ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ στον Άγιο Παύλο Βραζιλίας ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Άγιος Παύλος, 1 Οκτωβρίου 2012 Α.Π.: Φ 2705/248 Κοιν.: ΥΠΕΞ - Γραφείο κ. Γεν. Γραμματέα ΔΟΣ & ΑΣ (χ.σ.) - Γραφείο κας Β Γεν. Δ/ντή (χ.σ.) - Β1, Β8 Δ/νσεις (χ.σ.) - Β5 Δ/νση Πρεσβεία Μπραζίλια ΤΗΛΕΑΝΤΙΓΡΑΦΗΜΑ Θέμα: Ενημερωτικό Δελτίο Σεπτεμβρίου 2012 Αποστέλλουμε, συνημμένα, Ενημερωτικό Δελτίο για τις οικονομικές εξελίξεις στη Βραζιλία και την πορεία των διμερών οικονομικών και εμπορικών σχέσεων, το οποίο έχει επίσης αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Γραφείου ΟΕΥ Αγίου Παύλου στην πύλη Agora: www.agora.mfa.gr/br119. Η Διευθύνουσα Γεωργία Βελέντζα Γραμματέας ΟΕΥ Β Avenida Paulista 2073, Conj. Nacional, HORSA II, 23o andar - conj. 2303 CEP. 01311-940 São Paulo SP Τηλ.: +55 11 32831231, 32510675 Fax: +55 11 32621096 e-mail: ecocom-spa@mfa.gr, www.agora.mfa.gr/br119
ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ στον Άγιο Παύλο Βραζιλίας ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ενημερωτικό Δελτίο Οικονομικές εξελίξεις στη Βραζιλία Διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Σεπτέμβριος 2012 Περιεχόμενα Ομιλία Προέδρου Rousseff στη ΓΣ ΗΕ... 1 Επισκόπηση της βραζιλιανής οικονομίας... 1 Εξέλιξη διμερούς εμπορίου αγαθών Ελλάδας Βραζιλίας...3 Συντάκτρια: Γεωργία Βελέντζα Γραμματέας ΟΕΥ B Avenida Paulista 2073, Conj. Nacional, Horsa II, 23º andar - conj. 2303 CEP. 01311-940 São Paulo SP Τηλ.: +55 11 32831231, 32510675 Fax: +55 11 32621096 e-mail: ecocom-spa@mfa.gr, www.agora.mfa.gr/br119
Ομιλία Προέδρου Rousseff στη ΓΣ ΗΕ Κριτική στην επεκτατική πολιτική των Κεντρικών Τραπεζών των αναπτυγμένων οικονομιών εξαπέλυσε η Πρόεδρος της Βραζιλίας, κα Dilma Rousseff, στην ομιλία της στην 67 η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Η κα Rousseff επανέλαβε την επιχειρηματολογία της περί «συναλλαγματικού τσουνάμι» που δέχονται οι αναπτυσσόμενες οικονομίες εξ αιτίας της χαλαρής νομισματικής πολιτικής ΗΠΑ, ΕΕ και Ιαπωνίας, αναφερόμενη ιδίως στην απόφαση της Fed να αγοράζει χρεόγραφα εξασφαλισμένα με περιουσιακά στοιχεία, μέχρι 40 δισ. δολάρια το μήνα, όπως και στην πολιτική «απεριόριστης αγοράς» κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η βραζιλιανή κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αυξάνοντας την ποσότητα χρήματος στις αγορές τους, οι αναπτυσσόμενες χώρες υποτιμούν τεχνητά το νόμισμά τους και ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά τους. Επιπλέον, υποστηρίζει, μέρος των κεφαλαίων αυτών εισρέουν κερδοσκοπικά στη Βραζιλία και πιέζουν την τιμή του ρεάλ προς τα πάνω, πλήττοντας ακόμα περισσότερο τις εξαγωγές της χώρας, αν και, τουλάχιστον το 2012, τα στοιχεία εισροής συναλλάγματος και η ισοτιμία ρεάλ δολαρίου και ευρώ, δεν επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό. Πάντως, με αυτό το επιχείρημα, η βραζιλιανή κυβέρνηση λαμβάνει σειρά μέτρων για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας βιομηχανίας, όπως η πρόσφατη ανακοίνωση μείωσης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 28% από τον Ιανουάριο 2013, αλλά και για την περαιτέρω αποτροπή των εισαγωγών. Τελευταία προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση, υπήρξε η ανακοίνωση της πρόθεσης αύξησης του εισαγωγικού δασμού 100 προϊόντων της αυτοκινητοβιομηχανίας, κυρίως. Η κίνηση προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ΗΠΑ, που εν όψει και προεδρικών εκλογών, διαμαρτυρήθηκαν εγγράφως, κατηγορώντας τη χώρα για προστατευτισμό. Η Βραζιλία πάλι, ευρισκόμενη σε ανάλογη συγκυρία (δημοτικές εκλογές), απάντησε σε αντίστοιχα έντονο ύφος, ότι οι κατηγορίες των ΗΠΑ είναι παράλογες και ότι οι ενέργειές της δεν συνιστούν προστατευτισμό, αλλά εμπορική άμυνα. Ο Υπουργός Οικονομικών της χώρας μάλιστα, δήλωσε ότι η Βραζιλία είναι λιγότερο προστατευτική από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, ενώ απείλησε ότι αν διαπιστωθεί ότι οι τελευταίες πολιτικές της Fed και της ΕΚΚ επηρεάσουν τη Βραζιλία, θα αυξήσει το φόρο χρηματοοικονομικών συναλλαγών, προκειμένου να αποτρέψει την εισροή κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Οι Πρόεδροι Rousseff και Obama δεν συναντήθηκαν τελικά στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί από βραζιλιανά μέσα, αλλά μια μέρα πριν από την ομιλία της, η κα Rousseff είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Barroso, που όπως σημειώνεται στον τύπο, «τήρησε συμβιβαστική στάση και δεν άσκησε κριτική στον υποτιθέμενο βραζιλιανό προστατευτισμό». Ο Υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας δήλωσε ότι ο κ. Barroso θα επισκεφτεί τη χώρα τον προσεχή Ιανουάριο για ένα νέο γύρο διαλόγου στην κατεύθυνση ανάπτυξης των οικονομικών σχέσεων με την Ένωση. Επισκόπηση της βραζιλιανής οικονομίας Χαμηλότερη από 2% αναμένεται να είναι η μεγέθυνση του βραζιλιανού ΑΕΠ το 2012. Η μειωμένη ζήτηση, λόγω της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη και της επιβράδυνσης της οικονομίας των ΗΠΑ, όπως και η έξαρση προστατευτισμού της Αργεντινής, αναφέρονται ως οι βασικότερες αιτίες της συνεχιζόμενης επιβράδυνσης της βραζιλιανής οικονομίας, τα βασικά μεγέθη της οποίας συνοψίζονται στους παρακάτω πίνακες. 1
Οικονομική δραστηριότητα ΑΕΠ, % μεταβολής σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου χρόνου 2010 2011 2011 T1 2011 T2 2011 T3 2011 T4 2012 T1 2012 T2 7,53 2,73 4,23 3,32 2,12 1,37 0,75 0,49 Κατά κεφαλή ΑΕΠ, σε χιλ. δολάρια ΗΠΑ (αξίες 2008) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 10,37 10,56 10,85 11,38 11,85 11,69 12,46 12,69 Επενδύσεις, % μεταβολής σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου χρόνου 2010 2011 2011 T1 2011 T2 2011 T3 2011 T4 2012 T1 2012 T2 21,33 4,72 8,85 6,19 2,48 1,99-2,06-3,70 Βιομηχανική παραγωγή, % μεταβολής σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου χρόνου 2010 2011 2011 T3 2011 T4 2012 T1 2012 T2 2012.07 10,47 0,36 0,15-1,88-3,14-4,52-2,88 Απασχόληση και εισόδημα στις μητροπολιτικές περιοχές Ανεργία 6,74 5,98 5,23 5,80 5,90 5,30 Μέσο μηνιαίο εισόδημα, σε ρεάις 2010 2011 2011 T4 2012 T1 2012 T2 2012.07 1.676,96 1.726,81 1.893,40 1.736,82 1.726,03 1.751,18 Τιμές, επιτόκιο, συναλλαγματική ισοτιμία Πληθωρισμός (ετησιοποιημένος) 11,30 5,00 2,69 3,77 10,98 16,66 Βασικό επιτόκιο (ετησιοποιημένο) 9,78 11,62 11,13 10,30 8,72 8,63 2
