτερο τμήμα τοΰ 'Αρχείου. Μικροταινίες των έγγραφων αυτών βρίσκονται στό Κέντρο Βυζαντινών 'Ερευνών του Β.I.E. Β. Π. Παναγιωτόπονλος α/ά Φα* Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α "Αριθμ. έγγρ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1567-1700 Περιέχει τους υποφακέλους : Επίσημα Μονής 'Αφιερώσεις προς την Μονή Κοινοτικά Ίδ. δικαιοπρακτικα Προικοσύμφωνα 1701-1750 Περιέχει τους υποφακέλι >υς: Επίσημα Μονής Αφιερώσεις προς τήν Μονή Κοινοτικά "Ιδ. δικαιοπρακτικα Προικοσύμφωνα Διαθήκες 1751-1800 Περιέχει τους υποφακέλους : Επίσημα Μονής 'Αφιερώσεις προς τήν Μονή Κοινοτικά Ίδ. δικαιοπρακτικα Προικοσύμφωνα Διαθήκες 1801 1802 1803 1804 1805 (10) (21) (12) (15) (5) (14) (11) (7) (50) (6) (9) (29) (22) (24) (45) (1) (21) 68 97 142 7 23 16 9 7 1961/1-4 1961/5-9 1961/10-15 1963/1 1963/1 (συνέχεια), 2 1963/2 (συνέχεια), 3 1963/3 (συνέχεια), 4 1963/4 (συνέχεια)
Β. Π. Παναγιωτόπουλος, ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΤΜΟΥ 147 α/ά Φακ. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α s Αριθμ. έγγρ. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 Άχρονολόγητα (1600-1820) 1821 Περιέχει τους υποφακέλους : Προεπαναστατικά Επαναστάσεως ποικίλα (12) (42) Έγγραφα Άντων. Πελοπίδα και καπ. Μαργαρίτη Κούταβου (19) Έγγραφα Δημ. θέμελη (6) Έγγραφα Μανολάκη Στεφανή, Σαμίου (?) (βλ. και έτος 1825 φακ. 29) 1822 1823 1824 1825 Περιέχει τον υποφάκελο : Υπόθεση κληρονομίας Μανολάκη Στεφανή, Σαμίου (βλ. και ίτος 1821 φακ. 25) (14) 1826 1827 15 ΙΟ 21 27 30 15 32 15 8 31 56 30 35 26 30 100 86 89 45 38 43 27 49 1963/4 (συνέχεια), 5 1963/5 (συνέχεια), 6 1963/6 (συνέχεια), 7 1963/8, 9 1963/10, 11 1963/12 1963/13-15 1963/15 (συνέχεια), 16 1963/16 (συνέχεια) 1963/16 (συνέχεια)-18 1963/18-21 1963/21 (συνέχεια)-23 1963/23 (συνέχεια)-26 1963/26 (συνέχεια)-29 1963/29 (συνέχεια), 30 Δέν φωτογραφήθηκε 1961/16-19 1963/52-57 1963/58-61 1963/61 (συνέχεια), 62 1963/63, 64 1961/20 1963/65, 66 1963/66 (συνέχεια)-70
148 ο ΕΡΑΝΙΣΤΉΣ. Τόμος 15/16 α/α Φαν ι. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 1828 1829 1830 Άχρονολόγητα Άρςθμ έγγρ. 159 184 137 1821-1830 10 Φορολογικοί κ ατάλογοι Κοινοΰ Πάτμου (1830-1854) 33 Επίσημα εκκλησιαστικά (1831-1850) 38 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846-1850 1851-1880 1881-1900 Μετόχι Σάμου Μετόχι Σαντορίνης Μετόχι Κρήτης. "Εγγραφα Λατινικά. Μετόχι Κρήτης. Έγγραφα Ελληνικά. Μετόχι Αερου Μετόχι Νάξου Μετόχι Πάρου Μετόχι Σίφνου Μετόχι Κω Μετόχι Μήλου 68 56 95 193 131 174 194 167 153 128 99 98 151 125 113 131 1200 3300 365 825 360 400 45 65 85 13 40 69 1963/70 (συνέχεια)-78 1963/78 (συνέχεια)-88 1963/88 (συνέχεια)-94 Δέν φωτογραφήθηκε 1962/23, 1963/31-51 1963/128-145 1964/1-35 1964/35-62 1962/115-117 1962/118, 119 1962/120-124 1962/125 1962/112, 113 1962/103-106
