Κριτήρια Αξιολόγησης υποψηφίων Ερευνητών και ΕΛΕ ΕΚΕΤΑ Στόχος των προτεινόμενων παρακάτω διαδικασιών και γενικών κριτηρίων είναι να υπάρχει, ένα «σύστημα αναφοράς» για τις κρίσεις ερευνητών και ΕΛΕ που θα δίνει την γενική εικόνα και πλαίσιο αξιολόγησης ενδεικτικά και όχι υποχρεωτικά, για όλα τα Ινστιτούτα του ΕΚΕΤΑ. Γενικές Αρχές Κρίσης Καταρχήν ο / η κάθε υποψήφιος /α θα πρέπει να αξιολογείται «ατομικά» με βάση την επιστημονική και ερευνητική του δραστηριότητα και προσωπικότητα και πάντα σε σχέση με τις τάσεις της επιστήμης και των ειδικών τεχνολογικών και επιστημονικών συνθηκών που επικρατούν στην επιστημονική περιοχή που ανήκει το έργο του και η προκηρυχθείσα θέση ή το Ινστιτούτο που την προκηρύσσει. Κοινός παρονομαστής αξιολόγησης (για όλα τα Ινστιτούτα) θα πρέπει να είναι οι στοχευμένες δραστηριότητες και ενέργειες του υποψηφίου σε σχέση με την τεχνολογική ανάπτυξη στην ευρύτερη επιστημονική περιοχή όπου ανήκει. Για ένα ερευνητικό Ινστιτούτο και κατ επέκταση ένα ερευνητικό Κέντρο σαν το ΕΚΕΤΑ, ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δίνεται στον βαθμό που ένα υποψήφιος είναι ικανός να αναπτύσσει, συντηρεί και διαχειρίζεται (με την έννοια της διαχείρισης ερευνητικής ομάδας) ερευνητική δραστηριότητα. Παράλληλα και κατά περίπτωση θα πρέπει να παίζουν ρόλο τόσο οι προηγούμενες εμπειρίες και υπηρεσίες που παρείχε σε άλλους φορείς ή Υπηρεσίες, και η γενικότερη πορεία του όχι μόνο σε έρευνα και καινοτομία αλλά και στην παραγωγή ή την εκπαίδευση. Δεδομένου ότι τα Ινστιτούτα του ΕΚΕΤΑ υπηρετούν πρωτίστως την αριστεία και ότι μέσα από το αντικείμενο και την περιγραφή της υπό πλήρωση θέσης ένα Ινστιτούτο επιδιώκει και την στελέχωσή του για την προαγωγή της τεχνολογικής πρωτοτυπίας και καινοτομίας σε οτιδήποτε παράγει (προϊόν η υπηρεσία) θα πρέπει οι υποψήφιοι να αξιολογούνται πέρα από το επιστημονικό τους έργο και με βάση την ικανότητά τους να συμβάλλουν στην προώθηση τεχνολογικής πρωτοτυπίας και καινοτομίας. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αξιολογούνται και με βάση την δυνατότητα και τις ικανότητες που διαθέτουν να διαμορφώνουν προτάσεις ερευνητικών έργων, να ηγούνται ομάδων επιστημονικού έργου, να προωθούν καινοτόμες επιστημονικές ιδέες και αντίστοιχες προτάσεις και να γνωρίζουν και κατανοούν τις προοπτικές και πεδία μελλοντικής επιστημονικής ανάπτυξης του κλάδου όπου ανήκουν. Το συμπέρασμα από τις παραπάνω θεωρήσεις είναι ότι πέρα από τις επιστημονικές δημοσιεύσεις ενός υποψηφίου και γενικά το δημοσιευμένο επιστημονικό έργο του (αριθμός δημοσιεύσεων, και συναφείς βιβλιομετρικοί δείκτες αξιολόγησης των δημοσιεύσεων αυτών π.χ. είδος περιοδικών, ετεροαναφορές, κλπ) θα πρέπει να συνεκτιμώνται και άλλα κριτήρια που προσομοιάζουν περισσότερο στο αντικείμενο ενός Ερευνητικού Κέντρου. Ενδεικτικά, προς επεξήγηση της θέσης αυτής, αναφέρονται τα ακόλουθα δυνητικά επί πλέον κριτήρια αξιολόγησης: Συμμετοχή των ερευνητών σε ανταγωνιστικά προγράμματα και ερευνητικά έργα (ποσοτική και ποιοτική αποτίμηση της συμμετοχής αυτής). Συμμετοχή των ερευνητών σε έργα αναπτυξιακού χαρακτήρα ή μελέτες. Αριθμός πατεντών και αιτήσεις κατοχύρωσης πνευματικών δικαιωμάτων προϊόντων ή/και υπηρεσιών. 1
