Οδηγός προφορικών εξετάσεων για το ΚΠΓ Εξεταστική περίοδος 2017Β

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ TOY ΚΠΓ Επιστημονικές Ομάδες Προετοιμασίας Εξετάσεων Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) & Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Οδηγός προφορικών εξετάσεων για το ΚΠΓ Εξεταστική περίοδος 2017Β

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Αλλαγές στην προφορική εξέταση 1.1 Η αύξηση του συνολικού χρόνου της προφορικής εξέτασης 1.1.1. Προφορική εξέταση Β επίπεδου γλωσσομάθειας & χρήση του πρόχειρου βαθμολογίου 1.1.2. Προφορική εξέταση Γ επίπεδου γλωσσομάθειας & χρήση του πρόχειρου βαθμολογίου 1.2 Νέο έντυπο βαθμολόγησης 1.2.1. Αξιολόγηση-βαθμολόγηση με βαθμίδες της κλίμακας Likert 1.2.2. Τα κριτήρια αξιολόγησης 1.3 Η καθιέρωση του παρατηρητή της προφορικής εξέτασης 1.3.1 Ο παρατηρητής ως υποστηρικτής και σύμβουλος του εξεταστή 1.3.2 Ο παρατηρητής ως «διαμεσολαβητής» 1.3.3 Η φόρμα παρατήρησης 2. Χρήσιμες συμβουλές στον εξεταστή 2

1. ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Η νέα νομοθεσία (Ν. 4452/2017) για το σύστημα των έντυπων εξετάσεων του ΚΠΓ προβλέπει την ύπαρξη ενός εξεταστή στην αίθουσα προφορικής εξέτασης, ο οποίος βεβαίως διατηρεί τον ρόλο του αξιολογητή-βαθμολογητή που είχε και πριν. Έτσι, από την εξεταστική περίοδο 2017Β, δεν θα συνυπάρχουν δύο εξεταστές στην αίθουσα προφορικής εξέτασης, οι οποίοι να εξετάζουν τους υποψήφιους εναλλάξ. Η πρακτική των δύο εξεταστών που δοκιμάστηκε επί σειρά ετών στο σύστημα εξετάσεων του ΚΠΓ συνεπάγονταν σημαντικό οικονομικό κόστος και δαπάνη σε ανθρώπινο δυναμικό χωρίς ωστόσο να έχει την αναμενόμενη ανταποδοτικότητα. Η δαπάνη θα δικαιολογούνταν εάν εξασφαλίζονταν μεγαλύτερη αντικειμενικότητα στη βαθμολόγηση από δύο εξεταστές. Όμως, οι επιστημονικές ομάδες έργου στα πανεπιστήμια που έχουν την ευθύνη των εξετάσεων διαπίστωσαν, εξετάζοντας δεδομένα που παραχώρησε το ΥΠΠΕΘ, πως η τελική βαθμολογία των δύο εξεταστών ήταν ακριβώς η ίδια, στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, όταν δίνεται ταυτοχρόνως από τους δύο εξεταστές κατόπιν συνεννόησης (και όχι σε διαφορετικό χρόνο, με καλυμμένο το αποτέλεσμα της αξιολογικής διαδικασίας όπως συμβαίνει στην αξιολόγηση γραπτού λόγου από δύο βαθμολογητές). Η αλλαγή της σχετικής νομοθεσίας, την οποία εισηγήθηκε η ΚΕΕ, κρίθηκε απαραίτητη δίνοντας με τον τρόπο αυτό και λύση στο πρόβλημα μετακίνησης μεγάλου αριθμού εξεταστών και ιδίως σε εξεταστικά κέντρα απομακρυσμένων περιοχών στα οποία δύσκολα οι εξεταστές δέχονταν να μεταβούν. Εξάλλου, την πρακτική τού ενός εξεταστή ακολουθούν και αρκετά διεθνή εξεταστικά συστήματα. Δηλαδή, δεν επιτρέπουν σε δύο εξεταστές να είναι εντός της αίθουσας ταυτόχρονα για να εξετάζουν τους υποψήφιους εναλλάξ. Προβλέπουν να βρίσκεται στην αίθουσα μόνο ένας εξεταστής και όταν αυτός κουραστεί να αντικαθίσταται και να αναλαμβάνει άλλος. Πριν εισηγηθεί η ΚΕΕ του ΚΠΓ την αλλαγή νομοθεσίας έλαβε υπόψη της τα πορίσματα ερευνητικού έργου τα οποία δείχνουν πως δεν υπάρχει σημαντική απόκλιση στην αξιολογική κρίση της επίδοσης του υποψηφίου στην περίπτωση του ενός ή και των δύο εξεταστών, εφόσον οι συνθήκες των προφορικών εξετάσεων παραμένουν οι ίδιες. Η έρευνα έγινε με τη συγχρηματοδότηση (μέσω ΕΣΠΑ) ερευνητικών προγραμμάτων για το ΚΠΓ που υλοποίησαν τα δύο πανεπιστήμια (το ΕΚΠΑ και το ΑΠΘ) τα οποία έχουν την ευθύνη των εξετάσεων, στο πλαίσιο των οποίων διενεργήθηκε και το Έργο της Παρατήρησης. Με βάση τα ερευνητικά πορίσματα, αποφασίστηκαν και μια σειρά από πρόσθετες αλλαγές στις υπόλοιπες συνθήκες της προφορικής εξέτασης. Συνεπώς, καθιερώνεται: 1. Ένας εξεταστής ανά αίθουσα. Η εξέταση ζευγών υποψηφίων από τον έναν εξεταστή διενεργείται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που διενεργούνταν μέχρι σήμερα. Η διαφορά είναι ότι (α) ορίζεται, από την αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΠΕΘ που έχει την ευθύνη της διεξαγωγής των εξετάσεων για το ΚΠΓ, ο μέγιστος αριθμός ζευγών υποψηφίων που μπορεί να εξετάσει ένας εξεταστής (και αποστέλλει μεγαλύτερο αριθμό εξεταστών ανά Εξεταστικό Κέντρο), και (β) αυξάνεται κατά 5 λεπτά ο συνολικός χρόνος της εξέτασης κάθε επιπέδου γλωσσομάθειας. 2. Η χρήση ενός πρόχειρου βαθμολογίου από τον εξεταστή στη διάρκεια της εξέτασης και γίνεται υποχρεωτική η κατάθεση του πρόχειρου βαθμολογίου στην Επιτροπή του Εξεταστικού Κέντρου μετά το πέρας αυτής. 3. H χρήση νέου Έντυπου Βαθμολόγησης με τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης και την ίδια σχάρα βαθμολόγησης. 4. Η συμμετοχή παρατηρητών στη διαδικασία της προφορικής εξέτασης, ιδιαίτερα στα μεγάλα Εξεταστικά Κέντρα σε ρόλο υποστηρικτή και διαμεσολαβητή. 5. Η χρήση του Έντυπου Παρατήρησης. 6. Αυξημένος αριθμός επιτηρητών έξω από τις αίθουσες προφορικής εξέτασης για να βοηθούν στη ροή και να παρέχουν βοήθεια στον εξεταστή όταν είναι μόνος στην αίθουσα εάν αυτή χρειαστεί. 3

