Ηµερίδα από ΠΕ /ΠΚΜ και Ε.Ε.Α.Α. «Ανακύκλωσης συσκευασιών στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Προκλήσεις και Προοπτικές» Θεσσαλονίκη - ευτέρα 25/2/2013, 11.00π.µ. ΕΙΣΗΓΗΣΗ Στο ήµο Αµπελοκήπων Μενεµένης λαµβάνει χώρα ένα πολύπλευρο και πολυσχιδές πρόγραµµα ανακύκλωσης. Πιο συγκεκριµένα, ανακυκλώνονται οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές και οι λαµπτήρες σε συνεργασία µε την εταιρεία ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε., τα ελαστικά των οχηµάτων και µηχανηµάτων σε συνεργασία µε την ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ ECO ELASTICA, τα λιπαντικά και έλαια των οχηµάτων και µηχανηµάτων σε συνεργασία µε την αδειοδοτηµένη εταιρεία συλλογής και µεταφοράς Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΟΡΥΚΤΕΛΑΙΩΝ, οι µπαταρίες των οχηµάτων σε συνεργασία µε την εταιρεία TRIAS ECO ΑΕΒΕ και οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές µέσω του δικτύου ΑΦΗΣ. Το 2009 ο πρώην ήµος Αµπελοκήπων ήλθε σε επαφή και ξεκίνησε έναν κύκλο συνοµιλιών µε την Ε.Ε.Α.Α. Ανταποκρινόµενοι στην υποχρέωση του ήµου, που προκύπτει από τη σχετική Νοµοθεσία (Ν.2939/01), για εναλλακτική διαχείριση των δηµοτικών αποβλήτων συσκευασίας και σε συνεργασία µε την Ε.Ε.Α.Α. (Υπογραφή Πρώτης Σύµβασης 26/03/09) ξεκίνησε η εφαρµογή του προγράµµατος ανακύκλωσης των συσκευασιών. Η όλη προσπάθεια ήταν συλλογική, σωστά οργανωµένη και γρήγορα έφερε τα πρώτα επιθυµητά 1
αποτελέσµατα. Τα βήµατα που ακολουθήθηκαν ήταν τα εξής: Με κύριο κριτήριο των αριθµό των κατοίκων αλλά και µε γνώµονα τις ιδιαιτερότητες του ήµου αναπτύχθηκε ένα δίκτυο 530 µπλε κάδων ανακύκλωσης συσκευασιών στα όρια της.κ.αµπελοκήπων. Παραχωρήθηκαν δύο καινούρια απορριµµατοφόρα φορτηγά, από την Ε.Ε.Α.Α. στο ήµο, για την αποκοµιδή των κάδων και τη συλλογή των ανακυκλώσιµων υλικών συσκευασίας. Πραγµατοποιήθηκε µία καλά σχεδιασµένη και οργανωµένη προσπάθεια ενηµέρωσης των κατοίκων. Σε αυτήν την προσπάθεια ήταν ενεργός η συµµετοχή αιρετών και υπευθύνων στελεχών του ήµου, οι οποίοι σε συνεργασία µε το συνεργαζόµενο µε την Ε.Ε.Α.Α. διαφηµιστικό γραφείο µοιράσανε την επαναχρησιµοποιούµενη σακούλα ανακύκλωσης, το σχετικό ενηµερωτικό υλικό, ενώ ταυτόχρονα γινόταν και προφορική ενηµέρωση των κατοίκων. Αυτό το στάδιο στο οποίο δόθηκε ιδιαίτερη µέριµνα και προσοχή, ώστε να µη µείνει κανένας ανενηµέρωτος, υπήρξε πολύ σηµαντικό. Πραγµατικά χτυπήσαµε όλες τις πόρτες του ήµου και µιλήσαµε µε τους κατοίκους αποκοµίζοντας έτσι και µια σαφή εικόνα για την πρόθεση του κόσµου να συµµετέχει σε αυτό το εγχείρηµα, αλλά και για τη γνώµη και τη γνώση του πάνω στον συγκεκριµένο τοµέα της ανακύκλωσης. Αυτή την προσπάθεια τη στηρίξαµε και µε τη συνεχή υπενθύµιση µε τη βοήθεια ηχητικών αλλά και γραπτών µηνυµάτων στις ηλεκτρονικές ενηµερωτικές πινακίδες του ήµου. Ξεκίνησε έτσι η σύµµικτη ανακύκλωση των συσκευασιών. Στην πορεία έλαβε χώρα και µία ενηµερωτική εκστρατεία στα σχολεία του ήµου µε ευθύνη της Ε.Ε.Α.Α. και πάντα σε άµεση συνεργασία µε το ήµο. 2
