ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ: Ασφάλεια και Υγιεινή Εργασίας σε έργα αναβάθμισης Δυτικής Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης. Safety and Health Working of the construction of improvement from West Ring Road of Thessaloniki Φοιτήτριες: ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΟΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΑ ΑΜ:080132 ΑΜ:080008 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΑΚΑΛΦΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2015 0

Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο... 7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ... 7 1.1 Γενικά για το έργο... 7 1.2 Τεχνική περιγραφή του έργου.... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο... 16 ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.... 16 2.1 Ο Εργοταξιάρχης... 17 2.2 Ο Τεχνικός Ασφάλειας... 18 2.3 Ο Μηχανικός του έργου... 19 2.4 Ο Υπεργολάβος... 20 2.5 Ο Εργοδηγός... 20 2.6 Οι Εργαζόμενοι... 21 2.7 Ο Ιατρός Εργασίας... 22 2.8 Ο Συντονιστής ασφάλειας... 23 2.9 Ο Συντονισμός Αναδόχου - Υπεργολάβων... 24 2.10 Η Ενημέρωση του προσωπικού... 25 2.10.1 Η Εκπαίδευση του προσωπικού... 25 2.11 Η Διαχείριση ατυχημάτων... 28 2.12 Σήμανση Ασφαλείας... 32 2.13 Η Υγιεινή των εργαζομένων.... 35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο... 36 ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.... 36 3.1 Εγκατάσταση Εργοταξίου... 36 3.2 Χωματουργικές Εργασίες... 37 3.3 Οδοστρωσία... 37 3.4 Κατασκευή Νέων Τεχνικών... 37 3.5 Υδραυλικά / Αποστράγγιση... 37 3.6 Ασφαλτικά... 37 3.7 Σήμανση Ασφάλιση... 37 3.8 Η/Μ Εργασίες... 38 3.9 Γενικά στοιχεία του έργου... 38 3.10 Χάρτης του έργου... 40 3.11 Δραστηριότητα Α Αρτηρία... 41 3.12 Δραστηριότητα Β Α/Κ Μαιάνδρου (Χ.Θ. 3+600 έως 4+300)... 48 3.13 Δραστηριότητα Γ Α/Κ 3 ης Σεπτεμβρίου (Χ.Θ. 4+300 έως 4+800)... 56 3.14 Δραστηριότητα Δ Παράπλευρο/Κάθετο οδικό δίκτυο αποκαταστάσεις κυκλοφορίας τοπικού δικτύου... 61 3.15 Δραστηριότητα Ε Εκτέλεση ελέγχων-δοκιμών-τελειωμάτων... 63 3.16 Δραστηριότητα ΣΤ Πέρας έργου... 63 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο... 64 ΠΙΘΑΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΈΡΓΟΥ.... 64 4.1 Γενικά... 64 4.2 Οι Ενδεχόμενοι Κίνδυνοι κατά την Εκτέλεση του Έργου... 64 4.3 Εκτίμηση των κινδύνων που ενδέχεται να παρουσιαστούν.... 68 4.4 Τρόπος εκτίμησης του επιπέδου επικινδυνότητας.... 108 4.5 Μέτρα πρόληψης και αποτροπής κινδύνων - Γενικά για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.... 109 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο... 116 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟΥ.... 116 5.1 Υπάρχοντα δίκτυα Ο.Κ.Ω.... 116 5.2 Περίφραξη - Φύλαξη Εργοταξίου... 116 5.3 Δίοδοι κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων εντός του εργοταξίου... 117 5.4 Χώροι υγιεινής και υγειονομικός εξοπλισμός... 118 5.5 Χώροι αποθήκευσης... 118 5.6 Χώροι συλλογής αχρήστων και επικινδύνων υλικών... 118 5.7 Άλλα σημεία, χώροι ή ζώνες που απαιτούνται για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.... 120 5.8 Επισημάνσεις... 121 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο... 123 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ (ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ)... 123 6.1 Γενικά... 123 6.2 Εργασίες σε φρεάτια και τάφρους... 123 6.3 Εργασίες σε περιβάλλον με κίνδυνο έκρηξης ή πυρκαγιάς... 124 6.4 Εργασίες κατά τη συντήρηση ασφαλτοτάπητα... 126 6.5 Εργασίες σε ύψος.... 127 6.6 Ηλεκτρολογικές εργασίες... 127 6.7 Εκτιθέμενες ομάδες για Εργασίες αντικατάστασης - τοποθέτησης εξοπλισμού... 128 6.8 Εργασίες για τη διαμόρφωση των πρανών του σκάμματος... 131 6.9 Πρόσβαση στην περιοχή του έργου κατά τη φάση συντήρησης.... 132 6.10 Πρόγραμμα αναγκαίων επιθεωρήσεων και συντηρήσεων του έργου και των εγκαταστάσεων του.... 132 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο... 136 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ... 136 7.1 Συγκεντρωτικός Πίνακας Νομοθεσίας Οδοποιίας... 136 7.2 Συγκεντρωτικός Πίνακας Νομοθεσίας Οδοφωτισμού... 142 7.3 Πίνακας εγκυκλίων εφαρμογής νομοθετημάτων... 148 7.4 Οδηγίες της ΕΕ για την ΑΥΕ στα τεχνικά έργα - νομοθετήματα εναρμόνισης.... 150 7.5 Συγκεντρωτικός Πίνακας Νομοθεσίας Υδραυλικών... 153 7.6 Πίνακας εγκυκλίων εφαρμογής νομοθετημάτων... 159 7.7 Οδηγίες της ΕΕ για την ΑΥΕ στα τεχνικά έργα νομοθετήματα εναρμόνισης.... 161 2

7.8 Συγκεντρωτικός Πίνακας Νομοθεσίας Σήμανσης... 164 Ευρετήριο εικόνων Εικόνα 1: Προειδοποιητικό φωτεινό σήμα με πινακίδα οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας προς τα δεξιά και στα 15 μέτρα περίπου πινακίδα επίστασης προσοχής εκτέλεσης έργων.... 41 Εικόνα 2: Κατακόρυφη σήμανση ασφαλείας: Στηθαία ασφαλείας και στύλοι με πινακίδα επίστασης προσοχής ερυθρού και λευκού χρώματος, με φωτεινό αναλάμπων σήμα στη κεφαλή ανά ένα, εκατέρωθεν της οδού και πινακίδες οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας στην λωρίδα. Οριζόντια σήμανση: Κίτρινου χρώματος διαγράμμιση των λωρίδων οδικής κυκλοφορίας.... 42 Εικόνα 3: Γειτνίαση εργασιών με τερματικό σταθμό λεωφορείων. Περίφραξη για αποτροπή ατυχήματος πεζών.... 42 Εικόνα 4: Εκτροπή κυκλοφορίας και χρησιμοποίηση αναλαμπών για αποφυγή ατυχημάτων τη νύχτα.43 Εικόνα 5: Περιορισμός λωρίδων κυκλοφορίας οδού για ασφαλή εκτέλεση των εργασιών.... 43 Εικόνα 6: Περιορισμός λωρίδων κυκλοφορίας οδού για ασφαλή εκτέλεση των εργασιών.... 43 Εικόνα 7: Εκτροπή κυκλοφορίας και φωτεινή πινακίδα υποχρέωσης ταχύτητας.... 48 Εικόνα 8: Περίφραξη διόδου χώρου εργασιών και κατασκευή προστατευτικού τοιχίου με πρόσθετη περίφραξη δομικού πλέγματος. Πινακίδα υποχρέωσης κυκλοφορίας οχημάτων στη λωρίδα.. 49 Εικόνα 9: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών.... 49 Εικόνα 10: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών.... 50 Εικόνα 11: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών.... 50 Εικόνα 12: Προσωρινή κάλυψη των καλωδιώσεων με πανελ και περίφραξη του χώρου εργασιών για αποφυγή ενδεχόμενου ατυχήματος.... 52 Εικόνα 13: Διακρίνεται το φρεάτιο αποχέτευσης όπου έχει τοποθετηθεί φωτεινό σήμα και τρία κομμάτια από πλαστικό σωλήνα ως εμπόδιο πίσω από το προστατευτικό δίχτυ.... 52 Εικόνα 14: Διακρίνονται τα χρώματος άσπρου και κόκκινου φορητά στηθαία και το δίχτυ περιορισμού της περιοχής του έργου.... 53 Εικόνα 15: Εκτροπή κυκλοφορίας πάνω από τον κόμβο όπου εκτελούνται οι εργασίες ασφαλτικών με χρήση κατακόρυφης σήμανσης φορητών στηθαίων και πινακίδων επίστασης προσοχής ερυθρού και λευκού χρώματος, καθώς και μεταλλικό στηθαία ασφαλείας. Ακόμη διακρίνεται η περίφραξη του χώρου εργασιών και οι πινακίδες υποχρέωσης κυκλοφορίας στη λωρίδα ανά τρίτο στύλο.... 53 Εικόνα 16: Διακρίνονται τα χρώματος άσπρου και κόκκινου φορητά στηθαία και το δίχτυ προστασίας της περιοχής του έργου πάνω σε οικοδομικό πλέγμα. Κατακόρυφη σήμανση άσπρου και κόκκινου χρώματος επικίνδυνης περιοχής, αναλάμπων σήμα ανά δεύτερο στύλο κατακόρυφης σήμανσης καθώς και πινακίδα οδικής κυκλοφορίας υποχρεωτικής πορείας στην παρακαπτήριο λωρίδα.... 53 Εικόνα 17: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, αναλάμποντα σήματα, οριζόντια σήμανση κίτρινου χρώματος και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών. Πινακίδες οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας στη λωρίδα. Δεξιά: κατασκευή στηθαίων ασφαλείας από σκυρόδεμα.... 54 Εικόνα 18: Εκτροπή κυκλοφορίας με κατασκευή στηθαίων ασφαλείας από σκυρόδεμα, οριζόντια σήμανση κίτρινου χρώματος, αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών. Πινακίδες οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας στη λωρίδα.... 54 3

