ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: 1. Οι εισηγήσεις βασίζονται στο πορτογαλικό και ελλαδικό μοντέλο. Μελετήσαμε το Ιρλανδικό μοντέλο αλλά αυτό εφαρμόζεται αφού το δάνειο χαρακτηριστεί ως μη βιώσιμο και ελπίζουμε ότι θα καλυφθεί με το σχέδιο του ΚΟΑΓ. Η ιδέα για κεντρική εταιρεία αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων (όπως στην Ιρλανδία) σκοντάφτει στη χρηματοδότηση. Στην Ιρλανδία το δημόσιο χρέος επέτρεπε την έκδοση ομολόγου ενώ το 51% της εταιρείας διαχείρισης το κατέχουν funds. 2. Προστατεύει τις κύριες κατοικίες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στοχευμένα (τα ποσά είναι ενδεικτικά) για αυτούς που αποδεδειγμένα έχον πληγεί από την κρίση 3. Ικανοποιεί της αναδρομικότητα για την εφαρμογή του νόμου για τόκους υπερημερίας (δίνεται δυνατότητα διαγραφής από το 2009). Αυτό δεν αναμένεται να επηρεάσει τις τράπεζες αφού η λογιστική αναγνώριση των τόκων αναστέλλεται όταν ένα δάνειο είναι μη εξυπηρετούμενο 4. Οι ειδικές ρυθμίσεις θα κατατάσσουν το δάνειο στα εξυπηρετούμενα και ο νόμος εκποιήσεων θα εφαρμόζεται όταν αλλάξουν τα δεδομένα του δανειολήπτη όπως συζητούν άλλα κόμματα 5. Δημιουργείται μηχανισμός εποπτείας των δημοπρασιών και μητρώο τιμών, ενισχύοντας την Κεντρική Τράπεζα ώστε να αποφευχθούν μαζικές εκποιήσει και απότομες πτώσεις των τιμών 6. Ο νόμος να ισχύει από το 2015 Για σκοπούς διαφάνειας ζητούνται συγκεκριμένα στοιχεία για τους μεγαλο οφειλέτες. 7. Τα κριτήρια (τα οποία είναι ενδεικτικά) είναι τέτοια που λογικά δεν πρέπει να επηρεάσουν τα τεστ αντοχής αλλά αυτό θα το πουν οι τράπεζες 1
ΤΡΕΙΣ ΑΞΟΝΕΣ Α. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΩΝ ΡΗΤΡΩΝ Α1. Μεταφορά της ημερομηνίας έναρξης του νόμου την 1/1/2015 Α2. Στοχευμένη προστασία κύριας κατοικίας και μικρομεσαίων επιχειρήσεων Κύρια Κατοικία 1. Αξία κατοικίας 350.000 2. Μέγεθος κατοικίας μέχρι 250 τμ καλυμμένοι χώροι 3. Ποσό δανείου μέχρι 300.000 4. Κριτήρια Δανειολήπτη Δεν υπάρχει άλλη περιουσία ελεύθερης υποθήκης Αφορά κύριες κατοικίες που βρίσκονται ως υποθήκη σε οποιασδήποτε μορφής δάνειο (επιχειρηματικό, στεγαστικό, καταναλωτικό κ.α) Το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ και τις 15.000 ευρώ για τρίτεκνες και άνω οικογένειες ή για οικογένειες με φοιτητή. Ο δανειολήπτης είναι άνεργος εξ υπαιτιότητας της οικονομικής κρίσης Σε περίπτωση οικογένειας αν ένας από τους δύο είναι άνεργος Το εισόδημα κατά την υποβολή αίτησης να είναι μειωμένο τουλάχιστον κατά 20% σε σχέση με το 2009. Σε περίπτωση μονήρους οικογένειας το ποσοστό μειώνεται στο 15% 2
Το εισόδημα δεν είναι μεικτό, είναι καθαρό, δηλαδή αφαιρουμένων των κρατήσεων υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων και του παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος 5. Ρυθμίσεις Διαγραφή όλων των τόκων υπερημερίας και οποιονδήποτε μονομερών αυξήσεων των επιτοκίων από το 2009 48μηνη περίοδο με μηνιαία δόση μέχρι το 30% του εισοδήματος και αναστολή οποιασδήποτε διαδικασίας εκποίησης 48μηνη περίοδο με μείωση του επιτοκίου στο 3%, οποιοδήποτε ποσό δεν καλύπτεται από τη δόση κεφαλαιοποιείται Για τους ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, δίνεται η δυνατότητα για 10 μήνες (συνεχόμενα ή τμηματικά) μέσα στο 48μηνο μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων. Το ποσό του κεφαλαίου που δεν καταβάλλει για 10 μήνες κεφαλαιοποιείται και αποπληρώνεται μετά τους 48 μήνες. Δικαίωμα προσφυγής στο δικαστήριο, στην περίπτωση παρατυπιών εκ μέρους του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος και αναστολή οποιασδήποτε διαδικασίας εκποίησης για ένα χρόνο με δικαίωμα ανανέωσης μέχρι 3 χρόνια. 