ΕΛΕΜΚΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ & ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Ε. ΕΛΕΜΚΑ Α.Ε. Ετήσια Οικονοµική Έκθεση της 31 ης εκεµβρίου 2008 Σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς Από 1 Ιανουαρίου έως 31 εκεµβρίου 2008 ΕΛΕΜΚΑ Α.Ε. Μαρ. Αντύπα 41-45, Νέο Ηράκλειο Αττικής ΑΡ.Μ.Α.Ε. 21998/01ΑΤ/Β/90/427/99
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΈΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ... 5 Β. ΈΚΘΕΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ... 7 Γ. ΕΤΗΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ... 10 Γ- Α. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ... 11 Γ- Β. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ... 12 Γ- Γ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ... 13 Γ-. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ... 14 Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ... 15 1. Γενικές πληροφορίες για την Εταιρεία... 15 2. Φύση ραστηριοτήτων... 15 3. Πλαίσιο κατάρτισης οικονοµικών καταστάσεων... 15 3.1 Νέα λογιστικά πρότυπα και τροποποιήσεις και ερµηνείες της Ε ΠΧΑ... 16 3.1.1 Νέα και τροποποιηµένα Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά για τη χρήση 31 εκεµβρίου 2008 16 3.1.2 Νέα και τροποποιηµένα Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά στη χρήση 2009.... 18 3.1.3 Νέα και τροποποιηµένα Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά µετά τη χρήση 2009... 19 3.2 Σηµαντικές λογιστικές κρίσεις, εκτιµήσεις και υποθέσεις... 21 3.2.1 Κρίσεις... 21 3.2.2 Εκτιµήσεις και υποθέσεις... 22 4. Βασικές λογιστικές αρχές... 23 4.1 Ενοποίηση... 24 4.2 Μετατροπή ξένου νοµίσµατος... 24 4.3 Ενσώµατες ακινητοποιήσεις... 25 4.4 Άυλα στοιχεία ενεργητικού... 26 4.5 Αποµείωση Αξίας Στοιχείων του Ενεργητικού... 26 4.6 Χρηµατοοικονοµικά µέσα... 26 4.7 Αποθέµατα... 28 4.8 Εµπορικές απαιτήσεις... 28 4.9 Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα ταµειακών διαθεσίµων... 29 4.10 Μετοχικό κεφάλαιο... 29 4.11 Φορολογία εισοδήµατος & αναβαλλόµενος φόρος... 29 4.12 Παροχές στο προσωπικό... 30 4.13 Επιχορηγήσεις... 32 4.14 Προβλέψεις... 32 4.15 Αναγνώριση εσόδων... 33 4.16 Μισθώσεις... 33 4.17 ιανοµή µερισµάτων... 34 4.18 Πληροφόρηση κατά τοµέα... 34 5. οµή του Οµίλου και µέθοδος ενοποίησης εταιρειών... 35 Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 2 από 57
6. Ενσώµατες Ακινητοποιήσεις... 35 7. Άυλα στοιχεία ενεργητικού... 36 8. Επενδύσεις σε Θυγατρικές επιχειρήσεις... 37 9. Αναβαλλόµενη φορολογική απαίτηση και υποχρέωση... 37 10. Λοιπές µακροπρόθεσµες απαιτήσεις... 39 11. Αποθέµατα... 39 12. Πελάτες και λοιπές εµπορικές απαιτήσεις... 39 13. Λοιπές απαιτήσεις και Λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία Ενεργητικού... 40 14. Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού αποτιµηµένα στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης αποτελεσµάτων χρήσης... 41 15. Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα ταµειακών διαθεσίµων... 41 16. Ίδια κεφάλαια... 42 16.1 Μετοχικό Κεφάλαιο... 42 16.2 Λοιπά Αποθεµατικά...42 16.3 Υπόλοιπο Κερδών εις νέο... 42 17. Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία... 43 18. Λοιπές µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις... 43 19. Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις... 44 20. Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις... 44 21. Βραχυπρόθεσµες δανειακές υποχρεώσεις... 45 22. Λοιπές βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις... 45 23. Προβλέψεις... 46 24. Κύκλος Εργασιών... 46 25. Ανάλυση Εξόδων ανά κατηγορία... 46 26. Παροχές στο Προσωπικό... 47 27. Λοιπά έσοδα και έξοδα εκµετάλλευσης... 48 28. Χρηµατοοικονοµικά Έσοδα και Έξοδα... 48 29. Φόρος Εισοδήµατος... 48 30. Κέρδη ανά µετοχή... 49 31. Ανάλυση Προσαρµογών σε Ταµειακές Ροές... 49 32. Aναταξινοµήσεις... 50 33. Συναλλαγές µε συνδεδεµένα µέρη... 50 33.1 Συναλλαγές µε βασικά διευθυντικά στελέχη... 51 34. εσµεύσεις... 52 35. Ενδεχόµενες Απαιτήσεις - Υποχρεώσεις... 52 36. Σκοποί και πολιτικές διαχείρισης κινδύνων... 53 36.1 Παράγοντες χρηµατοοικονοµικού κινδύνου... 53 36.2 Κίνδυνος αγοράς...53 36.3 Πιστωτικός κίνδυνος... 53 36.4 Κίνδυνος ρευστότητας... 54 Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 3 από 57
36.5 Κίνδυνος ταµειακών ροών και κίνδυνος µεταβολών εύλογης αξίας λόγω µεταβολών των επιτοκίων... 55 36.6 Παρουσίαση των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ανά κατηγορία... 55 36.7 Πολιτικές και σκοποί διαχείρισης κεφαλαίου... 56 37. Γεγονότα µετά την ηµεροµηνία του ισολογισµού... 57 Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 4 από 57
Α. ΈΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ Προς τους Μετόχους της ΕΛΕΜΚΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ Α.Ε Έκθεση επί των Οικονοµικών Καταστάσεων Ελέγξαµε τις συνηµµένες Οικονοµικές Καταστάσεις της ΕΛΕΜΚΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ Α.Ε (η Εταιρεία) οι οποίες αποτελούνται από τον ισολογισµό της 31 ης εκεµβρίου 2008, και τις καταστάσεις αποτελεσµάτων, µεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταµειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ηµεροµηνία αυτή καθώς και περίληψη των σηµαντικών λογιστικών πολιτικών και λοιπές επεξηγηµατικές σηµειώσεις. Ευθύνη ιοίκησης για τις Οικονοµικές Καταστάσεις Η ιοίκηση της Eταιρείας έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των Οικονοµικών Καταστάσεων σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ευθύνη αυτή περιλαµβάνει σχεδιασµό, εφαρµογή και διατήρηση συστήµατος εσωτερικού ελέγχου σχετικά µε την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση οικονοµικών καταστάσεων, απαλλαγµένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται σε απάτη ή λάθος. Η ευθύνη αυτή περιλαµβάνει επίσης την επιλογή και εφαρµογή κατάλληλων λογιστικών πολιτικών και την διενέργεια λογιστικών εκτιµήσεων που είναι λογικές για τις περιστάσεις. Ευθύνη Ελεγκτή ική µας ευθύνη είναι η έκφραση γνώµης επί αυτών των Οικονοµικών Καταστάσεων, µε βάση τον έλεγχό µας. ιενεργήσαµε τον έλεγχο σύµφωνα µε τα Ελληνικά Ελεγκτικά Πρότυπα, που είναι εναρµονισµένα µε τα ιεθνή Ελεγκτικά Πρότυπα. Τα Πρότυπα αυτά απαιτούν τη συµµόρφωσή µας µε τους κανόνες δεοντολογίας και το σχεδιασµό και διενέργεια του ελέγχου µας µε σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το κατά πόσο οι οικονοµικές καταστάσεις είναι απαλλαγµένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαµβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την συγκέντρωση ελεγκτικών τεκµηρίων, σχετικά µε τα ποσά και τις πληροφορίες που περιλαµβάνονται στις οικονοµικές καταστάσεις. Οι διαδικασίες επιλέγονται κατά την κρίση του ελεγκτή και περιλαµβάνουν την εκτίµηση του κινδύνου ουσιώδους ανακρίβειας των οικονοµικών καταστάσεων, λόγω απάτης ή λάθους. Για την εκτίµηση του κινδύνου αυτού, ο ελεγκτής λαµβάνει υπόψη το σύστηµα εσωτερικού ελέγχου σχετικά µε την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των οικονοµικών καταστάσεων, µε σκοπό το σχεδιασµό ελεγκτικών διαδικασιών για τις περιστάσεις και όχι για την έκφραση γνώµης επί της αποτελεσµατικότητας του συστήµατος εσωτερικού ελέγχου της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαµβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών πολιτικών που εφαρµόσθηκαν και του εύλογου των εκτιµήσεων που έγιναν από τη ιοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των οικονοµικών καταστάσεων. Πιστεύουµε ότι τα ελεγκτικά τεκµήρια που έχουµε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεµελίωση της γνώµης µας. Γνώµη Κατά τη γνώµη µας, οι συνηµµένες Οικονοµικές Καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα από κάθε ουσιώδη άποψη την οικονοµική κατάσταση της Εταιρείας κατά την 31 εκεµβρίου 2008, την χρηµατοοικονοµική της επίδοση και Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 5 από 57
τις Ταµειακές της Ροές για τη χρήση που έληξε την ηµεροµηνία αυτή σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφορά επί άλλων νοµικών θεµάτων Επαληθεύσαµε τη συµφωνία και την αντιστοίχηση του περιεχοµένου της Έκθεσης του ιοικητικού Συµβουλίου µε τις συνηµµένες Οικονοµικές Καταστάσεις, στα πλαίσια των οριζοµένων από τα άρθρα 43 α και 37 του Κ.Ν. 2190/1920. Αθήνα, 26 Μαρτίου 2009 Ο Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Παύλος Στελλάκης Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ. 24941 Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 6 από 57
Β. ΈΚΘΕΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι, Το 2008 αποτέλεσε µία χρονιά µεταολυµπιακής ανακάµψης στην κατασκευαστική αγορά. Για την ΕΛΕΜΚΑ, η χρονιά αυτή αποτέλεσε χρονιά προσπάθειας διατηρήσεως της θέσεως της στην αγορά. Ο κύκλος εργασιών της κλειόµενης χρήσεως ανήλθε σε 18.387.585 έναντι 16.108.348 της προηγούµενης χρήσεως σηµειώνοντας αύξηση κατά 14% περίπου. Τα κέρδη της χρήσεως ανήλθαν σε 1.570.199 έναντι 1.810.931 της προηγούµενης χρήσεως λόγω αυξήσεως των υπεργολαβικών εργασιών, από τις οποίες προκύπτει µεγάλο ποσοστό κέρδους. Σηµειώνεται ότι η Εταιρεία διατηρεί υποκατάστηµα επί της οδού Α8 βιοµηχανικό τετράγωνο Νο6 στη Θεσσαλονίκη. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΧΡΟΝΙΑ Η επόµενη χρήση 2009 αναµένεται να είναι ικανοποιητική για την Εταιρεία. Προβλέπεται η έναρξη και η συµµετοχή της σε µεγάλα τεχνικά έργα από τα οποία πιστεύει σε βελτίωση του κύκλου εργασιών της και των κερδών της, καθώς και την συνέχιση των εργασιών σε έργα του εξωτερικού. Τα παραπάνω εντάσσονται τόσο στο πλαίσιο του βασικού µας στόχου και της κατεύθυνσής µας για συνεχή καλλιέργεια και ανάπτυξη των συνεργιών όσο και στην στρατηγική επιλογή της επέκτασής µας σε νέες αγορές. H ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ το 2008, µέσω των στρατηγικών της επιλογών, ενίσχυσε τη δυναµική της, προώθησε και εδραίωσε την παρουσία της στον τοµέα των ειδικών τεχνικών έργων όσο και στο εµπόριο υλικών οδοποιίας. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΠΙ ΟΣΕΩΝ Η Εταιρεία παρακολουθεί τις επιδόσεις από τη δραστηριότητά της µέσα από ανάλυση τριών βασικών τοµέων: (1) Του τοµέα των ΕΡΓΩΝ όπου εντάσσονται τα έργα κατασκευών ή /και συντηρήσεων (2) Του τοµέα ΕΜΠΟΡΙΟΥ, όπου εντάσσονται οι πωλήσεις υλικών οδοποιίας οι οποίες εκτελούνται από την αποθήκη στην ΒΙΠΕ ΣΙΝ ΟΥ (3) Του τοµέα ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ όπου εντάσσονται οι εργασίες επισκέψεως ειδικευµένου εργατοτεχνικού προσωπικού για συντήρηση τεχνικών έργων. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 7 από 57
Η Εταιρεία έχει ως πολιτική την συνεχή αξιολόγηση των αποτελεσµάτων και της απόδοσής της σε µηνιαία βάση, µε σκοπό τον έγκαιρο και αποτελεσµατικό εντοπισµό τυχόν αποκλίσεων από τους στόχους και τη λήψη αντίστοιχων διορθωτικών µέτρων. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝ ΥΝΩΝ Παράγοντες χρηµατοοικονοµικού κινδύνου Η Εταιρεία εκτίθεται σε περιορισµένο φάσµα χρηµατοοικονοµικών κινδύνων. Οι συνήθεις κίνδυνοι στους οποίους θεωρητικά υπάγεται, είναι κίνδυνοι αγοράς (µεταβολές σε συναλλαγµατικές ισοτιµίες, επιτόκιο, τιµές αγοράς), πιστωτικός κίνδυνος, κίνδυνος ρευστότητας και κίνδυνος ταµειακών ροών. Το γενικό πρόγραµµα διαχείρισης κινδύνων της Εταιρείας εστιάζεται στην αντιµετώπιση των κινδύνων καλής εκτέλεσης των εργασιών και αξιοπιστίας και ορθής υλοποίησης των προµηθειών και µετά ταύτα άµεση προτεραιότητα έχει ο πιστωτικός κίνδυνος και κατόπιν οι κίνδυνοι αγοράς. Προ της διενέργειας των σχετικών συναλλαγών, λαµβάνεται έγκριση από τα στελέχη που έχουν το δικαίωµα δέσµευσης της Εταιρείας προς τους αντισυµβαλλοµένους. Συναλλαγµατικός κίνδυνος Ο κίνδυνος συναλλαγµατικών ισοτιµιών προκύπτει από συναλλαγές µε πελάτες και προµηθευτές σε Ξ.Ν. Ο κίνδυνος αυτός δεν επηρεάζει σηµαντικά την λειτουργία της Εταιρείας δεδοµένου ότι οι συναλλαγές µε τους πελάτες και τους προµηθευτές σε ξένο νόµισµα είναι µηδενικές. Πιστωτικός κίνδυνος & κίνδυνος ρευστότητας Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντικές συγκεντρώσεις πιστωτικού κινδύνου. Ο κύκλος εργασιών της Εταιρείας συνίσταται κυρίως από συναλλαγές µε µεγάλους κατασκευαστικούς οµίλους οι οποίοι συναλλάσσονται µε το ελληνικό δηµόσιο και µε µεγάλους και αξιόπιστους οίκους του εξωτερικού & του εσωτερικού µε µεγάλη πιστοληπτική ικανότητα. Στη βάση αυτή ο πιστωτικός κίνδυνος εκτιµάται ότι είναι ελάχιστος. Ο κίνδυνος ρευστότητας διατηρείται σε χαµηλά επίπεδα, διατηρώντας επαρκή διαθέσιµα και άµεσα ρευστοποιήσιµα χρεόγραφα και τραπεζικά πιστωτικά όρια. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 8 από 57