Β. Π. Παναγιωτόπουλος, ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΤΜΟΥ 149 α/ά Φακ. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α "Αριθμ. έγγρ. 66. Μετόχι Καλύμνου 67. Μετόχι 'Ικαρίας 68. Μετόχι Κέας 69. Μετόχι 'Αμοργού 70. Μετόχι Ζακύνθου 71. Μετόχι Καρπάθου 72. Μετόχι Μαιάνδρου 73. Μετόχι Σμύρνης 74. Γαιοκτησία Μονής στα νησιά : Αειψούς, Άγαθονήσι, Αέβιθα, Νίσυρο, 'Αστυπάλαια, θερμιά, Λήμνο 75. Τουρκικά Ποικίλα Διάφορα έγγραφα τοποθετημένα σε 13 φακέλους χωρίς άλλη ένδειξη. Ό όπ' αριθμ. 1 από τους φακέλους αυτούς περιέχει τα παλαιότερα (ΙΤ'-ΙΖ' al), δπως φαίνεται από τίς ελληνόγλωσσες ενδείξεις στο πίσω μέρος του έγγραφου. Ό φάκελος αυτός φωτογραφήθηκε (έ'γγρ. 56). 76. Τουρκικά Επίσημα 77. Φιρμάνια ΙΖ' od. 78. Φιρμάνια IH' od. 79. Φιρμάνια Ιθ' al 80. Φιρμάνια Άχρονολόγητα Δίγλωσσοι 'Ηγεμονικοί ορισμοί Καπουδάν Πασά (1719-1820) : 81. 1719-1799 (24) 82. 1800-1805 (15) 83. 1806-1809 (22) 84. 1810-1815 (29) 85. 1816-1820 (32) Διαταγές Δραγουμάνων του Στόλου (1737-1820) : 86. 1737-1803 (37) 70 14 13 39 17 1 15 9 18 1072 60 20 114 16 12 1962/126-129 1962/130 1962/111 (βλ. F. 1962/ 124 δπου «Άβαντάριον Πάρου και Κέας 1743) 1962/131, 132 1962/133 1962/135 (συνέχεια) 1962/134 1962/22 1962/135 Δέν φωτογραφήθηκε 1962/140-143 1961/21-23 1962/144, 145. Δέν φωτογραφήθηκε 122 1961/24-28 203 1961/29-36
150 Ο ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ. Τεύχος 15/16 α/ά Φακ. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α έγγρ. Άρςθμ. 87. 88. 89. 90. 1803-1809 (70) 1810-1815 (δΐ) 1816-1820 (45) Οικονομικά Δραγουμάνων - Κοινοΰ Πάτμου (Να συσχετισθεί μέ τον φάκ. 113). 91. "Εγγραφα Λατινικά (1368 κέξ.) 92. "Εγγραφα Ρωσικής Κατοχής (1772-1775) 93. "Εγγραφα Πατμιάδος Σχολής Περιέχει τους υποφακέλους : Πατμιάδος Επίσημα (14) Πατμιάδος Οικονομικά (10) Επιστολές Κωνστ. Γορδάτου προς Μακάριον Καλογερα (1713-1737) (33) Επιστολές Κωνστ. Γορδάτου προς Γεράσιμο τον Βυζάντιο (1737-1738) (7) Επιστολές διαφόρων προς Μακάριο Καλογερα (1715-1735) (4) Επιστολές Παϊσίου Καραπατα (1817-1818) (2) 94. Σχολικά Πάτμου 1830 κέξ. 95. Πατριαρχικά Γράμματα (1739-1820) 96. Πατριαρχικά Διάφορα (1602-1820) 97. Επίσημα Εκκλησιαστικά Διάφορα (1623-1826). 98. Επιστολές του Εφέσου Σαμουήλ προς τήν Μονή (1797-1800) 99. Επιστολές τοΰ Εφέσου Διονυσίου προς τήν Μονή (18υ3-1820) 100. Επιστολές τοο Σάρδεων Νεκταρίου προς τήν Μονή (1809-1824) 101. 'Απεσταλμένοι τοΰ Κοινού Πάτμου στην Κωνσταντινούπολη (1677-1719) 102. Καπουκεχαγιάδες του Κοινοο Πάτμου στην Κωνσταντινούπολη (1810-1820) 93 1962/107-110 52 1961/37-39,1962/137 50 1961/40-44 70 1961/45-48 94 Δέν φωτογραφήθηκε 44 1961/49-51 30 1961/52, 53 45 1961/54-56 7 1961/57 10 1961/58 25 1961/59 32 1961/60, 61 45 1961/62-65
