Games: Εξοικείωση με το περιβάλλον του Game Maker μέσα από την κατασκευή ενός παιχνιδιού Εκτιμώμενη διάρκεια: Τέσσερις διδακτικές ώρες Ένταξη στο πρόγραμμα σπουδών Στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών του Γυμνασίου αναφέρεται ο προγραμματισμός ως διδακτικό αντικείμενο και το Game Maker είναι ένα από τα προτεινόμενα λογισμικά. Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή Ένας υπολογιστής ανά δύο μαθητές, με εγκατεστημένη η βασική έκδοση του Game Maker. Διδακτικό αντικείμενο Αντικείμενο του διδακτικού σεναρίου είναι η εξοικείωση των μαθητών του Γυμνασίου με το περιβάλλον του Game Maker. Πρότερες γνώσεις και αναπαραστάσεις: Δεδομένου ότι οι μαθητές θα έρθουν σε πρώτη επαφή με το συγκεκριμένο λογισμικό θεωρούμε ότι οι μαθητές δεν διαθέτουν πρότερες σχολικές γνώσεις (θεμιτό θα ήταν να διερευνηθεί ενδεχόμενη επαφή τους με το Kodu ένα άλλο οπτικό προγραμματιστικό περιβάλλον ανάπτυξης παιχνιδιών γιατί τότε θα πρέπει να έχουν προϋπάρχουσες αναπαραστάσεις). Θεωρείται δεδομένο ότι οι μαθητές είναι εξοικειωμένοι με άλλα περιβάλλοντα προγραμματισμού (π.χ. easy Logo) και προγραμματιστικές έννοιες και τεχνικές π.χ. εκσφαλμάτωση. Σκοπός και διδακτικοί στόχοι Σκοπός του σεναρίου είναι να εισαχθούν οι μαθητές στο περιβάλλον του Game Maker και να δημιουργήσουν το πρώτο τους πρόγραμμα. Στόχοι του σεναρίου είναι να μπορούν οι μαθητές να δημιουργήσουν και χειριστούν sprites-στολές να δημιουργήσουν και προγραμματίσουν objects-ηθοποιούς να δημιουργήσουν και χειριστούν backgrounds-σκηνικά να δημιουργήσουν rooms με διαδραστικούς «ρόλους» και «σκηνικά» Διδακτική στρατηγική Δίνουμε στους μαθητές έτοιμο το παιχνίδι σε εκτελέσιμη μορφή και τους ζητάμε αφού παίξουν με αυτό να το περιγράψουν. Στη συνέχεια το κάθε ζευγάρι μαθητών κατασκευάζει στον υπολογιστή του το πρώτο μέρος του παιχνιδιού καθώς ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει βήμα-βήμα την κατασκευή του. Τέλος ζητάμε από τους μαθητές να ολοκληρώσουν μόνοι τους το παιχνίδι.
2 Διδακτικές δραστηριότητες Οργάνωση τάξης Οι δραστηριότητες διδασκαλίας, εμπέδωσης και αξιολόγησης του αντικειμένου γίνονται με τον κάθε μαθητή να δουλεύει στον υπολογιστή του. Δραστηριότητες ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας Να γίνει συζήτηση σχετικά με το τι ηλεκτρονικά παιχνίδια παίζουν οι μαθητές και αν θα τους ενδιέφερε να μπορούν να παράγουν και αυτοί τα δικά τους παιχνίδια. Περιγραφή του φύλλου δραστηριότητας διδασκαλίας γνωστικού αντικειμένου Οι μαθητές ανοίγουν το λογισμικό και βρίσκονται αντιμέτωποι με το προγραμματιστικό περιβάλλον του Game Maker. Για να επιταχυνθεί η διαδικασία εξοικείωσης καλό θα ήταν οι μαθητές να γνωρίζουν τη φιλοσοφία του gamemaker με τη βοήθεια της μεταφοράς/αλληγορίας του θεάτρου: Το παιχνίδι είναι όπως ένα θεατρικό έργο. Υπάρχουν τα αντικείμενα (objects) που θα τα αντιστοιχίσουμε στους ηθοποιούς. Κάθε object-ηθοποιός παίρνει μια μορφή (sprite), κάτι σαν τη στολή που φοράει ο ηθοποιός για να παίξει κάποιον ρόλο. Ο ηθοποιός-object με τη μορφή-sprite εμφανίζεται και δραστηριοποιείται (μία ή περισσότερες φορές) ως ρόλος στη σκηνή. Η σκηνή (room) είναι μία (ή και η μοναδική) από τις οθόνες στις οποίες διαδραματίζεται το παιχνίδι (και στις οποίες πλοηγείται ο χρήστης).
