Τετράδια Κιθάρας Extra ενότητα Χρήση του PowerTab Ευγένιος Αστέρις 1
Περιεχόμενα Πρόλογος... 3 Εγκατάσταση του Power Tab... 4 Εισαγωγή ενός αρχείου midi στο Power Tab... 5 Μελέτη με το Power Tab... 9 Εξήγηση της εμφάνισης του κομματιού... 9 Ταμπλατούρα... 10 Μειονεκτήματα της ταμπλατούρας... 10 Αναπαραγωγή του κομματιού από την αρχή... 11 Παύση της αναπαραγωγής του κομματιού... 12 Διακοπή της αναπαραγωγής του κομματιού... 12 Αναπαραγωγή του κομματιού από οποιοδήποτε σημείο... 13 Επιλογή ή όχι του μετρονόμου... 14 Ρύθμιση του μετρονόμου... 14 Σημεία επανάληψης... 16 Εξαγωγή του κομματιού σε νέο midi... 18 Προετοιμασία ενός αρχείου midi για εισαγωγή στο Power Tab... 19 Τρόπος μελέτης με το Power Tab... 22 2
Πρόλογος Το Power Tab είναι ένα πολύ χρήσιμο πρόγραμμα δημιουργίας, επεξεργασίας και αναπαραγωγής αρχείων midi. Εμάς φυσικά θα μας απασχολήσει η αναπαραγωγή αρχείων. Οι δυνατότητές του είναι πολλές. Ενδεικτικά αναφέρω τέσσερις από τις πιο σημαντικές. Με το Power Tab μπορούμε: να αλλάξουμε τις ρυθμίσεις του μετρονόμου να ξεκινήσουμε ένα κομμάτι από όποιο σημείο θέλουμε να βάλουμε extra σημεία επανάληψης να μελετήσουμε ξεχωριστά κάποια μουσικά μέτρα ενός κομματιού Το Power Tab διατίθεται εντελώς δωρεάν από την σελίδα http://www.powertab.net/. Στην πρώτη ενότητα του βιβλίου θα βρεις οδηγίες για το πως να κατεβάσεις και να εγκαταστήσεις το πρόγραμμα. Καλή επιτυχία! Ευγένιος Αστέρις 3
Εγκατάσταση του Power Tab Πρώτα απ όλα πρέπει να κατεβάσεις το πρόγραμμα από την διεύθυνση http://www.download.com/power-tab-editor/3000-2133_4-10502034.html?part=dl- PowerTabE&subj=dl&tag=button Θα κατέβει ένα αρχείο με όνομα powertab.zip. Είναι ένα συμπιεσμένο αρχείο, όπως και τα αρχεία των midi. Αποσυμπίεσέ το σε έναν φάκελο. Από τα 4 αρχεία, διάλεξε το PTEditor17. Κάνε διπλό κλικ πάνω του και ακολούθησε τις οδηγίες για να εγκαταστήσεις το πρόγραμμα. 4
Εισαγωγή ενός αρχείου midi στο Power Tab 1. Αφού εγκαταστήσεις το PowerTab, άνοίξε το. Στην αρχή θα εμφανιστεί ένα μικρό παράθυρο με τίτλο Tip of the Day. Μην δώσεις σημασία, πάτησε Close για να κλείσει. 2. Από το μενού File, επέλεξε Import και από εκεί Midi Track(s). 5
3. Θα εμφανιστεί ένα μικρό παράθυρο με τίτλο Άνοιγμα. Πήγαινε στον φάκελο που έχεις το αρχείο midi και επέλεξέ το με το ποντίκι *. Στην συνέχεια κάνε κλικ στο Άνοιγμα. Εγώ επέλεξα σαν παράδειγμα το Happy Birthday που είχαμε δει στην 13 η ενότητα. 4. Θα εμφανιστεί ένα παράθυρο με τίτλο Step 1 of 3 Select Import Process. Επέλεξε την πρώτη κουκκίδα (συνήθως θα είναι προεπιλεγμένη) και κάνε κλικ στο Επόμενο. * Αν δεν βρίσκεις το αρχείο midi ενώ το έχεις στον φάκελο, κοίταξε την υποενότητα με τίτλο «Προετοιμασία του αρχείου midi για εισαγωή στο Power Tab» στην σελίδα. 6
5. Θα εμφανιστεί ένα παράθυρο με τίτλο Step 2 of 3 Select MIDI Tracks To Import. Επέλεξε σε όλα τα όργανα το κουτάκι μπροστά από το Guitar Score και κάνε κλικ στο Επόμενο. 6. Θα εμφανιστεί ένα παράθυρο με τίτλο Step 3 of 3 Set Power Tab Import Settings. Κάνε κλικ στο Τέλος. Όπως θα δούμε στην υποενότητα, δεν θα επιλέγεις όλα τα όργανα σε όλα τα κομμάτια. 7
