ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΡΗΤΗΣ 2000-2006

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΡΗΤΗΣ 2000-2006 ΜΕΤΡΟ 1.2 Κοινοπραξίες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης σε τοµείς Εθνικής Προτεραιότητας Παροχή υπηρεσιών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος µέσω πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης Κωδικός Έργου: ΚΡ_22 ΠΑΡΑ ΟΤΕΟ 18 Π18 Πρωτογενή έρευνα αγοράς πεδίου και σχέδιο αξιοποίησης Τελική Έκδοση Σελίδα 1 από 28

Συγγραφείς: έσποινα Κοπανάκη ρ. Ευάγγελος Πάλλης ρ. Χαράλαµπος Μάντακας ρ. Βασίλειος Ζαχαρόπουλος ρ. Ιωάννης Κοπανάκης Γεώργιος Μαστοράκης Ευάγγελος Μαρκάκης Ανάργυρος Σιδέρης Φορείς: Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας Κρήτης Έκδοση: Τελική Μήνας Παράδοσης: Μ21 Ηµεροµηνία Παράδοσης: 31/03/08 Ενότητα Εργασίας: ΕΕ10 Copyright Κοινοπραξία ΠΑΣΙΦΑΗ, 2008 Τελική Έκδοση Σελίδα 2 από 28

Η κοινοπραξία του ΠΑΣΙΦΑΗ αποτελείται από: Εµπλοκή στο Έργο* Φορέας Συντοµογραφία Φορέα Περιφέρεια Α Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας Κρήτης KTE Κρήτη Σ ΤΕΧΝΕΤΡΟΠΙΑ ΕΠΕ ΤΝΕΤ Κρήτη Σ Ίκαρος Ραδιοτηλεοπτικές Επιχειρήσεις Α.Ε. Κρήτη TV CTV Κρήτη *Α = Ανάδοχος Σ = Συνεργαζόµενος Τελική Έκδοση Σελίδα 3 από 28

Ιστορικό Παραδοτέου Ηµεροµηνία Έκδοση Φορέας Περιγραφή Έκδοσης 10/01/08 Προσχέδιο v0.1 ΚΤΕ Κρήτης ηµιουργία 03/02/08 v0.5 ΚΤΕ Κρήτης Συγγραφή Έκθεσης 22/03/08 Τελική ΚΤΕ Κρήτης Τελική Έκθεση Τελική Έκδοση Σελίδα 4 από 28

Περίληψη Στα πλαίσια του παραδοτέου Π18 Πρωτογενή έρευνα αγοράς πεδίου και σχέδιο αξιοποίησης της Ενότητας Εργασίας 10 έχει σχεδιασθεί ένα επιχειρησιακό σχέδιο και έχει πραγµατοποιηθεί µία έρευνα πεδίου για τη διερεύνηση των τάσεων και των στάσεων απέναντι στο έργο ΠΑΣΙΦΑΗ καθώς και της εµπορικής βιωσιµότητας των του. Στο τελικό αυτό παραδοτέο έχει δοθεί έµφαση σε ένα αποτελεσµατικό επιχειρησιακό σχέδιο για την αξιοποίηση των του έργου και έχει τονιστεί η ανάγκη χρήσης της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για τη µετάδοση όχι µόνο ψηφιακών τηλεοπτικών προγραµµάτων (µπουκέτων) αλλά και διαδραστικών πολυµεσικών υπηρεσιών καθώς και υπηρεσιών ιαδικτύου µε εφαρµογή στον τουρισµό και ιδιαίτερα στις ήπιες µορφές του. Επιπλέον έχει εκτιµηθεί το αναµενόµενο µοντέλο των οικονοµικών και κοινωνικών µεταβολών από τον τουρισµό, δια µέσου της υλοποίησης του έργου και έχει τονιστεί η εξασφάλιση της αξιοποίησης των του. Τελική Έκδοση Σελίδα 5 από 28

Περιεχόµενα 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...8 1.1 Σκοπός Παραδοτέου...8 1.2 Γενική επισκόπηση...8 2 ΑΡΧΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΊΗΣΗΣ...10 2.1 Πρόταση Αξίας και Αλυσίδα Αξίας Επιχειρηµατικών Μοντέλων...11 2.1.1 Πρόταση Αξίας (Value Proposition)...11 2.1.2 Αλυσίδα Αξίας Επιχειρηµατικών Μοντέλων αξιοποίησης ευρυζωνικών υποδοµών...13 2.2 Πελατειακή Σχέση (Customer Relationship) Ανάλυση Αγοράς...15 2.2.1 Ανάλυση Αγοράς...15 2.2.2 Στρατηγικός Σχεδιασµός...16 2.2.3 Πλεονεκτήµατα Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης και Ανταγωνισµός...17 2.2.3.1 Πλεονεκτήµατα Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης...17 2.2.3.2 Ανταγωνισµός...19 2.3 Υποδοµή (Infrastructure)...20 3 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ - ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ.23 3.1 Χρηµατοοικονοµική Ανάλυση...23 3.1.1 Κόστος Τελικού Χρήστη...23 3.1.2 Κόστος Εφαρµογής Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης...24 3.1.3 Οικονοµικά Οφέλη Εφαρµογής Πλατφόρµας Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης...25 3.2 Μελέτες Περίπτωσης...26 4 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...28 Τελική Έκδοση Σελίδα 6 από 28

Λίστα Σχηµάτων Σχήµα 1: Πυραµίδα Επιχειρηµατικής Λογικής... 10 Σχήµα 2: Αλυσίδα Αξίας Επιχειρηµατικών Μοντέλων... 14 Σχήµα 3: Γενική Αρχιτεκτονική Πλατφόρµας Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης... 21 Τελική Έκδοση Σελίδα 7 από 28

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Σκοπός Παραδοτέου Ο σκοπός του παραδοτέου Π18 είναι η παρουσίαση ενός επιχειρηµατικού σχεδίου για την διερεύνηση των τάσεων και των στάσεων απέναντι στο ερευνητικό έργο ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η καθώς και την αξιοποίηση και την εµπορική βιωσιµότητα των του ως προς την παροχή πολυµεσικού και διαδικτυακού περιεχοµένου στους επισκέπτες/τουρίστες αλλά και στους µόνιµους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου µε τη χρήση της δικτυακής αρχιτεκτονικής που υλοποιήθηκε. 1.2 Γενική επισκόπηση Το ερευνητικό έργο ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. αφορά την παροχή υπηρεσιών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην ευρύτερη περιοχή της πόλης του Ηρακλείου µε τη χρήση νέων τεχνολογιών τηλεπικοινωνιών, πληροφορικής και πολυµέσων. Προτείνεται η χρήση µίας ικτυακής υποδοµής επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για τη µετάδοση του κατάλληλου πολυµεσικού περιεχοµένου που θα απευθύνεται στους επισκέπτες τουρίστες αλλά και στους κατοίκους της πόλης. Η ταξινοµηµένη και ολοκληρωµένη προβολή οπτικοακουστικού υλικού αυτού είναι ιδιαίτερα χρήσιµη όχι µόνο από την διευκόλυνση των ίδιων χρηστών αλλά και για την ολοκληρωµένη ανάδειξη όλων των αξιοθέατων της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου. Σκοπός της παρούσας εργασίας αποτελεί η εύρεση ενός επιχειρηµατικού σχεδίου που θα µοντελοποιήσει και θα αναλύσει την επιχειρηµατική πρόταση του ερευνητικού έργου ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. µε ένα συνεπή τρόπο. Η προτεινόµενη µεθοδολογία βασίζεται σε µια επισηµοποιηµένη οντολογία για επιχειρηµατικά µοντέλα τεσσάρων διατάσεων. Μέσα από τη διεξοδική ανάλυση κάθε διάστασης της οντολογίας επιχειρηµατικών µοντέλων παρουσιάζεται η δοµή της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Επίσης πραγµατοποιείται η ανάλυση της Αλυσίδας Αξίας Επιχειρηµατικών Μοντέλων αξιοποίησης ευρυζωνικών υποδοµών, όπου προτείνονται τρία επιχειρηµατικά µοντέλα καταλήγοντας στο µοντέλο Πλήρους Τηλεπικοινωνιακού Παρόχου δεδοµένου ότι το ερευνητικό αυτό έργο περιλαµβάνει και τα τρία επίπεδα εκτέλεσης. Στη συνέχεια, γίνεται µια ανάλυση αγοράς για τη διερεύνηση των τάσεων και των στάσεων για το προτεινόµενο ερευνητικό έργο καθώς και ένας στρατηγικός σχεδιασµός µέσω της έρευνας δευτερογενούς πληροφόρησης σχετικά µε τον ηλεκτρονικό τουρισµό, η οποία επιβεβαιώνει την ανάγκη χρήσης της πλατφόρµας αυτής. Παρουσιάζονται τα πλεονεκτήµατα της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης τόσο από την πλευρά του πάροχου όσο και από την πλευρά του τελικού χρήστη και προσδιορίζεται η θέση της µέσω του ανταγωνισµού µε την αναλογική καθώς και τη δορυφορική τηλεόραση. ιαπιστώνεται ότι αποτελεί µία από τις πλέον ανταγωνιστικές λύσεις ως προς την εκποµπή πολυµεσικού περιεχοµένου. Τελική Έκδοση Σελίδα 8 από 28

