Πρόλογος... VII ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... VII ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 1. Έννοια και σημασία της ιθαγένειας... 3 1.1. Ορισμός... 3 1.2. Συγγενείς έννοιες... 4 1.3. Ειδικότερα σε νομικά πρόσωπα ή πράγματα... 5 1.4. Θέματα ορολογίας... 6 1.5. Σημασία της ιθαγένειας... 6 1.6. Εναλλακτικές μορφές... 7 2. Ιθαγένεια και «εθνικό» κράτος... 8 3. Τα συστήματα κτήσεως της ιθαγένειας... 11 3.1. Γενικά... 11 3.2. Συστήματα κτήσεως ιθαγένειας από τη γέννηση... 11 3.3. Συστήματα κτήσεως ιθαγένειας κατά τη διάρκεια της ζωής του προσώπου... 13 4. Ειδικά ζητήματα ορολογίας... 14

262 Περιεχόμενα 5. Αρχές του δικαίου της ιθαγένειας... 16 5.1. Γενικά... 16 5.2. Αρχή της κτήσεως της ιθαγένειας από τη γέννηση... 17 5.3. Αρχή της μίας ιθαγένειας... 17 5.4. Αρχή της ατομικότητας της ιθαγένειας... 17 5.5. Αρχή της ελευθερίας μεταβολής της ιθαγένιας... 18 5.6. Επίμετρο... 19 6. Η ρύθμιση της ελληνικής ιθαγένειας... 20 ΙΙ. ΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ... 21 1. Γενικά... 21 2. Οι τρόποι/λόγοι κτήσεως της ελληνικής ιθαγένειας, επισκόπηση... 23 2.1. Γενικά... 23 2.2. Λόγοι συναρτώμενοι με την καταγωγή του προσώπου... 23 2.3. Λόγοι συναρτώμενοι με πράξη της Πολιτείας και τη βούληση του προσώπου... 24 2.4. Ειδικοί λόγοι... 24 3. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με γέννηση από Έλληνα/Ελληνίδα... 26 3.1. Προϋποθέσεις... 26 3.2. Παραδείγματα... 27 3.3. Ειδικά θέματα... 27 3.4. Αυτοδίκαιη κτήση της ιθαγένειας... 28 4. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με αναγνώριση... 29 4.1. Η ρύθμιση του άρθρου 2 του Κώδικα, οι προϋποθέσεις... 29 4.2. Ειδικότερες παρατηρήσεις... 30 4.3. Η περίπτωση του ενήλικου αναγνωριζόμενου τέκνου... 31

Περιεχόμενα 263 5. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με υιοθεσία... 32 5.1. Η ρύθμιση του άρθρου 3 του Κώδικα, προϋποθέσεις... 32 5.2. Ειδικότερες παρατηρήσεις... 32 5.3. Η περίπτωση υιοθεσίας ενηλίκου... 33 6. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με κατάταξη στις ένοπλες δυνάμεις... 34 6.1. Γενικά... 34 6.2. Εισαγόμενοι σε στρατιωτικές σχολές και εθελοντές... 35 6.3. Εθελοντές σε καιρό επιστράτευσης ή πολέμου... 36 7. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση, γενικά... 37 7.1. Έννοια πολιτογραφήσεως... 37 7.2. Πολιτογράφηση και «πολιτοποίηση»... 37 7.3. Διακρίσεις της πολιτογραφήσεως... 38 7.4. Η ρύθμιση... 38 7.5. Δικαιολογία της πολιτογραφήσεως... 39 8. Προϋποθέσεις της πολιτογραφήσεως... 40 8.1. Γενικά... 40 8.2. Οι τυπικές προϋποθέσεις, επισκόπηση... 41 8.2.1. Αλλοδαπός... 41 8.2.2. Ενηλικότητα... 41 8.2.3. Μη αμετάκλητη καταδίκη... 42 8.2.4. Μη ύπαρξη απελάσεως ή εκκρεμότητας ως προς το καθεστώς νόμιμης παραμονής στη Χώρα... 42 8.2.5. Νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα... 42 8.2.6. Κατοχή τίτλου νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα... 44 8.3. Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις, επισκόπηση... 45

264 Περιεχόμενα 8.3.1. Επαρκής γνώση της ελληνικής γλώσσας.. 45 8.3.2. Ομαλή ένταξη στην κοινωνική ζωή της Χώρας... 46 8.3.3. Ομαλή ένταξη στην οικονομική ζωή της Χώρας... 46 8.3.4. Δυνατότητα συμμετοχής στην πολιτική ζωή της Χώρας... 47 8.3.5. Σεβασμός των θεμελιωδών αρχών της πολιτικής ζωής της Χώρας... 48 8.4. Η Επιτροπή Πολιτογραφήσεως... 48 9. Δικαιολογητικά πολιτογραφήσεως... 49 9.1. Γενικά... 49 9.2. Τα δικαιολογητικά... 50 9.3. Ειδικότερα το πιστοποιητικό γεννήσεως... 51 9.4. Παράβολο... 52 10. Διαδικασία πολιτογραφήσεως, γενικά, προδικασία... 53 10.1. Γενικά... 53 10.2. Η προδικασία... 53 11. Η κύρια διαδικασία... 55 11.1. Γενικά... 55 11.2. Απόρριψη της αιτήσεως... 56 11.3. Ενέργειες της Περιφέρειας... 57 11.4. Ενέργειες της Επιτροπής Πολιτογραφήσεως... 59 11.5. Ενέργειες του Υπουργού Εσωτερικών... 60 11.6. Δικαιώματα αιτούντος... 60 11.7. Η απόφαση του Υπουργού... 61 12. Ορκωμοσία πολιτογραφουμένου... 62 13. Επιτροπές Πολιτογραφήσεως... 64 13.1. Γενικά... 64 13.2. Επιτροπές Πολιτογραφήσεως κατά το άρθρο 12... 64

