ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΓΕΤΟΥ ΣΤΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2017 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1. Η μέση μηνιαία θερμοκρασία του Ιανουαρίου 2017 ήταν 4 C χαμηλότερη από τη μέση ελάχιστη του μήνα Ιανουάριου τα τελευταία 62 χρόνια από το 1955 2. Ελάχιστη εξωτερική θερμοκρασία -10 C εμφανίστηκε τελευταία φορά το 2001 3. Πρώτη φορά σημειώθηκαν 5 συνεχόμενες ημέρες ολικού παγετού 4. Μέγιστη ημερήσια θερμοκρασία -5 C δεν είχε σημειωθεί ποτέ από το 1955
ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΝΕΡΟΥ Στα σημεία που το δίκτυο διανομής ήταν εκτεθειμένο το νερό πάγωσε. Ο πάγος που δημιουργήθηκε είχε ως αποτέλεσμα Τη διακοπή της ροής του νερού έως ότου να λιώσει ο πάγος Την καταστροφή των σωληνώσεων κυρίως στις θέσεις σύνδεσης των σωλήνων και την μετέπειτα διαρροή νερού Προβλήματα εμφανίστηκαν Στο δίκτυο διανομής της ΕΥΑΘ Στα εσωτερικά δίκτυα των κτηρίων σε εκτεθειμένα τμήματα
ΔΙΚΤΥΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Αναμφίβολα οι περισσότερες ζημίες παρουσιάστηκαν στα δίκτυα θερμάνσεων όπου: I. Είτε δημιουργήθηκε πάγος στο δίκτυο διανομής θερμού νερού και διακόπηκε η ροή θερμικής ενέργειας προς το κτήριο II. Είτε η δημιουργία πάγου οδήγησε σε ρήξη των σωληνώσεων ή και διαφόρων εξαρτημάτων των λεβήτων (εναλλάκτες βάνες κλπ) III. IV. Είτε δημιουργήθηκε πάγος στο σωλήνα απομάκρυνσης των συμπυκνωμάτων και διακόπηκε η λειτουργία του λέβητα Λόγω πτώσης πίεσης των δικτύων της ΕΥΑΘ, δεν ήταν δυνατή η πλήρωση του λέβητα με νερό ώστε να λειτουργήσει.
ΔΙΚΤΥΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Μεγάλη έκταση των ζημιών παρουσιάστηκε κυρίως λόγω: I. Σχεδόν καθολική τοποθέτηση των μονάδων σε εξωτερικούς χώρους II. Η κατασκευή τμημάτων σωληνώσεων σε εξωτερικούς χώρους, για λόγους αισθητικής στο εσωτερικό των κτηρίων, χωρίς την απαιτούμενη προστασία III. Ύπαρξης μεγάλων χρονικών διαστημάτων χωρίς ροή νερού (θέρμανσης ή χρήσης) για λόγους οικονομίας.
ΔΙΚΤΥΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ Στα δίκτυα αποχέτευσης δεν παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα μεγάλες ζημίες με ελάχιστες περιπτώσεις που αφορούσαν: I. Δημιουργία πάγου στα δίκτυα απομάκρυνσης συμπυκνωμάτων των λεβήτων II. Δημιουργία πάγου και ρήξη σωληνώσεων αποχέτευσης ή εξαρτημάτων του δικτύου που είχαν νερό (οσμοπαγίδες, σιφώνια κλπ) ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Στα δίκτυα αυτά επίσης δεν παρουσιάστηκαν ιδιαίτερες ζημίες με ελάχιστες περιπτώσεις που αφορούσαν: I. Αδυναμία χειρισμού βαλβίδων ή πρόσβασης σε αυτές II. Βλάβες από εξωγενείς παράγοντες (πάγος από νερά που έπεσαν σε βάνες κλπ)
ΔΙΚΤΥΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ ΜΕ ΝΕΡΟ Στα δίκτυα πυρόσβεσης με νερό, τα εκτεθειμένα τμήματα των σωληνώσεων, πάγωσαν επίσης. Ευτυχώς που δεν χρειάστηκε να λειτουργήσουν εκείνη την περίοδο. ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Προβλήματα παρουσιάστηκαν στην ηλεκτροδότηση των κτηρίων είτε: Λόγω βλαβών σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είτε Λόγω πτώσης δέντρων σε δίκτυα διανομής Στις εσωτερικές εγκαταστάσεις των κτηρίων δεν παρουσιάστηκαν ζημίες οφειλόμενες στον παγετό
ΑΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ A. Μεμονωμένα προβλήματα σε ηλεκτροϋδραυλικά συστήματα (ανελκυστήρες αλλά και σε συστήματα του ΟΑΣΘ) που βρέθηκαν εκτεθειμένα σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από -5 C υπέστη μεταβολές το μέσο μετάδοσης της κίνησης (έλαιο). B. Υπερκατανάλωση πολύτιμου πόσιμου νερού, είτε από ανοιχτές βρύσες είτε από διαρροές λόγω αστοχίας σωληνώσεων.