Κίνδυνος ταµειακών ροών και κίνδυνος µεταβολών εύλογης αξίας λόγω µεταβολών των επιτοκίων Τα λειτουργικά έσοδα και ταµειακές ροές της Εταιρείας είναι ουσιωδώς ανεξάρτητα από µεταβολές των επιτοκίων. Η Εταιρεία δεν έχει σηµαντικά βραχυπρόθεσµα ή µακροπρόθεσµα έντοκα δάνεια, ούτε σηµαντικές έντοκες επενδύσεις. ΑΘΗΝΑ, 15/02/2009 Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ.Σ. ΠΑΛΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 9 από 57
Γ. ΕΤΗΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι συνηµµένες Οικονοµικές Καταστάσεις εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο της «ΕΛΕΜΚΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ & ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Ε.» στις 15.02.2009 και έχουν δηµοσιοποιηθεί µε την ανάρτησή τους στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση www.metka.gr, όπου και θα παραµείνουν στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για χρονικό διάστηµα τουλάχιστον πέντε (5) ετών από την ηµεροµηνία της συντάξεως και δηµοσιοποιήσεώς τους. Επισηµαίνεται ότι τα δηµοσιοποιηθέντα στον Τύπο συνοπτικά οικονοµικά στοιχεία και πληροφορίες που προκύπτουν από τις οικονοµικές καταστάσεις, στοχεύουν στο να παράσχουν στον αναγνώστη µία γενική ενηµέρωση για την οικονοµική κατάσταση και τα αποτελέσµατα της εταιρείας, αλλά δεν παρέχουν την ολοκληρωµένη εικόνα της οικονοµικής θέσης, των χρηµατοοικονοµικών επιδόσεων και των ταµιακών ροών της Εταιρείας, σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 10 από 57
Γ- Α. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Ποσά σε Σηµ. 31/12/2008 31/12/2007 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούντα Στοιχεία Ενεργητικού Ενσώµατες Ακινητοποιήσεις 6 947.710 832.057 Λοιπά αύλα στοιχεία ενεργητικού 7 183 1.687 Επενδύσεις Σε Θυγατρικές Επιχειρήσεις 8 3.000 3.000 Αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις 9 161.878 304.845 Λοιπές Μακροπρόθεσµες Απαιτήσεις 10 65.196 65.897 1.177.967 1.207.487 Κυκλοφορούν ενεργητικό Αποθέµατα 11 2.273.095 1.368.366 Πελάτες και Λοιπές Εµπορικές Απαιτήσεις 12 8.879.015 6.506.925 Λοιπές Απαιτήσεις 13 77.069 166.459 Λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία ενεργητικού 13 7.799 8.618 Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία σε εύλογη αξία µέσω αποτελεσµάτων 14 13.413 0 Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα 15 1.826.079 912.597 13.076.470 8.962.965 Σύνολο ενεργητικού 14.254.437 10.170.452 Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ίδια κεφάλαια αποδιδόµενα στους µετόχους Μετοχικό κεφάλαιο 16 105.660 105.660 Λοιπά αποθεµατικά 16 971.553 971.553 Κέρδη/ (ζηµιές) εις νέον 16 3.463.286 1.893.087 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 4.540.499 2.970.300 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις Αναβαλλόµενες φορολογικές υποχρεώσεις 9 110.485 18.719 Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία 17 97.780 85.918 Λοιπές µακροπρόθεσµες προβλέψεις 23 69.520 200.000 Λοιπές µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 18 29.300 34.222 Σύνολο Μακροπροθέσµων Υποχρεώσεων 307.085 338.860 Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις Προµηθευτές και συναφείς υποχρεώσεις 19 5.804.998 4.474.591 Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις 20 449.263 379.125 Βραχυπρόθεσµες ανειακές Υποχρεώσεις 21 2.890.872 1.680.252 Λοιπές βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 22 261.718 327.323 Σύνολο βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων 9.406.852 6.861.292 Σύνολο υποχρεώσεων 9.713.938 7.200.152 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 14.254.437 10.170.452 Οι συνηµµένες επεξηγηµατικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 11 από 57
Γ- Β. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κατάσταση Λογαριασµού Αποτελεσµάτων Ποσά σε Σηµείωση 1.1-31.12.2008 1.1-31.12.2007 Πωλήσεις 24 18.387.585 16.108.348 Κόστος πωληθέντων 25 (13.723.974) (12.247.413) Μικτό Κέρδος 4.663.610 3.860.935 Λοιπά έσοδα εκµετάλλευσης 27 480.627 555.205 Επιχορηγήσεις 27 1.504 1.639 Έξοδα διάθεσης 25 (532.275) (596.816) Έξοδα διοίκησης 25 (2.278.774) (1.291.594) Λοιπά έξοδα εκµετάλλευσης 27 (9.276) (8.039) Αποτελέσµτα εκµετάλλευσης προ φόρων, χρηµατοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσµάτων 2.325.415 2.521.330 Χρηµατοοικονοµικά έσοδα 28 3.364 492 Χρηµατοοικονοµικά έξοδα 28 (203.424) (177.372) Κέρδη προ φόρων 2.125.355 2.344.449 Φόρος εισοδήµατος 29 (555.156) (533.518) Κέρδη µετά από φόρους 1.570.199 1.810.931 Βασικά κέρδη ανά µετοχή (ευρώ/µετοχή) 30 436,1664 503,0363 Οι συνηµµένες επεξηγηµατικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 12 από 57
Γ- Γ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Ποσά σε Μετοχικό κεφάλαιο Υπέρ Το Άρτιο Λοιπά αποθεµατικά Αποτελέσµατα εις νέον Υπόλοιπα κατά την 1η Ιανουαρίου 2007 105.660 0 971.553 82.156 1.159.369 Μεταβολή ιδίων Κεφαλαίων για τη χρήση 01/01-31/12/2007 Καθαρά Αποτελέσµατα Χρήσης 2007 0 0 0 1.810.931 1.810.931 Έγκριση σχηµατισµού τακτικού & αφορολόγητων αποθεµατικών από Γεν.Συνέλευση 0 0 0 Αύξηση δικαιωµάτων µειοψηφίας (από εξαγορά θυγατρικής) Συνολικό Αναγνωριζόµενο Κέρδος/Ζηµιά Χρήσης 0 0 0 1.810.931 1.810.931 Σύνολο Υπόλοιπο των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 31η εκεµβρίου 2007 105.660 0 971.553 1.893.087 2.970.300 Υπόλοιπα κατά την 1η Ιανουαρίου 2008 105.660 0 971.553 1.893.087 2.970.300 Μεταβολή ιδίων Κεφαλαίων για τη χρήση 01/01-31/12/2008 Καθαρά Αποτελέσµατα Χρήσης 2008 0 0 0 1.570.199 1.570.199 Συνολικό Αναγνωριζόµενο Κέρδος/Ζηµιά Χρήσης 0 0 0 1.570.199 1.570.199 Υπόλοιπο των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την 31η εκεµβρίου 2008 105.660 0 971.553 3.463.286 4.540.499 Οι συνηµµένες επεξηγηµατικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 13 από 57
Γ-. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ποσά σε Σηµ. 12 µήνες έως 31 εκεµβρίου 2008 12 µήνες έως 31 εκεµβρίου 2007 Λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη προ φόρων (συνεχιζόµενες δραστηριότητες) 2.125.355 2.344.449 Προσαρµογές στα κέρδη 31 368.821 (221.579) 2.494.176 2.122.870 Πλέον / µείον προσαρµογές για µεταβολές λογαριασµών κεφαλαίου κίνησης ή που σχετίζονται µε τις λειτουργικές δραστηριότητες Μείωση / (αύξηση) αποθεµάτων (904.729) (323.011) Μείωση / (αύξηση) απαιτήσεων (2.437.116) (1.118.949) (Μείωση) / αύξηση υποχρεώσεων (πλην τραπεζών) 1.395.995 1.607.322 (Αύξηση) / µείωση λοιπών λογαριασµών κυκλοφορούντος ενεργητικού 80.970 352 Μείον: Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα καταβληµένα (203.424) (151.390) Καταβληµένοι φόροι (440.400) (289.701) Σύνολο εισροών / (εκροών) από λειτουργικές δραστηριότητες (α) (14.529) 1.847.493 Επενδυτικές δραστηριότητες Απόκτηση θυγατρικών, συγγενών, κοινοπραξιών & λοιπών επενδύσεων - - Αγορά ενσώµατων και άϋλων παγίων περιουσιακών στοιχείων (285.964) (555.023) Εισπράξεις από πωλήσεις ενσώµατων και άϋλων παγίων στοιχείων - 2.000 Τόκοι εισπραχθέντες 3.364 492 Σύνολο εισροών / (εκροών) από επενδυτικές δραστηριότητες (β) (282.601) (552.531) Χρηµατοδοτικές δραστηριότητες Εισπράξεις από εκδοθέντα / αναληφθέντα δάνεια 9.507.372 10.210.272 Εξοφλήσεις δανείων (8.161.953) (10.669.466) Εξοφλήσεις υποχρεώσεων από χρηµατοδοτικές µισθώσεις (χρεολύσια) (134.807) (66.130) Σύνολο εισροών / (εκροών) από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες (γ) 1.210.612 (525.324) Καθαρή αύξηση / (µείωση) στα ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα περιόδου (α) + (β) + (γ) 913.482 769.638 Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα έναρξης χρήσης 912.597 142.958 Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα λήξης χρήσης 1.826.079 912.596 Οι συνηµµένες επεξηγηµατικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος αυτών των οικονοµικών καταστάσεων. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 14 από 57
Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1. Γενικές πληροφορίες για την Εταιρεία Η «ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ» εδρεύει στην Αθήνα. Τα γραφεία της Εταιρείας βρίσκονται στο Ν. Ηράκλειο, στην οδό Μ. Αντύπα 41/45. Σκοπός της Εταιρείας είναι το εµπόριο υλικών οδοποιίας και η εκτέλεση τεχνικών έργων. Η Εταιρεία είναι θυγατρική της εισηγµένης στο χρηµατιστήριο Αξιών Αθηνών εταιρείας «ΜΕΤΑΛΛΙΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΕΛΛΑ ΟΣ Α.Ε.», µε καταστατική έδρα στην Ελλάδα, και τα οικονοµικά στοιχεία της «ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ» περιλαµβάνονται στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της µητρικής της, µε τη µέθοδο της ολικής ενοποίησης. Οι ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για το έτος 2008 (οι οποίες και περιλαµβάνουν συγκριτικά στοιχεία για τη χρήση 2007) εγκρίθηκαν από το.σ. στις 15/02/2009. Αναφέρεται ότι οι παρούσες οικονοµικές καταστάσεις τελούν υπό την οριστική έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των µετόχων. 2. Φύση ραστηριοτήτων Οι στρατηγικοί τοµείς στους οποίους δραστηριοποιείται η ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ είναι οι εξής: Εµπόριο υλικών οδοποιίας (εφέδρανα, αρµοί, υλικά σηµάνσεως οδών, υλικά γεφυροποιίας κ.α.) Ειδικά τεχνικά έργα (προένταση γεφυρών). Παροχή υπηρεσιών (εξειδικευµένο προσωπικό συντήρησης έργων & τοποθέτησης υλικών) Η Εταιρεία είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική στον τοµέα των υλικών οδοποιίας και των ειδικών τεχνικών έργων µε εξειδικευµένο προσωπικό και ειδικά µηχανήµατα προεντάσεως. Η πολυετής εµπειρία σε θέµατα προεντάσεως & υλικών οδοποιίας έδωσε στην Εταιρεία τη δυνατότητα να κινηθεί δυναµικά στον συγκεκριµένο χώρο. Η Εταιρεία βασίζεται ισχυρά στις αρτιότατες εγκαταστάσεις της (µια αποθήκη στη ΒΙ.ΠΕ. ΣΙΝ ΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ και µια αποθήκη στον ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟ ΑΤΤΙΚΗΣ) και στην άριστη εµπειρία της. 3. Πλαίσιο κατάρτισης οικονοµικών καταστάσεων Οι οικονοµικές καταστάσεις της ΕΛΕΜΚΑ Α.Ε. της χρήσης 2008 που καλύπτουν την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου έως και την 31η εκεµβρίου 2008, έχουν συνταχθεί µε βάση την αρχή του ιστορικού κόστους όπως αυτή τροποποιείται µε την αναπροσαρµογή συγκεκριµένων στοιχείων ενεργητικού και παθητικού σε τρέχουσες αξίες, την αρχή της συνέχισης της δραστηριότητάς (going concern) και είναι σύµφωνες µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς ( ΠΧΑ). Η σύνταξη οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ΠΧΑ απαιτεί την χρήση λογιστικών εκτιµήσεων και κρίσης της διοίκησης κατά την εφαρµογή των λογιστικών αρχών της Εταιρείας. Σηµαντικές παραδοχές από την διοίκηση για την εφαρµογή των λογιστικών µεθόδων της εταιρείας έχουν επισηµανθεί όπου κρίνεται κατάλληλο. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 15 από 57
