Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τεχνική Έκθεση Επιχειρησιακό σχέδιο ολοκλήρωσης δασικών χαρτών-swot ανάλυση Στέργιος Ταμπέκης, Όλγα Χριστοπούλου, Φανή Σαμαρά & Σταύρος Σακελλαρίου Πρόγραμμα Θαλής: «Χωροταξικός σχεδιασμός για την αειφορική ανάπτυξη των νησιωτικών δασικών περιοχών»

Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

1. Εισαγωγή-Ιστορική αναδρομή Η Ελλάδα είναι η μοναδική στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρα που δεν διαθέτει κτηματολόγιο. Επίσης είναι και η μοναδική χώρα που δεν έχει οριοθετημένα με έγκυρο και νομικά ισχυρό τρόπο τα δάση της. Η ανυπαρξία κτηματολογίου και δασικών χαρτών δημιουργεί περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα στην χώρα μας. Οι κίνδυνοι που προκαλούνται από την έλλειψη των δασικών χαρτών μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος τόσο από την κατασκευή υποδομών, όσο και από την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, η ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων και η προσέλκυση επενδύσεων είναι πρωτίστης σημασίας για την χώρα μας. Οι επενδύσεις και η οικονομική δραστηριότητα ενισχύουν την τοπική και εθνική οικονομία και πρέπει να πραγματοποιούνται βάσει στρατηγικού σχεδιασμού και με απόλυτο σεβασμό στη φύση. Σε κοινωνικό επίπεδο η έλλειψη οριοθέτησης των δασών έχει ως αποτέλεσμα να είναι δυσχερής η προστασία των δασών, να δημιουργούνται προστριβές του κράτους με τους πολίτες και να οδηγούνται πολλές φορές στα δικαστήρια. Η πρώτη επιδίωξη ελέγχου τίτλων που αφορούσαν τα δάση πραγματοποιήθηκε με το Διάταγμα της 17/29.11.1836, «Περί Ιδιωτικών Δασών». Ενώ η πρώτη συστηματική προσπάθεια για καταγραφή και οριοθέτηση των δασών και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων του δημοσίου έγινε με τον Νόμο Ν. ΑΧΝ/21.08.1888, «Περί διακρίσεως και οριοθεσίας των δασών». Η επίλυση των ιδιοκτησιακών προβλημάτων και η προστασία της δημόσιας περιουσίας, καθώς και η αποτροπή παράνομων διεκδικήσεων πραγματοποιήθηκε με τον Νόμο Ν. 422/01.12.1914, «Περί καθορισμού της ιδιοκτησίας επί ιδιωτικών δασών». Ο Νόμος αυτός καταργούσε το δικαίωμα απόκτησης κυριότητας σε δάση και δασικές εκτάσεις με έκτακτη χρησικτησία και έθετε συγκεκριμένη προθεσμία για τη ρύθμιση των τίτλων ιδιοκτησίας. Τελικά, δεν εφαρμόστηκε και αργότερα καταργήθηκε (Μακρής 2002, 2005). Ο πρώτος Δασικός Κώδικας και η βάση της δασικής νομοθεσίας ήταν ο Νόμος Ν. 4173/19.06.1929 «Περί Δασικού Κώδικος». Περιείχε και διατάξεις για τον αποτερματισμό των δημοσίων δασών και την κατάρτιση κτηματολογίου των εντός των δασών ιδιωτικών κτήσεων. Επίσης, το σύνολο σχεδόν των νομοθετημάτων που είχαν εκδοθεί από το έτος 1928 και των τροποποιηθέντων ή συμπληρωθέντων με το Ν. 4173/1929 κωδικοποιούσε το Νομοθετικό Διάταγμα 86/1969. Το Νομοθετικό αυτό Διάταγμα αποτελεί το Δασικό Κώδικα της χώρας, με τον οποίο ρυθμίζονται θέματα προστασίας, διαχείρισης, εμπράγματων δικαιωμάτων επί δασών, φορολογίας εκμετάλλευσης δημόσιων και μη δασών, εκτέλεσης δασοτεχνικών έργων κλπ. Μέχρι σήμερα αποτελεί το βασική δομή της δασικής νομοθεσίας της χώρας, αν και πολλές διατάξεις του τροποποιήθηκαν ή αντικαταστάθηκαν με άλλες, επόμενων νομοθετημάτων, όπως του Ν.Δ 886/1971, του Ν.Δ.996/1971, του Ν. 248/1976 και του Ν. 998/1979 (Γεωτεχνικό Επιμελητήριο 1991, Σταματίου 2012). Η πρώτη προσπάθεια για την δημιουργία χαρτών πραγματοποιήθηκε το 1976 με τον Νόμο 248/1976 (ΦΕΚ 6Α/12-01-1976), «Περί φύλλου καταγραφής, Μητρώου ιδιοκτησίας και οροθεσίας των δασικών εκτάσεων και προστασίας των Δημοσίων Δασικών Εκτάσεων». Οι χάρτες αυτοί θα εμφάνιζαν την οριογραμμή μεταξύ των δασικών εδαφών και των εδαφών «άλλης χρήσης» όπως γεωργικές εκτάσεις, αστικές περιοχές, οικισμοί, βιομηχανικές εγκαταστάσεις και άλλες δραστηριότητες. Θα επιτυγχάνονταν έτσι, η κτηματογράφηση των δασών και των δασικών εκτάσεων, με την κατάρτιση του φύλλου καταγραφής (κτηματικός χάρτης) και η διοικητική διερεύνηση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων με την κατάρτιση του μητρώου ιδιοκτησίας (κτηματολογικός πίνακας). 1

Ο Νόμος Ν. 998/1979 «Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας», εκδόθηκε το 1979, με τον οποίο ρυθμίζονται θέματα προστασίας δασών και η σύνταξη του δασολογίου. Στο άρθρο 3 αναφέρονται οι ορισμοί για το δάσος και τις δασικές εκτάσεις. Ενώ, «η προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, ως και η λήψη των υπό του παρόντος Νόμου προβλεπομένων ειδικότερων μέτρων, ανήκει στην αρμοδιότητα της Δασικής Υπηρεσίας, που ενεργεί σύμφωνα με τις οικείες περί τούτων διατάξεις ή τις ειδικές διατάξεις του παρόντος Νόμου». Στο άρθρο 8 του ίδιου Νόμου συστήνονται, τα Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών που έχουν ως αποστολή τη διοικητική αναγνώριση εκ μέρους του Δημοσίου της κυριότητας ή άλλων εμπράγματων δικαιωμάτων νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου επί δασών ή δασικών εκτάσεων. Επίσης με το άρθρο 10 συστήνεται το Νομαρχιακό Συμβούλιο Δασών, το οποίο γνωμοδοτεί επί των θεμάτων, για τα οποία ρητώς προβλέπεται σχετική γνωμοδότηση και οι Επιτροπές Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων (στην έδρα κάθε νομού) για την επίλυση διαφορών που αναφέρονται στο χαρακτήρα περιοχής ή τμήματος της επιφάνειας της γης ως δάσους ή δασικής έκτασης. Στο άρθρο 13 ορίζεται ότι «παρά την Κεντρική Δασική Υπηρεσία καταρτίζεται και τηρείται Γενικό Δασολόγιο, με καταχώρηση κατά νομούς, των εμφαινόμενων στους δασικούς χάρτες δασών και δασικών εκτάσεων προσδιοριζόμενων δια των γνωστών τοπωνυμίων, όπως, επίσης, και των διακριβωθέντων ορίων και της συνολικής έκτασης σε στρέμματα αυτών». Σημειώνονται, επίσης, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της δασικής βλάστησης κάθε περιοχής (κατηγορία δασών, είδος βλάστησης, πυκνότητα, ηλικία κλπ). Με το Π.Δ. 1141/80 «περί χαρτογραφήσεως των δασών και δασικών εκτάσεων και Δασολογίου» εξειδικεύεται ο Ν.998/1979 κυρίως ως προς τον τρόπο κατάρτισης των δασικών χαρτών. Ο συντονισμός και η εποπτεία του έργου της φωτογράφησης και της χαρτογράφησης των δασών και των δασικών εκτάσεων και η κατάρτιση του Γενικού Δασολογίου κατ επιταγή των διατάξεων των άρθρων 11, 12 και 13 του Ν. 998/1979 ασκούνται από το Τμήμα Απογραφής, Χαρτογράφησης και Ταξινόμησης Δασών και Δασικών Γαιών της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Αναπτύξεως της Γ.Δ. Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος. Ο συντονισμός και η κατεύθυνση των εργασιών φωτογράφησης και χαρτογράφησης από τα παραπάνω συνεργεία καθώς και η επεξεργασία των σχετικών στοιχείων ανατίθεται στα Δασαρχεία, ή ελλείψει Δασαρχείου, στις Διευθύνσεις Δασών. Η διαδικασία φωτογράφησης και κατάρτισης των δασικών χαρτών εκτελούνται σύμφωνα με το άρθρο 13, του Ν. 998/79 προβλεπόμενων συνεργείων. Έδρα του κάθε συνεργείου ορίζεται η έδρα του κάθε Δασαρχείου ή της άνευ Δασαρχείου Διεύθυνσης. Η αεροφωτογράφηση των δασών και των δασικών εκτάσεων διενεργείται από στρατιωτικές ή πολιτικές δημόσιες υπηρεσίες, οι οποίες είναι υπόχρεες στη διάθεση των απαραίτητων μέσων προς το σκοπό αυτό. Η φωτογράφηση των δασών και των δασικών εκτάσεων «εκ του σύνεγγυς (επιγείως)» διενεργείται από τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος από τα συγκροτούμενα συνεργεία φωτογράφησης και χαρτογράφησης (άρθ. 4 Π.Δ. 1141/80). Ενώ, καθορίζονται κατά την διαδικασία της αεροφωτογράφισης και μια σειρά από τεχνικά χαρακτηριστικά (εστιακή απόσταση της φωτομηχανής, διαστάσεις του αρνητικού φίλμ, κλίμακα σε συνδυασμό με το ύψος της πτήσης του αεροσκάφους, τύπος αρνητικού φίλμ, εποχή και ώρα της αεροφωτογράφησης, τρόπος διαθέσεως αρνητικού φίλμ, χορήγηση συνοπτικού διαγράμματος πτήσεων και αεροφωτογράφησης). Επίσης, καθορίζονται χαρακτηριστικά στοιχεία για τους συντασσόμενους από τη Δασική Υπηρεσία θεματικούς χάρτες (υπόβαθρο, κλίμακα 1:5.000, το θεματικό μέρος). Ακόμη σε κάθε μερίδα του Δασολογίου καταχωρούνται ο κωδικός αριθμός του δάσους ή της δασικής έκτασης, η ονομασία, ο αριθμός της κυρωτικής απόφασης του δασικού χάρτη και το φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως στο οποίο δημοσιεύθηκε, η έκταση (εμβαδόν), η περιγραφή των διακριβωθέντων ορίων, η περιγραφή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της βλάστησης και κάθε στοιχείο προσδιοριστικό της θέσεως και της κατάστασης. Επίσης, κάθε μερίδα του Δασολογίου συνοδεύεται και συσχετίζεται με φάκελο που περιέχει αντίγραφο του επικυρωμένου δασικού χάρτη της περιοχής, αντίγραφα των αεροφωτογραφιών και των επίγειων φωτογραφιών, αποφάσεις κήρυξης εκτάσεων της εν λόγω περιοχής ως αναδασωτέων καθώς και οποιοδήποτε άλλο χρήσιμο στοιχείο για την κατάρτιση του Δασολογίου (Καμπούρης 2003). 2

