ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Άσκηση 1: ίνεται ο πίνακας ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού Χ: Τιµή Ζητούµενη Προσφερόµενη ποσότητα ποσότητα 54 10 3 50 1 19 46 14 15 44 15 13 40 17 9 Ζητείται να υπολογίσετε: 1. τις εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς που προκύπτουν από τον παραπάνω πίνακα. την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας 3. να παρασταθούν γραφικά στο ίδιο διάγραµµα η καµπύλη ζήτησης και η καµπύλη προσφοράς. Άσκηση : ίνεται ο πίνακας ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού: Τιµή Ζητούµενη Προσφερόµενη ποσότητα ποσότητα 1 5000 1000 4 000 4000 6 0 6000 1. Να βρεθούν οι εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς που προκύπτουν για το αγαθό Χ και να προσδιοριστούν η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. Για ποιά τιµή του αγαθού Χ το πλεόνασµα στην αγορά θα είναι ίσο µε 4000 µονάδες του αγαθού Χ;. Έστω ότι το εισόδηµα των καταναλωτών αυξάνεται και η ζήτηση αυξάνεται κατά 50% για κάθε επίπεδο τιµής. Να υπολογιστούν η νέα τιµή και η νέα ποσότητα ισορροπίας για το αγαθό Χ και να παραστήσετε διαγραµµατικά τη µετατόπιση του σηµείου ισορροπίας. 3. να παρασταθούν γραφικά στο ίδιο διάγραµµα η καµπύλη ζήτησης και η καµπύλη προσφοράς. [1]
Άσκηση 3: ίνεται ο πίνακας ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού: Τιµή Ζητούµενη Προσφερόµενη ποσότητα ποσότητα 5 7 19 4 10 16 3 13 13 16 10 1 19 7 Ζητείται να υπολογίσετε: 1. τις εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς που προκύπτουν από τον παραπάνω πίνακα. χρησιµοποιώντας τις παραπάνω εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, να δείξετε ότι η τιµή ισορροπίας ισούται µε 3 χρηµατικές µονάδες και η ποσότητα ισορροπίας ισούται µε 13 µονάδες του αγαθού. Άσκηση 4: Μια αγορά περιγράφεται από τις ακόλουθες εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα: = 61 8P και = P+ 7, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. Ζητείται να υπολογίσετε: 1. την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας. το έλλειµµα ή πλεόνασµα, όταν η τιµή είναι P = 3. το έλλειµµα ή πλεόνασµα, όταν η τιµή είναι P = 7. Άσκηση 5: Μια αγορά περιγράφεται από τις ακόλουθες εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα: = 58 4P και = 7P+ 36, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. Ζητείται να υπολογίσετε: 1. την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας. το έλλειµµα ή πλεόνασµα, όταν η τιµή είναι P = 3 3. το έλλειµµα ή πλεόνασµα, όταν η τιµή είναι P = 5. []
Άσκηση 6: Για ένα αγαθό δίνονται οι εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα: = 4P και = P+ 50, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. Ζητείται να βρείτε το επίπεδο της τιµής για το οποίο υπάρχει πλεονάζουσα προσφορά ίση µε 75 µονάδες. Άσκηση 7: ίνονται οι ακόλουθες εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα: 1 = 30 P και = 6+ P, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. 1. Έστω ότι αυξάνεται ο αριθµός των επιχειρήσεων, µε αποτέλεσµα σε κάθε τιµή η προσφορά να είναι αυξηµένη κατά 100%. Ζητείται να βρείτε το νέο σηµείο ισορροπίας της αγοράς.. Έστω ότι, λόγω µείωσης του πληθυσµού, σε κάθε τιµή η ζήτηση µειώνεται κατά 50%. Ζητείται να βρείτε το νέο σηµείο ισορροπίας της αγοράς. Άσκηση 8: Έστω ότι η συνάρτηση ζήτησης για το αγαθό Α είναι A 1 = 60 PA και για το αγαθό Β 4 είναι B 1 = 10 PB. Η τιµή πώλησης και των δύο αγαθών ισούται µε 80 χρηµατικές µονάδες, 4 δηλαδή PA= PB= 80. Τα φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης ανέρχονται στο 15% της συνολικής δαπάνης των καταναλωτών για τα δύο συγκεκριµένα αγαθά. 