Ποιότητα νερού στραγγιστικών καναλιών πεδιάδας Χρυσούπολης - Προτάσεις επαναχρησιμοποίησης Καθηγητής Βασίλειος Α. Τσιχριντζής Διευθυντής Εργαστηρίου Οικολογικής Μηχανικής & Τεχνολογίας Πρόεδρος Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνική Σχολή Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Ξάνθη Τηλ./Fax: 25410-79393 - Κινητό: : 6974-993867 993867 E-mail: tsihrin@otenet.gr i t t http://www.env.duth.gr/eet
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα INTERREG IIIB- MEDOCC Reseau Durable d Amenagement des Ressources Hydrauliques (HYDRANET) (2005-2007).
ΣΥΝΟΨΗ Εισαγωγή Σκοπός Περιοχή Μελέτης Παρακολούθηση - Δειγματοληψίες Αναλύσεις Ποιότητας Αποτελέσματα Προτάσεις Συμπεράσματα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι αγροτικές δραστηριότητες η προκαλούν μη σημειακή ρύπανση και αποτελούν την πιο συχνή αιτία προβλημάτων ποιότητας σε επιφανειακούς υδάτινους αποδέκτες. Υπολείμματα ρύπων από αγροτικές δραστηριότητες (άζωτο, φώσφορος, φερτά υλικά και φυτοφάρμακα) προκαλούν υποβάθμιση ποιότητας, ευτροφισμό και αλλαγές στην τροφική κατάσταση των υδατικών συστημάτων (ποταμοί, λίμνες, λιμνοθάλασσες κλπ).
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η χρήση εγκαταστάσεων τεχνητών υγροβιοτόπων στην επεξεργασία ξργ απορροών και λυμάτων από αγροτικές περιοχές είναι μια αποτελεσματική και οικονομική μέθοδος σε πολλές περιπτώσεις, εξαιτίας: του μικρού κατασκευαστικού και λειτουργικού τους κόστους. της αποδεδειγμένης δδ αποτελεσματικότητας της επεξεργασίας.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην πεδιάδα της Χρυσούπολης στον Ν. Καβάλας, λειτουργεί δίκτυο στραγγιστικών καναλιών που στραγγίζουν την περιοχή από όμβρια νερά (απορροές) και πλεονάζον νερό άρδευσης.
ΣΚΟΠΟΣ Ο σκοπός της μελέτης είναι: Να αξιολογηθεί η ποιότητα νερού των στραγγιστικών καναλιών της πεδιάδας της Χρυσούπολης. Να εκτιμηθεί θί η ποσότητα νερού, αζώτου και φωσφόρου που αυτά μεταφέρουν στην θάλασσα. Να ελαχιστοποιηθεί η ποσότητα του νερού αυτού που καταλήγει στη θάλασσα με σκοπό: την μείωση της μεταφοράς ρύπων στο παράκτιο περιβάλλον την επαναχρησιμοποίηση του νερού στην περιοχή.
Πεδιάδα Χρυσούπολης, Ν. Καβάλας Επιφάνεια: 160 km 2 Η περιοχή είναι κυρίως αγροτική και καλλιεργείται εντατικά: Εαρινές καλλιέργειες 89.6% Χειμερινές μρ καλλιέργειες 3.1% Πολλαπλές καλλιέργειες 1.9% Οπωροφόρα δένδρα δ 4.7% Με καλλιεργήσιμη έκταση 0.7% ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 4 στραγγιστικά κανάλια T1: μήκος 16.6 km, πλάτος 2m 22m. 22m. T2 : μήκος 13.0 km, πλάτος 1.5m 2.0m. T3 : μήκος 16.5 km, πλάτος 3m 8m. T4 : μήκος 15.11 km, πλάτος 1.7m 8.8m.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ - ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ Τρεις σταθμοί δειγματοληψίας ανά κανάλι (T1-1 1toT4-3)
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ - Εβδομαδιαίες μετρήσεις από Μάιο 2006 - Μάρτιο 2007. Επιτόπου μετρήσεις παροχής, ηλεκτρικής αγωγιμότητας (EC), ph, διαλελυμένου οξυγόνου (DO), θερμοκρασίας. Δείγματα νερού συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν στο εργαστήριο για προσδιορισμό νιτρικών, νιτρωδών, αμμωνιακού αζώτου, TKN, ορθοφωσφορικών, ολικού φωσφόρου (TP), COD και BOD. Χρησιμοποιήθηκαν πρότυπες μέθοδοι. ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Παροχή: T1: Max =4.9 m 3 /s, Μέση =1.6 m 3 /s, Όγκος νερού =42.3x10 6 m 3 T2: Μax =0.9 m 3 /s, Μέση =0.3 m 3 /s, Όγκος νερού =7.1x10 6 m 3 Τ1-1 Τ1-2 Τ1-3 T2-2 T2-3 6 5 4 3 2 1 10 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 Discharge (m 3 /s) Discharge (m 3 /s) 0 27/03/07 30/06/06 25/02/07 27/03/07 30/06/06 25/02/07
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Παροχή T3: Μax =3.3 m 3 /s, Μέση =1.7 m 3 /s, Όγκος νερού =36.2x10 6 m 3 T4: Μax =2.3 m 3 /s, Μέση =1.3 m 3 /s, Όγκος νερού =24.6x10 6 m 3 Τ3-1 Τ3-2 Τ4-1 Τ4-2 Τ4-3 4 4 3 2 1 3 2 1 Discharge (m 3 /s) Discharge (m 3 /s) 0 0 30/06/06 25/02/07 27/03/07 30/06/06 25/02/07 27/03/07