To νόµισµα παρουσίασης είναι το Ευρώ (νόµισµα της χώρας έδρας της Μητρικής του Οµίλου) και, όλα τα ποσά εµφανίζονται σε Ευρώ εκτός όπου ορίζεται διαφορετικά Οι λογιστικές αρχές βάσει των οποίων συντάχθηκαν οι οικονοµικές καταστάσεις, είναι συνεπείς µε αυτές που χρησιµοποιήθηκαν για τη σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων της χρήσης 2007 και έχουν εφαρµοσθεί µε συνέπεια για όλες τις χρήσεις που παρουσιάζονται. Στις περιπτώσεις που κρίθηκε απαραίτητο, τα συγκριτικά στοιχεία των προηγούµενων χρήσεων αναµορφώθηκαν ( 32) για να καταστούν οµοειδή µε τα στοιχεία της τρέχουσα χρήσης. 3.1 Νέα λογιστικά πρότυπα και τροποποιήσεις και ερµηνείες της Ε ΠΧΑ 3.1.1 Νέα και τροποποιηµένα Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά για τη χρήση 31 εκεµβρίου 2008 ΛΠ 39 και ΠΧΑ 7 Χρηµατοπιστωτικά Μέσα: Αναγνώριση & Επιµέτρηση και Γνωστοποιήσεις: Επαναταξινόµηση Χρηµατοοικονοµικών Μέσων (τροποποίηση Οκτώβριος 2008) Η τροποποίηση επιτρέπει σε µία οντότητα να επαναταξινοµήσει µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία (εκτός αυτών που έχουν αναγνωριστεί στην εύλογη αξία µέσω αποτελεσµάτων κατά την αρχική τους αναγνώριση) από την κατηγορία της εύλογης αξίας µέσω αποτελεσµάτων, σε ιδιαίτερες µόνο περιστάσεις. Επιπλέον, επιτρέπει την επαναταξινόµηση χρηµατοοικονοµικού περιουσιακού στοιχείου, ταξινοµηµένου ως διαθέσιµο για πώληση, το οποίο θα πληρούσε τον ορισµό των δανείων και των απαιτήσεων (εάν δεν είχε χαρακτηρισθεί ως διαθέσιµο για πώληση), από την κατηγορία των διαθέσιµων προς πώληση στην κατηγορία των δανείων και απαιτήσεων, εάν η εταιρεία έχει την πρόθεση να διατηρήσει το χρηµατοοικονοµικό περιουσιακό στοιχείο για το προσεχές µέλλον ή µέχρι τη λήξη. Η τροποποιηµένη έκδοση του ΛΠ 39 και ΠΧΑ 7 ισχύει για χρήσεις που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου του 2008. Οι τροποποιήσεις αυτές δεν έχουν εφαρµογή στην εταιρεία. Ε ΠΧΑ 11 ΠΧΑ 2 - Συναλλαγές συµµετοχικών τίτλων της ιδίας επιχείρησης ή επιχειρήσεων του ίδιου οµίλου Αυτή η ιερµηνεία εφαρµόζεται για τις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Μαρτίου 2008. Η Ε ΠΧΑ 11 παρέχει οδηγίες για το εάν οι συµφωνίες παροχών που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών θα πρέπει να θεωρούνται πληρωµές µε µετρητά ή µε συµµετοχικούς τίτλους στις οικονοµικές καταστάσεις της επιχείρησης. Αυτή είναι µία σηµαντική διάκριση καθώς υπάρχουν σηµαντικές διαφορές στους απαιτούµενους λογιστικούς χειρισµούς. Για παράδειγµα, οι πληρωµές µε µετρητά αποτιµώνται στην εύλογη αξία σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού. Αντιθέτως, στις πληρωµές µε συµµετοχικούς τίτλους η εύλογη αξία προσδιορίζεται κατά την ηµεροµηνία της παροχής και αναγνωρίζεται στην περίοδο που η σχετική υπηρεσία παρέχεται. Οι τροποποιήσεις αυτές δεν έχουν εφαρµογή στην εταιρεία. Ε ΠΧΑ 12 Συµφωνίες Παραχώρησης ικαιώµατος Παροχής Υπηρεσιών Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 16 από 57
Αυτή η ιερµηνεία εφαρµόζεται για τις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2008. Η Ε ΠΧΑ 12 παρέχει οδηγίες για τον λογιστικό χειρισµό συµφωνιών στις οποίες (i) µία οντότητα του δηµοσίου τοµέα (ο «παραχωρητής») χορηγεί συµβάσεις για την παροχή δηµοσίων υπηρεσιών σε επιτηδευµατίες του ιδιωτικού τοµέα («διαχειριστές των παραχωρήσεων») και (ii) αυτές οι υπηρεσίες που παρέχονται προϋποθέτουν τη χρήση της υποδοµής από τον διαχειριστή της παραχώρησης (ιδιωτική επιχείρηση). Η IFRIC 12 είναι µία εκτενής ιερµηνεία που αναφέρεται σε ένα σύνθετο θέµα. Η διερµηνεία 12 δεν έχει εφαρµογή στην Εταιρεία. Ε ΠΧΑ 14 Όριο πάνω σε ένα περιουσιακό στοιχείο καθορισµένων παροχών, οι ελάχιστες κεφαλαιακές υποχρεώσεις και οι αλληλεπιδράσεις τους Η διερµηνεία αναφέρεται σε παροχές µετά την έξοδο από την υπηρεσία και σε άλλα µακροχρόνια προγράµµατα καθορισµένων παροχών προς τους εργαζόµενους. Η διερµηνεία διασαφηνίζει πότε οικονοµικά οφέλη µε τη µορφή επιστροφών από το πρόγραµµα ή µειώσεων µελλοντικών εισφορών στο πρόγραµµα πρέπει να θεωρηθούν ως διαθέσιµα, πώς η ύπαρξη ελαχίστου απαιτούµενου σχηµατισµένου κεφαλαίου ενδεχοµένως θα επηρέαζε τα διαθέσιµα οικονοµικά οφέλη µε τη µορφή µειώσεων µελλοντικών εισφορών και πότε η ύπαρξη ελαχίστου απαιτούµενου σχηµατισµένου κεφαλαίου θα δηµιουργούσε υποχρέωση. Αυτή η ιερµηνεία εφαρµόζεται για τις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2008. H ιερµηνεία αυτή δεν επηρέασε την οικονοµική του θέση ή απόδοση δεδοµένου ότι όλα τα προγράµµατα καθορισµένων παροχών καταλήγουν σε καθαρή υποχρέωση / δεν έχει χρηµατοδοτούµενα προγράµµατα καθορισµένων παροχών. Ε ΠΧΑ 13 Προγράµµατα αφοσίωσης πελατών Η Ε ΠΧΑ εξέδωσε µια διερµηνεία η οποία σχετίζεται µε την εφαρµογή των όσων ορίζει το ΛΠ 18 για την αναγνώριση των εσόδων. Η Ε ΠΧΑ 13 «Προγράµµατα αφοσίωσης πελατών» διευκρινίζει ότι όταν οι επιχειρήσεις παρέχουν ανταλλάγµατα επιβράβευσης (π.χ. πόντους) ως µέρος µια συναλλαγής πώλησης και οι πελάτες µπορούν να εξαργυρώσουν αυτά τα ανταλλάγµατα στο µέλλον για τη λήψη δωρεάν ή µε έκπτωση αγαθών ή υπηρεσιών, θα πρέπει να εφαρµόζεται η παράγραφος 13 του ΛΠ 18. Αυτή απαιτεί τα ανταλλάγµατα επιβράβευσης να χειρίζονται λογιστικά ως ένα ξεχωριστό στοιχείο της συναλλαγής πώλησης και ένα µέρος του αντιτίµου το οποίο εισπράχθηκε ή της απαίτησης η οποία αναγνωρίστηκε να κατανέµεται στα ανταλλάγµατα επιβράβευσης. Ο χρόνος αναγνώρισης αυτού του στοιχείου του εσόδου αναβάλλεται έως ότου η επιχείρηση ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις της που συνδέονται µε τα ανταλλάγµατα επιβράβευσης, είτε παρέχοντας τα ανταλλάγµατα αυτά άµεσα είτε µεταβιβάζοντας την υποχρέωση σε κάποιο τρίτο µέρος. Η εφαρµογή της Ε ΠΧΑ 13 είναι υποχρεωτική για περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2008. Η διερµηνεία δεν θα έχει αντίκτυπο στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας αφού δεν εφαρµόζει τέτοια προγράµµατα. Ε ΠΧΑ 16, Αντιστάθµιση Καθαρής Επένδυσης σε Εκµετάλλευση στο Εξωτερικό Αυτή η ιερµηνεία εκδόθηκε στις 3 Ιουλίου 2008 και ισχύει για ετήσιες περιόδους από 1 Οκτωβρίου 2008 και µπορεί να έχει αναδροµική ή µελλοντική εφαρµογή. Η ιερµηνεία 16 ξεκαθαρίζει τρία κυρίως θέµατα, δηλαδή: α) Το νόµισµα παρουσίασης των Οικονοµικών Καταστάσεων δεν δηµιουργεί έκθεση σε κίνδυνο για την οποία η εταιρεία µπορεί να εφαρµόσει λογιστική αντιστάθµισης. Συνεπώς, η µητρική εταιρεία µπορεί να προσδιορίσει Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 17 από 57
σαν κίνδυνο προς αντιστάθµιση µόνο τις συναλλαγµατικές διαφορές που προκύπτουν µεταξύ του νοµίσµατος λειτουργίας της και του νοµίσµατος της εκµετάλλευσης στο εξωτερικό. β) Οποιαδήποτε εταιρεία του Οµίλου µπορεί να κατέχει µέσα αντιστάθµισης. γ) Παρότι το ΛΠ 39 «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιµέτρηση» εφαρµόζεται για τον καθορισµό του ποσού που πρέπει να µεταφερθεί στα Αποτελέσµατα Χρήσης από το αποθεµατικό για συναλλαγµατικές διαφορές αναφορικά µε το µέσο αντιστάθµισης, το ΛΠ 21 «Οι Επιδράσεις Μεταβολών στις Τιµές Συναλλάγµατος» εφαρµόζεται αναφορικά µε το στοιχείο που αντισταθµίζεται. Αυτή η διερµηνεία δεν έχει υιοθετηθεί ακόµα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Εταιρεία βρίσκεται στη διαδικασία τις εκτίµησης της επίπτωσης της εφαρµογής αυτής της διερµηνείας στις Οικονοµικές Καταστάσεις. 3.1.2 Νέα και τροποποιηµένα Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά στη χρήση 2009. ΠΧΑ 1 (Τροποποίηση) Πρώτη εφαρµογή των ΠΧΑ και ΛΠ 27 (Τροποποίηση) Ενοποιηµένες και Ιδιαίτερες Οικονοµικές Καταστάσεις Το ΠΧΑ 1 Τροποποιηµένο, εφαρµόζονται για τις ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου 2009. Η τροποποίηση του ΠΧΑ 1 επιτρέπει στις οικονοµικές οντότητες που εφαρµόζουν για πρώτη φορά τα ΠΧΑ να χρησιµοποιούν ως τεκµαιρόµενο κόστος είτε την εύλογη αξία είτε την λογιστική αξία µε βάση τις προηγούµενες λογιστικές πρακτικές για την επιµέτρηση του αρχικού κόστους των επενδύσεων σε θυγατρικές επιχειρήσεις, σε από κοινού ελεγχόµενες οικονοµικές οντότητες και σε συνδεδεµένες επιχειρήσεις. Επίσης, η τροποποίηση καταργεί τον ορισµό της µεθόδου κόστους από το ΛΠ 27 και το αντικαθιστά µε την απαίτηση τα µερίσµατα να παρουσιάζονται ως εισόδηµα στις ατοµικές οικονοµικές καταστάσεις του επενδυτή. Η τροποποίηση δεν θα έχει αντίκτυπο στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. ΠΧΑ 2, Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών "όροι εξάσκησης και ακυρώσεις" Τροποποιηµένο Η τροποποίηση του προτύπου διευκρινίζει δύο θέµατα: Τον ορισµό της «προϋπόθεσης κατοχύρωσης», µε την εισαγωγή του όρου «µη-προϋπόθεση κατοχύρωσης» για όρους που δεν αποτελούν όρους υπηρεσίας ή απόδοσης. Επίσης διευκρινίζεται ότι όλες οι ακυρώσεις, είτε προέρχονται από την οντότητα είτε από τα συµβαλλόµενα µέρη, πρέπει να έχουν την ίδια λογιστική αντιµετώπιση. Το ΠΧΑ 2 ισχύει για χρήσεις που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου του 2009. Η εφαρµογή του εν λόγω προτύπου δεν θα επηρεάσει τις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. ΠΧΑ 8 Λειτουργικοί Τοµείς Το ΠΧΑ 8 διατηρεί τον γενικό σκοπό του ΛΠ 14. Απαιτεί οι οικονοµικές οντότητες των οποίων οι µετοχές ή οι οµολογίες είναι δηµόσια διαπραγµατεύσιµες, καθώς και οι οικονοµικές οντότητες που είναι στη διαδικασία έκδοσης µετοχών ή οµολογιών, να παρουσιάζουν οικονοµικές πληροφορίες κατά τοµέα. Εάν οι επεξηγηµατικές σηµειώσεις των οικονοµικών καταστάσεων περιέχουν τις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της µητρικής Εταιρείας εντός του πεδίου εφαρµογής του ΠΧΑ 8, όπως επίσης και τις οικονοµικές καταστάσεις της µητρικής Εταιρείας, οι οικονοµικές πληροφορίες κατά τοµέα απαιτούνται µόνο για τις ενοποιηµένες οικονοµικές Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 18 από 57
καταστάσεις. Η Εταιρεία δεν έχει υποχρέωση εφαρµογής του ΠΧΑ 8. Η σχετική πληροφόρηση παρέχεται µόνο σε επίπεδο Οµίλου. ΛΠ 1, Παρουσίαση των Οικονοµικών Καταστάσεων Τροποποιηµένο Η τροποποίηση του πρότυπου απαιτεί όπως στην κατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων περιλαµβάνονται µόνο οι συναλλαγές µε τους µετόχους. Γίνεται εισαγωγή µια καινούριας κατάστασης συνολικού εισοδήµατος και τα µερίσµατα προς τους µέτοχους θα εµφανίζονται µόνο στην κατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων ή στις σηµειώσεις επί των οικονοµικών καταστάσεων. Η Εταιρεία είναι στην διαδικασία της αξιολόγησης της επίδρασης από την εφαρµογή της τροποποίησης του προτύπου στις οικονοµικές καταστάσεις. Το ΛΠ 1 ισχύει για χρήσεις που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου του 2009. ΛΠ 23 Κόστος δανεισµού (τροποποίηση) Στην τροποποιηµένη έκδοση του ΛΠ 23 «Κόστος δανεισµού», η προηγουµένως θεωρούµενη βασική µέθοδος της αναγνώρισης του κόστους δανεισµού στα αποτελέσµατα, έχει εξαλειφθεί. Αντιθέτως, κόστος δανεισµού το οποίο είναι άµεσα αποδιδόµενο στην απόκτηση, κατασκευή ή παραγωγή ενός επιλέξιµου στοιχείου του ενεργητικού, όπως αυτό καθορίζεται από το ΛΠ 23, θα πρέπει να αποτελεί µέρος του κόστους αυτού του στοιχείου. Η τροποποιηµένη έκδοση του ΛΠ 23 είναι υποχρεωτική για ετήσιες περιόδους οι οποίες αρχίζουν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου 2009. Η τροποποίηση δεν θα έχει αντίκτυπο στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. ΛΠ 32 και ΛΠ 1 Χρηµατοοικονοµικά Μέσα διαθέσιµα από τον κάτοχο (ή puttable µέσο) Η τροποποίηση στο ΛΠ 32 απαιτεί όπως ορισµένα χρηµατοοικονοµικά µέσα διαθέσιµα από τον κάτοχο ( puttable µέσα) και υποχρεώσεις που ανακύπτουν κατά τη ρευστοποίηση µιας οντότητας καταταχθούν ως Ίδια Κεφάλαια εάν πληρούνται συγκεκριµένα κριτήρια. Η τροποποίηση στο ΛΠ 1 απαιτεί γνωστοποίηση πληροφοριών αναφορικά µε τα puttable µέσα που κατατάσσονται ως Ίδια Κεφάλαια. Η τροποποιηµένη έκδοση του ΛΠ 32 ισχύει για χρήσεις που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιανουαρίου του 2009. Η τροποποίηση δεν θα έχει αντίκτυπο στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. Ε ΠΧΑ 15, Συµβόλαια για την Κατασκευή Ακίνητης Περιουσίας Αυτή η ιερµηνεία εκδόθηκε στις 3 Ιουλίου 2008 και ισχύει για ετήσιες περιόδους από 1 Ιανουαρίου 2009 και µετά και έχει αναδροµική εφαρµογή. Η ιερµηνεία 15 παρέχει οδηγίες για τον καθορισµό του εάν ένα συµβόλαιο για την κατασκευή ακίνητης περιουσίας εµπίπτει στο πλαίσιο εφαρµογής του ΛΠ 11 «Κατασκευαστικά Συµβόλαια» ή του ΛΠ 18 «Έσοδα» και αναφορικά µε αυτό το πρότυπο, πότε πρέπει να αναγνωρίζεται το έσοδο από την κατασκευή. Αυτή η διερµηνεία δεν έχει υιοθετηθεί ακόµα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διερµηνεία δεν θα έχει αντίκτυπο στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. 3.1.3 Νέα και τροποποιηµένα Πρότυπα και ιερµηνείες υποχρεωτικά µετά τη χρήση 2009. ΠΧΑ 3 Συνενώσεις Επιχειρήσεων και ΛΠ 27 Ενοποιηµένες και Ιδιαίτερες Οικονοµικές Καταστάσεις Το ΠΧΑ 3 θα έχει εφαρµογή στις συνενώσεις επιχειρήσεων που προκύπτουν σε αυτές τις περιόδους και το πεδίο εφαρµογής του έχει τροποποιηθεί για να περιλαµβάνει συνενώσεις επιχειρήσεων που τελούν υπό κοινό Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 19 από 57
