ΕΙΔΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΛΙΑΚΩΝ ΣΥΛΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΗΛΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΝΕΡΟΥ Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 1/9
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο 1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1.1 Η Ταυτότητα του Φορέα Πιστοποίησης 1.2 Πεδίο Εφαρμογής Κεφάλαιο 2 ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ 2.1 Αίτηση 2.2 Αρχικός έλεγχος 2.3 Επιτήρηση - Έλεγχοι μετά την υπογραφή της σύμβασης 2.4 Υποχρεώσεις και δικαιώματα του δικαιούχου 2.5 Σήμανση 2.6 Τέλη Πιστοποίησης Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 2/9
1.1 H Ταυτότητα του Φορέα Πιστοποίησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Επωνυμία Ανώνυμη Εταιρεία Βιομηχανικής Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Εργαστηριακών Δοκιμών, Πιστοποίησης και Ποιότητας με διακριτικό τίτλο «ΕΒΕΤΑΜ Α.Ε» ΕΔΡΑ: Α Βιομηχανική Περιοχή, 385 00 Βόλος Τηλέφωνο: 24210 95340 /1 /2 FAX: 2421095364 volos.office@ebetam.gr Γραφείο ΑΘΗΝΩΝ Μ. Μερκούρη 76, 173 42 Άγ. Δημήτριος Τηλέφωνο: 2109961408, 2109948432, 2109948436 FAX: 2109969850 athens.office@ebetam.gr Παράρτημα ΑΘΗΝΩΝ Ελ. Βενιζέλου 4, 176 76 Καλλιθέα, ΑΘΗΝΑ Τηλέφωνο: 2109234932, 2109237355 FAX: 2109235603 athens.branch@ebetam.gr Εργαστήρια ΑΘΗΝΩΝ Κηφισού 50, 12133 ΑΘΗΝΑ Τηλέφωνο: 2102283757 FAX: 2105770556 athens.lab@ebetam.gr Γραφείο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Βιομηχανική Περιοχή Σίνδου, 570 22 ΣΙΝΔΟΣ Τηλέφωνο: 2310797887 FAX: 2310723117 thess.office@ebetam.gr Εργαστήρια ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Βιομηχανική Περιοχή Σίνδου, 570 22 ΣΙΝΔΟΣ Τηλέφωνο: 2310798845 FAX: Παράρτημα ΘΗΒΩΝ 72 ο χλμ. Εθνικής Οδού Αθηνών Λαμίας, Τηλέφωνο: 22620 71226, 2262071811-15 Τ.Θ.18646, 341 00 ΧΑΛΚΙΔΑ FAX: 2262071461 thiva.office@ebetam.gr Έτος ίδρυσης 1985 (2011) ΑΦΜ 094142813 ΔΟΥ ΒΟΛΟΥ Ιστοσελίδα www.ebetam.gr Αρμόδιο Πρόσωπο για τις επαφές με τον Φορέα Διαπίστευσης : Ο εκάστοτε Υπεύθυνος ΔΠ Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 3/9
1.2 Πεδίο εφαρμογής Ο παρών Ειδικός Κανονισμός εφαρμόζεται σε συνδυασμό με το Γενικό Κανονισμό Πιστοποίησης Προϊόντων και αφορά στην πιστοποίηση ηλιακών συλλεκτών ( επίπεδων και με σωλήνες κενού τύπου Dewar) και οικιακών ηλιακών συστημάτων θέρμανσης νερού ( ολοκληρωμένων, θερμοσιφωνικών και εξαναγκασμένης κυκλοφορίας) καθώς και στην απονομή του Ελληνικού Σήματος Συμμόρφωσης - Keymark σύμφωνα με τις απαιτήσεις των σχετικών τυποποιητικών εγγράφων. Δεν αφορά συστήματα παραγωγής ζεστού νερού τα οποία δεν μπορούν να εγκατασταθούν και να μετρηθούν στο εργαστήριο δοκιμών, όπως συστήματα με μεγάλη επιφάνεια συλλεκτών και μεγάλο όγκο δεξαμενής αποθήκευσης ή συστήματα που ενσωματώνονται στη στέγη των κατοικιών και αποτελούν μέρος αυτής. Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 4/9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ 2.1 Αίτηση Η αίτηση για τη χορήγηση Πιστοποιητικού Συμμόρφωσης υποβάλλεται στην ΕΒΕΤΑΜ, στο έντυπο CERT-solar/EN01, χωριστά για κάθε τύπο κάθε κατηγορίας προϊόντος και χωριστά για κάθε μονάδα παραγωγής, και συνοδεύεται από: Όταν πρόκειται για ηλιακό συλλέκτη: Σχέδια που να περιέχουν: Διαστάσεις συλλέκτη Δομή συλλέκτη Λίστα υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στον συλλέκτη Αρίθμηση σχεδίων Ημερομηνία έκδοσης σχεδίων Ημερομηνία αναθεώρησης σχεδίων (εάν έχει εφαρμογή) Φωτογραφίες του συλλέκτη Πίνακα με τις προδιαγραφές τύπου και τις άλλες προδιαγραφές Όταν πρόκειται για ηλιακό σύστημα θέρμανσης νερού: Σχέδια που να περιέχουν Διαστάσεις συλλεκτών, δεξαμενής, βάσεων, ολικές Δομή συλλεκτών, δεξαμενής, κ.λ.π Λίστα υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στα τμήματα του συστήματος (συλλέκτης, δεξαμενή, βάσεις, σωλήνες σύνδεσης, εξαρτήματα, κ.λπ) Συνδέσεις των τμημάτων του συστήματος (συλλέκτες δεξαμενή) Στήριξη / τοποθέτηση συστήματος (συλλέκτες βάσεις, δεξαμενή βάσεις) Αρίθμηση σχεδίων Ημερομηνία έκδοσης σχεδίων Ημερομηνία αναθεώρησης σχεδίων (εάν έχει εφαρμογή) Φωτογραφίες του συστήματος Σχόλια στον σχεδιασμό του συστήματος Πίνακα με τις προδιαγραφές τύπου και τις άλλες προδιαγραφές 2.2 Αρχικός έλεγχος Ο αρχικός έλεγχος έχει σκοπό να διαπιστώσει εάν η εταιρία διαθέτει και εφαρμόζει σύστημα ελέγχου της παραγωγής, βασιζόμενο στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001, που να καλύπτει την παραγωγή των προϊόντων από το στάδιο της προμήθειας των α υλών μέχρι και την αποθήκευση των τελικών προϊόντων και εάν έχει γίνει η έναρξη των διαδικασιών για διεξαγωγή αρχικών δοκιμών τύπου σε προϊόν αναφοράς (ή εναλλακτικά επιθεώρηση αρχικών δοκιμών τύπου που ήδη έχουν πραγματοποιηθεί). Ο αρχικός έλεγχος περιλαμβάνει τα ακόλουθα δύο στάδια: α) Αρχική επιθεώρηση σε κάθε μονάδα παραγωγής β) Αρχικές δοκιμές για κάθε τύπο κάθε κατηγορίας προϊόντος του οποίου ζητείται η πιστοποίηση, σε κάθε μονάδα παραγωγής, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των τυποποιητικών εγγράφων. Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 5/9
α) Αρχική επιθεώρηση Η ΕΒΕΤΑΜ διαπιστώνει κατά πόσο η αιτούσα εταιρεία διαθέτει και εφαρμόζει τεκμηριωμένο σύστημα ελέγχου της παραγωγής, βασισμένο στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 που να καλύπτει την παραγωγή ηλιακών συλλεκτών από το στάδιο της προμήθειας των α υλών μέχρι και την αποθήκευση των τελικών προϊόντων, και γενικότερα εάν είναι σε θέση να παράγει, σε σταθερή βάση, προϊόντα σύμφωνα με τις απαιτήσεις των σχετικών τυποποιητικών εγγράφων. Ιδιαίτερα αξιολογούνται τα εξής αντικείμενα και δραστηριότητες της εταιρείας: α) Εξοπλισμός παραγωγής: η ικανότητά του για παραγωγή του προς πιστοποίηση προϊόντος, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των προτύπων αναφοράς, καθώς και το πρόγραμμα, τα μέσα και οι μέθοδοι συντήρησής του β) Εγκαταστάσεις: η καταλληλότητα τους για παραγωγή, αποθήκευση και διαχείριση του προϊόντος στο απαιτούμενο επίπεδο ποιότητας. γ) Έλεγχοι ποιότητας: η σωστή εφαρμογή