6. Έντυπα που οφείλει να προσκομίσει ο οφειλέτης Πλήρη κατάσταση της κινητής και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη. Νοείται ότι, συνυποβάλλεται προσφάτως εκδοθέν υπό αρμοδίου κτηματολογικού γραφείου, πιστοποιητικό έρευνας Πιστοποιητικό ασφαλιστέων αποδοχών του οφειλέτη, βάσει του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου, αναφορικά με τα τρία (5) έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης Κατάσταση, στην οποία να περιλαμβάνονται οι μηνιαίες αποδοχές του οφειλέτη κατά τα τρία (5) έτη που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης ή, προκειμένου περί ανέργου, 3
ικανοποιητικά πιστοποιητικά από τα οποία να αποδεικνύεται το πρόσφατο εργασιακό καθεστώς του αιτητή Ένορκο δήλωση του οφειλέτη περί της ορθότητας και πληρότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων καθώς Επιπροσθέτως των αναφερομένων στοιχείων, ο οφειλέτης δύναται, με τη συναίνεση του συζύγου αυτού, να συνυποβάλει επιπρόσθετα στοιχεία αναφορικά με την οικονομική κατάσταση του συζύγου και την αδυναμία αυτού να συνεισφέρει στην εξόφληση της οφειλής που αφορά η αίτηση. Μικρομεσαία επιχείρηση 1. Κριτήρια Δανειολήπτη: Κύκλος εργασιών τα δύο τελευταία χρόνια μέχρι 1εκ Αξία ενεργητικού επιχείρησης μέχρι 1 εκ Αριθμός υπαλλήλων 10 άτομα Σε περίπτωση που υπάρχουν εγγυήσεις από τους μετόχους / διευθυντές και συγγενικά τους πρόσωπα αυτά να μην έχουν καταθέσεις έκαστος πέραν των 15.000 και άλλη περιουσία ελεύθερης επιβαρύνσεων Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας και η κερδοφορία έχουν μειωθεί τουλάχιστο 20% από το 2009, λόγω κρίσης και όχι λόγω κακής διαχείρισης Η επιχείρηση δεν έχει καταδικαστεί για οποιεσδήποτε εργασιακές συμβάσεις, μη καταβολή κοινωνικών ασφαλίσεων εκτός κι αυτές αποτελούν αποτέλεσμα του κύκλου εργασιών 2. Ρυθμίσεις Διαγραφή όλων των τόκων υπερημερίας και οποιονδήποτε μονομερών αυξήσεων των επιτοκίων από το 2009 48μηνη περίοδο με μηνιαία δόση μέχρι το 30% του κύκλου εργασιών και αναστολή οποιασδήποτε διαδικασίας εκποίησης 4
Σε περίπτωση που η μείωση του κύκλου εργασιών είναι πέραν του 50% παραχωρείται 48μηνη περίοδο με μείωση του επιτοκίου στο 3%, οποιοδήποτε ποσό δεν καλύπτεται από τη δόση κεφαλαιοποιείται Δικαίωμα προσφυγής στο δικαστήριο, στην περίπτωση παρατυπιών εκ μέρους του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος και αναστολή οποιασδήποτε διαδικασίας εκποίησης για ένα χρόνο με δικαίωμα ανανέωσης μέχρι 3 χρόνια. 3. Έντυπα που οφείλει να προσκομίσει ο οφειλέτης Ετήσιες οικονομικές καταστάσεις για τα τρία (5) τελευταία έτη Πλήρη κατάσταση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των μετόχων. Νοείται ότι, συνυποβάλλεται προσφάτως εκδοθέν υπό αρμοδίου κτηματολογικού γραφείου, πιστοποιητικό έρευνας Επιχειρηματικό πλάνο που να καταδεικνύει την προσωρινότητα της κατάστασης Ένορκο δήλωση των διοικούντων της επιχείρησης περί της ορθότητας και πληρότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων καθώς και των μετόχων / συγγενικών προσώπων 5
