ΜΑΡΤΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 TEYXOΣ #10 Πεζοπορία Ορειβασία Αναρρίχηση Τοξοβολία ΚΑΙ ΔΡΑΣTHΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Ε.Π.Ο.Σ. ΦΥΛΗΣ ΜΟΓΓΟΛΙΑ Altai: Khuiten Η πρώτη ελληνική ανάβαση Oδοιπορικό στη χώρα της στέπας των βουνών και της ερήμου ΠΑΡΝΗΘΑ Τα αποτελέσματα της αναδάσωσης μέχρι σήμερα ΑΝΑΦΗ Η απόφαση, η εμπειρία, η υπόσχεση www.eposfilis.gr eposfilis@gmail.com Σλοβακία Οροσειρά Τatras Toυρκία Από τη Σμύρνη στο Βοzdaglar Iκαρία Στην κορυφογραμμή του Αιθέρα Σέριφος Βίωσε τη συναρπαστική εμπειρία της ομάδας Σχολή Αναρρίχησης Αρχαρίων Άνοιξη 2012 Προγραμματίστε μαζί μας
6ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ Ε.Π.Ο.Σ. ΦΥΛΗΣ - ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ KAI ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Ε.Π.Ο.Σ. ΦΥΛΗΣ ΜΑΡΤΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 TEYXOΣ #10 Ελληνικός Πολιτιστικός Ορειβατικός Σύλλογος Φυλής Μέλος: Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας & Αναρρίχησης (Ε.Ο.Ο.Α.) Ελληνικής Φιλάθλου Ομοσπονδίας Τοξοβολίας (Ε.Φ.Ο.Τ.) Λ. Φυλής & Κοιμ. Θεοτόκου 1, Φυλή 133 51 Τηλ.: 210 2411 148 Fax: 210 2412 099 Κιν.: 6981 005747 / 6973 693552 www.eposfilis.gr eposfilis@gmail.com ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος: Καλλιόπη Δηλαβεράκη Αντιπρόεδρος: Γεωργία Παπαδάκου, (υπεύθυνη περιοδικού «ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ») Γραμματέας: Ευαγγελία Γιαννακού (υπεύθυνη περιοδικού «ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ») Ταμίας: Θανάσης Μπαρμπούτης Έφορος Ορειβασίας-Αναρρίχησης-Χιονοδρομίας: Γιώργος Μέτσος (υπεύθυνος Σχολών Ορειβασίας και Αναρρίχησης) Έφορος Υλικών και Καταφυγίου: Χρήστος Γυριχίδης (υπεύθυνος αγώνα «ΑΡΜΑ» Πάρνηθας) Έφορος Τοξοβολίας και λοιπών αθλημάτων: Δημήτρης Χρυσαδάκος Έφορος Εθελοντισμού και Πυροφύλαξης: Δημήτρης Δερμεντζής (υπεύθυνος αγωνιστικήςαθλητικής αναρρίχησης και Αγώνων Αναρρίχησης) Έφορος Πολιτιστικών και Δημοσίων Σχέσεων: Δρόσος Τραπεζάρης ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΛΗ: Χρήστος Μπαλιούσκας Αλέξανδρος Μαντάς ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ζορμπάς Σπυρίδων, Κούρτης Ανδρέας, Στεριώτης Γεώργιος ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ: Λεοντίδης Επαμεινώνδας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Έρρικα Μίλντεϊκ ΕΚΤΥΠΩΣΗ: PSPRINT τηλ.: 2108067113 www.psprint.gr Σε πρώτο πρόσωπο Το 1997 έκανα την πρώτη μου πεζοπορία, μια λαμπερή ανοιξιάτικη μέρα στο Καλλίδρομο, χωρίς τον ειδικό εξοπλισμό, με απλά μποτάκια και ένα σχεδόν ακατάλληλο σακίδιο στην πλάτη, ανάμεσα σε άγνωστους ανθρώπους κάθε ηλικίας, συνοδεύοντας την 13χρονη Ρηνιώ (την κόρη μου), με στόχο να μάθει το παιδί μου να ασχολείται με δραστηριότητες μέσα στη φύση! Διασχίσαμε το πυκνό ελατοδάσος, περάσαμε δίπλα από την λίμνη, βρήκαμε χιονούρες στα ανήλιαγα, συναντήσαμε άγρια μανουσάκια και κρόκους, διασχίσαμε το πυκνό δάσος και φτάσαμε μετά από κάμποσες ώρες, στην πολυπόθητη κορφή. Μερικά βράχια εδώ κι εκεί, ένα τσιμεντένιο κολωνάκι (πολύς κόπος για το τίποτα σκέφτηκα), ώσπου το θέαμα που αντίκρισα, έφτανε για να αλλάξει τη ζωή μου παντοτινά. Ξέχασα την κούραση της πρώτης φοράς καθώς αντίκρισα γύρω βουνοκορφές, πεδιάδες, ανάγλυφες κορυφογραμμές, τον ανοιχτό κι ανεμπόδιστο ορίζοντα και τη θάλασσα 1.399 μέτρα πιο κάτω. Όταν κατεβήκαμε και καταλήξαμε στη Μενδενίτσα συνόψισα την διαδικασία όλης της μέρας κι όταν έφυγε η σωματική κόπωση μετά από δύο μέρες, αισθάνθηκα τις ευεργετικές «συνέπειες» της φύσης και τότε είπα: Αυτό είναι! Ένας άλλος κόσμος με κέρδισε οριστικά και αμετάκλητα και σημάδεψε για πάντα τη ζωή μου, κάτι σαν την πρώτη αγάπη. Αν και έχουν περάσει 15 χρόνια από τότε μέχρι σήμερα, δεν κατάφερα να ξεχάσω την εντύπωση της πρώτης φοράς στο Καλλίδρομο, στοίχειωσα μαζί της. Όταν διασχίζω ένα δάσος, όταν φτάνω σε κάποια κορυφή, τα συναισθήματά μου έχουν την ίδια ένταση. Όταν πεζοπορώ μέσα στην φύση, χωρίς τίποτα ξένο ανάμεσά μας, χωρίς τίποτα τεχνητό ή «πλαστικό», αυτή κι εγώ, γίνομαι ένα μαζί της κι είναι σαν η αγάπη μας να δυναμώνει καθώς περνούν τα χρόνια, μια παράξενη αγάπη, ανεξάντλητη. Κάποτε προσπάθησα να το αναλύσω, γιατί αυτός ο συγκεκριμένος έρωτας, γιατί το βουνό κι όχι κάτι άλλο, π.χ. την κωπηλασία ή το τένις; Ξεκίνησα παρατηρώντας τους συνοδοιπόρους μου: απλοί και σεμνοί άνθρωποι ποικίλου βιοτικού επιπέδου, ολιγαρκείς οι περισσότεροι, ακόμη κι όταν έχουν οικονομική ευμάρεια, χωρίς υπερβολές, είναι αυτοί που αγαπάνε το βουνό, είναι αυτοί που απλά χαίρονται τη συντροφιά στο καταφύγιο, στην κορυφή, στο ξεχασμένο ταβερνάκι ενός μικρού χωριού, αυτοί που χαίρονται την απλότητα της φύσης με απλότητα. Φτάνοντας σε μένα, σκέφτηκα ότι αυτό που με κατέκτησε τελικά, είναι ο τρόπος ζωής που με δίδαξε το βουνό και επέδρασε καταλυτικά στο χαρακτήρα μου. Η διαβίωση και επιβίωση με απλά πράγματα, λιτά, η αναμέτρηση με τις δυνάμεις μου κάθε φορά, η επιτακτική ανάγκη να «ακούω» τα μηνύματα της φύσης, τις καιρικές συνθήκες, τα σημεία του ορίζοντα, να παρατηρώ προσεκτικά τα σημάδια του μονοπατιού, να χαίρομαι με τα απλά και φυσικά πράγματα σαν παιδί που τα αντικρίζει πρώτη φορά, η επίτευξη του στόχου ή απλώς η διαδρομή στις τέσσερις εποχές του χρόνου. Το βουνό με κέρδισε γιατί με δίδαξε να ζω μετρημένα, απλά, αντικαταναλωτικά, να βάζω στόχους και να προσπαθώ πάντα με μέτρο, χωρίς να διακινδυνεύω κι ο δρόμος μου με οδήγησε έτσι σε ψηλές κορφές του κόσμου χωρίς να υποτιμήσω ποτέ τα μικρά μονοπάτια και τις μικρές διαδρομές. Στους σημερινούς δύσκολους καιρούς για όλους, ίσως η ορεινή πεζοπορία και ο τρόπος ζωής που διδαχτήκαμε στο βουνό, να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε πολλά προβλήματα που πιθανόν να προκύψουν. Ας είναι το καταφύγιό μας. Ας μη την προδώσουμε λοιπόν αφού ο δρόμος για το καταφύγιο περνάει πρώτα και σχεδόν πάντα από μέσα μας.. Καλλιόπη Δηλαβεράκη από τις ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ και τα μονοπάτια του Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής Φωτ. εξωφύλλου: Μογγολία: «Οι φλεγόμενοι βράχοι» (Τρ. Ρηγόπουλος)
KEIMENO ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γκέλυ Μπέγκα Η πρώτη ελληνική ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή Khuiten (4.374 μ.) της οροσειράς Αltai 13/8/2011 Τ ον Αύγουστο του 2011 μια ομάδα 13 ορειβατών, μελών του Συλλόγου μας, ξεκίνησε για ένα οδοιπορικό 19 ημερών στη μακρινή Μογγολία. Το ταξίδι είχε σχεδιαστεί πολλούς μήνες πριν κι ήταν ένα ταξίδι ζωής για αρκετούς από τους ορειβάτες που συμμετείχαν. Πέντε από τους συμμετέχοντες πραγμα - τοποίησαν την ανάβαση στην κορυφή. Δευτέρα 8/8: Ξεκινήσαμε με προορισμό το Ηustai National park, όπου ζουν 200 περίπου άγρια άλογα της ράτσας Ταkhi, τα οποία δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή με άλλα άλογα. Αργά το απόγευμα φθάσαμε στο πάρκο όπου και θα διανυκτερεύαμε σε ger camp. Ύπνος νωρίς το βράδυ για να ανακτήσουμε δυνάμεις, αλλά και γιατί έπρεπε να σηκωθούμε στις 05:00 το πρωί αν θέλαμε να δούμε τα άλογα. Τρίτη 9/8: Δύσκολο το πρωϊνό ξύπνημα. Οι άντρες της ομάδας μας με την Ανδρονίκη, ετοιμοπόλεμοι πρωϊ πρωϊ πήγαν να δουν τα άλογα, ενώ εγώ με τη Μαρία προτιμήσαμε τη ζεστασιά του καταλύματος. Μετά το πρωϊνό ξεκινήσαμε για την Ulaan Baatar όπου και φθάσαμε το μεσημεράκι. Τώρα πλέον η σκέψη όλων μας είχε να κάνει με τον κοινό μας στόχο που δεν ήταν άλλος από την υψηλότερη κορυφή των Μογγολικών Αltai την Κhuiten. Eίναι οι στιγμές εκείνες που η ανησυχία για την έκβαση της αποστολής κάνει την εμφάνισή της, οι στιγμές που αναρωτιέσαι τι πας να κάνεις εκεί πάνω στο αφιλόξενο περιβάλλον. Όλα αυτά όμως κρατούν λίγο, μέχρι να ξεκινήσεις, μετά τα ξεχνάς, επικεντρώνεσαι στο στόχο σου και απολαμβάνεις το βουνο και όσα αυτό σου προσφέρει. Τετάρτη 10/8: Ξεκινάμε για το αεροδρόμιο, για να πάρουμε την πρωινή πτήση για το Ulgii που βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς Αltai. Μετά από 5 ώρες ξεκινάει επιτέλους το chek in και προς έκπληξή μας παρατηρούμε ότι εδώ η τεχνολογία δεν έχει φθάσει ακόμα. Τα ονόματά μας τα ψάχνουν σε χειρόγραφες καταστάσεις. Μετά από τρεις ωρες προσγειωνόμαστε στο Ulgii που βρίσκεται 2.000 χλμ. δυτικά της Ulaan Baatar. Eδώ μας περιμένει η έμπειρη οδηγός βουνού που θα έχουμε, η καταπληκτική Κanga, o μάγειράς μας και o εκπρόσωπος του τοπικού γραφείου. Επιβαζόμαστε σ ένα παλιο αλλά πολύ δυνατό ρώσικο van και ξεκινάμε για την περιοχή Τavan Bogd «5 ιερές κορυφές» όπου βρίσκεται η οροσειρά των Altai. Tα Altai βρίσκονται στα σύνορα Μογγολίας, Ρωσίας και Κίνας, με ψηλότερη κορυφή την Βeluka (4.506μ.) στη Ρωσία. Η ψηλότερη κορυφή στη Μογγολία είναι η Κhuiten που σημαίνει «κρύο», με υψόμετρο 4.374μ. που είναι και ο στόχος μας. Ύστερα από 5 ώρες οδήγησης σε κακοτράχηλο δρόμο φθάνουμε στο μέρος όπου στήνεται η πρώτη κατασκήνωσή μας στα 2.100 μ. Πέμπτη 11/8: Με σακίδιο ημέρας στην πλάτη και τον υπόλοιπο εξοπλισμό μας στις καμήλες, ξεκινάμε την πεζοπορία μας προς το base camp. Περπατάμε σε μία αχανή χρυσή έκταση, άγονη από τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν, με αλπικές λίμνες και φαράγγια. Μετά από 4 ώρες περίπου αρχίζουμε και έχουμε οπτική επαφή με τα Αltai και λίγο αργότερα με τον παγετώνα Potanin. Σε 6 ώρες συνολικά φθάνουμε στο base camp στα 2.900 μ. πολύ κοντά στη βάση του παγετώνα. Το απόγευμα έχουμε επιθεώρηση εξοπλισμού από τον αρχηγό μας τον Κωστή, με σκοπό να έχουμε τις επόμενες 4