Την 02.01.1991 η «Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης» προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατά της «παράλειψης του Υπουργού Γεωργίας» να καταρτίσει και να θέσει σε ισχύ το Δασολόγιο. Την 08.07.1997, επί της προσφυγής αυτής εκδόθηκε η καταδικαστική κατά της Διοίκησης απόφαση 2818/1997 του ΣτΕ και υπέρ της προστασίας των δασών, μέσω της κατάρτισης και ισχύος του έργου. Με την ψήφιση του Νόμου 2308/1995 (ΦΕΚ τα 114 15.06.1995) «Κτηματογράφηση για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου, Διαδικασία έως τις πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία και άλλες διατάξεις», προκύπτουν παράλληλες διαδικασίες και επικαλυπτόμενη χωρική αρμοδιότητα στο δασικό χώρο και αποφασίζεται η ενσωμάτωση και χρηματοδότηση του έργου από το πρόγραμμα του Εθνικού Κτηματολογίου, με βάση το Νόμο 2664/98 (ΦΕΚ275/Α/03.12.1998) «Εθνικό Κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις» (Δημοπούλου κ.ά., 2010). Ο Νόμος Ν. 2664/1998 με τίτλο «Εθνικό Κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις», που ψηφίστηκε μετά το Π.Δ. 1141/80 αναφέρεται στη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου, το οποίο μπορεί να καταρτισθεί σύμφωνα με το άρθ. 1 από την ήδη συσταθείσα, με την υπ αρ. 81706/6085/06.10.1995 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 872 Β /19.10.1995), Ανώνυμη Εταιρία «Κτηματολόγιο Α.Ε.». Στο άρθρο 27 του ίδιου Νόμου αναφέρεται ότι οι δασικοί χάρτες καταρτίζονται από τις Υπηρεσίες Νομαρχιακού επιπέδου της Διεύθυνσης Δασών. Με την Υπουργική Απόφαση Υ.Α. 99580/506/08.06.1999 (ΦΕΚ 1358/Β) πραγματοποιήθηκε ο καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών για τη σύνταξη των Δασικών Χαρτών. Το κράτος υποχρεούται στη λήψη προληπτικών ή κατασταλτικών μέτρων σύμφωνα με την αρχή της αειφορίας, που πλέον ρητά εισάγει με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001 (Λουκίσσας κ.ά., 1998) περιλαμβανομένου του άρθρο 24 (Μαρμαράς κ.ά., 2000) «για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος». Η σύνταξη δασολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός εάν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη χρήση «που επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον». Ενώ με την Υ.Α. 90532/174/23.3.2005 («Καθορισμός διαδικασίας, τήρησης, κωδικοποίησης και ενημέρωσης του δασολογίου» ΦΕΚ 370/Β) εκδίδονται και νέες Τεχνικές Προδιαγραφές του Δασολογίου. Οι προδιαγραφές αυτές συμπληρώθηκαν και βελτιώθηκαν αρκετές φορές με αποτέλεσμα την έκδοση νέων με την Υ.Α. 97414/754/2007 (ΦΕΚ 1811/Β), «Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών κατάρτισης δασικών χαρτών και λοιπών που αφορούν στην παρ. 5, του άρθρου 27 του ν. 2664/1998». Με το Νόμο 3889/10 (ΦΕΚ 182 Α/14.10.2010) «Χρηματοδότηση Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατάξεις» η τότε Κυβέρνηση αναθεώρησε το πλαίσιο σύνταξης, ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών περιορίζοντας τον ουσιαστικό ρόλο της Δασικής Υπηρεσίας (στον προγραμματισμό και την υλοποίηση του έργου). Οι δασικοί χάρτες σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο ανατίθενται από την Κτηματολόγιο Α.Ε. σε μελετητικά γραφεία και οι δασικές Υπηρεσίες έχουν την υποχρέωση να παραλάβουν τα παραδοτέα αφού τα ελέγξουν για την ορθότητα τους. Συγκεκριμένα, ο Νόμος αναφέρεται στους Δασικούς Χάρτες στο Κεφάλαιο Β «Επιτάχυνση και απλούστευση της διαδικασίας κύρωσης των δασικών χαρτών» με το: Άρθρο 13: «Κατάρτιση και θεώρηση δασικών χαρτών», Άρθρο 14: «Ανάρτηση δασικών χαρτών», Άρθρο 15: «Δικαίωμα άσκησης αντιρρήσεων», Άρθρο 16: «Διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων», Άρθρο 17: «Επεξεργασία αντιρρήσεων και κύρωση δασικών χαρτών», Άρθρο 18: «Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.)», Άρθρο 19: «Συμπλήρωση δασικών χαρτών Ένδικα βοηθήματα», Άρθρο 20: «Συνέπειες κύρωσης», Άρθρο 21: «Εξουσιοδοτικές διατάξεις», Άρθρο 22: «Τέλη», Άρθρο 23: «Αποτύπωση 3

