ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Να λυθούν οι παρακάτω ασκήσεις: 1. Στον παρακάτω πίνακα δίνονται τα στοιχεία µιας υποθετικής οικονοµίας που παράγει µόνο δύο προϊόντα, Χ και Ψ. α) Να µεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιο σας και να συµπληρώσετε τα κενά, β) µε τη βοήθεια του κόστους ευκαιρίας να εξεταστεί (υπολογιστικά) αν ο συνδυασµός Ε(Χ=52, Ψ=14) είναι εφικτός, ανέφικτος ή µέγιστος δυνατός, γ) πόσες µονάδες από το αγαθό Ψ πρέπει να θυσιαστούν για να παραχθούν οι 14 τελευταίες µονάδες του αγαθού Χ. Συνδυασμοί παραγωγής Χ Ψ ΚΕχ ΚΕψ Α 0 35 Β 30 6 Γ 20 0,5 Δ 0 0,5 (πανελλήνιες 2007) Συνδυασμοί παραγωγής Χ Ψ ΚΕχ ΚΕψ Α 0 35 Β 30 30 0,2 6 β) Ε (Χ=52, Ψ=14) Γ 50 20 0,5 2 Δ 60 0 2 0,5 Γ 50 20 52 Δ 60 0 2 ΚΕχ=ΔΥ/ΔΧ=>2= 20-Υ/52-50=> 4= 20- Υ=> Υ=16 Άρα ο συνδυασµός Ε (Χ=52, Ψ= 14) είναι εφικτός εφ όσον για την παραγωγή Χ=52 το µέγιστο Ψ που είναι δυνατόν να παραχθεί είναι Υ=16.
γ) Για την παραγωγή των τελευταίων 14 µονάδων του Χ => 60-14= 46 Β 30 30 0,2 6 46 Γ 50 20 0,5 2 ΚΕψ=ΔΧ/ΔΥ => 2=50-46/Υ-20 => 2Υ-40=4 => 2Υ=44 =>Υ=22 Άρα για την παραγωγή των τελευταίων 14 µονάδων του Χ θυσιάζονται 22-0=22 µονάδες του Υ. 2. Έστω µια οικονοµία παράγει µόνο δύο αγαθά Χ και Ψ. Οι παραγωγικές δυνατότητες δίνονται από τον παρακάτω πίνακα: Συνδυασμοί Χ Ψ Α 450 0 Β 300 180 Γ 150 240 Δ 75 264 Ε 0 282 α) Να βρεθεί το ΚΕ του αγαθού Ψ, β) να σχεδιαστεί η ΚΠΔ, γ) τι εκφράζουν οι συνδυασµοί Ζ(Χ=100, Ψ=250), Κ(Χ=50,Ψ=272), δ) τι θα συµβεί στην ΚΠΔ αν η βελτίωση της τεχνολογίας επιφέρει διπλασιασµό της παραγωγής του αγαθού Ψ, ε) αν στην οικονοµία υπάρχει ανεργία σε ποσοστό 6% και η απόδοση των πρόσφατων οικονοµικών µέτρων προκαλέσει εξάλειψή της τι θα συµβεί στην ΚΠΔ, στ) αν παρά την αύξηση της ανεργίας σε ποσοτό 6% εισέλθουν στη χώρα αλλοδαποί µετανάστες, θα επηρεαστεί η ΚΠΔ, ζ) αν η οικονοµία έχει ανεργία 6% και µεταναστεύσουν οι άνεργοι θα επηρεαστεί η ΚΠΔ; Συνδυασμοί Χ Ψ ΚΕψ Α 450 0 Β 300 180 0,83 Γ 150 240 2,5 Δ 75 264 3,125 Ε 0 282 4,16
γ) οι συνδυασµοί Ζ και Κ εκφράζουν εφικτούς συνδυασµούς της ΚΠΔ και βρίσκονται εντός της ΚΠΔ. Αυτό σηµαίνει ότι ορισµένοι ή όλοι από τους παραγωγικούς συντελεστές υποαπασχολούνται. δ) Διπλασιασµός της παραγωγής του αγαθού Ψ θα οδηγήσει σε µετατόπιση της ΚΠΔ µόνο από την πλευρά του Ψ προς τα δεξιά µε τελικό σηµείο το 282*2= 564 ε)η εξάλειψη της ανεργίας δεν θα επηρεάσει την ΚΠΔ, απλώς οι µέχρι τότε εφικτοί συνδυασµοί θα γίνουν µέγιστοι και θα βρεθούν πάνω στην ΚΠΔ. στ) η εισρροή αλλοδαπών µεταναστών θα µετατοπίσει ολόκληρη την ΚΠΔ προς τα δεξιά εφ όσον θα έχουµε αύξησει του εργατικού δυναµικού της χώρας παρά την ύπαρξη ανεργίας. ζ) Η µετανάστευση των ανέργων θα οδηγήσει σε µετατόπιση ολόκληρης της ΚΠΔ προς τα αριστερά εφ όσον µειώνεται το εργατικό δυναµικό της χώρας. 