1.1 Η αύξηση του συνολικού χρόνου της προφορικής εξέτασης Όπως προαναφέρθηκε, αυξάνεται κατά 5 λεπτά ο συνολικός χρόνος της εξέτασης κάθε επιπέδου γλωσσομάθειας. Έτσι, για την προφορική εξέταση των δύο επιπέδων γλωσσομάθειας που εξετάζονται αυτή την εξεταστική περίοδο (2017Β), προβλέπεται η εξής κατανομή χρόνου. Προφορική εξέταση Β επιπέδου γλωσσομάθειας: 1 για ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ (30 για κάθε υποψήφιο) Καλωσορίζετε τους υποψήφιους, τους συστήνεστε και τους θέτετε 1-2 ερωτήσεις γνωριμίας στην ξένη γλώσσα, οι οποίες δεν βαθμολογούνται. Το βασικότερο είναι να μάθετε το όνομά τους, το οποίο γράφετε στο πρόχειρο βαθμολόγιο (βλ. Παράρτημα 1), στην αντίστοιχη στήλη, όπως τους βλέπετε απέναντί σας. 6 για τη ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 1: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ (3 για κάθε υποψήφιο) Με στόχο τον έλεγχο της ικανότητας του υποψήφιου να κάνει σύντομο διάλογο, υποβάλετε σε κάθε εξεταζόμενο χωριστά ερωτήσεις που αφορούν την προσωπική, κοινωνική και σχολική/φοιτητική ή την επαγγελματική του ζωή, σαν να του παίρνατε μια συνέντευξη. Τις ερωτήσεις σας τις επιλέγετε από τον σχετικό κατάλογο των ερωτήσεων στο Φυλλάδιο του Εξεταστή. 6 για τη ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 2: ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ (3 για κάθε υποψήφιο) Η δοκιμασία στοχεύει στον έλεγχο παραγωγής συνεχούς λόγου από τον εξεταζόμενο με αφορμή οπτικά ερεθίσματα και ερωτήματα που του θέτετε. Τα οπτικά ερεθίσματα βρίσκονται στο Τευχίδιο του Υποψηφίου, το οποίο έχει μπροστά του ο εξεταζόμενος. Είναι φωτογραφίες ανθρώπων σε ποικίλες κοινωνικές περιστάσεις, γνώριμων από την καθημερινότητά του καταστάσεων, αναγνωρίσιμων αντικειμένων, γεγονότων, κτλ. Οι φωτογραφίες είναι κατηγοριοποιημένες σε θεματικές σελίδες του Τευχιδίου ενώ τα ερωτήματα βρίσκονται στο Φυλλάδιο του Εξεταστή. Επιλέγετε διαφορετική σελίδα εικόνων για κάθε υποψήφιο, λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ του. Υποβάλετε ένα ερώτημα επιπέδου Β1 και ένα επιπέδου Β2 στον κάθε εξεταζόμενο. 10 για τη ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 3: ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ (5 για κάθε υποψήφιο) Η δοκιμασία αυτή στόχο έχει τον έλεγχο της διαμεσολαβητικής ικανότητας των υποψηφίων, αφού το ζητούμενο είναι οι εξεταζόμενοι να μεταφέρουν προφορικά στην ξένη γλώσσα πληροφορίες που περιλαμβάνει ένα ελληνικό κείμενο, σύμφωνα με το ερώτημα-εντολή που θα τους δώσετε. Ξεκινάτε υποδεικνύοντας στον κάθε εξεταζόμενο σε ποιο κείμενο θα εστιάσει. Τα κείμενα διαμεσολάβησης που βρίσκονται στο Τευχίδιο του Υποψήφιου είναι στην ελληνική γλώσσα, ενώ τα σχετικά ερωτήματα που βρίσκονται στο Φυλλάδιο του Εξεταστή είναι στην ξένη γλώσσα. Επιλέξτε διαφορετικό κείμενο για τον κάθε εξεταζόμενο, λαμβάνοντας υπόψη ό,τι γνωρίζετε για τον καθένα, και του υποβάλετε ένα ερώτημα επιπέδου Β1 και ένα επιπέδου Β2. Στη διάρκεια της δοκιμασίας αυτής περιλαμβάνεται και ο χρόνος ανάγνωσης του κειμένου. Ο εξεταζόμενος απευθύνει τις απαντήσεις του σε εσάς. 2 για την ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑΣ Μετά το τέλος της εξέτασης και αφού αποχωρήσουν οι υποψήφιοι, αφιερώνετε 2 περίπου λεπτά για την καταχώριση της βαθμολογίας, αφού συμβουλευτείτε το πρόχειρο βαθμολόγιό σας. Χρήση του πρόχειρου βαθμολογίου Το πρόχειρο βαθμολόγιο (βλ. Παράρτημα 1) αποδείχτηκε, στη διάρκεια της έρευνάς μας, ένα βοηθητικό και απαραίτητο εργαλείο στις δοκιμαστικές εξετάσεις που διενήργησαν οι επιστημονικές ομάδες των δύο πανεπιστημίων και για τον λόγο αυτόν καθιερώθηκε υποχρεωτικά. Ο εξεταστής θα βοηθηθείτε στη συμπλήρωση του Εντύπου Βαθμολόγησης των υποψηφίων εάν σχολιάζετε, βαθμολογείτε και γενικά κρατάτε σημειώσεις στη διάρκεια που κάθε υποψήφιος ανταποκρίνεται σε κάθε μια από τις τρεις δοκιμασίες. ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΕΤΕ ΝΑ ΠΑΡΑΔΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΡΟΧΕΙΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΙΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΤΕ 4

