Παραγωγικές Δαπάνες [Συνέχεια] Συντήρηση Κεφαλαίων Επισκευές Ασφάλιστρα
Οι Τόκοι του Κεφαλαίου (1) Η αμοιβή του κεφαλαίου, δηλ. το κόστος ευκαιρίας κάθε κεφαλαιουχικού αγαθού. Υπολογίζουμε πρώτα την αξία του κεφαλαιουχικού αγαθού σε μια χρονική περίοδο, π.χ. την αξία μιάς αποθήκης για το 2016. Έστω ότι η αποθήκη κτίστηκε το 2004. Γνωρίζουμε ήδη πώς να υπολογίσουμε την ετήσια απόσβεση της αποθήκης αυτής = (Α Υ)/ν. Αξία της αποθήκης την 1/1/2016 = Αξία αντικατάστασης της αποθήκης για το 2016 (2016 2004) * Ετήσια απόσβεση της αποθήκης ΜΕΚ Αποθήκης για το 2016 = Αξία της αποθήκης την 1/1/2016 + Αξία της αποθήκης την 31/12/2016 2
Οι Τόκοι του Κεφαλαίου (2) Μόνιμο και Ημιμόνιμο κεφάλαιο: Τόκος ενός κεφαλαιουχικού αγαθού για το έτος 2016 = [ΜΕΚ του αγαθού για το 2016] * [επιτόκιο μεσομακροπρόθεσμων δανείων για το 2016] Κυκλοφοριακό κεφάλαιο: Τόκος κυκλοφοριακού κεφαλαίου για το έτος 2016 = [Αξία αυτού του αγαθού για το 2016] * [επιτόκιο βραχυπρόθεσμων δανείων για το 2016] / 2 Αξία αγοράς ή κόστος παραγωγής
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ταξινομήσουμε τις δαπάνες μιας γεωργικής εκμετάλλευσης σε διάφορες κατηγορίες. Ας δούμε τους σημαντικότερους από αυτούς:
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΤΑ ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (1) I. Δαπάνες εδάφους Ενοίκιο εδάφους (ιδιόκτητου και ξένου) ΙΙ. Δαπάνες εργασίας (οικογενειακής και ξένης) Αξία εργασίας προσωπικού (αμοιβή, ασφαλιστικές εισφορές κλπ) Αξία εργασίας μη μονίμου προσωπικού (αμοιβή, ασφαλιστικές εισφορές κλπ) Τόκοι αξίας εργασίας
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΤΑ ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (2) ΙΙΙ. Δαπάνες κεφαλαίου 1. Δαπάνες μονίμου και ημιμονίμου κεφαλαίου α) Απόσβεση β) Συντήρηση/Επισκευή γ) Τόκοι παγίου κεφαλαίου δ) Ασφάλιστρα και αυτασφάλιστρα ε) Τόκοι συντήρησης και ασφαλίστρων στ) Δαπάνη δήλωσης ΟΣΔΕ, Δαπάνη πιστοποίησης, Τόκοι μεσομακροπρόθεσμων δανείων 2. Δαπάνες κυκλοφοριακού κεφαλαίου α) Αξία αναλώσιμων υλικών (σπόροι, λιπάσματα, ζωοτροφές, καύσιμα κλπ) β) Υπηρεσίες τρίτων (μηχανικό έργο, μεταφορικά, κλπ) γ) Τέλη, δικαιώματα δ) Διάφορα γενικά έξοδα ε) Ασφάλιστρα ειδών κυκλοφοριακού κεφαλαίου στ) Τόκοι όλων των ανωτέρω δαπανών ζ) Εισφορά στον ΕΛΓΑ, Τόκοι βραχυπρόθεσμων δανείων ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ( Ι + ΙΙ + ΙΙΙ)
Διάκριση σε σταθερές & μεταβλητές δαπάνες παραγωγής Ι. Σταθερές Δαπάνες 1. Ενοίκιο εδάφους 2. Αμοιβή μονίμου προσωπικού (οικογενειακού και μη) 3. Απόσβεση κεφαλαίων α) Μονίμου, β) Ημιμονίμου (πλην τυχόν λειτουργικής φθοράς) 1 4. Συντήρηση κεφαλαίων α) Μονίμου, β) Ημιμονίμου (πλην τυχόν λειτουργικής φθοράς) 1 5. Ασφάλιστρα κεφαλαίων α) Μονίμου, β) Ημιμονίμου 6. Τέλη, δικαιώματα, γενικά έξοδα (σταθερά-ανεξάρτητα του ύψους παραγωγής του προϊόντος) 7. Τόκοι α) Μονίμου κεφαλαίου, β) Ημιμονίμου κεφαλαίου, γ) Αμοιβής μονίμου προσωπικού, δ) Συντήρησης κεφαλαίων, ε) Ασφαλίστρων μονίμου και ημιμονίμου κεφαλαίου, στ) Τελών, δικαιωμάτων κλπ ΙΙ. Μεταβλητές Δαπάνες 1. Αμοιβή εργασίας μη μονίμου προσωπικού(ημερομίσθιου και εποχικού) 2. Αξία αναλώσιμων υλικών (λιπάσματα, φάρμακα, καύσιμα, λιπαντικά, ζωοτροφές κλπ) 3. Αμοιβή υπηρεσιών τρίτων (μηχανικό έργο, μεταφορικά, τέλη, δικαιώματα, κλπ εξαρτώμενα από το ύψος παραγωγής) 4. Συντήρηση της λειτουργικής φθοράς κεφαλαίων 1 5.Τόκοι των ανωτέρω μεταβλητών δαπανών 6. Αποσβέσεις τυχόν λειτουργικής φθοράς κεφαλαίων 1 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ( Ι + ΙΙ)
( 1 ) Υποσημείωση προηγούμενης διαφάνειας: Μόνο στις περιπτώσεις που ένα μηχάνημα εργάζεται ετησίως πολύ περισσότερες ώρες από τις αυτές που προβλέπει ο κατασκευαστής. Αυτό όμως συμβαίνει πολύ σπάνια στην Ελλάδα: Π.χ. συνήθως ένας ελκυστήρας ιπποδύναμης 100 HP έχει προδιαγραφές για εργασία μέχρι 1200 ώρες τον χρόνο, στην Ελλάδα όμως σπάνια ξεπερνούν οι ελκυστήρες αυτοί τις 800 ώρες ετήσιας εργασίας.