Πραγµατοποιείται µια χρηµατοοικονοµική ανάλυση, πρώτον ως προς το κόστος για την εφαρµογή της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για τον τελικό χρήστη καθώς και για τον πάροχο, αποδεικνύοντας ότι είναι ιδιαίτερα χαµηλό δεδοµένου ότι η εκποµπή µπουκέτων µέσω αυτής συνδυάζει την ποιότητα του υλικού που αποστέλλεται µε τη χρήση µιας ευέλικτης πλατφόρµας. εύτερον ως προς τα οικονοµικά ωφέλη που µπορεί να αποκοµίσει ένας πάροχος µέσω της διαδικασίας προβολής οποιουδήποτε οπτικοακουστικού υλικού και κυρίως µέσω των διαφηµίσεων. Τέλος, στις µελέτες περιπτώσεων παρουσιάζονται όλες οι δυνατότητες που αυτή η πρωτοποριακή τεχνολογία επιτρέπει σε ένα χρήστη µέσω της δηµιουργίας αλληλεπιδραστικών εικονικών επισκέψεων και περιηγήσεων (interactive virtual tours). Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα µε απόλυτο έλεγχο από τον υπολογιστή του να θαυµάσει οποιοδήποτε µέρος ενός εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου ακριβώς, όπως θα θαύµαζε ένα τοπίο ή εσωτερικό χώρο από ένα επιλεγµένο σηµείο, στρέφοντας το βλέµµα του ελεύθερα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, µε επιπλέον δυνατότητα προσέγγισης (zoom). Τελική Έκδοση Σελίδα 9 από 28

2 ΑΡΧΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΊΗΣΗΣ Ο όρος επιχειρηµατικό µοντέλο είναι ευρέως χρησιµοποιούµενος. Ένα επιχειρηµατικό µοντέλο δεν είναι η περιγραφή ενός σύνθετου κοινωνικού συστήµατος ως ολότητα, µε τους πρωταγωνιστές, τις σχέσεις και τις διαδικασίες του. Αντίθετα, περιγράφει τη λογική ενός επιχειρηµατικού συστήµατος για τη δηµιουργία αξίας που βρίσκεται πίσω από τις πραγµατικές διαδικασίες. Είναι µια εννοιολογική και αρχιτεκτονική εφαρµογή µίας επιχειρηµατικής στρατηγικής και η θεµελίωση των επιχειρηµατικών εφαρµογών και των Πληροφοριακών Συστηµάτων (Information Systems). Ένας άλλος ορισµός αναφέρει ως επιχειρηµατικό µοντέλο µία αρχιτεκτονική προϊόντος, υπηρεσίας, πληροφοριακής ροής, περιλαµβανοµένης µίας περιγραφής διαφόρων επιχειρηµατικών πρωταγωνιστών και των ρόλων τους, µία περιγραφή των δυνητικών επιτευγµάτων τους και µία περιγραφή των πηγών εσόδων. Μια γραφική απεικόνιση ενός επιχειρηµατικού µοντέλου παρουσιάζεται στο ακόλουθο διάγραµµα. Σχήµα 1: Πυραµίδα Επιχειρηµατικής Λογικής Με σκοπό να µοντελοποιήσουµε και να µελετήσουµε την επιχειρηµατική πρόταση του ερευνητικού έργου ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. µε ένα συνεπή τρόπο, η προτεινόµενη µεθοδολογία βασίζεται σε µια επισηµοποιηµένη οντολογία για επιχειρηµατικά µοντέλα. Μια οντολογία είναι µια αναπαράσταση µίας αντιλαµβανόµενης ιδέας ενός συγκεκριµένου τοµέα. Σύµφωνα µε την παραπάνω αναφορά, τα επιχειρηµατικά µοντέλα αποτελούνται από τέσσερα χαρακτηριστικά, την πρόταση αξίας (value proposition), την πελατειακή σχέση (customer relationship) ανάλυση αγοράς, την υποδοµή (infrastructure management) και τα χρηµατοοικονοµικά θέµατα (financials). Στην συνέχεια του κεφαλαίου αυτού θα περιγραφούν και θα αναλυθούν τα βασικά αυτά χαρακτηριστικά. Τελική Έκδοση Σελίδα 10 από 28

2.1 Πρόταση Αξίας και Αλυσίδα Αξίας Επιχειρηµατικών Μοντέλων Το πρώτο χαρακτηριστικό ενός επιχειρηµατικού µοντέλου αποτελεί η καινοτοµία του προϊόντος/υπηρεσίας, η οποία καλύπτει όλα τα θέµατα τα οποία σχετίζονται µε την προσφορά του ερευνητικού αυτού έργου. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται επίσης τα υποψήφια επιχειρηµατικά µοντέλα που µπορούν να περιγράψουν επιτυχώς το όλο πλαίσιο του ερευνητικού έργου ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. το οποίο αναφέρεται στην παροχή υπηρεσιών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην ευρύτερη περιοχή της πόλης του Ηρακλείου µε τη χρήση νέων τεχνολογιών τηλεπικοινωνιών, πληροφορικής και πολυµέσων. 2.1.1 Πρόταση Αξίας (Value Proposition) Οι δυνατότητες της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης δε βρίσκουν µόνο εφαρµογή στη µετάδοση πολλαπλών ψηφιακών τηλεοπτικών προγραµµάτων αλλά και στη δηµιουργία ευρυζωνικών υποδοµών για την παροχή προηγµένων υπηρεσιών δεδοµένων. Η προτεινόµενη δικτυακή αρχιτεκτονική αναφέρεται σε ένα επιστηµονικό αντικείµενο που είναι συναφές µε τις πολυµεσικές τεχνολογίες και απαιτεί τη συνέργια των τεχνολογιών τηλεπικοινωνιών και ευρυ-εκποµπής. Στο ερευνητικό έργο αυτό αξιοποιείται η χρήση της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για τη δηµιουργία µίας κοινής ψηφιακής τηλεοπτικής δέσµης (ψηφιακό κανάλι στα UHF) όπου οι ενδιαφερόµενοι που βρίσκονται µέσα στην περιοχή κάλυψης έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε ψηφιακά τηλεοπτικά προγράµµατα τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Οι τελικοί χρήστες µπορούν επίσης µε τη χρήση απλού Η/Υ και εφόσον βρίσκονται σε επιλεγµένα σηµεία πρόσβασης (περιοχή κάλυψης ενδιάµεσου κόµβου διανοµής) να λαµβάνουν κατά απαίτηση τις ολοκληρωµένες πολυεπίπεδες εφαρµογές ψηφιακών σφαιρικών απεικονίσεων που θα υλοποιηθούν στα πλαίσια του έργου ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η καθώς και υπηρεσίες Internet. Οι υπηρεσίες οι οποίες παρέχονται περιγράφονται στην συνέχεια αναλυτικά. Ψηφιακά Τηλεοπτικά Προγράµµατα Η παροχή πολλαπλών ψηφιακών τηλεοπτικών προγραµµάτων δεν απαιτεί την ύπαρξη καναλιού επιστροφής από την πλευρά του τελικού χρήστη. Το µπουκέτο DVB-T το οποίο εκπέµπεται στην πόλη του Ηρακλείου αποτελείται κυρίως από ψηφιακά τηλεοπτικά προγράµµατα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Αυτά τα τηλεοπτικά προγράµµατα έχουν κωδικοποιηθεί κατάλληλα σύµφωνα µε το πρότυπο MPEG-2 και είναι διαθέσιµα στους τελικούς χρήστες που διαθέτουν την απαραίτητη συσκευή λήψης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης χωρίς τη χρήση καναλιού επιστροφής. Με αυτόν το τρόπο είναι διαθέσιµο πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό σχετικά µε τους αρχαιολογικούς και πολιτιστικούς χώρους της Κρήτης στους επισκέπτες/τουρίστες της ευρύτερης περιοχής της πόλης του Ηρακλείου. Τελική Έκδοση Σελίδα 11 από 28