Περιεχόμενα 265 13.3. Σύνθεση της Επιτροπής... 65 13.4. Συγκρότηση και έδρα της Επιτροπής... 66 13.5. Αμοιβή Προέδρου και μελών... 66 13.6. Επιτροπές Πολιτογραφήσεως με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών... 66 14. Πολιτογράφηση ομογενών που διαμένουν στο εξωτερικό... 67 14.1. Γενικά... 67 14.2. Η διαδικασία... 67 14.3. Απόρριψη της αιτήσεως... 69 14.4. Αποδοχή της αιτήσεως... 69 14.5. Ορκωμοσία... 69 15. Κτήση ελληνικής ιθαγένειας από τέκνα πολιτογραφηθέντος... 70 16. Τιμητική πολιτογράφηση... 71 16.1. Γενικά... 71 16.2. Προϋποθέσεις τιμητικής πολιτογραφήσεως... 72 16.3. Διαδικασία... 73 17. Τέκνα Ελληνίδας μητέρας γεννηθέντα πριν από την 8.5.1984 και τέκνα Έλληνα πατέρα που θεωρούνται γνήσια κατά το ν. 1250/1982... 74 17.1. Γενικά... 74 17.2. Οι ρυθμιζόμενες στο άρθρο 14 περιπτώσεις... 74 17.3. Τέκνο Ελληνίδας που γεννήθηκε πριν από την 8.5.1984... 75 17.4. Τέκνο Έλληνα και αλλοδαπής που γεννήθηκε πριν από την 16.7.1982... 76 17.5. Τέκνα των ανωτέρω αποκτώντων την ελληνική ιθαγένεια... 77 18. Κτήση ελληνικής ιθαγένειας από ομογενείς της πρώην Σοβιετικής Ενώσεως... 78

266 Περιεχόμενα 18.1. Ρυθμιζόμενες περιπτώσεις... 78 18.2. Προϋποθέσεις... 78 18.3. Διαδικασία... 78 18.4. Εξελληνισμός του ονοματεπωνύμου... 81 18.5. Ειδικές Επιτροπές για διακρίβωση ιδιότητας ομογενούς... 81 19. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας λόγω γεννήσεως στην Ελλάδα... 82 19.1. Γενικά... 82 19.2. Προϋποθέσεις... 82 19.3. Η κτήση της ελληνικής ιθαγένειας... 83 20. Κτήση της ελληνικής ιθαγένειας λόγω γεννήσεως και φοιτήσεως σε σχολείο στην Ελλάδα (άρθρο 1Α)... 84 20.1. Γενικά... 84 20.2. Προϋποθέσεις... 85 20.3. Το δικαίωμα κτήσεως της ελληνικής ιθαγένειας... 86 20.4. Η διαδικασία... 88 21. Κτήση ελληνικής ιθαγένειας λόγω κατοικίας και φοιτήσεως σε σχολείο στην Ελλάδα (άρθρο 1Β 1)... 90 21.1. Γενικά... 90 21.2. Προϋποθέσεις... 91 21.3. Διαδικασία... 91 21.4. Ειδικότερα επί υποβολής δηλώσεως-αιτήσεως μετά την ενηλικίωση... 93 21.5. Εξελληνισμός ονοματεπωνύμου... 95 21.6. Ορκωμοσία... 95 21.7. Ιθαγένεια τέκνου... 95 22. Κτήση ελληνικής ιθαγένειας λόγω κατοικίας

Περιεχόμενα 267 στην Ελλάδα και αποφοιτήσεως από ελληνικό ΑΕΙ ή ΤΕΙ (άρθρο 1Β 2)... 96 22.1. Προϋποθέσεις... 96 22.2. Διαδικασία... 96 ΙΙΙ. ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ... 99 1. Γενικά... 99 2. Απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας λόγω κτήσεως αλλοδαπής ιθαγένειας... 101 2.1. Γενικά... 101 2.2. Αποβολή μετά από άδεια του Υπουργού Εσωτερικών... 101 2.3. Αποβολή με αποδοχή αιτήσεως από τον Υπουργό Εσωτερικών... 102 3. Απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας με δήλωση αποποιήσεως... 103 4. Απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας που αποκτήθηκε από τέκνα αλλοδαπών με δήλωση ή πολιτογράφηση των γονέων τους... 104 5. Απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας επί υιοθεσίας από αλλοδαπό... 106 6. Απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας από γυναίκα που την απέκτησε λόγω γάμου της με Έλληνα... 108 7. Απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας με έκπτωση... 109 IV. ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ 113 1. Γενικά... 113 2. Ανάκτηση της ελληνικής ιθαγένειας από Ελληνίδα που την απώλεσε λόγω γάμου της με αλλοδαπό... 115 3. Ανάκτηση της ελληνικής ιθαγένειας από πρόσωπο που την απώλεσε λόγω αναγνωρίσεώς του από αλλοδαπό πατέρα... 116

