Αφήγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Σχεδιασµός και Οργάνωση Συνδυαστικών ραστηριοτήτων για το άσος/ έντρο



Σχετικά έγγραφα
Πικρός καφές για το περιβάλλον

ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ, ΓΙΑ ΤΑ ΑΣΗ, ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΒΑΚΙΟΥ (E-SLATE)

Σχεδιασµός και υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού προγράµµατος ΠΕ για το δάσος και την ανακύκλωση µε αφορµή µία έκθεση τέχνης για το περιβάλλον

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΠΕΤΣΩΝ

Περιβαλλοντική αίδευση

Τεχνικές συνέντευξης «Γίνομαι τουρίστας στην πόλη μου»

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ02 (78 ώρες)

Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

ΠΕ60/70, ΠΕ02, ΠΕ03, ΠΕ04)

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα. Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07

ίκτυο Πρόληψης στη Σχολική Κοινότητα

Τα «µονοπάτια» του Σκιρώνειου Κέντρου Κηφισιάς

2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Ώρα Τάξη/ Τµήµα 11 ο.σ. Πειραιά 3/4/ η, 2 η ΣΤ 1 24 Αριθµός

«Τίποτα για πέταμα. Tα παλιά γίνονται καινούργια»

Να εξοικειωθούν µε την εύρεση, αξιολόγηση και αξιοποίηση πληροφοριών µέσω του διαδικτύου. Να ενηµερωθούν για τα µέρη από τα οποία αποτελείται ο σκελετ

εκπαιδευτικού δράματος και της διερευνητικής δραματοποίησης

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

Ατομικό μ-σενάριο στα πλαίσια της επιμόρφωσης ΤΠΕ Β1 επιπέδου του ΚΣΕ Φιλοσοφικής (Ιούνιος 2017) Συντάκτης μ-σεναρίου: Ανθή Χατζηνώτα Νομικός (ΠΕ13)

Mουσειοσκευή «Ζωγραφίζω το δέντρο» Το µάθηµα των εικαστικών ως µέσο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

Κατανόηση προφορικού λόγου

ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

ΔΕΠΠΣ. ΔΕΠΠΣ και ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ

«Ανακαλύπτοντας τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Επαρχίας Ελασσόνας»- Μια διδακτική προσέγγιση

Project: Η Αναζήτηση της Αλήθειας από Φιλοσόφους, Τραγικούς Ποιητές, ιδασκάλους άλλων Θρησκειών


Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3

ΚΟΙΝ: ιοργάνωση Σεµιναρίου Επιµόρφωσης Εκπαιδευτικών Α /θµιας & Β/θµιας Εκπαίδευσης µε θέµα «Υγεία και Παραγωγικές ιαδικασίες».

Κείμενο. Με αγάπη Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

έντρο Χώρος Κατερίνα Κατσιφαράκη Εκπαιδευτικός - Εικαστικός

ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου: «Λειψυδρία στη Νεροχώρα»

Ας μελετήσουμε. Ιστορία Γ τάξης. Ιωάννης Ε. Βρεττός Επιμέλεια: Ερμιόνη Δελή


Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.

Ενότητα-ενότητες του Αναλυτικού Προγράμματος: Απορρίμματα, Παραγωγή και Κατανάλωση

Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού.

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις

Οδηγίες για τη διδασκαλία µαθηµάτων Πληροφορικής του Ενιαίου Λυκείου

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου»

«Θάλασσα Οικολογία» Καθηγητής: Αναστασιάδης Παναγιώτης

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ

Δ Φάση Επιμόρφωσης. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφείο Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων. 15 Δεκεμβρίου 2010

Γεωγραφικές Επιστήµες Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ένας άρρηκτος δεσµός συµβίωσης. Γεώργιος Ταξιάρχου 1

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 4 ης ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗΣ

Απαντήσεις: «Η δύναµη των ερωτήσεων» - Ερωτήσεις πριν κατά τη διάρκεια και µετά την ανάγνωση ενός βιβλίου ανειστική Βιβλιοθήκη Ράνια Ιατροπούλου

«Ο δικός μας κήπος» - Με τη διδακτική τεχνική της Ιστοριογραμμής (storyline)

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΤΝΕΙΔΗΗ ΣΗ ΚΑΜΑΡΙΔΗ GLOBAL WIRE ΑΒΕΕ

