Η αλήθεια για τη φορολόγηση της αποζημίωσης απόλυσης Από την ημέρα που δόθηκε στη δημοσιότητα το προσχέδιο νόμου (υπό διαμόρφωση), πολλοί ήταν εκείνοι που βγήκαν να διαμαρτυρηθούν για την άδικη φορολόγηση της αποζημίωσης απόλυσης των μισθωτών που προτείνεται από την παρούσα κυβέρνηση Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς Πτυχιούχος Οικον. Παν/μιου Πειραιώς Λογιστής Φοροτεχνικός Νικόλαος Ιωαν. Μπόνης Λογιστής Φοροτεχνικός Η αλήθεια για τη φορολόγηση της αποζημίωσης απόλυσης. Από την ημέρα που δόθηκε στη δημοσιότητα το προσχέδιο νόμου (υπό διαμόρφωση), πολλοί ήταν εκείνοι που βγήκαν να διαμαρτυρηθούν για την άδικη φορολόγηση της αποζημίωσης απόλυσης των μισθωτών που προτείνεται από την παρούσα κυβέρνηση. Σε όλα τα μέσα ενημέρωσης (τηλεόραση, ραδιόφωνα, εφημερίδες) παρελαύνουν διαφόρων ειδών «ειδικοί» οι οποίοι με στεντόρεια φωνή διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους πως το νέο μέτρο είναι επαχθέστερο για τους απολυόμενους μισθωτούς. Μεταξύ των «ειδικών» αυτών - πλήν κάποιων εξαιρέσεων- περιλαμβάνονται γνωστοί εργατολόγοι, βουλευτές των αντιπολιτευόμενων κομμάτων, οικονομικοί συντάκτες, φοροτεχνικοί, οικονομολόγοι κ.λπ. Κανείς από αυτούς που υποστηρίζουν αυτή την άποψη δεν εξέτασε την ωφέλεια που έχουν οι απολυόμενοι μισθωτοί από το νέο τρόπο φορολόγησης της αποζημίωσης απόλυσης που λαμβάνουν σε σχέση που καθεστώς που ισχύει σήμερα. Μάλιστα το τραγελαφικό της υπόθεσης είναι ότι μερικοί δεν γνώριζαν καν πως η αποζημίωση απόλυσης ήδη φορολογείται αφού αφαιρεθεί ένα ποσό των 20.000,00. Στο σημείο αυτό κρίνουμε απαραίτητο να παραθέσουμε το ισχύον καθεστώς στην αυτοτελή φορολόγηση της αποζημίωσης απόλυσης. Νόμος 2238/1994 (όπως ισχύει σήμερα). «Άρθρο 14 Με την επιφύλαξη των διατάξεων της περίπτωσης γ' της παρ. 4 του άρθρου 45, φορολογούνται αυτοτελώς, εξαντλουμένης της φορολογικής υποχρεώσεως, τα ποσά των αποζημιώσεων που καταβάλλονται στους δικαιούχους με βάση: α) το άρθρο 1 του β.δ. 16/18 Ιουλίου 1920 (ΦΕΚ 158 Α), β) το ν. 2112/1920 (ΦΕΚ 67 Α), γ) το άρθρο 94 του ν.δ. 3026/1954 (ΦΕΚ 235 Α). Ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%) στο καθαρό ποσό της αποζημίωσης μετά την αφαίρεση ποσού είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ και παρακρατείται κατά την πληρωμή της στο δικαιούχο. Με την επιφύλαξη των διατάξεων της περίπτωσης γ' της παρ. 4 του άρθρου 45, οι διατάξεις αυτής της περίπτωσης εφαρμόζονται αναλόγως και για κάθε εφάπαξ αποζημίωση που παρέχεται από οποιονδήποτε φορέα και για οποιονδήποτε λόγο διακοπής της σχέσης η οποία συνδέει το φορέα με το δικαιούχο της αποζημίωσης. Αν το ποσό που καταβάλλεται στο δικαιούχο της αποζημίωσης υπερβαίνει εκείνο που θα έπρεπε να του καταβληθεί, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, το συνολικό ποσό της αποζημίωσης που του καταβάλλεται φορολογείται με τον πιο πάνω συντελεστή. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται η φορολογική αρχή που είναι αρμόδια για την επιστροφή του φόρου στο δικαιούχο, σε περίπτωση που το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε υπερβαίνει αυτό που οφείλεται.» Σχόλια: «Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 14, τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 8 του άρθρου 2 του ν. 3091/2002 και ισχύει για εισοδήματα που αποκτώνται από 1ης Ιανουαρίου 2003 και μετά, σύμφωνα με την περίπτωση α' του άρθρου 30 του ιδίου νόμου. Στο τέλος του τέταρτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 14, οι λέξεις «την πιο πάνω κλίμακα» αντικαταστάθηκαν με τις λέξεις «τον πιο πάνω συντελεστή».