7. Το τραγούδι έχει εισαχθεί σωστα στο Power Tab! 8
Μελέτη με το Power Tab Αφού εισάγεις στο Power Tab το αρχείο midi ενός κομματιού, μπορείς να κάνεις μια σειρά ενεργειών που θα σε βοηθήσουν στην καλύτερη μελέτη του κομματιού. Εξήγηση της εμφάνισης του κομματιού Το Power Tab εμφανίζει το κομμάτι τόσο με νότες (η γραμμή με το κλειδί του Σολ στην αρχή) όσο και με ένα παράξενο σύστημα με αριθμούς κάτω από τις νότες (η γραμμή που γράφει ΤΑΒ στην αρχή). Το δεύτερο σύστημα ονομάζεται ταμπλατούρα και είναι ένα ειδικό σύστημα γραφής κομματιών για κιθάρα. Δεν το είδαμε μέχρι τώρα (αν και σε κάποια απορία ενός μέλους είχαμε κάνει μια νύξη) γιατί απλούστατα είναι κατώτερο από το σύστημα με τις νότες που είχαμε δει μέχρι τώρα. 9
Το πρώτο μέτρο είναι απλά μετρονόμος και δεν επηρεάζει το υπόλοιπο κομμάτι. Αγνόησε το... Ταμπλατούρα Ας δούμε την ταμπλατούρα γιατί θα την χρειαστούμε λίγο στο Power Tab. Εδώ έχω ένα παράδειγμα από τα μέτρα 2-4 του κομματιού. Το κομμάτι χωρίζεται σε μέτρα όπως και στο πεντάγραμμο με τις νότες. Πρόσεξε όμως πως η ταμπλατούρα αποτελείται από 6 οριζόντιες γραμμές και όχι από 5. Κάθε γραμμή αντιστοιχεί σε μια χορδή της κιθάρας. Η πρώτη γραμμή αντιστοιχεί στην 1 η χορδή, η 2 η στην 2 η κ.ο.κ. Κάτω από κάθε νότα θα δεις και έναν αριθμό. Π.χ. στην πρώτη νότα Σολ θα δεις το 0 γραμμένο στην 3 η γραμμή. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να παίξεις στην κιθάρα την 3 η χορδή κρατώντας πατημένο το τάστο 0 (δεν υπάρχει μηδενικό τάστο, εννοεί ανοιχτή την χορδή!). Όντως, εκεί βρίσκεται η νότα Σολ. Το ίδιο ισχύει και για την δεύτερη Σολ. Στην Λα λέει πως πρέπει να παίξεις την 3 η χορδή πατώντας το 2 ο τάστο. Όντως, εκεί παίζεται η νότα Λα. Πρόσεξε πως στις παύσεις δεν υπάρχει κανένας αριθμός... Μειονεκτήματα της ταμπλατούρας Ήδη θα πρόσεξες πως η ταμπλατούρα δίνει οδηγίες μόνο για το ποια νότα θα παίξουμε και καμία οδηγία για την χρονική της αξία. Αυτό είναι το σοβαρότερο μειονέκτημα της ταμπλατούρας γιατί χωρίς τον χρόνο ένα κομμάτι είναι μισό! Άλλο μειονέκτημα είναι το ότι είναι αυστηρά δεμένη με την κιθάρα, ένας πιανίστας για παράδειγμα δεν θα μπορούσε να καταλάβει την μουσική της ταμπλατούρας. 10
Αντίστροφα, και ένας κιθαρίστας που γνωρίζει μόνο ταμπλατούρα και καθόλου νότες δεν θα μπορούσε να διαβάσει κάποιο μουσικό κομμάτι που γράφτηκε από μη κιθαρίστα μουσικό. Επομένως, το καλύτερο είναι να χρησιμοποιήσεις την ταμπλατούρα μόνο γιατί χρειάζεται στο Power Tab αλλά όχι να αντικαταστήσεις το κλασικό διάβασμα με τις νότες. Αναπαραγωγή του κομματιού από την αρχή Στο πάνω μέρος του Power Tab θα δεις την παρακάτω βασική γραμμή πλήκτρων: Αν πατήσεις το πλήκτρο κομμάτι θα ξεκινήσει από την αρχή., η οθόνη θα αλλάξει όπως φαίνεται και παρακάτω και το Στην αρχή θα ακουστούν τα χτυπήματα του μετρονόμου και στην συνέχεια θα ξεκινήσει το κομμάτι. Το Power Tab διαθέτει ενσωματωμένο μετρονόμο. Όταν το Power Tab παίζει μια νότα του κομματιού, ο αριθμός της στην ταμπλατούρα γίνεται κόκκινος για όσο χρόνο κρατάει η νότα. Στο παραπάνω παράδειγμα παίζεται η νότα Λα στο 3 ο μέτρο και ο αριθμός 2 έχει γίνει κόκκινος. 11
