ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 16 Φεβρουαρίου 1994 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡ/ΓΙΑΣ & ΔΗΜ. ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 16η (Είσπρ. Δημ. Εσόδων) ΠΟΛ 1046 ΤΜΗΜΑ Β Ταχ Δ/νση : Πανεπιστημίου 20 Ταχ Κωδ : 10672 ΑΘΗΝΑ Πληροφορίες : Τηλέφωνο : 3635679, 3613274 Αριθμ. Πρωτ. 1003499/343/Δ/0016 ΘΕΜΑ : Εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων που διατάσσουν την προσωποκράτηση οφειλετών του Δημοσίου κατά το Ν. 1867/89 και άρθρ. 46 Ν. 2065/92. Αναστολή εκτέλεσις αυτών - Ενδικα μέσα. Σας κοινοποιούμε παρακάτω, όπως έχει, την 762/93 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. - Τμήμα Δ, που έγινε αποδεκτή απο τον Υφυπουργό Οικονομικών, με την οποία έγιναν δεκτά τα εξής : 1 Η απόφαση που διατάσσει την προσωπροκράτηση, κατά σαφή διατύπωση της διάταξης του άρθρου 46 παρ. 1 εδ. β του Ν. 2065/92 είναι απαραίτητο να επιδοθεί στον καταδικασθέντα οφειλέτη, μόνο απο τον ενεργούντα τη σύλληψη αστυνομικό, κατά τη στιγμή της σύλληψης τους, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη της σύλληψης του επίδοση. 2 Απο τις διατάξεις του Ν. 1867/89 καθώς και του άρθρου 46 του Ν. 2065/92 δεν προκύπτει η ύπαρξη χρονικού περιορισμού για την ισχύ και την επίδοση της ανωτέρω δικαστικής απόφασης, εφόσον βέβαια δεν εξαφανιστεί κατόπιν ασκήσεως εφέσεως και δεν έχει συμπληρωθεί εν τω μεταξύ ο χρόνος παραγραφής του συνόλου των χρεών για τα οποία είχε διαταχθεί η προσωπροκράτηση. Πρέπει δεν να τονιστεί οτι ενδείκνυται η κατά το δυνατόν συντομότερο εκτέλεση της απόφασης λόγω του κατεπείγοντος χαρακτήρα της σχετικής διαδικασίας. 3 Η απόφαση με την οποία απορρίπτεται αίτηση του Δημοσίου για προσωποκράτηση, όπως και εκείνη με την οποία γίνεται δεκτή παρόμοια αίτηση, παρά τη σιωπή του νόμου, έχει παγίως κριθεί οτι υπόκειται στο ένδικο μέσο της Εφέσεως. Η άσκηση της Εφεσης και η προς τούτο προθεσμία δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της απόφασης, η οποία είναι αμέσως, απο της εκδόσεως της εκτελεστή. 1
4 Με το άρθρο 7 του ν. 1867/89 ανατέθη σε δικαστικό όργανο (Πρόεδρο Πρωτοδικών) αποκλειστικά η αρμοδιότητα να αποφασίζει είτε για την αποφυλάκιση του προσωποκρατηθέντος οφειλέτη, σε περίπτωση μόνο καταθέσεως στην αρμόδια αρχή ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων του συνολικού χρέους μετά των τόκων και εξόδων εκτελέσεως, είτε για την αναστολή της προσωπικής κράτησης αυτού (κρατουμένου), για χρόνο οχι μεγαλύτερο των τριων μηνών, και κατόπιν καταβολής ευλόγου, κατά την κρίση του ποσού, σε σχέση με το σύνολο του χρέους, το δικαίωμα δε αυτό, δεν είναι δυνατόν να ασκηθεί απο τον κρατούμενο περισσότερο απο δύο φορές. Με τη διάταξη του ανωτέρω άρθρου καταργήθηκε κάθε σχετική αρμοδιότητα που είχε μέχρι τότε ο Προϊστάμενος της Δ. Ο. Υ. με βάση τις διατάξεις των άρθρων 63 και επ. του ν.