Προφορική εξέταση Γ επιπέδου γλωσσομάθειας: 1 για ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗΣ (30 για κάθε υποψήφιο) Υποβάλετε λίγες προσωπικές ερωτήσεις στους υποψήφιους, στην ξένη γλώσσα, μεταξύ των οποίων και την ερώτηση για το όνομά τους, το οποίο γράφετε στο πρόχειρο βαθμολόγιο, στην αντίστοιχη στήλη όπως τους βλέπετε απέναντί σας. Δεν βαθμολογείτε τις απαντήσεις τους, οι οποίες σκοπό έχουν να σας βοηθήσουν να διαμορφώσετε μια εικόνα για τον καθένα και να επιλέξετε τα ερωτήματα των δοκιμασιών που θα του θέσετε μέσα στα 30 που του αφιερώνετε. 8 για τη ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ (4 για κάθε υποψήφιο) Πρόκειται για ένα είδος debate επάνω σε ένα κοινωνικό ζήτημα για το οποίο οι απόψεις συχνά διίστανται. Στη διάρκεια της δοκιμασίας, οι εξεταζόμενοι αναπτύσσουν αρχικά απόψεις «υπέρ» ή «κατά» ενός ζητήματος, καθώς καλούνται να υποστηρίξουν διαφορετικές θέσεις για ένα θέμα, αναπτύσσοντας 3-4 επιχειρήματα με βάση γραπτά ερεθίσματα που είναι επιγραμματικά διατυπωμένα σε «καρτέλες» στο Τευχίδιο του Υποψήφιου. Σημείωση: Έχετε υπόψη πως ο εξεταζόμενος έχει το δικαίωμα να διατυπώσει επιπροσθέτως και δικά του επιχειρήματα, αρκεί αυτά να ενισχύουν την «υπέρ» ή «κατά» θέση που του έχει ανατεθεί και να μην ξεπεράσει τον χρόνο που του αναλογεί. Ακολουθεί ένα ερώτημα σχετικό με την εκάστοτε θεματική. Οι ερωτήσεις για τη δοκιμασία αυτή βρίσκονται, όπως και για τις υπόλοιπες δοκιμασίες, στο Φυλλάδιο του Εξεταστή. 8 για τη ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 2: ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ / ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟΨΗΣ (4 για κάθε υποψήφιο) Η δοκιμασία έχει ένα ερώτημα με δύο σκέλη και αποσκοπεί στον έλεγχο της ικανότητας των υποψηφίων να εξηγήσουν ένα ζήτημα και να αναπτύξουν τη γνώμη τους σχετικά με αυτό. Συγκεκριμένα, με ερέθισμα ένα ή περισσότερα πολυτροπικά κείμενα που βρίσκονται στο Τευχίδιο του Υποψήφιου, κάθε εξεταζόμενος καταρχάς λέει τι βρίσκει αστείο, ειρωνικό, έξυπνο, σοφό, κ.ο.κ. στο κείμενο που έχετε επιλέξει γι αυτόν, το οποίο μπορεί να είναι γελοιογραφία, ρητό, γράφημα, αφίσα, παροιμία. Στη συνέχεια, ζητάτε από τον καθένα να εκφράσει αιτιολογημένη άποψη για το ζήτημα που έχει τεθεί από το κείμενό του. Οι ερωτήσεις για τη δοκιμασία αυτή βρίσκονται, όπως και για τις υπόλοιπες δοκιμασίες, στο Φυλλάδιο του Εξεταστή. 10 για τη ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 3: ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ (5 για κάθε υποψήφιο) Η δοκιμασία αυτή στόχο έχει τον έλεγχο της διαμεσολαβητικής ικανότητας του υποψηφίου, αφού το ζητούμενο είναι οι εξεταζόμενοι να μεταφέρουν προφορικά στην ξένη γλώσσα πληροφορίες που περιλαμβάνει ένα ελληνικό κείμενο, σύμφωνα με το ερώτημα-εντολή που θα τους δώσετε. Στη διάρκεια της δοκιμασίας υποδεικνύετε στον κάθε εξεταζόμενο σε ποιο κείμενο θα εστιάσει. Τα κείμενα διαμεσολάβησης που βρίσκονται στο Τευχίδιο του Υποψήφιου είναι στην ελληνική γλώσσα, ενώ τα σχετικά ερωτήματα στην ξένη γλώσσα βρίσκονται στο Φυλλάδιο του Εξεταστή. 3 για την ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑΣ Μετά το τέλος της εξέτασης και αφού αποχωρήσουν οι υποψήφιοι, αφιερώνετε 3 περίπου λεπτά για την καταχώριση της βαθμολογίας, αφού συμβουλευτείτε το πρόχειρο βαθμολόγιό σας. Χρήση του πρόχειρου βαθμολογίου Το πρόχειρο βαθμολόγιο (βλ. Παράρτημα 1) αποδείχτηκε ένα πολύ βοηθητικό εργαλείο στις δοκιμαστικές εξετάσεις που διενήργησαν οι επιστημονικές ομάδες των δυο πανεπιστημίων και γι αυτόν τον λόγο καθιερώθηκε υποχρεωτικά. Ο εξεταστής θα βοηθηθεί στην συμπλήρωση του Εντύπου Βαθμολόγησης των υποψηφίων εάν σχολιάζει, βαθμολογεί και γενικά κρατά σημειώσεις στη διάρκεια που κάθε υποψήφιος ανταποκρίνεται σε κάθε μια από τις τρεις δοκιμασίες. ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΕΤΕ ΝΑ ΠΑΡΑΔΩΣΕΤΕ ΤΑ ΠΡΟΧΕΙΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΣΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΙΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΤΕ. 5

1.2 Νέο έντυπο βαθμολόγησης Το νέο Έντυπο Βαθμολόγησης διαφέρει από αυτό που χρησιμοποιείτο έως σήμερα μόνο επειδή περιλαμβάνει μία στήλη βαθμολόγησης (βλ. Παράρτημα 2) για τον ένα εξεταστή ο οποίος έχει παράλληλα τον ρόλο του αξιολογητή-βαθμολογητή, ενώ το παλαιότερο έντυπο είχε δύο στήλες μία αριστερά και μία δεξιά. 1.2.1 Αξιολόγηση-βαθμολόγηση με βαθμίδες της κλίμακας Likert Η αξιολόγηση και βαθμολόγηση γίνεται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που γινόταν μέχρι σήμερα. Έτσι, η επίδοση των εξεταζόμενων αξιολογείται με βάση 9 συνολικά κριτήρια, όπως αυτά παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα και το κάθε κριτήριο συνοδεύεται από βαθμίδες της κλίμακας Likert από το 1 έως το 5, όπως εμφανίζονται στη δεξιά στήλη. Μολονότι οι εξεταστές μας το γνωρίζουν, επισημαίνεται και πάλι πως οι πέντε αυτές βαθμίδες ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΒΑΘΜΟΙ. Σημειώνοντας ένα από τα πέντε κουτάκια ο εξεταστής εκφράζει την αξιολογική του κρίση για κάθε κριτήριο με τις 5 δυνατές βαθμίδες που σημαίνουν τα εξής: 1 = «καθόλου ικανοποιητικά» 2 = «λίγο ικανοποιητικά» 3 = «μέτρια» 4 = «πολύ ικανοποιητικά» 5 = «πλήρως ικανοποιητικά» 1.2.2 Τα κριτήρια αξιολόγησης Τα τρία πρώτα κριτήρια αφορούν την κάθε μια από τις συνολικά 3 δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλονται οι υποψήφιοι και ο εξεταστής σημειώνει, κάθε φορά που απαντά στα ερωτήματα της δοκιμασίας την αξιολογική του κρίση (στην κλίμακα Likert 1-5). Κρίνει εάν ανταποκρίθηκε ο εξεταζόμενος στο ζητούμενο της δοκιμασίας και «πόσο καλά» τα πήγε στην κάθε περίπτωση. ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 1 Αξιολογική κρίση (Συνολικά, πόσο καλά ανταποκρίθηκε;) ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 2 (Συνολικά, πόσο καλά ανταποκρίθηκε;) ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ 3 (Συνολικά, πόσο καλά ανταποκρίθηκε;) Τα έξι κριτήρια που ακολουθούν στην επόμενη σελίδα αφορούν τα επιμέρους ποιοτικά χαρακτηριστικά της γλωσσικής παραγωγής του εξεταζόμενου και ο εξεταστής σημειώνει την αξιολογική του κρίση σχετικά με την ποιότητα (την ακρίβεια και καταλληλόλητα) του λόγου που παρήγαγε και για τις 3 δοκιμασίες συνολικά. Κρίνει, δηλαδή, εάν η προφορά του κάθε εξεταζόμενου, το λεξιλόγιό του, οι στρατηγικές επικοινωνίας του, κτλ. ήταν ικανοποιητικές για το επίπεδο που εξετάζεται. ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ποιότητα προφοράς και επιτονισμός Αρθρώνει καθαρά και τονίζει σωστά τις μεμονωμένες λέξεις, αλλά και τις προτάσεις ως σύνολο; Αξιολογική κρίση 6