ορίων οικισμών στους δασικούς χάρτες», Άρθρο 24: «Οικισμοί στερούμενοι νόμιμης έγκρισης», Άρθρο 25: «Λοιπές διατάξεις» και Άρθρο 26: «Καταργούμενες και μεταβατικές διατάξεις». Με βάση το Νόμο αυτό, η Πολιτεία προέβλεπε πέραν της κατάρτισης δασικών χαρτών από την Κτηματολόγιο Α.Ε., τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ανάρτησης των δασικών χαρτών στον ιστότοπό της, την ηλεκτρονική υποβολή αντιρρήσεων και την πληρωμή του ειδικού τέλους μέσω διαδικτύου, τη διόρθωση και τη συμπλήρωση αυτών από την Κτηματολόγιο Α.Ε. στην περίπτωση που οι εργασίες αυτές δεν μπορούν να εκτελεσθούν από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών. Σε ό,τι αφορά στην κύρωση των δασικών χαρτών, τα κύρια σημεία του Νόμου είναι: α) ο καθορισμός προθεσμιών για ορισμένα στάδια της διαδικασίας που δεν προβλέπονταν μέχρι σήμερα, β) η ηλεκτρονική ανάρτηση των δασικών χαρτών στο διαδίκτυο, για πρώτη φορά στα χρονικά, παράλληλα με την ανάρτησή τους σε έντυπη μορφή, και η ηλεκτρονική υποβολή αντιρρήσεων, γ) η σύνθεση των επιτροπών εξέτασης αντιρρήσεων, όπου εκτός του δασολόγου, προστίθεται μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ή δικηγόρος, ενώ το τρίτο μέλος μπορεί να είναι γεωπόνος ή τοπογράφος, δ) η ταχεία διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών για τις περιοχές που δεν υποβάλλονται αντιρρήσεις και ε) η χρηματοδότηση του έργου από το Πράσινο Ταμείο (http://www.ktimatologio.gr). Το έτος 2011, με το Νόμο Ν. 4030/11 (ΦΕΚ 249 Α/25.11.2011) «Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις» ακολουθεί και άλλη μείωση αρμοδιοτήτων από τις Δασικές Υπηρεσίες σε ότι αφορά στην ανάθεση, την επίβλεψη, παραλαβή, διόρθωση των δασικών χαρτών και πλέον αυτά ασκούνται στο σύνολό τους από την Κτηματολόγιο Α.Ε. και τα ιδιωτικά μελετητικά γραφεία. Τον Οκτώβριο του 2012, υπογράφηκαν από τον Υπουργό Αναπληρωτή του ΥΠΕΚΑ (ΦΕΚ Β' 2874/26.10.2012) οι αποφάσεις με τις οποίες καθορίζεται το τιμολόγιο των εργασιών ανάρτησης των εγκεκριμένων δασικών χαρτών από ιδιώτες μελετητές και το τιμολόγιο για την συμπλήρωση των παλαιότερων Δασικών χαρτών (κυρίως της περιόδου 1999-2002) πάλι από ιδιώτες Δασολόγους μελετητές. Τον Ιούνιο του 2013, ψηφίστηκε από την βουλή ο Νόμος για την Επιτάχυνση των διαδικασιών του Εθνικού Κτηματολογίου, την κατάρτιση, τον έλεγχο και την κύρωση των Δασικών Χαρτών (Ν.4164/2013, ΦΕΚ τ.β 156/9.7.2013 «Συμπλήρωση των διατάξεων περί Εθνικού Κτηματολογίου και άλλες ρυθμίσεις»). Ακόμη, σύμφωνα με τον νέο Νόμο 4164/2013 οι αρμοδιότητες του Ο.Κ.Χ.Ε. που προβλέπονται στην παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 1647/1986, όπως αυτό αντικαταστάθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 29 του ν. 3882/ 2010 (Α 166) και όπως οι αρμοδιότητες αυτές υφίστανται μετά την έκδοση της υπ αριθμ.10887/2007 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Β 416), μεταφέρονται από την έναρξη ισχύος του παρόντος στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», η οποία συστάθηκε με την, κατ εξουσιοδότηση της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 2308/1995 (Α 114) υπουργική απόφαση υπ αριθμ. 81706/6085/1995 (Β 872). Με το Νόμο 4164/2013 αλλάζει στη διαδικασία κατάρτισης και κύρωσης των δασικών χαρτών. Οι δασικοί χάρτες αντιμετωπίζονται πλέον ως ενιαίο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο, αφού: 1) προκηρύσσονται διεθνείς διαγωνισμοί για την εκτέλεση του έργου για το σύνολο της χώρας, 2) μειώνονται οι διαδικασίες και συνεπώς και οι χρόνοι κύρωσης των δασικών χαρτών, 3) διασφαλίζονται οι οριστικοί δασικοί χάρτες και δεν επιτρέπεται στον οποιονδήποτε να μεταβάλλει το περιεχόμενό τους. Υποβολή δήλωσης μόνο για τις περιοχές που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία από τις κατά τόπους Διευθύνσεις Δασών και Δασικών εκτάσεων. 4

Τυποποιούνται για πρώτη φορά οι αιτήσεις, η μορφή και το περιεχόμενο των βεβαιώσεων των Δασαρχείων, αποκτώντας ενιαία μορφή. Μετά την κύρωση δασικού χάρτη, οι σχετικές βεβαιώσεις εκδίδονται από τις Διευθύνσεις Δασών ή από το Κτηματολογικό Γραφείο (σε περίπτωση που έχει συσταθεί). Ηλεκτρονική διασύνδεση των βεβαιώσεων των δασαρχείων με την ταυτότητα κτιρίου, η ταυτότητα του κτιρίου με το κτηματολόγιο, το κτηματολόγιο και η ταυτότητα με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Αξιοποιούνται οι σύγχρονες τεχνολογίες, αφού προβλέπεται ηλεκτρονικός τρόπος διαχείρισης των αιτήσεων προς τα δασαρχεία αλλά και των πράξεων των Δασαρχών. Οι Επιτροπές Επίλυσης Αντιρρήσεων αναλαμβάνουν να επιλύσουν τυχόν σφάλματα μεταξύ της διαδικασίας κτηματογράφησης και κύρωσης δασικού χάρτη. Σφάλματα ως προς την αποτύπωση της θέσης και των ορίων των τμημάτων του κυρωμένου δασικού χάρτη που ίσως προκύψουν από την εφαρμογή των αναμορφωμένων κτηματολογικών διαγραμμάτων (http://www.ktimatologio.gr/pages/default.aspx). Στον Πίνακα 1 που ακολουθεί δίνονται οι Νόμοι, τα προεδρικά διατάγματα και οι υπουργικές αποφάσεις που σχετίζονται με την οριοθέτηση του δάσους και την δημιουργία δασικών χαρτών. Πίνακας 1. Νόμοι, προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις που σχετίζονται με την οριοθέτηση του δάσους και την δημιουργία δασικών χαρτών. Έτος Νομική Μορφή Ονομασία-Δραστηριότητες 1836 Διάταγμα της 17/29.11.1836 Περί Ιδιωτικών Δασών 1888 Ν. ΑΧΝ/21.08.1888 Περί διακρίσεως και οριοθεσίας των δασών 1914 Ν. 422/01.12.1914 Περί καθορισμού της ιδιοκτησίας επί ιδιωτικών δασών 1929 Ν. 4173/19.06.1929 Περί Δασικού Κώδικος 1969 Νομοθετικό Διάταγμα 86/1969 (ΦΕΚ Δασικός Κώδικας Α'7) 1971 Νομοθετικό Διάταγμα 886/1971 1971 Νομοθετικό Διάταγμα 996/1971 1976 Νόμος 248/1976 (ΦΕΚ 6Α/12.01.1976) Περί φύλλου καταγραφής, Μητρώου ιδιοκτησίας και οροθεσίας των δασικών εκτάσεων και προστασίας των Δημοσίων Δασικών Εκτάσεων 1979 Νόμος 998/1979 (Φ.Ε.Κ.289/29&12&1979/Τ.Α') Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της Χώρας 1980 Προεδρικό Διάταγμα 1141/80 (ΦΕΚ Περί χαρτογραφήσεως των δασών και 288/Α) δασικών εκτάσεων και Δασολογίου 1995 Νόμος 2308/1995 (ΦΕΚ τα 114 15.06.1995) Κτηματογράφηση για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου, Διαδικασία έως τις πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία και άλλες διατάξεις 1997 Απόφαση 2818/1997 του ΣτΕ Υπέρ της προστασίας των δασών 1998 Νόμος 2664/1998 (ΦΕΚ275/Α/03.12.1998) Εθνικό Κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις 1999 Υ.Α. 99580/506/08.06.1999 (ΦΕΚ Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών 1358/Β) κατάρτισης δασικών χαρτών 2001 Συνταγματική Αναθεώρηση 2001, Για την προστασία του φυσικού και Άρθρο 24 δομημένου περιβάλλοντος 2003 Νόμος 3208/2003 Προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, (ΦΕΚ 303/24.12.2003) κατάρτιση δασολογίου, ρύθμιση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί δασών και δασικών εν γένει εκτάσεων και άλλες διατάξεις. 5