δ. 356/74 (ΚΕΔΕ). 5 Η υπαγωγή και μόνο οφειλέτη του Δημοσίου, κατόπιν αιτήσεως του, στη ρύθμιση τμηματικής καταβολής του χρέους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 2166/93, δεν εμποδίζει την υποβολή αιτήσεως προσωποκράτησης του, εφόσον δεν εξοφλεί τις σχετικές δόσεις. Σε περίπτωση όμως συμμόρφωσης του οφειλέτη στη ρύθμιση αυτή, δεν επιτρέπεται υποβολή παρόμοιας αίτησης, παρά μόνο αν υπάρξει καθυστέρηση καταβολής επι δίμηνο μιας δόσης. (άρθρ. 22 παρ. 7 Ν. 2166/93) Αν πριν απο την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση, είχε εκδοθεί απόφαση προσωποκράτησης, τότε : α) Εαν μεν δεν είχε ακόμη αυτή εκτελεστή, αναστέλλεται μέχρι να εξοφληθούν τα χρέη και εκτελείται, δια της συλλήψεως του οφειλέτη, χωρίς να χάνει μέχρι τότε την ισχύ της, εφόσον δεν εξοφληθούν εμπρόθεσμα τρεις οποιεσδήποτε δόσεις (άρθρ. 22 παρ. 8 Ν. 2166/93). β) Εαν δε ο οφειλέτης είχε συλληφθεί, τότε απολύεται κατόπιν αιτήσεως του με απόφαση του Προέδρου του δικαστηρίου, κατ' ανάλογη Εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 7 Ν. 1867/89, λόγω ομοιότητας των περιπτώσεων, και συλλαμβάνεται εκ νέου, με βάση την αρχική απόφαση περί προσωποκράτησης, αν δεν εξοφλήσει εμπρόθεσμα τρεις οποιεσδήποτε δόσεις της ρύθμισης. Ακριβές Αντίγραφο Με Ε. Υ. Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Ο Προϊστάμενος της Δ/νσης ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 2
ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΩΣ 762 Αριθμός Πρωτοκόλλου 7492/93 ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Δ ΤΜΗΜΑ Συνεδρίαση της 17-12-1993 Σύνθεση : Προεδρεύων : Βασ. Ρεντζεπέρης, Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ Νομικοί Σύμβουλοι : Λ. Παπίδας, Α. Κομισόπουλος, Γ. Παπασωτηρίου, Θ. Αμπλιανίτης, Χ. Τσεκούρας. Ε. Βολάνης, Α. Τζεφεράκος Πάρεδροι (Γνώμες ανευ ψήψου ) : Δ. Παπαδόπουλος, Ι. Τρίαντος, Μ. Απέσσος, Ι. Διονυσόπουλος, Θ. Ψυχογιός. Εισηγητής : Μιχαήλ Απέσσος, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ. --------------------------------------- Αριθμός ερωτήματος : 1077974/4710/0016/4. 6. 1993 Υπ. Οικονομικών ----------------------- - Γεν. Δ/νσεως Φορολ. και Δ. Π. - 16ης Δ/νσεως - Τμ. Β σε συνδυασμό με το υπ'αριθμ. 1117178/7894/0016/16. 9. 1993 έγγραφο της ίδιας υπηρεσίας Περίληψη ερωτήματος : Διάφορα ζητήματα σχετικά με την εκτέλεση δικαστικής ------ -------------------- αποφάσεως η οποία διατάσσει την προσωποκράτηση οφειλέτη του Δημοσίου ---------------------------------------- Με τα υπ'αριθμ. πρωτ. 1077974/4710/0016/4. 6. 1993 και 1117178/7894/0016/16. 9. 1993 έγγραφα του Υπ. Οικονομικών - Γεν. Δ/νσεως Φορολ. και Δ. Π. - 16ης Δ/νσεως - Τμ. Β ερωτάται : 1) Αν η δικαστική απόφαση η οποία διατάσσει την προσωποκράτηση πρέπει να επιδοθεί στον οφειλέτη με επιμέλεια του Δικαστηρίου ή του Δημοσίου και στη δεύτερη περίπτωση αν η επίδοση πρέπει να γίνει απο το αστυνομικό όργανο κατά την σύλληψη ή με άλλο τρόπο. 