Εικόνα 19: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών.... 55 Εικόνα 20: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας από σκυρόδεμα, κατακόρυφη σήμανση άσπρου και κόκκινου χρώματος επικίνδυνης περιοχής με αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών. Πινακίδες οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας στη λωρίδα.... 56 Εικόνα 21: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας από σκυρόδεμα, κατακόρυφη σήμανση άσπρου και κόκκινου χρώματος επικίνδυνης περιοχής με αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών. Πινακίδες οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας στη λωρίδα.... 57 Εικόνα 22: Φορητά στηθαία ασφαλείας για την διευκόλυνση της οδικής κυκλοφορίας και πινακίδες οδικής κυκλοφορίας.... 57 Εικόνα 23: Κατασκευή τοίχου αντιστήριξης για την ασφαλή εκτέλεση των εργασιών. Περίφραξη των χώρου εργασιών και τοποθέτηση λωρίδων τεχνικών έργων.... 58 Εικόνα 24: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, κατακόρυφη σήμανση άσπρου και κόκκινου χρώματος επικίνδυνης περιοχής με αναλάμποντα σήματα και περίφραξη του χώρου εκτελούμενων εργασιών. Πινακίδες οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας στη λωρίδα και προειδοποιητικές εκτέλεσης έργων για πορεία σε μια λωρίδα με ενημέρωση της απόστασης της αλλαγής.... 59 Εικόνα 25: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, κατακόρυφη σήμανση άσπρου και κόκκινου χρώματος επικίνδυνης περιοχής με αναλάμποντα σήματα και περίφραξη των χώρων εκτελούμενων εργασιών με πλαστικό πλέγμα και λωρίδες τεχνικών έργων. Πινακίδες οδικής κυκλοφορίας υποχρέωσης πορείας στη λωρίδα και προειδοποιητικές εκτέλεσης έργων για αλλαγή στην πορεία της οδού τύπου S με ενημέρωση της απόστασης και υποδεικνύεται ότι στη λωρίδα ταχείας μετά το S το πλάτος της μεταβάλλεται στα 2 μέτρα. 59 Εικόνα 26: Εκτροπή κυκλοφορίας με χρήση φορητών στηθαίων ασφαλείας, κατακόρυφη σήμανση άσπρου και κόκκινου χρώματος επικίνδυνης περιοχής με αναλάμποντα σήματα. Πινακίδα οδικής κυκλοφορίας ανώτατου ορίου ταχύτητας στα 40Km/h κατά τη διέλευση από την περιοχή των έργων.... 60 Εικόνα 27: Παράκαμψη στην περιφερειακή.... 61 Εικόνα 28: Περίφραξη τεχνικού έργου στην περιφερειακή και σήμανση με λωρίδες τεχνικών έργων... 61 Εικόνα 29: Κατά την εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης των τεχνικών της περιφερειακής.... 62 Εικόνα 30: Κατά την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης τα πλέγματα περίφραξης έχουν τοποθετηθεί πλησίον του χώρου σε ασφαλές σημείο.... 62 Εικόνα 31: Υπαίθριος χώρος αποθήκευσης υλικών του έργου.... 62 Εικόνα 32: Διάταξη εργοταξίου. Κάτω φαίνονται τα εργοταξιακά γραφεία (γραφεία επίβλεψης, χώρος Α βοηθειών, αποθηκευτικοί χώροι-εργαστήρια) και πάνω οι υπαίθριες εργοταξιακές εγκαταστάσεις.... 117 Ευρετήριο πινάκων Πίνακας 1: Μεγάλα τεχνικά έργα... 8 Πίνακας 2: Γεωμετρικά χαρακτηριστικά κλάδων, συνδετήριων κλάδων και κυκλικού κόμβου Α/Κ Μαιάνδρου.... 10 Πίνακας 3: Γεωμετρικά χαρακτηριστικά κλάδων και συνδετήριων κλάδων Σύμπλεγμα 3ης Σεπτεμβρίου... 13 Πίνακας 4: Γεωμετρικά χαρακτηριστικά κλάδων και συνδετήριων κλάδων σύνδεσης με οδό Μοναστηρίου.... 14 Πίνακας 5: Πίνακας Προγραμματισμού Εκπαίδευσης.... 27 4

Πίνακας 6: Περιεχόμενο Φαρμακείο. Σύμφωνα με το Π.Δ. 16/1996 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 88/654/ΕΟΚ». Επιθυμητές διαστάσεις 30x50x12 cm.... 28 Πίνακας 7: Κατηγορίες βαθμού επικινδυνότητας βάση της έκθεσης και της πιθανότητας εμφάνισης της.... 108 Πίνακας 8: Βαθμός επικινδυνότητας και απαιτούμενες ενέργειες για την αντιμετώπιση των κινδύνων.... 108 Ευρετήριο διαγραμμάτων Διάγραμμα 1: Αρμοδιότητες και Υποχρεώσεις για την Ασφάλεια στο Εργοτάξιο. 16 Διάγραμμα 2: Ενδεικτικό Οργανόγραμμα Ασφάλειας Εργοταξίου 17 Διάγραμμα 3: Συντονισμός Αναδόχου Υπεργολάβου. 25 Διάγραμμα 5: Ενημέρωση Εκπαίδευση προσωπικού. 26 Διάγραμμα 6: Διαχείριση ατυχημάτων. 30 Διάγραμμα 7: Αντιμετώπιση δυσμενών καιρικών συνθηκών. 31 5

Πρόλογος Η παρούσα πτυχιακή μελετά την Ασφάλεια και την Υγιεινή Εργασίας σε έργα αναβάθμισης της Δυτικής Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης. Το έργο που βασίζεται η πτυχιακή για την μελέτη και την παρουσίαση της Ασφάλειας και της Υγιεινής Εργασίας είναι το εξής: Βελτίωση Αναβάθμιση της Δυτικής Εσωτερικής Περιφερειακής από τον Α/Κ Μαιάνδρου (Χ.Θ. 3+200) έως και τον ισόπεδο κόμβο Εσωτερικής Περιφερειακής με τη Συμμαχική Οδό (περιοχή Α/Κ Κ16) (57.4). Η βελτίωση αναβάθμιση της Δυτικής Εσωτερικής Περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης (Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή) από το πέρας Α/Κ Μακρυγιάννη (Χ.Θ. 3+200) έως τη συναρμογή της με το υπό κατασκευή έργο του ανισόπεδου κόμβου Κ16 (Χ.Θ. 6+765) γίνεται με την κατάργηση των σηματοδοτούμενων και μη ισόπεδων κόμβων, με τη δημιουργία δύο νέων ανισόπεδων κόμβων, με την αντικατάσταση των στηθαίων ασφαλείας της κεντρικής νησίδας (βάση προδιαγραφών), με τη βελτίωση του ασφαλτοτάπητα σε όλο το μήκος του τμήματος καθώς και με παρεμβάσεις στο παράπλευρο και λοιπό τοπικό οδικό δίκτυο. Στα επόμενα κεφάλαια όσον αφορά το ίδιο το έργο δίνεται η τοποθεσία και η τεχνική περιγραφή του. Επίσης μέσα από εικόνες που έχουν τραβηχτεί σε διάφορα σημεία που οι εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη, παρουσιάζονται και μελετούνται, οι φάσεις κατασκευής και οι δραστηριότητές του. Όσον αφορά την Ασφάλεια και την Υγιεινή του έργου, ορίζονται τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις όλων των εμπλεκομένων, δίδονται οι ενέργειες που πρέπει να εκτελούνται για την διαχείριση των ατυχημάτων και η σήμανση ασφαλείας. Μελετούνται οι πιθανοί κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια του έργου και τα μέτρα πρόληψής τους. Επίσης παρουσιάζονται τα μέτρα Ασφαλείας και Υγιεινής στο Εργοτάξιο και στις εργασίες συντήρησης, μετά την ολοκλήρωσή του έργου. Τέλος σε ξεχωριστό κεφάλαιο παρατίθεται η νομοθεσία που χρησιμοποιήθηκε για την μελέτη και τη δημιουργία του Σχεδίου Ασφαλείας και Υγείας (Σ.Α.Υ.) και του Φακέλου Ασφαλείας και Υγείας του Έργου. (Φ.Α.Υ.) 6