έλεγχο και συνενώσεις χωρίς καταβολή τιµήµατος (παράλληλη εισαγωγή µετοχών). Το ΠΧΑ 3 και το ΛΠ 27, µεταξύ άλλων, απαιτούν µεγαλύτερη χρήση της εύλογης αξίας µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων και την ενδυνάµωση της οικονοµικής κατάστασης της αναφερόµενης οντότητας. Επιπλέον, αυτά τα πρότυπα εισάγουν τις ακόλουθες απαιτήσεις: (1) να γίνεται επανυπολογισµός του µεριδίου συµµετοχής όταν ο έλεγχος ανακτάται ή χάνεται (2) να αναγνωρίζεται άµεσα στα ίδια κεφάλαια η επίδραση όλων των συναλλαγών µεταξύ ελεγχόµενων και µη ελεγχόµενων µερών, όταν ο έλεγχος δεν έχει χαθεί, και (3) εστιάζεται στο τι έχει δοθεί στον πωλητή ως τίµηµα παρά στο ποσό της δαπάνης για την απόκτηση. Πιο συγκεκριµένα, στοιχεία όπως κόστη που σχετίζονται άµεσα µε την αγορά, µεταβολές στην αξία του ενδεχόµενου τιµήµατος, παροχές που εξαρτώνται από την αξία των µετοχών και εξοφλήσεις συµβολαίων που προϋπήρχαν θα λογιστικοποιούνται ξεχωριστά από τις συνενώσεις επιχειρήσεων και θα επηρεάζουν συχνά και την κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων. Η τροποποίηση στο ΠΧΑ 3 και στο ΛΠ 27 ισχύουν για χρήσεις που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου του 2009. Η Εταιρεία βρίσκεται στη διαδικασία τις εκτίµησης της επίπτωσης της εφαρµογής αυτής της τροποποίησης στις Οικονοµικές Καταστάσεις. ΛΠ 39 Χρηµατοπιστωτικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιµέτρηση: Κατάλληλα Μέσα Αντιστάθµισης (τροποποίηση Ιούλιος 2008) Η τροποποίηση στο ΛΠ 39, επιτρέπει σε µία οντότητα να προσδιορίσει ως µέσο αντιστάθµισης ένα τµήµα της µεταβολής της εύλογης αξίας ή της διακύµανσης της ταµιακής ροής. Μία οντότητα µπορεί να προσδιορίσει τις µεταβολές στην εύλογη αξία ή στις ταµιακές ροές ως µέσο αντιστάθµισης, σε µία αποτελεσµατική σχέση αντιστάθµισης. Η εταιρεία δεν αναµένει ότι η τροποποίηση αυτή θα επηρεάσει τις οικονοµικές της καταστάσεις. Η τροποποιηµένη έκδοση του ΛΠ 39 ισχύει για χρήσεις που ξεκινούν την ή µετά την 1η Ιουλίου του 2009. Η Εταιρεία βρίσκεται στη διαδικασία τις εκτίµησης της επίπτωσης της εφαρµογής αυτής της τροποποίησης στις Οικονοµικές Καταστάσεις. Ε ΠΧΑ 17, ιανοµή µη Ταµειακών Περιουσιακών Στοιχείων σε Μετόχους. Αυτή η ιερµηνεία εκδόθηκε το Νοέµβριο 2008 και ισχύει για ετήσιες περιόδους από 1 Ιουλίου 2009 και δεν µπορεί να έχει αναδροµική εφαρµογή. Η ιερµηνεία 17 αναφέρεται στους παρακάτω τύπους µη ανταποδοτικών διανοµών περιουσιακών στοιχείων µίας οικονοµικής οντότητας στους µετόχους της: 1. ιανοµές µη ταµειακών περιουσιακών στοιχείων (π.χ. οικόπεδα, κτίρια και µηχανήµατα, επιχειρήσεις όπως ορίζονται από το ΠΧΑ 3 - Συνενώσεις επιχειρήσεων, ιδιοκτησιακά δικαιώµατα σε άλλη οικονοµική οντότητα ή σε οµάδες διάθεσης όπως ορίζονται από το ΠΧΑ 5 - Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται προς πώληση και διακοπείσες δραστηριότητες. 2. ιανοµές που προσφέρουν στους µετόχους να επιλέξουν εναλλακτικά είτε ταµειακά είτε µη ταµειακά περιουσιακά στοιχεία. Η ιερµηνεία έχει εφαρµογή µόνο σε διανοµές στις οποίες αντιµετωπίζονται ίσα όλοι οι µέτοχοι µε τα ίδια εργαλεία καθαρής θέσης. εν έχει εφαρµογή σε διανοµή µη ταµειακών περιουσιακών στοιχείων η οποία τελικά βρίσκεται υπό τον έλεγχο της ίδιας οµάδας ή οµάδων τόσο πριν όσο και µετά τη διανοµή. Επίσης, δεν έχει εφαρµογή όταν µία οικονοµική οντότητα διανέµει µέρος του ιδιοκτησιακού δικαιώµατος σε µία θυγατρική αλλά διατηρεί τον έλεγχο της θυγατρικής. Η ιερµηνεία αναφέρει µόνο το λογιστικό χειρισµό µίας οικονοµικής οντότητας που διενεργεί διανοµή µη ταµειακών περιουσιακών στοιχείων αλλά όχι και για τους µετόχους που Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 20 από 57
λαµβάνουν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Η Εταιρεία βρίσκεται στη διαδικασία τις εκτίµησης της επίπτωσης της εφαρµογής αυτής της διερµηνείας στις Οικονοµικές Καταστάσεις. Αυτή η διερµηνεία δεν έχει υιοθετηθεί ακόµα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ε ΠΧΑ 18, Εισφορά Περιουσιακών Στοιχείων από Πελάτες Αυτή η ιερµηνεία εκδόθηκε τον Ιανουάριο 2009 και ισχύει για ετήσιες περιόδους από 1 Ιουλίου 2009 και µπορεί να έχει αναδροµική ή µελλοντική εφαρµογή. Η ιερµηνεία 18 αναφέρεται στο λογιστικό χειρισµό εισφορών παγίων περιουσιακών στοιχείων (οικόπεδα, κτίρια και µηχανήµατα) από οικονοµικές οντότητες που λαµβάνουν τέτοια στοιχεία από πελάτες τους. Περιλαµβάνει συµφωνίες στις οποίες µία οικονοµική οντότητα λαµβάνει από ένα πελάτη ένα πάγιο στοιχείο (οικόπεδο, κτίριο και µηχάνηµα) το οποίο πρέπει να χρησιµοποιήσει είτε για να συνδέσει τον πελάτη σε ένα δίκτυο είτε για να παρέχει στον πελάτη αυτό ελεύθερη πρόσβαση σε παροχή αγαθών ή υπηρεσιών ή και τα δύο. Η Εταιρεία βρίσκεται στη διαδικασία τις εκτίµησης της επίπτωσης της εφαρµογής αυτής της διερµηνείας στις Οικονοµικές Καταστάσεις. Αυτή η διερµηνεία δεν έχει υιοθετηθεί ακόµα από την Ευρωπαϊκή Ένωση 3.2 Σηµαντικές λογιστικές κρίσεις, εκτιµήσεις και υποθέσεις Η προετοιµασία των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ΠΧA απαιτεί από τη διοίκηση το σχηµατισµό κρίσεων, εκτιµήσεων και υποθέσεων οι οποίες επηρεάζουν τα δηµοσιευµένα στοιχεία του ενεργητικού και τις υποχρεώσεις, όπως επίσης τη γνωστοποίηση ενδεχόµενων απαιτήσεων και υποχρεώσεων κατά την ηµεροµηνία σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων και τα δηµοσιευµένα ποσά εσόδων και εξόδων κατά την περίοδο αναφοράς. Τα πραγµατικά αποτελέσµατα µπορεί να διαφέρουν από αυτά τα οποία έχουν εκτιµηθεί. Οι εκτιµήσεις και οι κρίσεις επαναξιολογούνται συνεχώς και βασίζονται τόσο στην εµπειρία του παρελθόντος όσο και σε άλλους παράγοντες, συµπεριλαµβανοµένων και των προσδοκιών για µελλοντικά γεγονότα τα οποία θεωρούνται λογικά µε βάση τις συγκεκριµένες συνθήκες. 3.2.1 Κρίσεις Οι βασικές κρίσεις που πραγµατοποιεί η ιοίκηση, (εκτός αυτών που συνδέονται µε εκτιµήσεις οι οποίες παρουσιάζονται στη συνέχεια) και που έχουν τη σηµαντικότερη επίδραση στα ποσά που αναγνωρίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις κυρίως σχετίζονται µε: κατηγοριοποίηση των επενδύσεων Η διοίκηση αποφασίζει κατά την απόκτηση µίας επένδυσης, εάν αυτή θα κατηγοριοποιηθεί ως διακρατούµενη µέχρι τη λήξη, κατεχόµενη για εµπορικούς σκοπούς, αποτιµώµενη στην εύλογη αξία µέσω των αποτελεσµάτων, ή διαθέσιµη προς πώληση. Για αυτές που είναι διακρατούµενες µέχρι τη λήξη, η διοίκηση εξετάζει εάν πληρούνται τα κριτήρια που ορίζει το ΛΠ 39 και συγκεκριµένα η εταιρεία έχει την πρόθεση και την ικανότητα να τις κρατήσει έως τη λήξη τους. Η εταιρεία κατηγοριοποιεί τις επενδύσεις ως κατεχόµενες για Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 21 από 57
εµπορικούς σκοπούς εάν αυτές έχουν αποκτηθεί κυρίως για τη δηµιουργία βραχυπρόθεσµου κέρδους. Η κατηγοριοποίηση των επενδύσεων ως αποτιµώµενες στην εύλογη αξία µέσω των αποτελεσµάτων εξαρτάται από τον τρόπο µε βάση τον οποίο η διοίκηση παρακολουθεί την απόδοση των επενδύσεων αυτών. Όταν δεν κατηγοριοποιούνται ως κατεχόµενες για εµπορικούς σκοπούς αλλά υπάρχουν διαθέσιµες και αξιόπιστες εύλογες αξίες και οι µεταβολές στις εύλογες αξίες περιλαµβάνονται στο κέρδος ή στη ζηµιά στους λογαριασµούς των αποτελεσµάτων, τότε κατηγοριοποιούνται ως αποτιµώµενες στην εύλογη αξία µέσω των αποτελεσµάτων. Όλες οι λοιπές επενδύσεις κατηγοριοποιούνται ως διαθέσιµες προς πώληση. ανακτησιµότητα των απαιτήσεων, Οι εµπορικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία και ύστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος µείον τις προβλέψεις για αποµείωση, χρησιµοποιώντας τη µέθοδο του πραγµατικού επιτοκίου. Όταν η Εταιρεία έχει αντικειµενικές ενδείξεις ότι δεν θα εισπράξει όλα τα οφειλόµενα σε αυτήν ποσά, σύµφωνα µε τους όρους της κάθε συµφωνίας, σχηµατίζει πρόβλεψη για αποµείωση εµπορικών απαιτήσεων. Το ύψος της πρόβλεψης διαµορφώνεται από τη διαφορά που προκύπτει µεταξύ της λογιστικής αξίας των απαιτήσεων και τις παρούσας αξίας των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµιακών ροών, οι οποίες προεξοφλούνται µε το πραγµατικό επιτόκιο. Το ποσό της πρόβλεψης καταχωρείται ως δαπάνη στα άλλα έξοδα εκµετάλλευσης στην κατάσταση αποτελεσµάτων απαξίωση των αποθεµάτων Κατάλληλες προβλέψεις σχηµατίζονται για απαξιωµένα, άχρηστα και αποθέµατα µε πολύ χαµηλή κίνηση στην αγορά. Οι µειώσεις της αξίας των αποθεµάτων στην καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία και οι λοιπές ζηµίες από αποθέµατα καταχωρούνται στην κατάσταση αποτελεσµάτων κατά την περίοδο που εµφανίζονται. κατά πόσο µία µίσθωση που συνάπτεται µε έναν εξωτερικό εκµισθωτή κατατάσσεται ως λειτουργική ή χρηµατοδοτική. Οι µισθώσεις, για τις οποίες ουσιαστικά όλοι οι κίνδυνοι και ωφέλειες του µισθωµένου στοιχείου παραµένουν στον εκµισθωτή χαρακτηρίζονται ως λειτουργικές µισθώσεις. Τα ποσά που καταβάλλονται για την εξόφληση των δόσεων των ανωτέρω µισθώσεων καταχωρούνται στην κατάσταση αποτελεσµάτων. Οι µισθώσεις που αφορούν ενσώµατες ακινητοποιήσεις για τις οποίες η Εταιρεία έχει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τις ωφέλειες των µισθωµένων παγίων χαρακτηρίζονται ως χρηµατοδοτικές µισθώσεις. 3.2.2 Εκτιµήσεις και υποθέσεις Συγκεκριµένα ποσά τα οποία περιλαµβάνονται ή επηρεάζουν τις οικονοµικές καταστάσεις και οι σχετικές γνωστοποιήσεις πρέπει να εκτιµώνται, απαιτώντας το σχηµατισµό υποθέσεων σχετικά µε αξίες ή συνθήκες που δεν είναι δυνατό να είναι γνωστές µε βεβαιότητα κατά την περίοδο σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων. Ως σηµαντική λογιστική εκτίµηση, θεωρείται µία η οποία είναι σηµαντική για την εικόνα της Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 22 από 57