2) Αν υπάρχει χρονικός περιορισμός για την ισχύ και την επίδοση της εν λόγω αποφάσεως. 3) Αν υπόκειται στο ένδικο μέσο της εφέσεως η απόφαση που απορρίπτει αίτηση προσωποκρατήσεως. 4) Αν υπάρχει δυνατότητα αναστολής εκτελέσεως της αποφάσεως προσωποκρατήσεως, μετά τη σύλληψη του οφειλέτη και πριν την φυλάκισή του ή αποφυλακίσεως του μετ'αυτήν απο τον προϊστάμενο της Δ. Ο. Υ., κατ'εφαρμογήν των διατάξεων παρ. 5 και 6 του άρθρου 65, ως 3
και του άρθρου 70 Ν. Δ.356/1974 (ΚΕΔΕ) ή εφαρμόζεται αποκλειστικά η προβλεπόμενη απο το άρθρο 7 Ν. 1867/1989 διαδικασία αναστολής. 5) Δυνατότητα αναστολής εκτελέσεως της ίδιας ως ανω αποφάσεως, λόγω ρυθμίσεως τμηματικής καταβολής του χρέους, κατ'εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 22 Ν. 2166/1993 και ειδικώτερα των παρ. 7 και 8 αυτού. Επι των παραπάνω ερωτημάτων το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους εγνωμοδότησε ως ακολούθως : Ι. Στο άρθρο 65 του ΝΔ 356/1974 (ΚΕΔΕ) ορίζεται οτι : "1...2...3...4... 5. Προβαλλομένης υπο του συλληφθέντος αδυναμίας αμέσου εξοφλήσεως του ολου χρέους, ο Διευθυντής του Δημοσίου Ταμείου, δικαιούται εκτιμών τους ισχυρισμούς του οφειλέτου, να αναστείλη επι διάστημα, ουχί μείζον των δυο μηνών την εκτέλεσιν του εντάλματος, σημειών την αναστολή επι του εντάλματος, υπο την προϋπόθεσιν πάντοτε οτι ο συλληφθείς ήθελε καταβάλει ποσόν ουχί κατώτερον του 1/3 του ολου χρέους αυτού, ανεξαρτήτως του ύψους τούτου. 6. Ο συλληφθείς οφειλέτης απολύεται ωσαύτως εαν ανεστάλη αρμοδίως η είσπραξις του χρέους συμμορφωθή προς εκδοθείσαν αρμοδίως απόφασιν παροχής διευκολύνσεως καταβολής του χρέους." Επι πλέον στο άρθρο 70 του ιδίου Ν. Δ. ορίζεται οτι ο κρατηθείς απολύεται : "1. Μετ'εγγραφον εντολήν : α) του Διευθυντού του Δημοσίου Ταμείου εις ον κατέβαλε το δι'ο εκρατήθη χρέος, μετά των προσαυξήσεων, τόκων και τυχόν δικαιωμάτων και εξόδων εκτελέσεως, β) του Διευθυντού του Δημοσίου Ταμείου εις ο έχει βεβαιωθεί το χρέος ή εις ον προσήχθη ο οφειλέτης και χορήγησιν υπο τινός τούτων ή των κατά νόμον αρμοδίων οργάνων διευκολύνσεως τμηματικής καταβολής ή και αναστολής της εισπράξεως του χρέους κατά τας αρμοδιότητας αυτών, γ) των εν τη περιπτώσει β Διευθυντών Δημοσίων Ταμείων εφόσον ο οφειλέτης καταβάλει το 1/3 τουλάχιστον του χρέους δι'ο εκρατήθη, αναστελλομένης αμα της προσωπικής κρατήσεως δια χρονικόν διάστημα ουχί μείζον του διμήνου και εφόσον δεν εξεδόθη απόφασις του κατά την παράγραφον 4 του άρθρου 3 του παρόντος Ν. Διατάγματος αρμοδίου οργάνου. 4