1. Να εξηγήσετε γιατί η αύξηση της τιµής κατά 0% θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης από την πώληση και των δύο αγαθών. Να σχεδιάσετε σε ένα κοινό διάγραµµα τις καµπύλες ζήτησης και των δύο αγαθών. 3. Η φορολόγηση του αγαθού Α ή του αγαθού Β αποφέρει µεγαλύτερα φορολογικά έσοδα στην κυβέρνηση και γιατί; [3]
Άσκηση 9: Έστω ότι η καµπύλη ζήτησης περιγράφεται από την εξίσωση = 19 P και η καµπύλη προσφοράς περιγράφεται από την εξίσωση = 3+ P, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. Η τιµή ισορροπίας ανέρχεται στις 4 χρηµατικές µονάδες και η ποσότητα ισορροπίας ανέρχεται στις 11 µονάδες προϊόντος. Αν σε κάθε τιµή αυξηθεί η προσφορά του αγαθού κατά 4 µονάδες, ζητείται να υπολογίσετε τη νέα τιµή και τη νέα ποσότητα στην κατάσταση ισορροπίας της αγοράς. Άσκηση 10: Το ακόλουθο διάγραµµα αναφέρεται στη γραµµική καµπύλη προσφοράς ενός αγαθού Χ: 1. Να υπολογίσετε την ελαστικότητα προσφοράς όταν η τιµή του αγαθού: i. αυξάνεται από 140 σε 160 χρηµατικές µονάδες, ii. µειώνεται από 10 σε 110 χρηµατικές µονάδες.. Έστω ότι µια αύξηση της τιµής των πρώτων υλών που χρησιµοποιούνται στην παραγωγή του αγαθού Χ, προκαλεί µια σταθερή, ποσοστιαία µεταβολή της προσφοράς κατά 40%. Να υπολογίσετε την τοξοειδή ελαστικότητα της προσφοράς όταν η τιµή του αγαθού Χ αυξάνεται από 10 σε 140 χρηµατικές µονάδες. [4]
Άσκηση 11: Η συνάρτηση ζήτησης για ηλιέλαιο δίνεται από τη σχέση = 30 7P και η συνάρτηση προσφοράς από τη σχέση = 10 + 3P, όπου P είναι η τιµή του ηλιέλαιου. 1. Να υπολογίσετε την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας.. Επειδή αυξήθηκε η τιµή του ελαιόλαδου, παρατηρήθηκε στροφή των καταναλωτών προς το ηλιέλαιο. Ως εκ τούτου, αυξήθηκε η ζήτηση του ηλιέλαιου σε κάθε τιµή κατά 10 µονάδες προϊόντος. Ζητείται να βρεθεί η νέα τιµή και ποσότητα ισορροπίας στην αγορά του ηλιέλαιου. Άσκηση 1: Οι εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα, για ένα αγαθό είναι: = 6000 1000P και = 1000P, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. 1. Να υπολογίσετε τη συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό αυτό, όταν η αγορά βρίσκεται σε κατάσταση ισορροπίας.. Έστω ότι αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών κατά 0%, µε αποτέλεσµα να µεταβληθεί η ζήτηση, ceteris paribus. Να υπολογίσετε τη νέα συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το συγκεκριµένο αγαθό στη νέα κατάσταση ισορροπίας, όταν γνωρίζετε ότι η εισοδηµατική ελαστικότητα ισούται µε.5 (ε Υ =.5). Άσκηση 13: Όταν η τιµή των πορτοκαλιών είναι 10 χρηµατικές µονάδες, η (αγοραία) ζητούµενη ποσότητα είναι 800 τόνοι, ενώ όταν η τιµή είναι 70 χρηµατικές µονάδες, η (αγοραία) ζητούµενη ποσότητα είναι άγνωστη. Η προσφορά του αγαθού αυτού είναι πλήρως ανελαστική. Έστω ότι στην αρχή της παραγωγικής περιόδου η προσφορά ήταν 800 τόνοι, ενώ στο µέσο της παραγωγικής περιόδου αυξήθηκε κατά 150 τόνους. Να εξηγήσετε αν οι παραγωγοί έχουν συµφέρον να καταστρέψουν ένα µέρος της παραγωγής και πόσο ή αν έχουν συµφέρον να διαθέσουν ολόκληρη την παραγωγή στην αγορά. Υποθέστε ότι όταν η τιµή µειώνεται από 10 σε 70 χρηµατικές µονάδες, η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιµή είναι -0.45 (ε =-0.45). [5]