Ανάπτυξη νέων και καινοτόμων προϊόντων ή/και υπηρεσιών σε προ-ανταγωνιστικό ή πιλοτικό στάδιο. Συμμετοχή σε διεθνείς διαγωνισμούς και βραβεία. Και άλλα κατά περίπτωση κριτήρια. Συνεκτιμώντας τα παραπάνω δεν θα πρέπει να δίνεται δυσανάλογη έμφαση στο κριτήριο του «Αριθμού δημοσιεύσεων, αναφορών σε αυτές, και βιβλιομετρικών δεικτών αξιολόγησης των ερευνητών», αλλά στο σύνολο της δραστηριότητας ενός υποψηφίου. Ειδικότερα για τον δείκτη των ετεροαναφορών (citations) η ουσία του κριτηρίου αυτού είναι η «Αναγνώριση του έργου του/της υποψηφίου / ας» το οποίο συνολικά αναφέρεται στην: «Αναγνωρισιμότητα και επιστημονική καταξίωση και αποδοχή της ερευνητικής δουλειάς του της υποψηφίου/ας η οποία αποδεικνύεται με τον αριθμό των δημοσιεύσεων, ετεροαναφορών σε αυτές, και άλλους βιβλιομετρικούς δείκτες, αλλά και από τον αριθμό ταυτόχρονα και είδος των παρουσιάσεων και παρουσιών σε διεθνή fora, συμμετοχών σε διεθνείς επιστημονικές Επιτροπές, Οργανισμούς, διεθνείς αναγνωρίσεις και βραβεία, κοκ». Τα κριτήρια αξιολόγησης των υποψηφίων διαφοροποιούνται ελαφρώς ανάλογα με το αν αυτοί είναι ήδη ερευνητές ή προσωπικό ορισμένου ή αορίστου χρόνου του ΕΚΕΤΑ (ή ομοειδών Κέντρων) ή υποβάλλουν υποψηφιότητα για πρώτη φορά στο ΕΚΕΤΑ. Στην πρώτη περίπτωση λαμβάνεται κυρίως υπόψη το έργο που έχουν στην βαθμίδα ερευνητή που ήταν πριν την υποβολή της υποψηφιότητας (ή στη θέση, εντός του ΕΚΕΤΑ, που κατείχαν) ενώ στη δεύτερη περίπτωση το συνολικό τους έργο. Ενδεικτικά και για να διευκρινιστεί πιο αποτελεσματικά το πλαίσιο παρατίθενται οι Πίνακες Α και Β που συνέταξε η ειδική Επιτροπή. Η ποσοτικοποίηση είναι ενδεικτική ώστε να υπάρχει ένας «μέσος όρος αναφοράς». Η φράση «Μέσος Όρος» έχει εδώ την έννοια της δυνατότητας προς τας πάνω ή κάτω απόκλισης για κάθε Ινστιτούτο ανάλογα με την επιστημονική περιοχή και τις συνθήκες που επικρατούν (π.χ. αριθμός και είδος επιστημονικών περιοδικών στο χώρο, impact factors, κλπ). Στους ίδιους Πίνακες υπάρχει και μια στήλη με την ένδειξη «Βαρύτητα». Πρόκειται για ένα συντελεστή που θα οριστεί από το κάθε Ινστιτούτο και αφορά την βαρύτητα που το κάθε επί μέρους κριτήριο έχει για το συγκεκριμένο Ινστιτούτο / επιστημονική περιοχή. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη και γι αυτό παρατίθεται στους Πίνακες Α και Β μια ενδεικτική «βαρύτητα» που προτάθηκε από την ειδική Επιτροπή εισήγησης για το όλο πλαίσιο. 2
