ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ. 1 η ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 22 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2009/28/ΕΚ

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 1 η ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 22 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 29/28/ΕΚ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ... 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ... 4 1. Κατά τομέα και συνολικά μερίδια της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατά τα έτη 29 και 21... 5 2. Μέτρα που ελήφθησαν κατά την προηγούμενη διετία ή/και προγραμματίζονται σε εθνικό επίπεδο για την προώθηση της ανάπτυξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές... 13 2.α Αξιολόγηση και βελτίωση διοικητικών διαδικασιών για την άρση των κανονιστικών και μη κανονιστικών φραγμών στην ανάπτυξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές... 15 2.β Μέτρα με τα οποία εξασφαλίζεται η μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η βελτίωση του πλαισίου ή των κανόνων για την ανάληψη και τον επιμερισμό των δαπανών σύνδεσης στο δίκτυο και βελτίωσης του δικτύου... 17 3. Καθεστώτα στήριξης και άλλα ήδη ληφθέντα μέτρα που εφαρμόζονται για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές... 19 3.1. Πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ηλεκτρική ενέργεια για την οποία χορηγείται στήριξη κατανέμεται στους τελικούς καταναλωτές... 21 4. Πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο, που έχουν διαμορφωθεί τα καθεστώτα στήριξης ώστε να λαμβάνουν υπόψη εφαρμογές των ΑΠΕ που παρέχουν πρόσθετο όφελος... 22 5. Πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος εγγύησης προέλευσης της ηλεκτρικής ενέργειας, της θέρμανσης και της ψύξης από ΑΠΕ και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας του συστήματος και της προστασίας του από απάτες... 23 6. Εξελίξεις κατά τα έτη 29 και 21 όσον αφορά την διαθεσιμότητα και τη χρήση πηγών βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς... 25 7. Πληροφορίες σχετικά με αλλαγές στις τιμές των πρώτων υλών και στη χρήση γης για τα έτη 29 και 21, οι οποίες συνδέονται με αυξημένη χρήση βιομάζας και άλλων μορφών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.... 27 8. Εξέλιξη και μερίδιο βιοκαυσίμων που παράγονται από απόβλητα, κατάλοιπα, μη εδώδιμες κυτταρινούχες ύλες και λιγνοκυτταρινούχες ύλες... 27 9. Πληροφορίες σχετικά με τις εκτιμώμενες επιπτώσεις της παραγωγής βιοκαυσίμων και βιορευστών στην βιοποικιλότητα, τους υδάτινους πόρους, την ποιότητα των υδάτων και την ποιότητα του εδάφους τα έτη 29 και 21... 28 1. Εκτίμηση της καθαρής εξοικονόμησης θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές... 28 11. Πλεόνασμα/έλλειμμα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε σύγκριση με την ενδεικτική πορεία που θα μπορούσε να μεταφερθεί προς/να εισαχθεί από άλλα κράτη μέλη ή/και τρίτες χώρες, καθώς και το εκτιμώμενο δυναμικό για κοινά έργα μέχρι το 22... 3 11.1. Να παρασχεθούν λεπτομερή στοιχεία για τις στατιστικές μεταβιβάσεις, τα κοινά έργα και τους κανόνες λήψης αποφάσεων για κοινά καθεστώτα στήριξης... 31 2/47

12. Πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο εκτιμήθηκε το μερίδιο βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων στα απόβλητα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας, και για τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωση και την επαλήθευση των εκτιμήσεων αυτών... 31 13. Άρθρο 22, παράγραφος 3 στοιχείο α)... 31 14. Άρθρο 22, παράγραφος 3 στοιχείο β)... 32 15. Άρθρο 22, παράγραφος 3 στοιχείο γ)... 32 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι... 33 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφημα 1. Εκτιμώμενη εγκατεστημένη ισχύς με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και πραγματική εγκατεστημένη ισχύς ανά τεχνολογία ΑΠΕ για το έτος 21, στην ηλεκτροπαραγωγή..8 Γράφημα 2. Εκτιμώμενη παραγωγή με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και πραγματική παραγωγή ανά τεχνολογία ΑΠΕ για το έτος 21, στην ηλεκτροπαραγωγή. 9 Γράφημα 3. Πραγματική εγκατεστημένη ισχύς (σε MW) για τα έτη 21 και 211...9 Γράφημα 4. Εκτιμώμενο μερίδιο με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και πραγματικό μερίδιο ανά τεχνολογία ΑΠΕ για το έτος 21, στη θέρμανση/ψύξη..11 3/47

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Κατά τομέα και συνολικά μερίδια ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές... 5 Πίνακας 1.α: Υπολογισμός μεριδίου της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κάθε τομέα στην τελική κατανάλωση ενέργειας... 6 Πίνακας 1.β: Εγκαταστημένη δυναμικότητα, ακαθάριστη ηλεκτροπαραγωγή κάθε τεχνολογίας από ανανεώσιμες πηγές στην ηλεκτροπαραγωγή... 7 Πίνακας 1.γ: Τελική κατανάλωση ενέργειας κάθε τεχνολογίας από ανανεώσιμες πηγές στη θέρμανση και ψύξη... 1 Πίνακας 1.δ: Τελική κατανάλωση ενέργειας κάθε τεχνολογίας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα των μεταφορών... 12 Πίνακας 2: Επισκόπηση όλων των πολιτικών και των μέτρων... 13 Πίνακας 3.α: Αλλαγές καθεστώτων στήριξης για τα έτη 21 και 211 για φυσικά πρόσωπα και οργανισμούς που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα... 2 Πίνακας 3.β: Αλλαγές καθεστώτων στήριξης για τα έτη 21 και 211 για φυσικά και νομικά πρόσωπα καθώς και φορείς του δημοσίου που ασκούν οικονομική δραστηριότητα... 21 Πίνακας 3.γ: Αλλαγές καθεστώτων στήριξης για τα έτη 21 και 211 για φυσικά πρόσωπα και οργανισμούς που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα... 21 Πίνακας 4: Εφοδιασμός με βιομάζα για ενεργειακή χρήση... 25 Πίνακας 4.α: Τρέχουσα εγχώρια χρήση γεωργικής γης για την παραγωγή καλλιεργειών προοριζόμενων αποκλειστικά για ενέργεια... 26 Πίνακας 5: Παραγωγή και κατανάλωση βιοκαυσίμων... 28 Πίνακας 6: Εκτιμώμενη εξοικονόμηση θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές... 29 Πίνακας 7: Τρέχον και εκτιμώμενο πλεόνασμα ή/και έλλειμμα (-) παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε σύγκριση με την ενδεικτική πορεία, που θα μπορούσε να μεταβιβαστεί προς/να εισαχθεί από άλλα κράτη μέλη ή/και τρίτες χώρες στην Κυπριακή Δημοκρατία... 3 4/47

1. Κατά τομέα και συνολικά μερίδια ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατά τα προηγούμενα δύο έτη (άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Πίνακας 1: Κατά τομέα (ηλεκτρική ενέργεια, θέρμανση και ψύξη, και μεταφορές) και συνολικά μερίδια της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21) ΑΠΕ-Θ&Ψ (%) 15,6% 17,7% ΑΠΕ-ΗΕ (%),6% 1,4% ΑΠΕ-Μ (%) 2,% 2,% Συνολικό μερίδιο ΑΠΕ (%) χωρίς να ληφθεί 4,8% 5,2% υπόψη η μείωση του ορίου πολιτικής αεροπορίας Συνολικό μερίδιο ΑΠΕ (%) μετά τη 5,4% 5,8% μείωση για το όριο πολιτικής αεροπορίας 1 Εκ των οποίων από μηχανισμό συνεργασίας (%) Πλεόνασμα για το μηχανισμό συνεργασίας (%) Όπως φαίνεται από τον Πίνακα 1, η Κυπριακή Δημοκρατία με μερίδιο 5,8% ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, έχει ξεπεράσει από το 21 την ενδεικτική πορεία για την περίοδο 211-212 και βρίσκεται πολύ κοντά στην υλοποίηση της ενδεικτικής πορείας για την περίοδο 213-214, αφού με βάση το Παράρτημα Ι της Οδηγίας 2 θα έπρεπε το συνολικό μερίδιο από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της Κύπρου να ανέλθει στο 4,92% τη διετία 211-212 και στο 5,93% τη διετία 213-214. 1 2 Υπολογισμός ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας με βάση το άρθρο 5, εδάφιο 6. Οδηγία 29/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 23 ης Απριλίου 29 5/47