2005 Υ.Α. 90532/174/23.03.2005 Καθορισμός διαδικασίας, τήρησης, κωδικοποίησης και ενημέρωσης του δασολογίου 2007 Υ.Α. 97414/754/2007 (ΦΕΚ 1811/Β) Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών κατάρτισης δασικών χαρτών και λοιπών που αφορούν στην παρ. 5 του άρθρου 27 του ν. 2664/1998 2010 Νόμος 3889/10 (ΦΕΚ 182 Α/14.10.2010) Χρηματοδότηση Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατάξεις 2011 Νόμος 4030/11 (ΦΕΚ 249 Α/25.11.2011) Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις 2012 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β' 2874/26.10.2012) 2013 Νόμος 4164/2013, (ΦΕΚ τ.β 156/9. 7.2013) Καθορισμός προεκτιμώμενων αμοιβών για την εκπόνηση μελετών επικαιροποίησης των δασικών χαρτών Συμπλήρωση των διατάξεων περί Εθνικού Κτηματολογίου και άλλες ρυθμίσεις 2. Αντικείμενο δασικών χαρτών Το αντικείμενο της κατάρτισης των Δασικών Χαρτών είναι να πραγματοποιηθεί καταγραφή και οριοθέτηση των δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων κατά τρόπο ακριβή, διαφανή και οριστικό. Ειδικότερα, αντικειμενικός σκοπός της κατάρτισης των Δασικών Χαρτών αποτελεί ο διαχρονικός και ο χωρικός (γεωγραφικός) προσδιορισμός και η αποτύπωση των δασών και δασικών εκτάσεων (ΥΠΕΚΑ 2013). Η όλη διαδικασία κατάρτισης των Δασικών Χαρτών βασίζεται στην στερεοσκοπική παρατήρηση και φωτοερμηνεία των δύο στερεομοντέλων αεροφωτογραφιών διαφορετικής ημερομηνίας λήψης, μιας παλαιάς (1945/1960) και μιας πρόσφατης (2007) που καλύπτουν την ίδια περιοχή και μπορεί να αποδώσει από πλευράς κάλυψης χρήσεων γης τις οριογραμμές επί των ψηφιακών ορθοφωτοχαρτών. Σκοπό έχει την οριοθέτηση των εκτάσεων που είτε σήμερα είτε στο παρελθόν καλύπτονται ή καλύπτονταν από δασική βλάστηση, όπως αυτή προκύπτει από αεροφωτογραφίες (Α/Φ) παλαιότερης (1945 ή 1960) και πρόσφατης λήψης (2007) που παράγονται για τις κτηματογραφήσεις του Εθνικού Κτηματολογίου. Οι οριογραμμές των δύο χρονικά ανεξάρτητων χαρτογραφήσεων στη συνέχεια συντίθενται απαλείφοντας τις αποκλίσεις που προέρχονται λόγω διαφορετικών υποβάθρων, κατά την υποκειμενική κρίση του μελετητή, διατηρώντας όμως τη θέση των γραμμών στα πρόσφατα υπόβαθρα, τα οποία και θεωρούνται περισσότερο αξιόπιστα. Οι εργασίες στο πεδίο περιορίζονται κυρίως μόνο στον έλεγχο της φωτοερμηνείας. Από καμία προβλεπόμενη διαδικασία δεν διασφαλίζεται η πραγματοποίηση των αυτοψιών, πλην από τον υποχρεωτικό έλεγχο ακρίβειας, σύμφωνα με της Τεχνικές Προδιαγραφές. Παράλληλα προστίθενται κι όλες οι τελεσίδικες διοικητικές πράξεις που έχουν εκδοθεί για κάθε εξεταζόμενη περιοχή από τη Δασική Υπηρεσία (Πράξεις του άρθρου 14 του Ν.998/79, κηρύξεις αναδασωτέων εκτάσεων κ.ά.) (Σχήμα 1). Έτσι, η έκταση που ερμηνεύεται πάνω στον ορθοφωτοχάρτη περιορίζεται ανάλογα με την ύπαρξη των διοικητικών πράξεων, των σχεδίων πόλεως, των επικοιστικών και κτηματογραφημένων εκτάσεων (Παλάσκας κ.ά. 2011). Στη συνέχεια πραγματοποιούνται ο έλεγχος, οι διορθώσεις και η θεώρηση των δασικών χαρτών από τα αρμόδια Τμήματα της Δασικής Υπηρεσίας και τέλος οι αναρτήσεις, προκειμένου να υποβληθούν από τους πολίτες τυχόν αντιρρήσεις. Μετά την εκδίκαση των αντιρρήσεων και τις διορθώσεις των λαθών ή παραλείψεων, προβλέπεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας με την κύρωση των τελικών δασικών χαρτών. Ως υπόβαθρα για την οριοθέτηση των δασών και των δασικών εκτάσεων χρησιμοποιούνται, πρόσφατες (2007) ψηφιακές ορθοφωτογραφίες μεγάλης κλίμακας (LSO) με μέγεθος 6

εικονοστοιχείου (raster) 0,50 μ. Για τη διερεύνηση της βλάστησης στο παρελθόν σε ορισμένες περιοχές (όπως για το Ν. Αττικής) εκτός από τις λήψεις των ετών 1945 και 1960 χρησιμοποιούνται και Α/Φ προγενέστερης λήψης (1937). Από το συνδυασμό της φωτοερμηνείας Α/Φ για διαφορετικής ημερομηνίας λήψης για την ίδια περιοχή, οριοθετούνται και κωδικοποιούνται, ως προς τον χαρακτήρα τους και μόνο (όχι ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς) (Δημοπούλου κ.ά., 2010): οι εκτάσεις που ήταν και παρέμειναν δάση και δασικές, οι εκτάσεις που εκχερσώθηκαν ή καταστράφηκαν στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, οι εκτάσεις που αναδασώθηκαν ή δασώθηκαν στο διάστημα που μεσολάβησε, υπόδειγμα δασικού χάρτη και του υπομνήματός του με τη σχετική κωδικοποίηση φαίνεται, Σχήμα 1. Δασικός Χάρτης (Πηγή: Κτηματολόγιο Α.Ε.) Στα πλαίσια του Εθνικού Κτηματολογίου η κατάρτιση των δασικών χαρτών ακολουθεί μια σειρά διαδικασιών (1) Φωτογραμμετρική αξιοποίηση αεροφωτογραφιών (Α/Φ) παλαιότερης λήψης, 2) Παραγωγή ορθοφωτοχαρτών 1945 (1960), 3) Φωτοερμηνεία και απόδοση οριογραμμών δασικών εκτάσεων από Α/Φ παλαιότερης λήψης, 4) Παραγωγή πρόσφατων υποβάθρων, 5) Φωτοερμηνεία και απόδοση οριογραμμών δασικών εκτάσεων από Α/Φ πρόσφατης λήψης, 6) Επιβεβαίωση οριογραμμών έλεγχος υπαίθρου, 7) Επεξεργασία υφιστάμενων δεδομένων, όπως Κτηματικοί χάρτες (ν. 248/76), σχέδια πόλεων, διανομές εποικισμού Υπ. Γεωργίας, 8) Χωρική και χρονική ανάλυση των ορίων των δασικών εκτάσεων και προσδιορισμός του χαρακτήρα (δασικός / μη δασικός), 9) Γεωγραφική βάση δεδομένων, 10) Εντοπισμός και οριοθέτηση των διοικητικών πράξεων της Δασικής Υπηρεσίας, 11) Έλεγχος της απόδοσης των ορίων και του χαρακτήρα των εκτάσεων, 12) Διορθώσεις και προσαρμογή-προσωρινός Δασικός Χάρτης, 13) Ανάρτηση Προσωρινού Δασικού Χάρτη, 14) Παραλαβή ενστάσεων-έκδοση αποσπασμάτων, 15) Διορθώσεις σε εφαρμογή αποφάσεων επιτροπής και 16) Κύρωση Δασικού Χάρτη), η οποία ακολουθεί το γενικότερο πλαίσιο της κτηματογράφησης του ν. 248/76 (Παλάσκας 2009). Η κλίμακα των χαρτών είναι 1:5000 (σε ορεινές περιοχές μπορεί να γίνει δεκτή και κλίμακα 1:10000) και οι βασικές κατηγορίες που διακρίνονται είναι τρείς: «Δ» Δάση και δασικές εκτάσεις, όπως ορίζονται κάθε φορά με την ισχύουσα νομοθεσία. «Χ» Δημόσιες Χορτολιβαδικές εκτάσεις (νομοθεσία). «Α» Άλλης μορφής εκτάσεις. 7

