Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ Αστρολογία Julia και Derek parker
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ Α.Ε. ΕΚΔOΣΕΙΣ ΣΚΑΪ Διεύθυνση New Business, ΣΚΑΪ Συντονισµός παραγωγής BIBΛIOΣYNEPΓATIKH AEΠEE Μετάφραση κειµένων Γιώργος Λαουτάρης Eπιμέλεια κειµένων Παύλος Αβούρης Kαλλιτεχνική προσαρμογή Kώστας Mουγκογιάννης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεντρική διάθεση ΣΚΑΪ Εθνάρχου Μακαρίου & Φαληρέως 2, 18547 Νέο Φάληρο Τηλ.: 210 4800000, Fax: 210 4800120 www.skai.gr, e-mail: newbusiness@skai.gr ISBN: 978-960-6845-53-9 Copyright 2009 για την ελληνική γλώσσα ΣΚΑΪ Τίτλος πρωτοτύπου: Astrology Διατηρούνται όλα τα νόµιµα δικαιώµατα. Επιτρέπεται η αναδηµοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου αποσπασµατικά ή στο σύνολό του, µε οποιαδήποτε µορφή και από οποιοδήποτε µέσο, ηλεκτρονικό ή µηχανικό, καθώς και η διασκευή ή εκµετάλλευσή του καθ οιονδήποτε τρόπο, µόνο µε προηγούµενη έγγραφη άδεια του εκδότη. www.skai.gr LONDON, NEW YORK, MUNICH, MELBOURNE, DELHI Editors Tom Broder, Laura Nickoll Art Editor Peter Luff Πρώτη έκδοση 2007 από την Dorling Kindersley Limited 80 Strand, London WC2R 0RL A Penguin Company Copyright κειμένου 2007 Julia και Derek Parker Εισαγωγή 10 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Προϊστορία 16 Αίγυπτος και Ελλάδα 18 Αυτοκρατορική Ρώμη 22 Πρωτοχριστιανική εποχή 26 Μεσαίωνας 30 Ευρώπη της Αναγέννησης 36 17ος-19ος αιώνας 40 20ός αιώνας 44 ΤΑ ΖΩΔΙΑ Τα δώδεκα ζώδια 51 Κριός 55 Ταύρος 67 Δίδυμοι 79 Καρκίνος 91 Λέων 103 Παρθένος 115 Ζυγός 127 Σκορπιός 139 Τοξότης 151 Αιγόκερως 163 Υδροχόος 175 Ιχθείς 187 ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ Εισαγωγή στους πλανήτες 201 Εσωτερικοί πλανήτες 203 Ερμής 204 Αφροδίτη 210 Εξωτερικοί πλανήτες 221 Άρης 222 Δίας 226 Κρόνος 230 Εξωκρόνιοι πλανήτες 235 Ουρανός 236 Χείρωνας 239 Ποσειδώνας 240 Πλούτωνας 244 ΟΙΚΟΙ, ΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΕΛΕΥΣΕΙΣ Οίκοι 249 Όψεις 265 Διελεύσεις 285 ΑΛΛΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Αστροχαρτογραφία 292 Ωριαία αστρολογία 294 Πέρα από το ηλιακό σύστημα 298 Οι αστέρες 300 ΠΩΣ ΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΕΤΕ ΤΟ ΧΑΡΤΗ ΣΑΣ Σχεδιάζοντας ένα γενέθλιο χάρτη 304 Αστρολογικές εφημερίδες 308 47 Πίνακες Ήλιου 308 Πίνακες Σελήνης 312 Πίνακες Ερμή 316 Πίνακες Αφροδίτης 323 Πίνακες Άρη 328 Πίνακες Δία 332 Πίνακες Κρόνου 334 Πίνακες Ουρανού 336 Πίνακες Ποσειδώνα 338 Πίνακες Πλούτωνα 340 Πίνακες Χείρωνα 342 Πίνακες ωροσκόπου 344 Πίνακες μεσουρανήματος 346 Γλωσσάριο 348 Ευρετήριο 350 Ευχαριστίες 352