ιαδικτυακή Τηλεόραση Η Πλατφόρµα επίδειξης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης του έργου ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. παρέχει επίσης υπηρεσίες περιεχοµένου ιαδικτυακής τηλεόρασης το οποίο έχει κωδικοποιηθεί και διατεθεί κατάλληλα µέσω του προτεινόµενου δικτύου σε όλη την περιοχή εκποµπής στην ευρύτερη περιοχή της πόλης του Ηρακλείου. Αυτές οι υπηρεσίες περιλαµβάνουν περιεχόµενο το οποίο δηµιουργήθηκε από το οπτικοακουστικό υλικό αρχαιολογικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος και είναι διαθέσιµο στους τελικούς χρήστες µε τη χρήση ενός απλού Η/Υ και της κατάλληλης κάρτας. ιαδικτυακές υπηρεσίες πολυµέσων κατά απαίτηση. Η αρχιτεκτονική της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης δίνει τη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών κατά απαίτηση στους χρήστες που βρίσκονται µέσα στην περιοχή κάλυψης των ενδιάµεσων κόµβων διανοµής. Απαραίτητη προϋπόθεση για την παροχή διαδραστικών ιαδικτυακών υπηρεσιών είναι η ύπαρξη καναλιών επιστροφής από τους κόµβους διανοµής προς το κεντρικό σηµείο εκποµπής τα οποία µεταφέρουν τις αιτήσεις/επιβεβαιώσεις της ιαδικτυακής κίνησης. Οι συγκεκριµένες υπηρεσίες αναφέρονται σε εφαρµογές που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου οι οποίες ενσωµατώνουν τις µοναδικές στην Ελλάδα ψηφιακές σφαιρικές απεικονίσεις. Στοιχεία τουριστικού ενδιαφέροντος εκπέµπονται έτσι ψηφιοποιηµένα µε τη χρήση του προτεινόµενου δικτύου επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης και δηµιουργήθηκαν διαδραστικές εικονικές επισκέψεις και περιηγήσεις που είναι διαθέσιµες στους τελικούς χρήστες µέσω του δικτύου πρόσβασης του ενδιάµεσου κόµβου διανοµής. Οι παραπάνω υπηρεσίες αποτελούν ολοκληρωµένες και αυτόνοµες εφαρµογές λογισµικού που θα διατεθούν µε ηλεκτρονικές υπηρεσίες και υποστηρίξουν την προώθηση της φιλοσοφίας του ηλεκτρονικού τουρισµού. Οι εφαρµογές είναι απλές και φιλικές στη χρήση τους και είναι προσπελάσιµες µε τη χρήση απλών φορητών και σταθερών Η/Υ. Οι παραπάνω διαδραστικές εικονικές επισκέψεις και περιηγήσεις λειτουργούν σαν ένα πρωτοποριακό, εύχρηστο και εξαιρετικά ισχυρό εργαλείο προώθησης και προβολής των χώρων και των περιοχών που αποτυπώθηκαν, προσφέροντας µεγάλη ποσότητα πληροφορίας µε άµεση εικονική σύνδεση µε την κάθε τοποθεσία. Οι επισκέπτες / τουρίστες έχουν έτσι τη δυνατότητα µε απόλυτο έλεγχο από τον Η/Υ τους να θαυµάσουν οποιοδήποτε µέρος ενός εξωτερικού ή εσωτερικού χώρου ακριβώς όπως θα θαύµαζαν ένα τοπίο ή έναν εσωτερικό χώρο από ένα επιλεγµένο σηµείο, στρέφοντας το βλέµµα τους ελεύθερα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση µε επιπλέον δυνατότητα προσέγγισης (zoom). Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης στο ιαδίκτυο µε υψηλούς ρυθµούς µετάδοσης από τους τελικούς χρήστες που θα βρίσκονται µέσα στα όρια εκποµπής του ενδιάµεσου κόµβου διανοµής. Με αυτήν τη συµπληρωµατική δυνατότητα ο επισκέπτης µπορεί παράλληλα µε τη λήψη του πολυµεσικού και ιαδικτυακού περιεχοµένου ενηµέρωσης να αναζητήσει οποιαδήποτε διαθέσιµη πληροφορία θεωρεί απαραίτητη για το πρόγραµµα των διακοπών του. Τελική Έκδοση Σελίδα 12 από 28

2.1.2 Αλυσίδα Αξίας Επιχειρηµατικών Μοντέλων αξιοποίησης ευρυζωνικών υποδοµών Η αλυσίδα αξίας αποτελεί µία διαφορετική προσέγγιση στην ανάλυση του εσωτερικού περιβάλλοντος. Ανάλυση της επιχείρησης υπό το πρίσµα των δραστηριοτήτων που εκτελεί για την παραγωγή του προϊόντος ή της υπηρεσίας και εντοπισµός δυνατών και αδύνατων στοιχείων που οδηγούν σε αξία για τον πελάτη. Η έννοια της αξίας αντιπροσωπεύει το ποσό που οι πελάτες είναι διατεθειµένοι να δαπανήσουν για να αποκτήσουν αυτό που τους προσφέρεται. Στα πλαίσια του ερευνητικού έργου σκοπός αποτελεί η εύρεση ενός επιχειρηµατικού µοντέλου που θα περιγράφει πλήρως τις λειτουργίες και τις δυνατότητες της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Σύµφωνα µε την αλυσίδα αξίας επιχειρηµατικών µοντέλων αξιοποίησης ευρυζωνικών υποδοµών υπάρχουν τρία πιθανά επιχειρηµατικά µοντέλα τα οποία απεικονίζονται και γραφικά στο σχήµα 2: Μοντέλο Παθητικής Υποδοµής ή Ανοικτού ικτύου Επίπεδο 1. Αφορά αποκλειστικά στον παθητικό εξοπλισµό του δικτύου. Η Οντότητα ιαχείρισης της Παθητικής Υποδοµής παρέχει υπηρεσίες φυσικής σύνδεσης µεταξύ δύο οποιονδήποτε σηµείων του δικτύου. «Πελάτης» της είναι οποιαδήποτε οντότητα επιπέδου 2. Είναι επιφορτισµένη µε τη συντήρηση των φυσικών συνδέσεων (π.χ. αποκατάσταση ζηµιάς σε περίπτωση που κοπεί κάποιο καλώδιο) και την εν γένει διαχείριση του φυσικού δικτύου (π.χ. γεφυρώσεις καλωδιώσεων). Σε περίπτωση επέκτασης του δικτύου αναλαµβάνει τις εργασίες για την εγκατάσταση της νέας Παθητικής Υποδοµής. Η ιαχείριση της Παθητικής Υποδοµής του ικτύου αναλαµβάνεται από µια ανεξάρτητη οντότητα Επιπέδου 1. Στο µοντέλο αυτό ο φορέας επεµβαίνει µόνο στο κατώτερο επίπεδο της αλυσίδας αξίας. Αυτό όµως αποτελεί και το µεγαλύτερο εµπόδιο (λόγω κόστους) για έναν ευρυζωνικό πάροχο, για να εισέλθει στην αγορά. Το µοντέλο αυτό διασφαλίζει τον ανταγωνισµό σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα της αλυσίδας αξίας αφού το κόστος περιορίζεται στις επενδύσεις των παθητικών στοιχείων του δικτύου και θεωρείται εποµένως ουδέτερη για τον ανταγωνισµό. Πρόκειται για το συνηθέστερο µοντέλο που ακολουθείται σήµερα. Μοντέλο Ενεργούς Υποδοµής Επίπεδα 1 και 2. Αφορά στον ενεργό εξοπλισµό του δικτύου. Η Οντότητα ιαχείρισης/λειτουργίας Ενεργούς Υποδοµής παρέχει υπηρεσίες µεταφοράς δεδοµένων µεταξύ δύο οποιονδήποτε σηµείων του δικτύου και «πελάτης» της είναι οποιαδήποτε οντότητα επιπέδου 3. Είναι επιφορτισµένη µε την εγκατάσταση, συντήρηση και λειτουργία των ενεργών στοιχείων του δικτύου. Ο κάθε πάροχος υπηρεσιών που έχει εκµισθώσει «χωρητικότητα», ενδεχοµένως εκµισθώνει και χώρο σε κέντρα συν-εγκατάστασης (co-location) όπου τοποθετεί τη δική του ενεργό υποδοµή. Στο µοντέλο αυτό υπάρχει επέµβαση στα δύο κατώτερα επίπεδα της αλυσίδας αξίας. Τελική Έκδοση Σελίδα 13 από 28

Μοντέλο Πλήρους Τηλεπικοινωνιακού Παρόχου (Επίπεδα 1, 2 & 3). Αφορά στο ποιος έχει πρόσβαση στο δίκτυο, τις υπηρεσίες και το περιεχόµενο που προσφέρει. «Πελάτες» της είναι οι τελικοί χρήστες των ευρυζωνικών υπηρεσιών (πολίτες, τουρίστες, επιχειρήσεις, δηµόσιοι φορείς). Πάροχοι Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών και Περιεχομένου Επίπεδο 3. Παροχής Υπηρεσιών Οντότητα Διαχείρισης / Λειτουργίας Ενεργούς Υποδομής Επίπεδο 2. Ενεργή Υποδομή Οντότητα Διαχείρισης Παθητικής Υποδομής Επίπεδο 1. Παθητική Υποδομή Σχήµα 2: Αλυσίδα Αξίας Επιχειρηµατικών Μοντέλων Αξιοποίησης Ευρυζωνικών Υποδοµών Το Μοντέλο Παθητικής Υποδοµής Επίπεδο 1 όπως αναφέραµε και παραπάνω αφορά µόνο στον παθητικό εξοπλισµό της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Έχει θετική επίπτωση σε όλα τα επίπεδα του ανταγωνισµού και ξεχωρίζει το οικονοµικό ρίσκο ενός τηλεπικοινωνιακού παρόχου (hi-tech / ιδιωτικός τοµέας) από αυτό της υποδοµής (real estate / δηµόσιος τοµέας). Όµως παρατηρείται δυσκολία προσέλκυσης «πελατών της παθητικής υποδοµής», ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που διατίθενται άλλες εναλλακτικές λύσεις για την παροχή υπηρεσιών προς τους τελικούς χρήστες. Στο δεύτερο µοντέλο αυτό της Ενεργούς Υποδοµής Επίπεδο 1&2 παρουσιάζεται και εδώ θετική επίπτωση στον ανταγωνισµό στο επίπεδο των υπηρεσιών και του περιεχοµένου (επίπεδο 3). Επιτρέπει, σε µικρότερο βαθµό όµως από το προηγούµενο µοντέλο να διαµοιρασθεί το οικονοµικό ρίσκο µεταξύ δηµοσίου και ιδιωτικού τοµέα. Όµως όπως είναι φυσικό απαιτεί µεγαλύτερες επενδύσεις καθώς και την ανάπτυξη τεχνογνωσίας. Το τελευταίο Μοντέλο Πλήρους Τηλεπικοινωνιακού Παρόχου - Επίπεδα 1,2&3 ουσιαστικά αποτελεί και µια ολοκληρωµένη λύση στις ανάγκες για ευρυζωνικότητα από µία µόνο Τελική Έκδοση Σελίδα 14 από 28