Β - Γ. ΑΠΟΦΥΓΗ ΜΑΖΙΚΩΝ ΕΚΠΟΙΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Οι συγκεκριμένες αλλαγές, που σκοπό έχουν την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της ΚΤ, θα πρέπει να περάσουν είτε μέσω οδηγιών της Κεντρικής Τράπεζας είτε μέσα από τον Περί Πιστωτικών ιδρυμάτων νόμο: 1. Δημιουργία ειδικής Επιτροπής Εποπτείας που να αποτελείται από λειτουργούς του κτηματολογίου, ETEK και της κεντρικής τράπεζας για εποπτεία της διαδικασίας εκποιήσεων, με δυνατότητα παρέμβασης για αποφυγή ή διόρθωση πιθανών στρεβλώσεων. 2. Δημιουργία μητρώου πωλήσεων ακινήτων και δείκτη αξίας ακινήτων (η Κεντρική Τράπεζα διατηρεί για τα στεγαστικά μόνo) ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις τιμές των ακινήτων που βρίσκονται στην ίδια περιοχή. 3. Πριν τη διεξαγωγή της δημοπρασίας θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι θα υπάρχουν τουλάχιστο 2 πιθανοί συμμετέχοντες στη δημοπρασία εντός της αίθουσας, οι οποίοι 24 ώρες πριν θα έχουν καταθέσει δεσμευτικές προσφορές για την αρχική τιμή τους. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό, η διαδικασία θα αναβάλλεται. Με ειδική έγκριση της Επιτροπής Εποπτείας θα μπορεί να διενεργείται η δημοπρασία και με ένα συμμετέχοντα. 4. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται να καταθέτουν στην Κεντρική Τράπεζα τριμηνιαίες εκθέσεις που να αναγράφονται ξεκάθαρα: Ποσό δανείου Τόκοι υπερημερίας που χρεώθηκαν Αντίτιμο Πώλησης υποθήκης 6
Υπόλοιπο δανείου μετά την εκποίηση (πληροφορίες αν διαγράφηκε ή αναδιαρθρώθηκε) Ποσό επισφαλειών που υπήρχε στα βιβλία της Τράπεζας Κέρδος / Ζημιά της τράπεζας από την πώληση. Οι συγκεκριμένες εκθέσει θα πρέπει να πιστοποιούνται ανά τριμηνία από τους εξωτερικούς ελεγκτές της Τράπεζας. Σε περίπτωση παρατυπιών η ΚΤ δύναται να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο στο τραπεζικό ίδρυμα το οποίο δύναται να πιστωθεί στον οφειλέτη. Δέσμευση από την ΚΤ μέχρι τις 31/10/2014 να καταθέσει στη Βουλή: 1. Λεπτομερή κατηγοριοποίηση των δανείων 2. Για δάνεια πέραν των 10εκ τα ποσά των δανείων, των επισφαλειών και οι αξίες των υποθηκών ανά κατηγορία. 3. Αναλυτική κατάσταση από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τι ποσά εισπράχθηκαν μέχρι σήμερα από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και πως έγινε η διαχείριση των ενυπόθηκων ακινήτων μεγαλοοφειλετών 4. Αναλυτική κατάσταση της αξίας των υποθηκών ανά κατηγορία 5. Αναλυτική επεξήγηση από τις τράπεζες για τις ενέργειες των τραπεζών για τα δάνεια που δόθηκαν χωρίς επαρκείς εξασφαλίσεις (μνημονιακή υποχρέωση) 6. Εκτενής επεξήγηση για τις ενέργειες των τραπεζών για είσπραξη των οφειλών τους από μεγάλους δανειολήπτες και ακριβή στοιχεία πως χρησιμοποίησαν τα εργαλεία που τους παρέχει η υπάρχουσα νομοθεσία και η ιδιωτική σύμβαση με τους δανειολήπτες. 7. Λίστα με οφειλέτες οι οποίοι στις συμβάσεις τους δεν υπάρχει κυμαινόμενη επιβάρυνση 7
8. Λίστα με περιπτώσεις στις οποίες διορίστηκε διαχειριστής αλλά οι διαδικασίες δεν προχώρησαν 9. Εξέταση εμβασμάτων προς το εξωτερικό από άτομα που έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΤΑ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΣΤΟΥΝ ΜΕ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΘΑ ΖΗΤΗΘΕΙ Η ΕΚ ΝΕΟΥ ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 28 Αυγούστου 2014 8