ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 Τίτλος ΜΠΣ : Οικονομική Θεωρία και Πολιτική Διευθυντής ΜΠΣ: Καθηγητής Δημήτριος Μυλωνάκης e-mail: d.milonakis@uoc.gr Αναπλ. Διευθυντής ΜΠΣ: Αναπλ. Καθηγητής Ιωάννης Μαραγκός e-mail: marangos@uoc.gr Γραμματέας ΜΠΣ: Ιωάννα Γιωτοπούλου τηλ.: 28310 77405 e-mail: i.yotopoulou@uoc.gr Διεύθυνση ιστοσελίδας: http://economics.soc.uoc.gr/mps
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 Περιεχόμενα 1 Παρουσίαση του Προγράμματος... 1 2 Τίτλοι και Διάρκεια Σπουδών... 1 2.1 Τίτλοι σπουδών... 1 2.2 Διάρκεια Σπουδών... 1 3 Προϋποθέσεις Εισαγωγής... 2 3.1 Κατηγορίες πτυχιούχων... 2 3.2 Αριθμός Εισακτέων... 3 4 Κανονισμός και Πρόγραμμα Σπουδών... 3 4.1 Πρόγραμμα μαθημάτων Α Κύκλου Μεταπτυχιακών Σπουδών... 3 4.2 Κύκλος Μεταπτυχιακών Σπουδών Εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής... 5 5 Περιγράμματα Μαθημάτων... 6 5.1 Μακροοικονομική Θεωρία Ι - ΜΑΚΜ502... 6 5.2 Μικροοικονομική Θεωρία Ι - MIKM201... 11 5.3 Οικονομετρία Ι ΟΙΚΜ503... 14 5.4 Πολιτική Οικονομία Ι ΠΟΛΚ504... 18 5.5 Μικροοικονομική Θεωρία ΙΙ ΜΙΚΜ506... 25 5.6 Μακροοικονομική Θεωρία ΙI - ΜΑΚΜ507... 28 5.7 Θεωρία Βιομηχανικής Οργάνωσης ΒΙΟΜ511... 31 5.8 Διεθνής Πολιτική Οικονομία ΔΙΕΜ513... 34 5.9 Νεότερη Ευρωπαϊκή Οικονομική Ιστορία ΝΕΙΜ514... 42 5.10 Νομισματική Θεωρία και Ανάλυση Ανοικτής Οικονομίας ΝΟΜΜ515... 44 5.11 Χρηματοοικονομική Ανάλυση ΧΡΗΜ516... 50 i
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών 5.12 Οικονομετρία II ΟΙΚΜ504... 57 5.13 Συγκριτικά Οικονομικά Συστήματα ΣΟΣΜ518... 61 6 Προδιαγραφές Μεταπτυχιακής Διατριβής... 64 6.1 Διαδικασία... 64 6.2 Μερικές Χρήσιμες Οδηγίες... 64 6.3 Κριτήρια Αξιολόγησης... 65 6.4 Τρόπος Αξιολόγησης... 65 6.5 Γλώσσα... 65 6.6 Δομή γραπτής εργασίας... 66 6.7 Οδηγίες για τη συγγραφή της διατριβής... 67 6.8 Εμφάνιση της εργασίας... 67 6.9 Βιβλιογραφικές Αναφορές... 68 6.10 Προφορική Εξέταση... 69 6.11 Λογοκλοπή... 69 6.12 Σχετική Βιβλιογραφία... 71 ii Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 1 Παρουσίαση του Προγράμματος Στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών της Σχολής Κοινωνικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 2002-2003 (υπουργική απόφαση Β7/441, Φ.Ε.Κ. 44/22-1-2002, τ. Β ) Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) στην «Οικονομική Θεωρία και Πολιτική». Το Πρόγραμμα στόχο έχει την εξειδίκευση των σπουδαστών σε θέματα οικονομικής ανάλυσης και οικονομικής πολιτικής, λαμβάνοντας υπόψη το ανθρώπινο δυναμικό που στελεχώνει το Τμήμα. Έρχεται να θεραπεύσει τις ανάγκες σε προσφορά εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου υψηλής στάθμης από πλευράς των μελών Δ.Ε.Π. του Τμήματος και, παράλληλα, να ικανοποιήσει τη ζήτηση για μεταπτυχιακές σπουδές στις Οικονομικές Επιστήμες στην Ελλάδα. Το Τμήμα είναι δέκτης τέτοιων αιτημάτων όχι μόνο από Έλληνες φοιτητές αλλά και από σπουδαστές του εξωτερικού που ανήκουν στην ευρεία λεκάνη της Μεσογείου. Ο χαρακτήρας του Προγράμματος προβάλλει την αναγκαιότητας μιας πολύπλευρης ανάλυσης των ζητημάτων που εστιάζονται σε θέματα οικονομικής ανάλυσης και οικονομικής πολιτικής. Βασικός στόχος είναι οι φοιτητές του Προγράμματος να διευρύνουν τις γνώσεις τους ως προς: α) τα θεωρητικά εργαλεία με σκοπό την κατανόηση των προβλημάτων της οικονομικής ανάλυσης β) τις πρακτικές ικανότητες σχεδιασμού και εφαρμογής οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, καθώς και γ) τα μεθοδολογικά εργαλεία εξειδίκευσης της εφαρμογής των οικονομικών προγραμμάτων. 2 Τίτλοι και Διάρκεια Σπουδών 2.1 Τίτλοι σπουδών Το Π.Μ.Σ. χορηγεί Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην «Οικονομική Θεωρία και Πολιτική». Το Τμήμα, ωστόσο, απονέμει Διδακτορικό Δίπλωμα στην Οικονομική Επιστήμη. 2.2 Διάρκεια Σπουδών Οι σπουδές για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) στην «Οικονομική Θεωρία και Πολιτική» ολοκληρώνεται σε τρία (3) ακαδημαϊκά εξάμηνα. Το Πρόγραμμα αρχίζει τον Οκτώβριο κάθε ακαδημαϊκού έτους και ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι την 31 η Ιανουαρίου του μεθεπόμενου ημερολογιακού έτους. Η διδακτορική Διατριβή δεν μπορεί να υποβληθεί νωρίτερα από τα τρία (3) ημερολογιακά έτη με βάση πάντα την ημερομηνία κατά την οποία η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης 1