Η παραπάνω διάκριση γίνεται δυο φορές, μια στα υπόβαθρα του 1945 (Α/Α 3) και στα πρόσφατα υπόβαθρα (Α/Α 5), τεχνική η οποία διαφοροποιεί τη μεθοδολογία παραγωγής από το Δασικό Κτηματολόγιο. Τελικά, ο Δασικός Χάρτης που προκύπτει με τη σύνθεση των οριογραμμών, οπότε προκύπτουν και οι κωδικοί που προέρχονται από το συνδυασμό των παραπάνω τριών κατηγοριών. Επιπλέον, περιλαμβάνονται κωδικοί που αναφέρονται σε διοικητικές πράξεις (Πράξεις Χαρακτηρισμού, Αναδασωτέες Εκτάσεις) και στα όρια των Σχεδίων Πόλεων (εντός των οποίων όμως οριοθετούνται τα άλση και τα πάρκα). Αναλυτικά οι οριογραμμές και οι κωδικοί που εμφανίζονται στους Δασικούς Χάρτες (Ορθοφωτοχάρτης 1945/1960, Πρόσφατος Ορθοφωτοχάρτης, Δασικός Χάρτης) είναι οι: 1) Δασικές εκτάσεις στις Α/Φ παλαιότερης λήψης ή στους χάρτες του ν. 248/76 ή βάσει εφαρμόσιμων στοιχείων προϋφιστάμενων του 1945, 2) Δασικές εκτάσεις στις πρόσφατες Α/Φ ή στους χάρτες του ν. 248/76, 3) Τελεσίδικες πράξεις και Αποφάσεις χαρακτηρισμού σύμφωνα με διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας, 4) Δασωτέες αναδασωτέες εκτάσεις, 5) «Χορτολιβαδικές» εκτάσεις στις Α/Φ παλαιότερης λήψης, 6) «Χορτολιβαδικές» εκτάσεις στις πρόσφατες Α/Φ, 7) Πάρκα και άλση, 8) Όρια ΟΤΑ (ενδεικτικά τα διοικητικά όρια και σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε.) ή/και όρια περιοχής εκπόνησης έργου, 9) Όρια Επικοιστικών Εκτάσεων, 10) Όρια Σχεδίων Πόλεων, 11) Όρια κτηματογραφηθείσας περιοχής ν. 248/76, 12) Ακτογραμμή, 13) Όρια Νομού και 14) Όρια κράτους (Παλάσκας 2009). Η κατάρτιση Δασικών Χαρτών έχει ως αντικειμενικό σκοπό το διαχρονικό (σήμερα και στο παρελθόν) και χωρικό (γεωγραφικό) προσδιορισμό και την αποτύπωση των δασών και δασικών εκτάσεων. Η όλη διαδικασία συνίσταται στην έρευνα των εκτάσεων που είτε σήμερα είτε στο παρελθόν καλύπτονται από δασική βλάστηση, στην κωδικοποίηση των στοιχείων και στην ορθή απεικόνιση τους επί κατάλληλου χαρτογραφικού υλικού, σύμφωνα με τις ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές κατάρτισης δασικών χαρτών (ΦΕΚ 1811, Τεύχος Β /10.09.2007). Η καταγραφή των δασών και δασικών εκτάσεων έχει σαν στόχο την: α) προβολή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου επί των δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων στις διαδικασίες του Εθνικού Κτηματολογίου (ΕΚ) και την ολοκληρωμένη διερεύνηση του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος, β) αποκάλυψη και διασφάλιση της δημόσιας περιουσίας, σημαντικό μέρος της οποίας είναι τα δάση, οι δασικές και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις και γ) δημιουργία βασικής πληροφοριακής υποδομής για την δημιουργία του «Δασολογίου» και μέσω αυτών δ) την περιβαλλοντική προστασία δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων (http://www.geotee.gr/lnkfiles/20120101_stratigiko_dasikon_xarton.pdf). Όταν υπάρχει Δασικός Χάρτης σε περιοχή που κηρύσσεται υπό κτηματογράφηση, βάσει αυτού γίνονται και οι δηλώσεις από τις περιφερειακές δασικές Υπηρεσίες προς το Κτηματολόγιο για τα εμπράγματα δικαιώματα του Δημοσίου επί των δασικών εδαφών. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η κατάρτιση των Δασικών Χαρτών αποτελεί διαδικασία ανεξάρτητη από το Εθνικό Κτηματολόγιο, χρησιμοποιείται όμως από αυτό κατά τις δηλώσεις των εμπραγμάτων δικαιωμάτων (http://www.ktimatologio.gr/forestmaps/pages/paypjuhv0hlecixe.aspx). 3. Δασικοί χάρτες και πρόοδος κατάρτισης δασικών χαρτών Η ευθύνη για την κατάρτιση των δασικών χαρτών ανήκει στη Διεύθυνση Δασών της Περιφερειακής Ενότητας της εκάστοτε Αποκεντρωμένης Διοίκησης και μόνο σε περίπτωση αδυναμίας τους, η ΕΚΧΑ Α.Ε. αναλαμβάνει να εκτελέσει το έργο για τις περιοχές που κηρύσσονται υπό κτηματογράφηση (Ν. 3889/2010). Μέχρι σήμερα οι Δασικοί Χάρτες καταρτίζονται μόνο από την ΕΚΧΑ Α.Ε. Ειδικότερα, έχουν καταρτιστεί δασικοί χάρτες για 435 προ Καποδιστριακούς ΟΤΑ (322 περιοχές όπου λειτουργεί Κτηματολόγιο, 107 περιοχές όπου η κτηματογράφηση είναι σε εξέλιξη, και 6 περιοχές που 8

καλύπτουν τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας). Ενώ συνεχίζεται η κατάρτιση Δασικών Χαρτών σε 11 Περιφερειακές Ενότητες (Forest map Δ4). Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση» του ΕΣΠΑ και έχει προϋπολογισμό 37,2 εκατ. ευρώ. Οι συμβάσεις που θα ανατεθούν αφορούν στην κατάρτιση δασικών χαρτών για το σύνολο 11 Περιφερειακών Ενοτήτων πλην των περιοχών για τις οποίες έχει ήδη καταρτισθεί δασικοί χάρτες: Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής (εκτός Αγίου Όρους), Πιερίας, Ιωαννίνων, Εύβοιας, Μαγνησίας, Αρκαδίας, Λακωνίας, Μεσσηνίας, Αχαΐας, Ηλείας. Η δασική έκταση των περιοχών αυτών εκτιμάται σε 24 εκατ. στρέμματα. Οι περιοχές που εντάσσονται στο συγχρηματοδοτούμενο έργο είναι περιοχές που κατά κύριο λόγο είχαν πληγεί από τις πυρκαγιές του 2007 ή περιλαμβάνουν εκτεταμένα τμήματα από περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Επίσης, συνεχίζεται η κατάρτιση Δασικών Χαρτών σε 79 περιοχές της Χώρας (Forest map Δ5). Το πρόγραμμα αφορά στην κατάρτιση δασικών χαρτών για τις 79 περιοχές (Δημοτικές & Τοπικές Κοινότητες) του νέου προγράμματος κτηματογράφησης των 268 περιοχών. Οι 79 περιοχές ανήκουν στις παρακάτω Περιφερειακές Ενότητες: Αιτωλοακαρνανίας, Αργολίδας, Βοιωτίας, Θεσπρωτίας, Κοζάνης, Κορινθίας, Ξάνθης, Σερρών. Η δασική έκταση των περιοχών αυτών εκτιμάται στα 781.600 στρέμματα. Τέλος, πραγματοποιείται η κατάρτιση Δασικών Χαρτών σε 10 Περιφερειακές Ενότητες (Forest map Δ6). Η ΕΚΧΑ Α.Ε. στο πλαίσιο επιτάχυνσης της σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου προκήρυξε τον Μάρτιο 2012, διεθνή διαγωνισμό για την κατάρτιση μελετών δασικών χαρτών για το σύνολο 10 Περιφερειακών Ενοτήτων πλην των περιοχών για τις οποίες έχει ήδη καταρτισθεί δασικός χάρτης: Έβρου, Καβάλας, Ημαθίας, Κιλκίς, Πέλλας, Σερρών, Κοζάνης, Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων. Η δασική έκταση των περιοχών αυτών εκτιμάται σε 18,7 εκατ. στρέμματα. Κατά το έτος 2013: Καταρτίστηκαν δασικοί χάρτες έκτασης 915.173 στρεμ. στην Αττική, οι οποίοι θεωρήθηκαν από τις οικείες Δ/νσεις Δασών. Η ανάρτησή τους συμπεριλαμβάνεται στον υπό προκήρυξη νέο διαγωνισμό της ΕΚΧΑ Α.Ε. Καταρτίστηκαν δασικοί χάρτες έκτασης 13.424.307,49 στρεμ. που αφορούν το σύνολο των Περιφερειακών Ενοτήτων Θεσ/νικης, Πιερίας, Χαλκιδικής, Λακωνίας, Μεσσηνίας, και Εύβοιας. Έχουν ήδη παραδοθεί στις οικείες Δ/νσεις Δασών τμήματα των Π.Ε. Θεσ/νίκης και Πιερίας τα οποία και έχουν ήδη θεωρηθεί από αυτές. Μέχρι σήμερα, έχει ολοκληρωθεί η κατάρτιση δασικών χαρτών για το 21,4% της Χώρας, ενώ με την ολοκλήρωση των ως άνω προγραμμάτων κατάρτισης Δασικών Χαρτών (2016) θα έχει καλυφθεί συνολικά έκταση 78,95 εκ. στρεμμάτων, που αντιστοιχούν στο 59,80% της Ελληνικής Επικράτειας (http://www.ktimatologio.gr/forestmaps/pages/das.aspx). 3.1. Ανάρτηση και κύρωση Δασικών Χαρτών Έως σήμερα έχουν αναρτηθεί (72) προ-καποδιστριακοί ΟΤΑ σε διάφορες περιοχές της Χώρας. Από τους ως άνω ΟΤΑ έχουν κυρωθεί (9) προ-καποδιστριακοί ΟΤΑ σύμφωνα με το άρθρο 17 του Ν.3889/2010, ενώ (37) προ-καποδιστριακοί ΟΤΑ έχουν κυρωθεί σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν.3889/2010. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης των περιοχών αυτών, αρμόδιες υπηρεσίες είναι οι οικείες Δ/νσεις Δασών. Στο Σχήμα 2 φαίνεται η πρόοδος στην ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών σύμφωνα με την Κτηματολόγιο Α.Ε. 9

Σχήμα 2. Πρόοδος δασικών χαρτών (Πηγή: ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.) Στον Πίνακα 2 φαίνεται η εξέλιξη στην διαδικασία της ανάρτησης των δασικών χαρτών στη χώρα για το έτος 2013. Πίνακα 2. Στοιχεία κατάρτισης, ανάρτησης και κύρωσης Δασικών Χαρτών (2013). 10

(Πηγή: ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.) Παρατηρούμε ότι οι αναρτημένοι ανέρχονται σε ποσοστό 1.2% επί του συνόλου της χώρας και οι κυρωμένοι αποτελούν μόνο το 0.2%. Ενώ στο Παράρτημα (Πίνακας 1), δίνονται οι αναρτημένοι δασικοί χάρτες σύμφωνα με τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Εφετείου Θεσσαλονίκης (19-9-2013, Αρ.πρωτ.640) (http://www.notarius.gr/encyclical/dasikes_diataxeis/640_19-9-13). 11