Πρόσεξε πως στις παύσεις δεν γίνεται κόκκινος κάποιος αριθμός, γιατί οι παύσεις δεν έχουν αριθμό... Παύση της αναπαραγωγής του κομματιού Για να σταματήσεις προσωρινά την αναπαραγωγή του κομματιού κάνε κλικ στο από την βασική γραμμή πλήκτρων. Η οθόνη του προγράμματος θα πάρει την εξής μορφή: Διακοπή της αναπαραγωγής του κομματιού Για να διακόψεις την αναπαραγωγή του κομματιού και να επιστρέψεις στην αρχική οθόνη του Power Tab, κάνε κλικ στο από την βασική γραμμή πλήκτρων. Η οθόνη του προγράμματος θα πάρει την αρχική της μορφή. 12
Αναπαραγωγή του κομματιού από οποιοδήποτε σημείο Έστω ότι θέλεις να ξεκινήσει το κομμάτι από την πρώτη νότα Σολ του 4 ου μέτρου. Με το ποντίκι κάνε κλικ στον αριθμό της νότας στην ταμπλατούρα. Πάνω και κάτω από τον αριθμό θα εμφανιστούν μπλε γραμμές. Στην συνέχεια κάνε κλικ στο για να ξεκινήσει το κομμάτι. Ισχύον κανονικά όσα είπαμε για παύση και διακοπή της αναπαραγωγής του κομματιού. 13
Αν θέλεις να παίξει το κομμάτι από την αρχή θα πρέπει να κάνει ξανά κλικ στην πρώτη νότα του κομματιού. Επιλογή ή όχι του μετρονόμου Στην βασική γραμμή πλήκτρων θα δεις το πλήκτρο. Αν έχει αυτό το σχέδιο, ο μετρονόμος θα ακούγεται στο κομμάτι. Αν κάνεις κλικ πάνω του το σχέδιο θα αλλάξει σε και ο μετρονόμος δεν θα ακούγεται. Ρύθμιση του μετρονόμου Η ρύθμιση του μετρονόμου είναι πολύ σημαντική, γιατί έτσι θα μπορείς να ακούς το κομμάτι σε όποια ταχύτητα επιθυμείς. Πρώτα απ όλα, κάνε κλικ στην πρώτη νότα του πρώτου μέτρου. Στην πάνω αριστερά γωνία του Power Tab θα δεις το πλήκτρο. 14
Κάνε μια φορά κλικ πάνω του. Το πλήκτρο θα αλλάξει σε (με λιγότερο βαθούλωμα). Κάνε κλικ ξανά στο πλήκτρο. Θα εμφανιστεί ένα παράθυρο επιλογών. Στο παράθυρο θα δεις δύο κουκκίδες. Από την πρώτη μπορείς να αλλάξεις την τιμή του μετρονόμου. Από το Beat επιλέγεις την χρονική αξία κάθε χτυπήματος. Στο παράδειγμα είναι ρυθμισμένο στο =60. Συνήθως στην μελέτη ενός κομματιού ξεκινάμε από χαμηλές τιμές του μετρονόμου και πάμε προς τις πιο ψηλές (βέβαια, κάθε φορά οι έννοιες του «χαμηλού» και του «ψηλού» αλλάζουν ανάλογα με το κομμάτι). Τέλος, κάνε κλικ στο ΟΚ. 15
Σημεία επανάληψης Τώρα θα δούμε πως μπορούμε να βάλουμε σημεία επανάληψης σε οποιοδήποτε σημείο του κομματιού το θελήσουμε. Έστω πως θέλουμε να επαναλαμβάνονται τα μέτρα 3 μέχρι και το 5. Πρώτα κάνε κλικ στην αρχή του 3 ου μέτρου. Στην συνέχεια κάνε δυο φορές κλικ στο κουμπί Θα εμφανιστεί το παρακάτω παράθυρο: 16
Κάνε κλικ στο (αρχή επανάληψης) και πάτησε ΟΚ: Η γραμμή στην αρχή του 3 ου μέτρου θα είναι όπως παρακάτω: Στην συνέχεια κάνε κλικ στην γραμμή που βρίσκεται στο τέλος του 5 ου μέτρου: Έπειτα κάνε πάλι δύο φορές κλικ στο για να εμφανιστεί πάλι το παράθυρο: Επέλεξε το (τέλος επανάληψης). Από το Play 2 times μπορείς να επιλέξεις πόσες φορές θέλεις να ακουστούν τα μέτρα. Πρόσεξε! Αν θέλεις 1 επανάληψη θα πρέπει να 17