οικονοµικής κατάστασης της εταιρείας και τα αποτελέσµατα και απαιτεί τις πιο δύσκολες, υποκειµενικές ή περίπλοκες κρίσεις της διοίκησης, συχνά ως αποτέλεσµα της ανάγκης για σχηµατισµό εκτιµήσεων σχετικά µε την επίδραση υποθέσεων οι οποίες είναι αβέβαιες. Η εταιρεία αξιολογεί τέτοιες εκτιµήσεις σε συνεχή βάση, βασιζόµενη στα αποτελέσµατα του παρελθόντος και στην εµπειρία, συσκέψεις µε ειδικούς, τάσεις και άλλες µεθόδους οι οποίες θεωρούνται λογικές στις συγκεκριµένες συνθήκες, όπως επίσης και τις προβλέψεις µας σχετικά µε το πώς αυτά ενδέχεται να αλλάξουν στο µέλλον. Στη σηµείωση 4 «Βασικές λογιστικές αρχές», αναφέρονται οι λογιστικές πολιτικές που έχουν επιλεγεί από την Εταιρεία. Φόροι εισοδήµατος Η Εταιρεία υπόκειται σε φόρο εισοδήµατος σε πολυάριθµες φορολογικές δικαιοδοσίες. Σηµαντικές εκτιµήσεις απαιτούνται για τον καθορισµό των προβλέψεων για φόρους εισοδήµατος. Υπάρχουν πολλές συναλλαγές και υπολογισµοί για τους οποίους ο ακριβής καθορισµός του φόρου είναι αβέβαιος κατά τη συνήθη πορεία των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Η Εταιρεία αναγνωρίζει υποχρεώσεις για αναµενόµενα θέµατα φορολογικού ελέγχου, βασιζόµενη σε εκτιµήσεις του κατά πόσο θα οφείλονται επιπλέον φόροι. Όταν το τελικό αποτέλεσµα από τους φόρους αυτών των υποθέσεων διαφέρει από τα ποσά που είχαν αρχικά λογιστεί, τέτοιες διαφορές θα έχουν επίδραση στο φόρο εισοδήµατος και στις προβλέψεις για αναβαλλόµενη φορολογία στην περίοδο κατά την οποία τα ποσά αυτά έχουν καθορισθεί. Προβλέψεις Οι επισφαλείς λογαριασµοί απεικονίζονται µε τα ποσά τα οποία είναι πιθανόν να ανακτηθούν. Μόλις γίνει γνωστό ότι ένας συγκεκριµένος λογαριασµός υπόκειται σε κίνδυνο µεγαλύτερο του συνήθους πιστωτικού κινδύνου (π.χ. χαµηλή πιστοληπτική ικανότητα του πελάτη, διαφωνία σχετικά µε την ύπαρξη της απαίτησης ή το ποσό αυτής κ.λπ.), τότε ο λογαριασµός αναλύεται και καταγράφεται εάν οι συνθήκες υποδηλώνουν ότι η απαίτηση είναι ανείσπρακτη. Ενδεχόµενα γεγονότα Η Εταιρεία εµπλέκεται σε δικαστικές διεκδικήσεις και αποζηµιώσεις κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της. Η διοίκηση κρίνει ότι οποιοιδήποτε διακανονισµοί δε θα επηρέαζαν σηµαντικά την οικονοµική θέση της Εταιρείας, την 31 εκεµβρίου 2008. Παρόλα αυτά, ο καθορισµός των ενδεχόµενων υποχρεώσεων που σχετίζονται µε τις δικαστικές διεκδικήσεις και τις απαιτήσεις είναι µία πολύπλοκη διαδικασία που περιλαµβάνει κρίσεις σχετικά µε τις πιθανές συνέπειες και τις διερµηνείες σχετικά µε τους νόµους και τους κανονισµούς. Μεταβολές στις κρίσεις ή στις διερµηνείες είναι πιθανό να οδηγήσουν σε µία αύξηση ή µία µείωση των ενδεχόµενων υποχρεώσεων της Εταιρείας στο µέλλον. 4. Βασικές λογιστικές αρχές Οι λογιστικές αρχές βάσει των οποίων συντάσσονται οι συνηµµένες οικονοµικές καταστάσεις και τις οποίες συστηµατικά εφαρµόζει η Εταιρεία είναι οι ακόλουθες: Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 23 από 57
4.1 Ενοποίηση Η ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ, ως θυγατρική µε ποσοστό συµµετοχής 83,50%, συµµετέχει στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της ΜΕΤΚΑ ΑΕ µε την µέθοδο της πλήρους ενοποίησης. Θυγατρικές: Είναι όλες οι εταιρείες (συµπεριλαµβανοµένων των οικονοµικών οντοτήτων ειδικού σκοπού) που διοικούνται και ελέγχονται, άµεσα ή έµµεσα, από άλλη εταιρεία (µητρική), είτε µε την κατοχή της πλειοψηφίας των δικαιωµάτων ψήφου της εταιρείας στην οποία έγινε η επένδυση, είτε, σε περίπτωση που δεν κατέχεται το πλειοψηφικό πακέτο των µετοχών, µετά από συµφωνία της εταιρείας µε τους υπόλοιπους µετόχους της εταιρείας στην οποία έγινε η επένδυση. ηλαδή, θυγατρικές είναι οι επιχειρήσεις πάνω στις οποίες ασκείται έλεγχος από την µητρική. Οι θυγατρικές ενοποιούνται πλήρως (ολική ενοποίηση) µε την µέθοδο της εξαγοράς από την ηµεροµηνία που αποκτάται ο έλεγχος έπ αυτών και παύουν να ενοποιούνται από την ηµεροµηνία που τέτοιος έλεγχος δεν υφίσταται. Εξαιρέσεις από την ενοποίηση επενδύσεων σε θυγατρικές εταιρίες: Η µητρική εταιρεία δεν απαιτείται να παρουσιάζει ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις µόνον και µόνον εφόσον: (α) η ίδια η µητρική εταιρεία κατέχεται εξ ολοκλήρου από άλλη εταιρεία ή κατέχεται µερικώς από άλλη οικονοµική οντότητα και οι λοιποί ιδιοκτήτες της, συµπεριλαµβανοµένων εκείνων που δεν έχουν δικαίωµα ψήφου, έχουν ενηµερωθεί ότι η µητρική εταιρεία δεν θα καταρτίσει ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις και δεν έχουν αντιρρήσεις επ αυτού, (β) οι χρεωστικοί ή συµµετοχικοί τίτλοι της µητρικής εταιρείας δεν διαπραγµατεύονται δηµόσια (σε εγχώριο ή αλλοδαπό χρηµατιστήριο ή σε εξωχρηµατιστηριακή αγορά που συµπεριλαµβάνει τοπικές και περιφερειακές αγορές), (γ) η µητρική εταιρεία δεν έχει υποβάλει ούτε βρίσκεται στη διαδικασία υποβολής των οικονοµικών καταστάσεών της σε επιτροπή χρηµατιστηριακών συναλλαγών ή άλλη διοικητική αρχή προκειµένου να εκδώσει τίτλους οποιασδήποτε κατηγορίας σε δηµόσια αγορά και (δ) η τελική ή οποιαδήποτε ενδιάµεση µητρική εταιρεία της µητρικής εταιρείας δηµοσιεύει ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις που έχουν συνταχθεί σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης. 4.2 Μετατροπή ξένου νοµίσµατος Τα στοιχεία των οικονοµικών καταστάσεων της εταιρείας επιµετρούνται βάσει του νοµίσµατος του πρωτεύοντος οικονοµικού περιβάλλοντος, στο οποίο λειτουργεί η Εταιρεία («λειτουργικό νόµισµα»). Οι οικονοµικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ, που είναι το λειτουργικό νόµισµα και το νόµισµα παρουσίασης της Εταιρείας. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 24 από 57
Οι συναλλαγές σε ξένα νοµίσµατα µετατρέπονται στο λειτουργικό νόµισµα µε τη χρήση των ισοτιµιών που ισχύουν κατά την ηµεροµηνία των συναλλαγών. Κέρδη και ζηµιές από συναλλαγµατικές διαφορές οι οποίες προκύπτουν από την εκκαθάριση τέτοιων συναλλαγών κατά την διάρκεια της περιόδου και από την µετατροπή των νοµισµατικών στοιχείων που εκφράζονται σε ξένο νόµισµα µε τις ισχύουσες ισοτιµίες κατά την ηµεροµηνία ισολογισµού, καταχωρούνται στα αποτελέσµατα. Οι συναλλαγµατικές διαφορές από µη νοµισµατικά στοιχεία που αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους, θεωρούνται ως τµήµα της εύλογης αξίας και συνεπώς καταχωρούνται όπου και οι διαφορές της εύλογης αξίας. 4.3 Ενσώµατες ακινητοποιήσεις Τα πάγια στοιχεία του ενεργητικού απεικονίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις στις αξίες κτήσης τους ή στις αξίες τεκµαιρόµενου κόστους, όπως αυτό προσδιορίστηκε βάση εύλογων αξιών κατά την ηµεροµηνίες µετάβασης, µείον, κατ αρχήν τις συσσωρευµένες αποσβέσεις και δεύτερον, τυχών απαξιώσεις των παγίων. Το κόστος κτήσης περιλαµβάνει όλες τις άµεσα επιρριπτέες δαπάνες για την απόκτηση των στοιχείων. Μεταγενέστερες δαπάνες αναγνωρίζονται σε επαύξηση της λογιστικής αξίας των ενσωµάτων παγίων ή ως ξεχωριστό πάγιο µόνον εάν είναι πιθανό τα µελλοντικά οικονοµικά οφέλη να εισρεύσουν στην εταιρεία και το κόστος τους µπορεί να επιµετρηθεί αξιόπιστα. Το κόστος επισκευών και συντηρήσεων αναγνωρίζεται στα αποτελέσµατα όταν πραγµατοποιούνται. Οι αποσβέσεις των άλλων στοιχείων των ενσωµάτων παγίων (πλην οικοπέδων τα οποία δεν αποσβένονται) υπολογίζονται µε την σταθερή µέθοδο µέσα στην ωφέλιµη ζωή τους που έχει ως εξής: - Κτίρια 5 έτη - Μηχανολογικός εξοπλισµός 9-12 έτη - Αυτοκίνητα 5-7 έτη - Λοιπός εξοπλισµός 4-7 έτη Οι υπολειµµατικές αξίες και οι ωφέλιµες ζωές των ενσωµάτων παγίων υπόκεινται σε επανεξέταση σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού. Όταν οι λογιστικές αξίες των ενσωµάτων ακινητοποιήσεων υπερβαίνουν την ανακτήσιµη αξία τους, η διαφορά (αποµείωση) αναγνωρίζεται άµεσα ως έξοδο στα αποτελέσµατα. Κατά την πώληση ενσωµάτων ακινητοποιήσεων, οι διαφορές µεταξύ του τιµήµατος που λαµβάνεται και της λογιστικής τους αξίας καταχωρούνται ως κέρδη ή ζηµίες στα αποτελέσµατα. Τέλος, όταν οι ενσώµατες ακινητοποιήσεις αποτιµώνται στις εύλογες αξίες τους, το τυχόν αποθεµατικό αναπροσαρµογής που υπάρχει στα ίδια κεφάλαια κατά την πώληση, µεταφέρεται στα κέρδη εις νέον. Οι επισκευές και συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της περιόδου που αφορούν. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 25 από 57
Οι ιδιοπαραγόµενες ενσώµατες ακινητοποιήσεις στοιχειοθετούν προσθήκη στο κόστος κτήσεως των ενσώµατων ακινητοποιήσεων σε αξίες που περιλαµβάνουν το άµεσο κόστος µισθοδοσίας του προσωπικού, που συµµετέχει στην κατασκευή (αντίστοιχες εργοδοτικές εισφορές), κόστος αναλωθέντων υλικών και άλλα γενικά κόστη. Η εταιρεία ακολουθεί τον βασικό χειρισµό του ΛΠ 23 «Κόστος ανεισµού» καταχωρώντας το κόστος δανεισµού ως έξοδο της περιόδου την οποία βαρύνει, ανεξάρτητα από τον τρόπο χρησιµοποίησης των δανείων. Η τροποποίηση του προτύπου δεν αναµένεται να έχει επίπτωση στην εταιρεία. 4.4 Άυλα στοιχεία ενεργητικού Στα άυλα στοιχεία του ενεργητικού περιλαµβάνονται άδειες λογισµικού. Λογισµικό: Οι άδειες λογισµικού αποτιµώνται στο κόστος κτήσεως µείον τις αποσβέσεις. Οι αποσβέσεις διενεργούνται µε την σταθερή µέθοδο κατά την διάρκεια της ωφέλιµης ζωής των στοιχείων αυτών η οποία κυµαίνεται από 1 έως 3 χρόνια. 4.5 Αποµείωση Αξίας Στοιχείων του Ενεργητικού Τα στοιχεία του ενεργητικού που έχουν απροσδιόριστη ωφέλιµη ζωή δεν αποσβένονται και υπόκεινται σε έλεγχο αποµείωσης ετησίως και όταν κάποια γεγονότα καταδεικνύουν ότι η λογιστική αξία µπορεί να µην είναι ανακτήσιµη. Η διαφορά µεταξύ της λογιστικής αξίας και του καθαρού αναπόσβεστου ποσού καταχωρείται στα αποτελέσµατα Τα στοιχεία του ενεργητικού που αποσβένονται υπόκεινται σε έλεγχο αποµείωσης της αξίας τους όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λογιστική αξία τους δεν θα ανακτηθεί. Η ανακτήσιµη αξία είναι το µεγαλύτερο ποσό µεταξύ της καθαρής τιµής πώλησης και της αξίας χρήσης. Η ζηµία λόγο µείωσης της αξίας των στοιχείων του ενεργητικού αναγνωρίζεται από την επιχείρηση, όταν η λογιστική αξία των στοιχείων αυτών (ή της Μονάδας ηµιουργίας Ταµειακών Ροών) είναι µεγαλύτερη από το ανακτήσιµο ποσό τους. Καθαρή αξία πώλησης θεωρείται το ποσό από την πώληση ενός στοιχείου του ενεργητικού στα πλαίσια µιας αµφοτεροβαρούς συναλλαγής στην οποία τα µέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, µετά από την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άµεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ, αξία χρήσης είναι η παρούσα αξία των εκτιµώµενων µελλοντικών ταµειακών ροών που αναµένεται να εισρεύσουν στην επιχείρηση από τη χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου και από την διάθεσή του στο τέλος της εκτιµώµενης ωφέλιµης ζωής του. 4.6 Χρηµατοοικονοµικά µέσα Χρηµατοοικονοµικό µέσο είναι κάθε σύµβαση που δηµιουργεί ένα χρηµατοοικονοµικό στοιχείο ενεργητικού σε µία επιχείρηση και µια χρηµατοοικονοµική υποχρέωση ή ένα συµµετοχικό τίτλο σε µια άλλη επιχείρηση. Τα χρηµατοοικονοµικά µέσα της Εταιρείας ταξινοµούνται στις παρακάτω κατηγορίες µε βάση την ουσία της σύµβασης και τον σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκαν. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 26 από 57
i. Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία αποτιµώµενα στην εύλογη αξία τους µέσω της Κατάστασης Αποτελεσµάτων Χρήσης Πρόκειται για χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού, που ικανοποιούν οποιαδήποτε από τις παρακάτω προϋποθέσεις: Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού που κατέχονται για εµπορικούς σκοπούς (συµπεριλαµβάνονται τα παράγωγα, εκτός από εκείνα που είναι καθορισµένα και αποτελεσµατικά µέσα αντιστάθµισης, αυτά που αποκτούνται ή δηµιουργούνται µε σκοπό την πώληση ή την επαναγορά και τέλος αυτά που αποτελούν µέρος ενός χαρτοφυλακίου από αναγνωρισµένα χρηµατοοικονοµικά µέσα). Κατά την αρχική αναγνώριση ορίζεται από την επιχείρηση ως στοιχείο που αποτιµάται στην εύλογη αξία, µε αναγνώριση των µεταβολών στην Κατάσταση Αποτελεσµάτων Χρήσης. ii. άνεια και απαιτήσεις Περιλαµβάνουν µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού µε σταθερές ή προσδιορισµένες πληρωµές, τα οποία δεν διαπραγµατεύονται σε ενεργές αγορές. Στην κατηγορία αυτή ( άνεια και Απαιτήσεις) δεν περιλαµβάνονται α) απαιτήσεις από προκαταβολές για αγορά αγαθών ή υπηρεσιών, β) απαιτήσεις που έχουν να κάνουν µε δοσοληψίες φόρων, οι οποίες έχουν επιβληθεί νοµοθετικά από το κράτος, γ) οτιδήποτε δεν καλύπτεται από σύµβαση ώστε να δίνει δικαίωµα στην επιχείρηση για λήψη µετρητών ή άλλων χρηµατοοικονοµικών παγίων στοιχείων. Τα άνεια και οι απαιτήσεις περιλαµβάνονται στο κυκλοφορούν ενεργητικό, εκτός από εκείνα µε λήξεις µεγαλύτερες των 12 µηνών από την ηµεροµηνία ισολογισµού. Τα τελευταία συµπεριλαµβάνονται στα µη κυκλοφορούντα στοιχεία του ενεργητικού. iii. Επενδύσεις κατεχόµενες ως την λήξη Περιλαµβάνει µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία του ενεργητικού µε πάγιες ή προσδιορισµένες πληρωµές και συγκεκριµένη λήξη και τα οποία η Εταιρεία έχει την πρόθεση και την δυνατότητα να τα διακρατήσει ως τη λήξη τους. Η Εταιρεία δεν κατείχε επενδύσεις αυτής της κατηγορίες. iv. ιαθέσιµα για πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού Περιλαµβάνει µη παράγωγα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία είτε προσδιορίζονται σε αυτήν την κατηγορία, είτε δεν µπορούν να ενταχθούν σε κάποια από τις ανωτέρω. Στη συνέχεια, τα διαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους και τα σχετικά κέρδη ή ζηµιές καταχωρούνται σε αποθεµατικό των ιδίων κεφαλαίων µέχρι τα στοιχεία αυτά να πωληθούν ή χαρακτηρισθούν ως αποµειωµένα. Κατά την πώληση ή όταν χαρακτηρισθούν ως αποµειωµένα, τα κέρδη ή οι ζηµιές µεταφέρονται στα αποτελέσµατα. Ζηµιές αποµείωσης που έχουν αναγνωρισθεί στα αποτελέσµατα δεν αντιστρέφονται µέσω αποτελεσµάτων. Οι αγορές και οι πωλήσεις των επενδύσεων αναγνωρίζονται κατά την ηµεροµηνία της συναλλαγής που είναι και η ηµεροµηνία που η εταιρεία δεσµεύεται να αγοράσει ή να πωλήσει το στοιχείο. Οι επενδύσεις αρχικά αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία τους πλέον των άµεσα επιρριπτέων στη συναλλαγή δαπανών, µε εξαίρεση Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 27 από 57
όσον αφορά τις άµεσα επιρριπτέες στη συναλλαγή δαπάνες, για τα στοιχεία εκείνα που αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους µε µεταβολές στα αποτελέσµατα. Οι επενδύσεις διαγράφονται όταν το δικαίωµα στις ταµειακές ροές από τις επενδύσεις λήγει ή µεταβιβάζεται και η εταιρεία έχει µεταβιβάσει ουσιωδώς όλους τους κινδύνους και τις ανταµοιβές που συνεπάγεται η ιδιοκτησία. Τα δάνεια και απαιτήσεις αναγνωρίζονται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της µεθόδου του πραγµατικού επιτοκίου. Τα πραγµατοποιηµένα και µη πραγµατοποιηµένα κέρδη ή ζηµίες που προκύπτουν από τις µεταβολές της εύλογης αξίας των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων αποτιµώµενα στην εύλογη αξία τους µε µεταβολές στα αποτελέσµατα, αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα την περίοδο που προκύπτουν. Οι εύλογες αξίες των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων που είναι διαπραγµατεύσιµα σε ενεργούς αγορές προσδιορίζονται από τις τρέχουσες τιµές ζήτησης. Για τα µη διαπραγµατεύσιµα στοιχεία οι εύλογες αξίες προσδιορίζονται µε την χρήση τεχνικών αποτίµησης, όπως ανάλυση πρόσφατων συναλλαγών, συγκρίσιµων στοιχείων που διαπραγµατεύονται και προεξόφληση ταµειακών ροών. Οι µη διαπραγµατεύσιµοι σε ενεργό αγορά συµµετοχικοί τίτλοι που έχουν ταξινοµηθεί στην κατηγορία ιαθέσιµα προς πώληση χρηµατοοικονοµικά στοιχεία και των οποίων η εύλογη αξία δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί µε αξιοπιστία αποτιµώνται στο κόστος κτήσης τους. Σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού η εταιρεία εκτιµά αν υπάρχουν αντικειµενικές ενδείξεις που να οδηγούν στο συµπέρασµα ότι τα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία έχουν υποστεί αποµείωση. Για µετοχές εταιρειών που έχουν ταξινοµηθεί ως χρηµατοοικονοµικά στοιχεία διαθέσιµα προς πώληση, τέτοια ένδειξη συνιστά η σηµαντική ή παρατεταµένη µείωση της εύλογης αξίας σε σχέση µε το κόστος κτήσεως. Αν στοιχειοθετείται αποµείωση, η σωρευµένη στα ίδια κεφάλαια ζηµιά που είναι η διαφορά µεταξύ κόστους κτήσης και εύλογης αξίας, µεταφέρεται στα αποτελέσµατα. 4.7 Αποθέµατα Το κόστος των αποθεµάτων περιλαµβάνει όλες τις δαπάνες που πραγµατοποιήθηκαν για να φθάσουν τα αποθέµατα στην παρούσα θέση και κατάσταση, οι οποίες είναι άµεσα αποδοτέες στην παραγωγική διαδικασία, καθώς και τον κατάλληλο και σχετιζόµενο µε την παραγωγή µέρος των γενικών εξόδων, βασιζόµενο στην κανονική δυναµικότητα των παραγωγικών εγκαταστάσεων. Το κόστος των αποθεµάτων δεν περιλαµβάνει χρηµατοοικονοµικά έξοδα. Την ηµεροµηνία του ισολογισµού, τα αποθέµατα αποτιµώνται στο χαµηλότερο του κόστους ή την καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία. Η καθαρή ρευστοποιήσιµη αξία είναι η εκτιµηµένη τιµή πώλησης στην συνηθισµένη πορεία των εργασιών της επιχείρησης µείον οποιαδήποτε σχετικά έξοδα πώλησης. 4.8 Εµπορικές απαιτήσεις Οι απαιτήσεις από πελάτες καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία τους και µεταγενέστερα αποτιµώνται στο αναπόσβεστο κόστος χρησιµοποιώντας την µέθοδο του αποτελεσµατικού επιτοκίου, µείον την πρόβλεψη για Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 28 από 57
µείωση της αξίας τους. Στην περίπτωση που η αναπόσβεστη αξία ή το κόστος ενός χρηµατοοικονοµικού στοιχείου υπερβαίνει την παρούσα αξία, τότε το στοιχείο αυτό αποτιµάται στο ανακτήσιµο ποσό αυτού, δηλαδή στη παρούσα αξία των µελλοντικών ροών του περιουσιακού στοιχείου, η οποία υπολογίζεται µε βάση το πραγµατικό αρχικό επιτόκιο. Η σχετική ζηµία µεταφέρεται απευθείας στα αποτελέσµατα χρήσης. Οι ζηµιές αποµείωσης, δηλαδή όταν υπάρχει αντικειµενική ένδειξη ότι η Εταιρεία δεν είναι σε θέση να εισπράξει όλα τα ποσά που οφείλονται µε βάση τους συµβατικούς όρους, αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα. 4.9 Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα ταµειακών διαθεσίµων Τα διαθέσιµα και ισοδύναµα διαθεσίµων περιλαµβάνουν τα µετρητά στην τράπεζα και στο ταµείο καθώς επίσης και τις βραχυπρόθεσµες επενδύσεις υψηλής ρευστότητας, όπως τα προϊόντα της αγοράς χρήµατος και οι τραπεζικές καταθέσεις. Τα προϊόντα της αγοράς χρήµατος είναι χρηµατοοικονοµικά στοιχεία του ενεργητικού που αποτιµώνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης αποτελεσµάτων. 4.10 Μετοχικό κεφάλαιο Έξοδα τα οποία πραγµατοποιήθηκαν για την έκδοση µετοχών εµφανίζονται µετά την αφαίρεση του σχετικού φόρου εισοδήµατος, σε µείωση του προϊόντος της έκδοσης. Τα έξοδα τα οποία σχετίζονται µε την έκδοση µετοχών για την απόκτηση επιχειρήσεων περιλαµβάνονται στο κόστος κτήσης της επιχείρησης που αποκτάται. Κατά την απόκτηση ιδίων µετοχών, το καταβληθέν τίµηµα, συµπεριλαµβανοµένων και των σχετικών δαπανών, απεικονίζεται µειωτικά των ιδίων κεφαλαίων (αποθεµατικό υπέρ το άρτιο).οι Ίδιες Μετοχές δεν ενσωµατώνουν δικαιώµατα ψήφου. 4.11 Φορολογία εισοδήµατος & αναβαλλόµενος φόρος Η επιβάρυνση της περιόδου µε φόρους εισοδήµατος αποτελείται από τους τρέχοντες φόρους και τους αναβαλλόµενους φόρους, δηλαδή τους φόρους ή τις φορολογικές ελαφρύνσεις που σχετίζονται µε τα οικονοµικά οφέλη που προκύπτουν στην περίοδο αλλά έχουν ήδη καταλογιστεί ή θα καταλογιστούν από τις φορολογικές αρχές σε διαφορετικές περιόδους. Ο φόρος εισοδήµατος αναγνωρίζεται στον λογαριασµό των αποτελεσµάτων της περιόδου, εκτός του φόρου εκείνου που αφορά συναλλαγές που καταχωρήθηκαν απευθείας στα ίδια κεφάλαια, στην οποία περίπτωση καταχωρείται απευθείας, κατά ανάλογο τρόπο, στα ίδια κεφάλαια. Οι τρέχοντες φόροι εισοδήµατος περιλαµβάνουν τις βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις ή και απαιτήσεις προς τις δηµοσιονοµικές αρχές που σχετίζονται µε τους πληρωτέους φόρους επί του φορολογητέου εισοδήµατος της περιόδου και οι τυχόν πρόσθετοι φόροι εισοδήµατος που αφορούν προηγούµενες χρήσεις. Οι τρέχοντες φόροι επιµετρώνται σύµφωνα µε τους φορολογικούς συντελεστές και τους φορολογικούς νόµους που εφαρµόζονται στις διαχειριστικές περιόδους µε τις οποίες σχετίζονται, βασιζόµενα στο Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 29 από 57
φορολογητέο κέρδος για το έτος. Όλες οι αλλαγές στα βραχυπρόθεσµα φορολογικά στοιχεία του ενεργητικού ή τις υποχρεώσεις αναγνωρίζονται σαν µέρος των φορολογικών εξόδων στην κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσης. Ο αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος προσδιορίζεται µε την µέθοδο της υποχρέωσης που προκύπτει από τις προσωρινές διαφορές µεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης των στοιχείων του ενεργητικού και των υποχρεώσεων. Αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος δεν λογίζεται εάν προκύπτει από την αρχική αναγνώριση στοιχείου ενεργητικού ή παθητικού σε συναλλαγή, εκτός επιχειρηµατικής συνένωσης, η οποία όταν έγινε η συναλλαγή δεν επηρέασε ούτε το λογιστικό ούτε το φορολογικό κέρδος ή ζηµία. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις αποτιµώνται µε βάση τους φορολογικούς συντελεστές που αναµένεται να εφαρµοστούν στην περίοδο κατά την οποία θα διακανονιστεί η απαίτηση ή η υποχρέωση, λαµβάνοντας υπόψη τους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόµους) που έχουν τεθεί σε ισχύ ή ουσιαστικά ισχύουν µέχρι την ηµεροµηνία του Ισολογισµού. Σε περίπτωση αδυναµίας σαφούς προσδιορισµού του χρόνου αναστροφής των προσωρινών διαφορών εφαρµόζεται ο φορολογικός συντελεστής που ισχύει κατά την επόµενη της ηµεροµηνίας του ισολογισµού χρήσης. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται κατά την έκταση στην οποία θα υπάρξει µελλοντικό φορολογητέο κέρδος για την χρησιµοποίηση της προσωρινής διαφοράς που δηµιουργεί την αναβαλλόµενη φορολογική απαίτηση. Ο αναβαλλόµενος φόρος εισοδήµατος αναγνωρίζεται για τις προσωρινές διαφορές που προκύπτουν από επενδύσεις σε θυγατρικές και συνδεδεµένες επιχειρήσεις, µε εξαίρεση την περίπτωση που η αναστροφή των προσωρινών διαφορών ελέγχεται από την Εταιρεία και είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές δεν θα αναστραφούν στο προβλεπτό µέλλον. Αναβαλλόµενες φορολογικές υποχρεώσεις, προσδιορίζονται και λαµβάνοντας υπόψη τις ενδεχόµενες φορολογικές διαφορές που θα προκύψουν από τον έλεγχο των αρµόδιων αρχών. Οι περισσότερες αλλαγές στις αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις ή υποχρεώσεις αναγνωρίζονται σαν ένα κοµµάτι των φορολογικών εξόδων στην κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσης. Μόνο αυτές οι µεταβολές στα στοιχεία του ενεργητικού ή τις υποχρεώσεις που επηρεάζουν τις προσωρινές διαφορές αναγνωρίζονται κατευθείαν στα ίδια κεφάλαια της εταιρείας, όπως η επανεκτίµηση της αξίας της ακίνητης περιουσίας, και έχουν ως αποτέλεσµα τη σχετική αλλαγή στις αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις ή υποχρεώσεις να χρεώνεται έναντι του σχετικού λογαριασµού της καθαρής θέσης. 4.12 Παροχές στο προσωπικό Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 30 από 57