δύο ημέρες το μικρότερο δυνατό βάρος, μιας και δεν θα έχουμε υποστήριξη για τον εξοπλισμό μας. Αρχίζει και βγάζει από τα σακίδιά μας (των γυναικών εννοείται) αρκετά από τα πράγματα που δεν θεωρεί απαραίτητα, ενώ είναι σίγουρος ότι τελικά όλο και κάποια από αυτά θα πάρουμε μαζί μας. Η βραδυά κυλάει ήσυχα, με πολύ και ωραίο φαγητό από τον 17χρονο εκπληκτικό μάγειρά μας Pako και με συζητήσεις, με θέμα, τι άλλο; το βουνό. Παρασκευή 12/8: Σήμερα και για την επόμενη μέρα αρχίζει το δυσκολότερο κομμάτι της αποστολής μας. Ξεκινάμε το πρωί και μετά από μία εύκολη πεζοπορία 1.30 ώρας δίπλα στον παγετώνα Potanin φθάνουμε στο σημείο όπου θα αρχίσει η διάσχισή του. Ο παγετώνας Potanin είναι ο μεγαλύτερος και εντυπωσιακότερος της Μογγολίας, έχει μήκος 20 χλμ. και ενώνει τις πέντε ιερές κορυφές των Αltai. Δυστυχώς όμως, όπως διαπιστώσαμε και εμείς συρρικνώ - νεται συνεχώς. Σταματάμε στη βάση του παγετώνα, προκειμένου να βάλουμε τα κραμπόν μας και τα μπωντριέ. Η οδηγός μας η Kanga, ετοιμάζει το σχοινί. Μαζί μας θα έχουμε και μάγειρα, ο οποίος εκτελεί και χρέη αχθοφόρου. Είμαστε πλέον έτοιμοι. Εχουμε δεθεί σε μία σχοινο - συντροφιά και ξεκινά η ανάβασή μας στον παγετώνα ανάμεσα σε αρκετές και μεγάλες crevasses, αλλά και σε πολύ μικρότερες και ύπουλα κρυμμένες από το χιόνι. Η αρχηγός μας σταματάει συνεχώς, ελέγχει το χιόνι και μας δίνει το O.K. για να συνεχίσουμε και εμείς. Όπου υπάρχει κρυμμένη crevasse κάνει ένα X με το μπατόν της για να προσέξουμε και να πηδήξουμε στο σημείο εκείνο. Η αδρεναλίνη στα ύψη Μετά από συνολική πορεία 6 ωρών φθάνουμε στα 3.800μ., όπου θα στηθεί το high camp πάνω στο φρέσκο χιόνι. Παρά το τσουχτερό κρύο, ο θαυμάσιος ουρανός της Μογγολίας, οι αξέχαστες εικόνες από το μοναδικής ομορφιάς ηλιοβασίλεμα, το τραγούδι της Kanga που ετοίμαζε τη βραδινή σούπα μέσα στη σκηνή της πάνω στον πάγο, την ώρα του σούρουπου με φόντο τις παγωμένες κορυφές της οροσειράς και η πανσέληνος έκαναν την προετοιμασία για την επόμενη μέρα, να μείνει αξέχαστη σε όλους. Σάββατο 13/8: Η μεγάλη στιγμή έφτασε. Εγερτήριο στις 04:30. Ο μάγειράς μας φέρνει το πρωινό στις σκηνές μας και αρχίζουμε να ετοιμαζόμαστε. Τελικά θα ξεκινήσουμε στις 06:10 δεμένοι σε σχοινοσυντροφιά. Η κλίση συνεχώς μεγαλώνει, ενώ το υψόμετρο πλέον δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την ανάβασή μας. Το μόνο που ακούγεται στην απεραντοσύνη του άσπρου τοπίου είναι οι ανάσες μας. Στις 10:20 με σύμμαχό μας τον πολύ καλό καιρό πατήσαμε την κορυφή Khuiten. Η χαρά απερίγραπτη και για έναν επιπλέον λόγο: είμαστε οι πρώτοι έλληνες ορειβάτες που ανέβηκαν στην υψηλότερη κορυφή της Μογγολίας. Η οδηγός μας χαρούμενη και αυτή, ειδοποίησε αμέσως την κατασκήνωση βάσης για το επίτευγμά μας. Βγάλαμε τις απαραίτητες φωτογραφίες, θαυμάσαμε την εκπληκτική θέα και υψώσαμε την ελληνική σημαία βροντοφωνάζοντας «Ζήτω η Ελλάς». Στην κατάβαση, χρειάστηκε ραπέλ (καταρρίχηση) στην παγωμένη πλαγιά σε κλίση 65 ο στο παγωμένο χιόνι. Κάναμε μία στάση για ξεκούραση στο high camp, μαζέψαμε τις σκηνές και πήραμε το δρόμο της επιστροφής για το base camp. Ξαφνικά ο καιρός άρχισε να κλείνει και ξεκίνησε να βρέχει, είχαμε φύγει όμως από τα δύσκολα. Στη βάση του παγετώνα μας περίμενε μία ευχάριστη έκπληξη: δύο άτομα από την ομάδα υποστήριξης ήταν εκεί για να μας συγχαρούν και να μας προσφέρουν χυμό. Αλήθεια πόσο αναζωογονητικό ήταν μετά την τόσο επίπονη προσπάθειά μας. Μετα από 6 ώρες συνολικής κατάβασης φθάσαμε πανευτυχείς στο base camp! To βράδυ εορτασμός της επιτυχίας μας με μπύρες και πλούσιο δείπνο. Κυριακή 14/8: Μετά από πορεία 4 ωρών φθάσαμε στο σημείο που μας περίμενε το ρωσικό van. Στο δρόμο για Ulgii, επισκεφθήκαμε μία οικογένεια κοζάκων, όπου είχαμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε τον τρόπο εκπαίδευσης των αετών για το κυνήγι μικρών ζώων. Γευτήκαμε το τυρί και το γιαούρτι που φτιάχνουν οι ίδιοι, ενώ ο βενιαμίν της οικογένειας, ένα μικρό αγοράκι με κατακόκκινα μάγουλα τραγούδησε και χόρεψε κοζάκικους χορούς. Το σούρουπο φθάσαμε στο Ulgii, για να πάρουμε την επόμενη μέρα την πτήση για Ulaan Baatar και να συναντήσουμε την υπόλοιπη ομάδα. Κάπου εδώ η περιπέτειά μας τελείωσε. Ένα όνειρο ζωής για όλους μας πιστεύω, πραγματοποιήθηκε. Στην επιτυχημένη προσπάθεια συμμετείχαν οι: Κωστής Πετρόπουλος, Γκέλυ Μπέγκα, Μαρία Κτιστάκη, Γιάννης Ξηρός και η Ανδρονίκη Φιλιππάτου (η οποία πρόσφατα έφυγε από κοντά μας). 5
KEIMENO: Hλίας Κονταξής ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Hλίας Κονταξής, Τριαντάφυλλος Ρηγόπουλος, Εριφύλη Καραβία, Γιώργος Στεριώτης Ένα οδοιπορικό στη χώρα της στέπας, των βουνών και της ερήμου Τ ο ζεστό καλωσόρισμα από την Ankha και τους τρεις οδηγούς με τον ερχομό μας νωρίς το πρωί στην Ulaan Baatar, τον «κόκκινο ήρωα», όπως ονομάστηκε το 1924 στο όνομα της επανάστασης, η πρωτεύουσα του λαού των θαρραλέων (μογγχολ = θαρραλέοι), ήταν ένα σημάδι. Δεν διαψευστήκαμε. Ζαλισμένοι από το μεγάλο ταξίδι, ξεκινήσαμε τις βόλτες και τις επισκέψεις στα βασικά σημεία της πόλης. Πολλοί από εμάς με πολλές απορίες και με ιδεοληψίες ίσως απέναντι σε μια εποχή που έφυγε ή σε μια εποχή που έφτασε. Δεν θέλαμε να χαθεί αυτός ο χρόνος. Το μουσείο της ιστορίας. Το κτήριο της όπερας. Το Σοβιετικό μνημείο των πεσόντων. Η πλατεία των 31 στρεμμάτων με το όνομα του Sükhbaatar ηγέτη του κομμουνιστικού κόμματος του 1921. Αλλά και οι νέες μοντέρνες πολυώροφες κτηριακές εγκαταστάσεις που φιλοξενούν γραφεία Ρωσικών, Καναδικών, Ιαπωνικών εταιρειών σχετικών με την εξόρυξη-εκμετάλλευση ορυκτών. Ο «ποιμενικός» κομμουνισμός αντικατάστησε την κοινωνία της στέπας σε μία χώρα -πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ Κίνας - πρώην Σοβιετικής Ένωσης και έδωσε τη θέση του στη «δημοκρατία». Στη περιφέρεια, οι καμινάδες των εργοστάσιων και τα τουβλόχτιστα οικοδομήματα των νέων αστικών εγκαταστάσεων μοιάζουν σαν παρείσακτα στο ομοιόμορφο τοπίο των προσωρινών οικισμών που αποτελούνται από γιούρτες. Η δεύτερη μέρα, μετά από πολλές ώρες ταξίδι σε ανοιχτά λιβάδια χωρίς σύνορα, χωρίς δρόμους, παρά μόνο κάποια σημάδια περάσματος από προηγούμενα οχήματα μας οδήγησε στο Baga Gazaryn Chuluu. Ένας βραχώδης σχηματισμός από γρανίτη στη μέση ερημικής πεδιάδας, καταφύγιο του Zanabazar (του Michelangelo των στεπών) την εποχή της διαμάχης δύο Δυναστειών Μογγόλων. Βουδιστικές απεικονίσεις στους βράχους από δύο ασκητές μοναχούς του 19ου αιώνα. Η περιοχή είναι γεμάτη από «ovoo», ιερά προσκυνήματα, πυραμοειδείς σχηματισμούς από πέτρες, ξύλα, μαντήλια, αντικείμενα της καθημερινής ζωής, αφιερώματα, τάματα. Η πεζοπορία στο υψηλότερο σημείο στη περιοχή το Baga Gazryn Uul (1.768μ.), ήταν αυτό που ήθελε το σώμα μετά το ταξίδι. Σπήλαιο με υπόγεια λίμνη στο βουνό, κάνει να αναβλύζουν από μικρές τρύπες στους βράχους μικρές ποσότητες νερού, που οι ντόπιοι το θεωρούν άγιασμα. Η κατάλυσή μας σε γιούρτες στη κατασκήνωση Bayan bulag. Πριν το χάραμα, πεζοπορία στους βράχους: Αυγή, Φως, ανοιχτός χώρος, σιωπή. Ταξίδι προς το νότο. Ongiin Khiid: ένας ενδιαφέρων ορεινός σχηματισμός, μια κοιλάδα που διασχίζεται από ποτάμι. Στις όχθες του βρίσκονται τα ερείπια δύο μοναστηριών του Barlim Khild στη βόρεια όχθη και του Κhutagt Κhild στη νότια. Είναι ένα μαγευτικό μέρος. Το great gobi ger camp μας φιλοξένησε το βράδυ. Σπουδαστές από τις πόλεις με χαμηλή αμοιβή εργάζονται τα καλοκαίρια στα ger camps, όσο δηλαδή και αυτά είναι ανοιχτά. Τον υπόλοιπο χρόνο πολλές από αυτές τις περιοχές είναι αφιλόξενες, δυσπρόσιτες, οι θερμοκρασίες πολύ χαμηλές, η μεταφορά των αγαθών δύσκολη. Η προσπάθεια των παιδιών αυτών να εξυπηρετήσουν τον ταξιδιώτη, είναι εντυπωσιακή. Συνδυασμένη με τις αρχές της Μογγολικής φιλοξενίας, η περιέργεια τους για τον «υπό ανακάλυψη» δυτικό επισκέπτη, όχημα για την άνθηση μιας νέας αγοράς περιηγητικού τουρισμού, απελευθερώνει δυνάμεις, αναπτερώνει ελπίδες, γεννά προσδοκίες για την βελτίωση της ποιότητας ζωής μιας κοινωνίας, που ο μισός της πληθυσμός στριμώχνεται στη περιβαλλοντολογικά μολυσμένη πρωτεύουσα, πολλοί ζώντας και εκεί σε γιουρτες σε κακές συνθήκες υγιεινής. Η απεραντοσύνη, η κυκλοθυμία της απρόοπτης κυρίαρχης φύσης, συσπειρώνουν τους νομάδες στην μεγάλη Μογγολική γη, σε υψηλά επίπεδα συντροφικότητας, αλληλεγγύης. Και το ελάχιστο μοιράζεται μεταξύ τους. Οι ταξιδιώτες μαθαίνουν σύντομα, να μην αρνιούνται τη φιλοξενία όταν τους συναντούν. Θα προ- 6
