Συνέπεσε να έχουμε αρκετές πληροφορίες για τα κατέβασμα τοο Δημητρίου Υψηλάντη άπα το Κισνόβι της Βεσσαραβίας, δπου ζοοσε ή οίκογένειά του, στο

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Συνέπεσε να έχουμε αρκετές πληροφορίες για τα κατέβασμα τοο Δημητρίου Υψηλάντη άπα το Κισνόβι της Βεσσαραβίας, δπου ζοοσε ή οίκογένειά του, στο"

Πατρίκιος Παπανικολάου
6 χρόνια πριν
Προβολές:

Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Συνέπεσε να έχουμε αρκετές πληροφορίες για τα κατέβασμα τοο Δημητρίου Υψηλάντη άπα το Κισνόβι της Βεσσαραβίας, δπου ζοοσε ή οίκογένειά του, στο Τριέστι,

1 Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Συνέπεσε να έχουμε αρκετές πληροφορίες για τα κατέβασμα τοο Δημητρίου Υψηλάντη άπα το Κισνόβι της Βεσσαραβίας, δπου ζοοσε ή οίκογένειά του, στο Τριέστι, κι άπο έκεΐ στην Υδρα. Φαίνεται πώς δ Υψηλάντης δ ϊδιος διηγήθηκε το ίστορικο αυτοΰ τοΰ ταξιδιοο στον 'Ιωάννη Φιλήμονα, που έστάθηκε γραμματικός του άπο τον 'Ιούνιο τοο 1822 εως το Και το υποθέτω αυτό, γιατί πολλές λεπτομέρειες αύτοο τοΰ ταξιδιού, πού σταθήκανε δραματικές καί παρ'ολίγο να συντελέσουν στο οικτρό ναυάγιο της επιχειρήσεως, δέν βρίσκονται σέ χαρτιά, άλλα μπορούσαν να μας γίνουν γνωστές μόνο άπο προφορική διήγηση εκείνων που λάβανε μζρος. Τέτοια επεισόδια είναι κυρίως δύο : Το πρώτο, στο Τσέρνοβιτς, στίς 8 Μαΐου, δηλαδή στίς αρχές σχεδόν τοο ταξιδιού, αναγνωρίστηκε δ Υψηλάντης άπο κάποιον τυχοδιώκτη Σαλόνσκη, υπηρέτη διωγμένο από το σπίτι τοΰ γαμβροΰ τοΰ Υψηλάντη* δ τελευταίος αναγκάστηκε να τον σέρνει μαζί του επί ενα μήνα, σχεδόν σαν αιχμάλωτο, Ιως το Τριέστι, δπου τον άφησε τη στιγμή πού μπήκε στο καράβι, μέ να δώρο άπο 600 δίστηλα. Το άλλο επεισόδιο, σοβαρότερο, μέ κάποιον μολδαβο πού αναγνώρισε τον 'Υψηλάντη, στο "Ερμανστατ, στίς 17 Μαΐου. Ό μολδαβος αυτός εξαφανίστηκε οποπτα καί, δπως μαθεύτηκε ϋστερα, πήγε στή Βιέννη καί κατέδωσε τον Υψηλάντη. Ό Υψηλάντης γι' αυτό άλλαξε πορεία άπο το "Ερμανστατ κι επήγε στό Τριέστι μέσω Τεμεσβάρ, "Εσσιγκ, Κάρλσταντ καί Φιοΰμε. Το καράβι τοΰ κροάτ η Παύλου Στοΐκοβιτς είχε πια σαλπάρει άπα το Τριέστι, στίς 7 'Ιουνίου, μέ τον Υψηλάντη καί τους συντρόφους του, δταν ή αστυνομία τοΰ Τριεστιοΰ άρχισε να τον αναζητεί παντοΰ, πολύ αργά πιά. ΤΙς πληροφορίες αυτές, μαζί μέ πολλές άλλες, για το ταξίδι, μας τις δίνει δ Φιλήμων στα δυό του 'Ιστορικά Δοκίμια : Περί της Φιλικής Εταιρίας (Ναυπλία 1834) σ καί Περί της "Ελληνικής 'Επαναστάσεως, τ. Γ (Άθ. 1860) σ 'Από τους άλλους ίστορικούς της Επαναστάσεως, σχετικά τίς περισσότερες πληροφορίες