Στο προσχέδιο νόμου (υπό διαμόρφωση) με τίτλο «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ» που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Παρασκευή, αναφέρεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 5 το εξής: Άρθρο 5 Κατάργηση αυτοτελούς φορολόγησης Τροποποιήσεις συντελεστών 6. Το δεύτερο, τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 14 του Κ.Φ.Ε. αντικαθίστανται ως εξής:«ο φόρος υπολογίζεται, με βάση την παρακάτω κλίμακα: Κλιμάκιο αποζημίωσης Φορολογικός συντελεστής (%) (ευρώ) 0-30.000 0% 30.000-60.000 10% 60.000 100.000 20% 100.000-150.000 30% Άνω των 150.000 40% Ο φόρος παρακρατείται κατά την πληρωμή της αποζημίωσης στο δικαιούχο. Επίσης στην εισηγητική έκθεση του ιδίου προσχεδίου νόμου, στην αντίστοιχη παράγραφο αναφέρονται τα εξής: «6. Με την παρ.6 του άρθρου αυτού καθιερώνεται κλίμακα για τη φορολόγηση της αποζημίωσης απολυομένων καθώς και της αποζημίωσης για λόγους ηθικής βλάβης, η οποία εισάγει αυξημένο αφορολόγητο όριο και ορίζεται φορολόγηση των αποζημιώσεων αυτών με ιδιαίτερη κλίμακα. Η ρύθμιση αυτή επιβάλλεται για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης για τις μεγάλες αποζημιώσεις και αποσκοπεί στην ενίσχυση του εισοδήματος των προσώπων που εισπράττουν μικρότερες αποζημιώσεις.» Ας παραθέσουμε την επίμαχη παράγραφο του άρθρου 14 στη μορφή που προτείνεται από την κυβέρνηση : «Άρθρο 14 1.Με την επιφύλαξη των διατάξεων της περίπτωσης γ' της παρ. 4 του άρθρου 45, φορολογούνται αυτοτελώς, εξαντλουμένης της φορολογικής υποχρεώσεως, τα ποσά των αποζημιώσεων που καταβάλλονται στους δικαιούχους με βάση: α) το άρθρο 1 του β.δ. 16/18 Ιουλίου 1920 (ΦΕΚ 158 Α), β) το ν. 2112/1920 (ΦΕΚ 67 Α), γ) το άρθρο 94 του ν.δ. 3026/1954 (ΦΕΚ 235 Α). Ο φόρος υπολογίζεται, με βάση την παρακάτω κλίμακα: Κλιμάκιο αποζημίωσης Φορολογικός συντελεστής (%) (ευρώ) 0-30.000 0% 30.000-60.000 10% 60.000 100.000 20% 100.000-150.000 30% Άνω των 150.000 40% Ο φόρος παρακρατείται κατά την πληρωμή της αποζημίωσης στο δικαιούχο. Με την επιφύλαξη των διατάξεων της περίπτωσης γ της παραγράφου 4 του άρθρου 45, οι διατάξεις
αυτής της περίπτωσης εφαρμόζονται αναλόγως και για κάθε εφάπαξ αποζημίωση που παρέχεται από οποιονδήποτε φορέα και για οποιονδήποτε λόγω διακοπής της σχέσης εργασίας ή άλλης σύμβασης, η οποία συνδέει το φορέα με το δικαιούχο της αποζημίωσης. Αν το ποσό που καταβάλλεται στο δικαιούχο της αποζημίωσης υπερβαίνει εκείνο που θα έπρεπε να του καταβληθεί, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, το συνολικό ποσό της αποζημίωσης που του καταβάλλεται φορολογείται ως άνω. Με την κλίμακα αυτή φορολογείται και κάθε αποζημίωση που συμφωνείται ή επιδικάζεται σε οποιονδήποτε για λόγους ηθικής βλάβης. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται η φορολογική αρχή που είναι αρμόδια για την επιστροφή του φόρου στο δικαιούχο, σε περίπτωση που το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε υπερβαίνει αυτό που οφείλεται.» Ας δούμε στο σημείο αυτό τον πίνακα με τις αποδοχές αποζημίωσης απολυόμενοι μισθωτοί με βάση το νόμο. που δικαιούνται οι ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΤ ΑΓΓΕΛΙΑ ΜΕΤ Α ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΑΠΟ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ (Τ ακτικές αποδοχές) Χρόνος Ποσόν προειδοποίησης αποζημίωσης 2 μήνες έως 1 έτος 1 μηνός 1 μήνας 1/2 μηνός 1 έτος συμπλ. έως 4 έτη 2 μηνών 2 μήνες 1 μηνός 4 έτη συμπλ. έως 6 έτη 3 μηνών 3 μήνες 1 1/2 μηνών 6 έτη συμπλ. έως 8 έτη 4 μηνών 4 μήνες 2 μηνών 8 έτη συμπλ. έως 10 έτη 5 μηνών 5 μήνες 2 1/2 μηνών 10 έτη συμπληρωμένα 6 μηνών 6 μήνες 3 μηνών 11 έτη συμπληρωμένα 7 μηνών 7 μήνες 3 1/2 μηνών 12 έτη συμπληρωμένα 8 μηνών 8 μήνες 4 μηνών 13 έτη συμπληρωμένα 9 μηνών 9 μήνες 4 1/2 μηνών 14 έτη συμπληρωμένα 10 μηνών 10 μήνες 5 μηνών 15 έτη συμπληρωμένα 11 μηνών 11 μήνες 5 1/2 μηνών 16 έτη συμπληρωμένα 12 μηνών 12 μήνες 6 μηνών 17 έτη συμπληρωμένα 13 μηνών 13 μήνες 6 1/2 μηνών 18 έτη συμπληρωμένα 14 μηνών 14 μήνες 7 μηνών 19 έτη συμπληρωμένα 15 μηνών 15 μήνες 7 1/2 μηνών 20 έτη συμπληρωμένα 16 μηνών 16 μήνες 8 μηνών 21 έτη συμπληρωμένα 17 μηνών 17 μήνες 8 1/2 μηνών 22 έτη συμπληρωμένα 18 μηνών 18 μήνες 9 μηνών 23 έτη συμπληρωμένα 19 μηνών 19 μήνες 9 1/2 μηνών 24 έτη συμπληρωμένα 20 μηνών 20 μήνες 10 μηνών 25 έτη συμπληρωμένα 21 μηνών 21 μήνες 10 1/2 μηνών 26 έτη συμπληρωμένα 22 μηνών 22 μήνες 11 μηνών 27 έτη συμπληρωμένα 23 μηνών 23 μήνες 11 1/2 μηνών 28 έτη συμπληρωμένα και άνω 24 μηνών 24 μήνες 12 μηνών Στις παραπάνω αποδοχές αποζημίωσης πρέπει να προστεθεί και το κλάσμα 1/6 που είναι η αναλογία του επιδόματος αδείας και δώρων. Ας υποθέσουμε για παράδειγμα ότι ένας μισθωτός που εργάζεται 23 έτη στον ίδιο εργοδότη και λαμβάνει ως τακτικές αποδοχές το ποσό των 1.800,00 - που είναι ένας μέσος μισθός όπως αυτός διαμορφώνεται μετά από αυτά τα έτη υπηρεσίας. Απολύεται σήμερα και από τον πίνακα βλέπουμε ότι δικαιούται ποσό αποζημίωσης ίσο με τις μεικτές αποδοχές 19 μηνών, ήτοι 19 Χ 1.800,00 = 34.200,00. Στο ποσό αυτό προστίθεται και το κλάσμα του 1/6 ήτοι 34.200,00 Χ 0,166666 (1/6= 0,16666) = 5.700,00. Άρα το συνολικό ποσό αποζημίωσης που θα λάβει ο μισθωτός είναι : 34.200,00 + 5.700,00 = 39.900,00. Με το ισχύον καθεστώς η φορολόγηση της αποζημίωσης του θα γίνει ως εξής: 39.900,00 20.000,00 (είναι το ποσό που αφαιρείται) = 19.900,00. Το ποσό αυτό θα φορολογηθεί με συντελεστή 20 % ήτοι 19.900,00 Χ 20% = 3.980,00. Με τον προτεινόμενο στο σχέδιο νόμου τρόπο φορολόγησης της αποζημίωσης απόλυσης θα έχουμε τα εξής:
Από 0-30.000,00 = 0,00 Από 30.000 60.000,00 = 10% φόρος. Άρα στην περίπτωση μας που η αποζημίωση απόλυσης είναι 39.900,00, ο φόρος υπολογίζεται ως εξής : 9.900,00 Χ 10% = 990,00. Άρα βλέπουμε πως υπάρχει σημαντική ελάφρυνση στη φορολογία αποζημίωσης που λαμβάνει ο μισθωτός με τα νέα μέτρα. Ας πάμε τώρα σε ένα άλλο παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι ένας μισθωτός λαμβάνει ως τακτικές αποδοχές το ποσό των 5.000,00 και εργάζεται 28 έτη στον ίδιο. Απολύεται σήμερα και από τον πίνακα βλέπουμε ότι δικαιούται ποσό αποζημίωσης ίσο με τις αποδοχές 24 μηνών ήτοι 24 Χ 5.000,00 = 120.000,00. Στο