σκληθούν στη γιουρτα, θα καθίσουν στα κρεβάτια, ανάμεσα στα παστά, στα δέρματα που κρέμονται να στεγνώσουν, στη καρδάρα με το αλογίσιο γάλα που σιγά-σιγά στη ζεστασιά της σόμπας γίνεται τυρί, δίπλα στο εικονοστάσι, όπου οι άγιες εικόνες εναλλάσσονται με τα πορτραίτα πεθαμένων συγγενών ή συγγενών που βρίσκονται μακριά. Εδώ που οι γυναίκες μαγειρεύουν τη σούπα από αρνίσιο κρέας, φτιάχνουν το «κουμύς» με γάλα φοράδας, βράζουν φύλλα τσαγιού, υφαίνουν, επεξεργάζονται τα δέρματα των ζώων, ράβουν τα φαρδομάνικα ρούχα και κατασκευάζουν μπότες από κετσέ. Εδώ οι ξένοι θα κεραστούν το αποξηραμένο τυρί της καμήλας, ή το βούτυρο του γιακ, θα πιουν το ξινόγαλα του αλόγου. Έρχονται όλοι από μακριά. Οι αποστάσεις είναι μεγάλες. Οι γιουρτες και αυτές απόμακρες μεταξύ τους, σαν διαστημικοί σταθμοί τη νύχτα σε ένα μικρό σύμπαν. Τη φιλοξενία, τη φροντίδα του ξένου, τη προσφέρουν, σαν να τη χρωστούν, καθημερινά. Είναι ένα δάνειο επιβίωσης, ένα ισχυρό στοιχείο του πολιτισμού τους. Μετά από μια ολόκληρη ημέρα ταξιδιού, σταδιακά η φύση αλλάζει προετοιμάζοντας μας για αυτό που περιμένουμε να επισκεφτούμε. Την αρχή της ερήμου Gobi. Φτάσαμε αργά το βράδυ στη κατασκήνωση Bayanzag. Μια έρημος από βράχια, κόκκινη άμμο, πέτρες. Το χάραμα ξεκινήσαμε για τους «φλεγομένους βράχους» μια πορεία στο υψίπεδο της ερήμου. Ο ήλιος ανατέλλοντας, έδινε ένα απόκοσμο χρώμα, στα βράχια, στις κόκκινες πέτρες. Οξύς ο ίδιος μέσα στη καθαρότητα της ατμόσφαιρας, αιχμηρός σαν ξυράφι. Το πέρασμα από το σκοτάδι στο φως, αλλάζοντας τη θερμοκρασία, στο άνυδρο ορίζοντα, δημιουργεί χαμηλά ρεύματα, σηκώνει, παρασέρνει, τυλίγει ουρές άμμου, γύρω από τους βραχώδεις «σταλαγμίτες». Εδώ, το 1922, από τον παλαιοντολόγο Roy Chapman Andrews ανακαλύφθηκαν H έρημος Gobi τα πρώτα απολιθωμένα κρανία, σιαγόνες και αυγά δεινοσαύρων στην κεντρική Ασία και τα περισσότερα που βρεθήκαν σε μια χώρα. Τα είδαμε στο παλαιοντολογικό μουσείο της Ουλάν Μπατόρ. Στους «φλεγόμενους βράχους» κάθε χρόνο εξακολουθούν να ανακαλύπτονται απολιθώματα σκελετών και αυγών δεινοσαύρων. Έξι ώρες ταξίδι νοτιότερα τα Khongoryn els. Μερικοί από τους μεγαλύτερους αμμόλοφους, μέχρι 300 μ. ψηλοί, σε 12 χλμ. πλάτος και 100 χλμ. μήκος. Αναζητήσαμε και ανεβήκαμε στο υψηλότερο σημείο. Η θέα από εκεί ήταν μαγευτική! Μπροστά μας ένας ωκεανός χωμάτινων κυμάτων: οι αμμόλοφοι που διαδέχονταν ο ένας τον άλλον σε μια ακίνητη αγωνία, μέχρι το βάθος του ορίζοντα. Οι αμμόλοφοι αυτοί λέγονται από τους ντόπιους «Duut Mankhan», δηλαδή αμμόλοφοι που τραγουδούν. Όμως αυτό το μάθαμε μετά. Την ώρα που τους κατεβαίναμε, ακούγαμε έναν υπόκωφο, διαπεραστικό, απροσδιόριστης αφετηρίας ήχο. Έμοιαζε με εκείνο αεροπλάνου, πουθενά όμως αεροπλάνο. Χρειάστηκε να περάσει λίγη ώρα μέχρι ξαφνιασμένοι εμείς να καταλάβουμε ότι ο ήχος αυτός ερχόταν κάτω από τα πόδια μας. Λόγω της κλίσης του αμμόλοφου, κοντά στη γωνία κύλισης της άμμου, με τη παραμικρή κίνηση, η διολίσθηση εσωτερικών στρωμάτων άμμου δημιουργούσε τον ήχο αυτό. Ταξίδι προς το βορρά. Η πεδιάδα Orkhon. Το τοπίο έχει αλλάξει. Δασωμένα βουνά, απέραντοι βοσκότοποι, λιβάδια χλοερά. Ο επιβλητικός καταρράκτης Ulaan Tsutgalan 22 μ. ύψος ρίχνει τα νερά του μέσα στο φαράγγι με τα πεύκα, σχηματίζοντας μια μικρή λίμνη. Εδώ οι τολμηρότεροι κολύμπησαν. Νερό παγάκι! Μια πεζοπορία στη περιοχή κατεβαίνοντας στο φαράγγι, αργά το απόγευμα με την άφιξή μας στη κοιλάδα, μας άνοιξε την όρεξη για μια ζεστή σούπα, μόλις έπεσε το βράδυ στην κατασκήνωση. Μια ξαφνική βροχή, μας υπενθύμισε αυτό που μας είχαν πει, ότι εδώ κάποιος μπορεί να δει 4 εποχές μέσα σε μια μέρα! Το διπλό ουράνιο τόξο σαν δυο φωτεινές μονότοξες γέφυρες που δέναν τα πόδια δυο απέναντι λόφων μας αποζημίωσε. Την επομένη αυγή, ανάβαση σε μια χαμηλή κορυφή δίπλα στη κατασκήνωση. Άχνιζαν οι γιούρτες από την καύση των ξύλων στις σόμπες. Τα γιακ ακροβολισμένα στο πρωινό τους γεύμα στο χορτάρι. Ταξίδι στα βορειοδυτικά. Ανάβαση στο μοναστήρι Τovkhon. Kρυμμένο βαθειά στα βουνά Κhangai, αυτό το μοναδικής ομορφιάς μοναστήρι είναι ένας τόπος συχνού προσκυνήματος των Βουδιστών Μογγόλων που αναζητούν πνευματική εξύψωση. Ο Zanazabar ίδρυσε τη Μονή το 1653, έζησε, δούλεψε και διαλογίστηκε εδώ περίπου 30 χρόνια. Καταστράφηκε όπως τα άλλα μοναστήρια στις Σταλινικές εκκαθαρίσεις του 1937, ξαναχτίστηκε το 1990. Η επιλογή της θέσης του οφείλεται στο ιδιαίτερο σχήμα του βράχου σχήμα μεγάλου θρόνου - πάνω στον οποίο είναι χτισμένο. Οι προσκυνητές συνηθίζουν να περνούν από το «σπήλαιο της αναγέννησης» (ως ένας τρόπος εξαγνισμού) όπως ονομάζεται ένα πολύ στενό πέρασμα που οδηγεί σε μια διαμπερή σπηλιά μέσα στους βράχους πάνω από το μοναστήρι. Η άφιξη το βράδυ της ίδιας μέρας στο Kharkhorin, 60 χλμ. μακριά, το παλαιό Karakorum, την πρώτη πρωτεύουσα της ισχυρής αυτοκρατορίας των Μογγόλων του 13ου αιώνα. Η ακμή και η πτώση. Το κέντρο της μεγαλύτερης, χωρίς διέ- 7
ξοδο στη θάλασσα, αυτοκρατορίας για 40 χρόνια με ανάκτορα, πρεσβείες τεμένη, ναούς, αγορές (μέχρι που ο Kublai Khaan μετέφερε τη πρωτεύουσα στο Khanbalik το μετέπειτα Πεκίνο). Σήμερα είναι μια φτωχή κωμόπολη. Λασπώδεις χωματόδρομοι, μικρά μαγαζιά σε container, κακοσυντηρημένα παλιά ξύλινα σπίτια. Το τρακτέρ στο βάθρο με το στάχυ και το γρανάζι μπροστά από ένα σχολείο χτισμένο από τους σοβιετικούς. Το Karakorum καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Μαντζουριανούς στρατιώτες το 1388. Στο Karakorum το 1586 ιδρύθηκε το πρώτο Βουδιστικό μοναστήρι στη Μογγολία, το Erdene zuu khiid ή «100 θησαυροί» και στην ακμή του είχε 60-100 ναούς με 1.000 περίπου μοναχούς. Καταστράφηκε στις διώξεις του 1937. Ένα μικρό του μέρος αποκαταστάθηκε το 1990 και αυτό επισκεφθήκαμε. Όπως σε πολλές κυνηγετικές, τροφοσυλλεκτικές κοινωνίες έτσι και εδώ κυρίαρχο «θρησκευτικό» ανιμιστικό κίνημα ήταν ο Σαμανισμός, που κυριαρχούσε τον 13ο αιώνα στα χρόνια της ακμής, της λατρευτικά ανεκτικής Μογγολικής Αυτοκρατορίας. Στο Karakorum υπήρχαν εκπροσωπημένες 12 θρησκείες-δόγματα, χώροι λατρείας ανάμεσα στους οποίους τζαμιά, Βουδιστικοί ναοί, Νεστοριανές Χριστιανικές εκκλησίες. Το νέο μουσείο που μόλις άνοιξε μερικούς μήνες πριν, δωρεά της Ιαπωνικής κυβέρνησης, είναι μια Ιαπωνική υπογραφή τάξης και οργάνωσης, στο άναρχο κείμενο της πόλης. Επί Σοβιετικής επιρροής αυτό το σημαντικό για τους Μογγόλους κομμάτι της ιστορίας τους είχε κρατηθεί στο περιθώριο, αφού ο Chinggis Khaan ήταν γνωστός ως δυνάστης των κατεχόμενων λαών. Η επίσκεψη το μεσημέρι της Κυριακής στους συγγενείς της οδηγού της παρέας μας Ankha, λίγο έξω από την Kharkhorin, ήταν μια ιδιαίτερη στιγμή. Κάποιοι από μας καβάλησαν άλογα του κοπαδιού τους, κάποιοι άλλοι τα άρμεξαν! Κεράσματα στη γιουρτα. Ξυνόγαλο, αποξηραμένο τυρί από άλογο. Φαγητό, προβατίνα τεμαχισμένη στη καρδάρα με πατάτες και βολβούς κρεμμύδια. Μετά πυρωμένες από τη φωτιά πέτρες ριγμένες στη καρδάρα ψήνουν το κρέας. Η καρδάρα κλείνει αεροστεγώς με το καπάκι και με πανιά, ως χύτρα και μένει στη φωτιά για κάμποση ώρα. Το φαγητό μετά στο χέρι, οκλαδόν στο γρασίδι, κάτω από τον ίσκιο ενός παλιού σοβιετικού φορτηγού. Το βράδυ, μετά από 5 ώρες οδήγηση περνώντας από φουσκωμένα ποτάμια, κοιλάδες, μέρη εξαιρετικής ομορφιάς, φθάσαμε στις θερμές ιαματικές πηγές Tsenkher και καταλύσαμε στη κατασκήνωση. Το ζεστό μπάνιο στις πηγές ήταν ένα καλό δώρο της μέρας που έφευγε! Οι πηγές αχνίζοντας έκρυβαν και ξαναπρόβαλαν στα μάτια μας όπως αυτές ήθελαν, τις πίσω δασωμένες πλαγιές. Το πρωί της επόμενης μέρας πεζοπορία στα γύρω βουνά, μας προετοίμασε για το μεγάλο ταξίδι προς τη λίμνη Terkhiin Tsaagan Nuur (Nuur=λίμνη) μέσω της πόλης Tsetserleg, μιας πολύχρωμης κεντρικής πόλης παζαριού. Η επίσκεψη στη κεντρική αγορά και ιδιαίτερα στα σφαγεία-κρεοπωλεία είναι συναρπαστική. Ανάμεσα στους ηφαιστειακούς κρατήρες, τις κοιλάδες με την απλωμένη λάβα, ξεπροβάλει η «μεγάλη λευκή λίμνη». Σύμφωνα με τους θρύλους της περιοχής, ένα ζευγάρι γερόντων ξέχασε να κλείσει το καπάκι ενός πηγαδιού, αφού τράβηξε νερό. Η κοιλάδα πλημμύρησε και χρειάστηκε ένα τοπικός ήρωας να χτυπήσει με το βέλος του τη κορυφή του γειτονικού βουνού. Ο χωμάτινος όγκος έπεσε στο στόμιο του πηγαδιού, το έκλεισε και σχημάτισε το νησάκι που βρίσκεται στη μέση της λίμνης. Η παραλίμνια κατασκήνωσή μας, ένας παράδεισος. Μπάνιο στη λίμνη για τους τολμηρούς ή μάλλον για τους ποικιλόθερμους! Την επόμενη μέρα η ανάβαση στο κρατήρα του ηφαιστείου Khorgoo και η πεζοπορία πίσω στη κατασκήνωση, ήταν απολαυστική. Σε μια ζεστή μέρα, ασκήσεις ισορροπίας πάνω στις σκληρές μύτες λάβας σε αξιοπρεπή απόσταση! Αργά το απόγευμα, η πεζοπορία στα γύρω βουνά, μας έδωσε την ευκαιρία να ρεμβάσουμε τη λίμνη από διάφορα σημεία. Το χώμα διάτρητο από τους πολυάριθμους κατοίκους της περιοχής, τις μαρμότες. Στη πόλη Moron, διοικητικό κέντρο της επαρχίας Khövsgöl, φθάσαμε το βράδυ της επόμενης μέρας, μετά από ένα μεγάλο ταξίδι, περνώντας από φαράγγια, παλιές ξύλινες γέφυρες (με μεγάλη προσοχή), οικισμούς, λιβάδια με γιούρτες. Πόλη 36.000 κατοίκων, μακριά