ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Χημικών Μηχανικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Χημικών Μηχανικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ Ε. Λόης, Καθηγητής 2015

Περίληψη Φυσικό Αέριο Παραγωγή Πετρελαίου στην Ελλάδα Ανάλυση του Κλάδου των Πετρελαιοειδών Νομικό Πλαίσιο Περιγραφή Σχετικών Αγορών Δομικά Προβλήματα Λαθρεμπόριο, Νοθεία, Αιτίες 2

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Το Φυσικό Αέριο είναι ένα μείγμα καυσίμων αερίων που βρίσκεται σε κοιλότητες του υπεδάφους, συνήθως μαζί με άλλα ορυκτά καύσιμα. Είναι μείγμα ενώσεων διαφόρων στοιχείων, με το μεθάνιο κυρίαρχο συστατικό. Πριν διατεθεί για χρήση υφίσταται μια επεξεργασία κατά την οποία διαχωρίζονται και κατακρατούνται ποικίλα ανεπιθύμητα συστατικά και ενώσεις από τη μάζα του. 3

ΟΡΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Φυσικό Αέριο:Το καύσιµο αέριο που εξάγεται από γεωλογικούς σχηµατισµούς και αποτελείται κυρίως από µεθάνιο (τουλάχιστον 75% σε αναλογία γραµµοµορίων) και από υδρογονάνθρακες υψηλότερου µοριακού βάρους και ενδεχοµένως από µικρές ποσότητες Ν 2, CO 2, O 2 και ίχνη άλλων ενώσεων και στοιχείων, στο οποίο µπορεί να έχουν προστεθεί και οσµητικές ουσίες. Ως Φυσικό Αέριο νοείται το ανωτέρω µίγµα σε οποιαδήποτε κατάσταση και αν περιέλθει µε µεταβολή των φυσικών συνθηκών, όπως συµπίεση, ψύξη ή υγροποίηση (Υγροποιηµένο Φυσικό Αέριο - Υ.Φ.Α.). 4

ΤΟΜΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ρωσικό Φυσικό αέριο εισέρχεται στην Ελλάδα από τη Βουλγαρία στον Προμαχώνα-Σερρών. Άλλο σημείο εισόδου, είναι ο διασυνδετήριος αγωγός Τουρκίας-Ελλάδος (λειτουργεί από το 2007) και μεταφέρει Κασπιακό/Αζέρικο αέριο μέσω Τουρκίας, στην Ελλάδα.

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΓΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΡΕΒΥΘΟΥΣΑΣ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΡΕΒΥΘΟΥΣΑΣ Ο Τερματικός Σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) Ρεβυθούσας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εθνικές υποδομές της χώρας μας. Συγκαταλέγεται στους δεκατρείς (13) αντίστοιχους σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου, που λειτουργούν σήμερα σε όλο το χώρο της Μεσογείου και της Ευρώπης. Ο Σταθμός είναι εγκατεστημένος στη νήσο Ρεβυθούσα, 500 μέτρα περίπου από την ακτή της Αγίας Τριάδας, στον κόλπο Πάχης Μεγάρων, 45 χλμ. δυτικά της Αθήνας.

ΕΓΚΑΤΑΣΕΙΣ ΡΕΒΥΘΟΥΣΑΣ Τα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ), που φθάνουν στη χώρα μας με δεξαμενόπλοια αποθηκεύονται προσωρινά στις δύο δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 130.000 κ.μ. ΥΦΑ και στη συνέχεια, στις ειδικές εγκαταστάσεις αεριοποίησης του Σταθμού, το ΥΦΑ μετατρέπεται ξανά σε αέριο και τροφοδοτεί το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Ο Τερματικός Σταθμός ΥΦΑ του ΔΕΣΦΑ παρέχει ασφάλεια ενεργειακής τροφοδοσίας, λειτουργική ευελιξία στο σύστημα μεταφοράς και αυξημένη δυνατότητα κάλυψης αιχμιακών απαιτήσεων της αγοράς ΦΑ.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΡΕΒΥΘΟΥΣΑΣ Τον Οκτώβριο του 2007, ο ΔΕΣΦΑ ολοκλήρωσε την αναβάθμιση του Τερματικού Σταθμού ΥΦΑ Ρεβυθούσας (1η φάση αναβάθμισης), αυξάνοντας τη δυναμικότητα παραλαβής φορτίων αλλά και τη δυνατότητα αεριοποίησής του. Ο Σταθμός τώρα υποδέχεται μεγαλύτερα δεξαμενόπλοια και παραλαμβάνει γρήγορα διπλάσιες ποσότητες αερίου. Η αδιάλειπτη δυναμικότητα αεριοποίησης τριπλασιάστηκε από 271 κ.μ. ΥΦΑ την ώρα πριν την αναβάθμισή του, σε 1.000 κ.μ παρέχοντας του τη δυνατότητα να επεξεργάζεται τριπλάσιες ποσότητες υγροποιημένου ΦΑ και να τροφοδοτεί το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς με 5,2 5,3 δις. κ.μ. ΦΑ ετησίως.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΡΕΒΥΘΟΥΣΑΣ Τον Απρίλιο του 2009, ο ρόλος του Σταθμού ΥΦΑ ενισχύθηκε με τη λειτουργία της Μονάδας Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Η μονάδα ΣΗΘΥΑ με καύσιμο φυσικό αέριο, εξασφαλίζει ηλεκτρική αυτονομία και επάρκεια 13MW στο Σταθμό ΥΦΑ. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η 2 η Φάση Αναβάθμισης του Σταθμού ΥΦΑ Ρεβυθούσας και αδειοδοτήθηκε η κατασκευή της 3 ης δεξαμενής αποθήκευσης ΥΦΑ με παράλληλη αύξηση της δυναμικότητας αεριοποίησης. Η τρίτη δεξαμενή θα έχει χωρητικότητα 95.000 κ.μ ΥΦΑ. και θα αυξήσει τη συνολική αποθηκευτική ικανότητα του Σταθμού σε 225.000 κ.μ. ΥΦΑ από 130.000 κ.μ. ΥΦΑ που είναι σήμερα. Η δυναμικότητα αεριοποίησης θα αυξηθεί σε 1.400 κ.μ. ΥΦΑ την ώρα από 1.000 κ.μ. που είναι σήμερα.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΡΕΒΥΘΟΥΣΑΣ

Η ΔΕΠΑ ιδρύθηκε το 1988, ως φορέας ανάπτυξης της απαραίτητης υποδομής και όλων των λοιπών πτυχών της βιομηχανίας φυσικού αερίου. ΝΟΜΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΔΕΠΑ Εταιρίες που υπάγονται στη ΔΕΠΑ είναι: ο ΔΕΣΦΑ, ΠΟΣΕΙΔΩΝ, ICGB EAD, EΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 17

Ο ΔΕΣΦΑ Ο ΔΕΣΦΑ, με το νομοθετικό πλαίσιο για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου (Ν.3428/05), ιδρύθηκε η ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου Α.Ε. (ΔΕΣΦΑ Α.Ε.)», η οποία είναι κατά 100% θυγατρική της ΔΕΠΑ ΑΕ. Ο ΔΕΣΦΑ αναλαμβάνει πλήρως τον έλεγχο του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου. Συγκεκριμένα, αποκτά πλήρες και αποκλειστικό δικαίωμα στη λειτουργία, διαχείριση, εκμετάλλευση και ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. 18