γράψεις 2 στο κουτί γιατί πρέπει να μετρήσεις και την αρχική φορά που θα παιχτούν τα μέτρα. Αν θέλεις 2 επαναλήψεις, θα γράψεις 3 κ.ο.κ. Εξαγωγή του κομματιού σε νέο midi 18
Προετοιμασία ενός αρχείου midi για εισαγωγή στο Power Tab Σημείωση: Διάβασε αυτήν την υποενότητα μόνο αν συναντήσεις πρόβλημα στην εισαγωγή ενός αρχείου midi στο Power Tab. Τα αρχεία midi μπορεί να έχουν κατάληξη είτε.mid είτε.midi. Η κατάληξη δεν επηρεάζει την ακρόαση του αρχείου. Επηρεάζει όμως την εισαγωγή του στο Power Tab. Το Power Tab διαβάζει μόνο αρχεία με κατάληξη.mid και όχι με κατάληξη.midi. Π.χ. θα διαβάσει το happybirthday.mid αλλά όχι το happybirthday.midi Τα περισσότερα (και νομίζω και όλα) αρχεία που θα βρεις στα Τετράδια Κιθάρας έχουν κατάληξη.mid και έτσι δεν θα έχεις πρόβλημα. Αν όμως συναντήσεις πρόβλημα και το Power Tab δεν βρίσκει κάποιο αρχείο ενώ υπάρχει στον φάκελο, το πιθανότερο είναι ότι έχει κατάληξη.midi. Για να διορθώσεις το πρόβλημα θα κάνεις τα εξής: Στον φάκελο με το αρχείο θα πας στο μενού «Εργαλεία» και θα επιλέξεις το «Επιλογές φακέλων...». Θα εμφανιστεί το παράθυρο: 19
Επέλεξε την 2 η καρτέλα «Προβολή». Θα εμφανιστεί το παράθυρο: Κάνε κλικ στο κουτάκι με τίτλο «Απόκρυψη επεκτάσεων για γνωστούς τύπους αρχείων» ώστε το να γίνει και πάτα ΟΚ: 20
Ο φάκελος θα φαίνεται ως εξής: Στο παράδειγμα το Avignon είναι εντάξει ενώ το Happy Birthday είναι λάθος. Θα το διορθώσουμε. Κάνε δεξί κλικ, επέλεξε το «Μετονομασία» και άλλαξε το όνομα αφαιρώντας από το τέλος το i. Πάτησε Enter. Θα δεις το παρακάτω μήνυμα: Πάτησε Ναι. Η κατάληξη άλλαξε και μπορείς να χρησιμοποιήσεις το αρχείο στο Power Tab. Μην ξεχάσεις να αλλάξεις πάλι την ρύθμιση κάνοντας την αντίστροφη διαδικασία ώστε να μην προκαλέσεις κάποιο λάθος άθελά σου. Κάνε κλικ στο κουτάκι με τίτλο «Απόκρυψη επεκτάσεων για γνωστούς τύπους αρχείων» ώστε το να γίνει και πάτα Εφαρμογή και μετά ΟΚ. 21
Τρόπος μελέτης με το Power Tab Το Power Tab είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την μελέτη μας. Ωστόσο, ΔΕΝ θα πρέπει να αφοσιωθείς αποκλειστικά σε αυτό και να παρατήσεις τον κλασικό τρόπο μελέτης που είχες μέχρι τώρα. Χρησιμοποίησέ το με μέτρο, στα πραγματικά δύσκολα κομμάτια και αφού πρώτα προσπαθήσεις να παίξεις σωστά το κομμάτι. Σημαντικός είναι ο ρόλος του στην ρύθμιση του μετρονόμου σε οποιαδήποτε τιμή θέλεις. Μπορείς ακόμη και να εξάγεις σε νέο midi το κομμάτι με τον αλλαγμένο μετρονόμο. Επίσης, σημαντικός είναι ο ρόλος των επαναλήψεων. Αν δυο μέτρα σε δυσκολεύουν, βάλε 30 επαναλήψεις στα άκρα τους και παίξτα 30 ή και 100 φορές! Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να τα μάθεις σωστά! Με σωστή χρήση, θα βελτιώσεις τον τρόπο μελέτης σου και την απόδοσή σου. Πρόσεξε όμως, ΔΕΝ πρέπει να εξαρτηθείς από το Power Tab! 22