από άλλες, χτισμένη με τη βοήθεια των Σοβιετικών, δημόσια κτίρια στο ύφος που συναντούμε στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, των πρώην Σοβιέτ. Εδώ υπάρχει νοσοκομείο, μουσείο, θέατρο, μερικά σχολεία και μια μεγάλη ανοιχτή αγορά. Η λίμνη στα βορειοδυτικά, ηλικίας (μόλις) δύο εκατομμυρίων χρόνων, κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία, στους πρόποδες των βουνών Savan, βρίσκεται στα 1.645 μ. υψόμετρο, με 136 χλμ. κατά το διάμηκες και βάθος 262 μ., είναι η δεύτερη μεγάλη λίμνη γλυκού νερού στην Ασία και συγκοινωνεί με τη λίμνη Βαϊκάλη στη Ρωσική Σιβηρία. Το νερό της είναι πόσιμο χωρίς καμιά επεξεργασία. Ένας θαυμαστός βιότοπος με πολλά είδη πουλιών και θηλαστικών. Τα μεγάλα Σιβηριανά δάση taiga είναι εδώ! Ο άνεμος διαπερνώντας τα, ιδιαίτερα την ώρα του σούρουπου και της αυγής, αφήνει, μυστηριακές ηχητικές αρμονίες χιλιάδων αυλών, ή ίσως πολυφωνίες, ή ψαλμούς από Μονές μέσα στη γη. Αυτή η ευλάβεια της φύσης, εδω στη Μογγολική και δίπλα στην απέραντη Ρωσική Σιβηρία. Η κατασκήνωσή μας δίπλα στη λίμνη ειδυλλιακή. Η λίμνη παγώνει το χειμώνα. Το πάχος του πάγου είναι μεγάλο και τότε τα φορτηγά κόβουν δρόμο περνώντας πάνω της, κόντρα στους νομούς προστασίας της περιοχής. Κρεμασμένες ανάμεσα στα δέντρα οι πέρκες και οι πέστροφες, στεγνώνουν και μετά θα καπνιστούν από τους ντόπιους ψαράδες. Ένας βοσκός ταράνδων από τη φυλή Tsaatan, στη λίμνη με τους ταράνδους του. Μια εξάωρη πεζοπορία, ανάβαση σε μια κοντινή κορυφή 2.000 μ., μας άπλωσε τη λίμνη μεγαλόπρεπη, μπροστά στα μάτια μας. Το βράδυ οργανώθηκαν στη κατασκήνωση παραδοσιακή μουσική και χοροί από ομάδες φοιτητών ωδείων από την Ulaan Baatar. Οι παραδοσιακοί χοροί που συνήθως συνοδεύονται και από χορωδιακό τραγούδι αναπαριστάνουν συνήθως σκηνές από μάχες που έγιναν στο παρελθόν. 8
Οι Μογγόλοι χρησιμοποιούν περισσότερο τα χέρια τους για να αποδώσουν χορευτικές σκηνές, γιατί εξαιτίας της πολλής ιππασίας ο κορμός και τα κάτω άκρα τους έχουν βαρύνει. Ανάμεσα στα πολλά των επόμενων λίγων ημερών ήταν η ανάβαση στο μικρό ηφαίστειο Tulga με τη μικρή λίμνη στο κρατήρα, στην επαρχία Bulgan, άλλα και η επίσκεψη στην αποκαλυπτική πόλη Erdenet. Εάν κάποιος θέλει να βρεθεί σε μια χαρακτηριστική πόλη της εποχής της Σοβιετικής Σιβηρίας, αξίζει ίσως να επισκεφτεί την Erdenet και όχι κάποια αντίστοιχη πόλη της σημερινής Ρωσικής Σιβηρίας. Η τρίτη μεγάλη πόλη της Μογγολίας, ανύπαρκτη στους χάρτες μέχρι τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης με 87.000 κατοίκους σήμερα, κτίστηκε από τους Σοβιετικούς το 1974 πάνω στο μεγαλύτερο κοίτασμα χαλκού της χώρας και τέταρτο στο κόσμο. Τίποτα στη κέντρο της πόλης δεν έχει αλλάξει από τότε που το 50% των κατοίκων ήταν Ρώσοι. Τα δημόσια κτήρια και τα μνημεία του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού, οι εργατικές πολυκατοικίες των ανθρώπων του ορυχείου μένουν εδώ απαράλλακτα και όλα έχουν ζωή. Η ανεπιθύμητη φθορά από τη «σκόνη του χρόνου» είναι ωστόσο κυρίαρχη, αφού δεν γίνεται καμιά σοβαρή προσπάθεια συντήρησης. Στα κτήρια χαραγμένες μένουν οι μορφές του Μαρξ και του Λένιν. Στη σημερινή δικομματική Δημοκρατία, το μεγαλύτερο κόμμα που διαδέχεται εναλλάξ στην εξουσία με το άλλο το «Δημοκρατικό Κόμμα», είναι το «Επαναστατικό Λαϊκό Κόμμα της Μογγολίας»! Αποχαιρετώντας μετά από 19 ημέρες τη χώρα, γυρίζουμε με περισσότερα ερωτηματικά σε μια όμως καθαρότερα σχηματοποιημένη εικόνα. Δοκιμάσαμε τον εαυτό μας μέσα από τη συμμετοχή μας στην ομάδα, την ισορροπία και δράση μας στη φύση μιας μακρινής χώρας, σε διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες, στην προσπάθεια αντίληψης των κοινωνικών ιστορικών λαογραφικών χαρακτηριστικών της, από αυτά που αντιληφθήκαμε και που διαβάσαμε. Διαπιστώνουμε άλλη μια φορά πόσο διαφορετική η πραγματικότητα είναι όταν πάμε σε αυτή, από εκείνη τη θολή εικόνα που είχαμε προηγούμενα. Αφιερωμένο στην Ανδρονίκη Φιλιππάτου που έφυγε τόσο νωρίς από κοντά μας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ KEIMENOΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Aνέστης Σαμπανίδης, Δασοπόνος στον Φορέα Διαχείρησης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας H αναδάσωση της ΠΑΡΝΗΘΑΣ Η πυρκαγιά της 28/6/2007 έκαψε στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας 10.560 στρέμματα δάσους χαλεπίου πεύκης, 21.800 στρέμματα δάσους κεφαλληνιακής ελάτης και 3.976 στρέμματα αείφυλλων πλατύφυλλων. Κάηκαν επίσης 79,86 στρέμματα αγροτικών εκτάσεων. Καταστράφηκαν ολοσχερώς οι εγκαταστάσεις του εκτροφείου ελαφιών στη θέση Παλιοχώρι Βιλιάνι, το δασικό φυτώριο στη θέση Αγ. Τριάδα, το υπό κατασκευήν κέντρο ενημέρωσης επισκεπτών στην Αγ. Τριάδα, το δασοφυλάκιο της Αγ. Τριάδας και 3 χώροι δασικής αναψυχής. Η πρωτοφανής αυτή καταστροφή επίσπευσε την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος προστασίας του ορεινού όγκου Πάρνηθας (ΦΕΚ 336/24-07-2007), σύμφωνα με το οποίο καθορίστηκαν 16 ζώνες προστασίας μεταξύ των οποίων: η ζώνη Α1 (απόλυτης προστασίας), εντός της οποίας επιτρέπεται μόνο η διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών και η επίσκεψη ειδικών επιστημόνων και του προσωπικού φύλαξης του Δρυμού και η ζώνη Α2, επίσης απολύτου προστασίας, στην οποία όμως επιτρέπονται επιπλέον η υπαίθρια αναψυχή, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η διημέρευση του κοινού. Μετά την πυρκαγιά Αμέσως μετά την πυρκαγιά, ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, η Δ/νση Αναδασώσεων Αττικής και το Δασαρχείο Πάρνηθας ξεκίνησαν την υλοποίηση των έργων προστασίας και αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων. Το έτος 2007 κατασκευάστηκαν σε έκταση 28.000 στρεμμάτων αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα (κορμοδέματα και κορμοπλέγματα στις πλαγιές, καθώς και κορμοφράγματα και λιθοφράγματα στις κοίτες των ρεμάτων) με στόχο τη συγκράτηση του εδάφους από τη διάβρωση και τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων Παράλληλα, ξεκίνησαν και οι εργασίες για την αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος. Ολόκληρη η καμένη έκταση κηρύχτηκε αναδασωτέα από το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής και έτσι αποκλείστηκε οριστικά η δυνατότητα χρήσης των καμένων εκτάσεων για άλλο σκοπό πλην της επαναδημιουργίας του δάσους. 10 Η αναδάσωση στην Πάρνηθα παρουσιάζει ιδιαιτερότητες λόγω των κλιματοεδαφικών συνθηκών και των δασικών ειδών που απαντώνται στην περιοχή. Για τα δάση της χαλεπίου πεύκης η επαναδημιουργία του δάσους είναι εξασφαλισμένη από τη φυσική αναγέννηση που ακολουθεί μετά την πυρκαγιά. Ήταν συμπαγή δάση μεγάλης ηλικίας και υπήρχε αφθονία σπόρων στα κουκουνάρια που δεν κάηκαν από την πυρκαγιά και έτσι βλάστησαν από το επόμενο έτος. Ήδη 3 χρόνια μετά την πυρκαγιά είναι εμφανής η πλούσια φυσική αναγέννηση. Επίσης, εξασφαλισμένη είναι και η επαναδη - μιουργία/αναβλάστηση των δασών αειφύλλων- πλατυ - φύλλων, οι ρίζες των οποίων δεν καίγονται από την πυρκαγιά. Στις περιπτώσεις των δασών αυτών η μοναδική ανθρώπινη παρέμβαση είναι η προστασία από τη βόσκηση και η πρόληψη νέας πυρκαγιάς. Κατά τα άλλα η ανθρώπινη επέμβαση δεν είναι απαραίτητη. Τα πρέμνα ανα - βλασταίνουν μετά τις πρώτες βροχές καθώς οι ρίζες τους δεν καίγονται από την πυρκαγιά. Είναι καλύτερα να αφήσουμε τη φύση να κάνει το έργο της. Το μεγάλο πρόβλημα βρίσκεται στην επαναδημιουργία του καμένου ελατοδάσους. Η κεφαλληνιακή ελάτη δεν είναι προσαρμοσμένη στις πυρκαγιές, οι οποίες κατακαίουν τα κουκουνάρια της, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν σπόροι μετά την φωτιά που να μπορούν να εξασφαλίσουν τη φυσική αναγέννησή της. Επιπλέον, η ανάπτυξη των νεαρών φυταρίων της κεφαλληνιακής ελάτης απαιτεί γενικά σκίαση, δηλαδή τα νεαρά φυτά δυσκολεύονται να επιζήσουν σε περιβάλλοντα με έντονη ακτινοβολία, κάτι που είναι έντονο στις γυμνές καμένες εκτάσεις. Για την εξασφάλιση της σκίασης συνήθως δημιουργείται προδάσος από άλλα είδη όπως η μαύρη πεύκη στη σκιά του οποίου θα εγκατασταθεί με φυτεύσεις η ελάτη, ενώ θα υπάρξει και φυσική αναγέννηση στις επιφάνειες που γειτονεύουν με το ελατοδάσος. Σε κάποιες βέβαια επιφάνειες με καλύτερες συνθήκες (π.χ. βόρειες εκθέσεις, βαθύτερα εδάφη κλπ) διενεργούνται και άμεσες φυτεύσεις με ελάτη. Σύμφωνα με το πενταετές σχέδιο που εκπονήθηκε από το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, ξεκίνησαν το 2008 οι αναδασωτικές επεμβάσεις που προβλέπεται να ολοκληρωθούν το 2013. Το 2008 φυτεύτηκαν 43.400