Κεφάλαιο 1 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1.1 Γενικά για το έργο Το αντικείμενο της εργολαβίας περιλαμβάνει: Τις κατασκευαστικές παρεμβάσεις επί της Δυτικής Εσωτερικής Περιφερειακής Θεσσαλονίκης με σκοπό την κατάργηση των υφισταμένων ισόπεδων κόμβων και την ανεμπόδιστη διαμπερή κυκλοφορία, οι οποίες προβλέπονται από το ύψος του πέρατος του Α/Κ Μακρυγιάννη (Χ.Θ. 3+200) έως τη συναρμογή της με το υπό κατασκευή έργο του Α/Κ Κ16 (Λαχαναγορά) (Χ.Θ. 6+765). Το τεχνικό αντικείμενο παρούσας εργολαβίας αφορά: Α) Στην πλήρη κατασκευή των ανισόπεδων κόμβων: Α/Κ Μαιάνδρου Α/Κ 3ης Σεπτεμβρίου (επί της οδού Βέμπο) Δημιουργία νέων και αναδιαμόρφωση υφισταμένων κλάδων εισόδου και εξόδου στην αρτηρία πριν την οδό Μοναστηρίου Β) Στην κατασκευή τεχνικού Άνω Διάβασης μετά των προσβάσεων αυτής στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου Γ) στη βελτίωση της αρτηρίας στα ενδιάμεσα σε αυτούς τμήματα καθώς και στο τμήμα από την οδό Μοναστηρίου έως την περιοχή διαμόρφωσης του Α/Κ Κ16 (Λαχαναγορά) (Χ.Θ. 6+675) (αντικατάσταση ασφαλτικών & στηθαίων ασφαλείας) Στις εργασίες κατασκευής του έργου περιλαμβάνονται: 1. Εργασίες οδοποιίας (χωματουργικά, οδοστρωσία, ασφαλτικά) επί της αρτηρίας, των κλάδων των κόμβων, των συνδετήριων κλάδων, και επί του παράπλευρου και κάθετου οδικού δικτύου 2. Μεγάλα τεχνικά έργα (Υπόγειο έργο C&C A/K Μαιάνδρου, Άνω Διάβαση οδού Βέμπο στον Α/Κ 3ης Σεπτεμβρίου, Άνω Διάβαση 3ης Σεπτεμβρίου, Πεζογέφυρα επί της αρτηρίας προ του Α/Κ Μαιάνδρου (Πίνακας 1). 3. Εργασίες αποχέτευσης όμβριων και αποστράγγισης (έργα αποχέτευσης οδικών έργων, έργα αποχέτευσης όμβριων περιοχής επέκτασης σχεδίου πόλεως Εύοσμου, μικροί οχετοί, αποχέτευση γεφυρών). 4. Οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις και συντήρησή τους. 5. Εργασίες ασφάλειας και κατακόρυφης και οριζόντιας σήμανσης. 6. Εργασίες δικτύων Ο.Κ.Ω.. 7. Εργασίες πρασίνου και προστασίας περιβάλλοντος 8. Απολογιστικές Εργασίες 7

Πίνακας 1: Μεγάλα τεχνικά έργα α/α Τύπος τεχνικού έργου Χ.Θ. Ενδεικτικό συνολικό μήκος (μ) 1 Υπόγειο έργο A/K Μαιάνδρου με 3+970,00 70,50 εκσκαφή μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του φορέα του τεχνικού (C&C) 2 Άνω Διάβαση οδού Βέμπο στον 4+628,50 96,00 Α/Κ 3ης Σεπτεμβρίου 3 Άνω Διάβαση 3ης Σεπτεμβρίου 5+032,55 115,00 4 Πεζογέφυρα περί Χ.Θ.3+653 της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή (Μαιάνδρου) 3+653 49,85 1.2 Τεχνική περιγραφή του έργου. Το έργο «Βελτίωση Αναβάθμιση Δυτικής Περιφερειακής από πέρας Α/Κ Μακρυγιάννη (Χ.Θ. 3+200) έως και ισόπεδο κόμβο εσωτερικής Περιφερειακής με Συμμαχική οδό (περιοχή Α/Κ Κ16, Χ.Θ. 6+765) αποτελεί μέρος του συνόλου της προς αναβάθμιση Δυτικής Εσωτερικής Περιφερειακής οδό Θεσσαλονίκης. 1.2.1 Η Υφιστάμενη κατάσταση. Το υφιστάμενο δυτικό τμήμα της Εσωτερικής Περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης (Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή), μεταξύ των κόμβων Κ16 (Λαχαναγορά) και Κ5 (Νοσοκομείο Παπαγεωργίου), μήκους 8,0 χιλιομέτρων περίπου, συνδέει τον άξονα της Εγνατίας οδού και του Π.Α.Θ.Ε. με την Κεντρική και Ανατολική Θεσσαλονίκη και με το αεροδρόμιο «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ». Η οδός ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 80 με διατομή εξάιχνη, χωρίς ΛΕΑ, με κεντρική νησίδα, με τρεις λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και όριο ταχύτητας 80χλμ/ώρα. Η διασταύρωση της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή με τις κάθετες οδούς πραγματοποιείται μέσω ισόπεδων κόμβων, με φωτεινή σηματοδότηση, γεγονός που δημιουργεί σημαντικές καθυστερήσεις στη διαμπερή διέλευση των οχημάτων, ενώ παράλληλα καθιστά την κυκλοφορία της οδού από τους πεζούς επικίνδυνη και ανασφαλή. 1.2.2 Κατασκευαστικές παρεμβάσεις για την βελτίωση αναβάθμιση. Συγκεκριμένα, οι κατασκευαστικές παρεμβάσεις επί της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή (για την κατάργηση των υφισταμένων ισόπεδων κόμβων, κυρίως και για την ανεμπόδιστη διαμπερή κυκλοφορία) προβλέπονται, από το ύψος της διαμόρφωσης του ΑΚ 25 ης Μαρτίου ή Κ14 και μέχρι την περιοχή της διαμόρφωσης του Α.Κ. στη διασταύρωση της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή με την οδό Σοφία Βέμπω και τις διαμορφούμενες εισόδους εξόδους της Δυτική Εσωτερική 8

