ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ, ΕΛΛΗΣ ΧΡΥΣΙΔΟΥ, ΣΤΟ 1 ο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ενότητα: «Πολιτισμός» «Επιχειρησιακό σχέδιο πολιτισμού 2015-2030» Όραμα: Ανάπτυξη μίας πολιτιστικής πολιτικής με σύγχρονους όρους, που θα εκφράζει τα νέα ζητήματα της πόλης όπως προκύπτουν από τα νέα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα της χώρας, τις δυνατότητες και ευκαιρίες εκσυγχρονισμού των πολιτιστικών θεσμών, την ανάδειξη της πολυπολιτιστικής μνήμης της πόλης, την δυνατότητα παραγωγικού διαλόγου ανάμεσα στους δημιουργούς και το κοινό, την στήριξη της εξωστρέφειας καλλιεργώντας αμφίδρομες σχέσεις με την ευρωπαϊκή τέχνη και δημιουργία, της ανεύρεσης νέων πρακτικών και εργαλείων σύγχρονων για την προώθηση της πολιτιστικής παραγωγής, διανομής, της ανάδειξης της διαφορετικότητας και της ελευθερίας της έκφρασης. Για τον σχεδιασμό του οράματος εξετάσαμε την φυσιογνωμία της πόλης αλλά και το περιεχόμενο της, το πολιτιστικό δυναμικό της, τις αλλαγές που συντελέστηκαν στο πεδίο της πολιτιστικής ζωής, των νοοτροπιών, των θέσεων, εξαιτίας της κρίσης, ερευνήσαμε τις μεταβολές που έχουν προκύψει στους θεσμικούς πολιτιστικούς οργανισμούς, τις κατευθύνσεις των ιδιωτικών οργανισμών που έχουν ιδιαίτερα δραστηριοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, τον μεγάλο αριθμό πολιτιστικών και καλλιτεχνικών αυτόνομων ομάδων που αναδεικνύουν μία ενδιαφέρουσα δημιουργική κοινότητα, την αλληλεπίδραση προτάσεων με αντίστοιχες άλλων χωρών, τα δίκτυα, τις συμπράξεις και τις συνέργειες. Στην σημερινή συγκυρία όπου συντελούνται ριζικές ανατροπές στο κοινωνικό σώμα, κρίνουμε απαραίτητη μία νέα πολιτισμική ανάλυση και ανοιχτό δημιουργικό διάλογο που θα λειτουργήσουν στον επαναπροσδιορισμό του πολιτισμικού κεφαλαίου του τόπου, της επανασύστασης του, της ανάδειξης νέων στρατηγικών αξόνων, νέων τρόπων χρηματοδοτήσεων, αναδιάρθρωση των δομών, ανανέωση εργαλείων και πρακτικών. Θέση μας είναι ο Δήμος με την συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων δρώντων, να οργανώσει ένα νέο σχέδιο πολιτιστικής διαχείρισης και ανάπτυξης, ένα σχέδιο δημιουργικό, συμμετοχικό, εξωστρεφές που θα περιλαμβάνει, θα συνομιλεί και θα συμμετέχει ο πολίτης χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, που θα συνεργάζεται με τους δημόσιους διαχειριστές πολιτισμού, Υπουργείο, πολιτιστικούς οργανισμούς, φορείς αλλά και ιδιωτικά ιδρύματα, συλλογικότητες, ομάδες παραγωγών κουλτούρας, μορφωτικά ιδρύματα, εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Για να λειτουργήσει ο Δήμος ως πλατφόρμα προώθησης της έκφρασης, της στήριξης πρωτοβουλιών των δημιουργικών δυνάμεων της πόλης, ως συντονιστής ρύθμισης και τηρητής των προϋποθέσεων του πλαισίου και των κανόνων με στόχο την δημιουργία, την ανάπτυξη, την δημιουργική οικονομία και την κοινωνική συνοχή. Στοιχεία που καθορίζουν το νέο επιχειρησιακό σχεδιασμό του πολιτισμού. 1) Η χωροταξική ανάπτυξη της πόλης. Το μεγάλο θαλάσσιο μέτωπο αλλά και η σχηματοποιημένη οριοθέτηση της πόλης από τα Βυζαντινά τείχη δημιουργούν μία εύκολα προσβάσιμη πόλη, αναγνωρίσιμη και συνεκτική. Ο παραλιακός αναβαθμισμένος άξονας, το λιμάνι και η Προβλήτα Α με την συγκέντρωση των