φυτάρια κεφαλληνιακής ελάτης κυρίως στις βόρειες και υγρές πλευρές του βουνού στις οποίες υπάρχουν καλύτερες οικολογικές συνθήκες, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί απευθείας το ελατοδάσος. Σήμερα, 2,5 χρόνια μετά την πρώτη φύτευση, η ανάπτυξη των φυταρίων κεφαλληνιακής ελάτης θεωρείται ικανοποιητική, και μόνο ελάχιστες ξηράνσεις έχουν παρατηρηθεί κυρίως στις περιοχές που είναι πιο θερμές και ξηρές. Στη συνέχεια σε άλλες περιοχές φυτεύτηκαν 191.000 φυτάρια μαύρης πεύκης με σκοπό τη δημιουργία του λεγόμενου προδάσους, ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες σκίασης για την τελική εγκατάσταση της κεφαλληνιακής ελάτης. Μέχρι σήμερα έχουν παραχθεί στο φυτώριο της Αγ. Τριάδας 300.000 φυτάρια κεφαλληνιακής ελάτης, τα οποία φροντίζονται καθημερινά (βοτάνισμα, σκάλισμα, πότισμα, λίπανση) από εξειδικευμένους εργάτες. Τα αποτελέσματα της αναδάσωσης μέχρι σήμερα Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, η Δ/νση Αναδασώσεων Αττικής, το Δασαρχείο Πάρνηθας και η WWF δημιούργησαν το 2010 ένα πιλοτικό πρόγραμμα εθελοντικών αναδασωτικών εργασιών, οι εθελοντές φύτευσαν 4.000 φυτάρια κεφαλληνιακής ελάτης και περιποιήθηκαν περίπου 20.000 φυτάρια (από προηγούμενες χρονιές), συνεχίζουν και τη φυτευτική περίοδο 2011-2012 τις εθελοντικές αναδασωτικές εργασίες. Οι εργασίες ενδέχεται να παραταθούν, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες που θα επικρατούν. Αναλυτικά οι αναδασώσεις που έγιναν από εξειδικευμένα συνεργεία για την αποκατάσταση του βουνού: Αναδασώσεις 2008: Κεφαλληνιακή ελάτη 45.000 φυτάρια, Μαύρη πεύκη 4.000 φυτάρια, Χνοώδη δρύς 800 φυτάρια στις περιοχές Μαυροβούνι, Αγία Τριάδα, Λαγός, Πλατάνα Παλαιοχωρίου, Διάσελο Κυράς. Αναδασώσεις 2009: Μάυρη πεύκη 100.000 φυτάρια, Πινάκια Κεφαλληνιακής ελάτης 50.000 στις περιοχές Αγία Τριάδα, Πλατάνα Παλαιοχωρίου, Βιλιάνι, Ντράσιζα, Γκούρα, Λάκα Λαγού. Αναδασώσεις 2010: Μάυρη πεύκη 87.000 φυτάρια στις περιοχές Γκούρα, Μαύρη Ρόγια, Πλατάνα-Σκίπιζα- Μαυρόρεμα, Διάσελο Πανός, Ασπρόες-Ρέμα Χούνης. Αναδασώσεις 2011: Κεφαλληνιακή ελάτη 24.000 φυτάρια στην περιοχή Γαιδουρόβρυση (τελείωσε) καθώς και 1.800 φυτάρια Κεφαλληνιακής ελάτης και 300 φυτάρια Μαύρης πεύκης. Αναδασώσεις 2012: Έχουν προγραμματιστεί να γίνουν 20.000 φυτεύσεις με φυτάρια Κεφαλληνιακής ελάτης στη θέση Άλογο και 20.000 φυτεύσεις με φυτάρια Κεφαλ - ληνιακής ελάτης στη θέση Πλατύ Βουνό. (σε εξέλιξη). Όλες αυτές οι δράσεις δεν θα είχαν στεφτεί με επιτυχία αν δεν είχαμε κινητοποιηθεί άμεσα μετά την καταστροφική πυρκαγιά. Το βασικότερο και το ουσιαστικότερο απ όλα είναι ότι όλα αυτά τα αντιδιαβρωτικά έργα παρά τις αντίξοες κλιματικές συνθήκες δεν επιχωματώθηκαν, με αποτέλεσμα να συγκρατήσουν το έδαφος για να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε την καμένη έκταση.τα αποτελέσματα των αναδασώσεων είναι πολύ ενθαρρυντικά ειδικά με ένα τόσο απαιτητικό είδος όπως η κεφαλληνιακή ελάτη και συνεχίζουμε δυναμικά ευελπιστώντας ότι θα αντικρίσουμε σε μερικά χρόνια ένα υγιές νεαρό δάσος. Ένα βράδυ στο πυροφυλάκειο της Φυλής δεν είναι ένα «χαμένο» βράδυ, αλλά ένα βράδυ πολύτιμο για τη διατήρηση της Πάρνηθας. Κάθε χρόνο ο Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής, σε συνεργασία με την Πυροσβεστική και το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, οργανώνει βάρδιες πυροφύλαξης κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1/5-31/10/12) από το Πυροφυλάκειο του Βουνού Φυλής (920 μ. υψόμετρο) στην Δυτική Πάρνηθα. Στο πυροφυλάκειο, το οποίο απέχει από τη Φυλή, σε άσφαλτο δρόμο 10 χλμ. και σε χωματόδρομο 3 χλμ., φτάνει κανείς οδικώς με το όχημα 4Χ4 του Συλλόγου, χωρίς επιβάρυνση καυσίμων. Οι εθελοντές πυροφύλακες αναλαμβάνουν βάρδιες φύλαξης από τις 19:30 έως και τις 24:00, καθ όλη την αντιπυρική περίοδο, δηλώνοντας στο Σύλλογο ποιά ή ποιές ημερομηνίες επιθυμούν να κάνουν πυροφύλαξη ανά μήνα. Στους εθελοντές της κάθε βάρδιας, ο Σύλλογος παρέχει τον απαραίτητο εξοπλισμό, όπως κιάλια, φακό, χάρτη της περιοχής κλπ. Υποχρέωση του κάθε εθελοντή είναι να ειδοποιήσει έγκαιρα την Πυροσβεστική, καλώντας τον αριθμό 199, σε περίπτωση που αντιληφθεί εστία φωτιάς στην ευρύτερη περιοχή. Ζητάμε την ενεργό συμμετοχή σας έτσι ώστε να διαφυλάξουμε και να διασώσουμε το μεγαλύτερο πνεύμονα πράσινου της Αττικής, την Πάρνηθα. Με απλές διαδικασίες και εύκολη πρόσβαση, μπορείτε να κάνετε πράξη την ευαισθησία σας για το περιβάλλον, συμβάλλοντας στη διατήρηση του Εθνικού δρυμού. Μάθετε περισσότερα στο: www.eposfilis.gr, επικοινωνία: eposfilis@gmail.com Μη μένεις θεατής γίνε εθελοντής πυροφύλακας! Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής στον Έφορο Πυροφύλαξης και Εθελοντισμού κ. Δημήτρη Δερμεντζή τηλ. 6947554074 και 6981005747 Email: ddermentzis@hotmail.com 11
KEIMENO ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Mανώλης Χάλαρης στηνανάφη με τον ΕΠΟΣ Φυλής Η απόφαση Eίχα προγραμματίσει τις καλοκαιρινές διακοπές μου για την Ανάφη, τόπος καταγωγής μου. Για πολλούς το όνομα Ανάφη είναι άγνωστο, λίγοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα μικρό, ορεινό νησί, με περίσσιες φυσικές ομορφιές, στην άγονη γραμμή των Κυκλάδων, ανατολικά της πασίγνωστης Σαντορίνης. Λίγο πριν τις διακοπές μου, έμαθα ότι κάποιος ορειβατικός σύλλογος, διοργανώνει εκδρομή στην Ανάφη, που συνδύαζε τη ψυχαγωγία με την εθελοντική εργασία για καθαρισμό μονοπατιών του νησιού. Με ενθουσίασε και με συγκίνησε το γεγονός ότι κάποιοι που δεν είχαν σχέση με το νησί, πρόθυμα διέθεταν χρόνο και εργασία για τους κατοίκους του απομακρυσμένου νησιού. Χωρίς δεύτερη σκέψη άλλαξα τον προγραμματισμό των διακοπών μου, ώστε να ξεκινήσουν μια βδομάδα νωρίτερα, μαζί με την ομάδα του ΕΠΟΣ Φυλής. Το ταξίδι Το καράβι αναχώρησε από το λιμάνι του Πειραιά, στις 12 τα μεσάνυχτα και όταν έφτασε στο λιμάνι της Σαντορίνης για σύντομη στάση, είχε ξημερώσει για τα καλά. Σε μισή ώρα μετά την Σαντορίνη, φάνηκε στο βάθος του ορίζοντα ο ορεινός όγκος της Ανάφης, με τον βράχο του Μοναστηριού να διακρίνεται καθαρά στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, ένας βράχος που θεωρείται ο δεύτερος ψηλότερος μονόλιθος της Μεσογείου μετά το Γιβραλτάρ. Η άφιξη Το καράβι έδεσε στον μώλο του λιμανιού της Ανάφης, η ομάδα αποβιβάστηκε και μαζί κάποιοι λιγοστοί τουρίστες, μιας και ήταν αρχή Ιουλίου και η τουριστική περίοδος ήταν ακόμα στην αρχή της. Στο λιμάνι περίμεναν για την ομάδα το μοναδικό κοινοτικό λεωφορείο του νησιού και κάποια ιδιωτικά μικρά βανάκια, που την μετέφεραν στο σχολείο του νησιού. Εκεί θα έμεναν οι περισσότεροι, ενώ κάποιοι λίγοι σε δωμάτια. Το σχολείο είχε προετοιμαστεί κατάλληλα από τις αρχές του νησιού, ώστε να παρέχει τα απαραίτητα για την σχετικά σπαρτιάτικη διαβίωση. Η ομάδα σκορπίστηκε στους ορόφους του σχολείου και τακτοποίησε τα πράγματά της. Στρώματα απλώθηκαν, υπνόσακοι ανοίχτηκαν, ακόμα και κάποιες σκηνές στήθηκαν μέσα στις αίθουσες του σχολείου. Η ώρα είχε φτάσει μεσημέρι πια, και η Πόπη μας είπε ότι για την υπόλοιπη ημέρα ήμασταν ελεύθεροι υπηρεσίας, δίνοντας ραντεβού την επόμενη το πρωί στις 7 για να ξεκινήσει ο καθαρισμός μονοπατιών. Η πρώτη ημέρα Την επόμενη το πρωί, χωριστήκαμε σε 5 ομάδες εργασίας, από την ομάδα Α έως την ομάδα Ε, με περίπου 12 άτομα σε καθεμία και ένα αρχηγό. Τα εργαλεία εργασίας, (τσάπες, τσουγκράνες, ψαλίδες, φτυάρια) φερμένα από τον ΕΠΟΣ Φυλής, ισοκατανεμήθηκαν σε όλες τις ομάδες. Επιβιβαστήκαμε στο κοινοτικό λεωφορείο και σε άλλα ιδιωτικά μεταφορικά μέσα που παρείχαν οι κάτοικοι του νησιού, ακόμα και στην καρότσα σε αγροτικά ημιφορτηγάκια και ξεκινήσαμε για το πρώτο μονοπάτι. Το σημείο εκκίνησης ήταν κάτω από το Καστέλι, έτσι ονομάζεται το σημείο όπου υπήρχε η αρχαία Ανάφη και σήμερα σώζονται μόνο μερικά ερείπια από τα αρχαία κτίσματα. Το μονοπάτι ξεκίναγε από την εκκλησιά Παναγιά του Ντοκάρη και κατέληγε σε μια λαγκαδιά που ονομάζεται Κάλιστας. Οι ομάδες μοιράστηκαν κατά μήκος του μονοπατιού ανά 200 μέτρα περίπου, και όταν κάποια ομάδα τελείωνε το τμήμα της, προωθείτο μπροστά από τις υπόλοιπες ομάδες και ξεκινούσε νέο τμήμα 200 μέτρων. Η εργασία ήταν καλά οργανωμένη και με την καθοδήγηση των αρχηγών γίνονταν γρήγορα και σχετικά εύκολα. Ο λαμπρός ήλιος, το δροσερό, κυκλαδίτικο αεράκι, η μυρωδιά από θυμάρια μας γέμιζαν κέφι, κουράγιο και δύναμη. Το μεσημέρι οι ομάδες έφτασαν στον Κάλιστα. Εκεί υπήρχε μια κατοικιά, έτσι ονομάζουν στην Ανάφη τις αγροτικές κατοικίες, που οι παλιοί τις χρησιμοποιούσαν ως χώρο διαμονής τους για την περίοδο των αγροτικών εργασιών. Ο ιδιοκτήτης της, ο κυρ Παναγιώτης, υποδέχτηκε με χαρά τις ομάδες προσφέροντας σε κάθε μέλος, από μία ντομάτα και ένα βερίκοκο, όλα παραγωγής του. Αν σκεφτεί κανείς ότι η παραγωγή κηπευτικών στα νησιά αυτά είναι εξαιρετικά πενιχρή, καταλαβαίνετε ότι επρόκειτο για μια ιδιαίτερα γενναιόδωρη χειρονομία. Πολλοί από τις ομάδες κατευθύνθηκαν προς τη κοντινή παραλία Κατελιμάτσα, όπου σώζονται λιγοστά ερείπια από το αρχαίο λιμάνι της αρχαίας Ανάφης. Μετά από ένα λυτρωτικό μπάνιο στην καταγάλανη θάλασσα με την απάτητη αμμουδιά, επιστρέψαμε στη Χώρα. Οι υπόλοιπες ημέρες Το πρόγραμμα των υπολοίπων ημερών κύλησε περίπου όπως εκείνο της πρώτης μέρας. Από τα πιο αξιομνημόνευτα περιστατικά ήταν ο απογευματινός περίπατος στη περιοχή Λύτρα, όπου ο Νείλος, ο υπαρχηγός, μας έμαθε ότι εκεί 12