Πίνακας 1α: Πίνακας υπολογισμού για το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κάθε τομέα στην τελική κατανάλωση ενέργειας (kτιπ) 3 Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21) (Α) Ακαθάριστη τελική κατανάλωση ΑΠΕ για 77,24 81,25 θέρμανση και ψύξη (Β) Ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής 2,61 6,27 ενέργειας από ΑΠΕ (Γ) Ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας 15,13 15,5 από ΑΠΕ στις μεταφορές (Δ) Ακαθάριστη συνολική κατανάλωση ΑΠΕ 94,98 12,57 (Ε) Μεταβίβαση ΑΠΕ προς άλλα κράτη μέλη (ΣΤ) Μεταβίβαση ΑΠΕ από άλλα κράτη μέλη και τρίτες χώρες (Z) Κατανάλωση ΑΠΕ προσαρμοσμένη για στόχο (Δ)-(E)+(ΣΤ) 94,98 12,57 Συγκρίνοντας τα στοιχεία του πιο πάνω Πίνακα με τις προβλέψεις που είχαν γίνει στον Πίνακα 4α του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, διαφαίνονται τα ακόλουθα: Επίτευξη των προβλέψεων του μεριδίου ΑΠΕ για θέρμανση / ψύξη αφού στο Εθνικό Σχέδιο είχε εκτιμηθεί ότι το 21 και 211 το μερίδιο αυτό θα ανερχόταν στα 78 και 81 kτιπ, αντίστοιχα, και τελικά ανήλθε στα 81,25 kτιπ από το 21. Ικανοποίηση σε μεγάλο βαθμό της πρόβλεψης για 16 kτιπ μερίδιο ΑΠΕ στις μεταφορές, αφού τελικά επετεύχθη μερίδιο 15,5 kτιπ το 21. 3 Διευκολύνει τη σύγκριση με τον πίνακα 4α των ΕΣΔΑΕ. 6/47

Πίνακας 1.β: Συνολικό τρέχον μερίδιο (εγκαταστημένη δυναμικότητα, ακαθάριστη ηλεκτροπαραγωγή) κάθε τεχνολογίας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Κυπριακή Δημοκρατία για την κάλυψη των δεσμευτικών στόχων του έτους 22 και ενδεικτική ενδιάμεση πορεία για τα μερίδια ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ηλεκτροπαραγωγή 4 Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21) MW GWh MW GWh Υδροηλεκτρικά 5 : χωρίς άντληση <1MW 1MW 1 MW >1MW με άντληση μεικτή 6 Γεωθερμικά: Ηλιακά: 3,35 3,83 6,6 6,39 φωτοβολταϊκά 3,35 3,83 6,6 6,39 συγκεντρωτικά ηλιακά συστήματα ηλεκτροπαραγωγής Παλιρροϊκή, κυματική και ωκεάνεια ενέργεια Αιολικά: 82 31,37 επάκτια 82 31,37 παράκτια Βιομάζα 7 : 4,25 26,52 7,9 35,13 στερεή βιομάζα βιοαέριο 4,25 26,52 7,9 35,13 βιορευστά ΣΥΝΟΛΟ 7,6 3,35 96.5 72,89 από το οποίο σε ΣΠΗΘ 3,8 7,63 3,58 11,63 Το Γράφημα 1 που ακολουθεί συγκρίνει τον πιο πάνω Πίνακα με τον Πίνακα 1 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το έτος 21. Όπως φαίνεται από το γράφημα η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επιτύχει την υλοποίηση του ελάχιστου μεριδίου ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής για το 21, που είχε θέσει στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Συγκεκριμένα, είχε προβλεφθεί ότι το 21 η συνολική εγκαταστημένη ισχύς από ΑΠΕ θα ανερχόταν στα 94MW (εκ των οποίων τα 6 MW από φωτοβολταϊκά, τα 6 MW από βιομάζα και τα 82 MW από τα αιολικά πάρκα), 4 Διευκολύνει τη σύγκριση με τον πίνακα 1α των ΕΣΔΑΕ. 5 Τυποποίηση σύμφωνα με την οδηγία 29/28/ΕΚ και τη μεθοδολογία της Eurostat. 6 Σύμφωνα με νέα μεθοδολογία της Eurostat. 7 Λαμβάνονται υπόψη μόνο εκείνες που πληρούν τα κριτήρια αειφορίας. Βλ. άρθρο 5 παράγραφος 1 τελευταίο εδάφιο της οδηγίας 29/28/ΕΚ. 7/47

MW ενώ τελικά η συνολική εγκατεστημένη ισχύς για το 21 ανήλθε στα 96,5 MW (εκ των οποίων 6,6 MW από φωτοβολταϊκά, 7,9 MW από βιομάζα και 82 MW από αιολικά πάρκα). Στο Γράφημα 2 γίνεται η αντίστοιχη σύγκριση της εκτιμώμενης και πραγματικής παραγωγής ανά τεχνολογία ΑΠΕ σε GWh για το έτος 21, όπου και εδώ φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υλοποιήσει τις προβλέψεις που είχε υποβάλει με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης. 1 9 8 82 82 Εκτιμώμενη εγκατεστημένη ισχύς με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (MW) Πραγματική εγκατεστημένη ισχύς (MW) 94 96,5 7 6 5 4 3 2 1 6 6,6 6 7,9 Αιολικά Φωτοβολταϊκά Βιομάζα Σύνολο Γράφημα 1. Εκτιμώμενη εγκατεστημένη ισχύς (σε MW) με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και πραγματική εγκατεστημένη ισχύς (σε MW) ανά τεχνολογία ΑΠΕ για το έτος 21, στην ηλεκτροπαραγωγή. 8/47

GWh 8 7 Εκτιμώμενη παραγωγή με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (GWh) Πραγματική παραγωγή (GWh) 67,86 72,89 6 5 4 31,4 31,37 3 35,13 3 2 1 6,46 6,39 Αιολικά Φωτοβολταϊκά Βιομάζα Σύνολο Γράφημα 2. Εκτιμώμενη παραγωγή (σε GWh) με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και πραγματική παραγωγή (σε GWh) ανά τεχνολογία ΑΠΕ για το έτος 21, στην ηλεκτροπαραγωγή. Στο Γράφημα 3 που ακολουθεί δίνεται η πραγματική εγκατεστημένη ισχύς σε MW για τα έτη 21 και 211. 2 Φωτοβολταϊκά Βιομάζα Αιολικά MW 15 1 5 21 211 Γράφημα 3. Πραγματική εγκατεστημένη ισχύς (σε MW) για τα έτη 21 και 211 9/47

Πίνακας 1γ: Συνολικό τρέχον μερίδιο (τελική κατανάλωση ενέργειας 8 ) κάθε τεχνολογίας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Κυπριακή Δημοκρατία για την κάλυψη των δεσμευτικών στόχων του έτους 22 και ενδεικτική ενδιάμεση πορεία για τα μερίδια ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη θέρμανση και ψύξη, (kτιπ) 9 Έτος Ν-2 Έτος Ν-1 (29) (21) Γεωθερμία (εξαιρείται η γεωθερμική θερμότητα χαμηλής θερμοκρασίας σε εφαρμογές αντλίας θερμότητας) Ηλιακή 58,2 61,7 Βιομάζα 1 : 18,69 19,43 στερεή βιομάζα 17,73 17,4 βιοαέριο,96 2,39 βιορευστά Ανανεώσιμη ενέργεια από αντλίες θερμότητας: αεροθερμική γεωθερμική υδροθερμική,35,75 ΣΥΝΟΛΟ 77,24 81,25 Από το οποίο σε ΤΘ 11 Από το οποίο βιομάζα σε νοικοκυριά 12 7,19 4,81 Στο Γράφημα 4 γίνεται σύγκριση του πιο πάνω Πίνακα με τις προβλέψεις όπως αυτές είχαν καταγραφεί στον Πίνακα 11 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Από τη σύγκριση διαφαίνονται τα ακόλουθα: Το συνολικό μερίδιο των ΑΠΕ στη θέρμανση και ψύξη για το έτος 21 ξεπέρασε κατά πολύ τις προβλέψεις της ενδεικτικής πορείας που καθοριζόταν στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το 21 και έφτασε σχεδόν το προβλεπόμενο μερίδιο των ΑΠΕ στη θέρμανση/ψύξη για το 211. Συγκεκριμένα, η πρόβλεψη για επίτευξη 61,5kΤΙΠ από ηλιακά για το έτος 211 (Πίνακας 11 από Εθνικό Σχέδιο Δράσης) έχει σχεδόν επιτευχθεί από το 21 όπου από ηλιακά είχαμε 61,7 kτιπ. Πρόσθετα, τόσο η πρόβλεψη για το μερίδιο από βιομάζα όσο και η πρόβλεψη για το μερίδιο από γεωθερμία για το έτος 211 (όπως 8 Άμεση χρήση και τηλεθέρμανση, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 4 της οδηγίας 29/28/ΕΚ. 9 Διευκολύνει τη σύγκριση με τον πίνακα 11 των ΕΣΔΑΕ. 1 Λαμβάνονται υπόψη μόνο εκείνα που πληρούν τα κριτήρια αειφορίας. Βλ. άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας 29/28/ΕΚ. 11 Τηλεθέρμανση ή/και τηλεψύξη στη συνολική κατανάλωση θερμότητας και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ-ΤΘ). 12 Στη συνολική κατανάλωση θέρμανσης και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές. 1/47