10 ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η θέση της αστρολογίας στον κόσμο δεν είναι εντελώς ξεκάθαρη. Πρόκειται άραγε για μια μορφή επιστημονικής μελέτης ή για ένα σύστημα δοξασιών πιο συγγενές στη θρησκεία ή τη φιλοσοφία; Σίγουρα δεν αντιμετωπίζεται σαν επιστήμη, με το νόημα που δίνουν σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες στον όρο, όμως αν ανατρέξουμε στην αρχική σημασία της λέξης «επιστήμη» (scientia = γνώση), ίσως βρούμε έναν ορισμό πιο φιλικό προς το βασίλειο της αστρολογίας. Κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος, που διψά για γνώση, κάνει κάποια προσπάθεια να συνδέσει τις εμπειρίες της ζωής του με το ευρύτερο σύμπαν να συσχετίσει τις πράξεις, τις αντιδράσεις, τα συναισθήματα και τις διαδρομές της σκέψης του με το σύμπαν έξω από αυτόν. Και αυτό είναι το βασικό αντικείμενο της αστρολογίας: προτείνει έναν τρόπο συσχετισμού της θέσης του Ήλιου, της Σελήνης, των πλανητών και των άλλων ουράνιων σωμάτων, με τη ζωή στη Γη και συγκεκριμένα με τη ζωή του καθενός από εμάς. Ίσως αυτό κάνει την αστρολογία να πλησιάζει περισσότερο τη θρησκεία, το οποίο δεν αποτελεί έκπληξη αν αναλογιστεί κανείς ότι η θρησκεία συχνά αντιμετωπίζεται σαν ανταγωνιστής της επιστήμης, στην προσπάθεια του ανθρώπου να βρει νόημα για τη φύση της ζωής. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη θρησκεία, η αστρολογία βασίζεται σε παρατηρήσιμα και μετρήσιμα γεγονότα. Επίσης, αν δεχθούμε Πλανητοσκόπιο του 18ου αι., που δείχνει τις τροχιές των αστεριών. Πάνω στο δίσκο σημειώνονται οι ημέρες, οι μήνες και τα ζωδιακά σύμβολα. ότι η επιστήμη είναι «ένας κλάδος της γνώσης που σχετίζεται με τη συστηματική παρατήρηση και τον πειραματισμό», ο όρος περιγράφει με ακρίβεια την αστρολογία. Καμία δήλωση ενός σύγχρονου αστρολόγου δεν αποτελεί δική του επινόηση είναι το αποτέλεσμα επισταμένης παρατήρησης και πειραμάτων που σχηματοποιήθηκαν είτε πριν 1.400 χρόνια από τον Βαβυλώνιο λόγιο Ακουλάνου, είτε από τον Άγγλο αστρολόγο Τζον Άντεϊ τη δεκαετία του 1970. Κι αν κάποιος σύγχρονος αστρολόγος επιχειρήσει να διευρύνει τη γνώση σε αυτό το αντικείμενο διατυπώνοντας μια θέση που φαίνεται καινούργια, αυτή η θέση θα είναι σίγουρα αποτέλεσμα παρατήρησης και ανάλυσης. Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, τα τελευταία 30 χρόνια με τις μελέτες περί της αστρολογικής επιρροής του πλανήτη Χείρωνα (βλ. σ. 239), ο οποίος πλέον είναι γνωστός ως «ο πληγωμένος θεραπευτής». Ο Χείρωνας παρατηρήθηκε ότι έχει μια ειδική επιρροή σε όσους έχουν υποφέρει και των οποίων η εμπειρία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει άλλους πληγωμένους ανθρώπους. Όμως, πόσο πειστικές είναι αυτές οι παρατηρήσεις; ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ, ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΓΝΩΜΕΣ Οποιοσδήποτε αστρολόγος έχει πίσω του μισό αιώνα