Βραχυπρόθεσµες παροχές: Οι βραχυπρόθεσµες παροχές προς τους εργαζοµένους (εκτός από παροχές λήξης της εργασιακής σχέσης) σε χρήµα και σε είδος αναγνωρίζονται ως έξοδο όταν καθίστανται δεδουλευµένες. Τυχόν ανεξόφλητο ποσό καταχωρείται ως υποχρέωση, ενώ σε περίπτωση που το ποσό που ήδη καταβλήθηκε υπερβαίνει το ποσό των παροχών, η επιχείρηση αναγνωρίζει το υπερβάλλον ποσό ως στοιχείο του ενεργητικού της (προπληρωθέν έξοδο) µόνο κατά την έκταση που η προπληρωµή θα οδηγήσει σε µείωση µελλοντικών πληρωµών ή σε επιστροφή. Παροχές µετά την έξοδο από την υπηρεσία: Οι παροχές µετά την λήξη της απασχόλησης περιλαµβάνουν συντάξεις ή άλλες παροχές (ασφάλειες ζωής και ιατρική περίθαλψη) που παρέχει η επιχείρηση µετά τη λήξη της απασχόλησης, ως αντάλλαγµα της υπηρεσίας των εργαζοµένων. Συνεπώς περιλαµβάνουν τόσο προγράµµατα καθορισµένων εισφορών όσο και προγράµµατα καθορισµένων παροχών. Το δεδουλευµένο κόστος των προγραµµάτων καθορισµένων εισφορών καταχωρείται ως έξοδο στην περίοδο που αφορά. Πρόγραµµα καθορισµένων εισφορών Με βάση το πρόγραµµα καθορισµένων εισφορών, η υποχρέωση της επιχείρησης (νοµική ή τεκµαρτή) περιορίζεται στο ποσό που έχει συµφωνηθεί να συνεισφέρει στον φορέα (π.χ. ταµείο) που διαχειρίζεται τις εισφορές και χορηγεί τις παροχές. Συνεπώς το ποσό των παροχών που θα λάβει ο εργαζόµενος προσδιορίζεται από το ποσό που καταβάλλει η επιχείρηση (ή και ο εργαζόµενος) και από τις καταβληθείσες επενδύσεις των εισφορών αυτών. Η πληρωτέα εισφορά από την επιχείρηση σε ένα πρόγραµµα καθορισµένων εισφορών, αναγνωρίζεται είτε ως µία υποχρέωση µετά και την αφαίρεση της εισφοράς που καταβλήθηκε, είτε ως ένα έξοδο. Πρόγραµµα καθορισµένων παροχών Η υποχρέωση που καταχωρείται στον ισολογισµό για τα προγράµµατα καθορισµένων παροχών αποτελεί την παρούσα αξία της υποχρέωσης για την καθορισµένη παροχή µείον την εύλογη αξία των στοιχείων του ενεργητικού του προγράµµατος (εάν υπάρχουν) και τις µεταβολές που προκύπτουν από οποιοδήποτε αναλογιστικό κέρδος ή ζηµία και το κόστος της προϋπηρεσίας. Η δέσµευση της καθορισµένης παροχής υπολογίζεται ετησίως από ανεξάρτητο αναλογιστή µε την χρήση της µεθόδου της προβεβληµένης πιστωτικής µονάδος (projected unit credit method). Για την προεξόφληση χρησιµοποιείται το επιτόκιο των µακροπροθέσµων οµολόγων του Ελληνικού ηµοσίου. Τα αναλογιστικά κέρδη και οι ζηµίες είναι στοιχεία της υποχρέωσης της παροχής της επιχείρησης, όσο και του εξόδου το οποίο θα αναγνωριστεί στα αποτελέσµατα. Αυτά που προκύπτουν από τις προσαρµογές µε βάση τα ιστορικά δεδοµένα και είναι πάνω ή κάτω από το περιθώριο του 10% της σωρευµένης υποχρέωσης, καταχωρούνται στα αποτελέσµατα µέσα στον αναµενόµενο µέσο ασφαλιστικό χρόνο των συµµετεχόντων στο πρόγραµµα. Το κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται άµεσα στα αποτελέσµατα µε εξαίρεση την περίπτωση που οι µεταβολές του προγράµµατος εξαρτώνται από τον εναποµένοντα χρόνο υπηρεσίας των εργαζοµένων. Στην Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 31 από 57
περίπτωση αυτή το κόστος προϋπηρεσίας καταχωρείται στα αποτελέσµατα µε την σταθερή µέθοδο µέσα στην περίοδο ωρίµανσης. Παροχές τερµατισµού της απασχόλησης: Οι παροχές λόγω λήξης της εργασιακής σχέσης καταβάλλονται όταν οι εργαζόµενοι αποχωρούν πριν την ηµεροµηνία συνταξιοδότησης. Η εταιρεία καταχωρεί αυτές τις παροχές όταν δεσµεύεται, είτε όταν τερµατίζει την απασχόληση υπαρχόντων εργαζοµένων σύµφωνα µε ένα λεπτοµερές πρόγραµµα για το οποίο δεν υπάρχει πιθανότητα απόσυρσης, είτε όταν προσφέρει αυτές τις παροχές ως κίνητρο για εκούσια (εθελουσία) αποχώρηση. Όταν οι παροχές αυτές καθίστανται πληρωτέες σε περιόδους πέρα των δώδεκα µηνών από ηµεροµηνία του Ισολογισµού, τότε θα πρέπει να προεξοφλούνται µε βάση τις αποδόσεις των υψηλής ποιότητας εταιρικών οµολόγων ή των κρατικών οµολόγων. Στην περίπτωση µίας προσφοράς που γίνεται για να ενθαρρύνει την εθελουσία αποχώρηση, η αποτίµηση των παροχών λήξης της εργασιακής σχέσης πρέπει να βασίζεται στον αριθµό των εργαζοµένων που αναµένεται να δεχτούν την προσφορά. Στην περίπτωση τερµατισµού απασχόλησης που υπάρχει αδυναµία προσδιορισµού των εργαζοµένων που θα κάνουν χρήση αυτών των παροχών, δεν γίνεται λογιστικοποίηση αλλά γνωστοποίηση αυτών ως ενδεχόµενη υποχρέωση. 4.13 Επιχορηγήσεις Η Εταιρεία αναγνωρίζει τις κρατικές επιχορηγήσεις οι οποίες ικανοποιούν αθροιστικά τα εξής κριτήρια: α) Υπάρχει τεκµαιρόµενη βεβαιότητα ότι η επιχείρηση έχει συµµορφωθεί ή πρόκειται να συµµορφωθεί µε τους όρους της επιχορήγησης και β) πιθανολογείται ότι το ποσό της επιχορήγησης θα εισπραχθεί. Καταχωρούνται στην εύλογη αξία και αναγνωρίζονται µε τρόπο συστηµατικό στα έσοδα, µε βάση την αρχή του συσχετισµού των επιχορηγήσεων µε τα αντίστοιχα κόστη τα οποία και επιχορηγούν. Οι επιχορηγήσεις που αφορούν στοιχεία του ενεργητικού περιλαµβάνονται στις µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις ως έσοδο επόµενων χρήσεων και αναγνωρίζονται συστηµατικά και ορθολογικά στα έσοδα κατά τη διάρκεια της ωφέλιµης ζωής του παγίου στοιχείου του ενεργητικού. 4.14 Προβλέψεις Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν η Εταιρεία έχει παρούσες νοµικές ή τεκµηριωµένες υποχρεώσεις ως αποτέλεσµα παρελθόντων γεγονότων, είναι πιθανή η εκκαθάρισή τους µέσω εκροών πόρων και η εκτίµηση του ακριβούς ποσού της υποχρέωσης µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε αξιοπιστία. Οι προβλέψεις επισκοπούνται κατά την ηµεροµηνία σύνταξης κάθε ισολογισµού και προσαρµόζονται προκειµένου να αντανακλούν την παρούσα αξία της δαπάνης που αναµένεται να απαιτηθεί για τη διευθέτηση της υποχρέωσης. Οι ενδεχόµενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, όταν η πιθανότητα εκροών πόρων οι οποίοι ενσωµατώνουν οικονοµικές υποχρεώσεις είναι ελάχιστη. Οι ενδεχόµενες Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 32 από 57
απαιτήσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονοµικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται εφόσον η εισροή οικονοµικών οφελών είναι πιθανή. 4.15 Αναγνώριση εσόδων Έσοδα: Τα έσοδα περιλαµβάνουν την εύλογη αξία εκτελεσθέντων έργων, πωλήσεων αγαθών και παροχής υπηρεσιών, καθαρά από Φόρο Προστιθέµενης Αξίας, εκπτώσεις και επιστροφές. Η αναγνώριση των εσόδων γίνεται ως εξής: - Πωλήσεις αγαθών: Οι πωλήσεις αγαθών αναγνωρίζονται όταν η Εταιρεία παραδίδει τα αγαθά στους πελάτες, τα αγαθά γίνονται αποδεκτά από αυτούς και η είσπραξη της απαίτησης είναι εύλογα εξασφαλισµένη. - Παροχή υπηρεσιών: Τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών λογίζονται την περίοδο που παρέχονται οι υπηρεσίες, µε βάση το στάδιο ολοκλήρωσης της παρεχόµενης υπηρεσίας σε σχέση µε το σύνολο των παρεχόµενων υπηρεσιών. Παράλληλα το σύνολο των έργων που αναλαµβάνει η επιχείρηση ολοκληρώνονται εντός της χρήσης στην οποία υπογράφονται και οι σχετικές συµβάσεις και στην οποία λογίζονται και τα αντίστοιχα έσοδα. - Έσοδα από τόκους: Τα έσοδα από τόκους αναγνωρίζονται βάσει χρονικής αναλογίας και µε την χρήση του πραγµατικού επιτοκίου. Όταν υπάρχει αποµείωση των απαιτήσεων, η λογιστική αξία αυτών µειώνεται στο ανακτήσιµο ποσό τους το οποίο είναι η παρούσα αξία των αναµενόµενων µελλοντικών ταµειακών ροών προεξοφλουµένων µε το αρχικό πραγµατικό επιτόκιο. Στην συνέχεια λογίζονται τόκοι µε το ίδιο επιτόκιο επί της αποµειωµένης (νέας λογιστικής) αξίας. - Μερίσµατα: Τα µερίσµατα, λογίζονται ως έσοδα, όταν θεµελιώνεται το δικαίωµα είσπραξής τους. Έξοδα: Τα έξοδα αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα σε δεδουλευµένη βάση. Οι πληρωµές που πραγµατοποιούνται για λειτουργικές µισθώσεις µεταφέρονται στα αποτελέσµατα ως έξοδα, κατά το χρόνο χρήσης του µισθίου. Τα έξοδα από τόκους αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσµάτων Χρήσης, σε δεδουλευµένη βάση. 4.16 Μισθώσεις Εταιρεία ως Μισθωτής: Οι µισθώσεις παγίων κατά τις οποίες µεταβιβάζονται στην Εταιρεία όλοι οι κίνδυνοι και τα οφέλη που έχουν σχέση µε την κυριότητα ενός στοιχείου του ενεργητικού, ανεξάρτητα από την τελική µεταβίβαση ή µη του τίτλου κυριότητας του στοιχείου αυτού, αποτελούν τις χρηµατοοικονοµικές µισθώσεις. Οι µισθώσεις αυτές κεφαλαιοποιούνται µε την έναρξη της µίσθωσης στη χαµηλότερη µεταξύ της εύλογης αξίας του παγίου στοιχείου ή της παρούσας αξίας των ελάχιστων µισθωµάτων. Κάθε µίσθωµα επιµερίζεται µεταξύ της υποχρέωσης και των χρηµατοοικονοµικών εξόδων έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ένα σταθερό επιτόκιο στην υπολειπόµενη χρηµατοοικονοµική υποχρέωση. Οι αντίστοιχες υποχρεώσεις από µισθώµατα, καθαρές από χρηµατοοικονοµικά έξοδα, απεικονίζονται στις υποχρεώσεις. Το µέρος του χρηµατοοικονοµικού εξόδου που αφορά σε χρηµατοδοτικές µισθώσεις Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 33 από 57
αναγνωρίζεται στα αποτελέσµατα χρήσης κατά τη διάρκεια της µίσθωσης. Τα πάγια που αποκτήθηκαν µε χρηµατοδοτική µίσθωση αποσβένονται στη µικρότερη περίοδο µεταξύ της ωφέλιµης ζωής των παγίων στοιχείων και της διάρκειας µίσθωσής τους. Συµφωνίες µισθώσεων όπου ο εκµισθωτής µεταβιβάζει το δικαίωµα χρήσης ενός στοιχείου του ενεργητικού για µια συµφωνηµένη χρονική περίοδο, χωρίς ωστόσο να µεταβιβάζει και τους κινδύνους και ανταµοιβές της ιδιοκτησίας του παγίου στοιχείου, ταξινοµούνται ως λειτουργικές µισθώσεις. Οι πληρωµές που γίνονται για λειτουργικές µισθώσεις (καθαρές από τυχόν κίνητρα που προσφέρθηκαν από τον εκµισθωτή) αναγνωρίζονται στα αποτελέσµατα χρήσης αναλογικά κατά τη διάρκεια της µίσθωσης. Εταιρεία ως εκµισθωτής: Πάγια που εκµισθώνονται µε λειτουργικές µισθώσεις περιλαµβάνονται στις ενσώµατες ακινητοποιήσεις του ισολογισµού. Αποσβένονται κατά τη διάρκεια της αναµενόµενης ωφέλιµης ζωής τους σε βάση συνεπή µε παρόµοιες ιδιόκτητες ενσώµατες ακινητοποιήσεις. Το έσοδο του ενοικίου (καθαρό από τυχόν κίνητρα που δόθηκαν στους µισθωτές) αναγνωρίζεται µε τη σταθερή µέθοδο κατά τη διάρκεια της περιόδου της µίσθωσης. Η Εταιρεία δεν εκµισθώνει πάγια µε την µέθοδο της χρηµατοδοτικής µίσθωσης. 4.17 ιανοµή µερισµάτων Η διανοµή µερισµάτων στους µετόχους αναγνωρίζεται ως υποχρέωση στις οικονοµικές καταστάσεις την ηµεροµηνία κατά την οποία η διανοµή εγκρίνεται από την Γενική Συνέλευση των µετόχων. 4.18 Πληροφόρηση κατά τοµέα Στις οικονοµικές καταστάσεις η Εταιρεία δεν παρέχει πληροφόρηση κατά τοµέα, καθώς δεν δραστηριοποιείται σε διαφορετικούς επιχειρηµατικούς τοµείς ή γεωγραφικές περιοχές. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 34 από 57
5. οµή του Οµίλου και µέθοδος ενοποίησης εταιρειών Η Εταιρεία κατέχει επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις µε αποτέλεσµα να δηµιουργείται Όµιλος µε την παρακάτω δοµή: Επωνυµία Ελέµκα Τεχνική, Κατασκευαστική, Τουριστική & Εµπορική ΑΕ Drosco Holdings Limited Bridge Accessories & Construction Systems Τεχνική, Κατασκευαστική, Τουριστική και Εµπορική ΑΕ Έδρα % Συµµετοχής Είδος Συµµετοχής Ν. Ηράκλειο Αττικής Μητρική Λευκωσία, Κύπρος 100 Άµεση Μαρούσι, Αττικής 75 Έµµεση Με απόφαση της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της 14/02/2007 η ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ δεν προχώρησε σε παρουσίαση ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων καθώς ικανοποιεί όλες τις προϋποθέσεις που τίθενται στην παράγραφο 10 του ΛΠ 27 «Ενοποιηµένες και Ιδιαίτερες Οικονοµικές Καταστάσεις» σχετικά µε τις εξαιρέσεις από την ενοποίηση επενδύσεων σε θυγατρικές εταιρίες. Σηµειώνεται ότι οι οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου συµπεριλαµβάνονται στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις που συντάσσει και δηµοσιεύει η µητρική εταιρεία ΜΕΤΚΑ Α.Ε., η οποία εδρεύει στην Ελλάδα και κατέχει το 83,50% επί της ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ. 6. Ενσώµατες Ακινητοποιήσεις Τα κτίρια και τα µηχανήµατα αποτιµήθηκαν κατά την ηµεροµηνία µετάβασης στα ΠΧΑ (01/01/2004) στο (deemed cost), σύµφωνα µε τις διατάξεις του ΠΧΑ 1. Ως «τεκµαιρόµενο» κόστος θεωρείται η εύλογη αξία του παγίου εξοπλισµού κατά την ηµεροµηνία µετάβασης στα ΠΧΑ, η οποία προσδιορίστηκε µετά από µελέτη ανεξάρτητου οίκου εκτιµητών. Η Εταιρεία έχει νόµιµους τίτλους κυριότητας επί των παγίων στοιχείων και δεν υπάρχουν εµπράγµατα ή άλλα βάρη. Οι ενσώµατες ακινητοποιήσεις της Εταιρείας αναλύονται ως ακολούθως: Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 35 από 57
Η Εταιρεία κατέχει ενσώµατες ακινητοποιήσεις µε χρηµατοδοτική µίσθωση. Τα µισθωµένα στοιχεία του ενεργητικού αναλύονται ως ακολούθως: 7. Άυλα στοιχεία ενεργητικού Τα άυλα στοιχεία του ενεργητικού της Εταιρείας αναλύονται ως εξής: Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 36 από 57