οντότητα. Παρατηρούµε λοιπόν ότι το µοντέλο αυτό αποτελεί και το καταλληλότερο για την πλήρη περιγραφή του ερευνητικού έργου για την πλατφόρµα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Καλύπτει το επίπεδο της παθητικής υποδοµής µε όλο τον παθητικό εξοπλισµό που περιλαµβάνει. Προχωράει στην κάλυψη του δευτέρου επιπέδου της ενεργούς υποδοµής που ουσιαστικά αφορά στην εκποµπή πληροφοριών τουριστικού και αρχαιολογικού περιεχοµένου. Και τέλος καταλήγει στο επίπεδο παροχής υπηρεσιών σε όλους τους ενδιαφερόµενους τουρίστες καθώς και πολίτες της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου. Το µοντέλο αυτό επίσης ικανοποιεί και τις περιπτώσεις αποµονωµένων και δύσβατων περιοχών όπου µέσω µόνο µια κάρτας δικτύου είναι δυνατή η λήψη µέσω της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Στην συνέχεια του παραδοτέου αυτού παρουσιάζονται τα επίπεδα του επιχειρηµατικού µοντέλου αναλυτικά. 2.2 Πελατειακή Σχέση (Customer Relationship) Ανάλυση Αγοράς Έχοντας παρουσιάσει τη συνολική πρόταση αξίας καθώς και το επιχειρηµατικό µοντέλο το οποίο περιγράφει πλήρως την πλατφόρµα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης µπορούµε να προχωρήσουµε στην ανάλυση αγοράς που αφορά τους πελάτες στους οποίους απευθύνεται η πλατφόρµα αυτή. Στη συνέχεια µε σκοπό την επιβεβαίωση της ανάγκης χρήσης της πλατφόρµας αυτής παρουσιάζεται ο στρατηγικός σχεδιασµός µέσω µιας έρευνας δευτερογενούς πληροφόρησης. 2.2.1 Ανάλυση Αγοράς Στις µέρες µας η ανάγκη του ταξιδιού για κάθε άνθρωπο αποτελεί αναπόσπαστο κοµµάτι της ύπαρξης του γιατί µέσα από αυτό προάγει τον ίδιο του τον εαυτό. Στον αναπτυγµένο κόσµο οι άνθρωποι ταξιδεύουν αρκετά συχνά για διάφορους λόγους. Ψυχαγωγικά ταξίδια, ταξίδια αναψυχής, περιπέτειας, ταξίδια επαγγελµατικά αποτελούν µόνο ένα δείγµα. Λόγω των πολλών αναγκών και ετερογενών απαιτήσεων, ο τουρισµός αποτελεί µια βιοµηχανία µε πολλές ιδιαιτερότητες, αφού σίγουρα καµία λύση δεν µπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες. Από την άλλη µεριά, πρόκειται για µία βιοµηχανία υπηρεσιών στην οποία ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει καθοριστικό ρόλο στην πελατειακή εµπειρία και ικανοποίηση. Η τουριστική βιοµηχανία αποτελεί µία από τις µεγαλύτερες του κόσµου, µε την Ευρώπη να κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο τουρισµός αντιστοιχεί σε ένα σηµαντικό ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προιόντος. Η ψηφιακή τεχνολογία και η ψηφιακή τηλεόραση θα µπορούσαν να λειτουργήσουν καταλυτικά στη συµπεριφορά του πελάτη της αγοράς της τουριστικής βιοµηχανίας, οδηγώντας πολλές φορές τις εξελίξεις στο χώρο. Η τεχνολογία, όµως, µπορεί επίσης να δώσει στην τουριστική βιοµηχανία τα εργαλεία για να µπορέσει να ανταποκριθεί και να Τελική Έκδοση Σελίδα 15 από 28

ικανοποιήσει την πελατειακή ζήτηση. Η διάθεση και παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών ενηµέρωσης µε τη χρήση µελλοντικών δικτύων εύκολα υλοποιήσιµων θα αποτελέσουν σηµαντικά στοιχεία για την ανάπτυξη του τουρισµού και τη βελτίωση αυτών των παρεχόµενων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες οι οποίοι θα µπορούν να ενηµερώνονται εύκολα και γρήγορα για τους τουριστικούς προορισµούς και τα τοπικά στοιχεία της ευρύτερης περιοχής που έχουν ήδη επισκεφθεί. Στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου υπάρχει πλήθος αξιοθέατων τόσο τουριστικού όσο και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Η περιοχή είναι πλούσια σε αρχαιολογικά αξιοθέατα, ιστορικά µνηµεία, θρησκευτικά µνηµεία, φυσικά αξιοθέατα και µουσεία. Η επίσκεψη αυτών αποτελεί βασικό σκοπό των τουριστών αλλά και τον ίδιων των κατοίκων της περιοχής γεγονός που έχει αποδειχτεί από την µέχρι τώρα επισκεψιµότητα των χώρων αυτών. Οι εκάστοτε επισκέπτες µέχρι τώρα µπορούσαν να αντλήσουν πληροφορίες είτε µε παραδοσιακούς τρόπους όπως για παράδειγµα από τουριστικά βιβλία είτε αναζητώντας αυτές µέσω του διαδικτύου. Η ταξινοµηµένη και ολοκληρωµένη προβολή υλικού που αφορά τα αξιοθέατα αποτελεί ένα θέµα που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η πλατφόρµα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης αποτελεί το µέσο µε το οποίο οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να έχουν πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες. Οι τελικοί χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα λήψης του πολυµεσικού αυτού υλικού είτε µέσω του τηλεοπτικού τους δέκτη χρησιµοποιώντας συσκευές set-topbox είτε µέσω ενός απλού Η/Υ κάνοντας χρήση των κατάλληλων καρτών επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. 2.2.2 Στρατηγικός Σχεδιασµός Με σκοπό την επιβεβαίωση της ανάγκης χρήσης της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για την παροχή υπηρεσιών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στα πλαίσια του παραδοτέου Π02 Ανάγκες παροχής οπτικοακουστικού περιεχοµένου και ιαδυκτιακών πληροφοριών ενηµέρωσης πραγµατοποιήθηκε έρευνα δευτερογενούς πληροφόρησης σχετικά µε τον ηλεκτρονικό τουρισµό καθώς και έρευνα πεδίου (ποσοτική έρευνα) υπό την µορφή ερωτηµατολογίων σε ένα µεγάλο δείγµα Ελλήνων και αλλοδαπών τουριστών/επισκεπτών της Κρήτης. Η έρευνα που πραγµατοποιήθηκε µε τη µορφή ερωτηµατολογίου µέσω της ανάλυσης και απεικόνισης των διαγραµµάτων αντλήθηκαν πολύτιµες πληροφορίες, εκτιµήσεις και συµπεράσµατα, τα οποία επαλήθευσαν µία τάση των τουριστών αλλά και των ντόπιων για την αποδοχή της λήψης υπηρεσιών ενηµέρωσης µε τη χρήση µελλοντικών δικτύων επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης µε απλές συσκευές (αποκωδικοποιητές DVB-T) και Η/Υ στην περιοχή εκποµπής του ψηφιακού τηλεοπτικού σήµατος. Οι παρατηρήσεις όµως, από ορισµένα διαγράµµατα είναι εύγλωττες και ως προς τα συναγόµενα συµπεράσµατα αφού η αποδοχή αξιοποίησης δικτύων ψηφιακής τηλεόρασης τεκµηριώνεται από πολλαπλά πλεονεκτήµατα συγκεκριµένων δικτύων για την παροχή πλούσιου οπτικοακουστικού περιεχοµένου σε µεγάλες γεωγραφικές περιοχές δίνοντας τη δυνατότητα πρόσβασης σε µονόδροµες και αµφίδροµες υπηρεσίες µε τη χρήση απλών αποκωδικοποιητών και κατάλληλων καρτών που Τελική Έκδοση Σελίδα 16 από 28

θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν εύκολα από όλους τους τελικούς χρήστες (τεχνολογικά έµπειρους και άπειρους). Συνεπώς, το ερευνητικό έργο ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. µπορεί να θεωρηθεί ως ένα ανερχόµενο και στρατηγικό κανάλι διανοµής όπου µπορεί να παρέχει πλούσιο οπτικοακουστικό περιεχόµενο σε µεγάλες γεωγραφικές περιοχές δίνοντας τη δυνατότητα πρόσβασης σε µονόδροµες και αµφίδροµες υπηρεσίες µε τη χρήση απλών αποκωδικοποιητών και κατάλληλων καρτών που θα µπορούν να χρησιµοποιηθούν εύκολα από όλους τους τελικούς χρήστες (τεχνολογικά έµπειρους και άπειρους). Επιπλέον τα δίκτυα ψηφιακής τηλεόρασης µπορούν να αξιοποιηθούν ακόµα και σε αποµακρυσµένες περιοχές όπου δεν υπάρχει ακόµα η δικτυακή υποδοµή για την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών στους κατοίκους/επισκέπτες των συγκεκριµένων περιοχών δηµιουργώντας µε αυτόν το τρόπο υποδοµές µε πολύ χαµηλό κόστος. 2.2.3 Πλεονεκτήµατα Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης και Ανταγωνισµός 2.2.3.1 Πλεονεκτήµατα Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση αποτελεί µια νέα τεχνολογική πραγµατικότητα στη χώρα µας, µε όλα τα πλεονεκτήµατα, που αυτή έχει, από την ποιότητα των προγραµµάτων, µέχρι και την ποιότητα του ήχου και της εικόνας. Τα πλεονεκτήµατα της επίγεια ψηφιακής τηλεόρασης εξετάζονται τόσο από τη µεριά του παρόχου όσο και από τη µεριά τελικού χρήστη: Πλεονεκτήµατα από την πλευρά του παρόχου: Χαµηλότερη ισχύς εκποµπής. Αυτό είναι αποτέλεσµα της ευαισθησίας λήψης, καθώς και της δυνατότητα διόρθωσης των λαθών από τον δέκτη του τηλεθεατή για την αποτύπωση της τελικής εικόνας. Λόγω της τέλειας λήψης (χωρίς άλλου είδους παρεµβολές) γίνεται χρήση της µικρότερης απαιτούµενης ισχύος που δίνει η θεωρία της ψηφιακής τεχνολογίας, χωρίς να αλλάζει αυτό στην πράξη. Στην ψηφιακή τηλεόραση ο τηλεθεατής από κάποιο επίπεδο λήψης και πάνω έχει τέλεια εικόνα, χωρίς τη δυνατότητα αύξησης της ποιότητάς της από τον πάροχο µε την αύξηση της ισχύος εκποµπής. O µειωµένος λόγος σήµατος προς θόρυβο, σε σύγκριση µε την αναλογική τηλεόραση, επιτρέπει τη µείωση της εκπεµπόµενης ισχύος περίπου κατά 30 db (1000 φορές), ώστε να έχουµε την ίδια ποιότητα εικόνας. Το γεγονός αυτό σηµαίνει οικονοµία φάσµατος συχνοτήτων, αφού την ίδια συχνότητα µπορούµε να την ξαναχρησιµοποιήσουµε σε µικρότερη απόσταση. υνατότητα εκποµπής σε όλη τη χώρα από µία συχνότητα, και µάλιστα αθροιστικά αυτό να µεταφράζεται σε καλύτερο σήµα στον δέκτη του τηλεθεατή. Τελική Έκδοση Σελίδα 17 από 28

Αυτό αποτελεί ίσως και τη µεγαλύτερη τεχνικής φύσεως διαφορά της ψηφιακής από την αναλογική εκποµπή Ευέλικτες τεχνικές πολυπλεξίας των ψηφιακών συστηµάτων, που επιτρέπουν την συνύπαρξη πολλών προγραµµάτων και υπηρεσιών επιλεγόµενης ποιότητας και ευκρίνειας. Μέχρι τώρα, κάθε συχνότητα των VHF ή των UHF µετέδιδε ένα µόνο τηλεοπτικό πρόγραµµα. Στην ψηφιακή τηλεόραση χωράνε πολλαπλά προγράµµατα, ανάλογα και µε τη συµπίεση που εφαρµόζει σε καθένα από αυτά ο πάροχος. Με τον τρόπο αυτόν µπορεί ο κάθε τηλεοπτικός σταθµός να δηµιουργήσει ένα µικρό πακέτο καναλιών από ένα δίκτυο που µέχρι τώρα µετέδιδε ένα πρόγραµµα. Χαµηλότερο κόστος µετάδοσης κωδικοποιηµένης εκποµπής προγραµµάτων. Το κόστος µετάδοσης προγραµµάτων κωδικοποιηµένης εκποµπής είναι µικρότερο στην ψηφιακή τηλεόραση απ ό,τι στην αναλογική. Στην ψηφιακή εκποµπή η κωδικοποίηση γίνεται στην πηγή του stream µέσα στον τηλεοπτικό σταθµό. υνατότητα µετάδοσης ψηφιακών υπηρεσιών πέραν των τηλεοπτικών προγραµµάτων. Οι βασικότερες από αυτές είναι υπηρεσία υποτιτλισµού σε πολλές γλώσσες, ηλεκτρονικού οδηγού προγράµµατος και νέας µορφής teletext µε πληροφορίες και ειδήσεις. Επίσης µπορεί να γίνει µετάδοση ραδιοφωνικών σταθµών, καθώς και Ιnternet σε κάποιες περιπτώσεις. ιαµοιρασµός κόστους επίγειας µετάδοσης. Στην περίπτωση που κάποιοι µικροί πάροχοι τηλεοπτικών προγραµµάτων θελήσουν να έρθουν σε επαφή, µπορούν να µεταδώσουν το πρόγραµµά τους πανελλαδικά µε το ¼ του κόστους της αναλογικής εκποµπής. Ευέλικτη αρχιτεκτονική των ψηφιακών συστηµάτων που επιτρέπει την ύπαρξη πολλών προγραµµάτων και υπηρεσιών επιλεγόµενης ποιότητας και ευκρίνειας σε µία µόνον δυφιορροή. Ικανότητα συντάξεως και επεξεργασίας, στο δέκτη µετά τη λήψη µέσω αλγορίθµων ψηφιακής επεξεργασίας (digital image post-processing), όπως είναι η κοπή της εικόνας, η παραποµπή, η αυξοµείωση του µεγέθους, η αφαίρεση θορύβου. Εύκολος εµπλουτισµός των τηλεοπτικών προγραµµάτων µέσω τυποιηµένων αρχιτεκτονικών (π.χ. MHP, OpenTV) µε τοπικές εφαρµογές. Μεταβλητή ταχύτητα (bit rate) εκποµπής, ανάλογα µε τις απαιτήσεις ποιότητας του προγράµµατος. Αύξηση του κέρδους πολυπλεξίας (multiplexing gain). Ενσωµάτωση διαφόρων πολυµεσικών εφαρµογών και υπηρεσιών δεδοµένων, όπως αµφίδροµων υπηρεσιών και διαδικτυακής πρόσβασης σε µια κοινή ψηφιακή πλατφόρµα, µε προϋπόθεση ότι υπάρχει διαθέσιµο κανάλι επιστροφής (reverse path). Τελική Έκδοση Σελίδα 18 από 28

Πλεονεκτήµατα από την πλευρά του τελικού χρήστη: Ποιότητα εικόνας. Είναι ίσως η βασικότερη αλλαγή στα µάτια του τηλεθεατή από τη µετάβαση στην ψηφιακή λήψη. Ιδιαίτερα στο νησιωτικό σύµπλεγµα της Ελλάδας και κατά συνέπεια και στην Κρήτη η διαφορά θα είναι τεράστια, αν τα τηλεοπτικά προγράµµατα αρχίσουν το ένα µετά το άλλο να µεταδίδουν το πρόγραµµά τους ψηφιακά. Η θάλασσα, δυστυχώς, προκαλεί πολλά προβλήµατα στη λήψη των σηµάτων από τους κατοίκους των περιοχών αυτών. Η εικόνα δεν έχει ποτέ σταθερή ποιότητα µέσα στη µέρα και πολλές φορές δεν είναι καν προς παρακολούθηση. Ευκολότερη λήψη. Ενώ στην αναλογική τηλεόραση απαιτείται συνήθως jagi ή panel κεραία λήψης, στην ψηφιακή είναι αρκετή µία µικρή omni (κυκλικής λήψης). Στις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις δεν χρειάζεται να γίνει απολύτως καµία αλλαγή για τη λήψη της ψηφιακής τηλεόρασης. Μετά τη µετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή, τα πράγµατα θα είναι για όλους πιο εύκολα στο θέµα της λήψης. Χαµηλότερου κόστους και µεγέθους δέκτες. Ένας ψηφιακός δέκτης επίγειας τηλεόρασης χωράει πλέον σε ένα κουτάκι µεγέθους αναπτήρα (USB stick για ηλεκτρονικό υπολογιστή) και αναµένεται οι τιµές τους να παρουσιάσουν σηµαντική πτώση. Μετρήσεις ποιότητας λήψης από τον δέκτη του τηλεθεατή. Αυτό είναι κάτι που βοηθά πολύ τον χρήστη στη ρύθµιση της κεραίας λήψης. Κάθε ψηφιακός δέκτης έχει εµφανή µέτρηση του επιπέδου λήψης, καθώς και της ποιότητας λήψης. Στην αναλογική τηλεόραση δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο παρά µόνο η εικόνα από µόνη της λειτουργούσε κάποιες στιγµές ως αναφορά ποιότητας λήψης. Επιπλέον ψηφιακές υπηρεσίες στη διάθεση του τηλεθεατή. Βασική υπηρεσία είναι ο ηλεκτρονικός οδηγός προγράµµατος (EPG). Ο τηλεθεατής γνωρίζει πλέον τι παρακολουθεί, αλλά και τι θα ακολουθήσει µετά, κατά τη διάρκεια της ηµέρας στο πρόγραµµα του τηλεοπτικού σταθµού. 2.2.3.2 Ανταγωνισµός Τη δεδοµένη χρονική στιγµή στην ευρύτερη αγορά µεθόδων για παροχή τηλεόρασης προς τους τελικούς χρήστες υπάρχουν διαθέσιµες η αναλογική επίγεια τηλεόραση που είναι και η πιο διαδεδοµένη, η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση και η δορυφορική. Θέλοντας στο σηµείο αυτό να εξετάσουµε κατά πόσο η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση αποτελεί την πιο ανταγωνιστική επιλογή συγκρίνουµε τις τρεις διαθέσιµες αρχιτεκτονικές. Πλεονεκτήµατα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης σε σχέση µε την αναλογική: Περισσότερα κανάλια στην περιοχή UHF (σε ένα αναλογικό κανάλι των 8 MHz αντιστοιχούν 4-6 ψηφιακά προγράµµατα). Εξοικονόµηση συχνοτήτων (λόγω SFN) ο σηµερινός χάρτης συχνοτήτων δεν παρουσιάζει καµία χρηστικότητα. Τελική Έκδοση Σελίδα 19 από 28