δουλειάς, μπορεί να παρουσιάσει αρχεία περιπτώσεων που πιστο- Ο Πτολεμαίος, ένας από τους μεγαλύτερους αστρολόγους και αστρονόμους. Τα έργα του χρησιμοποιούνται έως τις μέρες μας. ποιούν επανειλημμένα ότι, στο γενέθλιο χάρτη ενός ανθρώπου, όταν ένας πλανήτης βρίσκεται σε συγκεκριμένη σχέση με έναν άλλο, εμφανίζεται ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό στην προσωπικότητα αυτού του ανθρώπου. Φυσικά, αυτό είναι ως ένα βαθμό μη επαληθεύσιμο, ακριβώς όπως στην ψυχολογία είναι αδύνατο να αποδείξει κανείς ότι, για παράδειγμα, ένα συγκεκριμένο περιστατικό στην παιδική ηλικία έχει το συγκεκριμένο αποτέλεσμα σε έναν ενήλικα. Όμως, αν εξεταστεί με επαρκείς λεπτομέρειες, το στοιχείο αυτό είναι πειστικό. Με τον ίδιο τρόπο, η επαλήθευση της αστρολογικής θεωρίας πείθει πολλούς ανθρώπους ότι αξίζει αυτή να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα ότι το ωροσκόπιο ή ο γενέθλιος χάρτης μπορούν πράγματι να αποκαλύψουν πολλά για τη φύση ενός ατόμου που γεννήθηκε μια συγκεκριμένη μέρα και ώρα, σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Ωστόσο, πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι όσοι απαιτούν μετρήσιμες αποδείξεις όπως, για παράδειγμα, ότι η έκταση της Νικαράγουας είναι ακριβώς 130.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα δεν πρόκειται να τις βρουν. Αυτό δεν είναι τόσο μεγάλο μειονέκτημα, όσο ίσως φαίνεται εκ πρώτης όψης έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι τρία βασικά βιβλία αναφοράς δίνουν τρία διαφορετικά μεγέθη για την έκταση της Νικαράγουας, με τη διαφορά αυτή να αγγίζει τα 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι όποιος ζητά βεβαιότητες στον κόσμο μας, θα πρέπει να μάθει να ζει με την αμφιβολία. ΕΚΛΑΪΚΕΥΜΕΝΗ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ Δυστυχώς παραμένει απαραίτητο, όταν γράφει κανείς με σοβαρότητα για την αστρολογία, να υπογραμμίσει ότι το θέμα δεν έχει καμία σχέση με τις δημοφιλείς στήλες των εφημερίδων και των περιοδικών. Έχει βέβαια γούστο η ανάγνωση αυτών των σελίδων, ενώ ένας δαιμόνιος αστρολόγος που τυχαίνει να είναι και καλός δημοσιογράφος έχει πολλές φορές τη δυνατότητα να προβλέψει από τη στήλη του ότι κάτι περίεργο θα συμβεί. Για παράδειγμα, αν γράψεις ότι ένας Κριός μπορεί να χτυπήσει το κεφάλι του, έχεις πολλές πιθανότητες να πέσεις μέσα. Αν και όντως μπορεί κανείς να κάνει πετυχημένες γενικεύσεις στην ηλιακή αστρολογία, δεν προτείνουμε αυτού του τύπου την αστρολογία στους αναγνώστες αυτού του βιβλίου. Ούτε ασχολούμαστε με την πλευρά που ο μέσος αναγνώστης βρίσκει και δικαιολογημένα ενδιαφέρουσα: την πιθανότητα πρόβλεψης του μέλλοντος. ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ Οι περισσότεροι αστρολόγοι θα συμφωνήσουν ότι είναι αδύνατο να προβλεφθεί