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών ενέκρινε την ανάληψη της ερευνητικής εργασίας για την εκπόνηση της διδακτορικής Διατριβής. Υποψήφιος διδάκτορας ο οποίος δεν υποβάλει τη διδακτορική του Διατριβή σε χρόνο το πολύ διπλάσιο από τον ελάχιστο προβλεπόμενο, διαγράφεται από το Πρόγραμμα. 3 Προϋποθέσεις Εισαγωγής 3.1 Κατηγορίες πτυχιούχων Στο Π.Μ.Σ. του τμήματος Οικονομικών Επιστημών γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Τμημάτων Επιστήμων Οικονομίας και Διοίκησης, Κοινωνικών Επιστημών, και Θετικών Επιστημών ελληνικών Α.Ε.Ι. καθώς και απόφοιτοι Τ.Ε.Ι. συναφούς γνωστικού αντικειμένου. Σε απόφοιτους μη Οικονομικών τμημάτων Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. συναφούς γνωστικού αντικειμένου, είναι δυνατόν να ζητηθεί να εξεταστούν επιτυχώς σε ένα (1) έως τρία (3) μαθήματα (Μαθηματικά, Στατιστική, Οικονομική Θεωρία) πριν εγγραφούν στο πρόγραμμα και με την προϋπόθεση ότι ο φάκελός τους έχει αξιολογηθεί θετικά και έχουν κληθεί γι αυτό το λόγο σε συνέντευξη. Επίσης, γίνονται δεκτοί και πτυχιούχοι αντιστοίχων τμημάτων της αλλοδαπής υπό τον όρο να έχει αναγνωρισθεί ο τίτλος σπουδών τους από το Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. ή ΔΙΚΑΤΣΑ ως ισότιμο και αντίστοιχο. Στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα που οδηγεί στην απόκτηση διδακτορικού διπλώματος γίνονται δεκτοί όσοι έχουν ήδη ένα μεταπτυχιακό δίπλωμα από Τμήμα ελληνικού Α.Ε.Ι. ή ομοταγούς ιδρύματος της αλλοδαπής υπό τον όρο ότι ο μεταπτυχιακός τίτλος έχει αναγνωρισθεί από το Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. Κριτήρια εγγραφής στο Π.Μ.Σ. είναι ο βαθμός πτυχίου, η συνάφεια του γνωστικού αντικειμένου, η επίδοση του υποψήφιου σε μαθήματα ή γνωστικά αντικείμενα συναφή προς της κατευθύνσεις του Π.Μ.Σ., δύο τουλάχιστον συστατικές επιστολές, η επαρκής γνώση αγγλικής γλώσσας και η παρουσία των ενδιαφερομένων στην προσωπική συνέντευξη. Η επάρκεια στην αγγλική γλώσσα αποδεικνύεται με βαθμολογία ΤOEFL από το βαθμό 80 και πάνω ή IELTS από το βαθμό 6,5 και πάνω ή με Proficiency Cambridge ή Proficiency Michigan. Φοιτητές οι οποίοι έχουν εξαιρετικές ακαδημαϊκές επιδόσεις και ΤΟΕFL κάτω από 80 ή IELTS κάτω από 6,5 θα εξετάζονται προφορικά από επιτροπή του Τμήματος για να διαπιστωθεί αν έχουν το απαιτούμενο υπόβαθρο στην αγγλική γλώσσα. Είναι δυνατόν να ζητηθεί, για συγκεκριμένες περιπτώσεις αποφοίτων, η επιπρόσθετη κάλυψη γνωστικών αντικειμένων από το προπτυχιακό πρόγραμμα στην περίπτωση που αυτό κρίνεται αναγκαίο για την παρακολούθηση του Π.Μ.Σ. 2 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 3.2 Αριθμός Εισακτέων Ο αριθμός εισακτέων ορίζεται κατ ανώτατο όριο τους είκοσι πέντε (25) κατ έτος και δεν μπορεί να ξεπερνά το 15% των προπτυχιακών φοιτητών που εισάγονται στο Τμήμα και το τριπλάσιο των υπηρετούντων μελών του Δ.Ε.Π. του Τμήματος. Ο ακριβής αριθμός καθορίζεται ετησίως από τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης. 4 Κανονισμός και Πρόγραμμα Σπουδών 4.1 Πρόγραμμα μαθημάτων Α Κύκλου Μεταπτυχιακών Σπουδών Για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) στην «Οικονομική Θεωρία και Πολιτική» απαιτείται η παρακολούθηση και η επιτυχής εξέταση σε οκτώ (8) αυτοτελή εξαμηνιαία μαθήματα καθώς και η επιτυχής ολοκλήρωση Μεταπτυχιακής Διατριβής. Το πρόγραμμα που οδηγεί σε Μ.Δ.Ε. ολοκληρώνεται σε δύο στάδια. Το στάδιο της διδασκαλίας των μαθημάτων και το στάδιο της Μεταπτυχιακής Διατριβής. Το στάδιο της διδασκαλίας καλύπτει τα δύο ακαδημαϊκά εξάμηνα, χειμερινό και εαρινό. Τα διδασκόμενα μαθήματα σε κάθε εξάμηνο και ο αριθμός μαθημάτων τα οποία θα πρέπει να επιλεγούν περιγράφονται στον ακόλουθο πίνακα. Άλλα μαθήματα μπορούν να προστεθούν κατά καιρούς με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος. Χειμερινό Εξάμηνο ΚΩΔΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ E.C.T.S. ΜΑΚΜ502 Μακροοικονομική Ι Μ. Κουκουριτάκης 7,5 ΜΙΚΜ201 Μικροοικονομική Ι Μ. Πετράκης 7,5 ΟΙΚΜ503 Οικονομετρία Ι Μ. Τζίνιους 7,5 ΠΟΛΚ504 Πολιτική Οικονομία Ι Δ. Μυλωνάκης 7,5 Ποσοτικές Μέθοδοι * 7,5 Κατά το χειμερινό εξάμηνο πρέπει να επιλεγούν τέσσερα (4) μαθήματα τα οποία αντιστοιχούν σε τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες. Δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη επιλογή Οικονομετρίας και Ποσοτικών Μεθόδων. * Το μάθημα δεν έχει προσφερθεί 3