Β. Π. Παναγιωτόπουλος, ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΤΜΟΥ 151 α/ά Φακ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ έγγρ. Περιάχει τους υποφακέλους : Δημ. και Σκαρλ. Ζαμπακος (26) -*Αλ ξ. Χατζερής (19) 108. "Εγγραφα ποικίλα, προς τήν Κοινότητα Πάτμου (1802-1821) 104. 'Εγγυητικά ξένων που παντρεύτηκαν στην Πάτμο (1812-1840) 105. Υγειονομικά έγγραφα 1828 (έντυπα) 106. Ποικίλα Μονής - Κοινού Περιέχει τους υποφακέλους : Κατάλογοι κατοίκων Πάτμου (1750-1850) (34) Άβαντάρια ναών Πάτμου (1763-1838) (8) Μελετητές Βιβλιοθήκης -'Αρχείου Μονής στον ΙΘ' αϊ. (10) Δωρεές προς τήν βιβλιοθήκη της Μονής (2) Κατάλογοι έγγραφων Μονής (3) 107. 'Αντίγραφα και μεταφράσεις έγγραφων τοΰ 'Αρχείου τής Μονής Περιέχει τους υποφακέλους : 'Αντίγραφα επισήμων Εκκλησιαστικών (23) 'Αντίγραφα Βυζαντινών (10) Μεταφράσεις Τουρκικών καΐ ενός Γεωργιανοο (20) Μεταφράσεις Χρασοδούλλω^ Βλαχίας (8) 108. Χρεωστικά ομόλογα Μονής (1766-1820) 109. Χρεωστικά ομόλογα Μονής (1821-1843) 110. Χρεωστικά ομόλογα Kotvoö Πάτμου (1680-1800) 111. Χρεωστικά ομόλογα ΚοινοΟ Πάτμου (1801-1810) 53 1961/66, 67 24 1961/68 182 Δέν φωτογραφήθηκε 57 38 61 67 61 : : 1962/24-31 1962/24-31
152 Ο ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ, Τεΰχος 15/16 α/ά Φακ. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α έγγρ. Αριθμ. 112. Χρεωστικά ομόλογα Κοινού Πάτμου (1811-1820) 77 1962/24-31 113. Ποικίλοι λογαριασμοί Κοινού Πάτμου (1623-1830) 210 Δέν φωτογραφήθηκε 114. Κεφαλικός φόρος Πάτμου (1683-1821) 61 115. Λογαριασμοί δοσοληψίας Μονής-Κοιvoû (1789-1821) 44 116. Λογαριασμοί έκτακτων εξόδων Κοινού (Μπουμπασίρηδες κλπ.) (1800-1821) 194 117. Φάκελος Συμπληρωματικός. (Περιέχει έγγραφα πού βρέθηκαν το 1962 καί φωτογραφήθηκαν σ' Ινα Film) 20 1962/139 "ΚΩΔΙΚΕΣ,, ΜΟΝΗΣ-ΚΟΙΝΟΥ (Δέν περιλαμβάνονται στους καταλόγους Σακκελίωνος, Καλλιμάχου. Οί αριθμοί 1001-1009 είναι συμβατικοί). 1001. «Μαύρη Μάνα τ. Α' 1698-1834.) 0,310X0,215) φφ.χ+196+39. (=Κώδικας πακτώσεων Κτημάτων καί Μετοχιών Μονής). F. 1961/69 (=φφ.ι-χ+1-25) 70 (=φφ.26-62) 71 (=φφ.63-97) 72 (=φφ.98-134) 73 (=φφ.ΐ35-196+1-8 παρένθετα) 74 (=φφ.9-39 παρένθετα) 1002. «Μαύρη Μάνα τ. Β' 1802-1881). 0,310X0,215) φφ. 167 (τα φφ.65-167 δέν φωτογραφήθηκαν). F. 1961/75 (=φφ.1-37) 76 (=φφ.38-64) 1003. Βιβλίο Δημογεροντίας Πάτμου 1812-1827. (0,310X0,215) σελ. 1-359 ('Αντίγραφα αλληλογραφίας Κοινότητας). F. 1961/77 (=σελ. 1-78) 78 (=σελ. 79-150) 79 (=σελ. 151-359, οί περισσότερες λευκές).