12 ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13 με αξιοπιστία ένα μελλοντικό γεγονός. Η αστρολογία, ωστόσο, είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να εξετάσει κανείς αυτό το αντικείμενο. Με αφετηρία την αστρολογία, ο διάσημος ψυχίατρος Κ. Γιουνγκ ανέπτυξε τη θεωρία της συγχρονικότητας, που αφορά σημαντικά γεγονότα τα οποία συμβαίνουν την ίδια στιγμή: αν η ζωή έχει ένα σχέδιο, τότε ο χρόνος είναι αναπόσπαστη πλευρά αυτού του σχεδίου και οτιδήποτε συμβαίνει σχετίζεται με κάθε τι άλλο που λαμβάνει χώρα κατά τον ίδιο χρόνο. Η Ιστορία είναι γεμάτη ΟΙ ΔΙΔΥΜΟΙ, όπως τους απεικόνισε στα τέλη του 19ου αιώνα ο Έντουαρντ Μπερν-Τζόουνς. από αποτυχημένες προβλέψεις και όσο κι αν εντυπωσιάζουν οι λίγες που αποδείχθηκαν ακριβείς κατέδειξαν ότι δεν μπορούν να γίνουν επαρκώς συγκεκριμένες ώστε να αποδειχθούν χρήσιμες. Για παράδειγμα, ένας Βρετανός αστρολόγος πρόβλεψε σοβαρό κίνδυνο για τη ναυτιλία στις 6 Μαρτίου 1987, τη μέρα που βυθίστηκε έξω από τις βελγικές ακτές το φέρι-μποτ Herald of Free Enterprise, παρασέρνοντας στο θάνατο 187 ψυχές. Όμως, μια τέτοια πρόβλεψη δεν θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη σε αυτούς τους ανθρώπους, εκτός κι αν ήταν δυνατό να συγκεκριμενοποιήσει το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της καταστροφής, την ώρα αναχώρησης κ.ο.κ. Η μορφή πρόβλεψης που φαίνεται πιο αξιόπιστη μπορεί να συγκριθεί περισσότερο με ένα δελτίο καιρού ή με μια οικονομική έκθεση: «Υπάρχει πιθανότητα βροχής αύριο το πρωί», ή «την άνοιξη θα σταματήσει η ύφεση». Όσο για το «τη Δευτέρα 11 Αυγούστου 2007 θα γνωρίσετε τον ιδανικό σύντροφο», αυτό καλύτερα ξεχάστε το. Το συναρπαστικό με την αστρολογία και η δύναμή της είναι η εξήγηση που δίνει για το πώς και γιατί ένας άντρας ή μια γυναίκα διαφέρουν ο ένας από τον άλλο. Η αστρολογία απαντά στο αν τα βαθιά ριζωμένα γνωρίσματα της προσωπικότητας ενός ατόμου είναι επίκτητα ή υπάρχουν εκ γενετής. Αυτή η θέαση των πραγμάτων μας απομακρύνει από το «τι ζώδιο είσαι;» ή το «τα άστρα σήμερα». Με αυτό δεδομένο, είναι αξιοσημείωτο ότι η αστρολογία λειτουργεί και γίνεται κατανοητή και σε συναισθηματικό αλλά και σε βαθιά εσωτερικό επίπεδο. Αγκαλιάζει όχι μόνο σχετικά στριφνά ζητήματα, όπως ανάδρομες κινήσεις πλανητών, υποθετικούς πλανήτες και μεσουρανήματα, αλλά και την ερμηνεία των ανθρώπινων χαρακτηριστικών, η οποία αποτελεί και την πιο δημοφιλή πλευρά της ηλιακής αστρολογίας. Ο ΣΚΟΠΟΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Με τη βοήθεια αυτού του βιβλίου και χρησιμοποιώντας τους πίνακες με τις θέσεις των πλανητών που παρατίθενται, ο αναγνώστης μπορεί να σχεδιάσει το δικό του ωροσκόπιο, μια διαδικασία καθ όλα