188 Ο ΕΡΑΝΙΣΤίΗΣ, Τεϋχος 9/10 μας δίνει δ Δ. Κόκκινος (Ή "Ελληνική Έπανάοταοις, γ' έκδ. τ. Β', 1957, σ. 208-211), βασιζόμενος στα δυο Δοκίμια και στο 'Αρχείο xoö Φιλήμονα στην 'Εθνική Βιβλιοθήκη.

2 188 Ο ΕΡΑΝΙΣΤίΗΣ, Τεϋχος 9/10 μας δίνει δ Δ. Κόκκινος (Ή "Ελληνική Έπανάοταοις, γ' έκδ. τ. Β', 1957, σ ), βασιζόμενος στα δυο Δοκίμια και στο 'Αρχείο xoö Φιλήμονα στην 'Εθνική Βιβλιοθήκη. Φυσικά, ή κυριώτερη πηγή για τις λεπτομέρειες της πορείας τοο ταξιδιοο, μέ χρονολογίες, πρέπει να είτανε το διαβατήριο του Υψηλάντη. ΕΓναι βέβαιο, πώς δ Φιλήμων θα το είχε κάποιο διάστημα στα χέρια του, γιατί μας δίνει αρκετές λεπτομέρειες για τα ονόματα των σταθμών που έκανε 6 Υψηλάντης. 0 Κόκκινος μάλιστα (σ. 208) μας δίνει τήν μετάφραση του ρωσσικοΰ διαβατηρίου. Πραγματικά δμως πρόκειται για δυο διαβατήρια «Ιφοδιαστικά», δπως τα λέγανε τότε καΐ δχι για ένα. Tò πρώτο γραμμένο στα ρωσσικά, το άλλο ατά γερμανικά. Και τα δυο μου τα προσέφερε να τ' αγοράσω κάποιος νέος άγνωστος μου, κατά τήν Κατοχή" μια καΐ δέν είχανε πάνω τους κανένα σημάδι πώς είτανε κλεμμένα άπό Βιβλιοθήκη, αποφάσισα να τα πάρω, άπό φόβο μήπως αγοραστούν άπό ξένο καΐ φύγουν άπό τον τόπο μας. Βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη, δπουτά πρόσφερα. Στην πίσω πλευρά του ρωσσικοο διαβατηρίου, μεταγενέστερο χέρι, άλλα της εποχής εκείνης (ϊσως τοΰ Φιλήμονα;) έχει σημειώσει: «Έφοδιαστικόν μέ τα όποιον à Αναγνωστόπουλος ώδήγησε τον Δ. Τψηλάντην τα 1821 άπα τοκισνόβι εις το Τριέστικαί εκείθεν εις τήν Ελλάδα». Δημοσιεύω έδώ τις φωτογραφίες τους. Τήν έκδοση του γερμανικού διαβατηρίου εξηγώ μέ το δτι μεγάλο μέρος τοο ταξιδιού θα γινότανε σέ αυστριακό έδαφος. Άλλα οί διάφορες θεωρήσεις τοΰ διαβατηρίου άπό τους διάφορους σταθμούς έγίνονταν τυχαία, πότε στο ρωσσικά καΐ πότε στα γερμανικό διαβατήριο. Το ρωσσικό έχει εννέα θεωρήσεις, τό γερμανικό δεκατρείς, τό δλον 22 θεωρήσεις. 'Ανεξήγητο μοΰ είναι, πώς τα ονόματα τών κατόχων τοο διαβατηρίου δέν συμπίπτουν στα δυο διαβατήρια : το ρωσσικά είναι στο δνομα Παναγιώτη Α. 'Αναγνωστόπουλου, έλληνος έμπορου, που πηγαίνει στην Αυστρία για εμπορικές υποθέσεις, μέ τους δυο υπηρέτες του, τον 'Αθανάσιο Σιοστοπόπουλο (=Δημ. Υψηλάντη) καΐ Νικόλαο Βλάση (=Σουβατζόγλου, παλιό υπηρέτη τοο Υψηλάντη). Το γερμανικό διαβατήριο έχει εκδοθεί στο δνομα τοΰ Πανάγου Άθανάση, ελληνος έμπορου άπό τό Κίσενοβ της Βεσσαραβίας, που ταξειδεύει μέ τον σύντροφο του 'Αναγνωστόπουλο και τους υπηρέτες τους 'Ανάσταση Στοστοπόπουλο καί Νικόλαο Βλάση. Τό ξεκίνημα γίνηκε άπό το Κίσενοβ, ατίς 30 'Απριλίου. Στο Τριέστι (τέρμα τοΰ κατά ξηράν ταξιδιοΰ) έφθασαν στίς 4 'Ιουνίου, δηλαδή

