Η εντολή ln Το όνομα ενός αρχείου είναι απλώς μια σύνδεση με την πραγματική καταχωρημένη πληροφορία. Ενα αρχείο μπορεί να έχει ένα ή και περισσότερα ονόματα (συνδέσεις). Τα επιπλέον ονόματα δημιουργούνται με την εντολή ln που συντάσσεται ως: ln -s s file_old file_new
link... Μια άλλη μορφή σύνταξης είναι: ln -s s file1 file2... Dir_name Δημιουργούνται στον κατάλογο Dir_name συνδέσεις με τα αρχεία file1 file2 με τα ίδια ονόματα. Εάν τα ονόματα αυτά προϋπάρχουν στον κατάλογο, καταστρέφονται και παίρνουν την θέση τους τα νέα.
link... Η εντολή ln δεν δημιουργεί νέα αρχεία, απλώς επιπλέον ονόματα για το ίδιο αρχείο. Μεταβολές στο αρχείο μπορούν να γίνουν χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε από τα ονόματά του (links). Το σύμβολο που δηλώνει ότι ένα όνομα αρχείου αντιστοιχεί σε link (και εμφανίζεται ως πρώτος χαρακτήρας στο output της εντολής ls -l ) είναι το l.
Η εντολή mv mv file1 file2 Με την παραπάνω σύνταξη το αρχείο file1 μετονομάζεται ως file2 mv file1 file2... Dir_Name Με την παραπάνω σύνταξη τα αρχεία file1 file2... μεταφέρονται διατηρώντας τα ίδια ονόματα στον κατάλογο που υποδεικνύεται.
Παραδείγματα Εάν ο κατάλογος house περιέχει τα αρχεία kit, bed, room και ο κατάλογος solo είναι κενός, τότε η εντολή: mv house/* solo μεταφέρει όλα τα αρχεία του house (kit, bed, room) στον κατάλογο solo και τα διαγράφει από τον κατάλογο house. mv house/kit house/fork kit σε fork Η εντολή μετονομάζει το αρχείο kit του καταλόγου house). fork (εντός
Η εντολή cp cp file1 file2 Με αυτή την σύνταξη αντιγράφεται το αρχείο file1 στο file2. cp file1 file2... Dir_Name Με αυτή την σύνταξη αντιγράφονται τα αρχεία file1, file2,... με το ίδιο όνομα στον κατάλογο που ακολουθεί.
cp -r r... cp -r file1 Dir1 file2... Dir_Name Με αυτή την σύνταξη αντιγράφονται τα file1 Dir1 file2... στον κατάλογο Dir_Name εφόσον ο κατάλογος υπάρχει. Ο κατάλογος Dir1 αντιγράφεται πλήρως, δηλαδή αντιγράφονται όλα τα περιεχόμενά του αρχεία, κατάλογοι κλπ.
cp -r r... Εάν ο κατάλογος Dir_Name δεν υπάρχει, τότε δημιουργείται, αλλά η σύνταξη πρέπει να περιέχει μόνο ενα κατάλογο προς αντιγραφή και τίποτε άλλο. Πχ: cp -r Dir1 Dir_Name
Η εντολή rm rm file1 file2... Διαγράφει τα αρχεία: file1 file2... rm -i i file1 file2... αρχεία file1 file2... Διαγράφει τα αρχεία και ζητά επιβεβαίωση από τον χρήστη: : (Y( ή y) rm -r Dir1 file1 Dir2... Διαγράφει αρχεία και επίσης καταλόγους μαζί με τα περιεχόμενά τους.
Η τιμή umask Όταν δημιουργείται ένα αρχείο καθορίζονται επίσης και τα δικαιώματα για τις διάφορες κατηγορίες χρηστών. Συνήθως για αρχεία που περιέχουν κείμενο ή δεδομένα, τα δικαιώματα είναι rw-rw rw-rw (666) και για εκτελέσιμα αρχεία rwxrwxrwx (777). Στην συνέχεια τα δικαιώματα μεταβάλλονται σύμφωνα με την τιμή umask (user mask) η οποία καθορίζεται από τον χρήστη.
Ο ρόλος της τιμής umask Η τιμή umask είναι ένας τριψήφιος αριθμός του οκταδικού συστήματος. H τιμή αυτή αφαιρείται από τα δικαιώματα που δημιουργούνται αυτόματα για το αρχείο. Εάν πχ η τιμή είναι 002 τότε τα αρχεία δεδομένων ή κειμένου αποκτούν δικαιώματα 664 (= 666-002). Τα δε εκτελέσιμα 775. Συνήθης τιμή για το umask είναι 022. Αφαιρεί το δικαίωμα μεταβολής από όλους πλήν του ιδιοκτήτη.