δηλώθηκαν στον Πίνακα 11 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης) υπερκαλύφθηκαν από το 21. 9 8 Εκτιμώμενο μερίδιο ΑΠΕ με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ktoe) Πραγματικό μερίδιο ΑΠΕ (ktoe) 77,66 81,25 7 59,2 61,7 6 ktoe 5 4 3 18,3 19,43 2 1,34,75 Ηλιακή Βιομάζα Γεωθερμία ΣΥΝΟΛΟ Γράφημα 4. Εκτιμώμενο μερίδιο (σε ktoe) με βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και πραγματικό μερίδιο (σε ktoe) ανά τεχνολογία ΑΠΕ για το έτος 21, στη θέρμανση/ψύξη. 11/47

Πίνακας 1δ: Συνολικό τρέχον μερίδιο (τελική κατανάλωση ενέργειας) κάθε τεχνολογίας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Κυπριακή Δημοκρατία για την κάλυψη των δεσμευτικών στόχων του έτους 22 και ενδεικτική ενδιάμεση πορεία για τα μερίδια ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα των μεταφορών (kτιπ) 13, 14 Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21) Βιοαιθανόλη/βιο-ETBE Από το οποίο βιοκαύσιμα 15 άρθρο 21 παράγραφος 2 Από το οποίο εισαγόμενο 16 Βιοντίζελ 14,87 14,96 Από το οποίο βιοκαύσιμα 17 άρθρο 21,18,9 παράγραφος 2 Από το οποίο εισαγόμενο 18 8,75 1,22 Υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές Ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές Από την οποία για οδικές μεταφορές Από την οποία για μη οδικές μεταφορές Άλλα (όπως βιοαέριο, φυτικά έλαια κ.λπ.) να διευκρινιστούν Από το οποίο βιοκαύσιμα 19 άρθρο 21 παράγραφος 2 ΣΥΝΟΛΟ 14,87 14,96 13 Για τα βιοκαύσιμα λαμβάνονται υπόψη μόνο εκείνα που πληρούν τα κριτήρια αειφορίας. Βλ. άρθρο 5 παράγραφος 1 τελευταίο εδάφιο. 14 Διευκολύνει τη σύγκριση με τον πίνακα 12 των ΕΣΔΑΕ. 15 Βιοκαύσιμα που περιλαμβάνονται στο άρθρο 21 παράγραφος 2 της οδηγίας 29/28/ΕΚ. 16 Από τη συνολική ποσότητα βιοαιθανόλης/βιο-etbe. 17 Βιοκαύσιμα που περιλαμβάνονται στο άρθρο 21 παράγραφος 2 της οδηγίας 29/28/ΕΚ. 18 Από τη συνολική ποσότητα βιοντίζελ. 19 Βιοκαύσιμα που περιλαμβάνονται στο άρθρο 21 παράγραφος 2 της οδηγίας 29/28/ΕΚ. 12/47

2. Μέτρα που ελήφθησαν κατά την προηγούμενη διετία ή/και προγραμματίζονται σε εθνικό επίπεδο για την προώθηση της ανάπτυξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές λαμβανομένης υπόψη της ενδεικτικής πορείας για την επίτευξη των εθνικών στόχων ΑΠΕ όπως περιγράφονται στο δικό σας εθνικό σχέδιο δράσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. (Άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 29/28/ΕΚ) Πίνακας 2: Επισκόπηση όλων των πολιτικών και των μέτρων Όνομα και στοιχεία αναφοράς του μέτρου 1. Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων (φ/β) συνολικής ισχύος 1,1MW σε 65 δημόσια κτίρια, σχολεία και στρατόπεδα Τύπος μέτρου Χρηματοοικονομικό (Συγχρηματοδοτούμε νο έργο από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ) Αναμενόμενο αποτέλεσμα Προώθηση της εγκατάστασης ΑΠΕ σε δημόσια κτίρια Υποδειγματικός ρόλος δημοσίων κτιρίων Στοχευόμενη ομάδα ή/και δραστηριότητα Δημόσιες Υπηρεσίες / Τμήματα Υφίσταται ή έχει προγραμματιστεί Υφιστάμενο μέτρο. Δεν είχε συμπεριληφθεί στον Πίνακα 5 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Ημερομηνίες έναρξης και περάτωσης του μέτρου Ημερομηνία έναρξης: 29 Ημερομηνία περάτωσης: 21 2. Σχέδιο Παροχής Χορηγιών για επίσπευση της εγκατάστασης 82MW φ/β συστημάτων Χρηματοοικονομικό Επίσπευσης της εγκατάστασης φ/β συστημάτων από το 217 όπως είχε δηλωθεί αρχικά στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης τα έτη 212-213 Νοικοκυριά, Βιομηχανίες, Επενδυτές, Τελικοί Καταναλωτές Το υπόψη μέτρο συμπληρώνει το μέτρο Σχέδια Χορηγιών του Πίνακα 5 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Ημερομηνία έναρξης: 212 Ημερομηνία περάτωσης: 213 3. Προώθηση του οδικού φωτισμού με χρήση ηλιακής ενέργειας Χρηματοοικονομικό και ήπιου χαρακτήρα Προώθηση ΑΠΕ και δυνατότητα ηλεκτροδότησης σε περιοχές όπου δεν υπήρχε η δυνατότητα ηλεκτροδότησης Δήμοι / Κοινότητες Το υπόψη μέτρο συμπληρώνει τα μέτρα του Πίνακα 5 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Ημερομηνία έναρξης: 211

4. Εξαίρεση από υποχρέωση εξασφάλισης άδειας οικοδομής για φ/β συνολικής δυναμικότητας 2Kw Ρυθμιστικό Απλοποίηση αδειοδοτικής διαδικασίας και επίσπευση εγκατάστασης μικρών φ/β συστημάτων Νοικοκυριά, επενδυτές, εταιρείες / εγκαταστάτες φ/β συστημάτων Το υπόψη μέτρο συμπληρώνει τα μέτρα του Πίνακα 5 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Ημερομηνία έναρξης: 211 5. Αύξηση συντελεστή δόμησης σε νέα κτίρια Ρυθμιστικό Προώθηση της ενσωμάτωσης ΑΠΕ σε νέα κτίρια που προορίζονται για οργανωμένη οικιστική ανάπτυξη, βιομηχανική ανάπτυξη κ.λ.π. Νοικοκυριά, Εργοληπτικές εταιρείες, Βιομηχανίες, Επιχειρήσεις Το υπόψη μέτρο συμπληρώνει τα μέτρα του Πίνακα 5 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Το μέτρο βρίσκεται στο στάδιο της διαβούλευσης. 6. Υποχρέωση για αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων των μεταφορών με βιοκαύσιμα σε ποσοστό 2,4% ανά ενεργειακό περιεχόμενο του συνόλου των καυσίμων των μεταφορών 2 Ρυθμιστικό Αύξηση του ποσοστού των βιοκαυσίμων στις μεταφορές Εταιρείες πετρελαιοειδών Υφιστάμενο μέτρο το οποίο συμπληρώνει τα μέτρα του Πίνακα 5 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Ημερομηνία έναρξης: 21/1/211 2 Κ.Δ.Π. 431/211 14/47

2.α Να περιγραφεί η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην αξιολόγηση και τη βελτίωση των διοικητικών διαδικασιών για την άρση των κανονιστικών και μη κανονιστικών φραγμών στην ανάπτυξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. (Άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο ε) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προχωρήσει με τη λήψη των ακόλουθων μέτρων για βελτίωση των διοικητικών διαδικασιών και την άρση των εμποδίων στην προώθηση της ενέργειας από ΑΠΕ: 1. Απαλλαγή από την εξασφάλιση άδειας κατασκευής και λειτουργίας από τη ΡΑΕΚ αιολικών συστημάτων μέχρι 3kW, καθώς και φωτοβολταϊκών συστημάτων και συστημάτων βιομάζας μέχρι 2 kw. 2. Απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης πολεοδομικής άδειας για φωτοβολταϊκά συστήματα μέχρι 2 kw νοουμένου ότι εγκαθίστανται με συγκεκριμένο τρόπο και απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας για φωτοβολταϊκά συστήματα μέχρι 2 kw. 3. Παράλληλα, η διαδικασία αδειοδότησης μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού με χρήση ΑΠΕ συνολικής εγκατεστημένης ισχύς μέχρι και 5MW απαιτεί εξασφάλιση εξαίρεσης από άδεια, που είναι ένα απλό έντυπο, στο οποίο δεν ζητούνται πολλά στοιχεία. Όσο αφορά την περιβαλλοντική μελέτη, αυτή δεν απαιτείται για τις ακόλουθες περιπτώσεις: Ανεμογεννήτριες με ισχύ μέχρι και 3 kw (για ανεμογεννήτριες με ισχύ μεγαλύτερη από 31 kw απαιτείται προκαταρτική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων), Φωτοβολταϊκά με ισχύ μέχρι και 1 kw, Εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού από αξιοποίηση βιομάζας με εγκατεστημένη ισχύ μέχρι και 2KW, Εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού από κυματική ενέργεια.