IGI Poseidon S.A. Η εταιρεία IGI Poseidon S.A. ιδρύθηκε το 2008 από την ελληνική εταιρεία ΔΕΠΑ Α.Ε. και την ιταλική Edison. Η εν λόγω εταιρεία είναι υπεύθυνη για τη μελέτη, την κατασκευή και τη λειτουργία του υποθαλάσσιου διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Ιταλίας (IGI-Interconnector Greece-Italy), καθώς και των χερσαίων εγκαταστάσεων του, δηλαδή των σταθμών Μέτρησης και Συμπίεσης. 19

Interconnector Greece Bulgaria AD (ICGB AD) Η εταιρεία Interconnector Greece Bulgaria AD (ICGB AD) ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2011. Στην εταιρεία συμμετέχουν ισοµερώς η IGI ΠΟΣΕΙΔΩΝ και η BULGARIAN ENERGY HOLDING EAD (BEH) EAD. Η εταιρεία είναι υπεύθυνη για την μελέτη και κατασκευή του νέου αγωγού διασύνδεσης μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. 20

Εταιρίες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Οι Εταιρείες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ), έχουν ως αντικείμενο την επέκταση, λειτουργία και συντήρηση των «δικτύων πόλης», καθώς και τη διανομή αερίου στους οικιακούς, εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές (με ετήσια κατανάλωση έως 100 GWh ΑΘΔ). Στις ΕΠΑ συμμετέχει κατά 51% η ΔΕΠΑ και κατά 49% ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι ασκούν και τη διοίκηση των εταιρειών. Σήμερα, λειτουργούν τρεις (3) ΕΠΑ: Στην περιοχή της Αττικής, με τη συμμετοχή της Shell Gas B.V. Στις περιοχές της Θεσσαλονίκης και της Θεσσαλίας, με τη συμμετοχή της ιταλικής Eni 21

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Νόµος 3428/2005 «Απελευθέρωση Αγοράς Φυσικού Αερίου» (ΦΕΚ Α 313/27.12.2005) Εθνικό Σύστηµα Φυσικού Αερίου (Ε.Σ.Φ.Α.)-Αποτελείται από τον κεντρικό αγωγό και τους κλάδους του, πίεσης σχεδιασµού άνω των 19 barg, καθώς και την Εγκατάσταση Φ.Α. στη νήσο Ρεβυθούσα. ιαχειριστής Εθνικού Συστήµατος Φυσικού Αερίου Α.Ε. (.Ε.Σ.Φ.Α. Α.Ε.): Ο κάτοχος Άδειας Κυριότητας και ιαχείρισης του Ε.Σ.Φ.Α., κατά 100% θυγατρική της ΔΕΠΑ ΑΕ. Είναι κρατική εταιρία ΑΕ.- Απαγορεύεται η συµµετοχή του.ε.σ.φ.α. Α.Ε. σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τοµείς της παραγωγής και της προµήθειας φυσικού αερίου, καθώς και στους τοµείς της παραγωγής και της προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Πως προκύπτει η τιμή του ΦΑ; Τιμή Πώλησης Φυσικού Αερίου = Κόστος προμήθειας Φ.Α. + Περιθώριο Διανομής ΕΠΑ + Φόροι Η τιμή χρέωσης ενέργειας του φυσικού αερίου αναθεωρείται σε μηνιαία βάση. Στην τιμή αυτή θα προστίθεται ένα σταθερό περιθώριο διανομής καθώς και οι επιβαλλόμενοι από την Ελληνική Πολιτεία φόροι (ΔΕΤΕ, ΦΠΑ, ΕΦΚ, κλπ.). Τι είναι «τέλη σύνδεσης»; Είναι το κόστος που πληρώνεται στην ΕΠΑ εφάπαξ πριν την υπογραφή της σύμβασης για τη σύνδεση ενός καταναλωτή.

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Κεντρική θέρμανση (νέα παροχή) Οικιακή χρήση με θέρμανση (5+ δυνητικοί μετρητές) Οικιακή χρήση με θέρμανση (2-4 δυνητικοί μετρητές) Οικιακή χρήση με θέρμανση (1 δυνητικός μετρητής) Οικιακή χρήση χωρίς θέρμανση (υφιστάμενη παροχή) Τέλη σύνδεσης Έκπτωση έγκαιρης ενεργοποίησης Καταβαλλόμενα τέλη σύνδεσης 630 630 340-240 100 440-240 200 440 440 100 100

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Το ποσό της εγγύησης υπολογίζεται από τον τύπο: ΕΓΓΥΗΣΗ = ΙΣΧΥΣ (σε kcal/h) X 0,0033 Τι περιλαμβάνει ο λογαριασμός για χρήση ΦΑ; Την αναλυτική τιμολόγηση κατανάλωσης ΦΑ. Η χρέωση γίνεται ανά κιλοβατώρα (KWh) αερίου (κυβικά μέτρα, το σύνολο των KWh που καταναλώθηκαν, η τιμή της KWh). - τα πάγια τέλη - τους αναλογούντες φόρους (ΦΠΑ, ΕΦΚ, ΔΕΤΕ)

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Ο ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΤΑP (Trans Adriatic Pipeline)

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Τον αγωγό TAP χειρίζεται η κοινοπραξία Shah Deniz. Η κοινοπραξία, η οποία απαρτίζεται από τις εταιρείες BP, Statoil (Νορβηγία), Total (Γαλλία) και Socar (Αζερμπαϊτζάν) προτίμησε το σχέδιο TAP, που παρακάμπτει τη Ρωσία, από το ανταγωνιστικό σχέδιο του αγωγού Nabucco West. Ο αγωγός ΤΑP έχει σχεδιαστεί να ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο, θα διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα, θα περνά από την Αλβανία και θα καταλήγει στην Ιταλία μέσω Αδριατικής.

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Το συνολικό μήκος του αγωγού θα είναι 791 χιλιόμετρα, εκ των οποίων 478 χιλιόμετρα στην Ελλάδα, 204 χιλιόμετρα στην Αλβανία, 105 χιλιόμετρα offshore, και 4 χιλιόμετρα στην Ιταλία. Το υπεράκτιο σκέλος του θα είναι σε ένα μέγιστο βάθος 820 μέτρα.

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Ο ΑΓΩΓΟΣ SOUTH STREAM? Το βασικό πρόβλημα των Ρώσων είναι ότι δεν επιθυμούν να εφαρμόσουν το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ για τους αγωγούς που απαγορεύει ιδιόκτητους αγωγούς από παραγωγούς τρίτων χωρών και προβλέπει την ελεύθερη πρόσβαση τρίτων σε αυτούς. (Ενίσχυση ανταγωνισμού και περιορισμός φαινομένων κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης).