Περιφερειακή για κατάργηση των ισόπεδων κόμβων στις οδούς 23 ης Ιουλίου 1974 και Παπαφλέσσα (περιοχή πλησίον οδού Μοναστηρίου), σε μήκος δηλαδή 6χλμ. Στην περιοχή της διασταύρωσης της οδού 23ης Ιουλίου προβλέπεται η κατάργηση των αριστερών στρεφουσών κινήσεων στον υφιστάμενο επί της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή κόμβο και επικοινωνία των εκατέρωθεν της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή περιοχών μέσω της νέας Κ.Δ. της οδού Παρμενίωνα -25ης Μαρτίου. Στην περιοχή της οδού Νέας Μοναστηρίου (Ελευθέριο-Κορδελιό) προβλέπεται η κατάργηση των αριστερών στρεφουσών κινήσεων και επικοινωνία των εκατέρωθεν της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή περιοχών μέσω των οδών Παπαφλέσσα, Μιαούλη, Νέα Μοναστηρίου, την Παράπλευρη της Εσωτερική Περιφερειακή και αντίστροφα. Η Αρτηρία Η τυπική διατομή της αρτηρίας που θα εφαρμοσθεί από τη Χ.Θ. 3+200 έως την περιοχή διαμόρφωσης του Α/Κ Μαιάνδρου είναι τετράιχνη οδός τύπου γ4ν*, συνολικού πλάτους οδοστρώματος 16,0μ (από οριογραμμή σε οριογραμμή), με κεντρική νησίδα από αμφίπλευρο στηθαίο σκυροδέματος, πλάτους 2,10μ., περιλαμβανομένων και των κεντρικών λωρίδων καθοδήγησης. Στο τμήμα μετά τον Α/Κ Μαιάνδρου η οδός γίνεται εξάιχνη, ως η υφιστάμενη, συνολικού πλάτους οδοστρώματος 27,0μ., με κεντρική νησίδα με μονόπλευρα μεταλλικά στηθαία, πλάτους 5,00 μ. περιλαμβανόμενων και των κεντρικών λωρίδων καθοδήγησης. Το τμήμα που της αρτηρίας που μετέχει στην παρούσα εργολαβία, έχει μήκος 3.565μ. Το δυτικό τμήμα της Εσωτερικής Περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης (Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή) κατατάσσεται στην κατηγορία ΒΙΙ (αστική οδός ταχείας κυκλοφορίας, ομάδα οδών που διατρέχουν περιοχές εντός σχεδίου ημιαστικές και αστικές- με βασική λειτουργία τη σύνδεση και με περιορισμούς στην εξυπηρέτηση των παρόδιων ιδιοκτησιών - χρήσεων) με ταχύτητα μελέτης Ue=70χλμ./ώρα, με ελάχιστες ακτίνες καμπυλών οριζοντιογραφικής χάραξης για πεδινά εδάφη Rmin=160μ. και οριακή τιμή ακτινών κυρτών κατακόρυφων καμπυλών συναρμογής μέσω της οποίας διατίθεται το απαραίτητο μήκος ορατότητας για στάση Hkmin=4.500μ. και Hwmin=2500μ. Η μέγιστη κατά μήκος κλίση ορίζεται σε 6% (έως 9% κατ εξαίρεση). Το τμήμα της Αρτηρίας που μετέχει στις ως άνω διαμορφώσεις (για το παρόν αντικείμενο) έχει μήκος 1700μ. Σε αυτό το μήκος, το τμήμα της αστικής Αρτηρίας διατηρείται, με οριζοντιογραφική συναρμογή μήκους 80μ. στην επαφή με το τμήμα της Αρτηρίας που μετέχει στην διαμόρφωση του ΑΚ Μαιάνδρου, το οποίο προβλέπεται να κατασκευασθεί πριν τη χ.θ. 4+300. Το τμήμα της αστικής Αρτηρίας που διατηρείται (μετά τη χ.θ. 4+300) λαμβάνει μέγιστη κατά μήκος κλίση 4.6% και αντίστοιχα η ελάχιστη εφαρμοσθείσα οριζοντιογραφική καμπύλη (σε αυτό το τμήμα) λαμβάνει τιμή Rmin=1043μ.(τιμή κατά προσέγγιση μέσω της επίγειας αποτύπωσης). Α/Κ Μαιάνδρου Η διαμόρφωση αυτού του Α/Κ είναι μορφής ρόμβου με κυκλικό κόμβο (roundabout) διαμέτρου 55μ., στο επίπεδο της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή Στη διαμόρφωση του Ανισόπεδου Κόμβου Μαιάνδρου, που επιτυγχάνεται κατασκευή τεχνικού 9

Cover&Cut μήκους 70,5μ., μετέχουν τέσσερις μονόιχοι κλάδοι και τρεις συνδετήριου κλάδοι. Οι κλάδοι 1,2,3 και 4 είναι μονόιχοι που συνδέουν το roundabout με την αρτηρία με πλάτος οδοστρώματος 5,5μ. Η οριζοντιογραφική τους χάραξη χαρακτηρίζεται ευθυτενής. Οι τρεις συνδετήριοι κλάδοι (1,2 και 3) είναι μονόιχοι και αφορούν τους απ ευθείας στρέφοντες, να εμπλέκονται στο roundabout. Οι συνδετήριοι κλάδοι παρακάμπτουν το roundabout ανακουφίζοντας το, από επιπλέον κυκλοφοριακή επιβάρυνση. Οι τρεις (1,2 και 3) συνδετήριοι μονόιχοι κλάδοι είναι πλάτους οδοστρώματος 5,0μ.. Ο κάθετος κλάδος προς την οδό Μαιάνδρου, είναι δίιχνη οδός, διπλής κατέυθυνσης, πλάτους οδοστρώματος 3,0μ., ενώ προς τα κοιμητήρια Ευόσμου το πλάτος οδοστρώματος είναι 6,5μ. και αποτελεί τον εγκάρσιο διάδρομο διασύνδεσης των εκατέρωθεν περιοχών της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή. Η οδός πέραν της περιοχής διαμόρφωσης του roundabout, οδηγεί σε τοπικές προσβάσεις. Πίνακας 2: Γεωμετρικά χαρακτηριστικά κλάδων, συνδετήριων κλάδων και κυκλικού κόμβου Α/Κ Μαιάνδρου. α/α Οδός Μήκος (μ) Πλάτος (μ) 1 Κλάδος 1, μονόιχνος 306,9 5,5 2 Κλάδος 2, μονόιχνος 306,9 5,5 3 Κλάδος 3, μονόιχνος 288,0 5,5 4 Κλάδος 4, μονόιχνος 289,3 5,5 5 Συνδετήριος κλάδος 1, μονόιχνος 70,2 5,0 6 Συνδετήριος κλάδος 2, μονόιχνος 83,8 5,0 7 Συνδετήριος κλάδος 3, μονόιχνος 92,4 5,0 8 Κάθετος κλάδος προς οδό Μαιάνδου, 192,9 8,0/6,5 δίιχνος 9 Κυκλικός κόμβος (roundabout) 172,8 8,0 ΦΑ/Κ 3 ης Σεπτεμβρίου Η Α.Κ. στη διασταύρωση της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή με την οδό Σοφία Βέμπω και διαμορφούμενες είσοδοι έξοδοι της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή για κατάργηση των ισόπεδων κόμβων στην οδό 23 ης Ιουλίου 1974. Η διαμόρφωση του Ανισόπεδου Κόμβου στην περιοχή της Οδού Βέμπω προσομοιάζει μορφή ασύμμετρου μερικού τριφυλλιού με αντικατάσταση των κλάδωνραμπών του νοτιοδυτικού τεταρτημορίου από έναν εκτενή κλάδο (1) ο οποίος αναλαμβάνει (μέσω κυκλικής κίνησης και με την βοήθεια των υφιστάμενων οδών) το ρόλο επικοινωνίας της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή με την ευρύτερη περιοχή του Εύοσμου αλλά και της ανάντη της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή περιοχής μέσω της Άνω Διάβασης της οδού Βέμπω. Οι στρέφουσες κινήσεις προς βορρά και νότια της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή στο ύψος της οδού Βέμπω, πραγματοποιούνται 10

μέσω διαμόρφωσης των τεσσάρων (4) Κλάδων (1,2,4,5). Οι από και προς ανατολικά οι κινήσεις θα πραγματοποιούνται μέσω των Κλάδων 2 και 1, ενώ αντίστοιχα από και προς δυτικά κινήσεις θα πραγματοποιούνται μέσω των Κλάδων 1 και 4. Η οδός Ακαδήμου προς τα δυτικά υπερυψώνεται, διέρχεται πάνω από την Περιφερειακή οδό και συνδέεται με την οδό 3 ης Σεπτεμβρίου. Η οδός 3 ης Σεπτεμβρίου επίσης έχει υπερυψωθεί και καταλήγει ΝΔ σε ισόπεδο κυκλικό κόμβο για τη σύνδεση της με τις τοπικές οδούς, διαμέτρου 16,0 μ. Στην διαμόρφωση του Ανισόπεδου κόμβου στη διασταύρωση της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή με την οδό Σοφία Βέμπω όπως προαναφέρθηκε, μετέχουν τρεις (4) μονόιχνοι Κλάδοι και ένας (1) δίιχνος συνδετήριος Κλάδος (5). Επίσης, στη διαμόρφωση του Ανισόπεδου κόμβου στη διασταύρωση της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή με την οδό Σοφία Βέμπω μετέχει και ο Κλάδος 6 (δίιχνος, εύρους 5,50μ. τοπικού χαρακτήρα με λειτουργικά χαρακτηριστικά πρόσβασης και σύνδεσης) ο οποίος τοποθετείται σε θέση προβλεπόμενη από το ρυμοτομικό σχέδιο και αποκαθιστά την συνέχεια των κινήσεων επί της υφιστάμενης οδού Ακαδήμου, οι οποίες πρόκειται να διακοπούν από την κατασκευή των κλάδων 2 και 4. Οι κλάδοι 1,2 και 4 είναι μονόιχνοι κλάδοι μεταφοράς της κυκλοφορίας από και προς την Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή, εύρους οδοστρώματος 5.5μ. και 3,75μ. στις θέσεις όπου οι κλάδοι μετατρέπονται σε λωρίδες επιβράδυνσης-επιτάχυνσης. Ειδικότερα, για τον Κλάδο 1 το εύρος οδοστρώματος διαμορφώνεται στα 7,60μ. μετά την χ.θ.0+460 όπως προβλέπεται από το ρυμοτομικό σχέδιο. Ομοίως, για τον συνδετήριο Κλάδο 5, προβλέπεται εύρος οδοστρώματος 6,50μ. ή 8,00μ. ανάλογα και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το ρυμοτομικό σχέδιο στις αντίστοιχες θέσεις κατασκευής. Οι τρείς μονόιχνοι κλάδοι 1,2 και 4 καθώς και ο δίιχνος συνδετήριος Κλάδος (5) έχουν σχεδιαστεί λαμβάνοντας ταχύτητα μελέτης Ve=30χλμ/ώρα (λειτουργικά χαρακτηριστικά σύνδεσης αλλά και πρόσβασης). Ο κλάδος 1 διαθέτει συνολικό μήκος 570,10μ. και παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 5,00%, με ελάχιστες τιμές ακτινών κατακόρυφων καμπυλών Hkmin=400μ. και Ηwmin=250μ. Ο κλάδος 2 διαθέτει συνολικό μήκος 122,78μ. και παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 5,50%, με ελάχιστες τιμές ακτίνων κατακόρυφων καμπυλών Hwmin=350μ. Η διαμόρφωση λωρίδας επιβράδυνσης-εξόδου προς τον κλάδο 5 αποτελείται από τα εξής τμήματα: LR (Zώνη επιβράδυνσης)=50.00 μ. LD (Ζώνη εξόδου) =60μ. Ο κλάδος 4 διαθέτει συνολικό μήκος 281,13μ. και παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 5,00%, με ελάχιστη τιμή ακτίνας κατακόρυφης καμπύλης Hwmin=510μ. Η διαμόρφωση λωρίδας επιτάχυνσης-εισόδου προς την Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή αποτελείται από τα εξής τμήματα: LΑ (Zώνη επιτάχυνσης)=80.00 μ, LM=100μ., LΕ=60μ. O δίιχνος συνδετήριος κλάδος 5 έχει συνολικό μήκος 171,34μ. και παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 5,50%, με ελάχιστη τιμή ακτίνας κατακόρυφης καμπύλης Hkmin=1000μ. Τέλος, ο συνδετήριος κλάδος 6 έχει συνολικό μήκος 125,12μ. και 11

παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 8,00%, με ελάχιστες τιμές ακτινών κατακόρυφων καμπυλών Hkmin=400μ. και Ηwmin=400μ. Ο κάθετος κλάδος οδού Βέμπω, έχει σχεδιαστεί με ταχύτητα μελέτης Ve=40χλμ/ώρα και αποτελεί τον εγκάρσιο διάδρομο διασύνδεσης των εκατέρωθεν περιοχών της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή στην περιοχή διαμόρφωσης του Ανισόπεδου κόμβου. Αποτελεί επίσης, οδό που οδηγεί στην αρχή και το πέρας της σε τοπικές προσβάσεις (κατηγορία οδών που διατρέχουν περιοχές εκτός ή εντός σχεδίου - περιαστικές και αστικές- με βασική λειτουργία τη σύνδεση και με δυνατότητα εξυπηρέτησης των παρόδιων ιδιοκτησιών ΓIV). Διαθέτει συνολικό μήκος 355,32μ., παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 6,50%, με ελάχιστες τιμές ακτίνιων κατακόρυφων καμπυλών Hkmin=750μ. και Hwmin=500μ. Η οδός Ακαδήμου, κινείται παράλληλα της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή από το ύψος της οδού Μαιάνδρου. Η οδός Ακαδήμου κατατάσσεται στην κατηγορία οδών ΔΙV σε περιοχές εντός σχεδίου (αστικές) με βασική λειτουργία την πρόσβαση. Η κατασκευή των κλάδων 2 και 4 αποκόπτει την ροή της κυκλοφορίας των οχημάτων στο σημείο. Τμήμα της κυκλοφοριακής αποκατάστασης αναλαμβάνεται από την κατασκευή του (προβλεπόμενου ως τοπικής οδού στο ρυμοτομικό σχέδιο) κλάδου 6. Η ολοκλήρωση της αποκατάστασης απαιτεί την υψομετρική επανασχεδίαση της οδού Ακαδήμου μετά την κατασκευή των κλάδων 2 και 4 με σκοπό αυτή να διέρχεται κάτω από το τεχνικό γεφύρωσης της οδού Βέμπω. Το απαιτούμενο μήκος για την αποκατάσταση ανέρχεται σε 216,20μ. παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 5,50%, με ελάχιστες τιμές ακτίνιων κατακόρυφων καμπυλών Hkmin=450μ. και Hwmin=450μ. Η διαμόρφωση εισόδων εξόδων της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή για κατάργηση των ισόπεδων κόμβων στην οδό 23 ης Ιουλίου 1974 απαιτεί την διαμόρφωση και κατασκευή τεχνικού Κάτω Διάβασης μήκους 88,00μ. για την υπόγεια διασύνδεση των οδών Παρμενίωνα και 25 ης Μαρτίου. Οι στρέφουσες κινήσεις (μετά την κατάργηση των ισόπεδων αριστερόστροφων προσβάσεων από την Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή) μπορούν να πραγματοποιούνται μέσω των υφιστάμενων δεξιόστροφων συνδέσεων στην περιοχή διαμόρφωσης της Κ.Δ. με την συνδρομή της κατασκευής του κλάδου 3 Ο κάθετος κλάδος Παρμενίωνα - 25 ης Μαρτίου, έχει σχεδιαστεί με ταχύτητα μελέτης Ve=40χλμ/ώρα και αποτελεί τον εγκάρσιο διάδρομο διασύνδεσης των εκατέρωθεν περιοχών της Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή στην περιοχή που πρόκειται, όπως αναφέρθηκε, να καταργηθούν οι ισόπεδες αριστερόστροφες προσβάσεις από την Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή Ομοίως με την οδό Βέμπω, αποτελεί οδό που οδηγεί στην αρχή και το πέρας της σε τοπικές προσβάσεις (κατηγορία οδών που διατρέχουν περιοχές εκτός ή εντός σχεδίου -περιαστικές και αστικές- με βασική λειτουργία τη σύνδεση και με δυνατότητα εξυπηρέτησης των παροδίων ιδιοκτησιών ΓIV). Διαθέτει συνολικό μήκος 278,00μ., παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 8,60%, με ελάχιστες τιμές ακτίνιων κατακόρυφων καμπυλών Hkmin=450μ. και Hwmin=400μ. Η κατασκευή της νέας Κάτω Διάβασης για την υπόγεια διασύνδεση των οδών Παρμενίωνα και 25 ης Μαρτίου απαιτεί την κατάργηση της υφιστάμενης σχολικής εισόδου εξόδου καθώς και την κατάργηση του υφιστάμενου πεζοδρομίου στην ίδια 12

πλευρά. Η πρόσβαση των οχημάτων των κατοίκων (μέσω της υφιστάμενης παράπλευρης οδού) στα κτίρια περί την χ.θ. 0+185 της οδού, απαιτεί την επιμήκυνση του τεχνικού της Κ.Δ. προς νότια, που έτσι λαμβάνει συνολικό μήκος 88μ. Ο κλάδος 3 είναι μονόιχνος πλάτους οδοστρώματος 5.5μ και 3,75μ. στις θέσεις όπου μετατρέπεται σε λωρίδα επιβράδυνσης-επιτάχυνσης. Η οριζοντιογραφική του χάραξη χαρακτηρίζεται ευθυτενής και έχει σχεδιαστεί με ταχύτητα μελέτης Ve=40χλμ/ώρα. Ο κλάδος 3 διαθέτει συνολικό μήκος 261,98μ. και παρουσιάζει μέγιστη κατά μήκος κλίση 6,8%, με τιμή ακτίνας κατακόρυφης καμπύλης Hwmin=250μ. Η διαμόρφωση λωρίδας επιτάχυνσης-εισόδου προς την Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή. αποτελείται από τα εξής τμήματα: LΑ (Zώνη επιτάχυνσης)=100 μ LM=100μ., LΕ=60μ., λαμβάνεται συνολικό μήκος LM + LΑ= 190μ. και συνολικά LM + LΑ + LΕ = 250μ. (ΟΜΟΕ-ΑΚ). Πίνακας 3: Γεωμετρικά χαρακτηριστικά κλάδων και συνδετήριων κλάδων Σύμπλεγμα 3ης Σεπτεμβρίου α/α Οδός Μήκος (μ) Τυπική διατομή (Πλάτος) (μ) 1 Κλάδος 1, μονόιχνος 570,1 5,50 2 Κλάδος 2, μονόιχνος 148,1 5,50 3 Κλάδος 4, μονόιχνος 281,1 5,50 4 Συνδετήριος Κλάδος 5, δίιχνος, διπλής κατεύθυνσης 171,3 6,50/8,00 5 Κλάδος 6, δίιχνος, διπλής κατεύθυνσης 125,1 6,00 6 Κάθετος κλάδος οδού Βέμπω, δίιχνος, διπλής 355,3 7,50 κατεύθυνσης 7 Οδός Ακαδήμου, δίιχνος, διπλής κατεύθυνσης 216,2 7,00 8 Οδός 3 ης Σεπτεμβρίου Άνω Διάβαση, δίιχνος, διπλής 248,7 8,00 κατεύθυνσης Κλάδος 3, μονόιχνος 262,0 5,50 Σύνδεση με οδό Μοναστηρίου Στην περιοχή της αρτηρίας πριν τη διασταύρωση της με την οδό Μοναστηρίου, αναδιαμορφώνονται οι μεταξύ τους υπάρχουσες κινήσεις. Συγκεκριμένα, καταργείται ο ισόπεδος κόμβος. Αναδιαμορφώνονται οι κλάδοι 4, 5 σύνδεσης της αρτηρίας με την οδό Μάρκου Μπότσαρη που εξυπηρετούν τις κινήσεις από ανατολικά προς την οδό Μοναστηρίου και από οδό Μοναστηρίου προς δυτικά. Επίσης, δημιουργούνται τρεις νέοι κλάδοι. Ο κλάδος 1, ο οποίος είναι μονόιχνος, συνδέει την αρτηρία για τους ερχόμενους από δυτικά προς οδό Μοναστηρίου ενώ ο κλάδος 2, επίσης μονόιχνος, συνδέει την οδό Μοναστηρίου με τους οδεύοντες προς τα ανατολικά της αρτηρίας. Ο 13