μουσείων, το ιστορικό κέντρο με την ανάδειξη των μνημείων της ιστορίας της, της μνήμης της αλλά και του πολιτισμικού της περιεχομένου οριοθετούν ένα ευρύ κεντρικό χώρο ανάπτυξης του πολιτιστικού δυναμικού της με δυνατότητες διάχυσης σ όλη την πόλη. 2) Η οικονομία της πόλης Ιδιαίτερα μετά την επιβολή της οικονομικής κρίσης η οικονομία της πόλης στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό και την ψυχαγωγία. Ο νέος σχεδιασμός στοχεύει στην ανάπτυξη νέων προτάσεων στήριξης και προώθησης του πολιτιστικού τουρισμού αλλά και της ψυχαγωγίας. 3) Νεολαία Η λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην πόλη παράγει 150.000 φοιτητές, οι οποίοι αναπτύσσουν μία δυναμική σύγχρονη καθημερινότητα στην πόλη. Πρέπει να σχεδιαστούν προγράμματα/εργαστήρια/δομές συγκράτησης τους και παραμονής/δραστηριοποίησης τους στην πόλη. 4) Οι πολιτιστικές θεσμικές δομές αλλά και αυτόνομες δημιουργικές ομάδες όπως και τα ξένα μορφωτικά ιδρύματα. Ανασυγκρότηση, επαναπροσδιορισμός συνεργασίας και αλληλοσύμπραξης, υποστήριξηπροβολή-προτάσεις για την παραγωγή συγκρότησης ενός σύγχρονου προφίλ πολιτιστικού της πόλης, ανάπτυξη δικτύων και επαφή με ευρωπαϊκούς φορείς αντίστοιχους. Πλαίσιο ανάπτυξης του πολιτιστικού σχεδιασμού 1) Αξιοποίηση του συνόλου του πολιτιστικού δυναμικού της πόλης. 2) Καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης/δομές/φορείς. Υποστήριξη της δημιουργικότητας των νέων καλλιτεχνών, προωθώντας τις πράξεις που ενισχύουν την πολιτιστική ανάπτυξη, τον ανοιχτό διάλογο και τις συνέργειες μέσα και έξω από την πόλη, την δημιουργική οικονομία. 3) Διεύρυνση της συμμετοχής/κινητικότητας των πολιτών. 4) Στήριξη του πλουραλισμού, σεβασμός της διαφορετικότητας, της ελεύθερης έκφρασης, των επιλογών χωρίς διακρίσεις. 5) Σύνδεση του πολιτισμού με την παιδεία. 6) Αλληλεπίδραση, συνέργειες, συντονισμός πολιτικών σε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά και τον σύγχρονο πολιτισμό. 7) Αναβάθμιση των νέων τρόπων και μέσων δημιουργίας και διάχυσης και αποδοχής του πολιτιστικού έργου (αξιοποίηση διαδικτύου, ψηφιακά μέσα...) 8) Σύνδεση με όμορους δήμους και περιφέρεια. 9) Προώθηση-τρόποι προβολής του πολιτιστικού παραγόμενου έργου και των νέων δημιουργών στο εξωτερικό. 10) Νέα θεσμικά εργαλεία για την ριζική αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του Δήμου, εκσυγχρονισμός του τρόπου λειτουργίας. Άξονες Οι άξονες πάνω στους οποίους στηρίζεται ο επιχειρησιακός πολιτιστικός σχεδιασμός. 1) Πολιτιστική κληρονομιά Ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, της μνήμης της ιστορίας της πόλης, μέσω μίας σύγχρονης αντίληψης που καθορίζεται σε σχέση με συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, με αναφορά στις προοπτικές της πολιτιστικής οικονομίας της πόλης, νέους τρόπους υποστήριξης προσέλκυσης