4. SWOT ανάλυση (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats Ισχυρά Σημεία, Αδυναμίες, Ευκαιρίες, Απειλές) στο σύνολο των διαδικασιών για την ολοκλήρωση του έργου των δασικών χαρτών Η ανάλυση SWOT (εναλλακτικά Matrix SWOT) είναι ένα εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού που χρησιμοποιείται για να αξιολογήσει το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον, όταν πρέπει να ληφθούν αποφάσεις σε σχέση με τους στόχους που πρέπει να τεθούν ή με σκοπό την επίτευξή τους σε ένα έργο ή σε ένα επιχειρηματικό εγχείρημα. Κατά την ανάλυση SWOT μελετώνται τα ισχυρά (Strengths) και ασθενή (Weaknesses) σημεία της υφιστάμενης κατάστασης καθώς και οι ευκαιρίες (Opportunities) και οι απειλές (Threats) που υπάρχουν. Ειδικότερα τα ισχυρά και ασθενή σημεία του έργου της κατάρτισης Δασικών Χαρτών καθώς και οι ευκαιρίες και οι απειλές που εντοπίστηκαν και αναλύονται στα παραπάνω κεφάλαια, αναφέρονται ως ακολούθως: 4.1. Strengths (Ισχυρά Σημεία) 1. Η εμπειρία και η γνώση που έχει αποκομιστεί από την εκπόνηση του έργου μέχρι σήμερα. Η Κτηματολόγιο Α.Ε. διαχειρίζεται από το πληροφοριακό σύστημα έως την ενημέρωση των κτηματολογικών διαγραμμάτων και την υποστήριξη των υποθηκοφυλάκων και των συναλλασσομένων. 2. Η τεχνογνωσία του προσωπικού της εταιρείας, οι πληροφοριακές υποδομές, τα εθνικής κλίμακας σύνολα γεωχωρικών δεδομένων και το πλήθος των διαδικτυακών εφαρμογών που έχουν ήδη αναπτυχθεί και βελτιώνονται συνεχώς για την οργάνωση, έλεγχο και ομογενοποίηση των διαδικασιών της κτηματογράφησης. 3. Οι διαφορετικές επιστημονικές ειδικότητες των εμπλεκομένων στο έργο της υλοποίησης των δασικών χαρτών μπορεί υπό προϋποθέσεις να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την ολοκλήρωση του έργου. 4. Η συνταγματική υποχρέωση για την κατάρτιση, έως το στάδιο της κύρωσης, των Δασικών Χαρτών και από την οποία θα προκύψει η προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων. 4.2. Weaknesses (Αδυναμίες) Η διαδικασία ολοκλήρωσης του έργου των δασικών χαρτών όπως προκύπτει από τη μη ολοκλήρωση του όλα αυτά τα χρόνια οδηγεί στο συμπέρασμα ότι εμφανίζονται αδυναμίες στα διάφορα σταδία του εργου. Για τον εντοπισμό των αδύνατων σημείων που εμποδίζουν την ολοκλήρωση του έργου των δασικών χαρτών συντάχθηκε σχετικό ερωτηματολόγιο. Στη συνέχεια διανεμήθηκε σε εμπλεκόμενους με το έργο φορείς (Δασική Υπηρεσία, Κτηματολόγιο Α.Ε. ιδιωτικά γραφεία που έχουν αναλάβει τη σύνταξη των δασικών χαρτών). Οι αδυναμίες εντοπίζονται τόσο στον συνολικό σχεδιασμό του έργου όσο και στη διαδικασία δημιουργίας των δασικών χαρτών. Αναλυτικότερα οι αδυναμίες όπως προέκυψαν από την ανάλυση των ερωτηματολογίων διακρίνονται στις παρακάτω: 1. Πολλές είναι οι καθυστερήσεις που έχουν παρατηρηθεί σε διάφορα στάδια (διαγωνισμοί αναθέσεων δημιουργίας δασικών χαρτών, έλεγχοι των χαρτών, αναρτήσεις, υποβολή ενστάσεων, κυρώσεις χαρτών) του έργου. Οι καθυστερήσεις οφείλονται στον αναποτελεσματικό συντονισμό ή στην έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων 12

εμπλεκόμενων φορέων (Κτηματολόγιο Α.Ε. Δασική Υπηρεσία, Διευθύνσεις Δασών, Μελετητικά Γραφεία κ.ά.). Προβλήματα καθυστερήσεων διαπιστώθηκαν ακόμη και εξαιτίας των ενστάσεων των διαφόρων μελετητικών γραφείων κατά τη διάρκεια των διαγωνισμών ανάθεσης των έργων για τη σύνταξη των δασικών χαρτών. Κατά τη διαδικασία κύρωσης των δασικών χαρτών δημιουργούνται προβλήματα σε θέματα που σχετίζονται με την υποβολή αντιρρήσεων από τους ενδιαφερόμενους πολίτες. 2. Παραγκωνισμός της Δασικής υπηρεσίας στον σχεδιασμό και προγραμματισμό του έργου. Όπως αναφέρεται στο άρθρο 7 του Ν. 4164/2013, παράγραφος 3 και 4, «αρμόδια για την κατάρτιση, συμπλήρωση και διόρθωση του δασικού χάρτη, την ανάρτησή του, την παραλαβή του, την τήρησή του, την καταχώριση, την επεξεργασία και προετοιμασία εξέτασης των αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη που αναρτήθηκε, και την αναμόρφωσή του είναι η εταιρεία «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», όπως αυτή μετονομάζεται. Η κατάρτιση, η συμπλήρωση και διόρθωση του δασικού χάρτη και οι λοιπές εργασίες έως την κύρωσή του, μπορούν να εκτελούνται και από ιδιωτικά γραφεία εκπόνησης δασικών μελετών της κατηγορίας 24 του άρθρου μόνου του Π.Δ. 541/1978, μετά από ανάθεση σε αυτούς των σχετικών συμβάσεων από την εταιρεία «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ». Στην σχετική σύμβαση μπορεί να προβλέπεται η λειτουργία γραφείου του μελετητή στην έδρα της οικείας Διεύθυνσης Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Πριν από την ανάρτηση τα πρότυπα τεύχη δημοπράτησης αποστέλλονται στην οικεία Διεύθυνση Δασών για τυχόν παρατηρήσεις». «Ο δασικός χάρτης μετά την κατάρτισή του, θεωρείται από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από την υποβολή του σε αυτήν. Αν απαιτούνται διορθώσεις, ο χάρτης διορθώνεται και συμπληρώνεται, σύμφωνα με τις υποδείξεις της Διεύθυνσης Δασών, και θεωρείται με τον ίδιο τρόπο το αργότερο μέσα σε έξι (6) μήνες από την αρχική υποβολή του ακόμη και στην περίπτωση τμηματικής υποβολής του. Στη συνέχεια ο δασικός χάρτης αναρτάται με απόφαση της εταιρείας «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14. Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της ανωτέρω εξάμηνης προθεσμίας, ο δασικός χάρτης αναρτάται με απόφαση της εταιρείας «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ». Στην τελευταία αυτή περίπτωση, η αρμόδια Διεύθυνση Δασών και το αρμόδιο Δασαρχείο, δύνανται να υποβάλουν, ατελώς, αντιρρήσεις κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη που αναρτήθηκε, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15 του παρόντος Νόμου». Όπως προκύπτει από τα παραπάνω η Δασική Υπηρεσία, παρακάμφθηκε και αγνοήθηκε τελείως. Δεν συμμετείχε ούτε στο σχεδιασμό, ούτε στον προγραμματισμό του έργου (ενώ κατά την διαδικασία εκτέλεσης του έργου έχει περιορισμένο ρόλο) στις περιοχές για τις οποίες θα καταρτίζονταν δασικοί χάρτες. 3. Οι μη ρεαλιστικές προθεσμίες παραλαβής και ελέγχου των χαρτών ανεξαρτήτως του μεγέθους της έκτασης της περιοχής και ανεξαρτήτως του πλήθους των πολυγώνων που σχετίζονται με τις χρήσεις-καλύψεις γης. Ο έλεγχος των παραδοτέων και οι προθεσμίες που θέτει το νομικό πλαίσιο (άρθρο 7, παράγραφος 4 του Ν. 4164/2013) στις Υπηρεσίες, είναι καθορισμένες. Ωστόσο οι προθεσμίες αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη το μέγεθος του έργου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ανεξάρτητα από το μέγεθος της έκτασης της περιοχής την οποία αφορά η μελέτη και του πλήθους των πολυγώνων που σχετίζονται με τις χρήσεις-καλύψεις γης, η προθεσμία ελέγχου των δασικών μελετών για τη Δασική Υπηρεσία παραμένει ίδια. 4. Σύσταση και γνώσεις σε ειδικά θέματα των Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.). Όπως ορίζει το άρθρο 7 αντικατάσταση του άρθρου 18 του Ν. 3889/2010, με το άρθρο 18 του Ν. 4164/2013, «οι υποβληθείσες αντιρρήσεις εξετάζονται από τις τριμελείς Επιτροπές 13

Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), οι οποίες συγκροτούνται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην έδρα της οικείας Διεύθυνσης Δασών, εκτός εάν καθοριστεί διαφορετική έδρα με την απόφαση συγκρότησης. Οι ΕΠ.Ε.Α. μπορεί να είναι περισσότερες από μία και συγκροτούνται από έναν δασολόγο, υπάλληλο του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) ή φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός οριοθετείται από τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 1256/ 1982 (Α 65), έναν τοπογράφο μηχανικό ή γεωπόνο, υπάλληλο του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ή φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα και ένα μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ή έναν δικηγόρο μέλος του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, με τους αναπληρωτές τους. Με την ίδια απόφαση ορίζεται ο Πρόεδρος της ΕΠ.Ε.Α. και ο γραμματέας της, ο οποίος μπορεί να είναι υπάλληλος του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ή φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός οριοθετείται από τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 1256/1982. Δικηγόρος ο οποίος χειρίζεται υποθέσεις δασικού χαρακτήρα που εκκρεμούν ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων ή διοικητικών επιτροπών δεν μπορεί να ορίζεται μέλος ΕΠ.Ε.Α.. Η θητεία των ΕΠ.Ε.Α. λήγει με την ολοκλήρωση της εξέτασης των αντιρρήσεων επί του αναρτηθέντος δασικού χάρτη. Τη διαπιστωτική πράξη εκδίδει ο Γενικός Γραμματέας της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης». Οι παραπάνω εμπλεκόμενες, επιστημονικές, ειδικότητες που συμμετέχουν στη σύσταση των ΕΠ.Ε.Α. πρέπει να διαθέτουν αποδεδειγμένα εμπειρία και γνώσεις στα θέματα των Δασικών Χαρτών. Έτσι, πιο συγκεκριμένα οι γνώσεις για τον Δασολόγο και τον Τοπογράφο Μηχανικό ή Γεωπόνο θα πρέπει να σχετίζονται με Δασική Πολιτική, Δασική Διαχείριση, Δασικούς Χάρτες, Εφαρμογές Τηλεπισκόπησης σε δάση και δασικές εκτάσεις, Χωροταξία, Τοπογραφία, Γεωδαισία, ArcGIS κ.ά. Η ειδικότητα του γεωπόνου δεν συνάδει με τις ειδικές γνώσεις των θεμάτων που εξετάζονται. Έτσι, μπορεί μόνο υπό προϋποθέσεις (γνώσεις και εξέταση περίπτωσης σχετική με την γεωπονική επιστήμη) να υπάρχει στην επιτροπή. Οι Νομικοί επίσης θα πρέπει να εξειδικεύονται σε θέματα χρήσεων γης. 5. Προβλήματα στην αποτύπωση των σχεδίων πόλεως και των ορίων των οικισμών (άρθρο 7, αντικατάσταση του άρθρου 23 του Ν. 3889/2010, με το άρθρο 23, του Ν. 4164/2013). Οι δασικοί χάρτες αντιμετωπίζουν προβλήματα στην απόδοση με νομικά έγκυρο και ισχυρό τρόπο των ορίων των δασών και των δασικών εκτάσεων. Αυτό προκύπτει όταν δεν έχει προηγηθεί η αποτύπωση στους δασικούς χάρτες των ορίων των εκτάσεων που δεν έχουν δασικό χαρακτήρα και ιδίως των σχεδίων πόλεων και των ορίων των οικισμών που δεν έχουν είτε αποδοθεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές, είτε δεν είχαν την απαραίτητη νομιμοποίηση για να αποδοθούν. Η προϋπόθεση αυτή δεν εφαρμόστηκε παρά το ότι προβλέπεται στο ισχύον πλαίσιο (αρ. 23 του ν. 3889/10 και ν. 4164/2013). 6. Σημαντικά προβλήματα δημιουργεί επίσης η υποστελέχωση της Δασικής Υπηρεσίας σε εξειδικευμένους επιστήμονες με γνώσεις δασικής πολιτικής, διαχείρισης, δασικών χαρτών, ArcGIS, στη χρήση GPS, νέων τεχνολογιών και εφαρμογών. Οι Δασικές Υπηρεσίες των αποκεντρωμένων Διοικήσεων έχουν την αρμοδιότητα της προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων. Για το λόγο αυτό, ο έλεγχος από αυτές, των παραδοτέων από την Κτηματολόγιο Α.Ε. (δηλ. των μελετών των δασικών χαρτών) είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Επομένως, ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας έπρεπε να είναι πολύ πιο ενεργός σε όλα τα στάδια του έργου. 7. Το συνεχώς μεταβαλλόμενο πλαίσιο που σχετίζεται με τους δασικούς χάρτες και αφορά τις συνεχόμενες αλλαγές των σχετιζόμενων νόμων αλλά και των τεχνικών προδιαγραφών. Η διαδικασία ελέγχου των δασικών χαρτών αποτελεί μια πολύπλοκη και σημαντική διαδικασία και προϋποθέτει σταθερό πλαίσιο κανόνων και οδηγιών. Στα διάφορα στάδια του έργου (διαγωνισμοί αναθέσεων δημιουργίας δασικών χαρτών, έλεγχοι των χαρτών, 14

αναρτήσεις, υποβολή ενστάσεων, κυρώσεις χαρτών) πολλά προβλήματα διαπιστώθηκαν και αυτό οδήγησε σε αλλεπάλληλες τροποποιήσεις των νόμων και των τεχνικών προδιαγραφών. 8. Προβλήματα που σχετίζονται με το γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς των πρόσφατων ορθοφωτοχαρτών (2007) είναι το ευρωπαϊκό σύστημα αναφοράς ETRS 89 (European Terrestrial Reference System 1989). Το σύστημα ορίστηκε βάση του ITRF 89 (International Terrestrial Reference Frame 1989). Ενώ σε όλα τα υπόλοιπα δεδομένα που χρησιμοποιούνται στους Δασικούς Χάρτες (πράξεις χαρακτηρισμού, επιτόπιες μετρήσεις, όρια οικισμών, οριογραμμές κ.ά.) απαιτείται να έχουν συντεταγμένες στο ΕΓΣΑ 1987. Οι μετατροπές από το ένα σύστημα στο άλλο δημιουργούν προβλήματα σφαλμάτων επομένως και ακρίβειας στις αποτυπώσεως των ορίων των διαφόρων χρήσεων-καλύψεων γης. 9. Ο μη ακριβής τρόπος μέτρησης και η ανακρίβεια των μετρήσεων θα οδηγήσουν σε αλυσιδωτά σφάλματα στους Δασικούς Χάρτες. Οι πράξεις χαρακτηρισμού που πραγματοποιούνται από τις Δασικές Υπηρεσίες και οι οποίες αποτελούν την βάση για τη διόρθωση των ορίων ή και για τον χαρακτηρισμό μιας έκτασης ως δάσος ή όχι θα πρέπει να μη γίνονται με τη χρήση φορητών GPS εξαιτίας του σφάλματος στις μετρήσεις. Θα πρέπει οι μετρήσεις να γίνονται με τη χρήση του πομπού και του δέκτη του GPS που διαθέτει η Δασική Υπηρεσία (αν δεν διαθέτει θα πρέπει να διατεθεί σε αυτή) και να ακολουθήσει διόρθωση των μετρήσεων με το σύστημα HEPOS. Επίσης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν σημεία έλεγχου των μετρήσεων και των διορθώσεων (για τις πράξεις χαρακτηρισμού αλλά και στις αυτοψίες) τα τριγωνομετρικά σημεία του δικτύου της ΓΥΣ. 10. Αύξηση των μετρήσεων πεδίου τόσο για την κατασκευή των πρόσφατων ορθοφωτοχαρτών όσο και των πράξεων χαρακτηρισμού αλλά και την αποτύπωση των οριογραμμών. Επειδή όπως αναφέρθηκε όλη η διαδικασία δημιουργίας των δασικών χαρτών συνίσταται στην οριοθέτηση των εκτάσεων που είτε σήμερα είτε στο παρελθόν καλύπτονται ή καλύπτονταν από δασική βλάστηση, έτσι όπως προκύπτει από αεροφωτογραφίες (Α/Φ) παλαιότερης λήψης (1945 ή 1960) και πρόσφατης που παράγονται για τις κτηματογραφήσεις του Εθνικού Κτηματολογίου. Από τις Α/Φ αυτές παράγονται ψηφιακοί ορθοφωτοχάρτες, που διορθώνονται και συμπληρώνονται στο γραφείο και πολύ λιγότερο στο πεδίο και προστίθενται κι όλες οι τελεσίδικες διοικητικές πράξεις που έχουν εκδοθεί για κάθε εξεταζόμενη περιοχή από τη Δασική Υπηρεσία, προκειμένου να αποτελέσουν τα υπόβαθρα των δασικών χαρτών. Επομένως, οι διορθώσεις των ορθοφωτοχαρτών πρέπει να γίνουν με περισσότερες μετρήσεις (με τη χρήση GPS και του συστήματος HEPOS) στο πεδίο. Επίσης, κατά τη στερεοσκοπική παρατήρηση των αεροφωτογραφιών η απόδοση των οριογραμμών επί των ψηφιακών ορθοφωτοχαρτών πραγματοποιείται σε δύο ανεξάρτητες φάσεις: μία για τις ιστορικές Α/Φ και μία για τις πρόσφατες. Κατόπιν, οι οριογραμμές των δύο χρονικά ανεξάρτητων χαρτογραφήσεων συντίθενται απαλείφοντας τις όποιες αποκλίσεις προέρχονται λόγω διαφορετικών υποβάθρων, κατά την κρίση του μελετητή, διατηρώντας όμως τη θέση των γραμμών στα πρόσφατα υπόβαθρα, τα οποία και θεωρούνται περισσότερο αξιόπιστα. Οι εργασίες πεδίου περιορίζονται κυρίως μόνο στον έλεγχο της φωτοερμηνείας στο γραφείο. Από καμία προβλεπόμενη διαδικασία δεν διασφαλίζεται η πραγματοποίηση μετρήσεων πεδίου, πλην από τον υποχρεωτικό έλεγχο ακρίβειας, σύμφωνα με της Τεχνικές Προδιαγραφές. Άρα, και σε αυτό το στάδιο θα πρέπει να πραγματοποιηθούν περισσότερες μετρήσεις στο πεδίο. 15