Εύρος και καταλληλόλητα λεξιλογίου Χρησιμοποιεί ποσοτικά επαρκές λεξιλόγιο, δεδομένου του επιπέδου, και μάλιστα όπου/όταν πρέπει; Γραμματικότητα / Ορθότητα λόγου Χρησιμοποιεί σωστά τη γλώσσα, δηλαδή ακολουθεί τους κανόνες μορφολογίας και σύνταξης; Ευχέρεια / Ροή λόγου Παράγει λόγο με τον απαιτούμενο ρυθμό και αυθορμητισμό ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο εξετάζεται; Στρατηγικές επικοινωνίας Χρησιμοποιεί τρόπους παράκαμψης δυσκολιών, αξιοποίησης του λόγου του συνομιλητή, κτλ., δεδομένου του επιπέδου στο οποίο εξετάζεται; Συνοχή και συνεκτικότητα λόγου Συνδέει στοιχεία του λόγου σε λογική σειρά, ώστε να γίνεται άμεσα κατανοητός από τον συνομιλητή του, ανάλογα με το επίπεδο εξέτασης; Είναι φανερό ότι οι βαθμίδες Likert (από το 1 ως το 5) δεν είναι βαθμοί. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής που θα «διαβάσει» το Έντυπο 4 θα εφαρμόσει συντελεστές βαρύτητας για να μετατραπεί η αξιολογική κρίση που εξέφρασε κάθε εξεταστής σε βαθμολογία. Για να βοηθηθεί ο εξεταστής να εκφράσει την αξιολογική του κρίση, δηλαδή να δηλώσει πόσο καλά ανταποκρίθηκε ο εξεταζόμενος σε καθένα από τα 9 κριτήρια, παραθέτουμε τις περιγραφές των κριτηρίων αξιολόγησης: Παράρτημα 3 για τις περιγραφές των κριτηρίων αξιολόγησης επιπέδου γλωσσομάθειας Β Παράρτημα 4 για τις περιγραφές των κριτηρίων αξιολόγησης επιπέδου γλωσσομάθειας Γ Για πρακτικούς λόγους και μόνο περιγράφονται οι ακραίες βαθμίδες (ή τιμές) της κλίμακας Likert, δηλαδή το 1 (καθόλου ικανοποιητικά), το 3 (μέτρια) και το 5 (πλήρως ικανοποιητικά) και όχι οι βαθμίδες 2 και 4 οι οποίες είναι ενδιάμεσες. Τα μονοσέλιδα αυτά παραρτήματα μπορεί να βοηθήσουν τον εξεταστή αν τα έχει δίπλα του όταν βαθμολογεί. Να θυμάται βεβαίως πως στην ουσία: όταν, ως προς ένα κριτήριο, επιλέγει τη βαθμίδα (την τιμή) 1 είναι σαν να δηλώνει ότι, ως προς το συγκεκριμένο κριτήριο, ο υποψήφιος δεν είναι ικανός να πάρει πιστοποιητικό ούτε Β1 ή Γ1, ούτε Β2 ή Γ2 επιπέδου γλωσσομάθειας όταν επιλέγει το 3 είναι σαν να δηλώνει ότι, ως προς το συγκεκριμένο κριτήριο, ο υποψήφιος είναι άξιος να πάρει πιστοποιητικό επιπέδου Β1 ή Γ1. Και, τέλος, όταν επιλέγει το 5, δηλώνει ότι ο υποψήφιος διαθέτει επίπεδο γλωσσομάθειας Β2 ή Γ2. 7

1.3 Η καθιέρωση του ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ της προφορικής εξέτασης Οι παρατηρητές είναι επιμορφωμένοι και έμπειροι εξεταστές της εξεταζόμενης γλώσσας. Ο ρόλος τους είναι: Να υποστηρίζουν το έργου του εξεταστή, δίνοντας συμβουλές και λύνοντας απορίες του. Να παρέχουν κάθε δυνατή διευκόλυνση στον εξεταστή έτσι ώστε να μην παρακωλύεται το έργο του. Να λειτουργούν ως συνδετικός κρίκος με την Επιτροπή του Εξεταστικού Κέντρου αλλά και με την Κεντρική Εξεταστική Επιτροπή του ΚΠΓ. Να αποτιμούν τη διαδικασία της προφορικής εξέτασης στη γλώσσα για την οποία έχουν οριστεί, εστιάζοντας την παρατήρησή τους στα σημεία που τους υποδεικνύονται στη Φόρμα Παρατήρησης (Παράρτημα 5) 1.3.1 Ο παρατηρητής ως υποστηρικτής και σύμβουλος του εξεταστή Ο παρατηρητής υποχρεούται να είναι παρόν στο Εξεταστικό Κέντρο δύο ώρες πριν την έναρξη των προφορικών εξετάσεων, στην αίθουσα που έχει οριστεί για την προετοιμασία των εξεταστών, ώστε να μελετήσει μαζί τους τα θέματα και να τους παρέχει την όποια βοήθεια χρειαστούν σε αυτό το στάδιο. Στο διάστημα αυτό των δύο ωρών προετοιμασίας, ο παρατηρητής θα πρέπει να διαμορφώσει και το πρόγραμμά του (σε ποιες αίθουσες θα πάει, πόσους εξεταστές θα παρακολουθήσει, τις εξετάσεις ποιων επιπέδων γλωσσομάθειας θα υποστηρίξει, κτλ.) αφού ζητήσει την κατανομή των εξεταστών της γλώσσας του από την Επιτροπή του Εξεταστικού Κέντρου. Μπορεί μάλιστα να συνεννοηθεί και μαζί με τους εξεταστές, ώστε εάν κάποιος εξεταστής ζητήσει επίμονα την υποστήριξή του να του δοθεί προτεραιότητα. Πάντως, θα πρέπει να παρατηρήσει όσους περισσότερους εξεταστές γίνεται. Ο παρατηρητής εισέρχεται στην αίθουσα της εξέτασης όπου πρόκειται να ασκήσει τα καθήκοντά του πριν μπει το ζεύγος των υποψηφίων που θα εξεταστούν και θα μείνει σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης χωρίς όμως να παρεμβαίνει με οποιονδήποτε τρόπο στο έργο του εξεταστή, ακόμη και αν διαπιστώσει κάποια δυσλειτουργία. Γενικά, πρέπει να είναι διακριτική η παρουσία του και να κάθεται σε μια απόσταση από τον εξεταστή και τους εξεταζόμενους, όπως δείχνει και το τοπογραφικό της αίθουσας που ακολουθεί, ώστε να μην συγκεντρώνει επάνω του το βλέμμα των υποψηφίων ή του εξεταστή, τον οποίο πρέπει να αφήνει να κάνει απρόσκοπτα τη δουλειά του. 8