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Εαρινό εξάμηνο ΚΩΔΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ E.C.T.S. ΜΙΚΜ506 Μικροοικονομική ΙΙ Ε. Πετράκης 7,5 ΜΑΚΜ507 Μακροοικονομική ΙΙ Μ. Κουκουριτάκης 7,5 ΒΙΟΜ511 Βιομηχανική Οργάνωση και Πολιτική Μ. Βλάσσης 7,5 ΔΙΕΜ513 Διεθνής Πολιτική Οικονομία Σ. Λαπατσιώρας 7,5 ΝΕΙΜ514 Νεότερη Ευρωπαϊκή Οικονομική Β. Καρδάσης 7,5 Ιστορία ΝΟΜΜ515 Νομισματική Θεωρία και Ανάλυση Θ. Παπαδόπουλος 7,5 Ανοικτής Οικονομίας ΧΡΗΜ516 Ανάλυση Χρηματαγορών Χ. Γαγάνης 7,5 ΟΙΚΜ504 Οικονομετρία ΙΙ Α. Γιαννόπουλος 7,5 ΣΟΣΜ518 Συγκριτικά Οικονομικά Συστήματα Γ. Μαραγκός 7,5 ΟΑΧΜ519 Οικονομικά του Αγροτικού Χώρου Ε. Νικολαΐδης 7,5 Πολιτική Οικονομία ΙΙ * 7,5 Οικονομικά της Εργασίας * 7,5 Δημόσια Οικονομική * 7,5 Περιβαλλοντική Πολιτική και 7,5 Διαχείριση Φυσικών Πόρων * Ιστορία Οικονομικών Θεωριών * 7,5 Κατά το εαρινό εξάμηνο οι φοιτητές θα πρέπει να επιλέξουν τέσσερα (4) μαθήματα τα οποία αντιστοιχούν σε 30 πιστωτικές μονάδες (ECTS). Με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ ορίζεται ο ελάχιστος αριθμός φοιτητών που είναι απαραίτητος για να προσφερθεί ένα μάθημα. Για την απόκτηση του Μ.Δ.Ε. στην Οικονομική Θεωρία και Πολιτική απαιτείται η παρακολούθηση και η επιτυχής εξέταση σε οκτώ (8) εξαμηνιαία μαθήματα και η επιτυχής ολοκλήρωση της Μεταπτυχιακής Διατριβής (Μ.Δ.). Η Μεταπτυχιακή Διατριβή αντιστοιχεί σε 30 πιστωτικές μονάδες. Κάθε αυτοτελές μάθημα ισοδυναμεί σε 7,5 πιστωτικές μονάδες. Η απόκτηση επομένως του Μ.Δ.Ε. απαιτεί τη συγκέντρωση 90 πιστωτικών μονάδων. Η αξιολόγηση των επιδόσεων του φοιτητή κατά το πρώτο στάδιο των σπουδών γίνεται σε βάση εξετάσεων ή/και γραπτών εργασιών ή/και προφορικών εξετάσεων. Βάση επιτυχίας είναι ο αριθμός πενήντα (50). Το πρώτο στάδιο του Μ.Δ.Ε. θεωρείται ότι ολοκληρώθηκε επιτυχώς, αν ο φοιτητής συγκεντρώσει πενήντα (50) και πάνω σε όλα τα μαθήματα. Φοιτητές οι οποίοι δεν πληρούν τα παραπάνω, καλούνται να επαναλάβουν μέρος ή σύνολο του σταδίου της διδασκαλίας μαθήματος, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης. * Το μάθημα δεν έχει προσφερθεί 4 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 Ειδικότερα, για να προχωρήσει στο Β εξάμηνο, ο φοιτητής πρέπει να περάσει με επιτυχία τις εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα. Φοιτητής που θα αποτύχει σε δύο ή περισσότερα μαθήματα στο ίδιο εξάμηνο θα πρέπει να επαναλάβει το σύνολο των μαθημάτων το επόμενο ακαδημαϊκό έτος ή αλλιώς διαγράφεται από το Πρόγραμμα. Επίσης, φοιτητής που αποτυγχάνει σε ένα μάθημα του χειμερινού εξαμήνου μπορεί να επανεξεταστεί τον Ιούνιο, ενώ φοιτητής που αποτυγχάνει σε ένα μάθημα εαρινού εξαμήνου εξετάζεται το Σεπτέμβριο. Εάν και τότε αποτύχει, θα πρέπει να επαναλάβει το σύνολο των μαθημάτων το επόμενο ακαδημαϊκό έτος ή αλλιώς, διαγράφεται από το Π.Μ.Σ.. Τέλος, φοιτητής που αποτυγχάνει στη Μεταπτυχιακή Διατριβή, μπορεί να την υποβάλλει ξανά μέχρι τις 31 Ιανουαρίου του επομένου ημερολογιακού έτους από τη λήξη του Μεταπτυχιακού προγράμματος ή αλλιώς, διαγράφεται από το Πρόγραμμα. Τις τελικές αποφάσεις παίρνει η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης κατόπιν εισηγήσεως της Συντονιστικής Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών. Σε κάθε περίπτωση η μέγιστη δυνατή χρονική διάρκεια φοίτησης είναι τα πέντε (5) ακαδημαϊκά εξάμηνα. Μετά την πάροδο αυτού του διαστήματος, ο φοιτητής διαγράφεται. Η Μεταπτυχιακή Διατριβή αξιολογείται από τη διμελή επιτροπή με κλίμακα 0-100. Βαθμός επιτυχίας θεωρείται το 50. Φοιτητές οι οποίοι ολοκληρώνουν επιτυχώς το στάδιο της διδασκαλίας, υποβάλλουν πρόταση και υπόμνημα για την Μεταπτυχιακή Διατριβή. Η Γ.