των γενικών απαιτήσεων του παρόντος Κανονισμού, η επάρκεια του προσωπικού ελέγχου ποιότητας, η ύπαρξη Εγχειριδίου ελέγχου ποιότητας ή/και διαδικασιών ελέγχου ποιότητας, η ύπαρξη κατάλληλου εξοπλισμού για την διεξαγωγή των απαιτουμένων δοκιμών καθώς και η σωστή διεξαγωγή όλων των απαιτούμενων από τα πρότυπα και αυτό τον Ειδικό Κανονισμό ελέγχων και δοκιμών. δ) Εσωτερικές επιθεωρήσεις: η επάρκειά τους για την διατήρηση του επιθυμητού επιπέδου ποιότητας, καθώς και για την αξιολόγηση των τακτικών εσωτερικών ελέγχων ποιότητας κατά την διάρκεια της παραγωγής. ε) Πρώτες ύλες: η καταλληλότητα των χρησιμοποιούμενων πρώτων υλών και των συνθηκών αποθήκευσής τους, η ύπαρξη συστήματος αξιολόγησης και παρακολούθησης των προμηθευτών, καθώς και του τρόπου, των μεθόδων, των μέσων και των ελέγχων που σχετίζονται με τις α ύλες και την πρωτογενή παραγωγή. Ο παραγωγός υποχρεούται να τηρεί αρχείο πιστοποιητικών α υλών. στ) Αρχεία : σωστή και επαρκής τήρηση των αρχείων των πρώτων υλών (προδιαγραφές παραγγελίες), του σχεδιασμού και παραγωγής του προϊόντος, των αποτελεσμάτων δοκιμών τύπου, των ελέγχων ποιότητας των πρώτων υλών, των ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων, των μη συμμορφώσεων και διορθωτικών/ προληπτικών ενεργειών, καθώς και των αρχείων διακρίβωσης. ζ) Διαχείριση τελικού προϊόντος: οι συνθήκες και τα μέσα αποθήκευσης, διατήρησης, διακίνησης και φόρτωσης/ διανομής του τελικού προϊόντος. Επίσης η ύπαρξη των αναγκαίων κατά περίπτωση οδηγιών χρήσης, εγκατάστασης, συντήρησης. η) Διακρίβωση: ο σε τακτικά χρονικά διαστήματα μετρολογικός έλεγχος των οργάνων ελέγχου, μετρήσεων και δοκιμών, καθώς και εφαρμογή των απαραίτητων ρυθμίσεων, μέσων προστασίας, συντήρησης. Εάν το Σύστημα Ποιότητας της μονάδας παραγωγής είναι πιστοποιημένο και επιτηρείται από άλλο αναγνωρισμένο φορέα και το πιστοποιητικό συμμόρφωσης καλύπτει την δεδομένη παραγωγή, δεν απαιτείται περαιτέρω αξιολόγηση. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται τεκμηρίωση ότι το πεδίο εφαρμογής του ΣΠ καλύπτει τις απαιτήσεις του παρόντος Κανονισμού. Σε περίπτωση που διαπιστώνονται αποκλίσεις του συστήματος διαχείρισης ποιότητας του παραγωγού από τις απαιτήσεις, αυτές κοινοποιούνται εγγράφως και αναμένεται η άρση τους μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα β) Αρχικές δοκιμές ( Δοκιμές Τύπου) Είναι οι δοκιμές οι οποίες πραγματοποιούνται μία φορά σε κάθε τύπο προϊόντος σε διαπιστευμένο εργαστήριο δοκιμών. Το προϊόν στο οποίο γίνονται οι δοκιμές τύπου ονομάζεται προϊόν αναφοράς Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 6/9