Salinity Project: Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό

Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3, Αθήνα. Τηλ- Fax

Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας για την 4η προγραµµατική περίοδο. Σχόλια του WWF Ελλάς στο 3 ο προσχέδιο Μάιος 2006

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ: EΣΤΙΑΣΗ ΣΕ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Το μουσείο ζωντανεύει με ταξίδι σχολικό! Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ποδράσηη

Μια φανταστική ιστορία για την πραγµατικότητα του περιβάλλοντος

ΣΧ.ΕΤΗ ,

Το Εικονογραφημένο Βιβλίο στην Προσχολική Εκπαίδευση

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΑΞΗ Α «ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ» ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΕ

Τα προγράµµατα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών ως προγράµ- σε θέµατα Αγωγής Υγείας» του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ. µε φορέα υλοποίησης το

ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΕΕΚΠΕ ΥΠ ΒΜΘ, ΑΘΗΝΑ 15& ΑΝΑΦΟΡΑ: Μάγδα Σπανού Υπεύθυνη Π.Ε.

άλλα. Καταλήγουν στην τεχνική της συγγραφής περιγραφής προσώπου «ΕΧΕΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙ»

Δραστηριότητες γραμματισμού: Σχεδιασμός

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΑΥΣΤΑΘΜΟΥ ΣΟΥ ΑΣ-ΚΡΗΤΗΣ)

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου

Προσδιορισµός και προώθηση µιας νέας επιχειρηµατικής ευκαιρίας: Διάλεξη 1 Προσδιορισµός µιας νέας επιχειρηµατικής ευκαιρίας

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:

ΝΑΠ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ (Γνωρίζω τον Κόσμο μου) Επιμορφώσεις Μάχιμων Εκπαιδευτικών Σεπτέμβριος 2011

ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Οικολογική Αγοραστική Συµπεριφορά Τµήµα 1 Τµήµα 2 Τµήµα 3

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Δρ. Μαρία Καραγιάννη Σύμβουλος Αγωγής Υγείας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Γ φάση: Γιατί έτσι κι όχι αλλιώς;


Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ - ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΥΡΙΔΗ ΧΑΡΙΛΑΟΥ

Ελλάδα θάλασσα - λογοτεχνία 2 ο ηµοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου 1 ο ηµοτικό Σχολείο Σκιάθου

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

σηµαντικό να γνωρίσουν οι µαθητές τα µεγέθη που αφορούν το σύνολο µιας οικονοµίας, να εξοικειωθούν δηλαδή µε βασικά µακροοικονοµικά µεγέθη όπως το τρα

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (2) Α ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: 1 ο 6/ΘΕΣΙΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Να διατηρηθεί μέχρι...

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑΣ

Η Καινοτοµία στη Διδασκαλία των Μαθηµατικών. Ε. Κολέζα

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ

ΑΝΑΓΝΟΥ ΑΓΝΗ ΚΟΚΟΒΟΥ ΜΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Το Εικονογραφημένο Βιβλίο στην Προσχολική Εκπαίδευση

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΘΕΜΑ: Οδηγίες για την διδασκαλία του μαθήματος της Γεωγραφίας Ημερήσιου και Εσπερινού Γυμνασίου.

Περιγραφή του προγράµµατος

Σώστε τη γη. Κρεσφόντης Χρυσοσπάθης

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. 5η ΕΝΟΤΗΤΑ: Περίοδοι διδασκαλίας: 7

Σεπτ Αυγ Καινοτοµία

Το Π.Σ. της Α Λυκείου με ένα παράδειγμα.. Κουτσογιάννης, Κ. Ντίνας, Σ. Χατζησσαβίδης συνεισφορά στο παράδειγμα: Μ. Αλεξίου

Τοµέας Εϖιµόρφωσης & Κατάρτισης

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

Transcript:

Αφήγηση και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Σχεδιασµός και Οργάνωση Συνδυαστικών ραστηριοτήτων για το άσος/ έντρο Ευαγγελία Αγγελίδου 1 και Τασούλα Τσιλιµένη 2 1 Βιολόγος, ρ. ιδακτικής Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ), Υπεύθυνη ΠΕ /νσης /θµιας Εκπ/σης Ανατ. Αττικής e-mail: eva8@otenet.gr 2 Επίκουρος Καθηγήτρια, ΠΤΠΕ Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας e-mail: tsilimeni@uth.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στόχοι του παρόντος εργαστηρίου είναι οι συµµετέχοντες: α) να αναγνωρίσουν το σπουδαίο ρόλο των ιστοριών στη ζωή του καθένα µας αλλά και τη σηµασία των παραδοσιακών, τοπικών και σύγχρονων ιστοριών κατά την προσέγγιση θεµάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ), β) να αντιληφθούν το ρόλο της Αφήγησης ως διδακτικού εργαλείου (εννοιολογικού και ταυτόχρονα µεθοδολογικού) στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ), γ) να µυηθούν στο σχεδιασµό και την οργάνωση συνδυαστικών δραστηριοτήτων Αφήγησης και ΠΕ για το δάσος, δ) να εκτιµήσουν τη σηµασία/νόηµα που αποκτά η διασύνδεση Αφήγησης και ΠΕ. Συγκεκριµένα να αντιληφθούν ότι η συνάντηση Αφήγησης και ΠΕ, µπορεί να συµβάλει: i)στην αντιµετώπιση της οικολογικής και πολιτισµικής κρίσης, ii) στη σταδιακή ανάπτυξη της αναλογικής και της σύνθετης σφαιρικής σκέψης, iii) στην καλλιέργεια αξιών που υποστηρίζουν µία πιο ισορροπηµένη σχέση ανθρώπου-φύσης/περιβάλλοντος, iv) στη δηµιουργία κατάλληλου µαθησιακού κλίµατος. Στο πλαίσιο των εργασιών του εργαστηρίου, οι συµµετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να εργαστούν σε οµάδες αλλά και ατοµικά προκειµένου να προσεγγίσουν επιλεγµένο αφηγηµατικό υλικό για το δάσος/δέντρο και να εµπλακούν σε ποικίλες συνδυαστικές δραστηριότητες Αφήγησης και ΠΕ για το δάσος, π.χ. δραστηριότητες δόµησης µικρών ιστοριών, αναδιήγησης, δόµησης αναλογιών, κ.ά. Επίσης, οι συµµετέχοντες θα διευρευνήσουν και θα προτείνουν συγκεκριµένους τρόπους ένταξης και διδακτικής διαχείρισης αφηγηµατικού υλικού, στο πλαίσιο ενός πιθανού προγράµµατος (project) ΠΕ σχετικό µε το δάσος. Τέλος, µέσα από συζήτηση και ανάπτυξη προβληµατισµού, θα διερευνηθούν και θα επισηµανθούν οι λόγοι για τους οποίους είναι αναγκαία η λειτουργική διασύνδεση Αφήγησης και ΠΕ. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ Αφήγηση, Μύθος, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Ένταξη και ιδακτική ιαχείριση Αφηγηµατικού Υλικού, Σχέδιο Εργασίας, Συνδυαστικές ραστηριότητες, Αναδιήγηση, όµηση αναλογιών, Λειτουργική ιασύνδεση. ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 Όλοι έχουµε να πούµε κάποιες ιστορίες όµηση και αφήγηση µικρών προσωπικών ιστοριών Εργασία σε οµάδες και σε ολοµέλεια Στόχοι δραστηριότητας Οι συµµετέχοντες: ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 436