Μετά την εφαρµογή του Καλλικράτη και την συνένωση των ήµων απευθυνθήκαµε στην Ε.Ε.Α.Α. για επέκταση της δράσης και στη.κ. Μενεµένης. Υπήρξε µία σχετική αλληλογραφία η οποία λόγω της γενικότερης κατάστασης της χώρας δεν απέδωσε καρπούς. Παρόλα αυτά βρέθηκε τελικά ένας εναλλακτικός τρόπος επέκτασης του συστήµατος και στη.κ. Μενεµένης. Αγοράστηκαν λοιπόν περίπου 250 µπλε κάδοι ανακύκλωσης από την Ε.Ε.Α.Α., από τους οποίους 190 τοποθετήθηκαν εντός του αστικού ιστού της.κ. Μενεµένης και οι υπόλοιποι διανεµήθηκαν σε µεγάλες επιχειρήσεις που έχουν έδρα και δραστηριοποιούνται εντός των νέων διοικητικών ορίων του ήµου. Με βάση τις µηνιαίες εκθέσεις αναφοράς προκύπτουν τα ακόλουθα δεδοµένα: 2009 π. ήµος Αµπελοκήπων Συλλεγόµενες ποσότητες (τόνοι) = 231,00 Επιστροφή Υπολείµµατος (τόνοι) = 8,61 2010 π. ήµος Αµπελοκήπων Συλλεγόµενες ποσότητες (τόνοι) = 1.711,09 2011 ήµος Αµπελοκήπων-Μενεµένης Συλλεγόµενες ποσότητες (τόνοι) = 1.755,39 2012 ήµος Αµπελοκήπων-Μενεµένης Συλλεγόµενες ποσότητες (τόνοι) = 2.029,66 Από τη στατιστική ανάλυση των δεδοµένων συνάγονται κάποια συµπεράσµατα: 3
Το σηµαντικότερο πρόβληµα είναι η ρίψη στους κάδους ανακύκλωσης µη ανακυκλώσιµων απορριµµάτων µε αποτέλεσµα να λερώνονται οι κάδοι και να επιβαρύνεται ο ήµος µε όλα τα έξοδα παραλαβής και αποκοµιδής του υπολείµµατος από τους χώρους διαλογής και µεταφόρτωσης. Αυτό σηµαίνει ότι απαιτείται περαιτέρω ενηµέρωση των πολιτών, µε διάφορους τρόπους. Η συνεχής, µε ευρεία δηµοσιότητα (π.χ. τηλεοπτικά διαφηµιστικά σποτ) και µε διάφορους τρόπους (ηµερίδες, διανοµή ενηµερωτικών φυλλαδίων κ.α.) ενηµέρωση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σωστή εφαρµογή του προγράµµατος της ανακύκλωσης µε στόχο την αύξηση των ποσοτήτων ανακύκλωσης και τη µείωση του υπολείµµατος. Ενηµερωτικές εκστρατείες στα σχολεία αλλά και δράσεις εκπαιδευτικές, εκδηλώσεις και δραστηριότητες µε έξυπνες νέες και καινοτόµες προτάσεις. Άµεση εµπλοκή του ήµου και της Ε.Ε.Α.Α. στα προγράµµατα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Είναι µια προοπτική που πρέπει να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί µε διάρκεια σε βάθος χρόνου. Επίσης, η ανταποδοτική ανακύκλωση µπορεί να αποτελέσει ένα κίνητρο για την επίτευξη των παραπάνω στόχων. Μια οικονοµοτεχνική µελέτη θα µπορούσε να δώσει απαντήσεις στο ερώτηµα εάν το ανταποδοτικό τέλος που καταβάλλει η Ε.Ε.Α.Α. στους ήµους, ανάλογο µε την ποσότητα των ανακυκλώσιµων υλικών που προσφέρουν, µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την εφαρµογή ενός συστήµατος ανταποδοτικής ανακύκλωσης µε στόχο να µηδενιστεί σχεδόν η φύρα και να δοθεί ένα πραγµατικό κίνητρο στους δηµότες για ευρύτερη συµµετοχή στην ανακύκλωση και αύξηση των συλλεγοµένων ποσοτήτων. 4
Επιπρόσθετα, σηµειώνουµε ότι για έναν ήµο, όπως ο ήµος Αµπελοκήπων Μενεµένης, απαιτούνται τρία και όχι δύο απορριµµατοφόρα οχήµατα για την αποκοµιδή των µπλε κάδων ανακύκλωσης. Τέλος, όσον αναφορά το ήµο Αµπελοκήπων Μενεµένης επειδή παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα της ύπαρξης µεγάλων επιχειρήσεων, θα πρέπει να µελετηθεί χωριστά η ανάπτυξη ενός δικτύου συλλογής και µεταφοράς για τις επιχειρήσεις. Από τη µέχρι σήµερα εµπειρία µας διαπιστώνουµε ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις ανακυκλώνουν σωστά (δηλαδή χωρίς υπόλειµµα) και µάλιστα σε µεγάλες ποσότητες. Ιδιαίτερη περίπτωση είναι και η κεντρική Λαχαναγορά και Κρεαταγορά, για τις οποίες θα πρέπει να γίνει ξεχωριστή µνεία και θα πρέπει να αντιµετωπιστούν χωριστά. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι υπάρχουν προοπτικές και δυνατότητες βελτίωσης στον τοµέα της ανακύκλωσης των συσκευασιών, µε γνώµονα πάντα την εθνική επιταγή να ανακυκλώνουµε περισσότερο και καλύτερα. Η Ε.Ε.Α.Α. πρέπει να πρωτοστατήσει µε µελέτες και νέες προτάσεις σ αυτή την κατεύθυνση, σε συνεργασία µε τους δήµους. Λάζαρος Κυρίζογλου ήµαρχος Αµπελοκήπων-Μενεµένης Μέλος.Σ. ΠΕ /ΠΚΜ Μέλος.Σ. Κ.Ε..Ε. 5