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΒΡ επανακάμπτει στην ελληνική αγορά, εξαγοράζοντας τα πετρέλαια του Πρίνου έως το 2020, ενώ θα γίνουν επενδύσεις που θα διπλασιάσουν την παραγωγή

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΡΙΝΟ 23 Δεκεμβρίου 1969 Υπογραφή της «Σύμβασης για την Έρευνα και Ανάπτυξη Υδρογονανθράκων Υγρής και Αέριας Μορφής στο Θρακικό Πέλαγος». Η Σύμβαση υπεγράφη μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδος και της Oceanic Exploration Company. 1 Φεβρουαρίου 1974 Η ερευνητική γεώτρηση «ΠΡΙΝΟΣ-1» ανακαλύπτει το κοίτασμα «ΠΡΙΝΟΣ» με δοκιμαστική ροή 2950 βαρέλια την ημέρα αργού πετρελαίου. 28 Μαρτίου 1974 Η ερευνητική γεώτρηση «ΠΡΙΝΟΣ-2» επιβεβαιώνει την ανακάλυψη του κοιτάσματος «ΠΡΙΝΟΣ» με δοκιμαστική ροή 3600 βαρέλια την ημέρα αργού πετρελαίου.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΡΙΝΟ 4 Δεκεμβρίου 1976 Ιδρύεται η Εταιρεία Πετρελαίων Βορείου Αιγαίου Ε.Π.Ε. σαν εντολοδόχος των δραστηριοτήτων της Κοινοπραξίας στην Ελλάδα (DENISON). Αύγουστος 1982 Το κοίτασμα του Πρίνου παράγει 25000 βαρέλια την ημέρα αργό πετρέλαιο σύμφωνα με το σχεδιασμό των εγκαταστάσεων. Αύγουστος 1996 Γίνεται ανάπτυξη του κοιτάσματος του «ΒΟΡΕΙΟΥ ΠΡΙΝΟΥ» με μια οριζόντια γεώτρηση από την εξέδρα «ΑΛΦΑ». Αρχίζει η παραγωγή που καλύπτει το 20% περίπου της συνολικής παραγωγής αργού πετρελαίου.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΡΙΝΟ Σεπτέμβριος 2005 Η Διοίκηση της Εταιρείας περιέρχεται σε αυτοδιαχείριση των εργαζομένων. Σήμερα Στόχος των νέων ιδιοκτητών, των οποίων η χρηματοδότηση καθίσταται δυνατή με τη συμφωνία με την BP είναι να διπλασιαστεί η παραγωγή του πετρελαίου από τα τρέχοντα επίπεδα που είναι 2.500 βαρέλια και να φτάσει τα 5.000 βαρέλια ημερησίως.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΡΙΝΟ Οι κύριες εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν: Το σύμπλεγμα των θαλάσσιων εξεδρών του Πρίνου (δύο εξέδρες παραγωγής πετρελαίου «AΛΦΑ» και «BΗΤΑ», μία εξέδρα επεξεργασίας «ΔΕΛΤΑ», ένα πυρσό και γέφυρες σύνδεσης και επικοινωνίας των εξεδρών). Τη θαλάσσια εξέδρα παραγωγής φυσικού αερίου από το κοίτασμα της Νότιας Καβάλας «KΑΠΠΑ». Τους αγωγούς μεταφοράς αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τις χερσαίες εγκαταστάσεις επεξεργασίας και αποθήκευσης στη Νέα Καρβάλη. Το σταθμό και το αγκυροβόλιο φόρτωσης σταθεροποιημένου αργού πετρελαίου.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΡΙΝΟ Το κοίτασμα πετρελαίου του Πρίνου στον Κόλπο της Καβάλας καλύπτει μία έκταση 4 τετραγωνικών χιλιομέτρων περίπου. Το παραγόμενο αέριο περιέχει 50% υδρόθειο. Το κοίτασμα βρίσκεται σε βάθος 2.500 μέτρων και εκτείνεται μέχρι τα 2.850 μέτρα ενώ το βάθος της θάλασσας στην περιοχή των εξεδρών είναι 30 μέτρα περίπου. Το κοίτασμα διαχωρίζεται σε 4 κυρίως ταμιευτήρες και συνολικά 12 διαφορετικά στρώματα με ποικίλη περιεκτικότητα σε πετρέλαιο. Η πίεση του κοιτάσματος κυμαίνεται από τα 140 bar μέχρι τα 400 bar.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΡΙΝΟ Το κοίτασμα της Νότιας Καβάλας, ένα σχεδόν εξαντλημένο κοίτασμα αερίου, βρίσκεται στον Κόλπο της Καβάλας και παράγει φυσικό αέριο που περιέχει περίπου 80% μεθάνιο. Το κοίτασμα βρίσκεται σε βάθος 1.700 μέτρων ενώ το βάθος της θάλασσας στην περιοχή είναι περίπου 51 μέτρα. Στην παρούσα κατάσταση, η πίεση λειτουργίας των κεφαλών των πηγαδιών είναι στα 4 barg ενώ το αέριο φεύγει από την εξέδρα προς τον υποθαλάσσιο αγωγό 6 στα 12 barg και 300 0 C. Η παραγωγή συνίσταται από 60.000 Nm 3 /ημέρα γλυκό φυσικό αέριο και 200 βαρέλια/ημέρα συμπύκνωμα.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ? Κοιτάσματα Φυσικού Αερίου και Πετρελαίου στις Ελληνικές Θάλασσες Νομικά-Πολιτικά Προβλήματα με γείτονες χώρες - Ορισμός Υφαλοκρηπίδας- ΑΟΖ Γεωφυσικές Έρευνες σε μη αμφισβητούμενες περιοχές Μελλοντικοί αγωγοί Φυσικού Αερίου

Διαχείριση των Πετρελαιοειδών - Νομικό Πλαίσιο Νόμος υπ αριθ. 3054 / 2002 «Οργάνωση της Αγοράς Πετρελαιοειδών και Άλλες Διατάξεις» Τροποποιήσεις: ν. 3335/2005, ν. 3419/2005 (Είσοδος Βιοκαυσίμων στην Αγορά), ν. 4062/2012 Η ελληνική αγορά πετρελαιοειδών χωρίζεται σε τρία επίπεδα: α. Διύλισης β. Εμπορίας γ. Λιανικής Διάθεσης Για κάθε επίπεδο προβλέπεται ειδική άδεια. 38

Άδεια Διύλισης Χορηγείται μόνο σε Ανώνυμες Εταιρείες ή νομικά πρόσωπα αντίστοιχης μορφής, με έδρα στην Ε.Ε. Προμηθεύουν: Εταιρείες Εμπορίας. Συνεταιρισμούς ή Κοινοπραξίες Πρατηριούχων. Μεγάλους τελικούς καταναλωτές. Ένοπλες Δυνάμεις. 39

Άδεια Εμπορίας Επιτρέπει την προμήθεια πετρελαιοειδών σε: Πρατήρια. Μεγάλους Τελικούς Καταναλωτές. Τελικούς καταναλωτές με ίδιους αποθηκευτικούς χώρους. Προβλέπονται 5 κατηγορίες άδειας εμπορίας: Όλων των υγρών καυσίμων και βιοκαυσίμων στην εγχώρια αγορά (Α) Αφορολόγητων ναυτιλιακών (Β1) ή αεροπορικών (Β2) καυσίμων. Υγραερίου (Γ). Ασφάλτου (Δ). Οι άδειες ισχύουν για ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Προϋποθέσεις για ίδιους αποθηκευτικούς χώρους και ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο. 40

Άδεια Λιανικής Διάθεσης Χορηγείται από τις κατά τόπους Νομαρχίες. Αφορά τη διάθεση προϊόντων σε τελικούς καταναλωτές. Συνεταιρισμοί, κοινοπραξίες πρατηριούχων και ανεξάρτητα πρατήρια μπορούν να απευθύνονται στα διυλιστήρια χωρίς τη μεσολάβηση εταιρειών εμπορίας. 41

Απεικόνιση της αγοράς (ν. 3054 / 2002) ΑΡΓΟ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΓΑΛΟΙ ΤΕΛΙΚΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΠΡΑΤΗΡΙΑ «Α.Π.» ΒΕΝΖΙΝΗ ΠΕΤ. ΚΙΝΗΣΗΣ ΠΕΤ. ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟ ΟΧΗΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΣΚΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΤΟΙΜΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΜΕ ΣΗΜΑ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΩΛΗΤΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟ ΤΕΛΙΚΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΣΤΑΘΜΟΙ ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΜΕΤΑΠΩΛΗΤΕΣ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝ ΟΥ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ ΝΑΥΤΙΛΙΑ 42