Πρόσθετα, το Τμήμα Περιβάλλοντος, το οποίο αποτελεί την αρμόδια αρχή για έκδοση της Περιβαλλοντικής Άδειας, μελετά τρόπους για περαιτέρω απλοποίηση των διαδικασιών εξέτασης αιτήσεων μικρών φ/β συστημάτων, έτσι ώστε να μειωθεί σημαντικά ο χρόνος εξέτασης τους. Ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς (ΔΣΜ) δέχεται αιτήσεις για διασύνδεση με το Σύστημα Μεταφοράς, δεδομένου ότι οι αιτήσεις συνοδεύονται από σχετική άδεια της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ). Ο ΔΣΜ αποφάσισε, για χάρη βελτίωσης των διοικητικών διαδικασιών, όπως στο στάδιο της υποβολής της αίτησης διασύνδεσης να μην απαιτεί πολεοδομική ή άλλη απαιτούμενη άδεια, έτσι ώστε οι διαδικασίες των εναπομενόντων αδειών να διεξάγεται παράλληλα και να μην παρατηρείται καθυστέρηση. Επιπλέον, ο ΔΣΜ για σκοπούς ενημέρωσης του κοινού αναφορικά με τις διαδικασίες διασύνδεσης μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, έχει δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα του τα ακόλουθα: Σχεδιότυπο των Όρων Διασύνδεσης. Το σχεδιότυπο περιλαμβάνει το πλαίσιο των όρων διασύνδεσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, καθώς και τις απαιτήσεις λειτουργίας των μονάδων αυτών. Τεχνικός Οδηγός με τους όρους και τις απαιτήσεις διασύνδεσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ με το Σύστημα Διανομής. Ο Οδηγός αυτός περιγράφει λεπτομερώς όλες τις τεχνικές απαιτήσεις διασύνδεσης και λειτουργίας των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ με το Σύστημα Διανομής. Όλες οι αρμόδιες αρχές οι οποίες είναι υπεύθυνες για την έγκριση και αδειοδότηση μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ διαθέτουν ιστοσελίδες στις οποίες δίνονται όλες οι απαιτούμενες πληροφορίες στους δυνητικούς αιτητές όπως για παράδειγμα, τα έντυπα αίτησης, τη διαδικασία αδειοδότησης, κατάλογο με τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν, εξετάστηκαν, απορρίφθηκαν κ.λ.π. Πρόσθετα, ορισμένες αρμόδιες αρχές αδειοδότησης όπως είναι το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως μέσω της ιστοσελίδας του (www.publicaccess.tph.moi.gov.cy), δίνει τη δυνατότητα στο κοινό να παρακολουθήσει τα κύρια στάδια της πορείας της αίτησης για χορήγηση πολεοδομικής άδειας με την καταχώρηση του αριθμού της πολιτικής ταυτότητας. 16/47

Όλα τα πιο πάνω μέτρα έχουν βοηθήσει στην βελτίωση των διοικητικών διαδικασιών, στην άμεση και γρήγορη ενημέρωση του κοινού και στην επίσπευση της αδειοδότησης. 2.β Να περιγραφούν τα μέτρα με τα οποία εξασφαλίζεται η μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η βελτίωση του πλαισίου ή των κανόνων για την ανάληψη και τον επιμερισμό των δαπανών σύνδεσης στο δίκτυο και βελτίωσης του δικτύου. (Άρθρο 22, παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Η ΑΗΚ είναι υποχρεωμένη 21, να αγοράζει όλη την ενέργεια που διοχετεύεται στο δίκτυο Διανομής / Μεταφοράς και παράγεται από μονάδες ΑΠΕ που λαμβάνουν χορηγία ή επιδότηση, στη διατίμηση που καθορίζει η ΡΑΕΚ, νοουμένου ότι ικανοποιούνται οι τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη Σύμβαση Αγοράς μεταξύ της ΑΗΚ και του παραγωγού και στους εκάστοτε εν ισχύ Κανόνες Μεταφοράς και Διανομής 22. Επιπλέον, με βάση τους Κανόνες Μεταφοράς και Διανομής, δίνεται προτεραιότητα στους σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ στην κατανομή παραγωγής. Συγκεκριμένα, κατά την κατανομή παραγωγής οι σταθμοί από ΑΠΕ (συμπεριλαμβανομένων των σταθμών συμπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης, εφόσον δεν επηρεάζεται δυσμενώς η ασφαλής και αξιόπιστη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος. Οι σταθμοί παραγωγής από ΑΠΕ, έχουν δικαίωμα να διοχετεύσουν πρώτοι την ενέργεια τους στο Σύστημα Μεταφοράς και στο Σύστημα Διανομής, σε κάθε περίοδο εκκαθάρισης, βάσει των εντολών κατανομής. Το πιο πάνω δικαίωμα προτεραιότητας ισχύει ανεξαρτήτως της εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος. Ισχύει επίσης και στην περίπτωση αυτοπαραγωγών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ και επιθυμούν να διοχετεύσουν τυχόν πλεόνασμα τους στο Σύστημα Μεταφοράς και στο Σύστημα Διανομής. Αναφορικά με την απαιτούμενη νέα υποδομή ή/και βελτίωση του υφιστάμενου Δικτύου Μεταφοράς, ο ΔΣΜ ετοιμάζει Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Συστήματος 21 Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου με Αρ.55.734 και ημερ. 3/5/22 και Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου με Αρ. 68.21 και ημερ. 3/12/28 22 http://www.dsm.org.cy/media/attachments/transmission%2and%2distribution%2rules/kmd_3 - _June_211.pdf 17/47

Μεταφοράς. Το Δεκαετές αυτό Πρόγραμμα περιλαμβάνει όλα τα έργα ανάπτυξης του δικτύου που κρίνονται απαραίτητα ώστε να διατηρηθεί ένα ασφαλές και αξιόπιστο σύστημα το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τα νέα έργα ΑΠΕ. Ο ΔΣΜ αναθεωρεί ετησίως το Δεκαετές αυτό Πρόγραμμα Ανάπτυξης και περιλαμβάνει την αναμενόμενη παραγωγή από νέες μονάδες ΑΠΕ στη μοντελοποίηση μαζί με τα έργα υποδομής δικτύου που απαιτούνται για τη σύνδεση της. Το ετήσιο κόστος του 1ετούς Προγράμματος Ανάπτυξης περιλαμβάνεται ως «νέες προσθήκες στη βάση ρυθμιζόμενου περιουσιακού στοιχείου που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των τελών χρήσης του Συστήματος Μεταφοράς». Ο ΔΣΜ ακολουθεί τις οδηγίες/κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ ώστε να διασφαλίζεται ότι τα νέα έργα υποδομής σχεδιάζονται και προγραμματίζονται με τρόπο που να διευκολύνουν τη βέλτιστη οικονομική και λειτουργική σύνδεση έργων ΑΠΕ. Στα πλαίσια ενθάρρυνσης της χρήσης ΑΠΕ και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, η ΡΑΕΚ με σχετική Απόφασή της καθόρισε την πολιτική που αφορά τη χρέωση σύνδεσης και χρήσης του συστήματος από παραγωγούς ΑΠΕ, η οποία είναι δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα του ΔΣΜ. Με βάση την υφιστάμενη πολιτική χρέωσης ισχύουν τα ακόλουθα: Ανάληψη δαπάνης: Η μέθοδος κοστολόγησης βασίζεται κατά κύριο λόγο στη μέθοδο της ρηχής σύνδεσης. Εξαιρέσεις υπάρχουν σε περιπτώσεις που η διασύνδεση λαμβάνει χώρα σε ηλεκτρολογικά απομονωμένες περιοχές. Το κόστος της σύνδεσης υπολογίζεται στη βάση της τεχνικά αποδεκτής λύσης με το ελάχιστο κόστος. Για την περεταίρω προώθηση των επενδύσεων σε ΑΠΕ, έχουν δοθεί οικονομικά κίνητρα από το ΔΣΜ σε συνεννόηση με τη ΡΑΕΚ. Ως εκ τούτου, το κόστος σύνδεσης επιμερίζεται κατά 5%- 5% μεταξύ του ΔΣΜ και του Παραγωγού. Ο ΔΣΜ καλύπτει αυτό το κόστος μέσω των Χρεώσεων Χρήσης Δικτύου. Οι Χρεώσεις Χρήσης Δικτύου αναλαμβάνονται από όλους τους προμηθευτές (εκτός από αυτούς που αφορούν ΑΠΕ) και μετακυλίονται στους πελάτες τους, σύμφωνα με το Άρθρο Τ16.7.2 των Κανόνων Μεταφοράς και Διανομής. Η ανάληψη της δαπάνης και τα οικονομικά κίνητρα περιλαμβάνουν όλα τα άμεσα και έμμεσα έξοδα (π.χ. το κόστος του υποσταθμού και της γραμμής σύνδεσης, το κόστος των σχετικών μελετών/ σχεδίων, το κόστος των αδειών και εγκρίσεων). 18/47