Παραλλήλως στο άρθρο 1 του Ν. 1867/1989 "Προσωπική κράτηση κατ'εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων και άλλες διατάξεις" ορίζεται οτι : 1. Η προσωπική κράτηση, ως αναγκαστικό μέτρο προς είσπραξη των δημόσιων εσόδων που αποφασίζεται με διοικητική πράξη, καταργείται. 2. Απο τη έναρξη της ισχύος των διατάξεων αυτού του νόμου η προσωπική κράτηση, ως αναγκαστικό μέτρο προς είσπραξη των δημοσίων εσόδων, διατάσσεται απο το δικαστήριο σύμφωνα με τις διατάξεις των επόμενων άρθρων". Περαιτέρω στο άρθρο 5 παρ. 1 του ίδιου νόμου ορίζεται οτι : "Η διάταξη για προσωπική κράτηση εκτελείται μόνο αφότου η δικαστική απόφαση που τη διατάσσει γίνει τελεσίδικη και αφου προηγουμένως επιδοθεί σ'αυτόν που καταδικάστηκε". Επίσης στο άρθρο 7 του νόμου αυτού ορίζεται οτι : "1. Ο κρατούμενος απολύεται : α) αν συμπληρώθηκε η διάρκεια της προσωπικής κράτησης που ορίζει η απόφαση. β) αν κατατεθεί στην αρμόδια αρχή ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων το χρέος, για το οποίο επιβλήθηκε η προσωπική κράτηση μαζί με τους τόκους που οφείλονται ήδη και τα έξοδα της εκτέλεσης και κατατεθεί το γραμμάτιο στο γραμματέα του πρωτοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η φυλακή. γ) αν ο κρατούμενος συμπληρώσει το 65ο ετος της ηλικίας του. 2 Στην περίπτωση α της προηγούμενης παραγράφου η απόλυση γίνεται απο το διευθυντή της φυλακής. Στις άλλες περιπτώσεις διατάσσεται απο τον πρόεδρο του καθ'υλην αρμόδιου, κατά τις διατάξεις του άρθρου 3 του παρόντος νόμου, δικαστηρίου στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η φυλακή, ο οποίος δικάζει κατά την διαδικασία των άρθρ. 686 επ. Κ. Πολ. Δ. 3. Με απόφαση του προέδρου του καθ'ύλην αρμοδίου, κατά τις διατάξεις του άρθρ. 3 του παρόντος νόμου, δικαστηρίου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η φυλακή ο οποίος δικάζει κατά τη διαδικασία των άρθρ. 686 επ. Κ. Πολ. Δ., η προσωπική κράτηση αναστέλλεται, για χρονικό διάστημα οχι μεγαλύτερο των τριων μηνών, αν ο κρατούμενος καταβάλει στην αρμόδια αρχή ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων τμήμα του χρέους του που κατά την κρίση του προέδρου του δικαστηρίου είναι εύλογο, σε σχέση με το συνολικό ύψος του χρέους, Το δικαίωμα αυτό δεν είναι δυνατό να ασκηθεί απο τον κρατούμενο περισσότερο απο δυο φορές." Ακόμη στο άρθρο 10 παρ. 1 του εν λόγω νόμου ορίζεται οτι : 5
"Κάθε γενική η ειδική διάταξη που είναι αντίθετη προς τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου, καταργείται." Εξάλλου στο άρθρο 46 παρ. 1 του Ν. 2065/1992 ορίζεται οτι : "Για τα ληξιπρόθεσμα προς το Δημόσιο χρέη, που βεβαιώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 356/1974 (ΦΕΚ 90Α) καθώς και για τα ληξιπρόθεσμα προς το Ι. Κ. Α. χρέη, εκτός των φόρων μεταβίβασης ακινήτων και κληρονομιών, εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 1867/1989 (ΦΕΚ-227Α) με τις ακόλουθες παρεκκλίσεις : α) Η αίτηση του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ. Ο. Υ. για τα παραπάνω χρέη εκδικάζεται απο τον πρόεδρο του οικείου διοικητικού πρωτοδικείου, σύμφωνα με τη διαδικασία "περί ασφαλιστικών μέτρων" (άρθρα 686 και επόμενα του Κ. Πολ. Δ.) β) Ο καταδικασθείς