ΠΙΝΑΚΑΣ Α: ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΕΚΛΟΓΗ (ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ «ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ» ΤΟΥ ΕΚΕΤΑ)* Κατηγορία Κριτηρίων ισχύοντος Νόμου Δείκτης Βαρύτητας (**) Εκλογή σε Βαθμίδα: Ποιοτική εξειδίκευση κριτηρίου, και μονάδες ποσοτικής αποτίμησης Α Β Γ Δ Αριθμός ερευνητικών ή μελετητικών έργων στα οποία έχει συμμετάσχει ως: Μέλος ομάδας έργου για τον φορέα 20 10 5 3 1. Ικανότητα να οργανώνει / διευθύνει προγράμματα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, και να συντονίζει και κατευθύνει έρευνα. Αριθμός ερευνητικών ή μελετητικών έργων στα οποία έχει συμμετάσχει ως: Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου για τον φορέα Αριθμός ερευνητικών ή μελετητικών έργων στα οποία έχει συμμετάσχει ως: Συντονιστής όλου του Consortium έργου (πολλοί φορείς) 10 6 3 0 5 3 1 0 Συντονιστής /υπεύθυνος αριθμού έργων (υπεύθυνος Τμήματος ή Δνσης) ΝΑΙ/ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ 2. Αναζήτηση οικονομικών πόρων από εξωτερικές πηγές Συνολικό ύψος προϋπολογισμού έργων που αποδεδειγμένα προσήλκυσε στον φορέα εργασίας του ο υποψήφιος σε μία συνεχή τριετία κατά τη διάρκεια παραμονής του σε αυτόν - επιλέγεται η υψηλότερη 3ετία - Ευρώ ( ): 1.200.000 900.000 150.000 0 3. Προώθηση πρωτοποριακών ιδεών και συμβολή στην πρόοδο της επιστήμης καινοτομία Αριθμός πατεντών που κατακυρώθηκαν σε αυτόν ή στον φορέα με αποδεδειγμένη δική του / της συμβολή (συνολικά) Αριθμός εταιρειών spin-offs με ποσοστό άνω του 4% (συνολικά) 1 1 0 0 1 0 0 0 4. Συγγραφικό έργο Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά (με Peer review πρέπει να παρατίθεται και το 3 40 30 20 5
impact factor των περιοδικών αυτών) Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση δημοσιεύσεων σε Συνέδρια (διεθνή και / ή εθνικά κατά την κρίση της Επιτροπής) 60 40 30 10 5. Αναγνώριση έργου 6/10 6/10 Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση βιβλίων στα οποία είναι συγγραφέας ή συν-συγγραφέας Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση Κεφαλαίων σε βιβλία Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση μονογραφιών / εσωτερικών εκθέσεων και συναφών εργασιώνν Συνολικός αριθμός ετεροαναφορών- Citations (στο συνολικό δημοσιευμένο έργο) Αριθμός Συνεδρίων στα οποία συμμετείχε στην Οργανωτική ή Επιστημονική Επιτροπή Αριθμός Συνεδρίων στα οποία συμμετείχε ως keynote speaker Αριθμός συμμετοχών σε Διεθνείς Οργανισμούς, Επιτροπές ή επιστημονικά Δίκτυα σε θέσεις προέδρου, αντιπροέδρου, ή μέλους του ΔΣ Αριθμός συμμετοχών σε Διεθνείς Επιτροπές ή επιστημονικά Δίκτυα σε θέση μέλους Αριθμός Βραβείων από διεθνείς ή εθνικούς Οργανισμούς ή δίκτυα 2 1 0 0 4 2 1 0 3 2 1 0 350 200 100 30 8 5 3 1 