ΜΑΘΗΜΑ /ΤΑΞΗ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥMΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/03/2018 ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΜΑΤΑ-DOPPLER-ΣΤΕΡΕΟ ΣΩΜΑ- ΡΕΥΣΤΑ ΘΕΜΑ Α 1. Ένα γραμμικό αρμονικό κύμα πλάτους Α, μήκους κύματος λ, και συχνότητας f διαδίδεται σε γραμμικό ελαστικό μέσο προς τη θετική κατεύθυνση του άξονα x Ox. Η ταχύτητα ταλάντωσης ενός σημείου Μ του μέσου που βρίσκεται στη θέση x=λ τη χρονική στιγμή t=1,5τ είναι a. μηδέν. b. υ max. c. -υ max. d. υ max /2. 2. Σε ένα στερεό σώμα που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με κινητική ενέργεια, Κ αρχική, ασκείται μία ροπή και μετά από περιστροφή γωνίας θ, η κινητική ενέργεια του σώματος διπλασιάζεται. Το έργο της ροπής ισούται με a. Κ αρχική b. 2Κ αρχική c. Κ τελική d. Κ αρχική +Κ τελική 3. Όταν κατά μήκος μιας οριζόντιας φλέβας ενός ιδανικού ρευστού οι ρευματικές γραμμές πυκνώνουν, τότε η ταχύτητα ροής του ρευστού ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
a. αυξάνεται και η πίεση μειώνεται. b. μειώνεται και η πίεση αυξάνεται. c. και η πίεση μειώνονται. d. και η πίεση αυξάνονται. 4. Ένας παρατηρητής ακούει τον ήχο της σειρήνας ασθενοφόρου με σταθερή συχνότητα, μικρότερη απ ότι αν το ασθενοφόρο ήταν ακίνητο. Αυτό σημαίνει ότι το ασθενοφόρο a. τον πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα. b. απομακρύνεται απ αυτόν με σταθερή ταχύτητα. c. τον πλησιάζει επιταχυνόμενο. d. απομακρύνεται επιβραδυνόμενο. 5. Να επιλέξετε τις σωστές από τις παρακάτω προτάσεις. a. Tα υγρά θεωρούνται ασυμπίεστα επειδή τα μόριά τους βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο. b. Η υδροστατική πίεση για δύο σημεία ενός υγρού σε ισορροπία που βρίσκονται στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο είναι ίδια. c. Ο υδραυλικός ανυψωτήρας είναι ένας πολλαπλασιαστής πίεσης. d. Η υδροστατική πίεση οφείλεται στο βάρος του υγρού. e. Στο υγρό ενός δοχείου που βρίσκεται εκτός βαρυτικού πεδίου επικρατεί η ίδια πίεση σε όλα του τα σημεία. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΘΕΜΑ Β 1. Στον οριζόντιο σωλήνα του διπλανού σχήματος ρέει ιδανικό υγρό πυκνότητας ρ. Ο σωλήνας στην περιοχή 1 έχει εμβαδό διατομής Α 1, ενώ στην περιοχή 2 στενεύει και έχει εμβαδό διατομής Α 2. Το υγρό ρέει στην περιοχή 1 με ταχύτητα μέτρου υ 1. Αν η μεταβολή της κινητικής ενέργειας ανά μονάδα όγκου του υγρού κατά τη μετάβασή του από την περιοχή 1 στην περιοχή 2 είναι, ο λόγος των διαμέτρων των σωλήνων είναι α. β. 3 γ. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες 7 2. Δύο σύγχρονες σημειακές πηγές Π 1, Π 2, που ταλαντώνονται σύμφωνα με την εξίσωση y=aημωt, δημιουργούν εγκάρσια αρμονικά κύματα στην επιφάνεια ενός υγρού προκαλώντας φαινόμενα συμβολής. Σε ένα υλικό σημείο M του υγρού που απέχει r 1 και r 2 από τις πηγές Π 1, Π 2 αντίστοιχα, τα κύματα ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
φτάνουν με χρονική διαφορά Τ/6. Mετά τη συμβολή το πλάτος ταλάντωσης του σημείου Μ είναι Α' και είναι ίσο με α.. β.. γ.. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες 6 3. Μια ηχητική πηγή κινείται με σταθερή ταχύτητα προς ακίνητο παρατηρητή. Τα μήκη κύματος που εκπέμπει η πηγή προς την κατεύθυνση του παρατηρητή, πριν και μετά τη διέλευση της από αυτόν, ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