βρίσκονται ερείπια από αρχαία τείχη και ήταν σημείο όπου υπήρχε στην αρχαιότητα ψηλός πύργος για να ανάβουν τις φρυκτωρίες ώστε να επικοινωνεί η αρχαία Ανάφη με την αρχαία Θήρα. Ένα ακόμα ήταν η βραδινή πορεία, που ξεκίνησε στις 8 το βράδυ από τη Χώρα προς τη ψηλότερη κορυφή του νησιού. Στα δυτικά του νησιού, απολαύσαμε ένα ηλιοβασίλεμα με φανταστικά πορφυροκόκκινα χρώματα, με μια πεντακάθαρη ατμόσφαιρα που διακρίνονταν οι σκοτεινοί όγκοι της Σαντορίνης και της Ίου και στο βάθος, της Σίκινου, της Φολέγανδρου, ακόμα και των βουνών της Αντιπάρου. Μετά από 2 ώρες πορείας, γύρω στις 10 το βράδυ καταλήξαμε στο σπίτι ενός κατοίκου του νησιού, του κ. Λουδάρου, που το είχε ευγενικά παραχωρήσει στον ΕΠΟΣ Φυλής. Το σπίτι βρίσκονταν ψηλά, σε μια ερημική λαγκαδιά, με απόλυτη ησυχία χωρίς ηλεκτρικό, μακριά από τα φώτα του χωριού. Στη βεράντα του σπιτιού είχε προγραμματιστεί μια έκπληξη για όλα τα μέλη, που δικαιολόγησε γιατί υπάρχει το Π στα αρχικά του συλλόγου. Δύο κείμενα για την ιστορία της Ανάφης, ένα για τους αναφαίους μαστόρους και ένα δεύτερο για την Ανάφη ως τόπο εξορίας, αναγνώσθηκαν από δυο κοπέλες, που στάθηκαν η μία απέναντι από την άλλη. Μια παράγραφο η πρώτη, μια παράγραφο η δεύτερη. Η ανάγνωση των κειμένων έγινε, υπό το φως κεριών, με τη συνοδεία κιθάρας που υπήρχε στην ομάδα. Στη σιγαλιά της ασέληνης νύχτας, κάτω από ένα ουρανό γεμάτο αστέρια, με τον γαλαξία να ασπροφέγγει, η ανάγνωση των κειμένων από τη γλυκιά φωνή των δυο κυριών, το φως των κεριών και η μελωδική συνοδεία της κιθάρας, καθήλωσαν 70 περίπου άτομα για σχεδόν μισή ώρα. Στη συνέχεια η παρέα το έριξε στο τραγούδι με την κιθάρα για συνοδεία, για μια ακόμα ώρα περίπου. Φανταστική εμπειρία, που όλοι θυμόμαστε με νοσταλγία. Η επιστροφή έγινε με φακούς κεφαλής και τελικά φτάσαμε στη Χώρα γύρω στα μεσάνυχτα. Και μόνο για αυτό το βράδυ, άξιζε η όλη εμπειρία της Ανάφης. Εύγε στον ΕΠΟΣ Φυλής που δικαίωσε και με το παραπάνω το «Π» του (για Πολιτιστικός). Μια άλλη ημέρα, είχε προγραμματιστεί εκκαθάριση μονοπατιού προς Λιβόσκοπο, μια ερημική παραλία, στο βόρειο μέρος του νησιού, με γαλαζοπράσινα νερά, όπως αυτά που βλέπουμε στις φωτογραφίες των τροπικών νησιών. Χρειάστηκαν δύο ημέρες εργασίας για να φτάσουμε. Εκεί συναντήσαμε τον κ. Μανώλη, όπου έχει το σπίτι του, μένει μεγάλο μέρος του χρόνου και χρησιμοποιεί το μονοπάτι για να πηγαινοέρχεται στη Χώρα. Δίπλα στο λιτό σπίτι υπήρχε αλώνι, και μάλιστα σε λειτουργία. Επειδή μάλιστα ήταν εποχή αλωνίσματος, είδαμε αλώνισμα από τα δυο γαϊδουράκια του κ. Μανώλη. Εικόνες άλλης εποχής, που σπάνια μπορείς να απολαύσεις. Οι διοργανωτές μας είχαν ετοιμάσει και νέα έκπληξη, μακαρονάδα με σάλτσα, που μαγειρεύτηκε στο φούρνο με ξύλα του κ. Μανώλη. Η Ιωάννα από την Κίμωλο, με εμπειρία στο μαγείρεμα με ξύλα, ανέλαβε να βράσει τα 15 πακέτα μακαρόνια. 5 φορές μπήκε η κατσαρόλα στο φούρνο. Ετοιμάστηκε η σάλτσα και η χωριάτικη σαλάτα που είχε και ξερικά ντοματάκια από τον κ. Μανώλη Απίστευτη νοστιμιά! Μετά το φαγητό, ακολούθησε μουσική από την τσαμπούνα (τοπικό πνευστό μουσικό όργανο) του κ. Μανώλη και χορός. Ύστερα από σύντομη ανάπαυλα, αρκετοί κατέβηκαν μικρή, απότομη κατηφόρα προς την απομονωμένη παραλία για ένα αναζωογονητικό μπάνιο στα κρυστάλλινα νερά. Επιστρέψαμε αργά το απόγευμα στη Χώρα γεμάτοι από αξέχαστες εικόνες, εμπειρίες και ευγνωμοσύνη στους διοργανωτές. Την προτελευταία ημέρα είχε προγραμματιστεί επίσκεψη στο Βράχο του Μοναστηριού, με τα δύο μοναστήρια, το Κάτω και το Πάνω, με την εκκλησία της Παναγίας της Καλαμιώτισσας. Γευματίσαμε πρώτα, έξω από το Κάτω Μοναστήρι, δίπλα στα ερείπια του αρχαίου ναού του Απόλλωνα του Αιγλήτη, φάβα, γιουβέτσι και σαλάτα, που μαγειρεύτηκαν στο τοπικό μαγειρειό και θεωρήθηκαν ως αμβροσία από τα μέλη της ομάδας. Για επιδόρπιο η Μαρία ετοίμασε τον περίφημο χαλβά της, που έγινε ανάρπαστος... Μετά το φαγητό και μικρή ξεκούραση άρχισε η προαιρετική ανάβαση προς το Πάνω Μοναστήρι, διάρκειας περίπου 1 ώρας και 15 λεπτών. Όσοι δεν ανέβηκαν, διανυκτέρευσαν στα φιλόξενα κτίρια του Κάτω Μοναστηριού. Φτάνοντας στο Πάνω Μοναστήρι, στο ύψος των 463 μέτρων, η θέα κόβει την ανάσα. Οι απόκρημνοι βράχοι και το ξερό τοπίο που περιβάλλεται γύρω γύρω από την θάλασσα προσφέρει μια θέα μοναδική, με τα βουνά της Ανάφης να δεσπόζουν και στο βάθος, προς τα δυτικά να διακρίνεται ο όγκος της Σαντορίνης. Ο Νείλος είχε προετοιμάσει μια ακόμα ψυχαγωγία, με προβολή βίντεο σχετικά με πρόσφατα γεγονότα του νησιού. Η διανυκτέρευση έγινε στους χώρους γύρω από την εκκλησία, και κάποιοι που δεν είχαν μαζί τους κατάλληλο εξοπλισμό, κοιμήθηκαν μέσα σε αυτή. Την αυγή, γύρω τις 05:30 οι περισσότεροι ξύπνησαν για να απολαύσουν την ανατολή. Τα χρώματα μοναδικά, ο καιρός τέλειος και ο ήλιος ξεπρόβαλε πυρέρυθρος πάνω από τα βουνά της Αστυπάλαιας. Σίγουρα έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι η ανατολή είναι η ωραιότερη στιγμή της ημέρας. Μετά την ανατολή ξεκινήσαμε την κατάβαση και φτάσαμε στο Κάτω Μοναστήρι όπου συναντήσαμε τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Στις 08:00 ξεκίνησε πορεία στα ανατολικά του νησιού και επισκεφτήκαμε το εκκλησάκι του Αγ. Αντωνίου, 13ου αιώνα, από τα παλαιότερα των Κυκλάδων, σε μια καλά κρυμμένη πλαγιά. Τελειώσαμε την πορεία βαδίζοντας πάνω στην Ιερά Οδό, που ένωνε την αρχαία Ανάφη με τον αρχαίο ναό του Απόλλωνα και ακόμα σήμερα σώζονται ευδιάκριτα τμήματά της. Η υπόσχεση Το βράδυ της προτελευταίας ημέρας οι κάτοικοι του νησιού είχαν προγραμματίσει τραπέζι προς τιμή της ομάδας εθελοντών του ΕΠΟΣ Φυλής με χορό και τραγούδια. Η ζεστή φιλοξενία, η έκδηλη ευγνωμοσύνη τους, τα πεντανόστιμα, σπιτικά φαγητά που είχαν μαγειρέψει οι νοικοκυρές του νησιού, το κέφι και χαμόγελο όλων δημιούργησε μια ακόμα αξέχαστη βραδιά που κατέληξε σε χορό και τραγούδι με τη συνοδεία της τσαμπούνας. Τελευταία βραδιά ο ΕΠΟΣ Φυλής με τη σειρά του, είχε διοργανώσει θεατρική βραδιά, με καλεσμένους τους κατοίκους του νησιού. Πριν το έργο, ο δήμαρχος απένειμε αναμνηστικά διπλώματα σε όλους τους εθελοντές για την ευγενική συνεισφορά τους στο νησί. Την ημέρα της αναχώρησης, το μεσημέρι, η ομάδα κατέβηκε στο λιμάνι να πάρει το καράβι της επιστροφής. Μαζί τους, πολλοί κάτοικοι του νησιού, για να αποχαιρετήσουν την ομάδα. Το καράβι, ήρθε και πήρε μαζί του την ομάδα, αφήνοντας πίσω αναμνήσεις από αξέχαστες στιγμές και εμπειρίες, δίνοντας όλοι την υπόσχεση ότι του χρόνου θα βρεθούμε ξανά μαζί σε κάποιο άλλο νησί, για τον καθαρισμό των μονοπατιών του και καινούργιες αναμνήσεις. 13
KEIMENO: Γεώργιος Μέτσος ΟΘΡΥΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 14
ΣΧΟΛΗ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ ΒΡΑΧΟΥ ΑΡΧΑΡΙΩΝ - ΑΝΟΙΞΗ 2012 Συνδιοργάνωση: Ε.Π.Ο.Σ. ΦΥΛΗΣ - Ε.Ο.Σ. Ελευσίνας (από 28/04/12 έως 10/06/12) Ποιοί μπορούν να συμμετέχουν στη Σχολή: Στη Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων μπορεί να συμμετέχει όποιος/α επιθυμεί να ασχοληθεί με την Αναρρίχηση, ανεξαρτήτως ηλικίας και εμπειρίας, με μοναδικό προαπαιτούμενο την αγάπη για το βουνό. Η ύλη της σχολής περιλαμβάνει βασικές τεχνικές κίνησης στο ορεινό περιβάλλον, με τη χρήση ή όχι ασφαλιστικών μέσων, γνώσεις προσανατολισμού, μετεωρολογίας, πρώτων βοηθειών, διατροφής στο βουνό και όλες τις βασικές αναρριχητικές τεχνικές, ώστε να μπορεί ένας/μία απόφοιτος να απολαύσει το βουνό με την παρέα του ή με το Σύλλογο και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Η Σχολή αναγνωρίζεται από την Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας και Αναρρίχησης (Ε.Ο.Ο.Α.) και οι απόφοιτοι μπορούν να συνεχίσουν σε Σχολές Μέσου Επιπέδου της Ε.Ο.Ο.Α. και στις ανώτερες βαθμίδες της ορειβατικής εκπαίδευσης. Ποιό είναι το κόστος των Σχολών και τί περιλαμβάνει: Το κόστος της Σχολής ανέρχεται στο ποσό των 300 το άτομο, για όλους, συμπεριλαμβανομένων και των αποφοίτων κάθε ηλικίας των σχολών του Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής που επιθυμούν να συμμετέχουν σε δεύτερη σχολή αρχαρίων του Συλλόγου. Ο Σύλλογος έχοντας υπόψη την οικονομική κρίση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας, επιδότησε σημαντικά τη Σχολή Αναρρίχησης. Τα μαθήματα θα πραγματοποιηθούν σε πέντε (5) Σαββατοκύριακα. Παρέχεται υλικοτεχνικός εξοπλισμός (σχοινιά, κράνη, μπωντριέ κλπ.) και η ασφάλεια ζωής των εκπαιδευομένων για όλη τη διάρκεια της Σχολής. Στην τιμή δεν περιλαμβάνεται ο απαραίτητος προσωπικός εξοπλισμός (αναρριχητικά παπούτσια, ρουχισμός κ.ά.), οι μετακινήσεις και οι διανυκτερεύσεις. Σημειώνεται ότι οι εκπαιδευόμενοι οφείλουν να είναι μέλη του Συλλόγου (ετήσια συνδρομή: 15). O Σκοπός του Συλλόγου είναι η διάδοση της αναρρίχησης βράχου και η δημιουργία ολοκληρωμένων αναρριχητών. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σωστή εκπαίδευση και την ηθική, οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη σε όσους/-ες θέλουν να συνεχίσουν. Εκπαιδευτής Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων είναι ο εκπαιδευτής Ε.Ο.Ο.