Αποθέματα Ασφαλείας Με τη συμφωνία του Μαρτίου 2001, τα 28 μέλη του International Energy Agency θα πρέπει να έχουν στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου ίσα με 90 ημέρες, ισοδύναμο με της εισαγωγές του προηγούμενου έτους. Εξαιρούνται τα πετρελαιοπαραγωγά μέλη του IEA. Οι χώρες αυτές είναι ο Καναδάς, η Δανία, η Νορβηγία και το ΗΒ. Το ΗΒ και η Δανία, λόγω ΕΕ, δημιούργησαν στρατηγικά αποθέματα πρόσφατα. 43

Αποθέματα Ασφαλείας Τηρούνται αποκλειστικά στην ελληνική επικράτεια. Αφορούν όλα τα κλάσματα πετρελαίου (ελαφρά, μεσαία και βαριά), ώστε να καλύπτονται οι υποχρεώσεις της χώρας σε περιόδους κρίσεων. 44

Υπόχρεοι Τήρησης Αποθεμάτων Ασφαλείας Εισαγωγείς αργού πετρελαίου, πετρελαιοειδών ή ημικατεργασμένων προϊόντων για την εγχώρια αγορά Ύψος Αποθέματος = 90/365 των καθαρών εισαγωγών του προηγούμενου ημερολογιακού έτους Καθαρές Εισαγωγές = [Εισαγωγές Εξαγωγές] [Τελικό Απόθεμα Αρχικό Απόθεμα] [Διάθεση στη Διεθνή Ναυσιπλοΐα] Οι ποσότητες, οι οποίες προέρχονται από διακίνηση εκ μέρους άλλου κατόχου Διύλισης ή εμπορίας υπολογίζονται στο αλγεβρικό άθροισμα του κατόχου άδειας ο οποίος τις διακίνησε πρώτος. 45

Υπόχρεοι Τήρησης Αποθεμάτων Ασφαλείας Οι μεγάλοι τελικοί καταναλωτές που εισάγουν προϊόντα για ίδια κατανάλωση. Ύψος Αποθέματος = 90/365 των καθαρών εισαγωγών του προηγούμενου ημερολογιακού έτους Τα παραπάνω όρια μπορεί να μεταβάλλονται με απόφαση του Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΑΠΕΝ). Τα αποθέματα ασφαλείας τηρούνται σε αποθηκευτικούς χώρους οι οποίοι έχουν πιστοποιηθεί ως Αποθήκες Τήρησης Αποθεμάτων ασφαλείας σύμφωνα με τον Κανονισμό Τήρησης Αποθεμάτων ασφαλείας. 46

Υπόχρεοι Τήρησης Αποθεμάτων Ασφαλείας Στα αποθέματα ασφαλείας προσμετρούνται: Oι ποσότητες προϊόντων που χρησιμοποιούνται για λειτουργικές ανάγκες των υπόχρεων Οι ποσότητες που μεταφέρονται με πλοία που βρίσκονται εντός της Ελληνικής Επικράτειας, με σκοπό να τροφοδοτήσουν εγκαταστάσεις κατόχων αδείας διύλισης ή εμπορίας στην Ελληνική Επικράτεια 47

Υπόχρεοι Τήρησης Αποθεμάτων Ασφαλείας Οι υπόχρεοι τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας, μπορούν να αναθέτουν σε τρίτο την τήρηση των ποσοτήτων που πρέπει να τηρούν. Η σχετική σύμβαση πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον ενός έτους και να αφορά αποκλειστικά στην τήρηση αποθεμάτων ασφαλείας. Με απόφαση του Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να ορίζεται ανώτατο όριο ανταλλάγματος για την παροχή υπηρεσίας τήρησης αποθέματος ασφαλείας. Κατά τον καθορισμό του ανώτατου αυτού ορίου λαμβάνονται υπόψη τα λειτουργικά και χρηματοοικονομικά έξοδα τήρησης του αποθέματος, στα οποία περιλαμβάνεται κέρδος εκείνου που παραχωρεί το χώρο 48 αποθήκευσης.

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, Ρ.Α.Ε Η ΡΑΕ συστήθηκε με το νόμο 2773/22-12-99, είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή και έχει κυρίως γνωμοδοτικές και εισηγητικές αρμοδιότητες στον τομέα της ενέργειας. Δημιουργήθηκε στα πλαίσια της εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με την Κοινοτική Οδηγία 96/92 και συνδυάζεται με την πολιτική του εκσυγχρονισμού των ενεργειακών αγορών στην Ελλάδα. Ο ρόλος της ΡΑΕ δεν είναι ελεγκτικός ή δικαστικός. Σκοπός της ΡΑΕ είναι να διευκολύνει τον ελεύθερο και υγιή ανταγωνισμό στην ενεργειακή αγορά με σκοπό να εξυπηρετηθεί καλύτερα και οικονομικότερα ο καταναλωτής (ιδιώτης και επιχείρηση) αλλά και να επιζήσει βρίσκοντας νέες ευκαιρίες η μικρή και μεσαία επιχείρηση, η οποία είναι φορέας ανάπτυξης και απασχόλησης. Θα παρακολουθεί και θα εισηγείται για τις τιμές, τη λειτουργία της αγοράς και τις αδειοδοτήσεις. Θα πληροφορεί και θα βοηθάει τους επενδυτές και τους καταναλωτές. 49

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ 50

Δομή του Κλάδου Πετρελαιοειδών Διύλιση Χονδρική εμπορία Λιανική πώληση 2 Εταιρείες Σύγχρονες μονάδες διύλισης στις περιοχές Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Θεσσαλονίκης και Κορίνθου 20 Εταιρείες Εφοδιάζουν το επόμενο στάδιο της αγοράς με πετρελαιοειδή 5500 Πρατήρια Η πλειοψηφία φέρει το σήμα μιας εταιρείας εμπορίας. 51

Η Αγορά Διύλισης ΕΛ.ΠΕ και ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ Παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η συγκεκριμένη αγορά, αποτελεί σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, καθώς το πετρέλαιο κατέχει κυρίαρχη θέση στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας. Τα προϊόντα και οι διαδικασίες που συνθέτουν το στάδιο της διύλισης πετρελαιοειδών, έχουν πολλαπλές και αλυσιδωτές επιδράσεις σε θεμελιώδεις τομείς της οικονομίας, όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία, τα νοικοκυριά, ο αγροτικός τομέας και οι υπηρεσίες. Δεδομένου του κυρίαρχου ρόλου που διαδραματίζει η αγορά της διύλισης στην Ελλάδα, η δημιουργία και διατήρηση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού συμβάλλει σημαντικά τόσο στην εύρυθμη λειτουργία της εν λόγω αγοράς όσο και στο σύνολο του κλάδου των πετρελαιοειδών. 52

Η Αγορά Διύλισης Σχετική γεωγραφική αγορά η ελληνική επικράτεια. Υποδομή (αγωγοί, διασυνδέσεις με άλλες χώρες) περιορισμένη Εισαγωγές απευθείας από τις εταιρείες εμπορίας είναι σχετικώς περιορισμένες. Περιλαμβάνει μόνο 2 εταιρείες Ομοιογενή προϊόντα με χαμηλό βαθμό διαφοροποίησης. Απευθύνονται στην εγχώρια κατανάλωση και τις διεθνείς πωλήσεις (αεροπορικό και ναυτιλιακό καύσιμο). 53