5 3 2 0 3 2 0 0 6 3 1 0 1 1 0 0 Συστατικές επιστολές από εξωτερικούς ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Παρουσίαση του έργου και των στόχων του/της ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ (*): Υποψήφιοι ερευνητές που δεν είναι ήδη ερευνητές προηγούμενης βαθμίδας, ή εργαζόμενοι στο ΕΚΕΤΑ με σχέση εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου. (**): Καθορίζεται από το Επιστημονικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου με μία διαβάθμιση 1 (λιγότερο σημαντικό) 10 (ιδιαίτερα σημαντικό). 4
ΠΙΝΑΚΑΣ Β: ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΕΚΛΟΓΗ ΣΕ ΕΠΟΜΕΝΗ ΒΑΘΜΙΔΑ (ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ «ΓΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ» ΤΟΥ ΕΚΕΤΑ)* Κατηγορία Κριτηρίων ισχύοντος Νόμου Δείκτης Βαρύτητας (**) Ποιοτική εξειδίκευση κριτηρίου, και μονάδες ποσοτικής αποτίμησης (Όλα τα κριτήρια αναφέρονται στο σύνολο χρονικής διάρκειας παραμονής στην προηγούμενη βαθμίδα) Εκλογή (από προηγούμενη βαθμίδα) σε Βαθμίδα: Α Β Γ Αριθμός ερευνητικών ή μελετητικών έργων στα οποία έχει συμμετάσχει ως: Μέλος ομάδας έργου για τον φορέα 7 5 3 1. Ικανότητα να οργανώνει / διευθύνει προγράμματα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, και να συντονίζει και κατευθύνει έρευνα. Αριθμός ερευνητικών ή μελετητικών έργων στα οποία έχει συμμετάσχει ως: Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου για τον φορέα Αριθμός ερευνητικών ή μελετητικών έργων στα οποία έχει συμμετάσχει ως: Συντονιστής όλου του Consortium έργου (πολλοί φορείς) 4 3 1 2 2 0 Συντονιστής /υπεύθυνος αριθμού έργων (υπεύθυνος Τμήματος ή Δνσης) ΝΑΙ/ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ 2. Αναζήτηση οικονομικών πόρων από εξωτερικές πηγές Συνολικό ύψος προϋπολογισμού έργων που αποδεδειγμένα προσήλκυσε - Ευρώ ( ): 600.000 400.000 75.000 3. Προώθηση πρωτοποριακών ιδεών και συμβολή στην πρόοδο της επιστήμης καινοτομία Αριθμός προτάσεων που εγκρίθηκαν με δική του / της συγγραφή Αριθμός πατεντών που κατακυρώθηκαν σε αυτόν ή στον φορέα με αποδεδειγμένη δική του / της συμβολή (συνολικά) Αριθμός εταιρειών spin-offs στις οποίες συμμετέχει με ποσοστό άνω του 4% (συνολικά) 5 3 2 1 0 0 1 0 0 4. Συγγραφικό έργο Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά (με Peer review πρέπει να παρατίθεται 5 10 7 5
και το impact factor των περιοδικών αυτών) 5. Αναγνώριση έργου Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση δημοσιεύσεων σε Συνέδρια (διεθνή και / ή εθνικά κατά την κρίση της Επιτροπής) Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση βιβλίων στα οποία είναι συγγραφέας ή συν-συγγραφέας 23 12 7 1 0 0 Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση Κεφαλαίων σε βιβλία 2 1 0 6/10 6/10 Αριθμός και ποιοτική αξιολόγηση