ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή πρόταση ή στη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση. 1. Η προπερδίνη είναι: α. κατηγορία πρωτεϊνών που παράγεται από τα Β λεμφοκύτταρα β. κατηγορία κυττάρων που συμμετέχει στην ανοσολογική απόκριση γ. μια σειρά πρωτεϊνών που βρίσκονται στο πλάσμα και συμμετέχουν στη μη ειδική ανοσία δ. κατηγορία κυττάρων που παράγουν τα αντισώματα. (5 μονάδες) 2.Η σωστή σειρά κατάταξης οργανισμών είναι: α. είδος οικογένεια γένος τάξη κλάση β. γένος είδος τάξη οικογένεια κλάση γ. είδος γένος οικογένεια τάξη κλάση δ. κλάση είδος γένος τάξη οικογένεια (5 μονάδες) 3.Το φαινόμενο της όξινης βροχής εκδηλώνεται όταν στον ατμοσφαιρικό αέρα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση: α. διοξειδίου του άνθρακα και ηλιοφάνεια β. όζοντος και υδρατμών γ. οξυγόνου και αζώτου δ. οξειδίων του θείου και του αζώτου, και υδρατμών. (5 μονάδες) 4.Η μικρότερη δυνατή μονάδα που μπορεί να εξελιχθεί είναι: α. το γένος β. το είδος γ. ο πληθυσμός δ. το άτομο (5 μονάδες) 5. Η αναγνώριση ενός παθογόνου μικροοργανισμού από τα μακροφάγα γίνεται και εξαιτίας: α. της έκκρισης σάλιου β. της σύνδεσης αντιγόνου-αντισώματος γ. της δράσης των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων δ. του πυρετού (5 μονάδες) 1
ΘΕΜΑ 2 Ο 1.Ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες ευθύνονται για την προοδευτική αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της γης; (5 μονάδες) 2.Τι ονομάζουμε ρύπανση; Ποιο είναι το κριτήριο για να χαρακτηριστεί ένας ρύπος απειλή για το περιβάλλον; (5 μονάδες) 3.Το φαινόμενο της ερημοποίησης έχει αρχίσει να γίνεται ανησυχητικό στις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης όπως στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός ερημικού οικοσυστήματος και ποιες είναι οι πιο σημαντικές αιτίες εκκίνησης της διαδικασίας της ερημοποίησης; (7 μονάδες) 4.α)Τι υποστηρίζει «η αρχή της χρήσης και της αχρησίας» του Λαμάρκ; (4 μονάδες) β)που οφείλεται η μεγάλη ποικιλία των ειδών στη γη; (4 μονάδες) ΘΕΜΑ 3 Ο 1. Περιγράψτε τη δομή μιας ανοσοσφαιρίνης. (5 μονάδες) 2.Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου του AIDS; (2 μονάδες) 3.Πώς μεταδίδονται τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τι προκαλούν; (6 μονάδες) 4. Στον Ιπποκράτη αποδίδεται η άποψη «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Ποιες είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις που πρέπει να υιοθετήσουμε για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών που οφείλονται σε παθογόνους μικροοργανισμούς; (9 μονάδες) 5. Τι προκαλεί η διαταραχή της ομοιόστασης του ανθρώπινου οργανισμού και πού μπορεί να οφείλονται τέτοιες διαταραχές; (3 μονάδες) ΘΕΜΑ 4 Ο Οι αρχές μιας αγροτικής περιοχής, προκειμένου να απαλλάξουν τις καλλιέργειες από ένα είδος παρασιτικής κάμπιας, αποφάσισαν να τις ψεκάσουν με μεγάλες ποσότητες εντομοκτόνου. Αρκετούς μήνες αργότερα διαπιστώθηκε ότι στην τροφική αλυσίδα: φυτά κάμπιες έντομα σπίνοι, οι τελευταίοι παρουσίαζαν στους ιστούς τους μεγάλη συγκέντρωση εντομοκτόνου. Αν η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στο επίπεδο των φυτών είναι 20 mg/kg και η βιομάζα των φυτών 5x10 6 Kg: Α. Να υπολογίσεις την αναμενόμενη τιμή που έχει η βιομάζα κάθε τροφικού επιπέδου και να κατασκευάσεις την τροφική πυραμίδα που απεικονίζει τη μεταβολή της βιομάζας. (Μονάδες 5). 2