κλάδος 3 είναι δίιχνος διπλής κατεύθυνσης και είναι συνδετήριος της αρτηρίας με την Μοναστηρίου (μέσω των κλάδων 1, 2). Στο μεγαλύτερο μήκος του είναι η υφιστάμενη οδός Μιαούλη, η οποία συνδέεται με έξι υφιστάμενες οδούς κάθετα σε αυτήν. Πίνακας 4: Γεωμετρικά χαρακτηριστικά κλάδων και συνδετήριων κλάδων σύνδεσης με οδό Μοναστηρίου. α/α Οδός Μήκος (μ) Πλάτος (μ) 1 Κλάδος 1, μονόιχνος 141,2 5,50 2 Κλάδος 2, μονόιχνος 125,8 5,50 3 Κλάδος 3, δίιχνος, διπλής 446,9 5,50/6,50 κατεύθυνσης 4 Κλάδος 4, μονόιχνος 148,9 5,50 5 Κλάδος 5, μονόιχνος 70,0 5,50 Δευτερεύον οδικό δίκτυο Προβλέπεται η αποκατάσταση τοπικών οδών που αποκόπτονται σύμφωνα με τις οριστικές μελέτες οδοποιίας, όπου δεν είναι εφικτή η σύνδεση με υφιστάμενες οδούς. Τυπικές διατομές προς εφαρμογή. Οι εφαρμοσμένες τυπικές διατομές για τις περιπτώσεις των κλάδων, δηλαδή οι διατομές μονής ή διπλής κατεύθυνσης κλάδου κόμβου (εγκάρσιοι κλάδοι και οδοί αποκατάστασης κυκλοφορίας) παρουσιάζονται στο σχέδιο υπ αρ.τ.δ.1. με την παρακάτω σύνθεση οδοστρώματος. Ασφαλτική αντιολισθηρή στρώση πάχους 0.025μ. Ασφαλτική στρώση κυκλοφορίας κατά την Π.Τ.Π. Α265 πάχους 1x0.05μ. Ασφαλτική ισοπεδωτική στρώση κατά την Π.Τ.Π. Α265 πάχους 1x0.05μ. Ασφαλτική στρώση βάσης κατά την Π.Τ.Π. Α260 πάχους 3x0.05μ. Βάση κατά την Π.Τ.Π. Ο-155 πάχους 0.20μ σε στρώσεις των 0.10μ. (2x0,10μ.) Υπόβαση κατά την Π.Τ.Π. Ο-150 πάχους 0.20μ σε στρώσεις των 0.10μ. (2x0,10μ.) 1.2.3 Κανονισμοί που χρησιμοποιήθηκαν Για την σύνταξη της μελέτης, χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω κανονισμοί - Προδιαγραφές : Οδηγίες Μελετών Οδικών Έργων - Τεύχος 8 Αποχέτευση Στράγγιση Υδραυλικά Έργα Οδών - ΟΜΟΕ-ΑΣΥΕΟ/2002. Π.Δ. 696/74 - Τεχνικές Προδιαγραφές Μελετών. Αμερικάνικοι Κανονισμοί FHWA, HEC12, Drainage of Highway Pavements, 1984. Οδηγίες Σύνταξης Μελετών Έργων Οδοποιίας - Ο.Σ.Μ.Ε.Ο. - Αναθεώρηση Α3 - Ιούνιος 2001. 14

Για την εκπόνηση της μελέτης ελήφθησαν υπ όψη: Τα συμβατικά τεύχη του έργου. Οι ΟΣΜΕΟ. Οι ισχύουσες προδιαγραφές. Το τεύχος της Κατακόρυφης Σήμανσης Αυτοκινητοδρόμων (ΟΜΟΕ-ΚΣΑ) μέρος 1 πληροφοριακή σήμανση. Το τεύχος της Κατακόρυφης Σήμανσης Αυτοκινητοδρόμων (ΟΜΟΕ-ΚΣΑ) μέρος 2 πινακίδες σταθερού περιεχομένου και ενημερωτικές πινακίδες. Το τεύχος 7 της Σήμανσης Εκτελούμενων Έργων σε Οδούς (ΟΜΟΕ-ΣΕΕΟ). Τα τυπικά πρότυπα Γεφυρών Σήμανσης της Εγνατία Οδός Α.Ε. Τα πρότυπα Σ 307 & Σ 308 του 1975 περί διαγραμμίσεων οδοστρωμάτων του Οδ. Παπαδάκη προϊσταμένου του τμήματος κυκλοφορίας του Υπουργείου Δημοσίων Έργων. Σχετικά με τον σχεδιασμό της κατακόρυφης σήμανσης, και δεδομένου ότι η Δυτική Εσωτερική Περιφερειακή αποτελεί οδό ταχείας κυκλοφορίας και όχι αυτοκινητόδρομο, σημειώνεται ότι συμβουλευτικά λήφθηκαν υπόψη οι υπό εκπόνηση νέες οδηγίες ΟΜΟΕ-ΚΣΟ (Κύρια Σήμανση Οδών) οι οποίες βρίσκονται σε στάδιο διορθώσεων και επεξεργασίας οι οποίες μετά την έγκριση τους θα αντικαταστήσουν το αντίστοιχο τεύχος «Πινακίδες Σημάνσεως Οδών σχέδια κατασκευής» του Οδ. Παπαδάκη προϊσταμένου του τμήματος κυκλοφορίας του Υπουργείου Δημοσίων Έργων του 1974. Τα σχόλια και οι παρατηρήσεις από τις συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στο περιφερειακό γραφείο Αθηνών καθ όλη την διάρκεια εκπόνησης της μελέτης. 15

Κεφάλαιο 2 ο Καθήκοντα και Υποχρεώσεις ως προς την Ασφάλεια και Υγεία κατά την κατασκευή του έργου. Για την υλοποίηση της πολιτικής ασφάλειας του Αναδόχου και τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων ασφάλειας προτείνεται η κατανομή αρμοδιοτήτων σε όλη την ιεραρχία εκτέλεσης του έργου, όπως καθορίζεται στο Πρόγραμμα Ποιότητας Έργου (ΠΠΕ). Διάγραμμα 1: Αρμοδιότητες και Υποχρεώσεις για την Ασφάλεια στο Εργοτάξιο. 16

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ελληνικής Νομοθεσίας για την ασφάλεια κάθε εμπλεκόμενος στην εκτέλεση του έργου έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες, αναλόγως των γενικότερων καθηκόντων του. Διάγραμμα 2: Ενδεικτικό Οργανόγραμμα Ασφάλειας Εργοταξίου 2.1 Ο Εργοταξιάρχης Ο εργοταξιάρχης, ως νόμιμος εκπρόσωπος του Αναδόχου, είναι υπεύθυνος για την τήρηση των μέτρων ασφαλείας που αφορούν ολόκληρο το έργο. Συγκεκριμένα έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις: Να διαβιβάσει στην αρμόδια επιθεώρηση εργασίας πριν από την έναρξη των εργασιών την εκ των προτέρων γνωστοποίηση του έργου. Να μεριμνήσει για την εκπόνηση Σχεδίου Ασφάλειας και Υγείας και για την κατάρτιση Φακέλου Ασφάλειας και Υγείας, τα οποία πρέπει να τηρούνται στο εργοτάξιο. Να τηρεί Ημερολόγιο Μέτρων Ασφαλείας. Να τηρεί, σύμφωνα µε τους κανόνες της επιστήμης και της τέχνης, τις οδηγίες του επιβλέποντος μηχανικού. Να λαμβάνει υπόψη τις υποδείξεις των συντονιστών για θέματα ασφάλειας και υγείας και να μεριμνά για την τήρηση του ΣΑΥ. Ο εργοταξιάρχης, ως νόμιμος εκπρόσωπος του Αναδόχου, έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις όσον αφορά στο προσωπικό της εταιρείας του: Να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας, και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων. Να έχει στη διάθεσή του γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία. H εκτίμηση αυτή πραγματοποιείται από τους τεχνικό ασφάλειας, ιατρό εργασίας. 17