ποσό αυτό προστίθεται και το κλάσμα του 1/6 ήτοι 120.000,00 Χ 0,166666 (1/6= 0,16666) = 20.000,00. Άρα το συνολικό ποσό αποζημίωσης που θα λάβει ο μισθωτός είναι : 120.000,00 + 20.000,00 = 140.000,00. Με το ισχύον καθεστώς η φορολόγηση της αποζημίωσης του θα γίνει ως εξής: 140.000,00 20.000,00 (είναι το ποσό που αφαιρείται) = 120.000,00. Το ποσό αυτό θα φορολογηθεί με συντελεστή 20 % ήτοι 120.000,00 Χ 20% = 24.000,00. Με τον προτεινόμενο στο σχέδιο νόμου τρόπο φορολόγησης της αποζημίωσης απόλυσης θα έχουμε τα εξής: Από 0-30.000,00 = 0,00 Από 30.000 60.000,00 = 10% φόρος. Από 60.000-100.000,00 = 20% φόρος Από 100.000-150.000,00 = 30% φόρος Άρα στην περίπτωση μας που η αποζημίωση απόλυσης είναι 140.000,00, ο φόρος υπολογίζεται ως εξής : 0-30.000,00 = 0 φόρος 30.000,00 Χ 10 % = 3.000,00 40.000,00 Χ 20% = 8.000,00 40.000,00 Χ 30% = 12000,00 Άρα τελικό ποσό φόρου = 23.000,00. Άρα βλέπουμε πως υπάρχει ελάφρυνση στη φορολογία αποζημίωσης που λαμβάνει ο μισθωτός με τα νέα μέτρα και σ αυτό το παράδειγμα. Να τονίσουμε εδώ πως τον μισθό των 5.000,00 μεικτών μηνιαίως δεν τον απολαμβάνει η πλειονότητα των μισθωτών, παρά μόνο μια μικρή μερίδα υψηλόμισθων, η οποία με τα νέα προτεινόμενα μέτρα είναι ευνοημένη. Τέλος παραθέτουμε ενδεικτικό πίνακα ώστε να καταστεί σαφές σε ποιες περιπτώσεις υπάρχει πραγματική επιβάρυνση για τους απολυόμενους μισθωτούς. Τονίζουμε ότι ο πίνακας έγινε με την παραδοχή ότι οι υπάλληλοι δικαιούνται το ανώτερο ποσό αποζημίωσης ήτοι 24 μήνες.
Μισθός Μήνες Ποσό Φόρος Αποζημίωσης Αποζημίωσης Προηγ ούμενος Νέος Διαφορά 1.000,00 24,00 28.000,00 1.600,00 0,00-1.600,00 1.500,00 24,00 42.000,00 4.400,00 1.200,00-3.200,00 2.000,00 24,00 56.000,00 7.200,00 2.600,00-4.600,00 2.500,00 24,00 70.000,00 10.000,00 5.000,00-5.000,00 3.000,00 24,00 84.000,00 12.800,00 7.800,00-5.000,00 3.500,00 24,00 98.000,00 15.600,00 10.600,00-5.000,00 4.000,00 24,00 112.000,00 18.400,00 14.600,00-3.800,00 4.500,00 24,00 126.000,00 21.200,00 18.800,00-2.400,00 5.000,00 24,00 140.000,00 24.000,00 23.000,00-1.000,00 5.354,17 24,00 149.916,76 25.983,35 25.975,03-8,32 5.500,00 24,00 154.000,00 26.800,00 27.600,00 800,00 6.000,00 24,00 168.000,00 29.600,00 33.200,00 3.600,00 6.500,00 24,00 182.000,00 32.400,00 38.800,00 6.400,00 7.000,00 24,00 196.000,00 35.200,00 44.400,00 9.200,00 Αυτό που προκύπτει εναργώς από την παράθεση όλων των παραπάνω είναι ότι κακώς διαμαρτύρονται για την άδικη φορολόγηση της αποζημίωσης απόλυσης. Βλέπουμε ότι η επιβάρυνση αρχίζει να ξεκινά για μεικτές αποδοχές άνω των 5.354,17. Τις αποδοχές αυτές τις απολαμβάνουν λίγοι μισθωτοί και όχι η πλειονότητα αυτών. Παρόλα αυτά, μετά τον θόρυβο που δημιουργήθηκε, η κυβέρνηση όπως φημολογείται προτίθεται να αναπροσαρμόσει τα κλιμάκια φορολόγησης της αποζημίωσης, θέλοντας έτσι να ικανοποιήσει τα αιτήματα όλων αυτών που διαμαρτύρονται εντόνως. Όμως πιστεύουμε και το αποδεικνύουμε με επιχειρήματα - ότι κακώς δημιουργήθηκε όλη αυτή η αντιπαράθεση, διότι η πλειονότητα των μισθωτών θα είναι ευνοημένη από το νέο τρόπο φορολόγησης. https://www.taxheaven.gr