Διάκριση καταβαλλόμενων & μη καταβαλλόμενων δαπανών Καταβαλλόμενες Δαπάνες (δηλ. αυτές που πληρώνονται σε χρήμα): 1. Καταβαλλόμενο ενοίκιο εδάφους 2. Καταβαλλόμενη αμοιβή εργασίας α) μόνιμου ξένου προσωπικού, β) μη μόνιμου (εποχικού) ξένου προσωπικού 3. Αξία αγοραζομένων και αναλώσιμων υλικών α) λιπασμάτων, β) φυτοφαρμάκων, γ) καυσίμων, δ) ζωοτροφών, ε) κτηνιατρικών φαρμάκων στ) συντήρησης κεφαλαίων κ.λπ. 4. Αμοιβή υπηρεσιών τρίτων α) μηχανικού έργου, β) μεταφορικών, γ) γεωπόνου, κτηνιάτρου, τεχνιτών κλπ δ) καταβαλλομένων ασφαλίστρων, ε) τελών, δικαιωμάτων κλπ 5. Καταβαλλόμενοι τόκοι α) μόνιμου κεφαλαίου β) ημιμόνιμου κεφαλαίου γ) κυκλοφοριακού κεφαλαίου και εργασίας
Μη καταβαλλόμενες δαπάνες: Ενοίκιο ιδιόκτητου εδάφους Αμοιβή της οικογενειακής εργασίας Τόκοι και Αποσβέσεις του ιδίου κεφαλαίου Αυτασφάλιστρα
Διάκριση εμφανών & μη εμφανών (ή τεκμαρτών) δαπανών Εμφανείς δαπάνες = Καταβαλλόμενες δαπάνες + Αποσβέσεις + Αυτασφάλιστρα Αυτές μειώνουν τα εισοδήματα των παραγωγών Μη Εμφανείς ή Τεκμαρτές δαπάνες: Ενοίκιο ιδιόκτητου εδάφους Αμοιβή της οικογενειακής εργασίας Τόκοι ιδίων κεφαλαίων Αξία ιδιοπαραγόμενων αναλωσίμων υλικών (π.χ. ζωοτροφές, σπόροι, κοπριά) Αυτές αποτελούν τις αμοιβές των ιδιόκτητων συντελεστών παραγωγής και εξοικονομούνται από τους παραγωγούς
Επομένως: ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ = Καταβαλλόμενες + Μη Καταβαλλόμενες Δαπάνες = Εμφανείς + Τεκμαρτές Δαπάνες
Αν όμως συνυπολογίσουμε τη φθορά του εδάφους, στα παραπάνω προσθέτουμε το ισοζύγιο θρεπτικών συστατικών του εδάφους, εκφρασμένο σε χρηματικούς όρους Ροές Θρεπτικών Συστατικών Εισροές Εκροές Απ τη φύση Απ τον άνθρωπο Πρόσληψη απ τα φυτά Απώλειες λόγω διάβρωσης Άλλες απώλειες Καιρικές συνθήκες Ατμοσφαιρική εναπόθεση Αφομοίωση του Αζώτου Καθίζηση Άρδευση Λιπάσματα, κοπριές, κομπόστ Χλωρή λίπανση και αγρανάπαυση Αποκατάσταση θρεπτ. συστατ. απ τα υπολείμματα των καλλιεργειών Οξύνιση λόγω χρήσης λιπασμάτων Πρόσληψη απ τα συγκομιζόμενα προϊόντα Πρόσληψη απ τα υπολείμματα των καλλιεργειών Σταθερές απώλειες της διάβρωσης Απώλειες διάβρωσης λόγω εφαρμογής θρεπτικών συστατικών Έκπλυση εδαφών Απώλειες αέριου αζώτου (απονιτροποίη ση και εξαέρωση) Σταθεροποίησ η φωσφόρου και καλίου ΠΗΓΗ: FAO (2005): Integrating environmental and economic accounting at the farm level. Accounting for changes in the fertility of cultivated land, Rome.
ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Το σύνολο των παραγωγικών δαπανών (ΠΔ) που αναλογεί σε μια μονάδα ποσότητας (Q) ενός προϊόντος, δηλαδή είναι το πηλίκο των συνολικών παραγωγικών δαπανών που πραγματοποιούνται για τη παραγωγή ενός προϊόντος προς τη συνολική ποσότητα που παράγεται από το προϊόν αυτό. Κόστος προϊόντος Συνολικές παραγωγικές δαπάνες προϊόντος ( ) Ποσότητα παραγόμεν ου προϊόντος (Q) Οι παραγωγικές δαπάνες, οι οποίες συνθέτουν το κόστος παραγωγής, ονομάζονται και στοιχεία κόστους
Είδη Κόστους Εναλλακτικό κόστος ή κόστος ευκαιρίας Μέσο σταθμικό κόστος Απολογιστικό ή πραγματικό κόστος Προϋπολογιστικό Κόστος Κανονικό Κόστος