Να εξασφαλίζει σε κάθε εργαζόμενο κατάλληλη και επαρκή εκπαίδευση στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας. Να μεριμνεί για τη χορήγηση στο προσωπικό του, όλων των αναγκαίων Μέσων Ατομικής Προστασίας για τη δουλειά που εκτελεί. Να εξασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι σε εξωτερικές επιχειρήσεις που εκτελούν εργασίες στην επιχείρησή του έχουν λάβει τις κατάλληλες οδηγίες για την ασφάλεια και την υγεία. Να αναγγέλλει όλα τα εργατικά ατυχήματα στις αρμόδιες επιθεωρήσεις εργασίας και στις αρμόδιες υπηρεσίες του ασφαλιστικού οργανισμού στον οποίο υπάγεται ο τραυματίας εντός 24 ωρών. Εφόσον πρόκειται περί σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου, πρέπει να τηρούνται αμετάβλητα όλα τα στοιχεία που δύνανται να χρησιμεύσουν για εξακρίβωση των αιτίων του ατυχήματος. Να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων και κατάλογο των εργατικών ατυχημάτων που είχαν ως συνέπεια για τον εργαζόμενο ανικανότητα εργασίας μεγαλύτερη των τριών εργάσιμων ημερών. Ο Εργοταξιάρχης στο παρόν έργο μπορεί να αναλάβει να είναι ο Μηχανικός του Έργου ή και ο Τεχνικός Ασφαλείας του Έργου εφόσον έχει παρακολουθήσει το ειδικό σεμινάριο ασφάλειας και υγιεινής της εργασίας. Ο εργοταξιάρχης, ως εργαζόμενος, έχει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τον εργαζόμενο. 2.2 Ο Τεχνικός Ασφάλειας Τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις του Τεχνικού ασφάλειας στο συγκεκριμένο έργο μπορεί να εκτελούνται από τον Εργοταξιάρχη ή τον Μηχανικό του Έργου. Ο Τεχνικός Ασφάλειας πρέπει: Να παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συμβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέματα σχετικά µε την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων. Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης (ΒΥΤΑ). Να συμβουλεύει σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προμήθειας μέσων και εξοπλισμού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσματικότητας των ατομικών μέσων προστασίας, καθώς και διαμόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας Να ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων, πριν από τη λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και μεθόδων εργασίας πριν από την εφαρμογή τους και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχημάτων. Να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει μέτρα αντιμετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρμογή τους. Να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας, 18

Να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών του και να προτείνει μέτρα για την αποτροπή παρόμοιων ατυχημάτων Να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων. Να μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενημερώνει και καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελματικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους Να συμμετέχει στην κατάρτιση και εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. Να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο. Οφείλει να διαθέσει στον εργοδότη µια γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν ομάδες εργαζομένων που εκτίθενται σε ιδιαίτερους κινδύνους. H εκτίμηση αυτή πραγματοποιείται σε συνεργασία με EΣYΠΠ ή EΞYΠΠ, σύμφωνα µε τις κείμενες διατάξεις. Ο Τεχνικός Ασφάλειας, ως εργαζόμενος, έχει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τον εργαζόμενο Η άσκηση του έργου του Τεχνικού Ασφάλειας δεν αποκλείει την ανάθεση σ αυτόν από τον εργοδότη και άλλων καθηκόντων, πέρα από το ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησής του ως τεχνικού ασφάλειας. Ο Τεχνικός Ασφάλειας υπάγεται απευθείας στη διοίκηση της επιχείρησης. Έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζομένους. Τυχόν διαφωνία του µε τον εργοδότη, για θέματα της αρμοδιότητάς του, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασης του. 2.3 Ο Μηχανικός του έργου Κάθε αρμόδιος μηχανικός του Αναδόχου, έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις: Να δίνει οδηγίες κατασκευής, σύμφωνες µε τους κανόνες της επιστήμης και της τέχνης, για την εκτέλεση εργασιών στο τμήμα του έργου που έχει αναλάβει. Να επιβλέπει την τήρηση των οδηγιών του πριν από την έναρξη των εργασιών και περιοδικά κατά την εκτέλεσή τους (κατ ελάχιστον κάθε εβδομάδα και ύστερα από θεομηνία). Να εφαρμόζει το Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας του έργου, για την εκτέλεση εργασιών στο τμήμα του έργου που έχει αναλάβει. Να τηρεί το Ημερολόγιο Μέτρων Ασφαλείας του έργου (υποχρεωτικές αναγραφές που του αντιστοιχούν). Ο μηχανικός του έργου μπορεί να εκτελεί χρέη Τεχνικού Ασφαλείας. Οι υποχρεώσεις του Τεχνικού Ασφαλείας δίδονται παραπάνω. Κάθε αρμόδιος μηχανικός του Αναδόχου, ως εργαζόμενος, έχει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τον εργαζόμενο. 19

2.4 Ο Υπεργολάβος Κάθε υπεργολάβος έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις: Να λαμβάνει και να τηρεί όλα τα μέτρα ασφαλείας που αφορούν στο τμήμα του έργου που έχει αναλάβει. Να τηρεί, σύμφωνα µε τους κανόνες της επιστήμης και της τέχνης, τις οδηγίες του επιβλέποντος. Να εφαρμόζει το Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας του έργου, για την εκτέλεση εργασιών στο τμήμα του έργου που έχει αναλάβει. Να λαμβάνει υπόψη τις υποδείξεις των συντονιστών για θέματα ασφάλειας και υγείας. Ο υπεργολάβος έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις, ως εργοδότης, όσον αφορά στο προσωπικό της εταιρίας του: Να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας, και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων. Να έχει στη διάθεσή του γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία. H εκτίμηση αυτή πραγματοποιείται από τους τεχνικό ασφάλειας, ιατρό εργασίας. Να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες τεχνικού ασφάλειας (και ιατρού εργασίας για επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 50 εργαζομένους). Οι υποχρεώσεις του τεχνικού ασφάλειας ή/και του ιατρού εργασίας δεν θίγουν την αρχή της ευθύνης του εργοδότη. Να εξασφαλίζει σε κάθε εργαζόμενο κατάλληλη και επαρκή εκπαίδευση στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας. Να χορηγεί στο προσωπικό του, όλα τα αναγκαία Μέσα Ατομικής Προστασίας για τη δουλειά που εκτελεί. Να εξασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι σε εξωτερικές επιχειρήσεις που εκτελούν εργασίες στην επιχείρησή του έχουν λάβει τις κατάλληλες οδηγίες για την ασφάλεια και την υγεία. Να αναγγέλλει στις αρμόδιες επιθεωρήσεις εργασίας και στις αρμόδιες υπηρεσίες του ασφαλιστικού οργανισμού στον οποίο υπάγεται ο εργαζόμενος εντός 24 ωρών όλα τα εργατικά ατυχήματα και εφόσον πρόκειται περί σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου, να τηρεί αμετάβλητα όλα τα στοιχεία που δύνανται να χρησιμεύσουν για εξακρίβωση των αιτίων του ατυχήματος. Να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων και κατάλογο των εργατικών ατυχημάτων που είχαν ως συνέπεια για τον εργαζόμενο ανικανότητα εργασίας μεγαλύτερη των τριών εργάσιμων ημερών. Ο υπεργολάβος, ως εργαζόμενος, έχει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τον εργαζόμενο. 2.5 Ο Εργοδηγός Κάθε εργοδηγός, ως εκπρόσωπος του εργοδότη, έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις: 20