μονογραφιών / εσωτερικών εκθέσεων και συναφών εργασιών Συνολικός αριθμός ετεροαναφορών- Citations (στο συνολικό δημοσιευμένο έργο) Αριθμός Συνεδρίων στα οποία συμμετείχε στην Οργανωτική ή Επιστημονική Επιτροπή 1 1 0 100 50 30 6 4 2 Αριθμός Συνεδρίων στα οποία συμμετείχε ως keynote speaker 3 1 0 Αριθμός συμμετοχών σε Διεθνείς Οργανισμούς, Επιτροπές ή επιστημονικά Δίκτυα σε θέσεις προέδρου, αντιπροέδρου, ή μέλους του ΔΣ Αριθμός συμμετοχών σε Διεθνείς Επιτροπές ή επιστημονικά Δίκτυα σε θέση μέλους Αριθμός Βραβείων από διεθνείς ή εθνικούς Οργανισμούς ή δίκτυα 1 1 0 3 2 0 1 0 0 Συστατικές επιστολές από Διευθυντή Εργαστηρίου/Τομέα ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Συστατικές επιστολές από εξωτερικούς ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Παρουσίαση του έργου και των στόχων του/της ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ (*) Ερευνητές που ήδη έχουν εκλεγεί σε μία βαθμίδα Ινστιτούτου του ΕΚΕΤΑ (κατά την κρίση της Επιτροπής μπορεί να περιλαμβάνονται εδώ και ερευνητές από άλλα Ερευνητικά Κέντρα) (**): Καθορίζεται από το Επιστημονικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου με μία διαβάθμιση 1 (λιγότερο σημαντικό) 10 (ιδιαίτερα σημαντικό). 6
7
Τρόπος Χρήσης Πινάκων Κριτηρίων Τονίζεται και πάλι ότι η λίστα κριτηρίων που αναφέρεται στους Πίνακες Α και Β και γενικότερα το Πλαίσιο αναφοράς που προαναφέρθηκε, δεν είναι υποχρεωτικό για την επιτροπή αξιολόγησης που ορίζεται για την κάθε κρίση αλλά ενδεικτικό. Η τελική αξιολόγηση και κρίση είναι έργο της Εισηγητικής Επιτροπής αξιολόγησης που ενεργεί σύμφωνα με την ισχύουσα εκάστοτε νομοθεσία και ανάλογα με: Το είδος του Ινστιτούτου και της επιστημονικής περιοχής την οποία θεραπεύει ο υποψήφιος (θεωρητικές επιστήμες, θετικές, κλπ) Την φύση της εκπονούμενης έρευνας (πρωταρχικά «βασική ή πρωταρχικά «εφαρμοσμένη») Τον επιστημονικό «περίγυρο» και τη διεθνή πρακτική στα θέματα του τομέα του (σε σχέση με διπλώματα ευρεσιτεχνίας, πατέντες, κλπ). Το είδος και εύρος των επιστημονικών περιοδικών που υπάρχουν στο αντικείμενο διεθνώς και στην Ελλάδα. Την στρατηγική σημασία και βαρύτητα του επιστημονικού πεδίου για την Ελληνική Οικονομία και κοινωνία. Το Δ.Σ. εγκρίνει ή απορρίπτει την εισήγηση της Εισηγητικής Επιτροπής σύμφωνα με την ισχύουσα διαδικασία. Θεσσαλονίκη 7/3/2011 8
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Α ΚΑΙ Β ΟΠΩΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΤΩΝ ΙΣΝΤΙΤΟΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Σημείωση: Οι προτεινόμενοι Πίνακες Α & Β που παρουσιάζονται στο κυρίως κείμενο της εισήγησης είναι αποτέλεσμα διαδικασίας συζήτησης, επεξεργασίας, αλλά και καλλίτερης κατανόησης των διαφόρων κριτηρίων που προέκυψε σαν σύνθεση των διαφόρων απόψεων στην Επιτροπή. 9