Φυσικά, ο παρατηρητής μπορεί να κρατά σημειώσεις με σκοπό να συμπληρώσει το Έντυπο Παρατηρητή και να καταγράφει τυχόν προβλήματα που προέκυψαν σε όλη τη διάρκεια των εξετάσεων. Επίσης σημειώνει σημεία που ίσως θα πρέπει να διαφοροποιήσει ο εξεταστής στην εξέταση επόμενου ζεύγους υποψηφίων, έτσι ώστε να δώσει τις κατάλληλες συμβουλές μετά την λήξη της εξέτασης και αφότου έχουν αποχωρήσει οι υποψήφιοι. Κατά τη φάση της βαθμολόγησης, ο παρατηρητής μπορεί να εκφράσει την άποψή του σχετικά με την επίδοση των υποψηφίων βάσει των κριτηρίων αξιολόγησης, εάν θεωρεί πως υπήρξε κάποιο πρόβλημα στην εφαρμογή των κριτηρίων ή εάν παρατήρησε κάποια απόκλιση από την προβλεπόμενη διαδικασία εξέτασης, βάσει των προδιαγραφών του ΚΠΓ. Δεν έχει όμως το δικαίωμα επιβολής της δικής του αξιολογικής κρίσης στον εξεταστή και, δεδομένου του χρονικού περιορισμού, να εκφέρει άποψη κατά τη διαδικασία παρά μόνον εάν είναι αναγκαίο. Τυχόν προβλήματα μπορεί να τα καταγράφει φυσικά και στο Έντυπο Παρατηρητή. 1.3.2 Ο παρατηρητής ως «διαμεσολαβητής» Σε περίπτωση που ο εξεταστής επιθυμεί να επικοινωνήσει με την Επιτροπή του Εξεταστικού Κέντρου για κάποιο λόγο (π.χ. για να ζητήσει διάλειμμα ή για να αναφέρει κάποιο πρόβλημα) μπορεί να απευθυνθεί στον παρατηρητή, ο οποίος έχει τη δυνατότητα αποχώρησης από την αίθουσα της εξέτασης, χωρίς να διακοπεί η ομαλή ροή της όλης διαδικασίας. Επίσης, ο παρατηρητής θα πρέπει να αναφέρει στην Επιτροπή του Εξεταστικού Κέντρου οποιοδήποτε πρόβλημα παρατηρεί στη διαδικασία της εξέτασης ώστε να επιλυθεί, ίσως και με τη δική του βοήθεια. 1.3.3 Η φόρμα παρατήρησης Τέλος ο παρατηρητής θα πρέπει να συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με τη διεξαγωγή της εξέτασης, βάσει της επικοινωνίας του με τον εξεταστή αλλά και των διαπιστώσεων που θα κάνει ο ίδιος, έτσι ώστε να συμπληρώσει τη Φόρμα Παρατήρησης (βλ. Παράρτημα 5) το οποίο θα μελετηθεί στη συνέχεια από την ΚΕΕ και τις επιστημονικές ομάδες του ΕΚΠΑ και ΑΠΘ με στόχο να καταστεί εφικτή η όσο το δυνατό μεγαλύτερη βελτίωση της διαδικασίας. Η ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΜΑΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ και αποτελεί τεκμήριο αμοιβής του παρατηρητή, το οποίο καταθέτει όταν ολοκληρώσει το έργο του στην Επιτροπή του Εξεταστικού Κέντρου. 2. ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΣΤΟΝ ΕΞΕΤΑΣΤΗ Χρησιμοποιείστε αποκλειστικά την ξένη γλώσσα σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης. Επιλέξτε το θέμα και τη δοκιμασία που θα απασχολήσει τον κάθε υποψήφιο, λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ του (εκπαίδευση, ενδιαφέροντα, κτλ.) και κυρίως την ηλικία του. Εφόσον ζητάτε από τους εξεταζόμενους να ανταποκριθούν στα ερωτήματα που τους υποβάλετε, με ερεθίσματα κείμενα στην ξένη ή (στην περίπτωση της διαμεσολάβησης) στην ελληνική γλώσσα, πρέπει να τους δώσετε τον ανάλογο χρόνο να διαβάσουν το κείμενο και να σκεφτούν την απάντησή τους. Καθώς ο εξεταζόμενος διατυπώνει τις απόψεις του, αξιοποιήστε τον χρόνο να σημειώσετε σχόλια στο πρόχειρο βαθμολόγιο κάτω από το όνομά του, χωρίς όμως αυτό να αποσπά την προσοχή από τον εξεταζόμενο ή να του δίνει την εντύπωση ότι 9

δεν έχει «συνομιλητή». Τα σχόλιά σας μπορεί να αφορούν λάθη ή οποιαδήποτε πληροφορία που θα σας βοηθήσει να βαθμολογήσετε τον κάθε εξεταζόμενο για την προφορική του ικανότητα γλωσσομάθειάς του. Δεν παρεμβαίνετε στην απάντηση του εξεταζόμενου, εκτός εάν σας ζητήσει να επαναλάβετε την ερώτηση, να του εξηγήσετε μια λέξη, ή κάτι που δεν κατάλαβε. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα ερεθίσματα / κείμενα και τα ερωτήματα της κάθε δοκιμασίας περισσότερες από μία φορά, αλλά είναι σκόπιμο να χρησιμοποιείτε ποικιλία κειμένων, εικόνων και ερωτημάτων. Σε περίπτωση που, στην αίθουσα εξέτασης, έχετε και παρατηρητή, αξιοποιείστε τον εφόσον λειτουργεί υποστηρικτικά στην εξέταση. Έχοντας ο παρατηρητής τον ρόλο του συμβούλου, μπορείτε να ζητήστε τη βοήθειά του πριν εισέλθουν οι υποψήφιοι στην αίθουσα και ξεκινήσει η διαδικασία της εξέτασης, αλλά κυρίως όταν η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί και έχουν αποχωρήσει οι υποψήφιοι. Μπορείτε π.χ. να του ζητήσετε την άποψή του ως προς τον τρόπο που εφαρμόζετε τα κριτήρια αξιολόγησης και γενικότερα ως την τελική αξιολογική σας κρίση για κάθε υποψήφιο. Σε περίπτωση που αντιμετωπίσετε κάποιο πρόβλημα στη διάρκεια της εξέτασης, ζητείστε από τον παρατηρητή που έχει και τον ρόλο του διαμεσολαβητή να απευθυνθεί στην Επιτροπή του Κέντρου για να επιλύσει το πρόβλημά σας. Η διάρκεια της εξέτασης είναι περιορισμένη, οπότε φροντίζετε να τηρείτε τον χρόνο που αναλογεί σε κάθε υποψήφιο και τον συνολικό χρόνο εξέτασης. Ευχαριστείτε τους υποψηφίους όταν τελειώνει η εξέταση, αλλά ΔΕΝ τους ενημερώνετε για το αποτέλεσμα της επίδοσής τους. Οι υποψήφιοι δεν επιτρέπεται να πάρουν μαζί τους το Τευχίδιο του Υποψηφίου, ή τις σημειώσεις που τυχόν κράτησαν. Να διαμαρτυρηθείτε στην Επιτροπή αν κάποιος ΠΑΡΑΚΩΛΥΕΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΑΣ με οιονδήποτε τρόπο. Μην επιτρέπετε σε οποιονδήποτε να ενοχλήσει εσάς ή τους υποψηφίους. Στο τέλος της εξέτασης, επιστρέψτε στην Επιτροπή του Εξεταστικού Κέντρου τα Τευχίδια των υποψηφίων, το Φυλλάδιο του Εξεταστή, τα συμπληρωμένα Έντυπα Αξιολόγησης Προφορικού Λόγου και τα πρόχειρα βαθμολόγια. 10

Παράρτημα 1 Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευµάτων Διεύθυνση Εξετάσεων & Πιστοποιήσεων, Τµήµα ΚΠΓ Εξετάσεις για το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσοµάθειας Ενότητα 4; Παραγωγή Γραπτού Λόγου (και Διαµεσολάβηση) Εξεταστικό Κέντρο: Όνοµα Εξεταστή: Ανταπόκριση εξεταζόµενου στο ζητούµενο Όνοµα Υποψηφίου Α: Πόσο καλά ανταποκρίθηκε ο υποψήφιος στη δοκιµασία Όνοµα Υποψηφίου Β: Σχόλια Κυκλώστε Κυκλώστε Σχόλια Δοκιµασία 1 Δοκιµασία 2 Δοκιµασία 3 Επιµέρους χαρακτηριστικά της γλωσσικής παραγωγής Ποιότητα προφοράς και επιτονισµός Ευρος και καταλληλότητα λεξιλογίου Γραµµατικότητα / ορθότητα λόγου Ευχέρεια / ροή λόγου Στρατηγικές επικοινωνίας Συνοχή και συνεκτικότητα 1 = Καθόλου ικανοποιητικά 2 = Λίγο ικανοποιητικά 3 = Μέτρια 4 = Πολύ ικανοποιητικά 5 = Πλήρως ικανοποιητικά