Να καθοδηγεί τους εργαζόμενους του συνεργείου του, για την τήρηση των απαιτούμενων μέτρων ασφαλείας σε κάθε φάση εργασίας. Να επιθεωρεί το προσωπικό του συνεργείου του τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, προκειμένου να διαπιστώσει την τήρηση των μέτρων ασφαλείας από αυτούς. Να εφαρμόζει το Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας του έργου, για την εκτέλεση εργασιών στο τμήμα του έργου που έχει αναλάβει. Να λαμβάνει υπόψη τις υποδείξεις των συντονιστών για θέματα ασφάλειας και υγείας. Κάθε εργοδηγός, ως εργαζόμενος, έχει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τον εργαζόμενο. 2.6 Οι Εργαζόμενοι Κάθε εργαζόμενος έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις: Να εφαρμόζει τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας και να φροντίζει ανάλογα µε τις δυνατότητές του, για την ασφάλεια και την υγεία του καθώς και των άλλων ατόμων που επηρεάζονται από τις πράξεις ή παραλείψεις του κατά την εργασία, σύμφωνα µε την εκπαίδευσή του και τις κατάλληλες οδηγίες του εργοδότη του. Για την πραγματοποίηση αυτών των στόχων, οφείλει ειδικότερα, σύμφωνα µε την εκπαίδευσή του και τις κατάλληλες οδηγίες του εργοδότη του: α) Να χρησιμοποιεί σωστά τις μηχανές, τις συσκευές, τα εργαλεία, τις επικίνδυνες ουσίες, τα μεταφορικά και άλλα μέσα. β) Να χρησιμοποιεί σωστά τον ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό που τίθεται στη διάθεσή του και μετά τη χρήση να τον τακτοποιεί στη θέση του. γ) Να µη θέτει εκτός λειτουργίας, αλλάζει ή μετατοπίζει αυθαίρετα τους μηχανισμούς ασφάλειας των μηχανών, εργαλείων, συσκευών, εγκαταστάσεων και κτιρίων και να χρησιμοποιεί σωστά αυτούς τους μηχανισμούς ασφαλείας. δ) Να αναφέρει αμέσως στον εργοδότη (ή/και σε όσους ασκούν αρμοδιότητες τεχνικού ασφάλειας και ιατρού εργασίας), όλες τις καταστάσεις που μπορεί να θεωρηθεί εύλογα ότι παρουσιάζουν άμεσο και σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία, καθώς και κάθε έλλειψη που διαπιστώνεται στα συστήματα προστασίας. ε) Να συντρέχει τον εργοδότη (και όσους ασκούν αρμοδιότητες τεχνικού ασφάλειας και ιατρού εργασίας), όσον καιρό χρειαστεί, ώστε να καταστεί δυνατή η εκπλήρωση όλων των καθηκόντων ή απαιτήσεων για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία. στ) Να συντρέχει τον εργοδότη (και όσους ασκούν αρμοδιότητες τεχνικού ασφάλειας και ιατρού εργασίας), όσον καιρό χρειαστεί, ώστε ο εργοδότης να μπορεί να εγγυηθεί ότι το περιβάλλον και οι συνθήκες εργασίας είναι ασφαλείς και χωρίς κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία εντός του πεδίου δραστηριότητάς του. Να παρακολουθεί τα σχετικά σεμινάρια ή άλλα επιμορφωτικά προγράμματα σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. Προκειμένου να μπορέσει να 21

εκπληρώσει την παραπάνω υποχρέωση, έχει δικαίωμα να λάβει επαρκή απαλλαγή από την εργασία χωρίς απώλεια αποδοχών, καθώς και να του παρασχεθούν τα αναγκαία μέσα. Να φορά κράνος προστασίας της κεφαλής και υποδήματα ασφαλείας, τα οποία χορηγούνται από τον εργοδότη του. 2.7 Ο Ιατρός Εργασίας Υποχρέωση χρήσης των υπηρεσιών του Ιατρού Εργασίας έχουν όλες οι εταιρίες που απασχολούν πενήντα (50) ή και παραπάνω εργαζομένους ανεξάρτητα από τον κλάδο της οικονομικής η παραγωγικής τους δραστηριότητας. Η κατασκευαστική εταιρία εφόσον το παρόν έργο είναι μικρό σε έκταση, με αριθμό μικρότερο των 50 εργαζομένων μπορεί να μην έχει ορίσει κάποιο άτομο στη θέση του Ιατρού Εργασίας ή να έχει συνάψει σύμβαση με μία Εξωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.) για την κάλυψη της θέσης του. Ο Ιατρός Εργασίας έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις: Να παρέχει υποδείξεις και συμβουλές στον εργοδότη, στους εργαζομένους και στους εκπροσώπους τους, γραπτά ή προφορικά, σχετικά µε τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Τις γραπτές υποδείξεις τις καταχωρεί στο ειδικό βιβλίο υποδείξεων. Ο εργοδότης λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ αυτό το βιβλίο. Να προβαίνει σε ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων σχετικό µε τη θέση εργασίας τους, μετά την πρόσληψή τους ή την αλλαγή θέσης εργασίας, καθώς και σε περιοδικό ιατρικό έλεγχο κατά την κρίση του επιθεωρητή εργασίας ύστερα από αίτημα της επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, όταν τούτο δεν ορίζεται από το νόμο. Να μεριμνά για τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων και μετρήσεων παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος σε εφαρμογή των διατάξεων που ισχύουν κάθε φορά. Να εκτιμά την καταλληλότητα των εργαζομένων για τη συγκεκριμένη εργασία, να αξιολογεί και καταχωρεί τα αποτελέσματα των εξετάσεων, εκδίδει βεβαίωση των παραπάνω εκτιμήσεων και την κοινοποιεί στον εργοδότη. Το περιεχόμενο της βεβαίωσης πρέπει να εξασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζομένου και μπορεί να ελεγχθεί από τους υγειονομικούς επιθεωρητές του Υπουργείου Εργασίας, για την κατοχύρωση του εργαζομένου και του εργοδότη. Να επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων προστασίας της υγείας των εργαζομένων και πρόληψης των ατυχημάτων. Για το σκοπό αυτό: Να τηρεί το ιατρικό και επιχειρησιακό απόρρητο. Να αναγγέλλει µέσω της επιχείρησης στην επιθεώρηση εργασίας ασθένειες των εργαζομένων που οφείλονται στην εργασία. Να ενημερώνεται από τον εργοδότη και τους εργαζομένους για οποιοδήποτε παράγοντα στο χώρο εργασίας και έχει επίπτωση στην υγεία. Να συνεργάζεται κατά την εκτέλεση του έργου του με τον τεχνικό ασφάλειας, πραγματοποιώντας με αυτόν κοινούς ελέγχους των χώρων εργασίας. 22

Ο Ιατρός Εργασίας, ως εργαζόμενος, έχει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τον εργαζόμενο: Ο Ιατρός Εργασίας υπάγεται απευθείας στη διοίκηση της επιχείρησης. Έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζομένους. Τυχόν διαφωνία του µε τον εργοδότη, για θέματα της αρμοδιότητάς του, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασης του. 2.8 Ο Συντονιστής ασφάλειας Ο Συντονιστής ασφάλειας κατά την εκτέλεση του έργου έχει τις παρακάτω υποχρεώσεις: Να συντονίζει την εφαρμογή των γενικών αρχών πρόληψης και ασφάλειας στις τεχνικές ή/και οργανωτικές επιλογές, προκειμένου να προγραμματίζονται οι διάφορες εργασίες ή φάσεις εργασίας που διεξάγονται ταυτόχρονα ή διαδοχικά και στην πρόβλεψη της διάρκειας εκτέλεσης των διαφόρων αυτών εργασιών ή φάσεων εργασίας. Συντονίζει την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων μεριμνώντας ώστε ο Ανάδοχος και οι υπεργολάβοι και, εάν αυτό είναι αναγκαίο για την προστασία των εργαζομένων, οι αυτοαπασχολούμενοι να εφαρμόζουν µε συνέπεια τις υποχρεώσεις που τους αντιστοιχούν και να εφαρμόζουν το Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας του έργου. Να αναπροσαρμόζει ή να μεριμνά ώστε να αναπροσαρμοστεί το Σχέδιο και ο Φάκελος Ασφάλειας και Υγείας. Να οργανώνει μαζί µε τους Τεχνικούς Ασφάλειας και τους Ιατρούς Εργασίας τη συνεργασία, μεταξύ του Αναδόχου και των υπεργολάβων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που διαδέχονται ο ένας τον άλλον στο εργοτάξιο, και το συντονισμό των δραστηριοτήτων για την προστασία των εργαζομένων και την πρόληψη των ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών, καθώς και την αμοιβαία ενημέρωση τους, όταν πολλές επιχειρήσεις μοιράζονται τον ίδιο χώρο εργασίας, μεριμνώντας για τη συμμετοχή εφόσον υπάρχει ανάγκη των αυτοαπασχολουμένων. Να συντονίζει την εποπτεία για την ορθή εφαρμογή των εργασιακών διαδικασιών. Να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να επιτρέπεται η είσοδος στο εργοτάξιο µόνο στα πρόσωπα που έχουν τη σχετική άδεια. Να συνεργάζεται µε τους Τεχνικούς Ασφάλειας και τους Ιατρούς Εργασίας καθ' όλη τη διάρκεια απασχόλησης στο εργοτάξιο και να ζητά τη γνώμη τους κάθε φορά που κρίνει απαραίτητο. Ο Συντονιστής ασφάλειας κατά την εκτέλεση του έργου, ως εργαζόμενος, έχει τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τον εργαζόμενο. 23