Τιμές Βάσης Διυλιστηρίου ( / 1000 L) Απλή Αμόλυβδη (95 RON) Πετρέλαιο Κίνησης Στο διάγραμμα, έχει παραληφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ.7 του Κανονισμού Λειτουργίας και Διαχείρισης της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ο κάθετος άξονας των τιμών καθώς κρίθηκε ότι αποτελεί επιχειρηματικό απόρρητο. 54

Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Εισηγμένη στο ΧΑΑ Βασικοί μέτοχοι το Ελληνικό Δημόσιο και η εταιρεία Paneuropean Oil & Industrial Holdings (βασική μέτοχος της ΠΕΤΡΟΛΑ) Είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός και βιομηχανικός όμιλος στην Ελλάδα. Ο όμιλος περιλαμβάνει 15 εταιρείες στην Ελλάδα και εκτός. Κύρια δραστηριότητα ο τομέας της διύλισης. Τρία διυλιστήρια στην Ελλάδα και ένα στα Σκόπια. Καλύπτει το 100% της δυναμικότητας διύλισης στην ΠΓΔΜ 55

Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Ιστορικό των Διυλιστηρίων Το Διυλιστήριο Ασπροπύργου ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Αύγουστο του 1958 και ήταν εξ αρχής κρατικής ιδιοκτησίας. Τη λειτουργία και εκμετάλλευση του όμως ανέλαβε με σύμβαση με το Δημόσιο η εταιρία Ελληνικά Διυλιστήρια Πετρελαίου Α.Ε. της οποίας κύριος μέτοχος ήταν ο Σ. Νιάρχος. Το 1970 το διυλιστήριο Ασπροπύργου περιήλθε στην εταιρία Ελληνικά Διυλιστήρια Ασπροπύργου Α.Ε. (ΕΛΔΑ), τα 2/3 των μετοχών της οποίας απέκτησε ο Σ. Νιάρχος και το 1/3 το Δημόσιο. 56

Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Ιστορικό των Διυλιστηρίων Ο Σ. Νιάρχος ανέλαβε επίσης να τριπλασιάσει τη δυναμικότητα του διυλιστηρίου. Το 1977 το Δημόσιο εξαγόρασε το μερίδιο του Σ. Νιάρχου στα ΕΛΔΑ επιστρέφοντας του εντόκως το ποσό που κατέβαλε αυτός το 1970 για να το αποκτήσει. Το διυλιστήριο Θεσσαλονίκης ίδρυσε το 1966 ο Τom Pappas σε συνεργασία με την ESSO, η οποία ανέλαβε και τον εφοδιασμό του διυλιστηρίου με αργό πετρέλαιο. Το 1984 ο όμιλος της ESSO (Διυλιστήριο, πετροχημικά και η εταιρία εμπορίας ESSO PAPPAS ΑΒΕΕ) εξαγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και μετονομάσθηκε σε όμιλο ΕΚΟ. 57

Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Ιστορικό των Διυλιστηρίων Με τον Ν. 2593/98 τα δύο ανωτέρω δημόσια διυλιστήρια, υπήχθησαν απ' ευθείας στην εταιρία Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε., ενώ παρέμειναν θυγατρικές μόνο οι εταιρίες εμπορίας. Το διυλιστήριο Ελευσίνας (πρώην Πετρόλα Ελλάς ΑΕΒΕ), ιδρύθηκε το 1972 και έως το 2003 ανήκε στον Όμιλο Λάτση, ενώ στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε συγχώνευση με απορρόφηση της Πετρόλα από την εταιρεία Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.. 58

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.- Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ Άποψη των περιοχών μονάδων Υδρογονοπυρόλυσης, Υδρογόνου, Θείου, Αμίνης, Όξινων Υδάτων και παροχών 59

ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) Διυλιστήρια Κορίνθου Α.Ε. Εισηγμένη στο ΧΑΑ Ανήκει αποκλειστικά στον όμιλο Βαρδινογιάννη. Είναι το μεγαλύτερο ιδιωτικό βιομηχανικό συγκρότημα στην Ελλάδα και από τα πιο ευέλικτα διυλιστήρια στη ΝΑ Ευρώπη. Το ιδιωτικό διυλιστήριό της Motor Oil ιδρύθηκε το 1972 ως εξαγωγικό διυλιστήριο, λόγω της αποκλειστικότητας την οποία είχε τότε το Δημόσιο στην εισαγωγή και διύλιση αργού πετρελαίου και στη διάθεση των προϊόντων στην ελληνική αγορά. Η αποκλειστικότητα αυτή σήμερα δεν ισχύει βέβαια. Βασικός προμηθευτής αργού η Saudi Aramco Έμφαση στα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και στα προϊόντα νέων προδιαγραφών. 60

Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Motor Oil Ιστορικό των Διυλιστηρίων, συνέχεια Τα διυλιστήρια Ασπροπύργου και Motor Oil είναι σύνθετα (Complex Refineries), δηλαδή περιλαμβάνουν και μονάδες σχάσης βαρέων αποσταγμάτων σε ελαφρύτερα κλάσματα, μετά από μεγάλα επενδυτικά προγράμματα που υλοποιήθηκαν τα έτη 1987 και 1980 αντίστοιχα. Τα διυλιστήρια της Θεσσαλονίκης και ΟΚΤΑ στα Σκόπια είναι απλά ατμοσφαιρικής διύλισης (Hydroskimming Refineries).Το διυλιστήριο της Ελευσίνας, μετά της νέες επενδύσεις, αύξησε την πολυπλοκότητα των διεργασιών του. 61

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.- Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ Άποψη από την θάλασσα 62

Μερίδια αγοράς των εταιρειών διύλισης 63

Πηγές Προμήθειας και Διακίνησης Πετρελαιοειδών Κυρίως οι εγκαταστάσεις των εταιρειών διύλισης και των εταιρειών εμπορίας. Ο εφοδιασμός αεροσκαφών γίνεται από εγκαταστάσεις των εταιρειών εμπορίας στα αεροδρόμια. Κύριος όγκος των πωλήσεων στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» 64

Συνθήκες Ανταγωνισμού στην Αγορά Διύλισης Ουσιώδης Οικονομική Ισχύς των ΕΛΠΕ Συνθήκες Δυοπωλίου Προβλήματα Ανταγωνισμού Παρεμπόδιση εισόδου Πιθανότητα συντονισμού και αλληλεξάρτησης συμπεριφοράς των εταιρειών διύλισης. Ύπαρξη διαρθρωτικών δεσμών Έλλειψη κινήτρων για εισαγωγές από τις εταιρείες εμπορίας. Διευκολύνεται η δημιουργία και διατήρηση εναρμονισμένων πρακτικών 65

Τιμολογιακή Πολιτική στο κλάδο Διύλισης Για τον υπολογισμό της τιμής πώλησης των προϊόντων πετρελαίου οπό τις εγχώριες εταιρίες διύλισης (τιμές διυλιστηρίου) λαμβάνεται υπόψη μαθηματικός τύπος ο οποίος αποτελείται οπό το άθροισμα: (1)της τιμής C.I.F. MED Ιταλίας, δηλ. το προϊόν παραδοτέο σε λιμάνι της Μεσογείου, (2)μιας προσαύξησης (premium) ανάλογα με τον τύπο του προϊόντος και, (3)της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ έναντι του δολαρίου. Οι τιμές διυλιστηρίου δηλαδή δεν διαμορφώνονται με βάση την αρχή «κόστος παραγωγής + περιθώριο κέρδους» αλλά με βάση τις τιμές της διεθνούς αγοράς. FOB = Free on Board or Freight on Board CIF=Cost, Insurance and Freight 66