Σ.Ε.Σ. ορίζει επιβλέποντα καθηγητή και δύο (2) συνεπιβλέποντες καθηγητές. Η Μεταπτυχιακή Διατριβή μπορεί να υποβληθεί το αργότερο έως 31 Ιανουαρίου του μεθεπόμενου ημερολογιακού έτους. Συντονιστής ECTS του Τμήματος κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος είναι ο κ. Σ. Λαπατσιώρας. 4.2 Κύκλος Μεταπτυχιακών Σπουδών Εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για εκπόνηση διδακτορικής Διατριβής γίνεται κάθε Νοέμβρη ή Δεκέμβρη ή κάθε Μάρτιο ή Απρίλιο. Επιλέγεται ένας μικρός αριθμός διδακτόρων και απαραίτητη προϋπόθεση είναι η κατοχή Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης. Η επιλογή γίνεται έπειτα από αξιολόγηση του βιογραφικού σημειώματος (τουλάχιστον Λίαν Καλώς ), η ποιότητα της ερευνητικής πρότασης που θα καταθέσει ο υποψήφιος, η άρτια γνώση της Αγγλικής (ή άλλης ξένης γλώσσας), τρεις τουλάχιστον συστατικές επιστολές καθώς και η παρουσία του υποψηφίου στην προφορική συνέντευξη. 5
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών 5 Περιγράμματα Μαθημάτων 5.1 Μακροοικονομική Θεωρία Ι - ΜΑΚΜ502 Διδάσκων: Μίνωας Κουκουριτάκης Α. Σκοπός του Μαθήματος Το συγκεκριμένο μάθημα πραγματεύεται σε προχωρημένο επίπεδο ζητήματα που βρίσκονται στο επίκεντρο της σύγχρονης μακροοικονομικής ανάλυσης και της αποτελεσματικότητας άσκησης οικονομικής πολιτικής από την πλευρά της κυβέρνησης. Αναλύεται ενδελεχώς το ζήτημα της δυναμικής ευστάθειας στο υπόδειγμα συναθροιστικής προσφοράς και συναθροιστικής ζήτησης, καθώς επίσης κα τα αποτελέσματα πλούτου. Στη συνέχεια, μελετάται αναλυτικά ο τρόπος διαμόρφωσης των προσδοκιών (στατικές, προσαρμοζόμενες, ορθολογικές), η Ρικαρδιανή Ισοδυναμία καθώς επίσης και ο ρόλος της αξιοπιστίας σχετικά με την άσκηση μακροοικονομικής πολιτικής. Δίνεται επίσης έμφαση στην ανάλυση της αγοράς εργασίας, ενώ αναλύεται ενδελεχώς η έννοια του χρήματος. Το μάθημα ολοκληρώνεται με την εκτεταμένη ανάλυση σε προχωρημένο επίπεδο της ανοικτής οικονομίας. Β. Απαιτούμενες γνώσεις Για την παρακολούθηση του μαθήματος είναι χρήσιμη η εξοικείωση του φοιτητή με τις βασικές έννοιες της μακροοικονομικής ανάλυσης. Για προπαρασκευαστικό διάβασμα ο φοιτητής μπορεί να μελετήσει κάποια από τα παρακάτω βιβλία: Λεβεντάκης, Ι.Α. (2003), Διεθνής Μακροοικονομική και Χρηματοοικονομική, Εκδόσεις Σταμούλης, Αθήνα. Blanchard, O. (2012), Μακροοικονομική, Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη. Burda, M. και Wyplosz, Ch. (2007), Ευρωπαϊκή Μακροοικονομική (Α και Β Τόμος), Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα. Dornbusch, R. και Fischer, S. (1993), Μακροοικονομική, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. Hillier, B. (1996), Μακροοικονομική Αντιπαράθεση: Υποδείγματα Κλειστής και Ανοικτής Οικονομίας, Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα. Scarth, W. (2004), Μακροοικονομική: Μια Εισαγωγή σε Προχωρημένες Μεθόδους, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. 6 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 Γ. Δομή του Μαθήματος Το μάθημα διεκπεραιώνεται σε δεκατρείς (13) εβδομαδιαίες διαλέξεις των τριών ωρών και αντίστοιχα εβδομαδιαία φροντιστήρια της μίας ώρας. Η παρακολούθηση τόσο των διαλέξεων όσο και των φροντιστηρίων είναι υποχρεωτική. Δ. Τρόπος αξιολόγησης Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται συνδυαστικά από το γραπτό διαγώνισμα στη διάρκεια της εξεταστικής (80%), και από μία εργασία (20%). Η εργασία συγγράφεται κατά τη διάρκεια του εξαμήνου και βασίζεται σε κάποιο άρθρο από τα προτεινόμενα της βιβλιογραφίας. Η εργασία πρέπει να παραδοθεί μέχρι την τελευταία εβδομάδα των μαθημάτων. Ε. Ενότητες - Δομή των Διαλέξεων 1. Διαλέξεις 1, 2: Σχολές Οικονομικής Σκέψεις / Δυναμική Ευστάθεια στο Υπόδειγμα Συναθροιστικής Προσφοράς και Συναθροιστικής Ζήτησης - Heijdra, B.J. (2009). Foundations of Modern Macroeconomics, 2 nd Edition, Chapters 1 and 2, Oxford University Press. - Blanchard, O.J. (2008), The State of Macro, Working Paper 08-17, Department of Economics, Massachusetts Institute of Technology. - Blinder, A.S. and Solow, R.M. (1973), Does Fiscal Policy Matter?, Journal of Public Economics, 2: 319-337. - Blinder, A.S. and Solow, R.M. (1976), Does Fiscal Policy Still Matter?, Journal of Monetary Economics, 2: 501-510. - Spahn, H.