Ονομαστική συναλλαγματική ισοτιμία (δολάριο ΗΠΑ / ρεάλ) 1,76 1,67 1,80 1,77 1,96 2,03 Εξωτερικό εμπόριο Εμπορικό ισοζύγιο, σε εκ. δολάρια ΗΠΑ 20.147 29.807 6.747 2.430 4.639 806 2.877 3.226 Εξαγωγές, σε εκ. δολάρια ΗΠΑ 201.915 256.040 66.041 55.080 62.134 19.353 21.003 22.381 Εισαγωγές, σε εκ. δολάρια ΗΠΑ 181.768 226.233 59.294 52.649 57.495 18.547 18.126 19.155 Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σε εκ. δολάρια ΗΠΑ -47.273-52.480-15.806-12.064-13.265-4.406-3.766-2.568 Δημόσια Οικονομικά Ακαθάριστο χρέος γενικής κυβέρνησης, % του ΑΕΠ 2009 2010 2011 2012.08 60,9 53,4 54,3 57,5 Πηγές: Instituto de Pesquisa Econômica Aplicada (Ipea), Κεντρική Τράπεζα Βραζιλίας Εξέλιξη διμερούς εμπορίου αγαθών Ελλάδας Βραζιλίας Μειωμένες κατά 14% εμφανίζονται οι ελληνικές εξαγωγές στη Βραζιλία το 7μηνο του 2012, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. Την ίδια περίοδο, οι εισαγωγές από τη Βραζιλία συρρικνώθηκαν κατά 43%. 3
Εξαγωγές Ελληνικών προϊόντων στη Βραζιλία κατά SITC (σε ευρώ) ΙΑΝ-ΙΟΥΛ 2011 ΙΑΝ-ΙΟΥΛ 2012 Δ12/11 04 Δημητριακά και Παρασκευάσματα Δημητριακών 3.127 10.368 232% 05 Φρούτα και Λαχανικά 1.140.539 57.315-95% 09 Διάφορα Προϊόντα Διατροφής-Παρασκευάσματα 64.707 294.107 355% 11 Ποτά 146.861 142.552-3% 27 Λιπάσματα και Ορυκτά Ακατέργαστα 592.977 384.935-35% 29 Ακατέργαστες Ύλες Ζωικής-Φυτικής Προέλευσης 342 0-100% 33 Πετρέλαιο και Προϊόντα Πετρελαίου 2.453 7.581 209% 34 Φωταέριο Φυσικό και Βιομηχανικό 16.849 17.332 3% Λάδια & Λίπη Σταθερά Φυτικής Προέλευσης Ακατέργαστα 741.443 759.055 2% 42 52 Ανόργανα Χημικά 5.678 17.249 204% 53 Βαφικές, Δεψικές και Χρωστικές Ύλες 186.490 315.453 69% 54 Ιατρικά Και Φαρμακευτικά Προϊόντα 0 500 55 Αιθέρια Λάδια Ρητινοειδή Αρωματικές Ύλες 176.462 3.002-98% 57 Πλαστικές Ύλες σε Πρωτογενή Μορφή 385.891 662.159 72% 58 Πλαστικές Ύλες σε Μη Πρωτογενή Μορφή 35.044 0-100% 59 Χημικές Ύλες & Προϊόντα μη κατονομαζόμενα 0 3.211 62 Είδη από Καουτσούκ 575.284 362.146-37% 64 Χαρτί, Χαρτόνια, Είδη από Χαρτοπολτό, Χαρτί 6.056 1-100% 65 Υφαντικά Νήματα Υφάσματα Έτοιμα κλπ συναφή 22.868 75.996 232% 66 Είδη από μη Μεταλλικά Ορυκτά μη κατ. 7.010.365 4.420.938-37% 67 Σίδηρος & Χάλυβας 0 737.476 68 Μη Σιδηρούχα Μέταλλα 151.568 703.655 364% 69 Είδη από Μέταλλα μη Κατονομαζόμενα 899.873 711.954-21% 71 Μηχανήματα - Εξοπλισμοί Παραγωγής Ενέργειας 22.718 1.947-91% 72 Μηχανήματα Ειδικά για Ορισμένες Βιομηχανίες 1.061.673 239.896-77% 73 Μηχανήματα Κατεργασίας Μετάλλων κλπ. 294.715 66.000-78% Γενικός Βιομηχανικός Εξοπλισμός Μηχανήματα κλπ 912.198 1.198.300 31% 74 75 Μηχανές Γραφείου & Αυτόματης Επεξεργασίας 151.904 55.090-64% 76 Συσκευές Τηλεπικοινωνιών και Εγγραφής Ήχου 152.734 160.883 5% 77 Ηλεκτρικά Μηχανήματα - Συσκευές & Μέρη Αυτών 1.920.099 2.233.585 16% 78 Οχήματα για Δρόμους 0 10.258 79 Λοιπό Μεταφορικό Υλικό 0 182.653 81 Προκατασκ. Κτίρια, Συσκευές Θέρμανσης 45.555 103-100% 82 Έπιπλα & Μέρη αυτών, Κρεβάτια, Στρώματα κλπ 21.513 2.200-90% 83 Είδη Ταξιδίου, Σακκίδια χεριού και παρόμοια 248 0-100% 84 Είδη Ενδυμασίας και Αξεσουάρ Ένδυσης 0 13.408 87 Όργανα & Συσκ. Επαγγελμ. Επιστημ. και Ελέγχου 69.165 69.337 0% 88 Φωτογραφ. Συσκευές, κλπ είδη Οπτικής, Ρολόγια 0 1.873 89 Διάφορα Βιομηχανικά Είδη μη κατονομαζόμενα 53.087 207.764 291% 93 Ειδικές Συναλλαγές & Εμπορεύματα μη ταξιν. 8.572 0-100% 99 Εμπιστευτικά 1.858 402.592 21568% ΣΥΝΟΛΟ 16.870.869 14.534.218-14% Πηγή: Eurostat, επεξεργασία στοιχείων Γραφείο ΟΕΥ Αγίου Παύλου 4
Εισαγωγές Βραζιλιανών προϊόντων στην Ελλάδα (σε ευρώ) ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΙΑΝ-ΙΟΥΛ Δ12/11 2011 12.626.685 34.202.020 12.717.248 12.793.380 8.104.023 17.278.732 9.389.685 107.111.773 2012 11.484.538 9.061.296 9.585.602 6.622.316 8.553.013 6.906.172 9.058.814 61.271.751-43% Πηγή: Eurostat, επεξεργασία στοιχείων Γραφείο ΟΕΥ Αγίου Παύλου 5