Μετά τον παγετό Προβλήματα στην υδροδότηση της πόλης, λόγω εργασιών της ΕΥΑΘ προκειμένου να ξαναγεμίσουν οι δεξαμενές της πόλης και λόγω εργασιών αποκατάστασης βλαβών. Μερικώς προβλήματα από ζημίες που προκλήθηκαν στα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας Έλλειψη ανταλλακτικών από την αγορά ειδών θέρμανσης Αισχροκέρδεια από μερίδα τεχνικών και εμπόρων
Ποιος Ευθύνεται? Σίγουρα δεν υπάρχει κανένας από τους εμπλεκόμενους που είναι άμοιρος ευθυνών : Ιδιοκτήτες για την μη συντήρηση, επιλογή εξωτερικής τοποθέτησης λεβήτων, επιλογή φθηνών υλικών και πρόχειρων λύσεων. Εγκαταστάτες, μηχανικοί και μη, για την πλημμελή κατασκευή της εγκατάστασης και την έλλειψη παροχής οδηγιών - ενημέρωσης στον ιδιοκτήτη ή την εγκατάσταση από μη αδειοδοτημένους τεχνικούς ΜΜΕ για την μη έγκυρη ενημέρωση προς τους ιδιοκτήτες χρήστες. Πολλές φορές εμφανιζόταν άσχετοι άνθρωποι για να δώσουν οδηγίες και να καταλογίσουν ευθύνες. Φορείς Δημοσίου όπως κυρίως η ΕΥΑΘ και η ΕΔΑ (πρώην ΕΠΑ) για την πλημμελή ενημέρωση των ιδιοκτητών Έλλειψη σύγχρονων κανονισμών που να ενσωματώνουν τις εμπειρίες από την εφαρμογή αυτών.
Προστασία από παγετό Για την προστασία έναντι παγετού είναι δυνατόν να ληφθούν τα ακόλουθα μέτρα: Προστασία των εκτεθειμένων σωληνώσεων (αφορά κυρίως μόνωση των εξωτερικών σωληνώσεων) Προστασία εκτεθειμένου εξοπλισμού όπως οι λέβητες. Ιδιαίτερη προσοχή καθώς η κάλυψη του λέβητα ανάλογα με τον τύπου του λέβητα και τον τρόπο τοποθέτησης του μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα.
Προστασία από παγετό Προσθήκη αντιψυκτικού υγρού στα δίκτυα διανομής νερού θέρμανσης. Πρέπει επίσης να γίνεται με προσοχή και μετά από προσεκτικά υπολογισμένη ποσότητα και ποιότητα αντιψυκτικού και εφόσον αυτό επιτρέπεται από τον κατασκευαστή του λέβητα. Δεν είναι δυνατή η τοποθέτησης αντιψυκτικού υγρού σε όλα τα κυκλώματα, καθώς τίθενται περιορισμοί στα χρησιμοποιούμενα υλικά
Προστασία από παγετό Διατήρηση ελάχιστης ροής (όπως όταν έχει χαλάσει η βρύση) ζεστού νερού χρήσης εντός του κτηρίου ώστε να μην δημιουργηθεί πάγος Συνεχή λειτουργία του συστήματος θέρμανσης. Εκκένωση των δικτύων νερού που δεν χρησιμοποιούνται (και των ηλιοθερμικών συστημάτων Σε καμία περίπτωση σφράγιση των ανοιγμάτων των λεβητοστασίων. Γενικά κάθε εγκατάσταση είναι διαφορετική και πρέπει οι ιδιοκτήτες να ενημερωθούν από το μηχανικό τους και μόνο.
Ενημέρωση των πολιτών Σημαντικότερο όλων είναι η ενημέρωση των πολιτών. Σημαντική είναι η συμβολή των εταιρειών εκμετάλλευσης των δικτύων όπως ΔΕΔΗΕ, ΕΔΑ της εταιρείας Ύδρευσης - Αποχέτευσης, κάτω από την καθοδήγηση των Δ/νσεων Πολιτικής προστασίας της περιφέρειας και σε συνεργασία με το ΤΕΕ και το Σύλλογο Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων. Αναμόρφωση των τεχνικών κανονισμών Αναμόρφωση των απαρχαιωμένων κανονισμών (όπου το ΤΕΕ και ο Σύλλογος των Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο) Κυρίως αφορά τους κανονισμούς : Εσωτερικών υδραυλικών εγκαταστάσεων που αισίως έχουν κλείσει 30 χρόνια ζωής Κανονισμού πυροπροστασίας των κτηρίων 30 χρόνια ζωής Σε μικρότερη κλίμακα του κανονισμού Φ.Α.
Συνεισφορά ΣΜΗΒΕ Ο σύλλογος Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Βορείου Ελλάδος στα πλαίσια της ορθολογιστικής αντιμετώπισης του θέματος οργάνωσε συνάντηση εργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων, ΕΥΑΘ, ΕΠΑ, ΔΕΗ, Δ/νση Πολιτικής Προστασίας, ΤΕΕ κ.α. την 25/01/2017 όπου ανταλλάχτηκαν απόψεις για την αποφυγή τέτοιων φαινομένων στο μέλλον. Κλείνοντας να δηλώσω και πάλι την πρόθεση του ΣΜΗΒΕ να προσφέρει τη γνώση και την εμπειρία των μελών του, σε όλους τους φορείς που είναι επιφορτισμένοι με την ενημέρωση των πολιτών