-P. (2009), The New Keynesian Microfoundation of Macroeconomics, Working Paper 317/2009, Institut für Volkswirtschafttslehre, University of Hohenheim. 2. Διάλεξη 3: Ορθολογικές Προσδοκίες και Οικονομική Πολιτική - Heijdra, B.J. (2009). Foundations of Modern Macroeconomics, 2 nd Edition, Chapter 3, Oxford University Press. - Barro, R.J. (1976), Rational Expectations and the Role of Monetary Policy, Journal of Monetary Economics 2: 1-32. - Barro, R.J. (1977), Long-term Contracting, Sticky Prices, and Monetary Policy, Journal of Monetary Economics 3: 305-316. - Fischer, S. (1977), Long-Term Contracts, Rational Expectations, and the Optimal Money Supply Rule, Journal of Political Economy, 85: 191-205. - Lucas, R.E. (1972), Expectations and the Neutrality of Money, Journal of Economic Theory, 4: 103-124. 7
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών - Lucas, R.E. (1973), Some International Evidence on Output-Inflation Tradeoffs, American Economic Review, 63: 326-334. - Sargent, T.J. and Wallace, N. (1975), "Rational" Expectations, the Optimal Monetary Instrument, and the Optimal Money Supply Rule, Journal of Political Economy, 83: 241-254. - Sargent, T.J. and Wallace, N. (1976), Rational Expectations and the Theory of Economic Policy, Journal of Monetary Economics 2: 169-183. 3. Διαλέξεις 4 και 5: Ελλείμματα Κρατικού Προϋπολογισμού - Heijdra, B.J. (2009). Foundations of Modern Macroeconomics, 2 nd Edition, Chapter 5, Oxford University Press. - Barro, R.J. (1974), Are Government Bonds Net Wealth?, Journal of Political Economy, 82: 1095-1117. - Barro, R.J. (1979), On the Determination of the Public Debt, Journal of Political Economy, 87: 940-971. - Barro, R.J. (1989), The Ricardian Approach to Budget Deficit, Journal of Economic Perspectives, 3: 37-54. - Sargent, T.J. (1987). Macroeconomic Theory, 2 nd Edition, Chapter 13, Academic Press. 4. Διάλεξη 6: Μακροοικονομική Πολιτική και Αξιοπιστία - Heijdra, B.J. (2009). Foundations of Modern Macroeconomics, 2 nd Edition, Chapter 9, Oxford University Press. - Barro, R.J. and Gordon, D.B. (1983a), A Positive Theory of Monetary Policy in a Natural Rate Model, Journal of Political Economy, 91: 589-610. - Barro, R.J. and Gordon, D.B. (1983b), Rules, Discretion and Reputation in a Model of Monetary Policy, Journal of Monetary Economics, 12: 101-121. - Blanchard, O.J. and Fischer, S. (1989). Lectures on Macroeconomics, 1 st Edition, Chapter 11, Massachusetts Institute of Technology Press. - Kydland, F.E. and Prescott, E.C. (1977), Rules Rather than Discretion: The Inconsistency of Optimal Plans, Journal of Political Economy, 85: 473-492. - Ploeg, F. van der (1995), Political Economy of Monetary and Budgetary Policy, International Economic Review, 36: 427-439. - Rogoff, K. (1985), The Optimal Degree of Commitment to an Intermediate Monetary Target, Quarterly Journal of Economics, 100: 1169-1189. 5. Διαλέξεις 7, 8 και 9: Αγορά Εργασίας - Heijdra, B.J. (2009). Foundations of Modern Macroeconomics, 2 nd Edition, Chapters 6 and 7, Oxford University Press. - Azariadis, C. (1975), Implicit Contracts and Underemployment Equilibria, Journal of Political Economy, 83: 1183-1202. - Azariadis, C. and Stiglitz, J.E. (1983), Implicit Contracts and Fixed Price Equilibria, Quarterly Journal of Economics, Supplement, 98: 1-22. - Blanchard, O.J. and Fischer, S. (1989). Lectures on Macroeconomics, 1 st Edition, Chapter 9, Massachusetts Institute of Technology Press. - Blanchard, O.J. and Summers, L.H. (1986), Hysteresis and the European Unemployment Problem, NBER Macroeconomics Annual, 1: 15 90. 