κοινού, παιδείας, ανανέωσης των πολιτιστικών πρακτικών, αξιοποίησης των μνημείων, νέες καινοτόμες παρεμβάσεις, σύνδεσης με την σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. 2) Σύγχρονος πολιτισμός Στόχευση στη νέα δημιουργία, διάχυση και προώθηση του σύγχρονου πολιτιστικού προϊόντος, ανάδειξη και αξιοποίηση των τομέων της τέχνης που συνδέονται με την πολιτιστική βιομηχανία (αρχιτεκτονική, ντιζάιν, νέες τεχνολογίες, κινούμενη εικόνα, κινηματογράφος...) στήριξη των δημιουργικών ομάδων με νέα προγράμματα και πρακτικές, σύνδεσή τους με το κοινό και την πόλη. Ανεύρεση τρόπων και ευκαιριών, σύνδεση της δημιουργικότητας με την παραγωγή και την προβολή της, σύνδεση με τον τουρισμό και την αγορά, ανάπτυξη και διασύνδεση με φορείς πολιτισμού/δημιουργία δικτύων/ μέσα και έξω από την Θεσσαλονίκη. 3)Καθημερινότητα Σχεδιασμός ενός συμμετοχικού, διαδραστικού προγράμματος παρεμβάσεων στην ζωή της πόλης αναδεικνύοντας νέες ποιότητες της πόλης και μετατρέποντας την σε ένα ζωντανό πεδίο δημιουργικής έκφρασης και συνάντησης των πολιτών της. 4) Δημιουργική κοινότητα Ανάδειξη όλων των αυτόνομων δημιουργικών ομάδων με στόχο την ανάπτυξη ουσιαστικής και παραγωγικής σύνδεσης της δημιουργικής οικονομίας και της σύγχρονης αστικής ταυτότητας της πόλης Έργα/Δράσεις/Προγράμματα Με άξονες την πολιτιστική κληρονομιά, τον σύγχρονο πολιτισμό, την καθημερινότητα αλλά και την Δημιουργική Κοινότητα για την περίοδο 2015/2030 σχεδιάζουμε νέα προγράμματα, δράσεις, με σκοπό την στήριξη της δημιουργίας και της τέχνης, της οικονομίας και της ανάπτυξης αλλά και της κοινωνικής συνοχής. Κατευθύνσεις ανάδειξης πολιτιστικού αποθέματος * Δημιουργία χάρτη: Οι Άλλοι της Θεσσαλονίκης Χάρτης ιστορικής μνήμης εθνοτήτων διαβιούντων στην πόλη, συνδεμένων με την ιστορία της πόλης. *Ανάπτυξη της Αρχαιολογικής πλάζας και δημιουργία μίας τουριστικής ιστορικής διαδρομής, με την ανάδειξη και των ευρημάτων του σταθμού Βενιζέλου αλλά και της τοποθέτησης στην πιθανή αρχική θέση του - βόρεια του Μπέη Χαμάμ των νεοαποκτηθέντων από την ΔΕΘ Incantadas *Μελέτη φωτισμού των διατηρητέων κτιρίων *Πρόταση δημιουργίας μουσείου Ισλαμικής Τέχνης στο Αλατζά Ιμαρέτ *Αξιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων ως χώροι έκφρασης σύγχρονου πολιτισμού Κατευθύνσεις προβολής των δημιουργών-καλλιτεχνών / FESTIVAL Δημήτρια -ψηφιοποίηση όλου του υλικού των 50 χρόνων -δικτύωση με αντίστοιχα Ευρωπαϊκά Φεστιβάλ -οργάνωση εντός των Δημητρίων ενός showcase για την προβολή και ενίσχυση των νέων δημιουργών MerMed Μουσικό φεστιβάλ των λιμανιών της Μεσογείου/σύνδεση με αντίστοιχα φεστιβάλ της περιοχής/ανταλλαγές/video μουσικά, αντικείμενο του φεστιβάλ η προώθηση και προβολή των δημιουργών μέσα από συμπαραγωγές, ανταλλαγές, σύνδεση με την πόλη με