διαφέρουν μεταξύ τους κατά, όπου το μήκος κύματος που εκπέμπει η πηγή όταν είναι ακίνητη. Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα, ο λόγος είναι α). β). γ). Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 6 4. Ένα στερεό σώμα μπορεί να περιστρέφεται γύρω από ακλόνητο άξονα. Το διάγραμμα που περιγράφει πώς μεταβάλλεται η στροφορμή του σώματος σε σχέση με το χρόνο φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Στο χρονικό διάστημα από 0 έως τη χρονική στιγμή t 1, το συνολικό έργο των ροπών που ασκούνται στο στερεό σώμα είναι μηδέν. Η αρχική στροφορμή του σώματος είναι ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
α. β. γ. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 6 ΘΕΜΑ Γ Σε οριζόντια ελαστική χορδή που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του οριζόντιου άξονα x Ox διαδίδονται δύο εγκάρσια αρμονικά κύματα με το ίδιο πλάτος και την ίδια συχνότητα σε αντίθετες κατευθύνσεις. Τα κύματα συμβάλλουν και δημιουργούν στάσιμο κύμα που περιγράφεται από την εξίσωση. Να υπολογίσετε α. την ταχύτητα διάδοσης των εγκάρσιων κυμάτων που συμβάλλουν. β. τη θέση του δεύτερου δεσμού και της τρίτης κοιλίας, θεωρώντας ότι στη θέση βρίσκεται η πρώτη κοιλία. γ. την απόσταση μεταξύ του δεύτερου δεσμού και της τρίτης κοιλίας τη χρονική στιγμή. δ. το πηλίκο της δυναμικής προς την κινητική ενέργεια, ενός υλικού σημείου που βρίσκεται στη θέση της τρίτης κοιλίας τη χρονική στιγμή. Δίνονται:,. ΤΕΛΟΣ 6ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Δ Η κατακόρυφη τροχαλία του σχήματος, μάζας και ακτίνας, μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος σε αυτήν. Στο αυλάκι της τροχαλίας περνά νήμα που από το ένα άκρο του κρέμεται σώμα μάζας και στο άλλο άκρο του είναι δεμένος ένας κατακόρυφος τροχός που έχει μάζα ακτίνα. και α) Να υπολογίσετε το μέτρο της δύναμης ώστε το σύστημα που εικονίζεται στο σχήμα να παραμείνει ακίνητο. Τη χρονική στιγμή που το σύστημα του σχήματος είναι ακίνητο, αυξάνουμε τη δύναμη ακαριαία έτσι ώστε να γίνει. β) Να υπολογίσετε την επιτάχυνση του σώματος. Για τη χρονική στιγμή που το σώμα έχει ανέλθει κατά, να υπολογίσετε: γ) Το μέτρο της στροφορμής της τροχαλίας ως προς τον άξονα ΤΕΛΟΣ 7ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
περιστροφής της. δ) Τη μετατόπιση του τροχού από την αρχική του θέση. ε) Το ποσοστό του έργου της δύναμης που μετατράπηκε σε κινητική ενέργεια του τροχού κατά τη μετατόπιση του σώματος κατά. Δίνονται η επιτάχυνση της βαρύτητας, η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της και του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του. Σημείωση: Η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο νήμα είναι αρκετά μεγάλη, ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση. Το νήμα είναι αβαρές. Ο τροχός Μονάδες 25 κυλίεται χωρίς ολίσθηση. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα, κατεύθυνση). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Καμιά άλλη σημείωση δεν επιτρέπεται να γράψετε. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. ΤΕΛΟΣ 8ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό διαρκείας και μόνον ανεξίτηλης μελάνης. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μολύβι μόνο για σχέδια, διαγράμματα και πίνακες. 5. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 1.00 μ.μ. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 9ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