υνατότητα παροχής Internet και ικτυακών υπηρεσιών. υνατότητα αµφιδροµότητας (ο παθητικός τηλεθεατής µετασχηµατίζεται σε ενεργό). Καλύτερη ποιότητα ήχου (Dolby Surround). υνατότητα παροχής σε κινούµενους χρήστες (π.χ. σε µέσα µαζικής µεταφοράς και για διαφηµίσεις). Μετρήσεις ακροαµατικότητας µε ακρίβεια και όχι extrapolation (λόγω καναλιού επιστροφής). Επιλεκτική διαφήµιση ανάλογα µε τα ενδιαφέροντα του τηλεθεατή. Μειονεκτήµατα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης σε σχέση µε την αναλογική επίγεια: Από τεχνική άποψη δεν υπάρχουν µειονεκτήµατα παρά µόνο από την άποψη της αγοράς. Χρέωση τηλεθεατή (συνδροµητική) η οποία όµως δεν είναι υποχρεωτική. υσκολία στο µεταβατικό στάδιο όπου το πρόγραµµα εκπέµπεται και αναλογικά και ψηφιακά. Με την σηµερινή πληθώρα τηλεοπτικών εκποµπών δεν γνωρίζουµε πόσο εύκολα θα πεισθεί ο τηλεθεατής να αγοράσει ψηφιακό δέκτη. Πλεονεκτήµατα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης σε σχέση µε την δορυφορική: Στην επίγεια χρησιµοποιείται η ίδια υποδοµή (κεραία, καλώδιο καθόδου). εν χρειάζεται εθνική πλατφόρµα αλλά τοπική. Ανεξαρτητοποίηση των τηλεοπτικών σταθµών (ιδίως των µικρών). εν απαιτείται υψηλό κόστος ενοικίου στον δορυφόρο. Μεγαλύτερη ταχύτητα στο Internet (η καθυστέρηση του δορυφόρου είναι µεγάλη και µειώνει την ταχύτητα πρόσβασης). Βέβαια, η περιοχή κάλυψης για την επίγεια ψηφιακή τηλεόραση είναι τοπική σε αντίθεση µε αυτή του δορυφόρου που είναι εθνική. Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση παρουσιάζει κάποια µικρά µειονεκτήµατα σε σχέση µε τις άλλες δυο µεθόδους. Παρά το γεγονός αυτό και σε συνδυασµό µε τα πλεονεκτήµατα που αναφέραµε µπορούµε να συµπεράνουµε ότι αποτελεί µια από τις πλέον ανταγωνιστικές λύσεις ως προς την εκποµπή πολυµεσικού περιεχοµένου που στο συγκεκριµένο ερευνητικό έργο είναι η παροχή υπηρεσιών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. 2.3 Υποδοµή (Infrastructure) Η δικτυακή υποδοµή επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης µέσω της οποίας παρέχονται στους τελικούς χρήστες οι διαδραστικές εφαρµογές σφαιρικών απεικονίσεων του έργου ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. παρουσιάζεται στο Σχήµα 3. Οι λειτουργικές και τεχνικές προδιαγραφές της αρχιτεκτονική αυτής παρατίθενται στα παραδοτέα Π01, Π03 και Π04 και αποτελείται από δύο βασικά υποσυστήµατα: α) το κεντρικό σηµείο εκποµπής και β) δύο ενδιάµεσους Τελική Έκδοση Σελίδα 20 από 28

κόµβους διανοµής (Cell Main Nodes, CMNs) οι οποίοι βρίσκονται µέσα στην περιοχή κάλυψης DVB-T. Το κεντρικό σηµείο εκποµπής βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Τεχνολογικής Έρευνας Κρήτης και οι δύο ενδιάµεσοι κόµβοι διανοµής βρίσκονται σε επιλεγµένα σηµεία µέσα στην πόλη του Ηρακλείου. Κάθε ενδιάµεσος κόµβος δίνει τη δυνατότητα σε έναν αριθµό τελικών χρηστών (γεωγραφικά κοντά στον κόµβο) να έχουν πρόσβαση στις εφαρµογές σφαιρικών απεικονίσεων που προσφέρονται από το δίκτυο επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Οι συγκεκριµένες εφαρµογές είναι αποθηκευµένες σε έναν εξυπηρετητή στο κεντρικό σηµείο εκποµπής και εκπέµπονται ενθυλακωµένες µέσα στο κοινό ψηφιακό µπουκέτο σε όλη την περιοχή µετάδοσης µαζί µε τα πολλαπλά ψηφιακά τηλεοπτικά προγράµµατα. Η εκποµπή του µπουκέτου πραγµατοποιείται σύµφωνα µε το πρότυπο DVB-T και κάθε τελικός χρήστης λαµβάνει αυτές τις διαδικτυακές υπηρεσίες ενηµέρωσης τουριστικού ενδιαφέροντος µέσω του ενδιάµεσου κόµβου διανοµής στον οποίο είναι συνδεδεµένος ενώ παράλληλα µπορεί να λαµβάνει τα πολλαπλά ψηφιακά προγράµµατα από το κανάλι των UHF µε τη χρήση συσκευής set-top-box /αποκωδικοποιητής DVB-T. Σχήµα 3: Γενική Αρχιτεκτονική Πλατφόρµας Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης Τελική Έκδοση Σελίδα 21 από 28

Η δικτυακή αυτή αρχιτεκτονική περιλαµβάνει 4 βασικά στοιχεία: Το Κεντρικό Σηµείο Εκποµπής (αρχιτεκτονική δικτύου και αλυσίδα εκποµπής DVB-T) 1. Λαµβάνει τη ιαδικτυακή κίνηση (αιτήσεις) των τελικών χρηστών από τα κανάλια επιστροφής των ενδιάµεσων κόµβων διανοµής. 2. Εκπέµπει µία κοινή ροή µεταφοράς στα UHF η οποία µεταφέρει όλη τη ιαδικτυακή κίνηση που προορίζεται για τους ενδιάµεσους κόµβους διανοµής στην περιοχή εκποµπής µαζί µε τα πολλαπλά ψηφιακά τηλεοπτικά προγράµµατα. Ο Ενδιάµεσος Κόµβος ιανοµής 1. Αποτελεί τη διεπαφή του κοινού δικτυακού κορµού Ethernet που δηµιουργεί το κανάλι DVB-T µε το κεντρικό σηµείο εκποµπής (πάροχος υπηρεσιών/πολυµεσικού- ιαδικτυακού υλικού) και των τελικών χρηστών/επισκεπτών στην πόλη. 2. ροµολογεί τη ιαδικτυακή κίνηση κατάλληλα µε τη χρήση τριών διεπαφών (δίκτυο πρόσβασης, κανάλι επιστροφής, διεπαφή λήψης UHF). Το Κανάλι Επιστροφής 1. Μεταφέρει τη ιαδικτυακή κίνηση/αιτήσεις, επιβεβαιώσεις των τελικών διαδραστικών χρηστών για την παροχή υπηρεσιών κατά απαίτηση. Εξοπλισµός Τελικού Χρήστη λαµβάνει τις ιαδραστικές και τις µονόδροµες υπηρεσίες που προσφέρονται µε τη χρήση του δικτύου επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης µε τη χρήση του ακόλουθου εξοπλισµού: 1. Εξοπλισµός λήψης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για τηλεοπτική συσκευή 2. Εξοπλισµός λήψης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για Η/Υ (φορητό και σταθερό) 3. Εξοπλισµός διασύνδεσης σε σηµείο ασύρµατης πρόσβασης (Hot Spot) για Η/Υ (φορητό και σταθερό) Από την παραπάνω περιγραφή παρατηρούµε ότι η υποδοµή της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης αποτελεί µια κλασική, ευέλικτη και εύκολα εφαρµόσιµη δοµή. Ένας χρήστης για να του παραχθούν οι υπηρεσίες της ψηφιακής τηλεόρασης αρκεί να βρίσκεται στην περιοχή κάλυψης και να έχει στη διάθεσή του ένα ηλεκτρονικού υπολογιστή µε την απαραίτητη κάρτα δικτύου. Τελική Έκδοση Σελίδα 22 από 28