συναρπαστική. «Διαβάζοντας» το χάρτη και συσχετίζοντας τις πληροφορίες που περιέχει με τις ερμηνείες της θέσης των πλανητών, θα δείτε από πρώτο χέρι αν όντως η αστρολογία ασκεί γοητεία και αν σας προκαλεί για περαιτέρω μελέτη. Αν αυτό ισχύει για σας, το επόμενο βήμα είναι να σχεδιάσετε έναν πλήρη γενέθλιο χάρτη, ο οποίος περιέχει πολύ περισσότερες πληροφορίες. Εδώ ερχόμαστε πιο κοντά στη δουλειά των επαγγελματιών αστρολόγων, που εξετάζουν όχι μόνο τις θέσεις όλων των πλανητών στο ηλιακό σύστημα, αλλά και τις γωνίες που σχηματίζουν μεταξύ τους. Οι μετρήσεις πρέπει να είναι απόλυτα ακριβείς, το οποίο σημαίνει ότι χρειάζονται εξαιρετικά λεπτομερείς πίνακες για τις κινήσεις των πλανητών. Στο βιβλίο αυτό απλοποιούμε λίγο τα στοιχεία, φροντίζοντας όμως να έχουν επαρκή ακρίβεια για μια ολοκληρωμένη, πολύπλευρη εισαγωγή στο αντικείμενο. Μια καλή αναλογία είναι να σκεφτείτε ότι συγκρίνετε το γενικό χάρτη μιας χώρας, όπως αυτόν που θα βρείτε σε έναν ταξιδιωτικό οδηγό, με έναν αναλυτικό τοπογραφικό χάρτη της ίδιας περιοχής. Ο πρώτος δείχνει τις κύριες πόλεις, τους βασικούς δρόμους που τις συνδέουν, το συντομότερο δρόμο από το ένα σημείο στο άλλο, τα βασικά τοπογραφικά στοιχεία. Ο αναλυτικός χάρτης δείχνει επιπλέον και τους μικρότερους δρόμους και σας δίνει την ευκαιρία να «διαβάσετε» όλες τις λεπτομέρειες. Όποιος βρει αυτό το βιβλίο αρκετά ενδιαφέρον και θέλει να πάει ένα βήμα πα- Οι «Δώδεκα Ειδωλολάτρες Φιλόσοφοι», εικονογράφηση από τσιγγάνικο χειρόγραφο του 14ου αιώνα. Κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος κάνει κάποια προσπάθεια να συνδέσει τις εμπειρίες του με το σύμπαν. ραπέρα, μπορεί να πληκτρολογήσει τις λέξεις «γενέθλιος χάρτης» (birth chart, στα αγγλικά) σε μια μηχανή αναζήτησης του Διαδικτύου. Θα εμφανιστούν περίπου 750.000 αποτελέσματα, εκ των οποίων πολλά προσφέρουν έναν αναλυτικό χάρτη για τη μέρα, την ώρα και τον τόπο γέννησής σας. Έτσι, θα δείτε μια επιπλέον διάσταση στις θέσεις και τις ερμηνείες αυτού του βιβλίου. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο αν ο Ήλιος (ένας «επίτιμος πλανήτης», κατά τους αστρολόγους) κινείται από το ένα ζώδιο στο άλλο τη μέρα της γέννησής σας. Ένας πλήρης γενέθλιος χάρτης θα σας πει, λ.χ., την ακριβή ώρα που ο Άρης πηγαίνει από τον Ταύρο στους Διδύμους, ή η Αφροδίτη από τον Αιγόκερω στον Υδροχόο. Εδώ έγκειται όλη η διαφορά μεταξύ της πρόχειρης ανάλυσης του χαρακτήρα ενός ατόμου και της πλήρους απεικόνισής του. Ως εισαγωγή στην πρακτική αστρολογία, το βιβλίο αυτό στοχεύει να παρουσιάσει τα στοιχεία με απλότητα αλλά αρκετή λεπτομέρεια, ώστε ο αναγνώστης να είναι σε θέση να αποφασίσει αν ο δρόμος αυτός έχει αρκετό ενδιαφέρον για να τον οδηγήσει σε ένα βαθύτερο ταξίδι. Ελπίζουμε ότι αυτό θα το καταφέρουμε.