8 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 - Blanchard, O.J. and Summers, L.H. (1987a), Fiscal Increasing Returns, Hysteresis, Real Wages and Unemployment, European Economic Review, 31: 543-566. - Blanchard, O.J. and Summers, L.H. (1987b), Hysteresis in Unemployment, European Economic Review, 31: 288-295. - Bean, C.R. (1994), European Unemployment: A Survey, Journal of Economic Literature, 32: 573-619. - Katz, L.F. (1986), Efficiency Wage Theories: A Partial Evaluation, NBER Macroeconomics Annual, 1: 235 290. - Romer, D. (1996). Advanced Macroeconomics, 1 st Edition, Chapter 10, McGraw Hill. 6. Διάλεξη 10: Χρήμα - Heijdra, B.J. (2009). Foundations of Modern Macroeconomics, 2 nd Edition, Chapter 11, Oxford University Press. - Blanchard, O.J. and Fischer, S. (1989). Lectures on Macroeconomics, 1 st Edition, Chapter 4, Massachusetts Institute of Technology Press. - Diamond, P.A. (1984), Money in Search Equilibrium, Econometrica, 52: 1-20. - McCallum, B.T. (1983), The Role of Overlapping-Generations Models in Monetary Economics, Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, 18:9-44. - Feenstra, R.C. (1986), Functional Equivalence between Liquidity Costs and the Utility of Money, Journal of Monetary Economics, 17:271-291. - Kiyotaki, N. and Wright, R. (1993), A Search-Theoretic Approach to Monetary Economics, American Economic Review, 83: 63-77. - Romer, D. (1987), The Monetary Transmission Mechanism in a General Equilibrium Version of the Baumol-Tobin Model, Journal of Monetary Economics, 20: 105-122. - Samuelson, P.A. (1958), An Exact Consumption-Loan Model of Interest with or without the Social Contrivance of Money, Journal of Political Economy, 66: 467-482 - Sargent, T.J. and Wallace, N. (1982), The Real-Bills Doctrine versus the Quantity Theory: A Reconsideration, Journal of Political Economy, 90: 1212-1236. 7. Διαλέξεις 11, 12 και 13: Ανοικτή Οικονομία - Heijdra, B.J. (2009). Foundations of Modern Macroeconomics, 2 nd Edition, Chapter 10, Oxford University Press. - Blackburn, K. and Sola, M. (1993), Speculative Currency Attacks and Balance of Payments Crises, Journal of Economic Surveys, 7: 119-144. - Branson, W.H. and Rotemberg, J.J. (1980), International Adjustment with Wage Rigidity, European Economic Review, 13: 309-332. - Buiter, W.H. and Miller, M. (1982), Real Exchange Rate Overshooting and the Output Cost of Bringing down Inflation, European Economic Review, 18: 85-123. - Dornbusch, R. (1976), Expectations and Exchange Rate Dynamics, Journal of Political Economy, 84: 1161-1176. - Feldstein, M. and Horioka, C. (1980), Domestic Saving and International Capital Flows, Economic Journal, 90: 314-329. - Niehans, J. (1977), Exchange Rate Dynamics with Stock/Flow Interaction, Journal of Political Economy, 85: 1245-1257. 9
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών - Obstfeld, M. and Rogoff, K. (1984), Exchange Rate Dynamics with Sluggish Prices under Alternative Price-Adjustment Rules, International Economic Review, 25: 159-174. 10 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 5.2 Μικροοικονομική Θεωρία Ι - MIKM201 Διδάσκων: Εμμανουήλ Πετράκης Α. Σκοπός του Μαθήματος Ο σκοπός του μαθήματος είναι να αναπτύξει τις βασικές αρχές της Μικροοικονομίας. Θα αναλύθούν σε βάθος η συμπεριφορά του καταναλωτή και του παραγωγού, η δομή και η αποτελεσματικότητα των αγορών, ο ρόλος της αβεβαιότητας και του κινδύνου στις επιλογές των οικονομικών μονάδων, η μέτρηση της κοινωνικής ευημερίας και οι στρεβλώσεις που προκαλούνται από την λειτουργία των αγορών. Β. Απαιτούμενες γνώσεις Για την παρακολούθηση του μαθήματος αυτού είναι απαραίτητη η άριστη γνώση των βασικών αρχών της Μικροοικονομικής Ανάλυσης. Συνιστάται στον φοιτητή μια σοβαρή επανάληψη των αρχών της Μικροοικονομικής Ανάλυσης πριν την έναρξη των μαθημάτων. Σ αυτή την κατεύθυνση τα παρακάτω αγγλόφωνα εγχειρίδια μπορεί να φανούν πολύ χρήσιμα. Varian, H., Intermediate Microeconomics: A Modern Approach, W.W. Norton. Nicholson, W., and C. Snyder, Microeconomic Theory: Basic Principles and Extensions, 11 th edition, South-Western, 2011. Γ. Βιβλιογραφία Τα βασικά εγχειρίδια του μαθήματος είναι: F. A. Cowell, Microeconomics: Principles and Analysis, Oxford University Press, 2006. Varian, H., Microeconomic Analysis, 3 rd edition, W.W. Norton, 1992. Άλλα χρήσιμα βιβλία είναι τα εξής: Mas-Collel A., M.D. Whinston and J.R. Green, Microeconomic Theory, Oxford University Press, 1995. Jehle, G.A., and P.J. Reny, Advanced Microeconomic Theory, 2 nd edition, Addison-Wesley, 2001. Gravelle, H., and R. Rees, Microeconomics, Prentice Hall, 3 rd edition, 2004. 11