παράλληλες δράσεις Elefantastico Παιδικό Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ, ανάπτυξη προώθησης της ανταλλαγής και της συνεργασίας των ομάδων /φορέων της καλλιτεχνικής θεατρικής δημιουργίας, της διανομής των παραστατικών τεχνών και της παιδαγωγικής κοινότητας LuminArti Φεστιβάλ φωτός/ videoπροβολές σε χώρους και κτίρια/videomapping/ εικαστικές εγκαταστάσεις φωτός,. Ανάδειξη της πόλης και των δημιουργών της/σύνδεση με τον υπό σχεδιασμό χώρου comics/animation με την ΔΕΘ Κατευθύνσεις προώθησης δημιουργικών ομάδων/δημιουργικής οικονομίας * STAMP FESTIVAL Επανάχρηση κλειστών περιοχών και καταστημάτων/ανάδειξη δημιουργικών ομάδων και δημιουργικών επαγγελμάτων/προώθηση στην αγορά *Δημιουργία δημιουργικής θερμοκοιτίδας και showroom σε χώρο του Δήμου *Δημιουργία χώρου φιλοξενίας καλλιτεχνών/residence *Συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Artecitya/μνημόνιο συνεργασίας Δήμου και Goethe *Παλιά Σφαγεία - Νέα πρωτοβουλία του Δήμου με στόχο την δημιουργία καλλιτεχνικών δράσεων που απαντάνε στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες/σύνδεση με αντίστοιχα Ευρωπαϊκά κέντρα/κατάθεση πρότασης στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe 2015 *Αναγεννήσεως musicamp - Χώρος για τη μουσική/ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων/σεμιναρίων/εκδηλώσεων/σύνδεση με το MerMed Festival *Μaison Crystal Εναλλακτικός χώρος πολιτισμού/σημείο συνάντησης και έκφρασης των δημιουργών, στο χώρο θα λειτουργούν: -Bιβλιοθήκη /αρχείο, ντοσιέ εργασιών νέων δημιουργών (porfolio) επισκέψιμο στο κοινό -Kioskart/πωλητήριο με αντικείμενα από φορείς, μουσεία της πόλης, του Δήμου, δημιουργικές ομάδες και καλλιτέχνες -Χώρος προβολών/video -Χώρος σεμιναρίων/συναντήσεων -Θερινός κινηματογράφος -Cafespace και στον εξωτερικό χώρο: -Χώρος events -Χώρος (πισίνα) άθλησης: υπαίθριο γυμναστήριο προσομοίωση ιστιοπλοΐας (Ναυτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης) Κατευθύνσεις τουριστικής πολιτιστικής προβολής * Παραλιακός άξονας/λιμάνι ανάπτυξη πολιτιστικής διαδρομής και δημιουργίας * Δημιουργία χάρτη πολιτισμού Χαρτογράφηση όλων των σημείων ανάπτυξης/παραγωγής σύγχρονου πολιτισμού (θέατρα, μουσεία, ιδιωτικοί χώροι, συναυλιακοί...), ενίσχυση του πολιτιστικού ημερολογίου της πόλης και των φορέων * Δημιουργία χάρτη της πόλης μέσω των γλυπτών της/ ανάδειξη τόπων και έργων * Δημιουργία πολιτιστικών τουριστικών διαδρομών * Δημιουργία πάρκου πολιτισμού στο χώρο της ΔΕΘ
Πολιτισμός και εκπαίδευση για παιδιά * Εκπαίδευση έξω από την τάξη /προγράμματα για παιδιά σε συνεργασία με αρχαιολογικούς χώρους και χώρους πολιτισμού/συμμετοχή σε πολιτιστικές εκδηλώσεις της πόλης/ευρωπαϊκό Παιδικό Φεστιβάλ Elefantastico