και σημαίνεται κατάλληλα με ανεξίτηλο μαρκαδόρο, σημειώνεται ο σειριακός του αριθμός, και αποθηκεύεται όπως περιγράφεται στη συνέχεια. Στέλνεται στο εργαστήριο δοκιμών, από τον κατασκευαστή μετά από εντολή του επιθεωρητή και μετά το πέρας των δοκιμών τύπου, παραλαμβάνεται από το εργαστήριο δοκιμών από προσωπικό του κατασκευαστή. Το προϊόν αναφοράς πρέπει να φυλάσσεται διαρκώς, σε κατάλληλο χώρο του κατασκευαστή και με ευθύνη αυτού. Ο κατασκευαστής πρέπει να λαμβάνει μέριμνα έτσι ώστε να μην επέρχεται οποιαδήποτε αλλαγή στα τεχνικά χαρακτηριστικά του (π.χ. σπασίματα, ραγίσματα, στρεβλώσεις, διαβρώσεις κλπ.) που μπορεί να προκληθεί κατά τη διάρκεια αποθήκευσής (επίδραση κλιματολογικών μεγεθών, χτυπημάτων, κλπ.). Πρέπει επίσης να φροντίζει τη διατήρηση της ανεξίτηλης σήμανσης και της αρχικής σήμανσής του, καθώς και την φύλαξη του σειριακού του αριθμού. Εάν το προϊόν αναφοράς υποστεί αλλοίωση ή απώλεια, ο κατασκευαστής οφείλει να αποστείλει με δικό του κόστος για δοκιμή νέο, που θα έχει επιλεγεί από την ΕΒΕΤΑΜ. Είναι δυνατόν να γίνουν αποδεκτά αποτελέσματα δοκιμών τύπου που έχουν πραγματοποιηθεί σε διαπιστευμένα εργαστήρια πριν την αρχική επιθεώρηση, εφόσον ο χρόνος έκδοσής τους δεν υπερβαίνει την τριετία. Εάν τα αποτελέσματα των δοκιμών τύπου δεν συμφωνούν με τις προδιαγραφές, κοινοποιούνται στον παραγωγό τα σημεία στα οποία διαπιστώθηκαν οι αποκλίσεις και διεξάγεται νέα δειγματοληψία (κατ αντιστοιχία με την αρχική δειγματοληψία) για εκτέλεση αρχικών δοκιμών, μετά από σχετική ειδοποίηση. Τα έξοδα για τις επαναληπτικές δοκιμές ή/και επιθεωρήσεις επιβαρύνουν τον παραγωγό. Αν και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την επανάληψη των δοκιμών αυτών δεν είναι ικανοποιητικά, τότε επαναλαμβάνονται όλες οι δοκιμές από την αρχή. Τα αποτελέσματα του αρχικού ελέγχου θα πρέπει να σχετικών προτύπων. ικανοποιούν όλες τις απαιτήσεις των Στη περίπτωση αυτή χορηγείται Πιστοποιητικό και σήμα και υπογράφεται τριετής σύμβαση. 2.3 Επιτήρηση- Έλεγχοι μετά την υπογραφή της σύμβασης Μετά την υπογραφή της σύμβασης διενεργείται στην εταιρεία μία (1) επιθεώρηση τουλάχιστον το χρόνο. Διεξάγεται έλεγχος στη μονάδα παραγωγής, δειγματοληπτικός έλεγχος προϊόντων και έλεγχος της τήρησης των απαιτήσεων του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας της εταιρείας. Σε περίπτωση που εντοπισθούν μη συμμορφώσεις, η ΕΒΕΤΑΜ απαιτεί από τον κατασκευαστή να λάβει διορθωτικές ενέργειες, μέσα σε καθορισμένη χρονική περίοδο, η οποία κανονικά δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Είναι πιθανό να απαιτείται η διενέργεια πρόσθετης επιθεώρησης επιτήρησης το κόστος της οποίας θα επιβαρύνει τον κατασκευαστή. Εάν τα αποτελέσματα της επιτήρησης δεν επιτρέπουν τη διατήρηση της πιστοποίησης, η ΕΒΕΤΑΜ μπορεί να προβεί σε αναστολή ή ανάκληση του Σήματος/ Πιστοποιητικού Συμμόρφωσης σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό Πιστοποίησης Προϊόντων. Στην περίπτωση ανάκλησης του πιστοποιητικού, για να χορηγηθεί ξανά το Σήμα/ Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης, θα πρέπει να υποβληθεί νέα αίτηση στην Διεύθυνση Πιστοποίησης και να ακολουθηθεί η διαδικασία από την αρχή. Ειδική δοκιμή Σε αιτιολογημένες περιπτώσεις, μέσω της ΕΒΕΤΑΜ, μπορεί να δοθεί εντολή από οποιονδήποτε για τη διεξαγωγή ειδικής δοκιμής, εφόσον αμφισβητείται η ικανοποίηση των απαιτήσεων της πιστοποίησης ενός προϊόντος ή/και οι δηλούμενες τιμές για το πιστοποιημένο προϊόν. Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 7/9