Α. κ. Αλέκος Ασημακόπουλος ο οποίος διαθέτει σύγχρονη και ενημερωμένη γνώση καθώς και μακροχρόνια εμπειρία στην εκπαίδευση. Βίωσε τη συναρπαστική εμπειρία του βουνού! Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 25/04/12 ώρα 18:30, Συνάντηση Γνωριμίας με τον εκπαιδευτή στο Γραφείο του Συλλόγου 28-29/04/12 Αττική (Βαρυμπόμπη) 12-13/05/12 Αττική (σε πεδίο αθλητικής αναρρίχησης) 19-20/05/12 Βαράσοβα (αναρρίχηση πολλαπλών σκοινιών) 02-03/06/12 Λαγκάδα Ταϋγέτου 09-10/06/12 Μετέωρα (αναρρίχηση πολλαπλών σκοινιών) Eνδέχεται να υπάρξει αλλαγή στις ημερομηνίες. Β. ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ Βασική στάση σώματος στην αναρρίχηση, τεχνικές αναρρίχησης, εξοπλισμός (σχοινιά, ζώνες κ.λπ.), κόμποι, ασφάλιση σχοινοσυντρόφου (επικεφαλής-δεύτερος-top rope-αυτομπλοκαριζόμενες συσκευές και μη), αναρρίχηση top-rope, επικεφαλής, δεύτερος, διαχείριση τραβερσών, χειρισμοί σχοινιών (μονό σχοινί-μια σχοινιά-διπλά σχοινιάmulti pitch-παρουσίαση-επίδειξη-ανάλυση-ρελέ-συνδεσμολογίαβασικές αρχές), κώδικας επικοινωνίας σχοινοσυντροφιάς, rapel (μιας σχοινιάς έως και 60 μέτρα), αναρριχητική τεχνική, τεχνητή αναρρίχηση (βασικές αρχές-προσπέραση τεχνητού), διάσωση σχοινοσυντρόφου (περιπτώσεις μιας σχοινιάς μόνο), προετοιμασία και εκτέλεση διαδρομής, επιλογή σχοινοσυντρόφου (κριτήρια και προβληματισμού). Γ. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ Τα απογεύματα της Τετάρτης, ανάμεσα στα μαθήματα, θα γίνεται απογεύματα πρακτική εξάσκηση σε αναρριχητικά πεδία της Αττικής τα οποία θα ορίζει ο εκπαιδευτής στο τέλος του κάθε διήμερου μαθήματος. Πληροφορίες - Εγγραφές: Οι δηλώσεις συμμετοχής πρέπει να έχουν υποβληθεί μέχρι την ημερομηνία Συνάντησης Γνωριμίας μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (φωτοτυπία ταυτότητας, πρόσφατη ιατρική βεβαίωση, δύο φωτογραφίες ταυτότητας, αίτηση εγγραφής στη Σχολή και αίτηση εγγραφής μέλους στο Σύλλογο και 15 ευρώ για την εγγραφή - ετήσια συνδρομή στο Σύλλογο, εφόσον δεν είναι ήδη μέλη άλλου Σωματείου της Ε.Ο.Ο.Α.) και τα δίδακτρα της σχολής. Περισσότερες πληροφορίες: Γεώργιος Μέτσος, τηλ.: 6972756511 Kίνητρα συμμετοχής στους αποφοίτους Σχολών του Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής Το Δ.Σ. αποφάσισε ότι οι απόφοιτοι Σχολών Χειμερινού Βουνού και Αναρρίχησης του Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής θα έχουν δικαίωμα έκπτωσης 10% στο κόστος κάθε διοργάνωσης του Συλλόγου μας (εκτός εξωτερικού και των μονοήμερων αναβάσεων). Σκοπός μας, η παροχή κινήτρων σε επίδοξους νέους ορειβάτες προκειμένου να προσεγγίσουν το βουνό με ασφάλεια, κέφι και ανιδιοτέλεια μέσα από τη συντροφιά του Συλλόγου. 15
Άρχισε η δημιουργία του νέου αναρριχητικού πεδίου «ΕΠΟΣ ΦΥΛΗΣ» στη Φυλή Ο Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής έχει καταβάλλει προσπάθειες τα τελευταία χρόνια, με πολλούς τρόπους, για τη διάδοση και ανάπτυξη της αναρρίχησης (θεσπίζοντας κίνητρα, επιβραβεύοντας τους αναρριχητές που παραδίδουν δράση κλπ.). Στα πλαίσια της διάδοσης της αναρρίχησης αλλά και της ανάδειξης της Φυλής ως ένα αναρριχητικό «πάρκο» δίπλα στην πρωτεύουσα, αποφάσισε να συνδράμει την όλη προσπάθεια προώθησης της αναρρίχησης με την συντήρηση των πεδίων της περιοχής και με τη δημιουργία νέων. Το Δ.Σ. του Συλλόγου, αποδέχτηκε τη σχετική πρόταση του εκπαιδευτή της Ε.Ο.Ο.Α. κ.δημήτρη Τιτόπουλου, ξεκίνησε το άνοιγμα του νέου εκπαιδευτικού αναρριχητικού πεδίου και οργάνωσε το όλο εγχείρημα: Καθαρίστηκε από τη βλάστηση μετά από σκληρή δουλειά, η βάση του πεδίου από αθλητές και μέλη του Συλλόγου, τους Δημήτρη Σπάρη, Δημήτρη Δερμεντζή και Σμολένσκι Μουντούλα (γνωστού και ως «Σμόλ»). Μετά τις απαραίτητες επαφές, ο Δήμος Φυλής, δια μέσου του Αθλητικού και Πολιτιστικού Οργανισμού του, παραχώρησε τις πλακέτες, τα βίσματα κ.λπ. υλικά που απαιτούνται. Ο Σύλλογος ευχαριστεί όλους όσους πρόσφεραν στην υλοποίηση αυτής της ιδέας για όφελος της αναρρίχησης και του αθλητισμού. Το πεδίο βρίσκεται στη συνέχεια του ήδη υπάρχοντος αναρριχητικού πεδίου «Μικρή Βαράσσοβα» (δίπλα) και η πρόσβαση γίνεται ως ακολούθως: οδικώς μέχρι τη Φυλή έως τη διασταύρωση για την Ι.Μ. Κυπριανού. Στο σημείο αυτό δεν στρίβει κανείς δεξιά, αλλά συνεχίζει ευθεία, σε άσφαλτο δρόμο με μικρές στροφές, ώσπου φτάνει στο κιόσκι των δικτύων πεζοπορικών μονοπατιών της Δυτ. Πάρνηθας. Εκεί τελειώνει ο άσφαλτος δρόμος και αρχίζει χωματόδρομος δεξιά, όπου παρκάρει κανείς σε ένα μικρό χώρο στάθμευσης. Ακολουθεί το μονοπάτι και αφού περάσει τη «Μικρή Βαράσσοβα», βρίσκεται στο πρώτο τμήμα του πεδίου «ΕΠΟΣ ΦΥΛΗΣ» και ακριβώς δίπλα, ελαφρώς ανηφορικά, η συνέχεια του πεδίου. 16
Στο πεδίο έχει σχεδιαστεί να ανοιχτούν περίπου 32 αναρριχητικές διαδρομές. Μέχρι σήμερα έχουν ανοιχτεί οι εξής 16 διαδρομές: ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΠΕΔΙΟΥ: ΒΔ Ήλιος 12.00-1.00 (το χειμώνα) Αυτόματα Ρελέ Μόνο σετάκια είναι απαραίτητα Α/Α ΟΝΟΜΑ ΒΑΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΓΜΑ ΑΝΟΙΞΑΝΤΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ 1 ΑΡΜΕΓΕΔΩΝ VII+ 12 30m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ 2 ΑΡΠΑΓΕΣ VII+ 10 30m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ 3 ΥΑΙΝΕΣ VIII- 10 30m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 4 ΚΟΡΑΚΙΑ VII 10 30m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 5 ΕΞΑΦΑΝΙΖΟΛ VII / VII+ 12 30m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 6 ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ VII 9 25m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ / Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 7 ΦΡΑΟΥ V+ / VI- 6 15m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 8 TΟΥ ΧΑΝΣ VII- /VII 9 25m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 9 ΦΛΩΡΟΠΙΤΟΥΡΑΣ VII- 6 20m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ 10 ΠΕΝΤΙΚΙΟΥΡ VI+ 6 20m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ 11 ΑΓΑΠΟΥΛΑ V 6 15m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ / Δ. ΔΕΡΜΕΤΖΗΣ 12 ΧΑΛΑΡΟΥΙΤΑ V- 9 25m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 13 ΤΗΣ ΠΟΠΗΣ V 10 25m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ 14 ΣΑΛΟΝΙΚΙΟΣ V+ 11 30m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ 15 ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ V+ 12 30m Δ. ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 16 ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ V+ / VI- 11 30m Δ. ΤΣΙΤΣΙΚΑΣ 17
ΕΠΟΣυλλογικά & άλλα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γεωργία Παπαδάκου Η κορυφή του Πάρνωνα και η κοπή της πίτας του 2012 και ενώ εκείνος έλειπε, η τύχη του δούλευε! Ο λόγος για το Θανάση Μπαρμπούτη, τον ταμία του Συλλόγου μας, έναν από τους δύο τυχερούς που κέρδισαν φλουρί στην ετήσια κοπή της πίτας, η οποία έλαβε χώρα στο γραφικό χωριό Άγιος Πέτρος Κυνουρίας, στην αγκαλιά του χιονισμένου Πάρνωνα, στις 21 και 22 του Ιανουαρίου. Ο έτερος; ο καρδιολόγος της ομάδας Γιάννης Βογια - τζόπουλος. Το δώρο τους; διήμερη ανάβαση με το Σύλλογο. Μεταξύ των ποικίλων δραστηριοτήτων που μας επιφύλαξε το Σαββατοκύριακο, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ «Ο αιώνας της βλακείας», το οποίο αφύπνισε για μια ακόμα φορά τις συνειδήσεις, δίνοντας ερέθισμα για σκέψεις και συζητήσεις αναφορικά με την αλόγιστη σπατάλη ενέργειας που γίνεται επί των ημερών μας και την άφατη κακο - διαχείριση των φυσικών πόρων της γης. Μολονότι είχε χιονίσει πολύ τις προηγούμενες ημέρες, ο καιρός -για τα δεδομένα της εποχής- ήταν ιδανικός: απαλή χιονόπτωση το βράδυ του Σαββάτου, ενώ η παρέα γευόταν τοπικές λιχουδιές κοντά στο αναμμένο τζάκι και υπέρλαμπρος ήλιος την Κυριακή το πρωί, οπότε και πραγματοποιήθηκαν οι προγραμματισμένες διαδρομές. Ο δυνατός άνεμος εμπόδισε τους ορειβάτες να «κατακτήσουν» το Κρόνιο, για μόλις λίγα μέτρα. Πιο άνετοι οι πεζοπόροι, περπάτησαν από τον Άγιο Πέτρο και προφήτη Ηλία μέχρι τη φημισμένη μονή Μαλεβής, μέσα από εκπληκτικό κεδρόδασος που όμοιό του δεν υπάρχει στην Ευρώπη. Πρόκειται για ένα αμιγές δάσος 740 στρεμμάτων σπάνιου είδους δενδρόκεδρων, μοναδικό για τη βοτανική και οικολογική του αξία. Το σπάνιο αυτό είδος απαντά μόνο στον Πάρνωνα και το ανακάλυψε τυχαία το 1853 ο βοτανολόγος Bayer. Ανήκει στα 51 Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης και αποτελεί προστατευόμενη περιοχή φυσικού περιβάλλοντος, σύμφωνα με την υφιστάμενη ελληνική νομοθεσία. Επιπλέον έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Από τη φετινή μας διοργάνωση δεν θα μπορούσε βέβαια να λείπει η επιβράβευση των «πρώτων» σε διάφορες κατηγορίες δραστηριοποίησης του συλλόγου. Έχουμε λοιπόν και λέμε: Στην κατηγορία των ορειβατών με τις περισσότερες συμμετοχές στις αναβάσεις του συλλόγου βραβεύτηκαν ο Σπύρος Ζορμπάς με 18 συμμετοχές, η Σοφία Αγγέλου με 12 συμμετοχές και οι Στέλιος Ντσιαφέρης, Ανδρέας Κούρτης και Φιλιώ Μπουτάρα που ισοψήφισαν με 11 συμμετοχές. Στην κατηγορία των πυροφυλάκων (με τις περισσότερες βάρδιες) βραβεύτηκαν οι Νίκος Ρούσσης (με 12 βάρδιες), Χρήστος Μαρινάκης (με 11 βάρδιες) και Σπύρος Φέστας (με 10 βάρδιες). Στην κατηγορία των αναρριχητών βράχου βραβεύ - τηκαν κατά σειρά κατάθεσης περισσότερης δράσης, οι γνώριμοί μας πλέον από τις προηγούμενες χρονιές Κωσταντίνος Βροχίδης, Μανώλης Φουντουλάκης και Δημήτρης Σπάρης. Για πρώτη φορά φέτος βραβεύτηκαν οι πολυνίκεις αθλητές της αγωνιστικής αναρρίχησης, με πρώτο να διακρίνεται στην κατηγορία των 18 και κάτω τον Θεόδωρο Διακάκη και τον Δημήτρη Σπάρη, αντίστοιχα στην κατηγορία των 18 και άνω, καθώς οι πολυνίκεις αθλητές τοξοβολίας του συλλόγου Σπαντι - δάκης Αντώνης, Τζιάρτζιος Σταμάτης και Δενέκος Σωτήρης. Τα βραβεία ήταν δωρεάν διήμερες και τριήμερες αναβάσεις, δωροεπιταγές, αναρριχητικά υλικά και επιδό τηση σε αναρριχητικό camp. Πολλά μπράβο σε όλους και μην ξεχνάμε: Citius, Altius, Fortius! Όλοι μπορούμε, αρκεί να το θέλουμε Υ.