3 Σε κάθε σκηνή-room εμφανίζονται αφενός οι ρόλοι και αφετέρου τα σκηνικά (backgrounds) που είναι γραφικά. Ως πρώτο βήμα ας δημιουργήσουμε το σκηνικό που θα χρησιμοποιήσουμε αργότερα για την πρώτη σκηνή (room)
4 Το επόμενο βήμα είναι να δημιουργήσουμε την πρώτη σκηνή (room) στην οποία βάζουμε ως σκηνικό το background «ΕΙΣΑΓΩΓΗ» που δημιουργήσαμε προηγουμένως
5 Τώρα θα φτιάξουμε το πλήκτρο που θα οδηγεί τον χρήστη στην επόμενη σκηνή-(room). Για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε πρώτα να δημιουργήσουμε μια εικόνα (μορφή-sprite) για το πλήκτρο. Επιλέγοντας «Edit Sprite» ανοίγει ο «Sprite Editor» και με διπλό κλικ στο εικονίδιο ανοίγει ο «Image Editor»
6 Το επόμενο βήμα είναι να δημιουργήσουμε τον ηθοποιός-object που θα πάρει την μορφήsprite «ΠΑΩ ΕΠΟΜΕΝΟ». Η συμπεριφορά (το τι θα κάνει όταν βρεθεί στη σκηνή-room) του ηθοποιού-object «πάω επόμενο) γίνεται με οπτικό προγραμματισμό. Αυτό θα συμβεί όταν συμβεί κάποιο γεγονόςevent. Άρα πατάμε «Add Event»
7 Εμφανίζεται το μενού «Event Selector» και επειδή θέλουμε ο ηθοποιός-object να λειτουργεί ως πλήκτρο που δρα όταν πατηθεί το ποντίκι επιλέγουμε το «Mouse» οπότε μας ζητείται να διευκρινίσουμε το «Left button»
8 Το επόμενο βήμα είναι να προσδιορίσουμε τον τρόπο της ενέργειας (Action) όταν πατηθεί ηθοποιός-object με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Αυτό γίνεται με επιλογή της σωστής ενέργειας σύρσιμο της συγκεκριμένης ενέργειας στην περιοχή Action και καθορισμό διαφόρων παραμέτρων της
9 Τώρα ο ηθοποιός-object θα πρέπει να ανέβει στη σκηνή-room και να υποδυθεί το ρόλο του. Αυτό γίνεται όταν ανοίξουμε τη σκηνή-room και σύρουμε το εικονίδιό του στη θέση που θέλουμε στην σκηνή.
10 Για να βεβαιωθούμε ότι όλα πάνε καλά μέχρι εδώ, «τρέχουμε» το πρόγραμμα οπότε εμφανίζεται αυτό που θα δει ο χρήστης πατώντας στο κόκκινο βελάκι εμφανίζεται ένα μήνυμα, γιατί προφανώς δεν έχουμε φτιάξει την επόμενη σκηνή στην οποία το προγραμματίσαμε να πάει.
11 Ας κατασκευάσουμε την επόμενη σκηνή-room. Όμοια με προηγουμένως κατασκευάζουμε το σκηνικό-background «ΔΡΟΜΟΣ» και αφού δημιουργήσουμε την σκηνή-room «δρόμος» της βάζουμε ως σκηνικό-background το «ΔΡΟΜΟΣ».