3 Δημ. Σ. Γκίνη, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ Πίν. 1. Te γερμανικό διαβατήριο τοΰ Δ. Υψηλάντη.

4 Ο ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ, Τεϋχος 9/10 Ιΐίν. 2. Tò γερμανικό διαβατήριο του Δ. Υψηλάντη-ή πλευρά μέ τις θεωρήσεις.

5 Δημ. Σ. Γκίνη, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ht iß ΪΛ'Ι ν- Πίν. 3. Tò ρωσσικό διαβατήριο του Δ. Υψηλάντη

6 Ο ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ. Τεΰχος 9/10 I its'» <*!Ü» <*>7Τ-<*. #$/> ^. fia /'?, J Πίν. 4. Τό ρωσσικο διαβατήριο τοο Δ. Υψηλάντη - ή πλευρά μέ τις θεοίρήσε,,ς.

Δημ. Σ. Γκίνη, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ 189 υστέρα άπο 36 μέρες. 'Από το Τριέστι έφυγαν στις 7 'Ιουνίου, τάχα για τήν 'Οδησσό, πραγματικά για την "Γδρα, δπου και έφθασαν στίς 8/20 Ιουνίου, μετά 13 μέρες.

7 Δημ. Σ. Γκίνη, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ 189 υστέρα άπο 36 μέρες. 'Από το Τριέστι έφυγαν στις 7 'Ιουνίου, τάχα για τήν 'Οδησσό, πραγματικά για την "Γδρα, δπου και έφθασαν στίς 8/20 Ιουνίου, μετά 13 μέρες. Τήν παραμονή της άφιξης τους στην "Γδρα, δ αδελφός του 'Αλέξανδρος είχε καταστραφεί στο Δραγατσάνι. Ό Δημήτριος Υψηλάντης είχε φύγει άπο το πατρικό του σπίτι σαν πρίγκιπας, δταν δμως έφθασε στην "Γδρα, είχε ξεχάσει στο δρόμο τον τίτλο του καΐ θα υπογράφει πια τις προκηρύξεις του καΐ τα γράμματα του μέ Ινα τίτλο πολυτιμότερο : δ πατριώτης Υψηλάντης. Δημήτριος Σ. Γκίνης /

Σχετικά έγγραφα

Στην Ελληνική Βιβλιογραφία Γκίνη-Μέξα αναγράφονται τα ακόλουθα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ Στην Ελληνική Βιβλιογραφία Γκίνη-Μέξα αναγράφονται τα ακόλουθα φυλλάδια : * 4932.- Επιστολή τοΰ Κυρίου 'Ερρίκου Δούνν, γραμματέως της προς σΰστασιν σχολείων εν Βρεττανία τε καΐ τοις