Άσκηση 14: Μια αγορά περιγράφεται από τις ακόλουθες εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα: = 9000 1500P και = 1000P, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. Έστω ότι το κράτος επιβάλλει στους παραγωγούς φορολογία ύψους χρηµατικών µονάδων για κάθε µονάδα του συγκεκριµένου αγαθού. 1. Να υπολογίσετε την τιµή και την ποσότητα ισορροπίας µετά την επιβολή της φορολογίας.. Να υπολογίσετε τα έσοδα του κράτους από τη φορολογία. 3. Να υπολογίσετε τα έσοδα των παραγωγών µετά τη φορολογία. Απάντηση: 1. Πρώτα θα βρούµε τη νέα εξίσωση προσφοράς, καθώς η φορολογία επιβάλλεται στους παραγωγούς: = 1000( P ) = 1000P 000 Η αγορά βρίσκεται σε ισορροπία όταν: = 9000 1500P = 1000P 000 P = 4.4 και = 9000 1500 4.4 = 1000 4.4 000 ή = 400 = 400 είναι η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας, αντίστοιχα.. Τα φορολογικά έσοδα του κράτους ισούνται µε την ποσότητα επί το ύψος του φόρου, δηλαδή 400*=4800 χρηµατικές µονάδες. 3. Τα έσοδα των παραγωγών είναι P = 4.4 400 = 10560. Όµως, πρέπει να αφαιρέσουµε το ποσό του φόρου που θα αποδώσουν στο κράτος, άρα τα πραγµατικά έσοδα των παραγωγών είναι 10560-4800=5760 χρηµατικές µονάδες. [6]
Άσκηση 15: ίνονται οι ακόλουθες εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα: = 59 P και = P+ 31, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. Αν το κράτος καθόρισε ανώτατη τιµή και δηµιουργήθηκε έλλειµµα προσφοράς ίσο µε 1 µονάδα του συγκεκριµένου αγαθού, να υπολογίσετε την ανώτατη τιµή που καθορίστηκε για το αγαθό αυτό. Απάντηση: Εφόσον δηµιουργήθηκε έλλειµµα προσφοράς στην αγορά, η ζήτηση είναι µεγαλύτερη από την προσφορά. Αφαιρώντας την εξίσωση της προσφοράς από την εξίσωση της ζήτησης, προκύπτει ότι: = έλλειµµα προσφοράς 59 P (31 + P) = 1 59 P 31 P= 1 8 3P = 1 3P = 7 P = 9 Άρα το ύψος της ανώτατης τιµής είναι 9 χρηµατικές µονάδες. Άσκηση 16: Έστω ότι το κράτος παρεµβαίνει στην αγορά του αγαθού Χ και επιβάλλει µια ανώτατη τιµή, η οποία είναι 60% χαµηλότερη από την τιµή ισορροπίας, όπως αυτή καθορίζεται από το νόµο της προσφοράς και της ζήτησης. Στην κατάσταση ισορροπίας, η τιµή ισορροπίας είναι 5 χρηµατικές µονάδες και η ποσότητα ισορροπίας είναι 1000 µονάδες του αγαθού Χ. Επίσης, γνωρίζουµε ότι οι ελαστικότητες ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα, είναι ε =-0.5 και ε =1.5 (καθώς η τιµή µεταβάλλεται από την τιµή ισορροπίας προς το επίπεδο της ανώτατης τιµής). 1. Να υπολογίσετε το έλλειµµα ή το πλεόνασµα της προσφοράς που δηµιουργείται εξαιτίας της παρέµβασης του κράτους.. Να υπολογίσετε το πιθανό καπέλο που θα πληρώσουν οι καταναλωτές, αν οι καµπύλες ζήτησης και προσφοράς είναι ευθείες γραµµές (γραµµικές καµπύλες ζήτησης και προσφοράς). [7]
Άσκηση 17: ίνονται οι ακόλουθες εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς, αντίστοιχα: = 4 P και 6 = P, όπου P είναι η τιµή του αγαθού. Αν το κράτος καθόρισε ανώτατη τιµή και δηµιουργήθηκε έλλειµµα προσφοράς ίσο µε µονάδες του συγκεκριµένου αγαθού, να υπολογίσετε την ανώτατη τιµή που καθορίστηκε για το αγαθό αυτό. Απάντηση: Εφόσον δηµιουργήθηκε έλλειµµα προσφοράς στην αγορά, η ζήτηση είναι µεγαλύτερη από την προσφορά. Αφαιρώντας την εξίσωση της προσφοράς από την εξίσωση της ζήτησης, προκύπτει ότι: = έλλειµµα προσφοράς 4 P 6P = 4 P 6P 0 = 40 P 6P 0 = Λύνοντας αυτή τη δευτεροβάθµια εξίσωση, προκύπτει η τιµή P 1 =4 που είναι αποδεκτή και η τιµή P =-10 που απορρίπτεται. Άρα το ύψος της ανώτατης τιµής είναι 4 χρηµατικές µονάδες. [8]