12 «Τρέχουμε» ξανά το πρόγραμμα και περνάμε χωρίς πρόβλημα από την πρώτη στην δεύτερη σκηνή-room που δείχνει έναν ακίνητο δρόμο. Για να δημιουργήσουμε την αίσθηση της κίνησης προγραμματίζουμε το σκηνικό-background να κινείται με κατακόρυφη ταχύτητα (Vert Speed) 8.
13 Ας φτιάξουμε τώρα το αυτοκίνητό μας... Θα χρειαστούμε μια έτοιμη μορφή-sprite, που θα την εισάγουμε και θα την ονομάσουμε «κίτρινο».
14 Αφού έχουμε έτοιμη τη μορφή-sprite του αυτοκινήτου μας δημιουργούμε τον ηθοποιό-object που θα υποδυθεί τον ρόλο του αυτοκινήτου μας. τον οποίο προγραμματίζουμε όταν συμβεί (Event) να πατηθεί (Key Press) το πλήκτρο με το αριστερό βελάκι που είναι στο πληκτρολόγιο να δράσει (Action) κινούμενος αριστερά με ταχύτητα 3. Ανάλογα γίνεται ο προγραμματισμός για την κίνηση προς τα δεξιά όταν πατηθεί το δεξιό βελάκι στο πληκτρολόγιο.
15 Το επόμενο βήμα είναι να βάλουμε τον ηθοποιό-object «το δικό μου» να παίξει το ρόλο του στη σκηνή-room «δρόμος». Αυτό γίνεται με απλό κλικ πάνω στη σκηνή, στο σωστό σημείο. «Τρέχοντας» το πρόγραμμα διαπιστώνουμε ότι αφού έχουμε πατήσει το αριστερό βελάκι και το αφήνουμε, το όχημά μας συνεχίζει να κινείται αριστερά.
16 Διορθώνουμε το πρόβλημα συμπληρώνοντας στον προγραμματισμό του αυτοκινήτου μας τι πρέπει να γίνεται όταν σταματήσει να πατιέται το αριστερό βελάκι του πληκτρολογίου. Ανάλογα προγραμματίζεται να σταματά και η κίνηση προς τα δεξιά.
17 Σειρά έχουν να δημιουργηθούν και τα άλλα οχήματα που κυκλοφορούν (μόνα τους) στο δρόμο. Θα φτιαχτούν δύο, ένα μπλε που θα κινείται, με ταχύτητα 15, προς τα πάνω (στην ίδια κατεύθυνση με το δικό μας όχημα) και ένα άλλο κόκκινο που θα κινείται, με ταχύτητα 25, προς τα κάτω (στην αντίθετη κατεύθυνση με το δικό μας όχημα).
18 Τα οχήματα τοποθετούνται στη σκηνή-room:
19 «Τρέχουμε» το πρόγραμμα και διαπιστώνουμε ότι τα οχήματα κινούνται όπως τα έχουμε προγραμματίσει και φτάνοντας στο τέλος του δρόμου εξαφανίζονται (γιατί συνεχίζουν να κινούνται). Θα τα προγραμματίσουμε όταν φτάνουν στο τέλος του δρόμου (Outside room) να παίρνουν θέση (αλλαγή συντεταγμένων) στην αρχή του δρόμου
20
21 Το τελευταίο που θα δούμε πως μπορούν να προγραμματιστούν δύο ρόλοι ώστε να αλληλεπιδρούν επί σκηνής. Τι θα συμβεί α) αν το ανερχόμενο μπλε όχημα συναντήσει το δικό μας όχημα που του κλείνει τον δρόμο και β) αν το δικό μας όχημα περάσει στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και συγκρουστεί με το κατερχόμενο κόκκινο όχημα; (το β θα αφεθεί ως άσκηση στους μαθητές). Θα προγραμματίσουμε το «ανερχόμενο» όχημα-object-ηθοποιό όταν συγκρουστεί (Colision) με «το δικό μου» όχημα-object-ηθοποιό: Το «ανερχόμενο» όχημα όταν συναντά «το δικό μου» όχημα να υποχωρεί κατακόρυφα κατά 35 μονάδες σχετικά (Relative) από τη θέση στην οποία βρίσκεται.