σε προσωπική κράτηση συλλαμβάνεται απο αστυνομικό όργανο, που του επιδίδει την απόφαση του δικαστηρίου και συντάσσει σχετική έκθεση. γ) Τα άρθρα 2 παράγραφοι 1 και 3, 3 παράγραφοι 3, 4 και 5, 4 παράγραφος 1 περιπτώσεις γ θ και ι, 5 παράγραφοι 1 και 2 εδάφιο πρώτο, 7 παράγραφος 1 περίπτωση γ, 9 και 12 του ν. 1867/1989 δεν εφαρμόζονται εν προκειμένω. δ) Τα ως ανω προβλεπόμενα εφαρμόζονται για οφειλές πάνω απο εκατό χιλιάδες (100.000) δραχμές". Τέλος στο άρθρο 22 του Ν. 2166/1993 ορίζεται οτι : "1. Βεβαιωμένες ή βεβαιούμενες πάσης φύσεως οφειλές προς το Δημόσιο ή οφειλές που εισπράττονται μέσω των Δ. Ο. Υ. των οποίων οι δόσεις λήγουν σε χρόνο μετά την ισχύ του παρόντος νόμου, μπορεί να εξοφλούνται εν ολων ή εν μέρει σε εξι (6) μηνιαίες συνεχείς δόσεις, με αίτηση του οφειλέτη προς τον προϊστάμενο ΔΟΥ στην οποία είναι βεβαιωμένο το χρέος. ----------------------------------------------------------------------- 2. Ο τρόπος εξόφλησης της προηγούμενης παραγράφου έχει ανάλογη εφαρμογή και για βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες και απαιτητές πάσης φύσεως οφειλές προς το Δημόσιο ή οφειλές που εισπράττονται μέσω των ΔΟΥ μετά των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, των οποίων οι δόσεις έληξαν το διάστημα απο 1. 1. 1993 μέχρι την ισχύ του παρόντος νόμου. ----------------------------------------------------------------------- 3. Βεβαιωμένες, ληξιπρόθεσμες και απαιτητές πάσης φύσεως οφειλές μετά των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής προς το 6
Δημόσιο ή οφειλές που εισπράττονται μέσω των ΔΟΥ υφιστάμενες κατά την 31. 12. 1992 μπορούν να εξοφλούνται σε ίσες μηνιαίες συνεχείς δόσεις της τελευταίας μέχρι 30 Ιουνίου 1996, με αίτηση του οφειλέτη προς τον προϊστάμενο ΔΟΥ στην οποία είναι βεβαιωμένο το χρέος. ----------------------------------------------------------------------- 4-----------------------5-------------------6-------------------------- 7. Εφόσον εξοφλούνται οι δόσεις των προηγούμενων παραγράφων χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας των χρεών προς το Δημόσιο και δε λαμβάνονται τα μέτρα τα προβλεπόμενα απο τις διατάξεις των άρθρων 25 του ν. 1882/1990 (ΦΕΚ 43 Α), 46 του ν. 2065/1992 και 7 του ν 2120/1993 (ΦΕΚ 24 Α) και τα μέτρα τα προβλεπόμενα απο τον Κ. Ε. Δ. Ε. είσπραξης των οφειλών. Με την καθυστέρηση καταβολής επι δίμηνο μιας δόσης παύουν να ισχύουν οι πιο πάνω τρόποι εξόφλησης και λαμβάνονται ολα τα προηγούμενα μέτρα είσπραξης του χρέους. 