ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ Τεύχος 2014
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ Περιεχόμενα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 2. ΓΕΝΙΚΑ 2 3. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΣΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ 3 4. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΣΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ 5 5. ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ 6 6. ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ (Εμπορευματοκιβώτια μεσαίας χωρητικότητας - IBC) 8 7. ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ 8 ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΥΘΥΝΩΝ: Το παρόν έγγραφο συντάχθηκε προς όφελος των μελών της Fertilizers Europe (Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατασκευαστών Λιπασμάτων). Οι πληροφορίες και οδηγίες που παρέχονται στο παρόν έγγραφο παρέχονται καλή τη πίστει. Η Fertilizers Europe, τα μέλη, οι σύμβουλοι και το προσωπικό της δεν αποδέχονται καμία αστική ευθύνη για τυχόν απώλειες ή ζημίες που προέρχονται από τη χρήση αυτών των οδηγιών. Καθώς οι κανονισμοί αναθεωρούνται κατά καιρούς, συνιστάται στους αναγνώστες να συμβουλεύονται τις πιο πρόσφατα ενημερωμένες πληροφορίες. Τεύχος 2014 Fertilizers Europe 2014 2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι παρούσες οδηγίες έχουν στόχο να ευαισθητοποιήσουν την αγροτική κοινότητα σχετικά με την ανάγκη της ασφαλούς αποθήκευσης υγρών και στερεών λιπασμάτων στο αγρόκτημα και να προτείνουν τη σχετική βέλτιστη πρακτική. Καλύπτει όλα τα ανόργανα λιπάσματα. Πρέπει να ληφθούν ειδικά μέτρα ώστε τα λιπάσματα να μην μπορούν να κλαπούν και να χρησιμοποιηθούν από τρομοκράτες για τη δημιουργία εκρηκτικών μηχανισμών. 2. ΓΕΝΙΚΑ Τα λιπάσματα μπορούν να αποτελέσουν σημαντική αιτία μόλυνσης των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, αν δεν αποθηκευτούν σωστά. Όπου αυτό είναι δυνατό, το λίπασμα θα πρέπει να αποθηκεύεται τουλάχιστον 10 μέτρα μακριά από αγωγούς άρδευσης, υπόγειους αγωγούς αποστράγγισης και πολύ μακριά (π.χ. 50 μέτρα) από φρεάτια, πηγάδια κ.τ.λ. για να αποφευχθεί η μόλυνση. Όπου είναι δυνατό, τα λιπάσματα θα πρέπει να αποθηκεύονται σε κλειστό, ασφαλή αποθηκευτικό χώρο. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, πρέπει να καλύπτονται για προστασία από τις καιρικές συνθήκες (ήλιο, βροχή κ.τ.λ.) και για μείωση του κινδύνου κλοπής τους. Ακολουθείτε τις βέλτιστες πρακτικές οικιακής οικονομίας, καθαρίζοντας τις διαρροές και διατηρώντας τους τοίχους, τα πατώματα και τον εξοπλισμό καθαρά. Αποφύγετε τις διαρροές κατά το χειρισμό εξοπλισμού, π.χ. καύσιμα, λάδι ή υδραυλικά υγρά. Προσπαθήστε να μην προκαλέσετε ζημιά στο λίπασμα κατά τον χειρισμό. Αποθηκεύστε το μακριά από συστήματα θέρμανσης και άλλες πιθανές πηγές θέρμανσης, όπως συστήματα θέρμανσης κ.τ.λ., λαμβάνοντας υπόψη τυχόν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ελέγχου πυρκαγιάς, π.χ. διαθεσιμότητα θέσης με διπλό τοίχο ή υπόγειας θέσης. Μην επιτρέπετε το κάπνισμα. Υλικά που μπορούν να αντιδράσουν με λιπάσματα, όπως χημικά, έλαια, ζιζανιοκτόνα ή καύσιμα υλικά (π.χ. ξύλο, σανός, άχυρο, δεξαμενές καυσίμων, βαρέλια λαδιού) δεν πρέπει να υπάρχουν ή να φυλάσσονται κοντά στο λίπασμα. 3
3. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΣΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ Κατά προτίμηση η αποθήκη θα πρέπει να είναι μονώροφη και, υπό ιδανικές συνθήκες, κατασκευασμένη από υλικά που δεν αναφλέγονται εύκολα, π.χ. τσιμέντο, τούβλα ή χάλυβα. Πρέπει να αερίζεται καλά και το πάτωμα θα πρέπει να είναι μια επίπεδη, στεγνή και ίσια επιφάνεια, χωρίς κοιλότητες. Η αποθήκη θα πρέπει να καθαρίζεται πριν, κατά και μετά την αποθήκευση του προϊόντος. Πρέπει να επιθεωρείται τακτικά και το περιεχόμενό της να ελέγχεται ή να τηρούνται αρχεία εισαγωγής/εξαγωγής αντικειμένων, ώστε το ακριβές απόθεμα να είναι γνωστό ανά πάσα στιγμή. Περιορίστε το μέγεθος των στοιβών από συσκευασίες λιπασμάτων σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς, εάν υπάρχουν. Αποθηκεύστε τουλάχιστον 1 μέτρο μακριά από γείσα και δοκάρια και, στην περίπτωση συσκευασμένων λιπασμάτων, επίσης από τοίχους και άλλες στοίβες λιπασμάτων. Μην αποθηκεύετε λιπάσματα με διαφορετική συσκευασία στην ίδια στοίβα. Μην αποθηκεύετε ασύμβατα προϊόντα το ένα κοντά στο άλλο (βλ. πίνακα ασυμβατότητας στο www.fertilizerseurope.com). Διατηρείτε τα καλά διαχωρισμένα. 4
4. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΣΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ Αποθηκεύστε σε υψωμένη, επίπεδη, καλά στραγγισμένη, στεγνή και ομαλή επιφάνεια (π.χ. σε παλέτες). Τοποθετήστε μια στρώση άδειων παλετών στην κορυφή της στοίβας πριν από την κάλυψή της, για να αποτρέψετε την καταστροφή των προϊόντων λόγω της θερμότητας, όπως προτείνεται από τον κατασκευαστή/προμηθευτή, ώστε να διατηρήσετε την ποιότητα. Οι στοίβες πρέπει να καλυφθούν και τα καλύμματα να ασφαλιστούν στην κάτω παλέτα για να αποτραπεί καταστροφή που ενδέχεται να προκληθεί από την τριβή. 5
5. ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ ΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΕΤΕ: ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ: Μην τα αποθηκεύετε σε σημεία με δημόσια πρόσβαση. Μην τα αφήνετε στο χωράφι κατά τη διάρκεια της νύχτας. Μην τα αποθηκεύετε κοντά ή σε σημείο ορατό από το δημόσιο οδικό δίκτυο. Μη μεταπωλείτε το λίπασμα, αν δεν γνωρίζετε προσωπικά ότι ο αγοραστής είναι πραγματικά αγρότης και συνειδητοποιεί την ανάγκη να ακολουθεί τις παρούσες οδηγίες. Να τηρείτε τυχόν εθνικούς κανονισμούς. Να καταγράφετε τις παραλαβές και χρήσεις των λιπασμάτων. Να τα αποθηκεύετε σε κλειδωμένα ή περιφραγμένα κτίρια όταν είναι δυνατόν, ακολουθώντας τις οδηγίες των αρχών ασφαλείας. Να καλύπτετε πλήρως τη στοίβα των λιπασμάτων που είναι αποθηκευμένα σε εξωτερικό χώρο και να την ελέγχετε τακτικά για να διασφαλίζετε ότι δεν την έχει πειράξει κανείς. Να διεξάγετε τακτικά ελέγχους. Να αναφέρετε αμέσως στην αστυνομία ή άλλη αρμόδια αρχή της χώρας σας τυχόν διαφορά ή απώλεια στα αποθέματα. Καταγράφετε στοιχεία προμηθευτών και παραδόσεων, κωδικούς κατασκευαστών από τα παραστατικά παράδοσης και τυχόν άλλες σχετικές πληροφορίες, αν υπάρχουν, για λόγους ιχνηλασιμότητας και ασφάλειας. 6
6. ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ (Εμπορευματοκιβώτια μεσαίας χωρητικότητας - IBC) Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για την ανύψωση IBC πρέπει να έχει λείες, στρογγυλοποιημένες γωνίες. Το ανυψωτικό θα πρέπει να είναι λείο, κατακόρυφης ανύψωσης, με άφθονο χώρο και οι συσκευασίες δεν πρέπει να παραμένουν ανυψωμένες. Οι συσκευασίες δεν πρέπει να αφήνονται να γλιστρούν κατά μήκος των δοντιών του εξοπλισμού ανύψωσης. Κανείς δεν πρέπει να στέκεται κάτω ή κοντά στη συσκευασία όταν ανυψώνεται, μετακινείται ή αδειάζει. Πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την κοπή της συσκευασίας, π.χ. ιδανικά χρησιμοποιήστε μαχαίρι με μακριά λαβή. Μην επαναχρησιμοποιείτε μεγάλες συσκευασίες, απορρίπτετέ τις σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς. 7. ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Οι καλές πρακτικές αποθήκευσης θα διατηρήσουν την ποιότητα και την επαλειψιμότητα του λιπάσματός σας. Ακολουθείτε τις οδηγίες αποθήκευσης που παρέχονται από τον προμηθευτή, τον παραγωγό, τον σύλλογο παραγωγών λιπασμάτων ή την αρμόδια κυβερνητική υπηρεσία/το αρμόδιο υπουργείο. Για πιο λεπτομερείς οδηγίες, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της Fertilizers Europe: www.fertilizerseurope.com 7
Η Διαχείριση Προϊόντος ορίζεται ως η «διαχείριση εκείνων των χαρακτηριστικών των προϊόντων, τα οποία σχετίζονται με την ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον, καθ όλο τον κύκλο ζωής του προϊόντος με ηθικά υπεύθυνο τρόπο». Είναι η Υπεύθυνη Φροντίδα, όπως εφαρμόζεται στα προϊόντα. Στη δική μας εφαρμογή της Διαχείρισης Προϊόντος, καλύπτουμε την αλυσίδα ολικής αξίας, αλλά ασχολούμαστε και με επιπρόσθετα ζητήματα, όπως οι βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες δεν σχετίζονται απαραίτητα μόνο με τα χαρακτηριστικά του προϊόντος. Η εμβέλεια περιορίζεται στη νομοθεσία της ΕΕ και δεν καλύπτει ειδικότερες εθνικές απαιτήσεις. Το πρόγραμμα Διαχείρισης Προϊόντος καλύπτει τα ανόργανα λιπάσματα, τις πρώτες ύλες τους και τα ενδιάμεσα προϊόντα. www.productstewardship.eu Avenue E. van Nieuwenhuyse 4/6 B-1160, Brussels, Βέλγιο Tel: +32 2 675 3550 Fax: +32 2 675 3961 main@fertilizerseurope.com www.fertilizerseurope.com twitter.com/fertilizerseuro www.youtube.com/fertilizerseurope www.facebook.com/fertilizerseuropepage Group Fertilizers Europe