Παράρτημα 2 12

Συνοχή και συνεκτικότ ητα λόγου Στρατηγικές επικοινωνίας Ευχέρεια λόγου Γραμματικότητ α / Ορθότητα λόγου Εύρος και καταλληλόλ ητα λεξιλογίου Ποιότητα προφοράς επιτονισμός Δοκιμασία 3 Δοκιμασία 2 Δοκιμασία 1 Παράρτημα 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Β ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 5 3 1 Απαντά αυθόρμητα και εύστοχα σε όλες τις ερωτήσεις, έστω και με κάποιον δισταγμό. Είναι απόλυτα κατανοητός χωρίς να καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια. Απαντά ικανοποιητικά τόσο στις ερωτήσεις του Β1 όσο και σε αυτές του Β2, αξιοποιεί αποτελεσματικά το οπτικό ερέθισμα επισημαίνοντας τα σημαντικότερα σημεία του θέματος. Παραφράζει και μεταδίδει στη ξένη γλώσσα τις σημαντικότερες πληροφορίες που του ζητήθηκαν από το ελληνικό κείμενο με αποτελεσματικό τρόπο, αρκετή σαφήνεια, άνεση και αυθορμητισμό, ώστε να γίνεται κατανοητός με ελάχιστη ή καθόλου προσπάθεια. Απαντά ικανοποιητικά στις ερωτήσεις επιπέδου Β1, αλλά δυσκολεύεται να απαντήσει ή δεν απαντάει καθόλου στις ερωτήσεις του Β2. Γίνεται κατανοητός μολονότι πρέπει να καταβάλει κάποια προσπάθεια να το πετύχει. Απαντά στις ερωτήσεις του Β1, αξιοποιώντας το οπτικό ερέθισμα αρκετά αποτελεσματικά, ωστόσο δυσκολεύεται να απαντήσει ή δεν απαντάει καθόλου στις ερωτήσεις του Β2. Για να γίνει κατανοητός απαιτείται πρέπει να καταβάλει προσπάθεια και χρειάζεται βοήθεια από τον εξεταστή. Μεταδίδει από το ελληνικό κείμενο κάποιες από τις πληροφορίες που του ζητήθηκαν, ενώ καταφεύγει συχνά σε χειρονομίες ή χρησιμοποιεί μεγάλες περιφράσεις για να περάσει το μήνυμά του. ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Απαντά ανεπαρκώς στις ερωτήσεις που του τέθηκαν, δίνει λανθασμένες ή άσχετες με το θέμα απαντήσεις ή δεν απαντάει καθόλου. Απαντά με δυσκολία τόσο στις ερωτήσεις του Β1 όσο και σε αυτές του Β2, δίνει λανθασμένες ή άσχετες με το θέμα απαντήσεις ή δεν απαντάει καθόλου.δεν αξιοποιεί αποτελεσματικά το οπτικό ερέθισμα. Απαντάει με δυσκολία τόσο στις ερωτήσεις του Β1 όσο και σε αυτές του Β2, δίνει λανθασμένες ή άσχετες με το θέμα απαντήσεις ή δεν απαντάει καθόλου. Χρησιμοποιεί ελάχιστα τις πληροφορίες από το ελληνικό κείμενο ή τις μεταφέρει λανθασμένα στη ξένη γλώσσα. 5 3 1 Κάνει ελάχιστα λάθη προφοράς, διακρίνονται επιδράσεις στην προφορά από τα Ελληνικά, οι οποίες ωστόσο δεν εμποδίζουν καθόλου τον αξιολογητή να τον κατανοήσει, ενώ ο επιτονισμός είναι σωστός. Διαθέτει ευρύ φάσμα λεξιλογίου και κατάλληλο για την περίσταση επικοινωνίας αποφεύγοντας τις συχνές επαναλήψεις. Η ενδεχόμενη εσφαλμένη επιλογή λέξεων δεν εμποδίζει την κατανόηση από τον αξιολογητή. Χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα γραμματικών και συντακτικών δομών με αρκετά αποτελεσματικό τρόπο. Παρατηρούνται μικρά λάθη άγχους, τα οποία όμως δεν εμποδίζουν καθόλου την κατανόηση και διορθώνονται συχνά από τον ίδιο τον εξεταζόμενο. Παράγει τμήματα λόγου με έναν αρκετά ομαλό ρυθμό, παρόλο που είναι διστακτικός κατά τη διάρκεια της αναζήτησης σχημάτων και εκφράσεων. Υπάρχουν μερικές εμφανώς εκτενείς παύσεις. Χρησιμοποιεί περιφράσεις και παραφράζει για να καλύψει κενά τού λεξιλογίου και της δομής. Μπορεί να διστάζει λίγο όταν συναντά κάποια δυσκολία και να αναμορφώνει αυτό που θέλει να πει χωρίς να διακόψει εντελώς τη ροή του λόγου. Παράγει σαφή και συνεκτικό λόγο, έστω και αν χρησιμοποιεί, μερικές φορές, ακατάλληλες ή λανθασμένες συνεκτικές λέξεις. Κάνει κάποια λάθη προφοράς ή επιτονισμού, με αποτέλεσμα ο αξιολογητής να καταβάλει προσπάθεια για να τον κατανοήσει. Χρησιμοποιεί βασικό λεξιλόγιο, ωστόσο όταν εκφράζει σύνθετες σκέψεις ή χειρίζεται άγνωστα θέματα και καταστάσεις εξακολουθεί να κάνει σημαντικά λάθη. Χρησιμοποιεί ένα ικανοποιητικό φάσμα γραμματικών και συντακτικών δομών με αρκετή ακρίβεια όταν αναφέρεται σε οικεία θέματα. Παρατηρούνται λάθη, μερικά από τα οποία μπορεί να εμποδίζουν την κατανόηση. Κάνει προσπάθειες να διορθώσει τα λάθη του, αν και όχι πάντα με επιτυχία. Παραμένει κατανοητός για αρκετό χρόνο, αν και οι παύσεις για λόγους γραμματικού και λεξιλογικού σχεδιασμού και διορθώσεων είναι ιδιαίτερα εμφανείς, ειδικά σε εκτενέστερα τμήματα ελεύθερης παραγωγής. Είναι σε θέση να θέτει ερωτήσεις, να ζητήσει ευγενικά διευκρινίσεις για να καλύψει όσο το δυνατόν καλύτερα τα γλωσσικά του κενά. Σε γενικές γραμμές καταφέρνει να επικοινωνήσει σε μεγάλο βαθμό με τον συνομιλητή του. Παράγει συνδεδεμένη και γραμμική ακολουθία σύντομων και απλών στοιχείων, έστω και με περιορισμένη χρήση των συνεκτικών λέξεων. Κάνει αρκετά λάθη προφοράς ορισμένων φθόγγων ή/και επιτονικών σχημάτων, επηρεασμένος από τα Ελληνικά με αποτέλεσμα να γίνεται με δυσκολία κατανοητός από τον αξιολογητή. Χρησιμοποιεί απλές φράσεις και απομνημονευμένες εκφράσεις για να δώσει πληροφορίες σχετικά με απλές και συνήθεις καταστάσεις. Χρησιμοποιεί σωστά κάποιες απλές δομές, αλλά εξακολουθεί να κάνει συστηματικά κάποια στοιχειώδη λάθη. Γίνεται κατανοητός με πολύ σύντομα εκφωνήματα, αν και είναι εμφανείς οι παύσεις, οι λανθασμένες εκκινήσεις και οι αναδιατυπώσεις. Αντικαθιστά μια λέξη που δεν μπορεί να θυμηθεί με έναν αντίστοιχο όρο ή και χρησιμοποιεί χειρονομίες για να διασαφηνίσει αυτό που θέλει να πει. Αυτή και μερικές άλλες βασικές στρατηγικές που χρησιμοποιεί δεν μπορούν να εξαλείψουν τις ελλείψεις ή τα λάθη του, αλλά τον διευκολύνουν σε κάποιο βαθμό όταν εκφράζεται. Συνδέει λέξεις, φράσεις/προτάσεις χρησιμοποιώντας τις πλέον απλές συνεκτικές λέξεις. 13