Επιμερισμός δαπάνης: ο ΔΣΜ ενθαρρύνει υφιστάμενους αιτητές αιολικών πάρκων οι οποίοι επιθυμούν σύνδεση στην ίδια περιοχή να αιτηθούν ταυτόχρονα για σύνδεση τους στο δίκτυο, έτσι ώστε να κατανεμηθεί δικαιότερα μεταξύ τους το κόστος σύνδεσης τους στο δίκτυο. Το κόστος επιμερίζεται στη βάση της επιστρεπτέας δαπάνης, δηλαδή ο πρώτος αιτητής αναλαμβάνει το κόστος της σύνδεσης και αν σε κατοπινό στάδιο οποιοσδήποτε άλλος αιτητής (ΑΠΕ ή όχι) αιτηθεί σύνδεση εντός 5 χρόνων από την πρώτη σύνδεση, τότε ο πρώτος αιτητής δικαιούται επιστροφή μέρους της δαπάνης του, που καταβάλλεται από τους κατοπινούς αιτητές. Σε όλες τις περιπτώσεις ΑΠΕ εφαρμόζεται η πολιτική του 5%-5% που περιγράφτηκε πιο πάνω. 3. Να περιγραφούν τα καθεστώτα στήριξης και τα άλλα ήδη ληφθέντα μέτρα που εφαρμόζονται για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να αναφερθεί κάθε μεταβολή των μέτρων σε σχέση με εκείνα που προβλέπονται στο δικό σας εθνικό σχέδιο δράσης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. (Άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Εντός του 211 λειτούργησαν τα ακόλουθα 5 Καθεστώτα Στήριξης τα οποία περιγράφηκαν λεπτομερώς εντός του Εθνικού Σχεδίου Δράσης: 1. Σχέδια χορηγιών για παροχή οικονομικών κινήτρων υπό μορφή κυβερνητικής χορηγίας ή/και επιδότησης στον τομέα της ενθάρρυνσης της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας. 2. Επιδότηση του κεφαλαιουχικού κόστους των έργων σύνδεσης στο δίκτυο κατά 5% και επιδότηση του κόστους για εξασφάλιση των αδειών των έργων σύνδεσης, επίσης κατά 5%. 3. Κόστος επικουρικών υπηρεσιών. 4. Τέλη Χρήσης Δικτύου και απώλειες 5. Παροχή Ενισχύσεων για Επενδύσεις για Βελτίωση της Ανταγωνιστικότητας και Διαχείριση των Αποβλήτων στις Γεωργικές Εκμεταλλεύσεις Τα καθεστώτα 2, 3, 4 και 5 λειτούργησαν χωρίς καμία τροποποίηση σε σχέση με το 21 (Αναλυτική περιγραφή των Σχεδίων Χορηγιών δίνεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης). Στους Πίνακες που ακολουθούν φαίνονται οι αλλαγές μεταξύ των καθεστώτων στήριξης με αριθμό 1 που λειτούργησαν τα έτη 21 και 211 και αφορούσαν (α) φυσικά πρόσωπα 19/47

και οργανισμούς που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα (Πίνακας 3α), (β) για φυσικά και νομικά πρόσωπα καθώς και φορείς του δημοσίου που ασκούν οικονομική δραστηριότητα (Πίνακας 3β) και (γ) επιδότηση για ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ (Πίνακας 3γ). Πίνακας 3α: Αλλαγές καθεστώτων στήριξης για τα έτη 21 και 211 για φυσικά πρόσωπα και οργανισμούς που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Τεχνολογία Χορηγία για το έτος 21 Χορηγία για το έτος 211 Μικρά αιολικά συστήματα ηλεκτροπαραγωγής δυναμικότητας μέχρι 3kW. 55% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανωτάτων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 5.. 55% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανωτάτων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 51.5. Κεντρικά ηλιακά ενεργητικά συστήματα θέρμανσης νερού χρήσης. Κεντρικά ηλιακά συστήματα θέρμανσης και ψύξης χώρου. Συμπαραγωγή ηλεκτρισμού Θερμότητας / ψύξης με χρήση ΑΠΕ. Για σχολικές εφορίες, αγαθοεργά ιδρύματα, δήμους, κοινότητες και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στον βαθμό που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα, η επιχορήγηση είναι 45% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανωτάτων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 25.. Για σχολικές εφορίες, αγαθοεργά ιδρύματα, δήμους, κοινότητες και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς δίνεται επιχορήγηση 55% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανώτατων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 6.. Για οικιστικές μονάδες από φυσικά πρόσωπα, στον βαθμό που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα, θα δίνεται επιχορήγηση 55% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανώτατων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 25.. Για σχολικές εφορίες, αγαθοεργά ιδρύματα, δήμους, κοινότητες και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στον βαθμό που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα, η επιχορήγηση θα είναι 45% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανωτάτων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 85.5. Για σχολικές εφορίες, αγαθοεργά ιδρύματα, δήμους, κοινότητες και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στον βαθμό που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα, η επιχορήγηση είναι 45% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανωτάτων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 2.. Για φυσικά πρόσωπα, σχολικές εφορίες, αγαθοεργά ιδρύματα, τους δήμους, κοινότητες και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και για επενδύσεις σε οικιστικές μονάδες από φυσικά πρόσωπα, στον βαθμό που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα, θα δίνεται επιχορήγηση 55% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού υπό τον περιορισμό των ανώτατων επιλέξιμων δαπανών. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 2. για συστήματα θέρμανσης χώρου και 5. για συστήματα θέρμανσης και ψύξης χώρου. 3% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού. Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 16. ανά μονάδα. 2/47

Πίνακας 3β: Αλλαγές καθεστώτων στήριξης για τα έτη 21 και 211 για φυσικά και νομικά πρόσωπα καθώς και φορείς του δημοσίου που ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Τεχνολογία Χορηγία για το έτος 21 Χορηγία για το έτος 211 Παραγωγή θερμότητας / ψύξης από βιομάζα. Παραγωγή βιοκαυσίμων. 15% ή 25% ή 35% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού, ανάλογα με την κατηγορία της επιχείρησης (μεγάλη, μεσαία, μικρή). Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 3. ανά μονάδα. 15% ή 25% ή 35% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού, ανάλογα με την κατηγορία της επιχείρησης (μεγάλη, μεσαία, μικρή). Το μέγιστο ποσό χορηγίας είναι 2. ανά μονάδα. Πίνακας 3γ: Αλλαγές καθεστώτων στήριξης για τα έτη 21 και 211 για φυσικά πρόσωπα και οργανισμούς που δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Τεχνολογία Οικιστικά φωτοβολταϊκά συστήματα, ενωμένα με το δίκτυο. Μικρά εμπορικά φωτοβολταϊκά συστήματα, δυναμικότητας μέχρι 2kW, ενωμένα με το δίκτυο. Μεγάλα εμπορικά φωτοβολταϊκά συστήματα, δυναμικότητας από 21 μέχρι 15kW, ενωμένα με το δίκτυο. Επιδότηση κιλοβατώρας που διοχετεύεται στο δίκτυο για το έτος 21,38/kWh για συστήματα μέχρι 2kW,36/kWh,34/kWh Επιδότηση κιλοβατώρας που διοχετεύεται στο δίκτυο για το έτος 211,35/kWh για συστήματα μέχρι 7Kw,31/kWh,31/kWh Επιπλέον, το 211 μέσω νομοθεσίας επιβλήθηκε υποχρέωση για αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων των μεταφορών με βιοκαύσιμα σε ποσοστό 2,4% ανά ενεργειακό περιεχόμενο του συνόλου των καυσίμων των μεταφορών. 3.1. Να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ηλεκτρική ενέργεια για την οποία χορηγείται στήριξη κατανέμεται στους τελικούς καταναλωτές για τους σκοπούς του άρθρου 3 παράγραφος 6 της οδηγίας 23/54/ΕΚ. (Άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Στο παρόν στάδιο, όπως αναφέρθηκε και στην Ερώτηση 2β, η ΑΗΚ, που είναι ο κύριος προμηθευτής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, είναι υποχρεωμένη, με βάση Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου και μέσω των Σχεδίων Χορηγιών, να αγοράζει όλη την ενέργεια που διοχετεύεται στο δίκτυο Διανομής / Μεταφοράς και παράγεται από μονάδες ΑΠΕ που λαμβάνουν χορηγία ή επιδότηση, στη διατίμηση που καθορίζει η ΡΑΕΚ, νοουμένου ότι ικανοποιούνται οι τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη 21/47