8. Η παραγραφή των χρεών, που σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους θα υπαχθούν στον ως ανω τρόπο εξόφλησης, αναστέλλεται για ολόκληρο το χρονικό διάστημα, το οποίο αφορά, ανεξάρτητα αν ο οφειλέτης θα είναι συνεπής σε αυτόν ή οχι. Μετά την παύση της αναστολής συνεχίζεται η παραγραφή και σε καμιά περίπτωση δεν συμπληρώνεται πριν περάσει ενα εξάμηνο. Οποιαδήποτε μέτρα έχουν ληφθεί για την είσπραξη των χρεών που θα υπαχθούν στις διατάξεις αυτές, εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι να εξοφληθούν τα χρέη και συνεχίζονται εφόσον δεν εξοφληθούν εμπροθέσμως τρεις οποιεσδήποτε δόσεις. Η υπαγωγή του οφειλέτη στις διατάξεις του νόμου αυτού δεν εμποδίζει τη λήψη εξασφαλιστικών μέτρων για τα χρέη του παρόντος τρόπου εξοφλήσεως, καθώς και για τα χρέη που δεν υπάγονται στον τρόπο αυτόν. Εφόσον ο οφειλέτης θα είναι συνεπής, αναστέλλεται η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης κινητών ή ακινήτων και με την προϋπόθεση οτι η εκτέλεση αφορά μόνο χρέη που υπάγονται σε εφόφληση με το νόμο αυτόν. Η αναστολή αυτή δεν ισχύει για κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων, τα αποδιδόμενα όμως ποσά θα λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων του παρόντος τρόπου εξόφλησης. Με τις διατάξεις αυτές δε δημιουργείται καμία αξίωση κατά του Δημοσίου και υπερ των οφειλετών που θα υπαχθούν σ'αυτή, λόγω 7
καταβολής πριν την ισχύ του νόμου αυτού των χρεών που υπάγονται σε αυτές. Επίσης δε θίγονται ισχύουσες διατάξεις που απαιτούν την καταβολή ολόκληρης της οφειλής για τη διενέργεια ορισμένων πράξεων. Απαιτήσεις οφειλετών του Δημοσίου, που θα υπαχθούν στους προηγούμενους τρόπους εξόφλησης και θα είναι ενήμεροι σε αυτούς, δε θα συμψηφίζονται με τα χρέη αυτά. Ο συμψηφισμός θα γίνεται για ληξιπρόθεσμα χρέη που δεν υπάγονται στις διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων. 9. Εκτος απο τους ως ανω τρόπους, δεν επιτρέπεται άλλου είδους διακανονισμός των χρεών προς το Δημόσιο ή των χρεών που εισπράττονται μέσω των Δ. Ο. Υ. Ι Ι Απο τον συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτουν επι των τιθεμένων ερωτημάτων, αντιστοίχως, οι εξης απαντήσεις : 1. Η διατάσσουσα την προσωποκράτηση απόφαση είναι απαραίτητο να επιδοθεί στον καταδικασθέντα οφειλέτη μόνο απο τον ενεργούντα την σύλληψη αστυνομικό, κατά την στιγμή της συλλήψεως. Τούτο συνάγεται τόσο απο την σαφή διατύπωση της διατάξεως του άρθρου 46 παρ. 1 εδ. β του Ν. 2065/1992 οσο και απο την μη εφαρμογή εν προκειμένω (κατά το εδάφιο γ της ίδιας παραγράφου) της διατάξεως του άρθρου 5 παρ. 1 Ν. 1867/1989, όπου εγίνετο λόγος για προηγούμενη της συλλήψεως επίδοση στον καταδικασθέντα της σχετικής τελεσιδίκου δικαστικής αποφάσεως. Η άποψη αυτή στηρίζεται και στην επιθυμία του συντάκτη του άρθρου 46 Ν. 2065/1992 να επιταχύνει και ν'απλοποιήσει την σχετική διαδικασία (βλ. εισηγητική έκθεση Ν. 2065/1992). 2. Απο καμμιά διάταξη είτε του Ν. 1867/1989 είτε του άρθρου 46 του Ν. 2065/1992 δεν προκύπτει η ύπαρξη χρονικού περιορισμού για την ισχύ και την επίδοση της ως ανω δικαστικής αποφάσεως, εφ'οσον, βέβαια, ως είναι αυτονόητον, δεν εξαφανισθεί κατόπιν ασκήσεως εφέσεως και δεν έχει συμπληρωθεί, εν τω μεταξύ, ο χρόνος παραγραφής του συνόλου των χρεών για τα οποία είχε διαταχθεί η προσωποκράτηση. Το τελευταίο δεν ορίζεται απο το νόμο αλλά πρέπει να θεωρηθεί ως επιβαλλόμενο απο τις αρχές της χρηστής διοικήσεως. Πρέπει δε να τονισθεί οτι ενδεικνύεται η κατά το δυνατόν συντομότερον εκτέλεση της αποφάσεως λόγω του κατεπείγοντος χαρακτήρος της σχετικής διαδικασίας. 