Ποιότητα προφοράς επιτονισμός Δοκιμασία 3 Δοκιμασία 2 Δοκιμασία 1 Παράρτημα 4 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Γ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 5 3 1 Εκφράζεται πολύ άνετα και λαμβάνει μέρος χωρίς κανέναν κόπο σε συνομιλία. Εκφράζεται άνετα και μπορεί να διαχωρίσει λεπτές σημασιολογικές αποχρώσεις. Αναδιατυπώνει πληροφορίες όταν χρειάζεται και προσαρμόζει τον λόγο του στον συνομιλητή του. Αναπτύσει άνετα και με κατάλληλες εκφράσεις τις απόψεις του σε τομείς της κοινωνικής, επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα αποτελεσματικά ακόμη και στη συναισθημα-τική, μεταφορική και παιγνιώδη χρήσης της. Κάνει μια περιγραφή ή διατυπώνει ένα επιχείρημα με σαφήνεια και ομαλή ροή, με ύφος που ταιριάζει στο περικείμενο και με μία αποτελεσματική λογική δομή που βοηθάει τον ακροατή να προσέξει και να συγκρατήσει τα σημαντικά σημεία. Εκφράζεται επί μακρόν με φυσική ροή, χωρίς κόπο και δισταγμούς. Κάνει παύσεις μόνο για να σκεφτεί ακριβώς τις κατάλληλες λέξεις, για να εκφράσει τις σκέψεις του ή για να βρει ένα κατάλληλο παράδειγμα ή εξήγηση, περίπου όπως θα έκανε και ένας φυσικός ομιλητής. Εκφράζεται άνετα και αυθόρμητα και λαμβάνει μέρος συνομιλία έχοντας επαρκή γνώση ιδιωματικών εκφράσεων και όρων της καθομιλουμένης. Όταν έχει κάποια δυσκολία και χρειάζεται να αναζητήσει εκφράσεις, το κάνει χωρίς αυτό να γίνεται εμφανές. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα με ευελιξία και αποτελεσματικότητα για να αναφερθεί σε κοινωνικά και επαγγελματικά θέματα που τον αφορούν. Διατυπώνει τις ιδέες του και τις απόψεις με αρκετή ακρίβεια και συσχετίζει επιδέξια τη δική του συμβολή με τα επιχειρήματα που του δόθηκαν στις κάρτες. Κάνει σαφείς περιγραφές σύνθετων θεμάτων ενσωματώνοντας υπο-θέματα, αναπτύσσοντας συγκεκριμένα σημεία και ολοκληρώνοντας με ένα κατάλληλο συμπέρασμα. Εκφράζεται με ευχέρεια και αυθορμητισμό, σχεδόν χωρίς προσπάθεια. Μόνο ένα γνωσιακά δύσκολο θέμα μπορεί να εμποδίσει τη φυσική, ομαλή ροή της γλώσσας. Εκφράζεται με κάποια δυσκολία στη διάρκεια συνομιλίας αλλά έχει γνώση των όρων και κανόνων της καθομιλουμένης Ανταποκρίνεται με κάποια δυσκολία στα ερωτήματα που του τίθενται. Δηλαδή, προσπαθεί να διατυπώσει εκτενέστερα και πειστικά τα επιχειρήματα που επιγραμματικά υπάρχουν στις κάρτες που έχει μπροστά του, αλλά δυσκολεύεται μερικές φορές να βρει τις κατάλληλες εκφράσεις. Κάνει μια περιγραφή ή μια τοποθέτηση με κάποια δυσκολία. Δεν καταφέρνει να αξιοποιήσει όλο τον χρόνο που του δίνεται, επειδή του λείπουν τα γλωσσικά μέσα. Μεσολαβεί αποτελεσματικά ανάμεσα σε ομιλητή της ξένης γλώσσας (δηλαδή, στην περίσταση της εξέτασης στον εξεταστή) και της ελληνικής γλωσσικής κοινότητας (δηλαδή, στην περίσταση της εξέτασης, τον συγγραφέα του ελληνικού κειμένου) λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικοπολιτισμικές διαφορές. Ανταποκρίνεται σε αυτό που του ζητήθηκε μεταφέροντας τις πληροφορίες, τις θέσεις/απόψεις, την επιχειρηματολογία, κτλ. στη ξένη γλώσσα, αλλά το κάνει με κάποια δυσκολία και αναγκαζόμενος να προσφύγει σε περιφραστικές διατυπώσεις, χωρίς αυτό να απαιτείται από την περίσταση επικοινωνίας. Διατυπώνει στη γλώσσα-στόχο ορισμένες από τις πληροφορίες του ελληνικού κειμένου, αλλά παραλείπει ή αλλοιώνει κάποιες άλλες, λόγω αδυναμιών που έχει στη ξένη γλώσσα. ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 5 3 1 Αρθρώνει καθαρά και χωρίς προσπάθεια. Μεταβάλλει τον επιτονισμό και τοποθετεί τον τόνο της πρότασης σωστά προκειμένου να εκφράσει λεπτότερες σημασιολογικές διακρίσεις. Έχει αποκτήσει ξεκάθαρο και φυσικό επιτονισμό και προφορά. Η άρθρωση του λόγου είναι σαφής, αλλά γίνονται μερικά λάθη προφοράς ή επιτονισμού, που ενίοτε απαιτούν προσπάθεια από τον ακροατή. 14