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Δ. Ύλη του Μαθήματος Τα θέματα που θα καλυφθούν, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, κατά τη διάρκεια του μαθήματος είναι τα ακόλουθα: 1. Θεωρία Παραγωγού: Τεχνολογία, Συναρτήσεις Παραγωγής, Οικονομίες Κλίμακας, Μεγιστοποίηση Κέρδους και Συνάρτηση Κέρδους, Ζήτηση Συντελεστών Παραγωγής και Προσφορά Αγαθού, Ελαχιστοποίηση Κόστους και Συνάρτηση Κόστους, Οριακό και Μέσο Κόστος, Πάγια και Μεταβλητά Κόστη, Μακροχρόνια και Βραχυχρόνια κόστη, Δυαδικότητα. 2. Θεωρία Καταναλωτή: Προτιμήσεις, Συνάρτηση Χρησιμότητας, Μεγιστοποίηση Χρησιμότητας, Ζητήσεις Καταναλωτή και Ιδιοτητες τους, Έμμεση Συνάρτηση Χρησιμότητας, Ελαχιστοποίηση Δαπάνης, Αποτελέσματα Εισοδήματος και Υποκατάστασης, Συνολική Ζήτηση, Ελαστικότητες, Δυαδικότητα. 3. Δομή Αγορών: Τέλειος Ανταγωνισμός, Βραχυχρόνια και Μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς του κλάδου. Βραχυχρόνια και Μακροχρόνια ισορροπία, Μονοπώλιο, Διακριτική Τιμολογιακή Πολιτική, Ατελής Ανταγωνισμός. 4. Αβεβαιότητα και Κίδυνος: Επιλογή κάτω από Αβεβαιότητα, Προσδοκώμενη Χρησιμότητα, Αποστροφή Κινδύνου, Ισοδύναμο Βεβαιότητας και premium κινδύνου. 5. Κοινωνική Ευημερία: Πλεόνασμα Καταναλωτή και Παραγωγού, Αποτελεσματική Κατανομή Πόρων, Στρεβλώσεις των Αγορών, Δημόσια Αγαθά, Εξωτερικότητες. Ε. Δομή του Μαθήματος Το μάθημα διεκπεραιώνεται σε δεκατρείς (13) εβδομαδιαίες διαλέξεις των τριών ωρών και αντίστοιχα εβδομαδιαία φροντιστήρια της μίας ώρας. Κατά τη διάρκεια των φροντιστηρίων επιλύονται ασκήσεις ως και απορίες των φοιτητών επί της ύλης. Η παρακολούθηση τόσο των διαλέξεων όσο και των φροντιστηρίων είναι υποχρεωτική. Ζ. Τρόπος αξιολόγησης Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται συνδυαστικά από δύο γραπτές εξετάσεις, ενδιάμεση (30%) και τελική (50%), και από ένα αριθμό πακέτων προβλημάτων (20%). Θ. Δομή των Διαλέξεων Διαλέξεις 1-3: Γενική Εισαγωγή και Θεωρία Παραγωγού Cowell, Ch. 1 2 Varian, Ch. 1 6 12 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 Διαλέξεις 4-6: Θεωρία Καταναλωτή Cowell, Ch. 4 Varian, Ch. 7 10 Διαλέξεις 7 9: Δομή Αγορών Cowell, Ch. 3 & 5 Varian, Ch. 13, 14 & 16 Διαλέξεις 10 11: Αβεβαιότητα και Κίνδυνος Cowell, Ch. 8 Varian, Ch. 11 Διάλέξη 12: Κοινωνική Ευμερία Cowell, Ch. 9 Varian, Ch. 22 24 Διάλεξη 13: Γενική Επανάληψη 13
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών 5.3 Οικονομετρία Ι ΟΙΚΜ503 Διδάσκουσα: Μαργαρίτα Τζίνιους Α. Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσιάση της θεωρίας για διαφορετικών οικονομετρικών υποδειγμάτων που χρησημοποιύνται στην εμπειρική έρευνα. Ξεκνάμε με το πολλαπλό υπόδειγμα παλινδρόμησης και την μελέτη των ιδιοτήτων των εκτιμητών OLS για μικρά και μεγάλα δείγματα. Επειδή στην πραγματικότητα είναι πιθανών να παραβιάζονται κάποιες από τις βασικές υποθέσεις του γραμμικού υποδείγματος, παραουσιάζουμε εναλλακτικές μεθόδους εκτιμήσεως του γραμμικού υποδείγματος (βοηθητικές μεταβλητές, γενικευμένη μέθοδος των ροπών, γενικευμένα ελάχιστα τετράγωνα) και αντίστοιχους ελέγχους υποθέσεων. Επίσης θα παρουσιάζεται στο μάθημα η μέθοδος της μέγιστης πιθανοφάνειας με έμφαση την εφαρμογή της στα υποδείγματα στα οποία η εξαρτημένη μεταβλητή μπορεί να πάρει περιορισμένες τιμές μόνο. Μέσω την θεωρία της μέγιστης πιθανοφάνειας θα μελετήσουμε τρεις γνωστούς ελέγχους μη-γραμμικών περιορισμών. Παρόλο που η έμφαση τοθ μαθήματος είναι η θεωρία, θα γίνουν κάποιες εφαρμογές με το Eviews. Β. Απαιτούμενες γνώσεις Για την παρακολούθηση του μαθήματος είναι απαραίτητη η εξοικείωση του φοιτητή με την άλγεβρα μητρών, την στατιστική και την