3. Το εφέσιμο της αποφάσεως του Προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου με την οποία απορρίπτεται αίτηση του Δημοσίου για 8
προσωποκράτηση, όπως και εκείνης με την οποία γίνεται δεκτή παρόμοια αίτηση, παρά την σιωπή του νόμου, έχει παγίως κριθεί ως υφιστάμενο με τις μέχρι σήμερα αποφάσεις του Προέδρου του Διοικητικού Εφετείου, επιληφθέντος του ενδίκου αυτού μέσου με βάση τις "περισσότερο προσιδιάζουσες στην προκειμένη περίπτωση" δικονομικές διατάξεις των άρθρων 3 Ν. 820/1978 "Περί λήψεως μέτρων δια την περιστολήν της φοροδιαφυγής και άλλων τινών συναφών διατάξεων" και 12 Π. Δ. 932/1978, εκδοθέντος σ'εκτέλεση του νόμου αυτού (Πρ. ΔΕΑ 195/1993 αδημοσίευτη κ.α.) Η κρίση αυτή εστηρίχθη, όπως είχε γίνει και με την νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων (Α. Π. 754/1986 ΝοΒ 35. 380), στην άποψη οτι με την απευθυνόμενη στον Πρόεδρο του Διοικητικού Πρωτοδικείου αίτηση του Προίσταμένου της Δ. Ο. Υ. για προσωποκράτηση του οφειλέτη του Δημοσίου δεν δημιουργείται διαφορά ασφαλιστικών μέτρων σχετιζόμενη και συνδεόμενη με άλλη κύρια διαφορά, αλλ'αντιθέτως δημιουργείται κύρια - αυτοτελής διαφορά αποβλέπουσα στον έλεγχο της νομιμότητας του αιτούμενου περιοριστικού της ελευθερίας του ατόμου, διοικητικού μέτρου εκτελέσεως. Η διαφορά δε αυτή εκδικάζεται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων μόνο για λόγους δικονομικούς και δημοσιονομικούς και ιδιαίτερα για την επίσπευση εξυπηρετήσεως των δημοσίων εσόδων. Για το λόγο αυτό στην εκδίκαση της διαφοράς προσωποκρατήσεως δεν μπορεί να εφαρμοστεί η διάταξη του άρθρου 699 Κ. ΠοΛ. Δ., η οποία απαγορεύει στα ασφαλιστικά μέτρα, την άσκηση ενδίκων μέσων, γιατί έτσι θα περιοριζόταν υπέρμετρα το δικαίωμα ένδικης προστασίας στις διαφορές προσωποκρατήσεως ( βλ. και Εκθεση Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής επι του άρθρου 46 Σχεδίου Νόμου, Δίκη 1992, σελ. 737-740). Η θέση αυτή της νομολογίας πρέπει να θεωρηθεί ως ορθή. Η άσκηση βέβαια της εφέσεως αλλά και η προς τούτο προθεσμία δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της αποφάσεως η οποία είναι αμέσως απο της εκδόσεώς της εκτελεστή, κατά τα εκτιθέμενα στο σκεπτικό της απαντήσεως επι του πρώτου ερωτήματος. Η άποψη αυτή ενισχύεται απο το γεγονός οτι οι εφαρμοζόμενες για την εκδίκαση της εφέσεως, κατά την νομολογία, φορολογικές δικονομικές διατάξεις προβλέπουν την εκτελεστότητα της αποφάσεως του Προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου (άρθρο 159 Κ. Φ. Δ. και 13 Π. Δ. 932/1978). 4. H σημαντικότερη καινοτομία στο καθεστώς της προσωποκρατήσεως, όπως ερριθμίζετο απο το Ν. Δ. 356/1974 (άρθρα 63 9