Τιμολογιακή Πολιτική στο κλάδο Διύλισης 1. Τιμή προιόντος C.I.F. MED Ιταλίας = Μέσος όρος τιμών δελτίου Platt s $/ΜΤ των 4 προηγούμενων εργάσιμων ημερών. Τα διυλιστήρια ανακοινώνουν στις εταιρίες μέχρι τις 10 πμ τις τιμές των συναλλαγών. 2. Σ αυτό τον μέσο όρο προστίθεται ένα σταθερό ποσό (διαφορετικό ανά διυλιστήριο) σε $/ΜΤ (premium) που κυμαίνεται για κάθε προϊόν και αντιπροσωπεύει το κόστος τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας και οποιοδήποτε άλλο κόστος δεν περιλαμβάνεται στην τιμή Platt s. 3. Το άθροισμα των 1+2 σε $/ΜΤ, πολλαπλασιάζεται με το αντίστοιχο ειδικό βάρος (όχι το πραγματικό, αλλά μια σταθερά, π.χ. για αμόλυβδη = 0,766). Η τιμή σε /m 3, βρίσκεται από τη συναλλαγματική ισοτιμία (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) του $ ΗΠΑ προς το, ως μέσος όρος των 4 προηγούμενων ημερών + 0,5%. 67

ΟΝΟΜΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ (ΑΔΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ) ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ (mt) ΕΛ.ΒΙ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΟΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Β.Ε.Ε. 79.200 ΠΑΥΛΟΣ Ν. ΠΕΤΤΑΣ Α.Β.Ε.Ε. 99.000 VERT OIL Α.Ε. 10.450 AGROINVEST Α.Ε.Β.Ε. 230.000 STAFF COLOUR ENERGY Α.Β.Ε.Ε. 11.000 ΕΚΚΟΚΚΙΣΤΗΡΙΑ ΚΛΩΣΤΗΡΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑ ΟΣ Α.Ε. 6.600 ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ Ε.Π.Ε. 21.000 ΕΛΙΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Α.Ε. 73.300 ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ Α.Ε. 9.000 MIL OIL HELLAS Α.Ε. 9.900 ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε. 21.000 GF ENERGY A.E. 99.000 ΜΑΝΟΣ Α.Ε. 33.000 ΣΥΝΟΛΟ 702.450 68

Η Αγορά Χονδρικής Εμπορίας Σχετική γεωγραφική αγορά η ελληνική επικράτεια. Η αγορά δεν είναι υπέρμετρα συγκεντρωμένη. Οι τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες κατέχουν μερίδιο αγοράς περίπου 60 %. Δεν καταγράφονται σημαντικοί φραγμοί εισόδου. Μια εταιρεία εμπορίας με αποθηκευτικούς χώρους σε μια γεωγραφική περιοχή (π.χ. νομός), μπορεί να εξυπηρετεί και άλλες εταιρείες, παρέχοντας πρόσβαση στους χώρους της. Οι περιορισμοί του ανταγωνισμού πηγάζουν κυρίως από το καθεστώς τήρησης των αποθεμάτων ασφαλείας. 69

Δομή Αγοράς 20 εταιρείες εμπορίας, σε 2 κατηγορίες Εταιρείες με κάθετο βαθμό ολοκλήρωσης: EKO EΛΔA, AVINOIL, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ -(BP, ΕΛΠΕ), CORAL (SHELL)-ΟΜΙΛΟΣ ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ Ελληνικής ιδιοκτησίας του ιδιωτικού τομέα (JET OIL, AEGEAN, ΕΛΙΝ, REVOIL, ETEKA, SILK OIL, CYCLON, DRACOIL,KAOIL, GALLON-OIL, KMOIL, ΑΡΓΩ, MEDOIL, ΧΡΥΣΟΙΛ, ELPETROL, BITOUMINA) 70

ΓΙΑΤΙ ΕΦΥΓΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ SHELL ΚΑΙ BP; 1. Αναδιαρθρώσεις στις στρατηγικές των μητρικών ομίλων (έμφαση στις δραστηριότητες εξόρυξης και παραγωγής πετρελαιοειδών). 2. Έλλειψη σταθερού θεσμικού πλαισίου, που σε συνδυασμό με τη μεγάλης έκτασης νοθεία και το λαθρεμπόριο «νοθεύει» τον ανταγωνισμό, 3. Τσουχτερά πρόστιμα (50 εκατ. ευρώ για την καθεμία) που τους επιβλήθηκαν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία τους καταλόγισε εναρμονισμένες πρακτικές. 71

Η ΑΓΟΡΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 72

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 2011, ΜΤ 73

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 74

Φραγμοί Εισόδου και Δυνητικός Ανταγωνισμός Στον κλάδο της χονδρικής εμπορίας πετρελαιοειδών, δεν υφίστανται τεχνικά, νομικά ή λοιπά εμπόδια εισόδου. Ο δυνητικός ανταγωνισμός δεν περιορίζεται. H είσοδος στον κλάδο διευκολύνεται και από το χαμηλό βαθμό κάθετης ολοκλήρωσης που καταγράφεται στην αγορά. Περιορισμοί που συνδέονται με την αδειοδότηση των αποθηκευτικών χώρων (κυρίως γραφειοκρατικές διαδικασίες). 75

Πηγές Προμήθειας και Διακίνησης Πετρελαιοειδών Οι πηγές προμήθειας των υγρών καυσίμων είναι κατά κύριο λόγο οι εγκαταστάσεις των εταιρειών διύλισης. Οι εγκαταστάσεις των εταιρειών που μπορούν να εισάγουν καύσιμα από το εξωτερικό εφόσον διαθέτουν τους απαραίτητους αποθηκευτικούς χώρους και επιβαρύνονται με υποχρέωση τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας. Εφοδιασμός πρατηρίων Βυτιοφόρα. Από Διυλιστήρια για λογαριασμό των Εταιρειών Εμπορίας. Από τις εγκαταστάσεις των Εταιρειών Εμπορίας. 76

Διαμόρφωση τιμής πετρελαιοειδών σε επίπεδο χονδρικής Τιμή διυλιστηρίου Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης Εισφορά υπέρ ΡΑΕ: 0,19 / 1000 L βενζίνης-ντήζελ Ειδική εισφορά λογαριασμού πετρελαιοειδών για επιδότηση προβληματικών περιοχών: 1% της τιμής διυλιστηρίου. Ειδικό τέλος Δ.Ε.Τ.Ε.: 0,5 % του αθροίσματος των παραπάνω. Φ.Π.Α.: 23 %, εκτός ορισμένων περιοχών. 77

Διαμόρφωση τιμής Πετρελαιοειδών Η τιμή λιανικής βασίζεται σε παραμέτρους: Της τιμής πώλησης από τα διυλιστήρια Των φόρων και δασμών Των μικτών περιθωρίων κέρδους εταιριών εμπορίας και πρατηριούχων 78

Μέση τιμή βενζίνης ανά νομό 1,8 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 1,6 1,4 1,2 /Lt 1,0 0,8 0,6 0,4 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 AVERAGE 0,2 0,0 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΑΡΤΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΔΡΑΜΑΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΕΒΡΟΥ ΕΥΒΟΙΑΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΗΛΕΙΑΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΚΙΛΚΙΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΛΕΣΒΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΞΑΝΘΗΣ ΠΕΛΛΗΣ ΠΙΕΡΙΑΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ΣΑΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΦΩΚΙΔΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΧΑΝΙΩΝ ΧΙΟΥ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 79