οικονομετρία σε προπτυχιακό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, ο φοιτητής πρέπει να έχει κατανοήσει βάσικές έννοιες όπώς: τυχαίες μεταβλητές, πιθανότητες, κατανομές δειγματοληψίας, έλεγχος υποθέσεων και διαστήματα εμπιστοσύνης. Επίσης, η εξοικείωση του φοιτητή με το πολλαπλό υπόδειγμα παλινδρόμησης με μήτρες είναι πολύ σημαντική. Για προπαρασκευαστικό διάβασμα ο φοιτητής μπορεί να μελετήσει κάποια από τα παρακάτω βιβλία: Stock J. and M. Watson (2003) Introduction to Econometrics, Addison Wesley. Wooldridge J. (2006). Εισαγωγή στην Οικονομετρία. Μια Nέα προσέγγιση (Τόμοι Α και Β). Εκδόσεις Παπαζηση: Αθήνα. Pindyck R. and D. Rubinfeld (2006). Econometric Models and Economic Forecasts. Ιrwin/McGraw-Hill: Boston, Mass. Χρήστου, Γ.Κ. (2011). \ Εισαγωγή Στην Οικονομετρία. Gutenberg: Αθήνα. Τζαβαλής, Η. (2008). Οικονομετρία. Εκδόσεις Οικονομικού Παν/μίου Αθηνών: Αθήνα. 14 Έκδοση 2013.1.0
Ακαδημαϊκό Έτος 2013-2014 Γ. Γενική Βιβλιογραφία Goldberger A. (1991) A course in Econometrics, Harvard University Press. Greene W. (2008) * Econometric Analysis, MacMillan. Kmenta J. (1986) Elements of Econometrics, MacMillan Stock J. and M. Watson (2003) Introduction to Econometrics, Addison Wesley Verbeek M. (2008) * A guide to Modern Econometrics, Wiley. * Βασικά Εγχειρίδια του μαθήματος. Δ. Δομή του Μαθήματος Το μάθημα διεκπεραιώνεται σε δεκατρείς (13) εβδομαδιαίες διαλέξεις των τριών ωρών και αντίστοιχα εβδομαδιαία φροντιστήρια της μίας ώρας. Κατά τη διάρκεια των φροντιστηρίων λύνονται ασκήσεις την εκφώνηση των οποιόν θα είναι στο moodle τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από το φροντιστήριο. Οι φοιτητές θα πρέπει να παρουσιάσουν τις λύσεις τους στον πίνακα στα φροντιστήρια. Η παρακολούθηση τόσο των διαλέξεων όσο και των φροντιστηρίων είναι υποχρεωτική. Επίσης η εγγραφή των φοιτητών στο moodle είναι υποχρεωτική γιατί αποτελεί μέσω επικοινωνίας μεταξύ τον διδάσκον και τους φοιτητές, θα περιέχει τα σετ ασκήσεων και κάποιες σημειώσεις. Ε. Τρόπος αξιολόγησης Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται αποκλειστικά από το γραπτό διαγώνισμα στη διάρκεια της εξεταστικής. Στ. Δομή των Διαλέξεων Διάλεξη 1: Το κλασσικό γραμμικό υπόδειγμα παλινδρόμησης Verbeek κεφ. 1-2, Greene κεφ. 2-5, σημειώσεις διδάσκον Επανάληψη άλγεβρα μητρών Βασικές υποθέσεις και ιδιότητες του γραμμικού υποδείγματος. Η μέθοδος των ελάχιστων τετραγώνων (OLS). Ο συντελεστής προσδιορισμού. Έλεγχος υποθέσεων ατομικών συντελεστών. Διάλέξη 2: Πρόσθετα θέματα του γραμμικού υποδείγματος παλινδρόμησης Verbeek κεφ. 2-3,Greene κεφ. 4, 6.4 Έλεγχος γραμμικών περιορισμών 15
Οδηγός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Έλεγχος Chow Ψευδομεταβλητές. -Πόσο ρεαλιστικές είναι οι υποθέσεις; Διάλέξη 3: Ιδιότητες των OLS για μεγάλα δείγματα Verbeek κεφ. 2-3, Greene κεφ. 4 Ασυμπτοτική Θεωρία (όριο πιθανότητας, ασυμπτοτική κατανομή, κεντρικό οριακό θεώρημα) Ασυμπτοτικές ιδιότητες των εκτιμητριών OLS. Διάλέξη 4: Η μέθοδος των βοηθητικών μεταβλητών (I) Verbeek 5, Greene 12.1-12.7 Σφάλματα μετρήσεως. Omitted variable bias. Συστήματα ταυτοχρόνων Εξισώσεων. Εκτίμηση με την μέθοδο των βοηθητικών μεταβλητών. Διάλέξη 5: Η μέθοδος των βοηθητικών μεταβλητών (II) Verbeek 5, Greene 12.1-12.7 Ο έλεγχος του Hausman Εισαγωγή στο GMM (generalized method of moments estimator) Διάλέξη 6: Η μέθοδος της μέγιστης πιθανοφάνειας (MLE ):Εκτίμηση Verbeek κεφ. 6.1, Greene κεφ. 16.1-16.6, 16.9.1 Η συνάρτηση πιθανοφάνειας Η εκτιμήτρια MLE Ιδιότητες της εκτιμήτριας MLE Οptimization algorithms Διάλέξη 7: Η μέθοδος της μέγιστης πιθανοφάνειας (MLE ):Ελέγχους Verbeek κεφ. 6.2, 7.1, Greene κεφ. 16.1-16.6, 23.1-23.4 Έλεγχος μη-γραμμικών περιορισμών: τα κριτήρια του λόγου πιθανοφανειών, του Wald και του πολλαπλασιαστή Lagrange Εφαρμογές Διάλέξη 8: Η μέθοδος της μέγιστης πιθανοφάνειας (MLE ):Εφαρμογές Ι Verbeek κεφ. 6.2, 7.1, Greene κεφ. 16.1-16.6, 23.1-23.4, σημειώσεις διδάσκον Υποδείγματα με διχοτομικές εξαρτημένες μεταβλητές. Υπόδειματα probit, logit. Υπολογισμός marginal effects. 16 Έκδοση 2013.1.0