Σύμβαση Αγοράς μεταξύ της ΑΗΚ και του παραγωγού και στους εκάστοτε εν ισχύ Κανόνες Μεταφοράς και Διανομής. Η ΑΗΚ, αποστέλλει στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού την μηνιαία παραγωγή ηλεκτρισμού από τις μονάδες ΑΠΕ που λαμβάνουν στήριξη και δημοσιεύει στην Ετήσια Έκθεση της, το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή για ενημέρωση και των καταναλωτών. Πρόσθετα, όλες οι μονάδες οι οποίες παράγουν ηλεκτρισμό από ΑΠΕ για να τύχουν επιδότησης θα πρέπει να υποβάλλουν στο Ειδικό Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞΕ εγγύηση προέλευσης για την ποσότητα ηλεκτρισμού που έτυχε χρηματοδοτικής στήριξης. Το ΥΕΒΤ δημοσιεύει τα στοιχεία αυτά σε ετήσια βάση. 4. Να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο, ανάλογα με την περίπτωση, που έχουν διαμορφωθεί τα καθεστώτα στήριξης ώστε να λαμβάνουν υπόψη εφαρμογές των ΑΠΕ που παρέχουν πρόσθετο όφελος, αλλά ενδέχεται να έχουν υψηλότερο κόστος, συμπεριλαμβανομένων βιοκαυσίμων από απόβλητα, κατάλοιπα, μη εδώδιμες κυτταρινούχες ύλες και λιγνοκυτταρινούχες ύλες. (άρθρο 22, παράγραφος 1 στοιχείο γ) της οδηγίας 29/28/EK). Προς το παρών τα καθεστώτα στήριξης δεν λαμβάνουν υπόψη εφαρμογές ΑΠΕ που μπορεί να επιφέρουν πρόσθετο όφελος, αλλά είναι δυνητικά πιο ακριβές, όπως είναι για παράδειγμα τα βιοκαύσιμα από απόβλητα που μετρούν διπλά στο στόχο. Η πρακτική που ακολουθείται για τον υπολογισμό του ύψους και της έντασης της χορηγίας / επιδότησης λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα: το εγχώριο δυναμικό των ΑΠΕ ανά τεχνολογία, το κόστος, την ωριμότητα, την απόδοση, την προοπτική, την εξέλιξη και την κοινωνική αποδοχή κάθε τεχνολογίας, την ασφάλεια λειτουργίας του δικτύου και τις δυνατότητες που παρουσιάζει κάθε τεχνολογία όσο αφορά την εφεδρεία. Συγκεκριμένα, για τις τεχνολογίες ΑΠΕ που χρησιμοποιούνται στην ηλεκτροπαραγωγή, το ύψος της επιδότησης υπολογίζεται με τρόπο που να λαμβάνει υπόψη το κόστος της κάθε τεχνολογίας, τα επιτόκια δανεισμού, τις τιμές για αγορά ή ενοικίαση της γης, τον πληθωρισμό και άλλες παραμέτρους, ούτως ώστε η επένδυση να παρουσιάζει εσωτερικό βαθμός απόδοσης (IRR) γύρω στο 12%. 22/47

5. Να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος εγγύησης της προέλευσης της ηλεκτρικής ενέργειας, της θέρμανσης και της ψύξης από ΑΠΕ και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας του συστήματος και της προστασίας του από απάτες. (Άρθρο 22, παράγραφος 1 στοιχείο δ) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Η Κυπριακή Δημοκρατία λειτουργεί σύστημα εγγύησης προέλευσης της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά δεν υπάρχουν προς το παρών σκέψεις για δημιουργία συστήματος εγγύησης προέλευσης θέρμανσης και ψύξης από ΑΠΕ. Με βάση τον περί της Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας Νόμο του 26 23, καθώς και τη νέα Ρυθμιστική Απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου 24, η Κυπριακή Νομοθεσία έχει εναρμονιστεί πλήρως με το άρθρο 15 για τις εγγυήσεις προέλευσης της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ. Ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς, ως ο εξουσιοδοτημένος εκδότης, έχει θέσει σε λειτουργία από τον Δεκέμβριο του 21 το ηλεκτρονικό μητρώο τόσο για τις εγγυήσεις προέλευσης από ΑΠΕ όσο και τις εγγυήσεις προέλευσης από Συμπαραγωγή Υψηλής Απόδοσης. Την 1 η Φεβρουαρίου 211, ο ΔΣΜ εξέδωσε την 1 η ηλεκτρονική εγγύηση προέλευσης για το 1 ο αιολικό πάρκο που ολοκληρώθηκε στην Κύπρο. Ο ΔΣΜ έχει λάβει σειρά από μέτρα αναφορικά με τη διασφάλιση της αξιοπιστίας του συστήματος και της προστασίας του από απάτες, πέραν από αυτά που περιγράφονται στην Οδηγία (δημιουργία ενός ηλεκτρονικού μητρώου, έκδοση εγγυήσεων προέλευσης με μοναδικό αριθμό αναγνώρισης). Καταρχήν, ο σχεδιασμός του ηλεκτρονικoύ μητρώου έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε να ενσωματώνει τις πραγματικές μετρήσεις, όπως αυτές λαμβάνονται μέσω τηλεμέτρησης, από τους μετρητές της ηλεκτρικής ενέργειας που τοποθετούνται στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ. Σε κάθε μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ τοποθετούνται δύο μετρητές (κύριος μετρητής και μετρητής ελέγχου) οι οποίοι είναι πιστοποιημένοι, ελεγμένοι και σφραγισμένοι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Πρόσθετα, σε κάθε μονάδα ΑΠΕ έχουν ληφθεί τέτοια μέρα 23 Ν.162(Ι)/26 24 Ρυθμιστική απόφαση 2/21 δυνάμει του άρθρου 21 του Νόμου 162(Ι)/26 23/47

που να αποτρέπουν την εισαγωγή ηλεκτρισμού από συμβατικές πηγές εντός του δικτύου ή μέσω άλλων διασυνδέσεων. Επιπλέον, κάθε μονάδα παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ επιθεωρείται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να διασφαλίζεται ότι η παραγωγή η οποία καταγράφεται προέρχεται αποκλειστικά από ΑΠΕ. Τέλος, ο ΔΣΜ έχει ετοιμάσει Τεχνικό Εγχειρίδιο το οποίο περιλαμβάνει όλη τη διαδικασία λειτουργίας του ηλεκτρονικού μητρώου και έχουν ληφθεί όλα τα αναγκαία μέτρα για ελεγχόμενη πρόσβαση στο ηλεκτρονικό μητρώο (μόνο με εισαγωγή του ονόματος του εξουσιοδοτημένου χρήστη και του κωδικού πρόσβασης), παροχή σχετικής τεκμηρίωσης και λεπτομερή έλεγχο του κάθε στάδιο της διαδικασίας έκδοσης της εγγύησης προέλευσης. 24/47

6. Να περιγραφούν οι εξελίξεις κατά την προηγούμενη διετία όσον αφορά την διαθεσιμότητα και τη χρήση πηγών βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς. (Άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο ζ) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Πίνακας 4: Εφοδιασμός με βιομάζα για ενεργειακή χρήση Ποσότητα εγχώριας πρώτης ύλης ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ (tn) Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21) Πρωτογενής ενέργεια από εγχώρια πρώτη ύλη (kτιπ) Έτος Ν-2 (29) Εφοδιασμός βιομάζας για θέρμανση και ηλεκτρική ενέργεια: Άμεσος εφοδιασμός με βιομάζα ξύλου από δάση και άλλη δασωμένη γη για την παραγωγή ενέργειας (προϊόντα υλοτομίας κλπ.) 3184 βιομάζα ξύλου 519 βιομάζα ξύλου Έμμεσος εφοδιασμός με βιομάζα ξύλου (κατάλοιπα και παραπροϊόντ α από τη βιομηχανία ξύλου κλπ.) 846 υπολείμματα ξύλου 9555 Κατεργασμέν ο ξυλοκαύσιμο 858 υπολείμματα ξύλου 5693 Κατεργασμένο ξυλοκαύσιμο Έτος Ν-1 (21) Ποσότητα εισαγόμενης πρώτης ύλης από την ΕΕ και εκτός ΕΕ Έτος Ν-2 (29) 1,15 1,87 443 βιομάζα ξύλου,3 3,44,31 2,5 985 Κατεργασμένο ξυλοκαύσιμο Έτος Ν-1 (21) 224 βιομάζα ξύλου 9537 Κατεργασμένο ξυλοκαύσιμο Πρωτογενής ενέργεια από εισαγόμενη πρώτη ύλη από την ΕΕ και εκτός ΕΕ (kτιπ) Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21),16,8 3,53 3,43 Ενεργειακές καλλιέργειες (χλόες κλπ.) δέντρα βραχείας περιόδου εναλλαγής (να προσδιοριστ ούν) Γεωργικά παραπροϊόντ α/επεξεργασ μένα κατάλοιπα και παραπροϊόντ α αλιείας ** Βιομάζα από απόβλητα (αστικά, βιομηχανικά κλπ.) 36 Συσσωματώματα ξύλου (pellets) 33 Συσσωματώμα τα ξύλου (pellets) 13 Ελαιοπυρήνε ς 4188 Κρεατάλευρα 458 Βιοαποικοδο μήσιμο κλάσμα 136 Ελαιοπυρήνες 3245 Κρεατάλευρα 1241 Βιοαποικοδομ ήσιμο κλάσμα ελαστικών,9 1,59,26,1 1,23,66 333 Ελαιοπυρήνες 14272 Ιλύς από αστικά απόβλητα 16978 Ιλύς από αστικά απόβλητα,1 2,33 4,42,1 7,3