Τα άυλα στοιχεία του ενεργητικού της εταιρείας περιλαµβάνουν αγορασθέν λογισµικό των ηλεκτρονικών υπολογιστών της εταιρείας. 8. Επενδύσεις σε Θυγατρικές επιχειρήσεις Στις οικονοµικές καταστάσεις οι επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις, έχουν αποτιµηθεί στο κόστος κτήσης τους. Οι επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις ως εξής: Ποσά σε 31/12/2008 31/12/2007 Υπόλοιπα Έναρξης 3.000 3.000 Αποκτήσεις Επιχειρήσεων 0 0 Υπόλοιπα Λήξης 3.000 3.000 εν υπάρχουν σηµαντικοί περιορισµοί στην ικανότητα των παραπάνω επιχειρήσεων να µεταφέρουν κεφάλαια στην εταιρεία µε τη µορφή ταµειακών µερισµάτων ή αποπληρωµές δανείων ή προκαταβολές. 9. Αναβαλλόµενη φορολογική απαίτηση και υποχρέωση Οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συµψηφίζονται όταν υπάρχει εφαρµόσιµο νοµικό δικαίωµα να συµψηφιστούν οι τρέχουσες φορολογικές απαιτήσεις έναντι των τρεχουσών φορολογικών υποχρεώσεων και όταν οι αναβαλλόµενοι φόροι εισοδήµατος αφορούν στην ίδια φορολογική αρχή. Tα συµψηφισµένα ποσά είναι τα παρακάτω: Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 37 από 57
31/12/2008 31/12/2007 Α.Φ. Απαίτηση Α.Φ. Υποχρέωση Α.Φ. Απαίτηση Α.Φ. Υποχρέωση Μη Κυκλοφορούντα Στοιχεία Άυλα Στοιχεία του Ενεργητικού 0 0 0 0 Ενσώµατες Ακινητοποιήσεις 24.006 (83.197) 0 (38.997) Συµµετοχές και λοιπές Μακροπρόθεσµες Απαιτήσεις Κυκλοφορούντα Στοιχεία Κατασκευαστικές Συµβάσεις 0 0 0 0 Λοιπές Απαιτήσεις 88.072 (23.066) 279.845 0 Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις Αποθεµατικά 0 (4.222) 0 0 Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις Προβλέψεις για παροχές σε εργαζοµένους 19.556 0 23.527 0 Λοιπές Προβλέψεις 0 0 Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Λοιπές Προβλέψεις 6.554 0 1.473 0 Υποχρεώσεις από Χρηµατοοικονοµικές Μισθώσεις 23.689 0 0 20. 278 Λοιπές βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 0 0 Σύνολο 161.878-110.485 304.845-18.719 Συµψηφισµός 0 0 Σύνολο 161.878-110.485 304.845-18.719 Η κίνηση των αναβαλλόµενων φόρων µετά από συµψηφισµούς έχει ως εξής: ποσά σε ευρώ 1/1/2008 Αναγνωρισµ ένες στα αποτελέσµ ατα της 31/12/2008 χρήσης Μη Κυκλοφορούντα Στοιχεία Ενσώµ ατες Ακινητοποιήσεις ( 38.997) ( 20.194) (59.191) Λοιπές Απαιτήσεις 279.845 ( 214.839) 65.006 Αποθεµ ατικά 0 ( 4.222) (4.222 ) Προβλέψεις για παροχές σε εργαζοµ ένους 23.527 ( 3.971) 19.556 Λοιπές Προβλέψεις 1.473 5.082 6.554 Υποχρεώσεις από Χρηµ ατοοικονοµ ικ ές 20.278 3.411 Μισθώσεις 23.689 Σύνολο 286.126 ( 234.733) 51.393 Αναγνωρισµ ένες ως: Αναβαλλόµ ενη φ ορολογική απαίτηση 304.845 161.878 Αναβαλλόµ ενη φ ορολογική υποχρέω ση ( 18.719) ( 110.485) Α ναγνωρισµ έ νες ποσά σε ευρώ στα αποτελέσµ ατα της 1/1/2007 χρήσης 31/12/2007 Μη Κυκλοφορούντα Στοιχεία Ενσώµ ατες Ακινητοποιήσεις ( 45.779) 6.781 (38.997) Λοιπές Απαιτήσεις 457.097 ( 177.252) 279.845 Προβλέψεις για παροχές σε εργαζοµ ένους 22.871 657 23.527 Λοιπές Προβλέψεις 1.473 0 1.473 Υποχρεώσεις από Χρηµ ατοοικονοµ ικ ές 36.811 (16.533) Μισθώσεις 20.278 Σύνολο 472.472 ( 186.347) 286.126 Αναγνωρισµ ένες ως: Αναβαλλόµ ενη φ ορολογική απαίτηση 479.968 304.845 Αναβαλλόµ ενη φ ορολογική υποχρέω ση (7.495) (18.719) Σύµφωνα µε τον φορολογικό νόµο ορισµένα εισοδήµατα δεν φορολογούνται κατά τον χρόνο της απόκτησής τους, αλλά κατά τον χρόνο διανοµής τους στους µετόχους. Η λογιστική αρχή της Εταιρείας είναι να αναγνωρίζει αναβαλλόµενη φορολογική υποχρέωση για τα εισοδήµατα αυτά κατά τον χρόνο πραγµατοποίησής τους ανεξάρτητα από το χρόνο διανοµής τους. Η εταιρεία στην τρέχουσα χρήση προέβει στην απεικόνιση της επίδρασης από τη µείωση του φορολογικού συντελεστή, στην αναβαλλόµενη φορολογία. Συγκεκριµένα σύµφωνα µε το Ν.3697/25.9.2008, ο φορολογικός συντελεστής βάσει του οποίου υπολογίζεται ο φόρος επί των κερδών των εταιρειών, µειώνεται σταδιακά κατά µία ποσοστιαία µονάδα κάθε έτος από το 2010 έως και το 2014, όπου θα ανέρχεται σε 20%. Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 38 από 57
Η αναβαλλόµενη φορολογία έχει υπολογιστεί µε βάση τον αναµενόµενο ισχύοντα φορολογικό συντελεστή κατά τον χρόνο ωρίµανσης της φορολογικής απαίτησης/υποχρέωσης. Οι αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται ως φορολογικές ζηµιές στο βαθµό που η ρευστοποίηση του σχετικού φορολογικού οφέλους µέσω των µελλοντικών φορολογικών κερδών είναι πιθανή. 10. Λοιπές µακροπρόθεσµες απαιτήσεις Οι λοιπές µακροπρόθεσµες απαιτήσεις της Εταιρείας αναλύονται στον παρακάτω πίνακα: Οι απαιτήσεις αυτές αφορούν σε απαιτήσεις που πρόκειται να εισπραχθούν µετά το τέλος της επόµενης χρήσης. 11. Αποθέµατα Τα αποθέµατα της Εταιρείας αναλύονται ως εξής: Το ποσό των αποθεµάτων που αναγνωρίστηκε ως έξοδο κατά τη διάρκεια της περιόδου και περιλαµβάνεται στο κόστος πωληθέντων της Εταιρείας, ανέρχεται σε ποσό 11.898.895(2007: 10.599.571). Η εταιρεία δεν έχει ενεχυριασµένα αποθέµατα την 31.12.2008 12. Πελάτες και λοιπές εµπορικές απαιτήσεις Οι πελάτες και οι λοιπές εµπορικές απαιτήσεις της Εταιρείας, αναλύονται ως εξής: Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 39 από 57
Το σύνολο των ανωτέρω απαιτήσεων θεωρείται πως είναι βραχυπρόθεσµης λήξης. Η εύλογη αξία αυτών των βραχυπρόθεσµων χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων δεν καθορίζεται ανεξάρτητα καθώς η λογιστική αξία θεωρείται πως προσεγγίζει την εύλογη αξία τους. Επιπλέον ορισµένες από τις απαιτήσεις που δεν έχουν υποστεί αποµείωση βρίσκονται σε καθυστέρηση. Η ενηλικίωση των απαιτήσεων που δεν έχουν υποστεί αποµείωση (όπως προβλέπεται από το IFRS 7) παρατίθεται ακολούθως: Ποσά σε 31.12.2008 31.12.2007 Λιγότερο από 3 µήνες 0,00 0,00 Μεταξύ 3 και 6 µηνών 1.091.933,84 777.372,11 Μεταξύ 6 µηνών και 1 έτους 156.153,10 156.153,10 Μεγαλύτερη του 1 έτους 104.854,50 104.854,50 Σύνολο 1.352.941,44 1.038.379,71 H Ανάλυση προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις από πελάτες έχει ως εξής: Προβλέψεις επισφαλών πελατών Υ πόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2007 1.391.967 Πρόσθετες προβλέψεις χρήσεως 01/01/07-31/12/2007 54.781 Μη χρησιµ οποιηθείσες προβλέψεις που αναστράφηκαν 0 Χρησιµοποιηθείσες προβλέψεις χρήσης 0 Υ πόλοιπο την 31η εκεµ βρίου 2007 1.446.747 Πρό σθετες προβλέψεις περιό δου 01/01/08-31/12/2008 0 Μη χρησιµ οποιηθείσες προβλέψεις που αναστράφηκαν Χρησιµοποιηθείσες προβλέψεις περιόδου (616.171) Υ πόλοιπο την 31η εκεµ βρίου 2008 830.576 13. Λοιπές απαιτήσεις και Λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία Ενεργητικού Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 40 από 57
Οι λοιπές απαιτήσεις και τα λοιπά κυκλοφορούντα στοιχεία του Ενεργητικού της Εταιρείας αναλύονται ως εξής: \ Ποσά σε 31/12/2008 31/12/2007 Απαιτήσεις από Ελληνικό ηµόσιο για φόρους 15.686 90.652 Προκαταβολές σε εργαζόµενους και τρίτους 3.958 7.648 Επίδικες απαιτήσεις 0 0 Λοιπές απαιτήσεις 57.425 68.160 Μείον: Προβλέψεις αποµείωσης λοιπών απαιτήσεων 0 0 Σύνολο Λοιπών Απαιτήσεων 77.069 166.459 Λοιπά Κυκλοφορούντα Στοιχεία ενεργητικού Προπληρωθέντα έξοδα έργων 7.799 8.618 14. Χρηµατοοικονοµικά στοιχεία ενεργητικού αποτιµηµένα στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης αποτελεσµάτων χρήσης Η ανάλυση των τοποθετήσεων της κατηγορίας αυτής αναλύεται ως ακολούθως: Ποσά σε Ευρώ 31/12/08 31/12/07 Οµόλογα Τραπεζών 0 0 Αµοιβαία Κεφάλαια ιαχείρισης ιαθεσίµων Εσωτερικο 0 0 Μετοχές 13.413 0 Σύνολο χρεογράφων εµπορικού χαρτοφυλακίου 13.413 0 Το σύνολο των λογιστικών αξιών των παραπάνω χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων είναι στο σύνολό τους κατεχόµενα προς πώληση. Οι µεταβολές στην εύλογη αξία των χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων περιλαµβάνεται στο κονδύλι «Λοιπά χρηµατοοικονοµικά αποτελέσµατα» της κατάστασης αποτελεσµάτων χρήσης 15. Ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα ταµειακών διαθεσίµων Τα ταµειακά διαθέσιµα και ισοδύναµα ταµειακών διαθεσίµων της Εταιρείας έχουν ως ακολούθως: Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 41 από 57
Τα διαθέσιµα αντιπροσωπεύουν µετρητά στα ταµεία της Εταιρείας και τραπεζικές καταθέσεις διαθέσιµες σε πρώτη ζήτηση. Κατά τις ανωτέρω ηµεροµηνίες δεν υπήρχαν υπεραναλήψεις από τραπεζικούς λογαριασµούς. 16. Ίδια κεφάλαια 16.1 Μετοχικό Κεφάλαιο Το µετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας αποτελείται από 3.600 κοινές πλήρως εξοφληµένες µετοχές, ονοµαστικής αξίας 29,35 η κάθε µία. Το σύνολο του µετοχικού κεφαλαίου ανέρχεται σε 105.660. 16.2 Λοιπά Αποθεµατικά Η ανάλυση των λοιπών αποθεµατικών της Εταιρείας έχει ως εξής: Το τακτικό αποθεµατικό έχει σχηµατιστεί σύµφωνα µε τις διατάξεις του Εµπορικού Νόµου 2190/1920. 16.3 Υπόλοιπο Κερδών εις νέο Την 31/12/2008 και 31/12/2007 αντίστοιχα το υπόλοιπο κερδών εις νέο για την Εταιρεία ανέρχεται σε: Ποσά σε 31/12/2008 31/12/2007 Υπόλοιπο εις νέον 3.463.286 1.893.087 Από τα αποτελέσµατα µετά φόρων της χρήσης 2008 (κέρδη ποσού 1.570.199) και το υπόλοιπο κερδών εις νέο (3.463.286 ) η ιοίκηση πρότεινε τη µη διάθεση µερίσµατος στους µετόχους. Η µη διανοµή µερίσµατος Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 42 από 57
τελεί υπό την έγκριση της τακτικής γενικής συνελεύσεως µε πλειοψηφία 70% επί του καταβληµένου µετοχικού κεφαλαίου. 17. Υποχρεώσεις παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία Στους εργαζοµένους της Εταιρείας καταβάλλεται εφάπαξ αποζηµίωση του ν.2112/20 κατά την αποχώρηση αυτών λόγω συνταξιοδότησης. Η Εταιρεία αναγνωρίζει ως υποχρέωση παροχών προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία, την παρούσα αξία της νοµικής δέσµευσης που έχει αναλάβει για την καταβολή εφάπαξ αποζηµίωσης στο προσωπικό που αποχωρεί λόγω συνταξιοδότησης. Η Εταιρεία αναγνωρίζει τη σχετική υποχρέωση στο σύνολο του προσωπικού της ανεξαρτήτως αν θεµελιώνει δικαίωµα συνταξιοδότησης στην επόµενη χρήση. Η σχετική υποχρέωση αναλύεται ως εξής: Ποσά σε 31/12/2008 31/12/2007 Υπόλοπο έναρξης 85.918 83.291 Συνταξιοδοτικές παροχές 11.862 2.627 Συνταξιοδοτικές παροχές εξαγορασθείσας θυγατρικής Καταβολές περιόδου 0 - Σύνολο 97.780 85.918 ΕΛΕΜΚΑ Ανάλυση Συνταξιοδοτικών παροχών 31/12/2008 31/12/2007 Κόστος τρέχουσας απασχόλησης 7.996 2.627 Χρηµατοοικονοµικό κόστος 3.866 0 Αναλογιστικά (κέρδη)/ζηµίες Σύνολο περιλαµβανοµένο στις παροχές σε εργαζοµένους 11.862 2.627 Οι κύριες αναλογιστικές παραδοχές που χρησιµοποιήθηκαν για τους ανωτέρω λογιστικούς σκοπούς είναι οι εξής: 2008 2007 Προεξοφλητικό Επιτόκιο 4,5% 4,5% Μελλοντικές αυξήσεις µισθών 3,5% 3,5% Πληθωρισµός 2,5% 2,5% Ποσοστό αποχωρήσεων 0,5% 0,5% 18. Λοιπές µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις Οι λοιπές µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις της Εταιρείας αναλύονται ως εξής: Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 43 από 57
19. Προµηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις Τα υπόλοιπα προµηθευτών και λοιπών συναφών υποχρεώσεων της Εταιρείας αναλύονται ως εξής: Οι εµπορικές υποχρεώσεις δεν φέρουν τόκους και διακανονίζονται κανονικά. 20. Τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις Οι τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις της Εταιρείας, χωρίζονται σε τρέχουσες υποχρεώσεις από φόρο εισοδήµατος και σε υποχρεώσεις από φόρους προηγούµενων χρήσεων και αναλύονται ως εξής: Στην τρέχουσα χρήση ολοκληρώθηκε ο φορολογικός έλεγχος των χρήσεων 2005 έως 2006 της εταιρείας από ελεγκτή των ΕΚ ΑΘΗΝΩΝ. Από τον έλεγχο προέκυψαν διαφορές φορολογικού ελέγχου ποσού 77.270,50 για την οποία είχε σχηµατισθεί επαρκής πρόβλεψη στο παρελθόν. Για τις ανέλεγκτές χρήσεις 2007 και 2008 Ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις για τη χρήση Σελίδα 44 από 57