Γ Λυκείου Θετική Κατεύθυνση ΧΗΜΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Διάλυμα HCl συγκέντρωσης C 1 έχει το ίδιο ph με διάλυμα H 2 SO 4 συγκέντρωσης C 2. Τα δύο διαλύματα βρίσκονται στην ίδια θερμοκρασία. Για τα διαλύματα αυτά ισχύει: Α. C 1 > C 2 Β. C 1 < C 2 Γ. C 1 = C 2 Δ. C 1 = C 2 /2 1.2 Ένα υδατικό διάλυμα περιέχει άγνωστο ηλεκτρολύτη και έχει ph = 7. Α. το διάλυμα αυτό είναι οπωσδήποτε ουδέτερο. Β. για το διάλυμα αυτό ισχύει: Κα Κb = 10-14. Γ. το διάλυμα είναι όξινο αν η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 25 ο C. Δ. το διάλυμα είναι βασικό αν η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 25 ο C. 1
1.3 Σε ποιο από τα παρακάτω μόρια οργανικών ενώσεων υπάρχει άτομο άνθρακα με sp 2 υβριδικά τροχιακά: Α. CH 4 O Β. CH 2 O Γ. C 2 H 6 Δ.C 2 H 2 1.4 Στοιχείο Χ βρίσκεται στη θεμελιώδη κατάσταση. Στο άτομό του το άθροισμα των κβαντικών αριθμών m s των ηλεκτρονίων του ισούται με τρία (3). Ο μικρότερος ατομικός αριθμός που αντιστοιχεί σε τέτοιο στοιχείο είναι: Α. 7. Β. 24. Γ. 26. Δ. 62. 1.5 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη, αιτιολογώντας πλήρως την απάντησή σας. Α. κατά την αντίδραση προπινίου με περίσσεια HCl, προκύπτει ως κύριο προϊόν το 1,2 διχλωροπροπάνιο. Β. η ηλεκτρονιακή δομή 1s 2 2s 2 2p 2 x 2p 1 y 2p 0 z δεν είναι σύμφωνη με τον κανόνα του Hund. Γ. για την εύρεση του ισοδύναμου σημείου διαλύματος NH 4 Cl άγνωστης συγκέντρωσης με πρότυπο διάλυμα 2
ΝαΟΗ, ο κατάλληλος δείκτης είναι το ερυθρό του Κονγκό με pκα = 4. Δ. η ενέργεια δεύτερου ιοντισμού Ε i2 του ασβεστίου δίνεται από την παρακάτω αντίδραση: Ca (g) Ca 2+ (g) + 2e -, E i2 > 0. Ε. Το πολυμερές [ CH CH=CH CH ] προέρχεται από 2 2 ν πολυμερισμό της ένωσης CH CH=CH CH. 3 3 ΘΕΜΑ 2 Ο 2.1 Για τα στοιχεία Α, Β, Γ και Δ δίνονται τα εξής στοιχεία: Το Α 2+ έχει δομή ευγενούς αερίου της 3 ης περιόδου. Το Β έχει την μικρότερη ενέργεια ιοντισμού της περιόδου και στιβάδα σθένους την Ο. Το Γ ανήκει στον τομέα p, έχει 2 μονήρη ηλεκτρόνια και 5 ατομικά τροχιακά με ηλεκτρόνια σε θεμελιώδη κατάσταση. Το Δ έχει ατομικό αριθμό 28. Α) Επομένως στοιχείο μετάπτωσης είναι το.., αμέταλλο είναι το.., μεγαλύτερη ατομική ακτίνα έχει το.., μεγαλύτερη ενέργεια πρώτου ιοντισμού έχει το.. και στοιχεία του τομέα s είναι τα.. Β) Να γραφεί ο ηλεκτρονικός τύπος Lewis της ένωσης ΒΓΗ. (Ζ Η = 1). 3