Η εντολή umask umask Με την παραπάνω σύνταξη επιστρέφει την τρέχουσα τιμή του umask. umask 026 Με την παραπάνω σύνταξη τίθεται η νέα τιμή του umask (στο παράδειγμα η τιμή 026, που αφαιρεί από το group το δικαίωμα w και από τους others τα wr ).
Η εντολή chown Καθορίζει τον ιδιοκτήτη ενός αρχείου. chown owner file Με την παραπάνω εντολή ο νέος ιδιοκτήτης του αρχείου file είναι ο owner. Μόνο ο ιδιοκτήτης ενός αρχείου (ή ο super- user) έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει αυτή την εντολή.
Η εντολή chgrp Καθορίζει την ομάδα ενός αρχείου. chgrp group file Με την παραπάνω εντολή η νέα ομάδα του αρχείου file είναι το group. Μόνο ο ιδιοκτήτης ενός αρχείου (ή ο super- user) έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει αυτή την εντολή.
Η εντολή mkdir Κατασκευάζει νέους κενούς καταλόγους. mkdir Dir1 Dir2... Η παραπάνω εντολή δημιουργεί τους κενούς καταλόγους Dir1,, Dir2... Εάν κάποιος από τους καταλόγους ήδη υπάρχει, τότε το Unix "διαμαρτύρεται" και ο χρήστης πρέπει να αποφασίσει τι θα κάνει.
Η εντολή rmdir rmdir Dir1 Dir2... Διαγράφει καταλόγους εφόσον είναι "άδειοι" (κενοί). Κατάλογοι που περιέχουν αρχεία ή άλλους καταλόγους δεν διαγράφονται με την εντολή αυτή.
compress και uncompress "Συμπιέζουν" και αποσυμπιέζουν αρχεία. Ο χρησιμοποιούμενος αλγόριθμος είναι ο Lempel-Ziv Ziv. compress file... Συμπιέζει τα αρχεία file... και τα μετονομάζει σε file.z,... Τα αρχεία: file..., δεν υπάρχουν πλέον. Η εντολή συντάσσεται και με παραμέτρους.
compress compress -c c file... Γράφει τα συμπιεσμένα αρχεία στο standard output και διατηρεί τα αρχικά αρχεία ως είχαν. compress -v v file... Εμφανίζει για κάθε συμπιεζόμενο αρχείο το ποσοστό της συμπίεσης.
uncompress και zcat uncompress file.z... Αποσυμπιέζει τα αρχεία και τα μετονομάζει ως αρχεία file.z... ως file... Οι παράμετροι -c και -v λειτουργούν όπως και στην εντολή compress. zcat file.z H παραπάνω εντολή είναι ισοδύναμη με: uncompress -c c file.z
Πακετάρισμα αρχείων Θα περιγραφεί η εντολή tar που προέρχεται από τις λέξεις tape archive. Αρχικά η εντολή tar χρησίμευε για αντιγραφή αρχείων σε μαγνητική ταινεία. Πλέον χρησιμοποιείται για πακετάρισμα ενός ολόκληρου καταλόγου που περιέχει πολλά αρχεία και υποκαταλόγους, σε ένα και μόνο αρχείο ειδικής μορφής.
Η εντολή tar tar cvf package Dir Δημιουργεί το αρχείο ειδικής μορφής package που περιέχει πακεταρισμένα όλα τα περιεχόμενα του καταλόγου Dir tar xovf package Από το αρχείο ειδικής μορφής package αναπαράγεται ο αρχικός κατάλογος Dir και όλα τα περιεχόμενά του.
Η εντολή tar Η εντολή tar είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για μεταφορά ένός ολόκληρου καταλόγου με πολλά αρχεία από έναν Η/Υ σε άλλον. Πακετάρεται πρώτα ο κατάλογος και στην συνέχεια μεταφέρεται μόνο ένα αρχείο (το πακεταρισμένο). Μετά την μεταφορά, αναπαράγεται ο αρχικός κατάλογος με τα περιεχόμενά του. Η εντολή tar συντάσσεται με παραμέτρους χωρίς την πρόταξη της παύλας (-). Για περισσότερες λεπτομέρειες: man tar
Η Εντολή more Επιτρέπει την εξέταση ενός αρχείου σελίδα προς σελίδα. Συντάσσεται ως: more file Εμφανίζει την πρώτη σελίδα του αρχείου file στην οθόνη. Η επόμενη σελίδα εμφανίζεται όταν πληκτρολογηθεί ένα κενό. Η προηγούμενη σελίδα επανεμφανίζεται εάν πληκτρολογηθεί το γράμμα b (back). Η εξέταση διακόπτεται με το γράμμα q (quit).