Συγκεντρώσεις NO 2 -N+NO 3 -N ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ T1: Μέση =1069.2 μg g N/L (καλοκαίρι καλοκαίρι) και 458.5 μg g N/L (χειμώνας χειμώνας) T2: Μέση =558.6 μg g N/L (καλοκαίρι καλοκαίρι) και 226.7 μg/l (χειμώνας) T1-1 T1-2 T1-3 Τ2-1 Τ2-2 Τ2-3 N-NO x (μg g/l) 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 N-NO x (μg g/l) 2000 1500 1000 500 0 30/06/06 30/06/06
Συγκεντρώσεις NO 2 -N+NO 3 -N ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ T3: Μέση =759.5 μg g N/L (καλοκαίρι καλοκαίρι) και 356.0 μg g N/L (χειμώνας χειμώνας) T4: Μέση =643.6 μg g N/L (καλοκαίρι) και 277.7 μg/l (χειμώνας) μ 2000 Τ3-1 Τ3-2 Τ3-3 2000 Τ4-1 Τ4-2 Τ4-3 N-NO x (μg g/l) 1500 1000 500 N-NO x (μg g/l) 1500 1000 500 0 0 30/06/06 30/06/06
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συγκεντρώσεις αμμωνιακού αζώτου T1: Μέση τιμή = 413.5 μg g N/L T2: Μέση τιμή = 301.8 μg gn/l Τ1-1 Τ1-2 Τ1-3 Τ2-11 Τ2-22 Τ2-33 2500 1000 N-NH 4 (μ μg/l) 2000 1500 1000 500 N-NΗ 4 (μ μg/l) 800 600 400 200 0 0 30/06/06 25/02/07 30/06/06 25/02/07
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συγκεντρώσεις αμμωνιακού αζώτου T3: Μέση τιμή = 505.2 μg g N/L T4: Μέση τιμή = 215.9 μg g N/L Τ3-1 1 Τ3-2 2 Τ3-3 3 Τ4-1 1 Τ4-2 2 Τ4-3 3 2000 1000 1500 1000 500 0 800 600 400 200 0 30/06/066 25/02/07 30/06/066 25/02/07 N-NΗ4 (μg/l) N-NΗ4 (μg/l)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συγκεντρώσεις ολικού φωσφόρου 100 Τ1-1 Τ1-2 Τ1-3 100 Τ2-1 Τ2-2 Τ2-3 80 80 Μέσες συγκεντρώσεις T1: 34.4 μg g P/L T2: 47.0 μg g P/L T3: 147.2 μgg P/L T4: 19.4 μg g P/L TP (μg/l L) TP (μg/l) 60 40 20 0 0 Τ3-1 Τ3-2 Τ3-3 400 100 300 200 100 TP (μg/l L) TP (μg/l) 60 40 20 80 60 40 20 Τ4-1 Τ4-2 Τ4-3 0 0 30/06/06 25/02/07 27/03/07 30/06/06 25/02/07 27/03/07
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Παράμετρος T1 Μέσες ετήσιες τιμές T2 T3 T4 T, o C 13.5 13.5 14.1 14.8 ph 7.5 7.5 7.5 7.6 DO, mg/l 6.9 69 6.7 67 6.7 67 6.7 67 TKN, mg/l 1.2 1.3 2.7 1.4 BOD, mg/l 11.3 11.0 14.9 13.3
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Δύο μέτρα προτείνονται για την μείωση της εκροής του νερού των καναλιών στη θάλασσα και την επαναχρησιμοποίησή του στην περιοχή: Τοποθέτηση αντλιών για την μεταφορά του νερού των στραγγιστικών καναλιών σε αρδευτικά κανάλια Μείωση όγκου αρδευτικού νερού και εκτροπών π. Νέστου Μείωση φορτίων αζώτου και φωσφόρου στο παράκτιο περιβάλλον Δημιουργία τεχνητών υγροβιοτόπων για την απομάκρυνση (επεξεργασία) των θρεπτικών αλάτων και την διοχέτευση του «καθαρού» νερού σε λιμνοθάλασσες της περιοχής Μείωση αλατότητας διατήρηση υφάλμυρης κατάστασης
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Αντλιοστάσια Προτείνονται: 6 αντλιοστάσια
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Τεχνητοί υγροβιότοποι Προτείνονται: 2 περιοχές
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Παράδειγμα: Τ.Υ. Λιμνοθάλασσας Βάσσοβας Αφαίρεση Φωσφόρου Υπάρχων τεχνητός υγροβιότοπος
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Παράδειγμα: Τ.Υ. Λιμνοθάλασσας Βάσσοβας Αφαίρεση Φωσφόρου
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Παράδειγμα: Τ.Υ. Λιμνοθάλασσας Βάσσοβας Αφαίρεση Φωσφόρου
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σχετικά με την ποιότητα νερού, οι μετρήσεις δείχνουν αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών αλάτων κατάντι εντατικά καλλιεργούμενων εκτάσεων ή/και κτηνοτροφικών μονάδων που προξενούν ρύπανση. Οι μετρήσεις παροχής δείχνουν σημαντικές ποσότητες γλυκού νερού που καταλήγουν στην θάλασσα,, κάτι που δείχνει την ανάγκη για καλύτερη διαχείριση με σκοπό να διασωθεί αυτός ο πόρος και να χρησιμοποιηθεί στην περιοχή. Οι προτάσεις για τον σκοπό αυτό περιλαμβάνουν: (1) Την ελαχιστοποίηση του νερού που καταλήγει στη θάλασσα με την τοποθέτηση αντλιοστασίων που το διοχετεύουν πίσω στα αρδευτικά κανάλια (2) Επεξεργασία του νερού με σκοπό την χρήση του σε ευαίσθητα υδατικά συστήματα (π.χ., λιμνοθάλασσες) της περιοχής.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!