3 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ - ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ 3.1 Χρηµατοοικονοµική Ανάλυση Τελευταίο χαρακτηριστικό του οντολογικού µοντέλου αποτελεί η χρηµατοοικονοµική ανάλυση της εφαρµογής της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Αποτελείται από δυο µέρη. Το κόστος που αφορά τον τελικό χρήστη καθώς και το κόστος του εκάστοτε παρόχου της πλατφόρµας αυτής. Πέρα όµως από κόστος υλοποίησης της πλατφόρµας αυτής υπάρχούν και τα έσοδα τα οποία θα προκύψουν για τον εκάστοτε πάροχο τα οποία και θα παρουσιαστούν στη συνέχεια. 3.1.1 Κόστος Τελικού Χρήστη Όπως αναφέραµε στις παραπάνω ενότητες οι τελικοί χρήστες της συγκεκριµένης εφαρµογής είναι τόσο οι τουρίστες της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου όσο και οι ντόπιοι κάτοικοι. Σκοπός των τελικών χρηστών αποτελεί η αποκόµιση πληροφοριών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ώστε να διευκολυνθεί η περιήγησή τους στα αξιοθέατα της περιοχής. Ένας χρήστης µπορεί να λάβει τις διαδραστικές και τις µονόδροµες υπηρεσίες που προσφέρονται µε τη χρήση του δικτύου επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης διαθέτοντας ένα από τους ακόλουθα είδη εξοπλισµού: 1. Εξοπλισµός λήψης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για τηλεοπτική συσκευή 2. Εξοπλισµός λήψης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για Η/Υ (φορητό και σταθερό) 3. Εξοπλισµός διασύνδεσης σε σηµείο ασύρµατης πρόσβασης (Hot Spot) για Η/Υ (φορητό και σταθερό) Τα παραπάνω παρατηρούµε ότι αποτελούν είδη εξοπλισµού ευρέος χρησιµοποιούµενα. Ένας χρήστης που στην προκειµένη περίπτωση είναι ένας τουρίστας µπορεί να κατευθυνθεί στα σηµεία εκείνα στα οποία υπάρχει διαθέσιµος ο αντίστοιχος εξοπλισµός και να λάβει υπηρεσίες κατά απαίτηση µέσω µιας τηλεοπτικής συσκευής ή ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ο τελικός χρήστης χρησιµοποιώντας µία µόνο διεπαφή (ασύρµατη κάρτα δικτύου) επικοινωνίας µε τον πάροχο των υπηρεσιών (αρχιτεκτονική δικτύου επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης) έχει τη δυνατότητα λήψης περιεχοµένου µε τη χρήση ενός απλού Η/Υ. Μία τέτοια διάταξη µπορεί επίσης να χρησιµοποιηθεί σε αποµακρυσµένες περιοχές όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης σε ευρυζωνικές υπηρεσίες επεκτείνοντας έτσι τις δικτυακές υποδοµές µε τη χρήση της τεχνολογίας DVB-T. Από τα παραπάνω συµπεραίνουµε ότι το τελικό κόστος για ένα χρήστη είναι πολύ µικρό µιας και ο εξοπλισµός ο οποίος απαιτείται είναι στην διάθεση των περισσοτέρων. Ακόµη και οι τουρίστες οι οποίοι δεν διαθέτουν τον αντίστοιχο εξοπλισµό κατά την διάρκεια των διακοπών τους µπορούν κατευθυνόµενοι στην περιοχή εκποµπής µέσω µιας τηλεοπτικής συσκευής ή Τελική Έκδοση Σελίδα 23 από 28

ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή να αναζητήσουν πληροφορίες αρχαιολογικού και τουριστικού περιεχοµένου. 3.1.2 Κόστος Εφαρµογής Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση στην Ελλάδα είναι γεγονός και θα αλλάξει το τηλεοπτικό τοπίο. Όπως προαναφέρθηκε, ψηφιακό είναι το σήµα το οποίο για την παραγωγή και την µετάδοση του χρησιµοποιούµε ένα κώδικα που έχει βάση το 0 (µηδέν) και το 1 (ένα). Με τη βοήθεια αυτού του κώδικα µεταφέρουµε τηλεοπτικά σήµατα έχοντας άριστη ποιότητα στην εικόνα του τηλεοπτικού δέκτη και υψηλή ευκρίνεια. Το µεγαλύτερο πλεονέκτηµα τους όµως είναι ότι µπορούµε να έχουµε περισσότερα τηλεοπτικά κανάλια, στον ίδιο χώρο συχνοτήτων (σε σχέση µε την αναλογική µετάδοση τηλεοπτικών σηµάτων). Και αυτό γίνεται µε την χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και µε ειδικούς αλγόριθµους που επιτρέπουν την συµπίεση πολλών καναλιών σε µία µόνο συχνότητα εκποµπής. Με αυτό τον τρόπο δηµιουργούνται τα «ψηφιακά µπουκέτα», όπως ακριβώς συµβαίνει και στην δορυφορική ψηφιακή τηλεόραση. Η Κεραία Οποιασδήποτε καλής ποιότητας κεραία τύπου πλέγµατος ή YAGI, είναι κατάλληλη για τη λήψη. Σε αυτόν το τύπο κεραίας, συµπεριλαµβάνονται οι περισσότερες κεραίες που χρησιµοποιούνται ήδη για τη λήψη της αναλογικής τηλεόρασης (στη µπάντα UHF). Άρα, δεν θα χρειάζονται µεγάλες αλλαγές. Η Τηλεόραση Ακόµα και αν υπάρχει διάθεση τελευταίας τεχνολογίας ψηφιακή τηλεόραση, θα είναι αδύνατο να λαµβάνονται τα ψηφιακά σήµατα. Καµία τηλεόραση από τις υπάρχουσες (εκτός αν διαθέτει ειδικό tuner) δεν µπορεί να αναπαράγει τα ψηφιακά σήµατα. Τα tuners των τηλεοράσεων σε µεγάλη πλειοψηφία (σχεδόν όλα) είναι σχεδιασµένα για τη λήψη µόνο αναλογικών σηµάτων, γι αυτό για να µπορέσουν να προβάλλουν τα ψηφιακά σήµατα, χρειάζονται ειδικό δέκτη. Ο έκτης Τα νέα κανάλια χρησιµοποιούν µία νέα ψηφιακή τεχνολογία, η οποία ονοµάζεται DVB-T (Digital Video Broadcasting Terrestrial) στα ελληνικά σηµαίνει Ψηφιακή Εκποµπή Βίντεο Επίγεια. Για να λάβουµε την εκποµπή αυτών των ψηφιακών καναλιών απαιτείται ένας ειδικός δέκτης. Ο δέκτης είναι µια συσκευή, η οποία θα πάρει το ψηφιακό σήµα από την κεραία, θα το επεξεργαστεί (στην πραγµατικότητα θα το αποκωδικοποιήσει),και θα το µετατρέψει στην έξοδο του σε σήµα κατανοητό για την τηλεόραση. Ο δέκτης αυτός λέγεται δέκτης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Μόνο µε αυτόν τον τρόπο, µπορεί να γίνει η λήψη των νέων καναλιών, εποµένως κρίνεται απαραίτητη η αγορά δέκτη. Ήδη στην αγορά, υπάρχουν πολλοί δέκτες, οι οποίοι κατατάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες: Τελική Έκδοση Σελίδα 24 από 28

o Οι απλοί επίγειοι ψηφιακοί δέκτες: Όπως λέει και το όνοµα τους, είναι απλοί δέκτες, οι οποίοι κάνουν ακριβώς την εργασία που αναφέραµε παραπάνω. Μετατρέπουν δηλαδή το ψηφιακό σήµα, σε σήµα κατανοητό για οποιαδήποτε τηλεόραση. o Οι Combo δέκτες: Οι Combo δέκτες, εκτελούν συνδυάσθηκες εργασίες. Μπορούν δηλαδή, εκτός από τα επίγεια ψηφιακά σήµατα, να αποκωδικοποιήσουν και δορυφορικά. Οι τηλεοράσεις µε ενσωµατωµένο ψηφιακό δέκτη: Όσοι δεν επιθυµούν πολλά κουτιά και καλώδια στο χώρο τους µπορούν να καταφύγουν στη λύση της τηλεόρασης µε ενσωµατωµένο ψηφιακό δέκτη (εκτός του αναλογικού).η λύση είναι σαφώς ακριβότερη. Τη λήψη µε ενσωµατωµένο tuner, την έχουµε συνηθίσει από τα αναλογικά χρόνια, τα οποία οδεύουν προς την σταδιακή εξαφάνιση. Μέχρι το 2012, όλο το ελληνικό τηλεοπτικό τοπίο θα είναι ψηφιακό, εποµένως, όλοι θα αναγκαστούν να αλλάξουν τηλεοράσεις ή να αγοράσουν δέκτη. o Οι κάρτες για PC (PCI ή USB): Όσοι ενδιαφέρονται για τον υπολογιστή, υπάρχει πάντα η λύση µιας τηλεοπτικής κάρτας DVB-T, που µπορεί να είναι είτε εσωτερική PCI είτε εξωτερική συσκευή USB. Από τα παραπάνω λοιπόν παρατηρούµε ότι το κόστος για την υλοποίηση της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης αποτελεί και το χαµηλότερο δυνατό. Η εκποµπή µπουκέτων µέσω της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης συνδυάζει την ποιότητα του υλικού που αποστέλλεται µε τη χρήση µιας ευέλικτης πλατφόρµας. 3.1.3 Οικονοµικά Οφέλη Εφαρµογής Πλατφόρµας Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης Η παροχή υπηρεσιών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος µέσω πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης µπορεί να αποτελέσει µια ιδιαίτερα κερδοφόρα επένδυση. Παρά τα κόστη που αναφέραµε παραπάνω για την εφαρµογή της πλατφόρµας τα οφέλη που µπορεί να αποκοµίσει ο εκάστοτε πάροχος µε σωστή διαχείριση µπορεί να είναι σηµαντικά. Στο συγκεκριµένο ερευνητικό έργο η πλατφόρµα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης εφαρµόστηκε για την παροχή υπηρεσιών τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ως στοχευµένοι πελάτες παρουσιάζονται τόσο οι τουρίστες όσο και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου. Ανάλογα µε τις υπηρεσίες που µπορεί να παρέχει η πλατφόρµα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης όσον αφορά την εκποµπή πολυµεσικού υλικού, είναι δυνατή και η ταυτόχρονη εκποµπή διαφηµίσεων ανάλογου περιεχοµένου. Όπως είναι γνωστό στις µέρες µας ένα σηµαντικό επενδυτικό χρηµατικό ποσό δαπανάται σε διαφηµίσεις µια και αποτελούν κύρια πηγή για την αύξηση των κερδών τους. Στην συγκεκριµένη εφαρµογή ο πάροχος µπορεί να προβεί σε εκποµπή διαφηµιστικού υλικού το οποίο θα απευθύνεται στους τουρίστες και τους κατοίκους που Ηρακλείου. Το διαφηµιστικό υλικό αυτό θα έχει ως κύριο περιεχόµενο θέµατα που θα αφορούν τις δραστηριότητες των στοχευµένων αυτών πελατών. Τελική Έκδοση Σελίδα 25 από 28