ελαστικών Άλλα (να προσδιοριστ ούν) 883 Βιοαποικοδομήσι μο κλάσμα RDF 3,24 Βιοαέριο από ζωικά και αστικά απόβλητα 5,41 Βιοαέριο από ζωικά και αστικά απόβλητα,43 Εφοδιασμός βιομάζας για μεταφορές: Κοινές αροτραίες καλλιέργειες για βιοκαύσιμα (να προσδιοριστ ούν οι κύριοι τύποι) Ενεργειακές καλλιέργειες (χλόες κλπ.) δέντρα βραχείας περιόδου εναλλαγής για βιοκαύσιμα (να προσδιοριστ ούν οι κύριοι τύποι) Άλλα (να προσδιοριστ ούν) 16711 Βιοκαύσιμα από κραμβέλαιο, σογιέλαιο, φοινικέλαιο, καλαμποκέλαιο 16813 Βιοκαύσιμα από κραμβέλαιο, σογιέλαιο, φοινικέλαιο, καλαμποκέλαι ο 14,87 14,96 21 Βιοκαύσιμα από χρησιμοποιη μένα τηγανέλαια 1 Βιοκαύσιμα από χρησιμοποιημέ να τηγανέλαια,19,9 Πίνακας 4α. Τρέχουσα εγχώρια χρήση γεωργικής γης για την παραγωγή καλλιεργειών προοριζόμενων αποκλειστικά για ενέργεια (ha) Χρήση γης 1. Γη χρησιμοποιούμενη για κοινές αροτραίες καλλιέργειες (σιτάρι, ζαχαρότευτλα, κλπ.) και ελαιούχους σπόρους (αγριοκράμβη, ηλιόσπορο κλπ.) (Να προσδιοριστούν οι κύριοι τύποι) 2. Γη χρησιμοποιούμενη για δέντρα βραχείας περιόδου εναλλαγής (ιτιές, λεύκες). (Να προσδιοριστούν οι κύριοι τύποι) 3. Γη χρησιμοποιούμενη για άλλες ενεργειακές καλλιέργειες όπως χλόες (φαλαρίδα η καλαμοειδής, panicum virgatum (switch grass), ευλαλία), σόργο. (Να προσδιοριστούν οι κύριοι τύποι) Επιφάνεια (ha) Έτος Ν-1 Έτος Ν-2 (29) (21) * * * * * * *Το 29 και το 21 δεν γινόταν χρήση γεωργικής γης για παραγωγή καλλιεργειών προοριζόμενων αποκλειστικά για ενέργεια 26/47

7. Να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με αλλαγές στις τιμές των πρώτων υλών και στη χρήση γης στο κράτος μέλος σας κατά την προηγούμενη διετία, οι οποίες συνδέονται με αυξημένη χρήση βιομάζας και άλλων μορφών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Να παρασχεθούν όπου υπάρχουν τα στοιχεία αναφοράς σε σχετική τεκμηρίωση σχετικά με τις εν λόγω επιπτώσεις στη χώρα σας. (Άρθρο 22, παράγραφος 1 στοιχείο η) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Δεν έχουμε πληροφορηθεί για αλλαγές στις τιμές των πρώτων υλών και στη χρήση γης οι οποίες να συνδέονται με την αυξημένη χρήση βιομάζας και άλλων μορφών ενέργειας από ΑΠΕ για τα έτη 29 και 21, γιατί στην Κύπρο δεν υπήρξε χρήση γεωργικής γης για παραγωγή ενεργειακών καλλιεργειών ή καλλιεργειών που προορίζονταν αποκλειστικά για ενεργειακούς σκοπούς. Ο λόγος είναι ότι ο αγροτικός τομέας της Κύπρου δεν μπορεί να στηρίξει την ενεργειακή αξιοποίηση σημαντικών ποσοτήτων προϊόντων ή παραπροϊόντων από γεωργία και δασοκομία, κυρίως λόγω του υδατικού προβλήματος του νησιού, και της έλλειψης και του μικροτεμαχισμού της γεωργικής γης. Πρόσθετα, η απουσία μεγάλων ποσοτήτων δασικής βιομάζας δεν αφήνει πολλά περιθώρια εκμετάλλευσης της δασικής βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς. Παραμένει λοιπόν γεγονός ότι στην Κύπρο η πλειοψηφία των εγχώριων γεωργικών προϊόντων και παραπροϊόντων χρησιμοποιούνται σε τροφές και ζωοτροφές και όχι για ενεργειακούς σκοπούς. Επιπλέον, η Κυπριακή Δημοκρατία προωθεί τη χρήση, ως πρώτης ύλης για παραγωγή ενέργειας από βιομάζα, τα κτηνοτροφικά, αστικά και βιομηχανικά λύματα και συνεπώς δεν υπήρχαν, αλλά ούτε αναμένεται στο εγγύς μέλλον να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις σε άλλους τομείς που βασίζονται στη γεωργία και τη δασοκομία λόγω των ενεργειακών αναγκών της χώρας, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αλλαγή των τιμών των πρώτων υλών και της χρήσης της γης. 8. Να περιγραφεί η εξέλιξη και το μερίδιο των βιοκαυσίμων που παράγονται από απόβλητα, κατάλοιπα, μη εδώδιμες κυτταρινούχες ύλες και λιγνοκυτταρινούχες ύλες. (Άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο θ) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Τα έτη 29 και 21 παράγονταν στην Κύπρο πολύ μικρές ποσότητες βιοκαυσίμων από χρησιμοποιημένα φυτικά έλαια τα οποία κατατάσσονται στον κατάλογο των αποβλήτων, και μετρούν διπλά στον στόχο, σύμφωνα με το Άρθρο 21 παράγραφος 2 της οδηγίας 29/28/ΕΚ. Στον Πίνακα που ακολουθεί δίνονται οι ποσότητες. 27/47

Πίνακας 5: Παραγωγή και κατανάλωση βιοκαυσίμων του άρθρου 21 παράγραφος 2 (kτιπ) Βιοκαύσιμα του άρθρου 21 παράγραφος 2 25 Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21) Παραγωγή βιοκαύσιμο από χρησιμοποιημένα φυτικά έλαια,26,9 Κατανάλωση βιοκαύσιμο από χρησιμοποιημένα φυτικά έλαια,26,9 Συνολική παραγωγή βιοκαυσίμων του άρθρου 21 παράγραφος,26,9 2 Συνολική κατανάλωση βιοκαυσίμων του άρθρου 21,26,9 παράγραφος 2 Μερίδιο % των βιοκαυσίμων του άρθρου 21 παράγραφος 2 επί του συνόλου των ΑΠΕ-Μ 1,7%,6% 9. Να παρασχεθούν πληροφορίες σχετικά με τις εκτιμώμενες επιπτώσεις της παραγωγής βιοκαυσίμων και βιορευστών στην βιοποικιλότητα, τους υδάτινους πόρους, την ποιότητα των υδάτων και την ποιότητα του εδάφους στην χώρα σας κατά την προηγούμενη διετία. Κατά τα έτη 29 21 δεν υπήρχε στην Κύπρο παραγωγή βιοκαυσίμων και βιορευστών από εγχώρια βιομάζα ώστε να παρατηρηθούν επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα, τους υδάτινους πόρους, την ποιότητα των υδάτων και του εδάφους. Η παραγωγή προερχόταν αποκλειστικά από εισαγόμενη πρώτη ύλη η οποία επεξεργάζεται στην Κύπρο και από μικρή ποσότητα εγχώριων χρησιμοποιημένων φυτικών ελαίων. 1. Να εκτιμηθεί η καθαρή εξοικονόμηση θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (άρθρο 22, παράγραφος 1 στοιχείο ια) της οδηγίας 29/28/EK). Στο Παράρτημα Ι δίνεται αναλυτική περιγραφή της μεθοδολογίας υπολογισμού της καθαρής εξοικονόμησης θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στους τομείς του ηλεκτρισμού, θέρμανσης/ψύξης και μεταφορών. 25 Βιοκαύσιμα που παράγονται από απόβλητα, κατάλοιπα, μη εδώδιμες κυτταρινούχες ύλες και λιγνοκυτταρινούχες ύλες. 28/47

Πίνακας 6: Εκτιμώμενη εξοικονόμηση θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (τόνοι ισοδύναμου CO2) Περιβαλλοντικές πτυχές Έτος Ν-2 (29) Έτος Ν-1 (21) Συνολική εκτιμώμενη καθαρή εξοικονόμηση θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 28795 39844 - Εκτιμώμενη εξοικονόμηση θερμοκηπιακών αερίων από τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 8521 2548 - Εκτιμώμενη εξοικονόμηση θερμοκηπιακών αερίων από τη χρήση ανανεώσιμων πηγών για θέρμανση και ψύξη 253898 26864 - Εκτιμώμενη εξοικονόμηση θερμοκηπιακών αερίων από τη ανανεώσιμων πηγών στις μεταφορές 18376 2656 29/47