Χρήσεις της εντολής more Ιδιαίτερα χρήσιμη σε συνδυασμό με εντολές που παράγουν μεγάλη έξοδο. Πχ ls -l l more ls -l θα Η έξοδος της εντολής ls θα εμφανιστεί σελίδα προς σελίδα. Μόλις πληρωθεί η πρώτη σελίδα, η έξοδος σταματά προσωρινά και περιμένει εντολή (κενό ή q) για την εμφάνιση της επόμενης σελίδας ή για τον τερματισμό της εμφάνισης περαιτέρω σελίδων.
Εκτυπώσεις Θα περιγραφούν οι σχετικές εντολές και των δύο εκδόσεων του Unix. Οι εντολές: lp, lpstat, cancel (System V) Οι εντολές: : lpr, lpq, lprm (BSD Unix) lp και lpr στέλνουν αρχεία στους εκτυπωτές. lpstat και lpq ζητούν πληροφορίες για την πορεία της εκτύπωσης. cancel και lprm ακυρώνουν προηγούμενες εντολές εκτύπωσης.
Η εντολή lp ( System-V ) lp file... Στέλνει προς εκτύπωση τα αρχεία: file... Συντάσσεται με παραμέτρους. lp -flag arg file... flag και arg H παράμετρος flag και το όρισμά της arg παίρνουν τις παρακάτω τιμές. -d d printer -n n number -c (Καθορίζει τον εκτυπωτή) (Πλήθος των αντιτύπων) (Δημιουργεί αντίγραφο του αρχείου το οποίο και στέλνει για εκτύπωση)
Παραδείγματα Για εκτυπωθεί το αρχείο test.f στον εκτυπωτή με το όνομα hp, σε τρία αντίτυπα: lp -n n 3 -d d hp test.f Για εκτυπωθεί το αρχείο test.f στον εκτυπωτή που διαλέγει ο Η/Υ αυτόματα, ή εάν υπάρχει ένας και μοναδικός εκτυπωτής: lp test.f
Η εντολή lpstat ( System-V ) Δίνει πληροφορίες για την κατάσταση των εκτυπώσεων και των υπαρχόντων εκτυπωτών. Συντάσσεται με πλήθος παραμέτρων. Περιγράφονται οι πιό σημαντικές. lpstat lpstat -u u user Δίδονται πληροφορίες μόνο για τις εκτυπώσεις του χρήστη. Δίδονται πληροφορίες για τις εκτυπώσεις του χρήστη user. lpstat -t Δίδονται όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες.
Η εντολή cancel ( System-V ) Αναιρεί προηγούμενη εντολή εκτύπωσης (εφόσον αυτή ακόμη εκκρεμεί). Συντάσσεται ώς: cancel id Ακυρώνει την εκτύπωση υπ' αριθμ. id O αριθμός id ανακοινώνεται όταν δίνεται η εντολή για εκτύπωση (lp) και επίσης από την εντολή lpstat. Εναλλακτική σύνταξη: cancel printer Ακυρώνει την τρέχουσα εκτύπωση στον εκτυπωτή printer. O κάθε χρήστης μπορεί να ακυρώνει μόνο τις δικές του εκτυπώσεις.
Η εντολή lpr ( BSD ) lpr file... Στέλνει προς εκτύπωση τα αρχεία: file... Δημιουργούνται πρώτα αντίγραφα των αρχείων τα οποία στην συνέχεια στέλνονται για εκτύπωση. (Αντίθετα με την lp) Συντάσσεται με παραμέτρους. (Μερικές εξ αυτών παρατίθενται στην συνέχεια) Για περισσότερες λεπτομέρειες: man lpr
lpr... lpr -flag arg file... flag και arg H παράμετρος flag και το όρισμά της arg παίρνουν τις παρακάτω τιμές. -P P printer (Καθορίζει τον εκτυπωτή) # number (Πλήθος των αντιτύπων) -s (Δεν δημιουργεί αντίγραφο πριν την εκτύπωση)
Η εντολή lpq ( BSD ) Όπως και η εντολή lpstat, δίνει πληροφορίες για την κατάσταση των εκτυπώσεων και των υπαρχόντων εκτυπωτών. Συντάσσεται με πλήθος παραμέτρων. lpq Δίδονται πληροφορίες για όλες τις εκτυπώσεις του συστήματος. Για περισσότερες λεπτομέρειες: man lpq
Η εντολή lprm ( BSD ) Αναιρεί προηγούμενη εντολή εκτύπωσης (εφόσον αυτή ακόμη εκκρεμεί). Συντάσσεται ώς: Ακυρώνει την εκτύπωση υπ' αριθμ. id O αριθμός id γίνεται γνωστός με την εντολή lpq. lprm id O κάθε χρήστης μπορεί να ακυρώνει μόνο τις δικές του εκτυπώσεις.