Ουσιαστικά τα οφέλη συγκεντρώνονται από οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να εκπέµψει πολυµεσικό υλικό µέσω της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης είτε µε τη µορφή διαφηµίσεων όπως προαναφέραµε είτε µε την παροχή ολόκληρου του πακέτου υπηρεσιών. Το ύψος των απολαβών ποικίλει ανάλογα µε την εφαρµογή και τους πελάτες που ο εκάστοτε πάροχος επιλέγει για να παρέχει τις υπηρεσίες του. 3.2 Μελέτες Περίπτωσης Στο ερευνητικό έργο αυτό δίνεται έµφαση στην εξέταση των καινοτόµων στοιχείων της τουριστικής προσφοράς της Κρήτης, των περιοχών µε ιδιαίτερο φυσικό κάλος και στις τουριστικές περιοχές της καθώς και στη µελέτη της προβολής των παραπάνω στοιχείων µέσω της προτεινόµενης πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Στόχος λοιπόν του έργου αποτελεί η ανάπτυξη δράσεων και δραστηριοτήτων προβολής µέσω του δικτύου επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για τη βιώσιµη τουριστική ανάπτυξη του νησιού κάνοντας χρήση των νέων τεχνολογιών για την παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης και ενηµέρωσης σε όλους τους επισκέπτες του νησιού αλλά και στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου. Στοιχεία τουριστικού ενδιαφέροντος, όπως ειδικές µορφές τουρισµού εκπέµπονται ψηφιοποιηµένα µε τη χρήση των διαφόρων µεθόδων, ενώ έχουν δηµιουργηθεί διαδραστικές εικονικές επισκέψεις και περιηγήσεις που είναι διαθέσιµες µέσα από το προτεινόµενο δίκτυο. Τα παραπάνω αποτελούν ολοκληρωµένες και αυτόνοµες εφαρµογές λογισµικού που διατεθούν µε ηλεκτρονικές υπηρεσίες και υποστηρίζουν την προώθηση της φιλοσοφίας του ηλεκτρονικού τουρισµού. Οι εφαρµογές είναι απλές και φιλικές στη χρήση τους και είναι προσπελάσιµες µε τη χρήση απλών φορητών και σταθερών Η/Υ. Ένας χρήστης της πλατφόρµας επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης έχει στη διάθεσή του διάφορες δυνατότητες που του παρέχονται. Αυτή η πρωτοποριακή τεχνολογία επιτρέπει τη δηµιουργία αλληλεπιδραστικών εικονικών επισκέψεων και περιηγήσεων (interactive virtual tours). Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα έτσι, µε απόλυτο έλεγχο από τον υπολογιστή του να θαυµάσει οποιοδήποτε µέρος ενός εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου ακριβώς, όπως θα θαύµαζε ένα τοπίο ή εσωτερικό χώρο από ένα επιλεγµένο σηµείο, στρέφοντας το βλέµµα του ελεύθερα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, µε επιπλέον δυνατότητα προσέγγισης (zoom). Έχουν δηµιουργηθεί διαδραστικές εφαρµογές που αντιστοιχούν σε επιλεγµένες θεµατικές ενότητες ενηµέρωσης (Κρητική παράδοση, παραθαλάσσιοι οικισµοί, χώροι δασικής αναψυχής, Εθνικοί δρυµοί, φαράγγια και δάση της Κρήτης). Επιπλέον έχουν παραχθεί διαδραστικές εικονικές επισκέψεις για επιλεγµένες γεωγραφικές περιοχές σηµαντικές για την ευρύτερη περιοχή του νησιού. Ο χρήστης έχει την αίσθηση και την ελευθερία επιλογής προβολής που θα είχε εάν βρισκόταν πραγµατικά στον προβαλλόµενο χώρο, όπου µπορεί να στρέφει το σώµα του προς οποιαδήποτε κατεύθυνση και να βλέπει οτιδήποτε τον περιβάλλει. Με τον ίδιο τρόπο γίνεται και η προβολή ενός τόπου στις Σφαιρικές Αλληλεπιδραστικές Περιηγήσεις. Εµφανίζονται κατάλληλοι σύνδεσµοι (links) προς τους γειτονικούς χώρους, µέσω τον οποίων ο χρήστης οδηγείται στην προβολή αυτών. Για την ευκολότερη πλοήγηση του χρήστη, οι Σφαιρικές Αλληλεπιδραστικές Περιηγήσεις περιέχουν έναν διαδραστικό χάρτη της περιοχής, Τελική Έκδοση Σελίδα 26 από 28

µε τον οποίο ο χρήστης ενηµερώνεται για τη θέση του χώρου προβολής, επιλέγει να περιηγηθεί σε άλλο χώρο προβολής και βλέπει ή/και επιλέγει την κατεύθυνση προβολής του χώρου που προβάλλεται, έχοντας έτσι συνεχώς αντίληψη κατά τη διάρκεια της περιήγησής του σηµείου που βρίσκεται και της κατεύθυνσης που κοιτάει. Πατώντας και κινώντας το ποντίκι, ο χρήστης της εφαρµογής, µετακινεί την κατεύθυνση προβολής προς το µέρος που επιθυµεί. Μπορεί να περιστραφεί 360 µοίρες οριζόντια ή κάθετα, καθώς η προβολή δηµιουργείται από σφαιρική πανοραµική εικόνα. Ακόµη ο χρήστης µπορεί να εστιάσει την προσοχή του σε ένα σηµείο κάνοντας µεγέθυνση της εικόνας (zoom in). Με το χάρτη πλοήγησης ο χρήστης της εφαρµογής έχει άµεση αντίληψη του χώρου και της κατεύθυνσης την οποία παρακολουθεί. Στην κάτοψη υπάρχουν ενδεικτικά σηµεία σύνδεσµοι προς στους χώρους που έχουν απεικονισθεί σφαιρικά. Επίσης παρουσιάζεται και η γωνία προβολής της σφαιρικής απεικόνισης του χώρου που παρουσιάζεται, η οποία κινείται στην κάτοψη ανάλογα µε την κίνηση της σφαιρικής απεικόνισης στο Πλαίσιο Προβολής. Ο χρήστης µπορεί να ελέγχει την κίνηση της σφαιρικής απεικόνισης µέσα από την κάτοψη, πατώντας και κινώντας το ποντίκι µέσα στην περιοχή της γωνίας προβολής όπως αυτή φαίνεται στην κάτοψη. Στο Πλαίσιο Προβολής εµφανίζονται διάφοροι σύνδεσµοι µε τους οποίους ο χρήστης µπορεί να κάνει τα εξής: Να εστιάσει σε συγκεκριµένο αντικείµενο, διαβάζοντας περισσότερες πληροφορίες για αυτό, βλέποντας περισσότερες σχετικές φωτογραφίες και γενικά βλέποντας οποιοδήποτε οπτικοακουστικό υλικό σχετικό µε το αντικείµενο. Να πλοηγηθεί στην προβολή ενός γειτονικού χώρου της ίδιας παρουσίασης, όπως για παράδειγµα από τη µία αίθουσα ενός κτιρίου να περάσει στη διπλανή. Να οδηγηθεί σε µια νέα Σφαιρική Αλληλεπιδραστική Περιήγηση σχετική µε την περιοχή ή κτίριο που δείχνει ο σύνδεσµος. Για παράδειγµα σε µια Σφαιρική Αλληλεπιδραστική Περιήγηση πόλεως, µπορούν να υπάρχουν σύνδεσµοι προς εξειδικευµένες Σφαιρικές Αλληλεπιδραστικές Περιηγήσεις µουσείων, ξενοδοχείων ή άλλων καταστηµάτων, οι οποίοι θα εµφανίζονται πάνω από αυτά. Για ευκολότερη πλοήγηση του χρήστη µεταξύ των χώρων της περιήγησης, µπορούν να εµφανίζονται προεπισκοπήσεις των σφαιρικών εικόνων των χώρων µε συνδέσµους προς αυτούς. Ο χρήστης πατώντας µε το ποντίκι του οποιοδήποτε χώρο, οδηγείτε άµεσα στην πανοραµική προβολή αυτού. Η πλατφόρµα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης για το ερευνητικό έργο ΠΑ.Σ.Ι.Φ.Α.Η. εφαρµόστηκε για την παροχή υπηρεσιών αρχαιολογικού και τουριστικού ενδιαφέροντος. Η ίδια αυτή εφαρµογή µπορεί να επεκταθεί και για περισσότερες υπηρεσίες. Γενικότερα η ευέλικτη αυτή πλατφόρµα µπορεί να εκπέµψει οποιοδήποτε πολυµεσικό υλικό το οποίο αποτελεί αντικείµενο ενδιαφέροντος των χρηστών. Τελική Έκδοση Σελίδα 27 από 28