Β. Π. Παναγιωτόπουλος, ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΤΜΟΥ 153 1004. Κατάστιχο Μονής 1638-1757, μέ σποραδικές έγγραφες από 1583. (0,345x0,235) φφ. 1-243. (Διαχειριστικό βιβλίο εισοδημάτων Μονής άπο τα Μετόχια κ.ά.) F. 1962/1 (=φφ.1-13ν) 2 (=φφ.14-33ν) 3 (=φφ.34-57) 4 (=φφ.57ν-85) 5 (=φφ.86-104ν) 6 (=φφ. 105-121) 7 (=φφ.12ΐν-ΐ5ΐ) 8 (=φφ.ΐ5ΐν-180) 9 (=φφ.180ν-2ΐ2) 10 (=φφ.212ν-243) 1005. Κατάστ ιχο Μονής 1786-1820. (0,453X0,160) (0,45. φφ.ι+ξε'+257. (Βιβλίο εσόδων Μονής σέ μετρητά). F. 1962/11 (=φφ.ι+α'-κε') 12 (==φφ.κς-'-νε') 13 (==φφ.νς-'-ξε'+σελ. 1-34) 14 (=σελ. 35-96) 15 (=σελ. 97-156) 16 ( σελ. 157-212) 17 (=σελ. 213-257) 136 (=φφ.λη1 λη!4, τετράδιο που είχε αποσπασθεί άπο τη θέση του καΐ βρέθηκε αργότερα. Ή θέση του στο βιβλίο είναι μεταξύ των φφ.λη'-λθ'). 1006. 1007. 1008, Κατάστιχο Μονής 1638-1734 (0,330x0,120) φφ. 1-112. (Γενικό διαχειριστικό βιβλίο Μονής. Εισοδήματα άπο τα μετόχια - μετρητά). F. 1962/18 (=φφ.1-32) 19 (=φφ.33-64) 20 (=φφ.70-106) 21 (=φφ.107-112) Κωδ. Πατμιάδος 1796 κέξ. φφ.82 (0,320x0,220). Περιέχει αντίγραφα των επισήμων έγγραφων της Σχολής. F. 1962/114 Κατάστιχο Μονής circa 1574. (0,310X0,220) φφ. 155 F. 1963/101-104
154 Ο ΕΡΑΝΙΣΤΉΣ, Τεϋχος 15/16 1009. Κατάστιχο Μονής circa 1630. (0.290x0,200) φφ. 120 F. 1963/105-108 ΒΙΒΛΙΑ ΚΟΙΝΟΥ ΠΑΤΜΟΥ Άπόκεινται στο Δημαρχείο Πάτμου. 1. Κατάστιχο Κοινοο Πάτμου άρ. 1, circa 1709. (0,440x0,160) φφ. 141. F. 1963/109-113 2. Κατάστιχο Κοινού Πάτμου άρ. 2, Ιτ. 1812. (0,310x0,215) σελ. 359. F. 1963/201-207 3. Κατάστιχο Κοινού Πάτμου, χωρίς αριθμό, circa 1796. (0,375x0, 140) σελ. 792. F. 1963/114-124 4. Κτηματολόγιο Κοινοο Πάτμου circa 1659. (0,435x0,140) φφ. 160. F. 1963/125-127 5. «Κάσσα της Εφορείας της Φιλικής Εταιρείας Πάτμου (0,250x0,180) φφ. 82. F. 1963/207-209 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΙΧΑ ΚΟΙΝΟΥ ΠΑΤΜΟΥ (Συνήθεις "Ετος διαστάσεις 0,200X0,080) 1609 1667 16711 1671 Π, III 1672 1673 1674 1676 1 1676 II 1677 1679 1680 1 1680 II 1681 Ι 1962/34 35 36, 37 38 39, 40 41 42 44 43, 45 46, 48, 50 51, 53, 47 49 52 54
Β. Π. Παναγιωτόπουλος, ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΤΜΟΥ 155 * μικροταινιων 1681 II 1682 Ι 1682 II 1682 III 1683 Ι 1683 II 1684 1685 1686 Ι 1686 II 1686 III 1686 IV 1687 Ι 1687 II 1688 Ι 1688 II 1689 Ι 1689 II 1689 III 1690 Ι 1690 II 1690 III 1690 IV 1690 V 1692 Ι 1692 II 1693 1694 Ι 1694 II 1695 Ι 1695 II 1695 III 1695 IV 1696 Ι 1696 II 1962 220 55 214 240 56-58 59-61 215 62, 63 64, 65 66 67 216 68, 69 70, 71 72, 73 217 74, 75 76, 77 218 78 79, 80 81, 82 219 241 83 84, 85 86, 87 88 89, 90 91, 92 93 94, 95 96, 97 98-100 201-203
156 Ο ΕΡΑΝΙ1ΤΗΣ, Τεϋχος 15/16 ν Ετος Αριθμ. 1696 III 1697 1698 Ι 1698 II 1699 1700 242 204, 205 206, 207 208, 209 210, 211 212, 213 Άχρονολόγητα 1709 1809 Ι 1809 II ΙΖ' al. άρ. 1 2 3 4 5 6 7 8 221, 222 223, 224, 225 226 227 228 229 230 231, 232 233-237 238, 239