2.2 Να εξετάσετε αν τα υδατικά διαλύματα των επόμενων αλάτων είναι όξινα, βασικά ή ουδέτερα: α) NaHSO 4 β) K 2 SO 4 2.3 Tα ρυθμιστικά διαλύματα (Δ 1 ) ΝΗ 3 0,1Μ ΝΗ 4 Cl C 1 M και (Δ 2 ) ΝΗ 3 C 2 Μ ΝΗ 4 Cl 0,1M έχουν ph 9 και 10 αντίστοιχα. Αν αναμείξουμε τα Δ 1 και Δ 2 με αναλογία όγκων 1:1 να υπολογισθεί η [ΟΗ - ] στο διάλυμα που θα παραχθεί. Δίνονται: Για την ΝΗ 3 Κ b = 10-5, για το νερό Κ w = 10-14 2.4 Πέντε δοχεία περιέχουν τις παρακάτω ενώσεις: 1 προπανόλη, 1 βουτένιο, 1 βουτίνιο, μυρμηκικός αιθυλεστέρας και οξικός μεθυλεστέρας. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο του κάθε δοχείου αναφέροντας τα κατάλληλα αντιδραστήρια που θα χρησιμοποιηθούν στη διαδικασία προσδιορισμού. ΘΕΜΑ 3 Ο 3.1 Ποσότητα οργανικής ένωσης C ν H 2ν+1 Cl (Α) διαβιβάζεται σε περίσσεια αλκοολικού διαλύματος KΟΗ, και σχηματίζονται δύο ισομερή οργανικά προϊόντα (Β) και (Γ). Η (Β) που έχει όλους τους πυρήνες των ατόμων άνθρακα στο ίδιο επίπεδο, διαβιβάζεται σε νερό παρουσία H 2 SO 4 και προκύπτει ένα μόνο οργανικό προϊόν (Δ). Η (Δ) χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη. Το πρώτο από αυτά αντιδρά πλήρως με αλκαλικό διάλυμα Ι 2 και σχηματίζονται 15,76gr κίτρινου ιζήματος μαζί 4
με ένα οργανικό άλας (Μ). Το δεύτερο διαβιβάζεται σε 200ml διαλύματος K 2 Cr 2 O 7 /H 2 SO 4 0,1Μ. Η (Γ) διαβιβάζεται σε περίσσεια διαλύματος Br 2 /CCl 4 και του προκαλεί αύξηση βάρους κατά 1,12gr. i. Ποιοι οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων (Α), (Β), (Γ), (Δ) ii. Ποια η ποσότητα (σε mol) της ένωσης (Α); iii. Να διαπιστώσετε αν στο διάλυμα του K 2 Cr 2 O 7 /H + θα υπάρξει αλλαγή του χρώματος ή όχι. iv. Τι είδους υβριδικά τροχιακά θα έχουν τα άτομα άνθρακα στην ένωση (Β); v. Να συνθέσετε την οργανική ένωση (Δ) από αντιδραστήρια Grignard και καρβονυλικές ενώσεις με όλους τους δυνατούς τρόπους. Δίνονται Αr: C = 12, H = 1, I = 127. 3.2 Δίνονται τα παρακάτω διαγράμματα αντιδράσεων: i) CH 3 OH CH 3 Cl CH 3 NH 3 Cl CH 3 NH 2 Μονάδες 15 ii) CH 2 = CH 2 CH 3 CH 2 OH CH 3 CH = O CH 3 CH(OH)CN CH 3 CH(OH)COOH iii) CH 3 CH 2 CHCl 2 CH 3 C CH CH 3 C CNa CH 3 C CCH 2 CH 3 Να συμπληρωθούν τα κατάλληλα αντιδραστήρια που απαιτούνται για την πραγματοποίηση των αντιδράσεων αυτών. Μονάδες 10 5
ΘΕΜΑ 4 Ο 4.1 Διάλυμα CH 3 COOH (Δ 1 ) έχει ph = 3. Α) Να υπολογισθεί η συγκέντρωση του CH 3 COOH στο διάλυμα Δ 1. Β) Πόσα γραμμάρια NaOH πρέπει να διαλυθούν σε 500ml του διαλύματος Δ 1 για πλήρη εξουδετέρωση του οξέος; Γ) Αν κατά την προσθήκη του NaOH στο Δ 1 δεν μεταβλήθηκε ο όγκος του, να υπολογισθεί το ph του διαλύματος (Δ 2 ) που προήλθε από την προσθήκη αυτή. Δ) Πόσα mol HCl πρέπει να προστεθούν στο διάλυμα (Δ 2 ), προκειμένου να μεταβληθεί το ph του κατά 9 μονάδες; (Κατά την προσθήκη του HCl να θεωρηθεί ότι δεν υπήρξε μεταβολή του όγκου του διαλύματος). Δίνονται: Για το οξικό οξύ Κα = 10-5, για το νερό Κw = 10-14. Ar: Na = 23, O = 16, H = 1. Για την απλούστευση των υπολογισμών να γίνουν οι προβλεπόμενες προσεγγίσεις. Μονάδες 20 4.2 Να γραφούν τρεις τρόποι με τους οποίους χρησιμοποιώντας το διάλυμα Δ 1 μπορεί να παρασκευαστεί ρυθμιστικό διάλυμα. Καλή Επιτυχία!!! 6