4.3. Opportunities (Ευκαιρίες) Οι ευκαιρίες που δημιουργούνται για την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών διακρίνονται στις παρακάτω: 1. Η ύπαρξη ευνοϊκού κλίματος και συνθηκών τόσο σε επίπεδο υπηρεσιών και τεχνογνωσίας (κατάλληλα εργαλεία και οι τεχνολογικές εφαρμογές για την κατά το δυνατόν ταχύτερη και ακριβέστερη κατάρτιση των Δασικών Χαρτών) όσο και της κοινωνίας για την οριστική διευθέτηση του προβλήματος της ανυπαρξία κυρωμένων Δασικών Χαρτών στην Ελλάδα. 2. Η ύπαρξη πολλαπλών δυνατοτήτων χρηματοδότησης του έργου της κατάρτισης των Δασικών Χαρτών ακόμη και από Ευρωπαϊκούς Πόρους. 3. Η ολοκλήρωση του έργου Δασικών Χαρτών της χώρας, αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό πλήρως της Δημόσιας Διοίκησης που εμπλέκεται με τη διαχείριση γης. Ταυτόχρονα, θα υπάρξει πλήρης και συστηματική καταγραφή δασών και των δασικών εκτάσεων αλλά και των ορίων των οικισμών και πόλεων. 4. Η ολοκλήρωση του έργου Δασικών Χαρτών της χώρας θα δημιουργήσει με τεκμηριωμένο τρόπο τα ιδανικά πλαίσια για την προσέλκυση επενδύσεων και την άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής. 5. Η αξιοποίηση της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας των στελεχών της ΕΚΧΑ Α.Ε. έτσι ώστε να αναβαθμιστούν σημαντικά οι υπηρεσίες που παρέχονται προς τους πολίτες και τους εμπλεκόμενους επαγγελματικούς φορείς, αλλά και με όλο το φάσμα της Δημόσιας Διοίκησης που ασχολείται με γεωχωρικά δεδομένα. 4.4. Threats (Απειλές) 1. Περιβαλλοντική υποβάθμιση από αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων ή ανοιχτές παρεμβάσεις. Σημαντική κρίνεται η ανάγκη υιοθέτησης και στήριξης πολιτικών που θα αφορούν στην ολοκλήρωση μιας εθνικής στρατηγικής για τους δασικούς χάρτες και το δασολόγιο. Οι «Δασικοί Χάρτες» είναι ένα έργο απαραίτητο όχι μόνο για τη δασική ανάπτυξη και προστασία αλλά για την προστασία της Δημόσιας Περιουσίας. 2. Η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου των Δασικών Χαρτών θα έχει σαν αποτέλεσμα η ανάπτυξη που θα προκύψει να μην είναι βιώσιμη. Σημαντικό είναι να ενισχυθούν παράλληλα με τον τουρισμό και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν με απόλυτο σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον. 3. Οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των δασικών χαρτών δημιουργεί αρνητικό κλίμα στην προσέλκυση επενδύσεων τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. 4. Ακόμη η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου θα έχει σαν αποτέλεσμα να συνεχίζονται μακροχρόνιες διαμάχες μεταξύ των πολιτών και της Διοίκησης για των χαρακτήρα των εκτάσεων. Το οικονομικό κόστος και για τις δυο πλευρές (κράτος και πολίτες) είναι μεγάλο σε αυτές τις περιπτώσεις, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος περιοχές που θα έπρεπε να ανήκουν στο Δημόσιο να αλλάξουν χαρακτήρα (από δάσος σε άλλη μορφή) και στ χέρια ιδιωτών να χρησιμοποιηθούν για άλλες χρήσεις. 16

Στον Πίνακα 3, που ακολουθεί φαίνεται η SWOT ανάλυση για το πρόγραμμα ολοκλήρωσης των Δασικών Χαρτών. Πίνακας 3. SWOT ανάλυση για το πρόγραμμα ολοκλήρωσης των Δασικών Χαρτών. Strengths (Iσχυρά Σημεία) 1. Η εμπειρία και η γνώση που έχει αποκομιστεί από την εκπόνηση του έργου μέχρι σήμερα. 2. Η τεχνογνωσία του προσωπικού της εταιρείας. 3. Οι διαφορετικές επιστημονικές ειδικότητες των εμπλεκομένων στο έργο της υλοποίησης των δασικών χαρτών. 4. Η συνταγματική υποχρέωση για την κατάρτιση των Δασικών Χαρτών. Opportunities (Ευκαιρίες) 1. Η ύπαρξη ευνοϊκού κλίματος και συνθηκών τόσο σε επίπεδο υπηρεσιών και τεχνογνωσίας όσο και της κοινωνίας για την οριστική διευθέτηση του προβλήματος της ανυπαρξία κυρωμένων Δασικών Χαρτών στην Ελλάδα. 2. Η ύπαρξη πολλαπλών δυνατοτήτων χρηματοδότησης του έργου της κατάρτισης των Δασικών Χαρτών ακόμη και από Ευρωπαϊκούς Πόρους. 3. Η ολοκλήρωση του έργου Δασικών Χαρτών της χώρας, αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό πλήρως της Δημόσιας Διοίκησης. 4. Η ολοκλήρωση του έργου Δασικών Χαρτών Weaknesses (Αδυναμίες) 1. Οι καθυστερήσεις οφείλονται στον αναποτελεσματικό συντονισμό ή στην έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων εμπλεκόμενων φορέων. 2. Παραγκωνισμός της Δασικής υπηρεσίας στον σχεδιασμό και προγραμματισμό του έργου. 3. Οι μη ρεαλιστικές προθεσμίες παραλαβής και ελέγχου των χαρτών ανεξαρτήτως του μεγέθους της έκτασης της περιοχής και ανεξαρτήτως του πλήθους των πολυγώνων που σχετίζονται με τις χρήσεις-καλύψεις γης. 4. Σύσταση και γνώσεις σε ειδικά θέματα των Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.). 5. Προβλήματα στην αποτύπωση των σχεδίων πόλεως και των ορίων των οικισμών (άρθρο 7, αντικατάσταση του άρθρου 23 του Ν. 3889/2010, με το άρθρο 23, του Ν. 4164/2013). 6. Σημαντικά προβλήματα δημιουργεί επίσης η υποστελέχωση της Δασικής Υπηρεσίας σε εξειδικευμένους επιστήμονες. 7. Το συνεχώς μεταβαλλόμενο πλαίσιο που σχετίζεται με τους δασικούς χάρτες και αφορά τις συνεχόμενες αλλαγές των σχετιζόμενων νόμων αλλά και των τεχνικών προδιαγραφών. 8. Προβλήματα που σχετίζονται με το γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς των πρόσφατων ορθοφωτοχαρτών (2007) είναι το ευρωπαϊκό σύστημα αναφοράς ETRS 89. 9. Ο μη ακριβής τρόπος μέτρησης και η ανακρίβεια των μετρήσεων θα οδηγήσουν σε αλυσιδωτά σφάλματα στους Δασικούς Χάρτες. 10. Αύξηση των μετρήσεων πεδίου τόσο για την κατασκευή των πρόσφατων ορθοφωτοχαρτών όσο και των πράξεων χαρακτηρισμού αλλά και την αποτύπωση των οριογραμμών. Threats (Απειλές) 1. Περιβαλλοντική υποβάθμιση από αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων ή ανοιχτές παρεμβάσεις. 2. Η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου των Δασικών Χαρτών θα έχει σαν αποτέλεσμα η ανάπτυξη που θα προκύψει να μην είναι βιώσιμη. 3. Οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των δασικών χαρτών δημιουργεί αρνητικό κλίμα στην προσέλκυση επενδύσεων τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. 4. Ακόμη η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του έργου θα έχει σαν αποτέλεσμα να συνεχίζονται μακροχρόνιες διαμάχες μεταξύ 17