- να εξοικειωθούν µε τη διήγηση µικρών προσωπικών ιστοριών - να εκτιµήσουν το σπουδαίο ρόλο των ιστοριών στη ζωή του καθένα µας καθώς και - να σκιαγραφήσουν βασικά χαρακτηριστικά µιας καλής ιστορίας - να αρχίσουν να αντιλαµβάνονται την αφήγηση ως εργαλείο διδασκαλίας και µάθησης στο πλαίσιο της ΠΕ. Πώς εργάζοµαι; Σχηµατισµός οµάδων των 3 ατόµων α. Εργασία ατοµική Ο καθένας σκέφτεται σιωπηρά µια προσωπική ιστορία Οδηγία: Σκεφτείτε σιωπηρά µια προσωπική ιστορία (µέσα από την εµπειρία σας). Τέτοιες ιστορίες µπορεί π.χ. να αναφέρονται σ ένα τόπο των παιδικών µας χρόνων, να εµπεριέχουν µνήµες από τα µέρη που µεγαλώσαµε ή πηγαίναµε σαν παιδιά, από περιοχές όπου παίζαµε ή πηγαίναµε διακοπές και ταυτόχρονα να ενσωµατώνουν αναφορές στις αλλαγές που επήλθαν σε αυτά τα ενδιαφέροντα για µας µέρη. Στις ιστορίες αυτές το περιβάλλον προτείνεται να κατέχει σηµαντική θέση και να παρουσιάζεται πριν και µετά την οικολογική κρίση. Επίσης, είναι πολύ ενδιαφέρον να αναφερθείτε σε περιπτώσεις κατά τις οποίες δηµιουργήθηκε ή και επιλύθηκε ένα περιβαλλοντικό πρόβληµα στην κοινότητα/την περιοχή σας. β. Εργασία σε οµάδα Ο καθένας λέει στην οµάδα του τη µικρή του ιστορία Σηµειώνουµε: -Τα συναισθήµατά µας κατά την αφήγηση αλλά και την ακρόαση (Πως αισθανθήκαµε λέγοντας την ιστορία µας και ακούγοντας τις ιστορίες των άλλων;) - Τα θέµατα και τα πιθανά µηνύµατα των ιστοριών µας. Σηζητούµε και προτείνουµε: - Ποια είναι κατά τη γνώµη µας η καλύτερη ιστορία και γιατί; - Σε ποιο θέµα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης θα µπορούσαµε να ενσωµατώσουµε µία τουλάχιστον από τις ιστορίες µας; γ. Εργασία στην ολοµέλεια Ανακοινώνουµε την καλύτερη ιστορία της οµάδας µας στην ολοµέλεια Ορίζουµε έναν ρεπόρτερ και ανακοινώνουµε τα πορίσµατα των εργασιών της οµάδας µας στην ολοµέλεια. ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 Ο σύγχρονος άνθρωπος και «η κότα µε το χρυσό αυγό» όµηση αναλογίας Αφηγηµατικό υλικό: «Η γυναίκα και η κότα» & «Η κότα µε το χρυσό αυγό» Στόχοι δραστηριότητας Οι συµµετέχοντες: - να αναγνωρίσουν την αξία των µύθων κατά την προσέγγιση θεµάτων ΠΕ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 437

- να ασκήσουν ικανότητες αφήγησης, ανάλυσης και ερµηνείας ιστοριών/µύθων - να εισαχθούν στη διδακτική διαχείριση αφηγηµατικού υλικού στο πλαίσιο της ΠΕ - να ασκηθούν στη διερεύνηση του νοήµατος ή της αξίας του µηνύµατος µιας ιστορίας και να αποδώσουν αξία σε παραδοσιακές ιστορίες. - να καλλιεργήσουν σε ένα αρχικό επίπεδο την αναλογική σκέψη µέσα από την αναζήτηση και τη δόµηση µεταφορών και αναλόγων. - να εισαχθούν σε κάποιες βασικές οικολογικές αρχές. - να αρχίσουν να δοµούν την έννοια του φυσικού πόρου και της αειφορίας. Πώς εργάζοµαι; Σχηµατισµός οµάδων των 3 ατόµων α. Αφήγηση/αναδιήγηση των µύθων Όλα τα µέλη της οµάδας επιχειρούν αφηγήσεις των ιστοριών «Η γυναίκα και η κότα», «Η κότα µε το χρυσό αυγό», ενώ παράλληλα τα άλλα µέλη κατά την αφήγηση, καταγράφουν/σηµειώνουν παρατηρήσεις. β. Ερµηνευτική προσέγγιση των µύθων Συζητούµε, έχοντας ως στόχο την ερµηνευτική προσέγγιση των µύθων και την εξαγωγή/διατύπωση µηνυµάτων και συµπερασµάτων. ιατυπώνουµε το µήνυµα των ιστοριών. Αναζητούµε και καταγράφουµε δυο παραδείγµατα (περιπτώσεις) από τη σύγχρονη πραγµατικότητα που επιβεβαιώνουν/ενισχύουν το µήνυµα της ιστορίας. γ. οµούµε την αναλογία στον πίνακα 1 δ. ιερευνούµε την αξία των ιστοριών ιερευνούµε την αξία των ιστοριών και καταγράφουµε δύο λόγους για τους οποίους θεωρούµε ότι οι µύθοι αποκτούν σήµερα ιδιαίτερη σηµασία στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και της Εκπαίδευσης για την αειφορία γενικότερα. ε. Ανακοινώνουµε στην ολοµέλεια τα αποτελέσµατα των εργασιών της οµάδας µας Αφηγηµατικό υλικό ( ραστηριότητα 2η) Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ Η ΚΟΤΑ Κάποια χήρα αγόρασε µια κότα που της έκανε ένα αυγό τη µέρα. Άρχισε λοιπόν να την παραταΐζει, ελπίζοντας πως έτσι θα της κάνει δύο αυγά. Αλλά η κότα πάχυνε κι έγινε τεµπέλα και δεν µπορούσε πια να κάνει ούτε το ένα. Η ΚΟΤΑ ΜΕ ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΑΥΓΟ Είχε κάποιος µια κότα που του έκανε ένα χρυσό αυγό τη µέρα. Αλλά δεν του έφτανε του πλεονέκτη. Την άρπαξε λοιπόν, την έσφαξε, την ξεκοίλιασε κι άρχισε να ψάχνει τα εντόσθιά της για να βρει το µεγάλο θησαυρό! Φυσικά δε βρήκε τίποτε και είπε ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 438