268 Περιεχόμενα 4. Ενηλικότητα των ανακτώντων;... 118 V. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ... 119 1. Αρμόδια όργανα, γενικά... 119 2. Ο Υπουργός Εσωτερικών... 121 3. Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας... 122 4. Ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης... 123 5. Δήμαρχοι, Πρόεδροι Κοινότητας, πιστοποιητικά ιθαγένειας... 124 6. Το Συμβούλιο Ιθαγένειας... 125 7. Επιτροπή Πολιτογραφήσεως... 126 8. Επιτροπές πιστοποιήσεως ιδιότητας ομογενούς... 127 9. Ελληνικές Προξενικές Αρχές... 128 10. Γάμος και ελληνική ιθαγένεια... 129 11. Αλλοδαπός και ανιθαγενής... 130 12. Ειδικές ρυθμίσεις για προθεσμίες... 131 ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΚΑΤ ΑΡΘΡΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΩΔΙΚΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : ΚΤΗΣΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ Ι. ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΑ, ΜΕ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ... 135 Άρθρο 1.... 135 Άρθρο 1Α. Με δήλωση και αίτηση, λόγω γέννησης και φοίτησης σε σχολείο στην Ελλάδα... 139 Άρθρο 1Β. Με δήλωση και αίτηση, λόγω φοίτησης σε σχολείο στην Ελλάδα... 157 ΙΙ. ΜΕ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ... 176

Περιεχόμενα 269 Άρθρο 2... 176 ΙΙΙ. ΜΕ ΥΙΟΘΕΣΙΑ... 177 Άρθρο 3... 177 IV. ΜΕ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΣΤΙΣ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ... 178 Άρθρο 4... 178 V. ΜΕ ΠΟΛΙΤΟΓΡΑΦΗΣΗ... 181 Άρθρο 5. Τυπικές προϋποθέσεις πολιτογράφησης... 181 Άρθρο 5Α. Ουσιαστικές προϋποθέσεις πολιτογραφήσεως... 189 Άρθρο 6. Δικαιολογητικά πολιτογράφησης... 194 Άρθρο 7. Διαδικασία πολιτογράφησης... 198 Άρθρο 8. Απόφαση πολιτογράφησης - Αιτιολόγηση... 204 Άρθρο 9. Ορκωμοσία... 205 Άρθρο 10. Πολιτογράφηση ομογενών που διαμένουν στο εξωτερικό... 207 Άρθρο 11. Κτήση Ελληνικής Ιθαγένειας από τέκνα πολιτογραφημένου... 210 Άρθρο 12. Επιτροπή Πολιτογράφησης... 211 Άρθρο 13. Τιμητική πολιτογράφηση... 214 VI. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΤΗΣΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ. 215 Άρθρο 14... 215 Άρθρο 15... 218 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β : ΑΠΩΛΕΙΑ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ Ι. ΛΟΓΩ ΚΤΗΣΗΣ ΑΛΛΟΔΑΠΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ... 225 Άρθρο 16... 225 ΙΙ. ΛΟΓΩ ΕΚΠΤΩΣΕΩΣ... 228 Άρθρο 17... 228

270 Περιεχόμενα ΙΙΙ. ΛΟΓΩ ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΠΟΠΟΙΗΣΗΣ... 232 Άρθρο 18... 232 IV. ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΕΚΝΑ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΜΕ ΔΗΛΩΣΗ Ή ΠΟΛΙΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΤΟΥΣ... 234 Άρθρο 19... 234 V. ΛΟΓΩ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΑΠΟ ΑΛΛΟΔΑΠΟ... 236 Άρθρο 20... 236 VI. ΑΠΩΛΕΙΑ ΜΕ ΔΗΛΩΣΗ ΛΟΓΩ ΓΑΜΟΥ ΜΕ ΕΛΛΗΝΑ... 238 Άρθρο 21... 238 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ : ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ Άρθρο 22... 239 Άρθρο 23... 240 Άρθρο 24... 241 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ : ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΕΠΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ Άρθρο 25. Αρμόδια όργανα... 243 Άρθρο 26. Δικαιοδοσία επί αμφισβητήσεων ιθαγένειας.. 246 Άρθρο 27. Πιστοποιητικά Ελληνικής Ιθαγένειας... 247 Άρθρο 28. Συμβούλιο Ιθαγένειας... 248

Περιεχόμενα 271 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε : ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 29... 251 Άρθρο 30... 252 Άρθρο 31. Προθεσμίες... 253 Άρθρο 32... 255 Αλφαβητικό ευρετήριο... 257