39ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-15 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Τμήμα Α7 Ανακαλύπτοντας τον κρυμμένο αρχιτεκτονικό θησαυρό της γειτονιάς μας
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΨΕΛΗΣ Η Κυψέλη είναι μια από τις παλαιότερες ιστορικές συνοικίες της Αθήνας Ως τοποθεσία εμφανίζεται σε χάρτη πόλεως των Αθηνών το 1860. Έχουμε ένταξή της στο σχέδιο της πόλης το 1887 και οριοθέτησή της το 1908. Σήμερα είναι μια από τις πιο πυκνοδομημένες συνοικίες του Λεκανοπεδίου της Αθήνας. Τα σημερινά της όρια είναι η οδός Πατησίων στα δυτικά, το Πεδίον του Άρεως στα νότια, τα Τουρκοβούνια στα ανατολικά και ο δήμος Γαλατσίου στα βόρεια.
Στις αρχές του 20ου αι. μ.χ. η Κυψέλη ήταν τόπος δεντρόφυτος, γεμάτος πηγές με άφθονα νερά, ρέματα ποτάμια, και μια ιππευτική σχολή. Αποτελούσε χώρο εκδρομής και αναψυχής των Αθηναίων της τότε εποχής. Στο κέντρο της περιοχής Κυψέλης (οδός Κυψέλης 56) στα μέσα του 19ου αι. έζησε ο Ναύαρχος Κανάρης σε μια αγροτική έπαυλη της τότε εποχής. Αυτός είναι και ο λόγος που η κεντρική πλατεία της Κυψέλης από το 1937, οπότε και μεταφέρθηκε το άγαλμά του, φιλοτεχνημένο από το Λ. Φυτάλη, εκεί, ονομάζεται επισήμως «Πλατεία Πυρπολητού Κωνσταντίνου Κανάρη».
Η κατασκευή μεγάλου αριθμού μονοκατοικιών και των πρώτων πολυκατοικιών άρχισε τη δεκαετία του 1930. Κτισμένες από εμπνευσμένους αρχιτέκτονες, σε στυλ Art Deco και Bauhaus, πολυτελείς, σύγχρονες με τις αντίστοιχες της περιοχής Κολωνακίου, συνετέλεσαν στη δημιουργία ενός ακόμη Αθηναϊκού πόλου γραμμάτων, τεχνών και διανόησης.ένα παράδειγμα αποτελεί η πολυκατοικία Λαναρά (Φωκίωνος Νέγρη 23 και Επτανήσου), κτισμένη το 1938 και σχεδιασμένη από τον μηχανικό Ι. Ζολώτα
Όμως, αντιπροσωπευτικά κτίρια αυτής της περιόδου είναι διάσπαρτα σε όλη την περιοχή. Στις δεκαετίες του 1950 και 1960 κατασκευάζονται πολυκατοικίες με διαμερίσματα ευήλια, ευρύχωρα, με πολλές ανέσεις και ακριβά. Δημιουργούνται ισόγεια καταστήματα στους δρόμους και ευνοείται η ανάπτυξη εμπορικών κέντρων με είδη εξαιρετικής ποιότητας και σχεδιασμού ελληνικά και ξένα. Η πλατεία Κυψέλης, η οδός Πατησίων, η οδός Κυψέλης, η Φωκίωνος Νέγρη και η Πλατεία Αμερικής αποτελούν κέντρα αστικής αριστοκρατικότητας, καλού γούστου, φινέτσας και ομορφιάς. Η περιοχή γίνεται ένα τμήμα της καρδιάς της μόδας στην Αθήνα.
Η κινηματογραφική Φωκίωνος Νέγρη μπορεί να είναι ένας κατασκευασμένος μύθος, όμως η πραγματική με τα ζαχαροπλαστεία και ταβραδινά κέντρα της, υπήρξε σημείο αναφοράς για το ελληνικό «σταρ σύστεμ» τη χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου. Η Φωκίωνος Νέγρη φτιάχτηκε την δεκαετία του 30 πάνω στα ίχνη ενός ρέματος, το οποίο άρχιζε από τα Τουρκοβούνια, στις δεκαετίες του 50 & 60 αποτέλεσε κοσμικό κέντρο της αστικής κοινωνίας της Κυψέλης, η οποία συγκέντρωνε αρκετούς καλλιτέχνες του κινηματογράφου και του θεάτρου.
ΙΣΤΟΡΙΣΜΟΣ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ 19 ος αιώνας
Κυπρου 43- Πλατεια Αμερικης
ΕΚΛΕΚΤΙΚΙΣΜΟΣ 19 ος αιώνας Ο Εκλεκτισμός εμφανίστηκε στο β μισό του 19 ου αιώνα, σαν μια προσπάθεια ανανέωσης του μορφολογικού λεξιλογίου, με ανάμειξη διακοσμητικών στοιχείων από διάφορα στυλ.