Β. Αν η ενέργεια στο τροφικό επίπεδο των εντόμων είναι 8 KJ/Kg να υπολογίστε την ενέργεια που εμπεριέχεται στα υπόλοιπα τροφικά επίπεδα του οικοσυστήματος. (Μονάδες 5). Γ. Πώς ονομάζεται το φαινόμενο της συγκέντρωσης μεγάλων ποσοτήτων εντομοκτόνου στους σπίνους; (Μονάδες 5) Δ. Ποια είναι η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στους σπίνους; (Μονάδες 10) 3
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 Ο 1.γ 2.γ 3.δ 4.γ 5.β ΘΕΜΑ 2 Ο 1.Σχολ.βιβλ.σελ.104: «Ωστόσο εξαιτίας της υπέρμετρης καύσης με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας της.» Σχολ.βιβλ.σελ.85: «Με τη Βιομηχανική Επανάσταση. για το κλίμα του πλανήτη.» 2.Σχολ.βιβλ.σελ.103: «Ρύπανση είναι εισάγεται στο οικοσύστημα.» 3.Σχολ.βιβλ.σελ.101: «Φυσιολογικά, τα ερημικά οικοσυστήματα. Η υπερβόσκηση στα μεσογειακά οικοσυστήματα.» 4.α) Σχολ.βιβλ.σελ.124: «Ο Λαμάρκ πίστευε κατά τη διάρκεια της ζωής τους.» β) Σχολ.βιβλ.σελ.126: «Η θεωρία του Δαρβίνου στο συγκεκριμένο περιβάλλον.» ΘΕΜΑ 3 Ο 1.Σχολ.βιβλ.σελ.36: «Το μόριο του αντισώματος αποτελεί τη σταθερή περιοχή του αντισώματος.» 2.Σχολ.βιβλ.σελ.48: «Η διάγνωση της νόσου που έχουν παραχθεί γι αυτόν.» 3.Σχολ.βιβλ.σελ.26: «Εκτός από τη σεξουαλική επαφή. μητέρα στο έμβρυο. Προκαλούν στειρότητα, νοσηρότητα, ακόμη και θνησιμότητα.» 4.Σχολ.βιβλ.σελ.24-25: «Η υιοθέτηση και η τήρηση. Σεξουαλική επαφή.», Θα πρέπει να γίνει αναφορά και στα εμβόλια. 5.Σχολ.βιβλ.σελ.10: «Κάθε διαταραχή της ομοιόστασης στο θάνατο.» ΘΕΜΑ 4 Ο Α. Έχει υπολογιστεί ότι μόνο το 10% περίπου της ενέργειας ενός τροφικού επιπέδου περνάει στο επόμενο, καθώς το 90% της ενέργειας χάνεται. 4
Η ίδια πτωτική τάση (της τάξης του 90%) που παρουσιάζεται στις τροφικές πυραμίδες ενέργειας εμφανίζεται και στις τροφικές πυραμίδες βιομάζας, καθώς, όταν μειώνεται η ενέργεια που προσλαμβάνει κάθε τροφικό επίπεδο από το προηγούμενό του, είναι λογικό να μειώνεται και η ποσότητα της οργανικής ύλης που μπορούν να συνθέσουν οι οργανισμοί του και συνεπώς μειώνεται η βιομάζα του. σπίνοι (5x10 3 Kg) έντομα (5x10 4 Kg) κάμπιες (5x10 5 Kg) φυτά (5x10 6 Kg) Β. Σε 1 Κg εντόμων εμπεριέχονται 8 KJ ενέργειας. Σε 5x10 4 Kg εμπεριέχονται X; X = (8 KJ x 5x10 4 Kg) / 1 Κg = 4x10 5 ΚJ Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο (Α), η πυραμίδα ενέργειας θα έχει ως εξής: σπίνοι (4x10 4 KJ) έντομα (4x10 5 KJ) κάμπιες (4x10 6 KJ) φυτά (4x10 7 KJ) Γ. Σχολ. βιβλίο σελ. 109-110: «Οι πιο τοξικοί όμως ρυπαντές από τον έναν κρίκο της τροφικής αλυσίδας στον επόμενο» και «Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βιοσυσσώρευση». Δ. Επειδή τα εντομοκτόνα είναι μη βιοδιασπώμενες ουσίες, η ποσότητά τους παραμένει σταθερή σε όλα τα τροφικά επίπεδα. Επομένως υπολογίζουμε την ποσότητα του εντομοκτόνου στο επίπεδο των φυτών, καθώς θα παραμένει ίδια και στο επίπεδο των σπίνων: Σε 1 Κg φυτών εμπεριέχονται 20 mg εντομοκτόνου. Σε 5x10 6 Kg εμπεριέχονται X; 5
X = (20 mg x 5x10 6 Kg) / 1 Κg = 10 8 mg εντομοκτόνου Άρα η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στους σπίνους υπολογίζεται ως εξής: Σε 5x10 3 Kg σπίνων εμπεριέχονται 10 8 mg εντομοκτόνου. Σε 1 Kg εμπεριέχονται X; X = (10 8 mg x 1 Kg) / 5x10 3 Κg = 2x10 4 mg εντομοκτόνου Επομένως η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στο επίπεδο των σπίνων είναι 2x10 4 mg/kg. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΙΟΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ 6