στον εαυτό του: «Στηρίχτηκες στην ελπίδα πως θα βρεις µεγάλο θησαυρό, κι έχασες ακόµη και το λίγο που είχες!» Μύθοι του Αισώπου, Πηγή: http://www.pare-dose.net/blog/?p=110 Από το βιβλίο της Ευαγγελίας Αγγελίδου και Τασούλας Τσιλιµένη «Η αφήγηση ως εργαλείο µάθησης στην περιβαλλοντική εκπαίδευση» εκδόσεις Καστανιώτη, 2009. Πίνακας 1 ( ραστηριότητα 2). Βοηθητικές Ερωτήσεις για τη δόµηση της αναλογίας Aνθρωπος Κότα Σύγχρονος άνθρωπος Φυσικοί πόροι Συµβολισµοί: Κότα = φυσικός πόρος Αυγό = φυσικό αγαθό/προϊόν/τροφή Χρυσό αυγό = πολύτιµο φυσικό αγαθό Ρυθµός παραγωγής αυγού = φυσικός ρυθµός παραγωγής αγαθών στη φύση που εξασφαλίζει την αειφορία Συµπεριφορά του ανθρώπου απέναντι στην κότα = Παρεµβάσεις του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στους φυσικούς πόρους προκειµένου να παράγει και να καταναλώνει περισσότερα αγαθά. Τιµωρία του ανθρώπου των ιστοριών = Τιµωρία του σύγχρονου ανθρώπου. «Τι έδινε στον άνθρωπο η κότα των ιστοριών 1&2;» «Τι δίνουν στον άνθρωπο οι φυσικοί πόροι;» (Τι δίνει στον άνθρωπο το δάσος; Από πού παίρνει ο άνθρωπος διάφορα αγαθά, π.χ., τροφή, νερό, ρούχα κ.ά.) «Η µηλιά, το αµπέλι, µας δίνουν όλα τα µήλα ή τα σταφύλια µαζεµένα;» «Τι έκανε ο άνθρωπος στην κότα των ιστοριών 1&2 και γιατί το έκανε αυτό;» «Τι κάνει ο σύγχρονος άνθρωπος στους φυσικούς πόρους και γιατί το κάνει αυτό; (Τι κάνει ο σηµερινός άνθρωπος για να πάρει, π.χ., πιο πολύ χαρτί από τα δάση, πιο πολλές ντοµάτες ή πατάτες από τα χωράφια;)» Γενίκευση: «Τι θα συνέβαινε εάν ο άνθρωπος δεν πείραζε τις κότες των ιστοριών 1&2;» «Τι θα συνέβαινε εάν ο σύγχρονος άνθρωπος δεν σπαταλούσε και δεν κατάστρεφε τους φυσικούς πόρους;» Γενίκευση: «Με ποιο τρόπο τιµωρήθηκε ο άνθρωπος των ιστοριών 1&2;» «Πώς θα χαρακτηρίζατε το άνθρωπο των ιστοριών 1& 2;» «Με ποιο τρόπο τιµωρείται ο άνθρωπος σήµερα;» «Πώς θα χαρακτηρίζαµε το σηµερινό σύγχρονο άνθρωπο;» Μηνύµατα διαπιστώσεις/αξιολόγηση συµπεριφορών ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 439

ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3 Ένα «καταναλωτικό» παραµύθι: Το ταξίδι του καφέ Εργασία σε οµάδες µε στόχο την ανάλυση, κατανόηση και τη διδακτική διαχείριση του αφηγηµατικού υλικού Αφηγηµατικό υλικό: «Ένα καταναλωτικό παραµύθι Μια φανταστική ιστορία για την πραγµατικότητα του περιβάλλοντος». Στόχοι ραστηριότητας Οι συµµετέχοντες: - να συνδέσουν την κατανάλωση/καταναλωτισµό µε την καταστροφή των δασών και να αντιληφθούν ότι πίσω από την καταστροφή των δασών κρύβεται ο σύγχρονος άνθρωπος «καταναλωτής» - ο καθένας µας δηλαδή - - να εισαχθούν στη διδακτική διαχείριση αφηγηµατικού υλικού στο πλαίσιο της ΠΕ - να αντιληφθούν τη σηµασία της λειτουργικής διασύνδεσης Αφήγησης και ΠΕ Πώς εργάζοµαι; Σχηµατισµός οµάδων των 3 ατόµων α) Ανάγνωση της ιστορίας Από ένα µέλος της οµάδας διαβάζεται αργά και προσεκτικά το αφηγηµατικό υλικό «Ένα καταναλωτικό παραµύθι Μια φανταστική ιστορία για την πραγµατικότητα του περιβάλλοντος». β) Συζήτηση βασισµένη στην παραπάνω ιστορία Ενδεικτικές ερωτήσεις κατά τη συζήτηση - Σε ποια σηµεία της διαδροµής του καφέ από τη στιγµή της παραγωγής του µέχρι τη στιγµή της κατανάλωσής του βλάπτεται το περιβάλλον και µε ποιον τρόπο βλάπτεται; - Τι συµπεραίνετε για τη στάση του κ. Πράσινου από τις φράσεις του κειµένου: «Το άτιµο το χρήµα», «Αρκετά µε την Ηµέρα Περιβάλλοντος Ας ρίξουµε µια µατιά και στα αθλητικά». - Εσείς καταναλώνετε τέτοια προϊόντα που µας έρχονται από την άλλη άκρη της γης και για την παραγωγή τους χρειάζεται να καταστραφούν τα δάση; - Πόσο απαραίτητα είναι για µας αυτά τα προϊόντα; (ή Ποια από αυτά τα προϊόντα νοµίζετε ότι είναι περιττά;). γ) Καταγράφουµε δασικά προϊόντα που µας έρχονται από µακριά Εντοπίζω 3 προϊόντα (π.χ., τροπικά φρούτα) που υπάρχουν συνήθως στα ράφια ενός µεγάλου σούπερ µάρκετ, τα οποία µας έρχονται από µακριά, π.χ., χώρες των τροπικών δασών και καταγράφω τη χώρα προέλευσής τους. δ) Προτείνουµε τρόπους διδακτικής διαχείρισης του αφηγηµατικού υλικού ιερευνούµε - Σε ποιο σχέδιο εργασίας ΠΕ θα µπορούσαµε να εντάξουµε την ιστορία και δίνουµε ένα τίτλο στο σχέδιο εργασίας. - Με ποιο τρόπο θα µπορούσαµε να εντάξουµε την ιστορία αυτή στο σχέδιο εργασίας ΠΕ που προτείνουµε (διδακτική διαχείριση): Θέτουµε 2-3 στόχους και προτείνουµε 2 ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 440