11. Να αναφερθεί (για την προηγούμενη διετία) και να εκτιμηθεί (για τα επόμενα έτη μέχρι το 22) το πλεόνασμα/έλλειμμα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε σύγκριση με την ενδεικτική πορεία που θα μπορούσε να μεταφερθεί προς/να εισαχθεί από άλλα κράτη μέλη ή/και τρίτες χώρες, καθώς και το εκτιμώμενο δυναμικό για κοινά έργα μέχρι το 22. (Άρθρο 22, παράγραφος 1 στοιχείο ιγ) της οδηγίας 29/28/EK). Η Κυπριακή Δημοκρατία στοχεύει στην επίτευξη των δεσμευτικών της στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χρησιμοποιώντας μόνο την εγχώρια παραγωγή και δεν αναμένεται να χρησιμοποιήσει τους μηχανισμούς συνεργασίας. Παρόλα αυτά, δεν αποκλείει κυρίως την προοπτική συμμετοχής σε κοινά έργα με άλλα κράτη μέλη ή/και με τρίτες χώρες. Πίνακας 7: Τρέχον και εκτιμώμενο πλεόνασμα ή/και έλλειμμα (-) παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε σύγκριση με την ενδεικτική πορεία, που θα μπορούσε να μεταβιβαστεί προς/να εισαχθεί από άλλα κράτη μέλη ή/και τρίτες χώρες στην Κυπριακή Δημοκρατία (kτιπ) 26, 27 Τρέχον/εκτιμώμενο πλεόνασμα/έλλειμα παραγωγής (Να γίνει διάκριση ανά τύπο ανανεώσιμης πηγής ενέργειας και ανά προέλευση/προορισμό της εισαγωγής/εξαγωγής) Έτος Ν-2 Έτος Ν-1 211 212 213 214 215 216 217 218 219 22 (29) (21) -11,43 33 39 34 46 3 42 57 34 21 Στον Πίνακα 7 το μικρό έλλειμμα σε κτιπ που αναγράφεται για το 21 αναφέρεται στη σύγκριση του πραγματικού ποσοστού ΑΠΕ για το έτος και αυτού που είχε δηλωθεί στον Πίνακα 4α του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και όχι της ενδεικτικής πορείας που ορίζεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας. Το εκτιμώμενο πλεόνασμα που αναγράφεται για τα έτη 211-219, ταυτίζεται με αυτό του Πίνακα 9 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, επειδή στο παρόν στάδιο δεν έχουν αλλάξει οι εκτιμήσεις της Κύπρου όσον αφορά τον υπολογισμό και την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε σύγκριση με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης. 26 Να χρησιμοποιηθούν τρέχοντα στοιχεία για να αναφερθεί το πλεόνασμα παραγωγής κατά τη διετία που προηγείται της υποβολής της έκθεσης και εκτιμήσεις για τα επόμενα έτη μέχρι το 22. Σε κάθε έκθεση, το κράτος μέλος μπορεί να διορθώνει τα δεδομένα των προηγούμενων εκθέσεων. 27 Κατά τη συμπλήρωση του πίνακα για το έλλειμμα παραγωγής να χρησιμοποιηθούν αρνητικοί αριθμοί (π.χ. x kτιπ).

11.1. Να παρασχεθούν λεπτομερή στοιχεία για τις στατιστικές μεταβιβάσεις, τα κοινά έργα και τους κανόνες λήψης αποφάσεων για κοινά καθεστώτα στήριξης. Στο παρόν στάδιο δεν υπάρχουν καθορισμένες εθνικές διαδικασίες για τις ρυθμίσεις που αφορούν στατιστική μεταβίβαση ή κοινά έργα ή/και κοινά καθεστώτα στήριξης, όμως προωθείται νομοθεσία (η οποία αναμένεται να εγκριθεί τέλος του 212 αρχές του 213) στην οποία θα περιγράφονται οι διαδικασίες οι οποίες θα διέπουν τη λήψη αποφάσεων για κοινά έργα, στατιστικές μεταβιβάσεις και κοινά καθεστώτα στήριξης. 12. Να παρασχεθούν πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο εκτιμήθηκε το μερίδιο βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων στα απόβλητα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας, και για τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωση και την επαλήθευση των εκτιμήσεων αυτών. (Άρθρο 22, παράγραφος 1 στοιχείο ιδ) της οδηγίας 29/28/ΕΚ). Στο παρόν στάδιο δεν υπάρχει στην Κύπρο παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από οικιακά απόβλητα. Να σημειωθεί ότι στην πρώτη έκθεση προόδου (έκθεση 211) τα κράτη μέλη καλούνται να περιγράψουν τις προθέσεις τους σχετικά με τα ζητήματα που καλύπτονται από το άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχεία α) έως γ). Επιπλέον, τα κράτη καλούνται επίσης να υποβάλλουν οιανδήποτε άλλη πληροφορία θεωρούν χρήσιμη για την συγκεκριμένη περίπτωση της ανάπτυξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στο οικείο κράτος μέλος. 13. Άρθρο 22, παράγραφος 3 στοιχείο α): Το Κράτος Μέλος επισημαίνει κατά πόσο προτίθεται να δημιουργήσει ενιαίο διοικητικό φορέα αρμόδιο για την επεξεργασία των αιτήσεων χορήγησης άδειας, πιστοποίησης και έκδοσης αδειών λειτουργίας για τις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και για την παροχή βοήθειας στους αιτούντες. Δεν υπάρχουν στο παρόν στάδιο σχέδια για τη δημιουργία ενιαίου διοικητικού φορέα αρμόδιου για την επεξεργασία των αιτήσεων χορήγησης όλων των αδειών, πιστοποιήσεων αδειών λειτουργίας εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχει όμως δημιουργηθεί από το 22, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου 28, Επιτροπή η οποία απαρτίζεται από όλες τις Υπηρεσίες / Τμήματα / Ανεξάρτητες Αρχές, οι οποίες είναι αρμόδιες για την έκδοση των 28 Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου με Αρ.55.734 και ημερ. 3/5/22

απαραίτητων αδειών τον γενικό συντονισμό της οποίας έχει το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, αρμόδιο για θέματα ενέργειας. 14. Άρθρο 22, παράγραφος 3 στοιχείο β): Το Κράτος Μέλος επισημαίνει κατά πόσο προτίθεται να προβλέψει την αυτόματη έκδοση πολεοδομικής άδειας και άδειας δόμησης για εγκατάσταση παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές όταν ο αρμόδιος για την έκδοση τέτοιων αδειών οργανισμός δεν έχει αντιδράσει εντός των καθορισμένων προθεσμιών. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν προτίθεται στο παρόν στάδιο να προχωρήσει στην υιοθέτηση ενός τέτοιου μέτρου. 15. Άρθρο 22, παράγραφος 3 στοιχείο γ): Το Κράτος Μέλος επισημαίνει κατά πόσο προτίθεται να καθορίσει γεωγραφικές τοποθεσίες κατάλληλες για την εκμετάλλευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον χωροταξικό σχεδιασμό και για την εγκατάσταση τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης. Το 1982, ο Περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμος τροποποιήθηκε με τη θεσμοθέτηση της Δήλωσης Πολιτικής, η οποία αποτελεί ένα γενικευμένο πλαίσιο χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής. Η Δήλωση Πολιτικής αποτελείται σήμερα από γραπτό κείμενο, με συνοδευτικούς επεξηγηματικούς χάρτες και διαγράμματα, το οποίο περιλαμβάνει γενικές και εξειδικευμένες πολιτικές κατά θεματική ενότητα και τύπο ανάπτυξης (συμπεριλαμβανομένων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας). Αναπόσπαστο μέρος της Δήλωσης Πολιτικής αποτελούν, επίσης, τα λεπτομερή σχέδια Πολεοδομικών Ζωνών και άλλων ειδικών εγγράφων που δημοσιεύονται για επιμέρους διοικητικές περιοχές. Σε ορισμένες διοικητικές περιοχές δεν έχουν καθορισθεί Πολεοδομικές Ζώνες, αλλά μόνο Όρια Ανάπτυξης, ενώ σε άλλες το Όριο Ανάπτυξης προκύπτει μέσα από την ερμηνεία των προνοιών του γραπτού κειμένου της Δήλωσης Πολιτικής. Πρόσθετα, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο ο Υπουργός Εσωτερικών έκδωσε την Εντολή 2 29, αναφορικά με τη χωροθέτηση των Μονάδων Παραγωγής Ενέργειας από ΑΠΕ, ενώ το 29 εκδόθηκε τροποποιημένο κείμενο της Δήλωσης Πολιτικής 3 και τροποποίηση της πιο πάνω εντολής 31. Επιπλέον, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως ετοίμασε Συμβουλευτικό / Ενδεικτικό Χάρτη για την ανάπτυξη αιολικών πάρκων. 29 Εντολή 2 του 26 του Υπουργού Εσωτερικών 3 http://www.moi.gov.cy/moi/tph/tph.nsf/all/551f83a5ef3b394c225783e4953/$file/tropopoiisi_keim enoy_dilosis_politikis_29.pdf 31 Τροποποίηση Εντολής 2 με ημερ. 19/3/29 32/47