Γ.1: Θερμές ευχαριστίες στο Ζαχαροπλαστείο «Έμιλυ» που και φέτος πρόσφερε την πίτα μας. Υ.Γ.2: Θερμές ευχαριστίες στον Τάσο Αλεξανδρόπουλο για την αρωγή του σε κάθε οπτικο-ακουστικό έγχειρημα του Συλλόγου. Μονοπάτια Πολιτισμού ή αλλιώς από τον Κεραμεικό & του Ψυρρή με αγάπη! Παρά το τσουχτερό κρύο που διαπερνούσε αντιανεμικά, μπουφάν, fleece και έφτανε μέχρι το κόκαλο, πολλοί φίλοι και μέλη του ΕΠΟΣ Φυλής, ορειβάτες και μη, αγκάλιασαν με θέρμη και συνεχώς αναζωπυρούμενο ενδιαφέρον τις Πολιτιστικές Διαδρομές που εγκαινιάσαμε την Κυριακή 13.11.11 στην Αρχαία Αγορά και τον Κεραμεικό. Ακολούθησε νοσταλγική βόλτα στις ιστορικές γειτονιές του Ψυρρή μια άλλη Κυριακή στις 29 Ιανουρίου του νέου χρόνου. Οδηγό σε αυτές μας τις περιπλανήσεις, είχαμε την εξαίρετη ξεναγό Άρτεμη Σκουμπουρδή. Σύντομα θα ακολουθήσουν τα Ελευσίνια Μυστήρια! Ενημερωθείτε! Μην το χάσετε! 18 Ένα απόγευμα του Νοεμβρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος Για άλλη μια φορά, μέσα στην κατάμεστη αίθουσα προβολών της Ταινιοθήκης της Ελλάδος την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011, δεν έπεφτε καρφίτσα! Μέσα από ονειρικές εικόνες, φωτεινά χρώματα, ατμοσφαιρικούς ήχους και μεθυστικά αρώματα (το τελευταίο ποιητική αδεία), ο Θανάσης Τριάντης και ο Λάμπρος Μίχας μας ταξίδεψαν στο μυστηριακό Νεπάλ, από το Kala Parrhar των Ιμαλαΐων έως το Base Camp του Everest και σε «απόσταση αναπνοής», όσο το μάτι επέτρεπε, από την κορυφή του κόσμου Η εκδήλωση έκλεισε με χαλαρή κουβέντα και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των παρευ - ρισκομένων, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν και νεπα λέζικες γεύσεις στο φουαγιέ του κινημα τογράφου. Δεν έκλεισε όμως η βραδιά Παρέες, παρέες, μικρές και ευέλικτες, διασκο ρπί στηκαν στα παρα κεί μενα μαγαζά κια της γραφικής γειτονιάς του Μετα ξου ργείου προκειμένου να συνε χίσουν τις πολιτιστικές, νυχτερινές πια αναζητήσεις τους.
ΕΠΟΣυλλογικά & άλλα 4ος Αγώνας Ορεινoύ Δρόμου «Άρμα» Πάρνηθας Την Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2011, ολοκληρώθηκε με επιτυχία ο 4ος αγώνας ορεινού δρόμου. Οι συμμετοχές έφτασαν τα 195 άτομα, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και το ψιλόβροχο, ξεπερνώντας έτσι κάθε προσδοκία. Για πρώτη φορά φέτος, εκτός από την καθιερωμένη διαδρομή των 17χλμ., υπήρχε και μικρός γύρος 10χλμ. δίνοντας την ευκαιρία σε περισσότερους αθλητές να συμμετάσχουν επιλέγοντας ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Στη διαδρομή των 17χλμ. έτρεξαν συνολικά 134 άτομα (129 άνδρες και 5 γυναίκες) ενώ στη διαδρομή των 10χλμ. 61 άτομα (49 άνδρες και 12 γυναίκες). Ο αγώνας διοργανώθηκε από τον Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής σε συνεργασία με τον Αθλητικό Οργανισμό του Δήμου Φυλής, την υποστήριξη του Δασαρχείου Πάρνηθας και του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας. Η επιτυχία του αγώνα οφείλεται κατά κύριο λόγο στους 43 εθελοντές του Συλλόγου που βοήθησαν στην ομαλή διεξαγωγή του και στην παρουσία και δραστηριοποίηση των Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού, που φρόντισαν για την ασφάλεια και την επικοινωνία. Στους αθλητές μοιράστηκαν πριν την εκκίνηση ενεργειακά gel και στο τέλος του αγώνα πήραν αναμνηστικά διπλώματα, T-shirt, χυμούς και σάντουιτς, προσφορά του Πολιτιστικού και Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Φυλής και χορηγών. Τερμάτισαν όλοι οι αθλητές, με νικητές ανά κατηγορία τους: 17χλμ. ΑΝΔΡΕΣ 17χλμ. ΓΥΝΑΙΚΕΣ 1 Χατζής Δημήτρης (1:36:37) Σταματελοπούλου Ευγενία (2:17:30) ANEΞΑΡΤΗΤΟΣ ANEΞΑΡΤΗΤΗ 2 Βογιατζής Ανδρέας (1:40:34) Δήμα Δήμητρα (2:55:09) ΓΟΠ ΠΑΛΑΣΚΑΣ ANEΞΑΡΤΗΤΗ 3 Μάρτος Αργύρης (1:51:45) Γραμματικού Ελισάβετ (2:56:45) Α.Σ. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΒΕΡOIΑΣ ΣΑΚ 10χλμ. ΑΝΔΡΕΣ 10χλμ. ΓΥΝΑΙΚΕΣ 1 Αντωνόπουλος Αθαν. (50:49:00) Γαντζούδη Πόπη (1:09:07) ANEΞΑΡΤΗΤΟΣ ANEΞΑΡΤΗΤΗ 2 Αντωνόπουλος Ιωάν. (53:49:00) Λάγγαρη Αριστέα (1:09:32) ANEΞΑΡΤΗΤΟΣ ANEΞΑΡΤΗΤΗ 3 Λουδάρος Μανώλης (56:55:00) Βαρτζιώτη Όλγα (1:10:45) ΕΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ANEΞΑΡΤΗΤΗ Αναλυτικά αποτελέσματα του αγώνα: www.eposfilis.gr Η απονομή των κυπέλλων στους νικητές έγινε από τον Πρόεδρο του Αθλητικού Οργανισμού κ. Κώστα Σκαμαντζούρα. Το Διοικητικό Συμβούλιο ευχαριστεί όλους τους συμμετέχοντες και ανανεώνει το ραντεβού για το 5ο ΑΡΜΑ ΠΑΡ- ΝΗΘΑΣ στις 14 Οκτωβρίου 2012. Νέος Κανονισμός Εκπαίδευσης Μετά από ανταλλαγή απόψεων, συζήτηση μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων μερών και φορέων και κατάθεση προτάσεων Ορειβατικών Συλλόγων από όλη τη χώρα, διαμορφώθηκε το τελικό κείμενο του νέου Κανονισμού Εκπαίδευσης Ορειβασίας και Αναρρίχησης, το οποίο και εγκρίθηκε από την τακτική Γενική Συνέλευση των σωματείωνμελών της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας και Αναρρίχησης που πραγματοποιήθηκε στις 28/01/2012. Για ενημέρωση και περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της Ε.Ο.Ο.Α. (www.eooa.gr) Τα αγωνιστικά αναρριχητικά νέα μας Αγωνιστική Αναρρίχηση: Διάκριση αθλητών του Συλλόγου στο 13ο κύπελλο Bouldering, Β αγώνας στις 17/9/2011 Μετέωρα Το Σάββατο 17/9/2011 πραγματοποιήθηκε στη Καλαμπάκα ο Β' αγώνας bouldering του 13ου κυπέλου Αγωνιστικής αναρρίχησης της Ε.Ο.Ο.Α. Στους αγώνες συμμετείχαν αθλητές του Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής και διακρίθηκαν οι εξής: α) Στην κατηγορία «ΠΡΟΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ Α», ο Θεόδωρος Διακάκης πήρε την 1η θέση μεταξύ τριών αθλητών. β) Στην κατηγορία ΑΝΔΡΩΝ, ο Δημήτρης Σπάρης πήρε την 3η θέση, μεταξύ οκτώ αθλητών. Συμμετοχή στην 23η Πανελλήνια αναρριχητική συνάντηση 17-18/9/2011 Μετέωρα Ο Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής συμμετείχε στη 23η ΠΑΣ στα Μετέωρα. Την Κυριακή 18/9/2011 ο Δημήτρης Δερμεντζής και ο Δημήτρης Σπάρης σκαρφάλωσαν στη διαδρομή ''ACTION DΙRECT'' 8-, 240μ. ελεύθερα, μια διαδρομή με τεχνητά περάσματα 8α+, σε πολύ καλό χρόνο. Συμμετοχή στο 3ο Κύπελο Ανάπτυξης νέων Αγωνιστικής αναρρίχησης της ΕΟΟΑ 08/10/2011 Αλμυρός Βόλου Το Σάββατο 8/10/2011 πραγματοποιήθηκε στον Αλμυρό Βόλου ο Α' αγώνας (δυσκολίας). Στους αγώνες συμμετείχαν αθλητές του Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής και διακρίθηκαν στην κατηγορία «ΠΡΟΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ Α, ο Θεόδωρος Διακάκης στην 1η θέση και ο Δημήτρης Νησιωτάκης στην 6η θέση, αντίστοιχα. 22ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Αγωνιστικής Αναρρίχησης 22-23/10/2011 Αθήνα Διοργανώθηκε από τον Ε.Ο.Σ. Αχαρνών και ο Σύλλογός μας συμμετείχε με 7 αθλητές, εκ των οποίων ο Δημήτρης Σπάρης διακρίθηκε στην 1η θέση στην κατηγορία ΑΝΔΡΩΝ. 19
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ EΛΑΤΕ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΟΥΜΕ, ΝΑ ΓΥΜΝΑΣΤΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ!!! Σας προσκαλούμε να γνωρίσετε μαζί μας με ασφάλεια ένα διαφορετικό συναρπαστικό άθλημα, την αναρρίχηση. Στην νέα τεχνητή πίστα του Α.Ο.Δ. Φυλής, λειτουργεί Ακαδημία Αναρρίχησης όπου οι καταρτισμένοι προπο - νητές και έμπειροι αναρριχητές του Ε.Π.Ο.Σ. ΦΥΛΗΣ σας περιμένουν για να σας βοηθή σουν να κάνετε τα πρώτα σας αναρριχητικά βήματα. Υπεύθυνος Προπονητής: Δαλίτσικας Αναστάσιος, απόφοιτος Τ.Ε.Φ.Α.Α. Βοηθός Προπονητή: ο αναρριχητής του Ε.Π.Ο.Σ. Φυλής Δημήτρης Δερμεντζής. Στο χώρο λειτουργούν Τμήματα παίδων, νέων και εφήβων. Χώρος: πίστα "ΘΕΑ", Λεωφ. Φυλής και Αλιάνθου, στη Φυλή (Χασιά). Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα - Τετάρτη - Παρασκευή 19:00-21:00 Απαιτούμενα Δικαιολογητικά: 1) Αίτηση εγγραφής 2) Ιατρική βεβαίωση παθολόγου ή καρδιολόγου 3) Πιστοποιητικό γέννησης (για κάτω των 16 ετών) ή φωτοτυπία αστυνομικής ταυτότητας (για άνω των 16 ετών) 4) Πέντε φωτογραφίες (τύπου ταυτότητας). Οι εγγραφές γίνονται στον ίδιο χώρο. Συμμετοχή μόνο 10 ευρώ το μήνα! Για να φτάσεις ψηλά, μάθε τον τρόπο να ανέβεις! ΓΥΜΝΑΣΟΥ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΕ ΚΑΙ ΦΤΑΣΕ ΨΗΛΑ