συγκεκριµένες δραστηριότητες βασισµένες στην ιστορία που εξυπηρετούν τους στόχους αυτούς. Οδηγία: Φροντίζουµε ώστε µέσω των προτεινόµενων δραστηριοτήτων να προσεγγίζονται ταυτόχρονα στόχοι και των δύο πεδίων δηλαδή και της ΠΕ και της αφήγησης Αφηγηµατικό υλικό ( ραστηριότητα 3) ΈΝΑ «ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ» ΠΑΡΑΜΥΘΙ Μια φανταστική ιστορία για την πραγµατικότητα του περιβάλλοντος Ο κύριος Πράσινος κάθισε αναπαυτικά στην πολυθρόνα του απολαµβάνοντας τον καφέ του. Ο καφές ήταν Κολοµβίας µε φίνο άρωµα και ψηµένος στην καινούργια καφετιέρα που του χάρισε η πεθερά του για την ονοµαστική του εορτή. Είχε ξεκοκαλίσει ήδη την εφηµερίδα του διαβάζοντας µε προσοχή το αφιέρωµα για την Παγκόσµια Ηµέρα Περιβάλλοντος. Αυτά που διάβαζε του έφεραν τρόµο και δυσάρεστες σκέψεις. Το κλίµα αλλάζει, τα δάση καταστρέφονται, τα νερά, η γη και ο αέρας ρυπαίνονται... «Μωρέ, το χρήµα κυβερνά», µουρµούρισε ο κ. Πράσινος. Πήρε µια βαθιά ανάσα, ήπιε µια γουλιά καφέ ακόµη και συνέχισε το διάβασµα. Η παράλληλη ιστορία του καφέ Ο καφές που έπινε ο κ. Πράσινος έχει να µας πει τη δικιά του ιστορία για την ηµέρα του περιβάλλοντος. Η ιστορία θα µπορούσε να ξεκινά από το µάζεµα του καφέ σε µια περιοχή της Κολοµβίας. Ή καλύτερα τρεις γενιές πριν, όταν τα δάση της περιοχής αυτής καταστρεφόταν για να γίνουν στη θέση της οι πρώτες φυτείες καφέ. Σήµερα, τα πάλαι ποτέ δάση της περιοχής κινδυνεύουν τα εξαφανιστούν. Στην Κολοµβία χρειάστηκαν 200 κόκκοι καφέ για να γίνουν τα δύο φλιτζάνια αρωµατικού καφέ που κατανάλωσε σήµερα ο κ. Πράσινος. Μόνο πέρσι ο κ. Πράσινος κατανάλωσε τους κόκκους καφέ που δίνουν σε ένα χρόνο 18 δέντρα καφέ. Για να µεγαλώσουν αυτά τα δέντρα χρειάστηκαν πολλά εντοµοκτόνα. Τα εντοµοκτόνα αυτά παράγονται σε εργοστάσια στην κοιλάδα του ποταµού Ρήνου στη Γερµανία. Τα εργοστάσια αυτά έχουν ρυπάνει το Ρήνο. Ο καφές µεταφέρθηκε στο Λονδίνο µε ένα γιαπωνέζικο φορτηγό. Στο Λονδίνο ο καφές καβουρδίστηκε, πακεταρίστηκε σε συσκευασία µε τέσσερεις στρώσεις (νάιλον, αλουµίνιο και άλλα. υλικά) και στάλθηκε µε φορτηγά στην Ελλάδα. Από τον Πειραιά που ξεφορτώθηκε, ο καφές έφτασε στο σουπερµάρκετ απ όπου ψωνίζει ο κ. Πράσινος µε ένα φορτηγό που καίει πετρέλαιο που έρχεται από το Κουβέιτ. Το φορτηγό κόλλησε στα φανάρια της Κατεχάκη και από το µαρσάρισµα µαύρισε ο τόπος. Τα καυσαέρια από το φορτηγό προστέθηκαν στο νέφος της Αθήνας «Το άτιµο το χρήµα», είπε ο κ. Πράσινος πίνοντας και την τελευταία γουλιά καφέ. «Αρκετά µε την Ηµέρα Περιβάλλοντος. Σε τελευταία ανάλυση, ο καφές είναι µια µικροαπόλαυση που βοηθά την κουβεντούλα και φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Γιατί να µας βγει από τη µύτη; Ας ρίξουµε µια µατιά και στα αθλητικά». Ο κ. Πράσινος έπλυνε το φλιτζάνι του καφέ χρησιµοποιώντας απορρυπαντικό. Το απορρυπαντικό πήγε στην αποχέτευση και από εκεί κατέληξε στη θάλασσα, την οποία και ρύπανε Και η ιστορία µας είναι πράγµατι χωρίς τελειωµό. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 441

Η ιστορία αυτή αποτελεί διασκευή µιας αντίστοιχης ιστορίας που δηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Worldwatch.Πηγή: http://www.greenpeace.org/greece/137368/137465 Από το βιβλίο της Ευαγγελίας Αγγελίδου και Τασούλας Τσιλιµένη «Η αφήγηση ως εργαλείο µάθησης στην περιβαλλοντική εκπαίδευση», Εκδόσεις Καστανιώτη, 2009. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 442