Μέση τιμή πετρελαίου κίνησης ανά νομό 1,4 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 1,2 1,0 /Lt 0,8 0,6 0,4 0,2 27 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 AVERAGE MAXIMUM MINIMUM 0,0 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΑΡΤΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΔΡΑΜΑΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΕΒΡΟΥ ΕΥΒΟΙΑΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΗΛΕΙΑΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΚΙΛΚΙΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΛΕΣΒΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΞΑΝΘΗΣ ΠΕΛΛΗΣ ΠΙΕΡΙΑΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ΣΑΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΦΩΚΙΔΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΧΑΝΙΩΝ ΧΙΟΥ ΝΟΜΟΣ ΧΩΡΑΣ 80

Συνθήκες Ανταγωνισμού τιμολογιακή πολιτική Ο ανταγωνισμός φαίνεται να μην λειτουργεί ομαλά. Οι αρχικές (χονδρικές) τιμές έχουν μικρή διαφοροποίηση ανά νομό. Οι εκπτώσεις παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ των νομών, και είναι ο βασικός παράγοντας που διαμορφώνει τις τελικές τιμές πώλησης στους πρατηριούχους. Οι περισσότερες εταιρίες εμπορίας δίνουν υψηλές εκπτώσεις σε κάποιους νομούς και χαμηλές σε άλλους. Αυθαίρετος τρόπος τιμολόγησης από κάθε εταιρία. Κάποιες εταιρείες δεν κάνουν εκπτώσεις και τιμολογούν τα πρατήριά τους με κόστος κτήσης συν κάποιο κέρδος. 81

Συνθήκες Ανταγωνισμού μεταφορά πετρελαιοειδών Το κόστος μεταφοράς υπεισέρχεται ως ξεχωριστός παράγοντας στο σχηματισμό της τελικής τιμής χονδρικής. Ανάλογο του τόπου παράδοσης των πετρελαιοειδών. Πρόσθετο κόμιστρο (σημαία) Η μεταφορά διενεργείται ως επί το πλείστον με βυτιοφόρα Οι εταιρείες εμπορίας χρησιμοποιούν βυτιοφόρα ΙΧ και ΔΧ. Μεταφορά υγρών καυσίμων στην Ελλάδα γίνεται κυρίως με ΔΧΒ. Ο κλάδος μεταφοράς με ΔΧΒ δε λειτουργεί ανταγωνιστικά. Η μεταφορά με ΙΧΒ δυσχεραίνεται κυρίως λόγω γραφειοκρατίας. Στη διαμόρφωση κόστους μεταφοράς, ιδιαίτερο ρόλο παίζει η έλλειψη ανταγωνισμού που συνεπάγεται η ύπαρξη αγορανομικών διατάξεων για τη λειτουργία ΔΧΒ. 82

Η Αγορά Λιανικής Πώλησης Ο αριθμός των ενεργών πρατηρίων υγρών καυσίμων στην Ελλάδα υπολογίζεται τις 5.500 πρατήρια,καθώς τα τελευταία χρόνια της κρίσης έκλεισαν περίπου 1.500 πρατήρια. Πρατήρια εταιρειών, σήμα εταιρίας Ανεξάρτητα πρατήρια, ΑΠ, καμιά υποχρέωση σε κάποια εταιρία. Super Markets (Πολύ λίγα πρατήρια). Σχετική γεωγραφική αγορά περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο. Η ένταση του ανταγωνισμού στις διάφορες σχετικές γεωγραφικές αγοράς διαφοροποιείται σημαντικά ανά περιοχή 83

Ιδιοκτησιακό Καθεστώς CODO (Company Owned Dealer Operated) Διανομή καυσίμων σε πρατήρια ιδιοκτησίας εταιρείας εμπορίας. ο επιχειρηματίας είναι μισθωτής, είτε αντιπρόσωπος ή μεταπωλητής. DODO (Dealer Owned Dealer Operated) Διανομή καυσίμων σε πρατήρια ιδιοκτησίας των επιχειρηματιών. COCO (Company Owned Company Operated) Η εταιρεία εμπορίας λειτουργεί τα πρατήρια ιδιοκτησίας της ή ίδια. Οι διαχειριστές των πρατηρίων είναι υπάλληλοι της εταιρείας. Εφαρμόζεται κυρίως από τις μεγάλες εταιρείες εμπορίας Τα πρατήρια αυτά αντιπροσωπεύουν το 1,5% - 2% του συνόλου. Η τιμή αντλίας καθορίζεται αποκλειστικά από την εταιρεία. 84

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ Οι τιμές των προϊόντων πετρελαίου παρακολουθούνται σε εβδομαδιαία βάση σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και καταγράφονται σε ειδική έκδοση (Oil Bulletin) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 85

Εξέλιξη τιμών αργού πετρελαίου BRENT, $/Βαρέλι, 1970-2015

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ BRENT Brent - εξάγεται από τη Βόρεια Θάλασσα, είναι ελαφρύ μείγμα αργού πετρελαίου (38.06 ΑΡΙ ή 0,8345 g/cm³), περιέχει περίπου 0.37% κ.β. θείο, ενώ είναι ιδανικό για παραγωγή βενζίνης και αποστάγματα πετρελαίου. Σε ένα βαρέλι αναλογούν 159 λίτρα (42 0 API = 141,5 ρ 60/ 60F 131,5 αμερικανικά γαλόνια) πετρέλαιο. Αφού επεξεργαστεί ένα βαρέλι πετρελαίου προσφέρει περίπου 72 λίτρα (19 αμερικανικά γαλόνια) βενζίνης.

Τιμές Αμόλυβδης Βενζίνης 95 ΟΝ μετά φόρων (ΕΕ27), 9/3/2015 ΑΜΟΛΥΒΔΗ ΒΕΝΖΙΝΗ, /ΛΤ 1,6 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 1,4 ΙΤΑΛΙΑ 1,2 ΑΓΓΛΙΑ ΔΑΝΙΑ 1,0 ΕΛΛΑΔΑ /Lt 0,8 ΣΟΥΗΔΙΑ ΦΙΛΑΝΔΙΑ 0,6 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 0,4 ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ 0,2 ΓΑΛΛΙΑ 0,0 ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΑΓΓΛΙΑ ΔΑΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΣΟΥΗΔΙΑ ΦΙΛΑΝΔΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΓΑΛΛΙΑ ΜΑΛΤΑ ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΚΡΟΑΤΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΕΕ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΚΥΠΡΟΣ ΑΥΣΤΡΙΑ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΤΣΕΧΙΑ ΛΕΤΟΝΙΑ ΕΣΘΟΝΙΑ ΠΟΛΩΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΜΑΛΤΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΚΡΟΑΤΙΑ ΣΛΟΒΑΚΙΑ 88

Ετήσια Εξέλιξη Τιμής της Αμόλυβδης 95 ΟΝ, /lt 89

Ανάλυση τιμής 1 λίτρου βενζίνης ΟΝ 95 90

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΑΜΟΛΥΒΔΗΣ ΒΕΝΖΙΝΗΣ 1,800 ΤΙΜΗ, /LT 1,700 1,600 ΤΙΜΗ ΒΕΝΖΙΝΗΣ, /LT 1,500 1,400 1,300 ΤΙΜΗ, /LT 1,200 1,100 1,000 2/2009 1/2010 2/2010 1/2011 2/2011 ΕΤΟΣ 1/2012 2/2013 2/2014 2/2015 91