Ο μοντερνισμός Δεκαετία 1930
«Η πόλη είναι η μνήμη της, μάλλον οι μνήμες των ανθρώπων της, αυτών που έζησαν κι αυτών που τη ζουν τώρα, συνυφασμένες αξεδιάλυτα σ ένα συνεχές χωροχρόνου άλλοτε ορατό κι άλλοτε κρυμμένο, πάντα εκεί, πάντα εδώ, περιμένει να το δούμε, να μας μιλήσει, να μας παρωθήσει σε αυτογνωσία.» Ν.ΞΥΔΑΚΗΣ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Στα πλαίσια της εργασίας μας επισκεφθήκαμε δρόμους στην περιοχή τους σχολείου και καταγράψαμε τα ενδιαφέροντα κτίρια και στοιχεία
ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΥΨΕΛΗΣ Γύρω από την πλατεία Κυψέλης υπάρχουν κτήρια τα οποία είναι παλαιότερα από αυτά της υπόλοιπης περιοχής της μελέτης μας πάνω από την πλατεία και της προσδίδουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα.
Πλ. Κυψέλης: Χαρακτηριστικά παραδείγματα: Οδός Υακίνθου-Φαιδριάδων
Πλ. Κυψέλης: Χαρακτηριστικά παραδείγματα: Πλατεία Κυψέλης-Οδός Κύπρου Οδός Υακύνθου-Κύπρου
Πλ. Κυψέλης: Υπάρχουν και πολυκατοικίες επηρεασμένες από τον μοντερνισμό και την μεσοπολεμική αρχιτεκτονική οι οποίες είναι μεταγενέστερες, (των δεκαετιών '60 και 70) Οδός Πυθείας
Πλ. Κυψέλης: Οδός Βελβενδού Πυθείας Χαρακτηριστική η καμπύλη αντιμετώπιση της γωνίας
ΟΔΟΣ ΦΑΙΔΡΙΑΔΩΝ Τα κτίρια είναι πιο ενδιαφέροντα όσο πλησιάζουμε στην πλατεία Κυψέλης.
Οδός Φαιδριάδων: Κτίρια με μοντέρνες επιρροές
Οδός Φαιδριάδων: Κτίρια με μοντέρνες επιρροές καμπύλοι εξώστες, οριζόντιες «ζώνες»
Οδός Φαιδριάδων: Μοντέρνο κατακόρυφο παράθυρο κλιμακοστασίου διαμόρφωση όψης με έρκερ (αρχιτεκτονική προεξοχή)
Οδός Φαιδριάδων: Μοντέρνα όψη με έρκερ και σταυροειδή διαμόρφωση, πόρτα με γεωμετρικά σχέδια
ΟΔΟΣ ΠΥΘΩΝΟΣ
Οδός Πύθωνος: Πύθωνος 49 και 51. Μοντέρνα κτίρια του 1930. Αρτιφισιέλ, έρκερ, καμπύλη διαμόρφωση
Οδός Πύθωνος: Πύθωνος 4. Μοντέρνο, 1930. Χαρακτηριστική η καμπύλη διαμόρφωση του τοίχου στην είσοδο και το φινιστρίνι.
Οδός Πύθωνος: Πύθωνος 10 και 24, νεοκλασσικά.
ΟΔΟΣ ΚΡΙΣΣΗΣ
Κοντά στην πλατεία, Κρίσσης 6 και 9, χαρακτηριστικές πολυκατοικίες του 60-70 με μοντερνιστικές επιρροές Οδός Κρίσσης:
Οδός Κρίσσης: Κρίσσης 15, μεσοπολεμικό, σήμερα παιδικός σταθμός του Δήμου
Οδός Κρίσσης: Κρίσσης 38-42, μεσοπολεμικό, μοντέρνο, χρειάζεται ανακαίνιση
«Το μεταίχμιο που ζούμε οδηγεί το βλέμμα μας σε ό,τι ήταν αθέατο έως πρόσφατα το στρέφει από τo mall της ματαιοδοξίας στα ίχνη ενός ζωτικού παρελθόντος, σε ίχνη αγώνων και αγωνίας. Επανασυνδεόμενοι με το παρελθόν, ελπίζουμε ότι θα κατανοήσουμε βαθύτερα το δύσκολο παρόν, την εσωτερική λογική των συμβάντων και των ενδεχομένων μες στην ιστορική ροή, ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να αντέξουμε τη δυσχέρεια, να αντέξουμε την ιστορία ως δρώντα υποκείμενα, ως συνδιαμορφωτές, και όχι ως άβουλοι θεατές.» Ν.ΞΥΔΑΚΗΣ