Συνοχή και συνεκτικότητα λόγου Στρατηγικές επικοινωνίας Ευχέρεια/Ροή λόγου Γραμματικότητα/ Ορθότητα λόγου Εύρος και καταλληλόλητα λεξιλογίου Δείχνει μεγάλη ευελιξία επαναδιατυπώνοντας ιδέες με διαφορετικούς γλωσσικούς τύπους προκειμένου να μεταδώσει με ακρίβεια λεπτότερες σημασιολογικές αποχρώσεις, να δώσει έμφαση, να κάνει διαφοροποιήσεις και να αποκλείσει την αμφισημία. Επίσης κατέχει πολλές ιδιωματικές εκφράσεις και όρους της καθομιλουμένης. Δεν υπάρχουν σημάδια πως υποχρεώνεται να περιορίσει αυτά που θέλει να πει. Διαθέτει καλή γνώση ενός ευρέος λεξιλογικού ρεπερτορίου που του επιτρέπει να αντιμετωπίζει εύκολα τα κενά του με περιφράσεις ελάχιστη εμφανής αναζήτηση εκφράσεων ή χρήση στρατηγικών αποφυγής. Καλή γνώση ιδιωματικών εκφράσεων και στοιχείων της καθομιλουμένης. Περιστασιακές ασήμαντες παραδρομές, αλλά όχι σημαντικά λεξιλογικά λάθη. Διαθέτει σχετικό πλούτο λεξιλογίου, αλλά όταν δεν μπορεί να κατονομάσει κάτι αναγκάζεται να το πει περιφραστικά ή δίνοντας παράδειγμα. Τυχαίνει να χρησιμοποιήσει λέξεις ή φράσεις που δεν ταιριάζουν πλήρως στο περικείμενο. Διατηρεί τον γραμματικό έλεγχο πολύπλοκων δομών σταθερά, ακόμα και όταν η προσοχή του είναι στραμμένη αλλού (π.χ. στον σχεδιασμό του τι θα πει παρακάτω) Διατηρεί σταθερά υψηλό βαθμό γραμματικής ακρίβειας και καταλληλόλητας: τα λάθη σπανίζουν και δεν εντοπίζονται εύκολα. Γίνεται κατανοητός, αλλά κάνει λάθη στη μορφολογία των κλιτών μερών του λόγου, στη σύνταξη, ή στη χρήση των δομών που ταιριάζουν στο συγκειμενικό πλαίσιο (π.χ. χρησιμοποιεί παθητική φωνή όταν τούτο απαιτείται στην περίσταση επικοινωνίας και όχι ενεργητική). Εκφράζεται αυθόρμητα και με ευχέρια επί μακρόν με τη φυσική ροή της καθομιλουμένης, αποφεύγοντας ή παρακάμπτοντας τις όποιες δυσκολίες τόσο ομαλά που ο συνομιλητής δύσκολα το προσέχει. Δείχνει μεγάλη ευελιξία στην επαναδιατύπωση των ιδεών με διαφορετικές γλωσσικές μορφές για να δώσει έμφαση, να διαφοροποιήσει ανάλογα με την περίσταση, τον συνομιλητή κ.λπ., και να εξαλείψει την αμφισημία. Αντικαθιστά μια λέξη που δεν μπορεί να τη θυμηθεί με έναν αντίστοιχο όρο, με τόσο ομαλό τρόπο που σπάνια γίνεται αισθητό. Επανέρχεται και αναδομεί τον λόγο του, όταν συναντά κάποια δυσκολία, με τόσο ομαλό τρόπο που ο συνομιλητής μόλις που το καταλαβαίνει. Εκφράζεται άνετα και αυθόρμητα σχεδόν χωρίς δισταγμό. Μόνο ένα γνωσιακά δύσκολο θέμα μπορεί να εμποδίσει τη φυσική, ομαλή ροή της γλωσσικής έκφρασης. Χρησιμοποιεί περιφράσεις και παραφράζει για να καλύψει κενά του λεξιλογίου και της δομής. Μπορεί να διστάζει λίγο όταν συναντά κάποια δυσκολία και να αναμορφώνει αυτό που θέλει να πει χωρίς να διακόψει εντελώς τη ροή του λόγου. Η ροή του λόγου είναι σχετικά αργή επειδή ο εξεταζόμενος δεν διαθέτει όλα τα γλωσσικά μέσα που του χρειάζονται. Σταματά συχνά για να σκεφτεί ή ψάχνει να βρει κάποιες εκφράσεις. Όταν δεν ξέρει πώς να πει κάτι ή όταν έχει ήδη πει κάτι και διαπιστώνει ότι δεν έγινε κατανοητός, έχει κάποια δυσκολία στο να λύσει άμεσα το πρόβλημα εφαρμόζοντας την κατάλληλη στρατηγική επικοινωνίας. Παράγει λόγο που έχει συνοχή και συνεκτικότητα, χρησιμοποιώντας πλήρως και όπως ταιριάζει διάφορα οργανωτικά σχήματα και ένα ευρύ φάσμα συνδετικών και άλλων στοιχείων συνεκτικότητας. Παράγει σαφή, καλά δομημένο προφορικό λόγο με ομαλή ροή, επιδεικνύοντας ελεγχόμενη χρήση των οργανωτικών σχημάτων, των συνδετικών και των άλλων στοιχείων συνεκτικότητας. Ο λόγος τον οποίο παράγει παρουσιάζει ενίοτε λογικά κενά. Είναι σε θέση να χρησιμοποιεί λέξεις και φράσεις που χρησιμεύουν ως συνδετικά επιμέρους ενοτήτων του προφορικού κειμένου, αλλά αυτές εξακολουθούν να εμφανίζονται μερικώς ασύνδετες. 15

Παράρτημα 5 ΦΟΡΜΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΠΓ Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ & ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ (ΕΚ) Ονοματεπώνυμο Γλώσσα εξέτασης Αγγλικά Γαλλικά Γερμανικά Ισπανικά Ιταλικά Τουρκικά Εξεταστικό Κέντρο Κωδικός: Ημέρες/ώρες εργασίας: Αριθμός αιθουσών που επισκεφτήκατε: Σάββατο (ώρες: Από. έως.) Κυριακή ώρες: Από. έως.) Συνολικά: Β. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΝΑΙ ΟΧΙ 1. Οι εξεταστές έφτασαν στο Ε.Κ. 2 ώρες πριν την έναρξη των εξετάσεων για να προετοιμαστούν Αν απαντήσατε ΟΧΙ, σημειώστε πόσοι εξεταστές καθυστέρησαν και πόση ώρα (περίπου): 2. Υπήρξε καθυστέρηση στην παραλαβή του υλικού προετοιμασίας της εξέτασης; 3. Ήταν κατάλληλος ο χώρος που παραχωρήθηκε στους εξεταστές ώστε να προετοιμαστούν για την προφορική εξέταση; 4. Συνεργαστήκατε με τους εξεταστές, προκειμένου να εξοικειωθείτε με τα θέματα εξέτασης; 5. Είχαν όλοι οι εξεταστές μελετήσει τον Οδηγό του Εξεταστή (2017Β) επαρκώς; 6. Υπήρξαν κάποιοι εξεταστές που δεν ακολουθούσαν τις οδηγίες της προφορικής εξέτασης και αναγκαστήκατε να τους κάνετε συστάσεις; Αν απαντήσατε ΝΑΙ, αναφέρατε πόσοι ήταν αυτοί και αν συμμορφώθηκαν: 7. Οι εξεταστές αξιοποίησαν το πρόχειρο βαθμολόγιο; 8. Αποδείχτηκε χρήσιμο εργαλείο το πρόχειρο βαθμολόγιο; 9. Έλαβε υπόψη της η Επιτροπή του Ε.Κ. την ηλικία των υποψηφίων ώστε να οριστούν τα ζεύγη των εξεταζόμενων ανάλογα; 10. Ήταν διακριτική η παρουσία επιτηρητών έξω από τις αίθουσες των προφορικών εξετάσεων; 11. Οι επιτηρητές σεβάστηκαν τον χρόνο και τις συνθήκες της εξέτασης (π.χ., τηρήθηκε ησυχία έξω από τις αίθουσες εξέτασης, δόθηκε διάλλειμα στους εξεταστές όταν το χρειάστηκαν; Αν απαντήσατε ΟΧΙ, εξηγείστε: 12. Διαπιστώσατε κάποιου τύπου καθυστερήσεις στη διενέργεια της προφορικής εξέτασης; Αν απαντήσατε ΝΑΙ, εξηγείστε: 12. Τα δύο-τρία λεπτά μετά την αποχώρηση των υποψηφίων από την αίθουσα ήταν αρκετά για να συμπληρώσει ο εξεταστής το Έντυπο Βαθμολόγησης; 14. Εσείς γενικά συμφωνούσατε με τη βαθμολόγηση των εξεταστών; Αν όχι, τι προβλήματα παρατηρήσατε; 15. Σας ζήτησαν οι εξεταστές ή μέλη της Επιτροπής τη βοήθειά σας σε κάποιο σημείο της εξέτασης; Αν ΝΑΙ, εξηγείστε Γ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Οι παρατηρήσεις και προτάσεις σας στην επόμενη σελίδα 16

Με βάση την εμπειρία σας από την εξέταση σημειώστε στο όπισθεν φύλλο σχόλια που θα μας ήταν χρήσιμα για τη βελτίωση της εξέτασης και την επικείμενη επιμόρφωση νέων και παλαιών εξεταστών και κατόπιν ΠΑΡΑΔΩΣΤΕ ΤΗ ΦΟΡΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ. 17