και επ), η οποία επήλθε με τις διατάξεις του Ν. 1867/1989 και του άρθρου 46 Ν. 2065/1992 είναι η παρεμβολή οργάνου της ανεξαρτήτου κατά το Σύνταγμα δικαστικής εξουσίας, με απόφαση του οποίου, πλέον, διατάσσεται η προσωποκράτηση, καταργούμενης, της αντιστοίχου εξουσίας του Δ/ντού του Δημ. Ταμείου (τώρα Προϊσταμένου Δ. Ο. Υ.). Λογική συνέπεια τούτου είναι η ανάθεση (άρθρο 7 Ν. 1867/1989) στο ιδιο δικαστικό όργανο, αποκλειστικά, της αρμοδιότητας ν'αποφασίσει είτε για την αποφυλάκιση του προσωποκρατηθέντος οφειλέτη σε περίπτωση μόνο καταθέσεως στην αρμόδια αρχή ή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων του συνολικού χρέους μετά των τόκων και εξόδων εκτελέσεως, είτε για την αναστολή εκτελέσεως, για χρόνο οχι μεγαλύτερο των τριών μηνών, της αποφάσεως προσωποκρατήσεως και μόνο κατόπιν καταβολής ευλόγου κατά την κρίση του ποσού, σε σχέση με το σύνολο του χρέους, καταργηθείσας κάθε αρμοδιότητας που είχε μέχρι τότε ο Προϊστάμενος Δ. Ο. Υ. με βάση τις παραπάνω διατάξεις του Ν. Δ. 356/1974 (περί της περιοριστικής ρυθμίσεως του άρθρου 7 Ν. 1867/1989 βλ. Β. Παπαχρήστου. Ο νέος θεσμός της προσωπικής κράτησης για χρέη προς το Δημόσιο, 1990, σελ. 118). Εξάλλου, θα ήταν αντίθετη προς την βασική συνταγματική αρχή της διακρίσεως των εξουσιών η διατήρηση της δυνατότητας του Προϊσταμένου ΔΟΥ δηλαδή διοικητικού οργάνου, ν'αναστείλει την εκτέλεση δικαστικής αποφάσεως. 5. Η υπαγωγή και μόνο οφειλέτη του Δημοσίου κατόπιν αιτήσεως του στην θεσπιθείσα απο τις διατάξεις του άρθρου 22 Ν. 2166/1993 ρύθμιση τμηματικής καταβολής του χρέους δεν εμποδίζει την υποβολή αιτήσεως ποσωπικής κρατήσεως του, αν βέβαια δεν εξοφλεί τις σχετικές δόσεις. Σε περίπτωση όμως συμμορφώσεως του οφειλέτη στην προβλεπόμενη ρύθμιση τότε δεν επιτρέπεται υποβολή παρομοίας αιτήσεως, παρά μόνο αν υπάρξει καθυστέρηση καταβολής επι δίμηνο μιάς δόσεως. Αν δε, είχε εκδοθεί απόφαση προσωποκρατήσεως, πριν απο την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση, τότε, αν μεν δεν είχε ακόμη αυτή εκτελεσθεί, αναστέλλεται, μέχρι να εξοφληθούν τα χρέη και εκτελείται, δια της συλλήψεως του οφειλέτη, χωρίς να χάνει μέχρι τότε την ισχύ της, εφόσον δεν εξοφληθούν εμπροθέσμως τρεις οποιεσδήποτε δόσεις, αν δε ο οφειλέτης είχε συλληφθεί τότε απολύεται κατόπιν αιτήσεώς του με απόφαση του Προέδρου του δικαστηρίου, κατ'ανάλογη εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 7 Ν. 1867/1989, λόγω ομοιότητας των 10
περιπτώσεων, και συλλαμβάνεται εκ νέου, με βάση την αρχική απόφαση περί προσωποκρατήσεως, αν δεν εξοφλήσει εμπροθέσμως τρείς οποιεσδήποτε δόσεις της ρυθμίσεως. Εθεωρήθη Ο Εισηγητής Αθήνα 28-12-93 Μιχαήλ Α. Απέσσος Ο Προεδρεύων Πάρεδρος Ν. Σ. Κ. Βασίλειος Ρεντζεπέρης ΔΕΚΤΗ Αντιπρόεδρος Ν. Σ. Κ. Αθήνα 4-2-94 Ο Υφυπουργός 11