Η ειδική δοκιμή αντιμετωπίζεται ως δοκιμή τύπου και σε συμφωνία με τον κατασκευαστή πραγματοποιείται σε διαφορετικό εργαστήριο δοκιμών από αυτό που είχαν γίνει οι αρχικές δοκιμές τύπου. Η ΕΒΕΤΑΜ, με την υποστήριξη του εργαστηρίου δοκιμών, εφ όσον κρίνεται σκόπιμο, αποφασίζει για το ποιες δοκιμές θα πραγματοποιηθούν, ανάλογα με το είδος της αμφισβήτησης. Εάν το προϊόν που θα δοκιμαστεί ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της πιστοποίησης, το κόστος της ειδικής δοκιμής επιβαρύνει το τρίτο μέρος που εξέφρασε την αμφισβήτηση. Σε αντίθετη περίπτωση το κόστος της ειδικής δοκιμής επιβαρύνει τον κατασκευαστή. Ο κατασκευαστής ή πρόσωπο εξουσιοδοτημένο από αυτόν έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει σε όλη την διαδικασία της ειδικής δοκιμής. Ενημερώνεται για τα αποτελέσματα χωρίς καθυστέρηση έτσι ώστε να μπορεί να αντιδράσει γρήγορα. Εάν το αποτέλεσμα της ειδικής δοκιμής δείξει αποκλίσεις από τις απαιτήσεις της πιστοποίησης, η ΕΒΕΤΑΜ απαιτεί από τον κατασκευαστή να διορθώσει τα σφάλματα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν ξεπερνά τον ένα μήνα. Στη συνέχεια το εργαστήριο δοκιμών διεξάγει νέα ειδική δοκιμή, τα χαρακτηριστικά της οποίας καθορίζονται από την ΕΒΕΤΑΜ. 2.4 Υποχρεώσεις και δικαιώματα του δικαιούχου Ο δικαιούχος του Σήματος και του Πιστοποιητικού Συμμόρφωσης έχει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που καθορίζονται από το Γενικό Κανονισμό Πιστοποίησης Προϊόντων της ΕΒΕΤΑΜ. Ειδικότερα υποχρεούται για την ορθή σήμανση όλης της παραγωγής των πιστοποιημένων προϊόντων του που θα διαθέσει στην αγορά, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στην παράγραφο 2.5 του παρόντος Κανονισμού. Ο παραγωγός υποχρεούται να ενημερώνει γραπτά την ΕΒΕΤΑΜ κάθε φορά που αλλάζει τη σύνθεση (υλικά, μορφή) των προϊόντων που έχουν πιστοποιηθεί. 2.5 Σήμανση Το σήμα συμμόρφωσης της ΕΒΕΤΑΜ στις παρακάτω αναλογικές διαστάσεις: πρέπει να συνοδεύεται από: Επωνυμία επιχείρησης Μονάδα παραγωγής Κατηγορία προϊόντος / τύπος που έχει πιστοποιηθεί Κωδικό αριθμό που χορηγεί η ΕΒΕΤΑΜ για το συγκεκριμένο προϊόν. Το σήμα KEYMARK είναι το εικονιζόμενο παρακάτω συνοδευόμενο από την ένδειξη / (μοναδικός αριθμός αναγνώρισης της ΕΒΕΤΑΜ από το SKN) Τα παραπάνω σήματα τοποθετούνται μαζί με τις ενδείξεις, σε εμφανές σημείο του προϊόντος κατά τρόπο σταθερό (αυτοκόλητο, συγκόλληση, ετικέτα, κλπ) ή/και εκτυπώνοναι στη μοναδιαία Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 8/9
συσκευασία του προϊόντος στην ελληνική ή στην αγγλική γλώσσα ανάλογα με το αν τα προϊόντα που θα το φέρουν προορίζονται για την ελληνική ή την διεθνή αγορά. 2.6 Τέλη Πιστοποίησης Οι οικονομικοί όροι για την χορήγηση Πιστοποιητικού/ Σήματος Συμμόρφωσης πεδιαμορφώνονται σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Κεφάλαιο 7 του Γενικού Κανονισμού Πιστοποίησης Προϊόντων (GR-CertProd) και ρυθμίζονται με την αποδοχή σχετικής προσφοράς. Υπεύθυνος Έκδοσης : Υ.Δ.Π. Υπεύθυνος Έγκρισης : Δ.Σ. 9/9