3. Με βάση το παρακάτω πίνακα να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν: α) Ποιο είναι το εναλλακτικό κόστος του Ψ από το Β στο Γ και ποιο το εναλλακτικό κόστος του Ψ από το Β στο Α, β) ποια είναι η µέγιστη δυνατή παραγωγή του Ψ όταν παράγονται 76 µονάδες του Χ, γ) µε τη βοήθεια του κόστους ευκαιρίας να εξετάσετε ( υπολογιστικά) αν οι παρακάτω συνδυασµοί είναι εφικτοί, άριστοι ή ανέφικτοι ι) (Χ=30, Ψ=120) και ιι) (Χ=68, Ψ= 90), δ) εαν η οικονοµία παράγει τον άριστο συνδυασµό Γ (Χ=80, Ψ=50) ποια θα πρέπει να είναι η ποσοστιαία µεταβολή της παραγωγής του αγαθού Ψ προκειµένου να αυξήσει την παραγωγή του αγαθού Χ κατά 2 µονάδες. Συνδυασμοί Χ Ψ Α 0 150 Β 60 100 Γ 80 50 Δ 90 0 α) Β- Γ: ΚΕψ=ΔΧ/ΔΨ => 80-60/100-50=20/50=0,4 β) Β-Α: ΚΕψ= ΔΧ/ΔΨ => 60-0/150-100=60/50=1,2 Β 60 100 76 Γ 80 50 0,4
ΚΕχ=ΔΥ/ΔΧ =>0,4=80-76/Υ-50 =>0,4Υ-20=4 => 0,4Υ=24 => Υ=60 Άρα το µέγιστο Υ για την παραγωγή 76 Χ είναι Υ=60. γ) ι) Χ=30, Υ=120 Α 0 150 30 Υ Β 60 100 1,2 ΚΕψ=ΔΧ/ΔΥ => 1,2=60-30/Υ-100 => 1,2Υ-120=30 =>1,2Υ=150 => Υ=125 Άρα ο συνδυασµός Χ=30, Υ=120 είναι εφικτός εφ όσον για την παραγωγή Χ=30 το µέγιστο Υ που είναι δυνατόν να παραχθεί είναι Υ=125. ιι) Χ=68, Υ=90 Α 0 150 68 Υ Β 60 100 0,4 ΚΕψ=ΔΧ/ΔΥ => 0,4=68-60/100-Υ => 40-0,4Υ=8 =>0,4Υ=32 => Υ=80 Άρα ο συνδυασµός Χ=68, Υ=90 είναι ανεφικτός εφ όσον για την παραγωγή Χ=68 το µέγιστο Υ που είναι δυνατόν να παραχθεί είναι Υ=80. δ) Χ=80, Υ=50.Αν αυξηθεί το Χ κατά 2 θα γίνει 82 άρα Γ-Δ: ΚΕχ=ΔΥ/ΔΧ => 50-0/90-80=50/10=5 Γ 80 50 82 Υ Δ 90 0 5 ΚΕχ=ΔΥ/ΔΧ => 5=50-Υ/82-80 =>10=50-Υ =>Υ=40 Άρα η αύξηση πρέπει να είναι 20%.
4. Έστω τα υποθετικά δεδοµένα του παρακάτω πίνακα. Να υπολογιστούν: α) Πόσες µονάδες του αγαθού Ψ θυσιάζονται για να παραχθούν οι 200 πρώτες µονάδες του αγαθού Χ, β) πόσες µονάδες του αγαθού Χ θυσιάζονται για να παραχθούν οι 100 τελευταίες µονάδες του αγαθού Ψ. Συνδυασμοί Χ Ψ Α 450 0 Β 300 60 Γ 150 120 Δ 0 180 α) Β-Γ: ΚΕψ=300-150/120-60=150/60=2,5 Β 300 60 200 Υ Γ 150 120 2,5 ΚΕψ=ΔΧ/ΔΥ => 2,5= 300-200/Υ-60 => 2,5Υ-150=100 => 2,5Υ=250 => Υ=100 Άρα για την παραγωγή των πρώτων 200 µονάδων του Χ θυσιάζονται 180-100=80 µονάδες του Υ. β) Για την παραγωγή των τελευταίων 100 µονάδων του Ψ => 180-100=80 Άρα Β 300 60 Γ 150 120 2,5 80 ΚΕψ=ΔΧ/ΔΥ => 2,5= 300-Χ/80-60 => 50=300-Χ => Χ=250 Για την παραγωγή των 100 τελευταίων µονάδων του Ψ θυσιάζονται 250-0=250 µονάδες του Χ.
5. Η ΚΠΔ µιας υποθετικής οικονοµίας δίνεται από την εξής σχέση Χ+2Ψ=80. α) Να κατασκευάσετε την ΚΠΔ, β) να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας των αγαθών Χ και Ψ όταν το Ψ=20, γ) στην συγκεκριµένη ΚΠΔ είναι το κόστος ευκαιρίας αυξανόµενο; να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, δ) τι επιπτώσεις θα έχει στην ΚΠΔ των αγαθών Χ και Ψ µια βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής του αγαθού Ψ. α) Για Χ=0 Υ=40 και για Υ=0 Χ=80 β) Χ Υ ΚΕχ ΚΕψ 0 40 80 0 0,5 2 Το κόστος ευκαιρίας είναι σταθερό κατα µήκος της ΚΠΔ εφ όσον δίνεται από τη σχέση Χ+2Ψ=80. Αυτό σηµαίνει ότι το κόστος ευκαιρίας όταν το Ψ=20 θα είναι για το Χ 0,5 και γαι το Ψ 2. γ) Το κόστος ευκαιρίας είναι σταθερό κατά µήκος της ΚΠΔ. Αυτό σηµαίνει ότι οι παραγωγικοί συντελεστές είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή και των 2 αγαθών και τα αγαθά µεταβάλλονται κατά σταθερές αναλογίες. δ) Μία βελτίωση της τεχνολογίας του αγαθού Ψ θα οδηγήσει σε µετατόπιση της ΚΠΔ προς τα δεξια µόνο για το Ψ.