ΕΞΕΛΙΞΗ TΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ, 2008-2014 4.500.000 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 4.000.000 3.500.000 3.000.000 ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, ΤΟΝΟΙ 2.500.000 2.000.000 1.500.000 LRP ΑΜΟΛΥΒΔΗ, --50,6% ΚΙΝΗΣΗΣ, -31,5% ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ, -216% 1.000.000 500.000-2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΕΤΟΣ 92

Η αγορά οδηγεί στην αύξηση της παραγωγής καθαρών λευκών προϊόντων Ζήτηση Προϊόντων Διύλισης στην Ευρώπη (Εκτίμηση Δεκ-2007 από Purvin & Gertz, Inc.) 50% 47% 40% 34% 40% 30% 20% 10% 20% 20% 15% 15% 12% 9% 6% 8% 9% 23% 22% 20% 0% Diesel/Gasoil Gasoline HFO Kero Other 1995 2006 2020 93

Συνθήκες ανταγωνισμού Μεγάλος αριθμός πρατηρίων σε σχέση με τον πληθυσμό. 7 πρατήρια ανά 10.000 κατοίκους, Γερμανία 2/10.000!. 1/5 των πρατηρίων στην Αττική, ½ του κύκλου εργασιών όλων. Ο ανταγωνισμός επηρεάζεται από τη γειτνίαση με πρατήρια ανταγωνιστικών εταιρειών και από τη γεωγραφική περιοχή. Συμβάσεις Επιχειρήσεων Λιανικής Εμπορίας Οι συμβάσεις με τις εταιρείες εμπορίας δεσμεύουν τους πρατηριούχους, κάτι που οδηγεί σε έλλειψη κινητικότητας από μια εταιρεία σε άλλη και σε υψηλότερες τελικές τιμές καυσίμων, (Λεόντειες Συμβάσεις). 94

Συνθήκες ανταγωνισμού Συμβάσεις Επιχειρήσεων Λιανικής Εμπορίας Ο συμβαλλόμενος πρατηριούχος υποχρεώνεται να καταβάλλει στην εταιρεία εμπορίας αποζημίωση ανά κυβικό καυσίμου όταν οι πωλήσεις του πρατηρίου ξεπερνούν τα όρια κατανάλωσης που προβλέπει η σύμβασή τους. Οι συμβάσεις συχνά περιλαμβάνουν υψηλές ποινικές ρήτρες για την περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης από την πλευρά του πρατηριούχου 95

Συνθήκες ανταγωνισμού Καθεστώς των Πρατηρίων στην ΠΑΘΕ-(Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Εύζωνοι). Δεν έχει το χαρακτήρα κλειστής αγοράς. Αποκλίσεις από πρατήριο σε πρατήριο, όχι εναρμονισμένες πρακτικές. Πολυετείς συμβάσεις για Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων, υψηλά μισθώματα. Οι ΣΕΑ καταβάλλουν και ποσοστά από διαφημίσεις, από τζίρο, μεγάλα ποσοστά αναπροσαρμογής μισθωμάτων, κλπ. Η υψηλότερη τιμή δικαιολογημένη. 96

ΔΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΝΟΘΕΙΑ - ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑ 97

Δομικά Προβλήματα του Κλάδου Λαθρεμπόριο πετρελαιοειδών Κυρίως σε πετρέλαια ειδικού τύπου, και βενζίνες. Διάφοροι τρόποι λαθρεμπορίας Χρήση πετρελαίου θέρμανσης για κίνηση οχημάτων. Εικονική εμφάνιση εφοδιαζόμενου πλοίου. Παράδοση στο πλοίο μικρότερης ποσότητας από την εμφανιζόμενη Πλαστές εξαγωγές και αντικατάσταση με νερό ή νόθευση. Πετρέλαιο θέρμανσης από το βυτιοφόρο σε αυτοκίνητο όχημα. Παράνομη επανεισαγωγή καυσίμου στη χώρα. Νοθεία βενζίνης λόγω διαφορετικού ΕΦΚ. 98

Σχηματική απεικόνιση μηχανισμού λαθρεμπορίας 99

Σχηματική απεικόνιση μηχανισμού λαθρεμπορίας σε επίπεδο λιανικής 100

Λαθρεμπορία Ναυτιλιακού Καυσίμου 101

Δομικά Προβλήματα του Κλάδου Νοθεία πετρελαιοειδών Συνηθέστερες μορφές Επιμόλυνση της σούπερ αμόλυβδης με απλή Πώληση (ολική ή μερική) πετρελαίου θέρμανσης ως κίνησης. Τολουόλιο στη βενζίνη. Πλασματικά χαμηλές τιμές Συρρίκνωση ανταγωνισμού Απαξίωση επενδύσεων. Αιτία κυρίως οι διαφορετικοί φορολογικοί συντελεστές για ομοειδή προϊόντα 102

ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 103

Λαθρεμπόριο Εκτίμηση Μεγέθους Φαινομένου: 20% του Πετρελαίου που πωλείται ως Κίνησης είναι νοθευμένο με Θέρμανσης ή Ναυτιλίας Εκτιμώμενη Δασμοδιαφυγή Π. Κίνησης: 250-400 εκ. Ευρώ 3.250 650 Εκτιμώμενη Δασμοδιαφυγή Βενζίνες: 50-100 εκ. Ευρώ 4.575 75 4.500 1-2% των πωλήσεων Βενζινών είναι νοθευμένες με συστατικά που δεν έχουν ΕΦΚ ή από εικονικές αφορολόγητες εξαγωγές 2.600 Π.Κίνησης Βενζίνες Επίσημη Ζήτηση (km3) Δασμοδιαφυγή Εκτιμ. (km3) 104

ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΚΕΔΑΚ 105

ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΚΕΔΑΚ 106

ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΚΕΔΑΚ 107

ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΚΕΔΑΚ 108

ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΚΕΔΑΚ 109

ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΚΕΔΑΚ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΙΣΡΟΩΝ-ΕΚΡΟΩΝ Τρία χρόνια μετά τη ψήφιση του συγκεκριμένου μέτρου (ν.4072/2012) που θα διασφάλιζε την πάταξη του λαθρεμπορίου, και τα "ενεργά" πρατήρια, αυτά δηλαδή που αποστέλλουν στοιχεία στο υπ. Οικονομικών δεν ξεπερνούν τα 2.952 επί ενός συνόλου 5.500 πρατηρίων που λειτουργούν πανελλαδικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που μπορεί κανείς να βρει αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ). Έτσι, 3 στα 10 πρατήρια πανελλαδικά αποστέλλουν σε αδιάλειπτη βάση στοιχεία στο υπουργείο Οικονομικών για τις αγοραπωλησίες που κάνουν σε καύσιμα. 110

ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΚΕΔΑΚ Υπάρχουν όμως κι εκείνα τα πρατήρια που δεν αποστέλλουν στοιχεία στη ΓΓΠΣ παρ' ότι διαθέτουν συστήματα εισροών εκροών. Εδώ ανήκουν 1.698 πρατήρια, εκ των οποίων τα 1.222 δεν αποστέλλουν στοιχεία επειδή δεν διαθέτουν πιστοποιημένους ογκομετρητές, 471 λόγω μη διασύνδεσης με ευθύνη του εγκαταστάτη, 5 λόγω προβλημάτων στη μεταβίβαση, κ.οκ. Οι καταληκτικές και δεσμευτικές ημερομηνίες για την πλήρη εγκατάσταση συστήματος εισροών - εκροών έχουν λήξει από τον Αύγουστο 2014. 111