ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Δ/της: Καθηγητής Φώτιος Παπαχρήστου ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Φεβρουάριος 2014 1
1. ΙΣΤΟΡΙΑ Η Α Παιδιατρική Κλινική αποτελεί ιστορική συνέχεια της πρώτης Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης, που ιδρύθηκε µε υπουργική απόφαση το 1945 (ΦΕΚ 141/6-6-1945) αµέσως µετά την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης. Αρχικά η Πανεπιστηµιακή Παιδιατρική Κλινική εγκαταστάθηκε το 1945 στο Θεαγένειο Νοσοκοµείο, υπό την διεύθυνση του πρώτου Καθηγητή Παιδιατρικής Σόλωνα Βέρα, όπου παρέµεινε µέχρι το 1955, οπότε και µεταστεγάσθηκε στην νέα πτέρυγα του Νοσοκοµείου ΑΧΕΠΑ. Μετά την αποχώρηση του Σ. Βέρα το 1957, η έδρα της Κλινικής ανατέθηκε προσωρινά στους καθηγητές Κ. Αλεξανδρίδη και Γ. Αναστασόπουλο µέχρι το 1963, οπότε εξελέγη τακτικός καθηγητής Παιδιατρικής ο Σπύρος Χαροκόπος. Το 1970 µε την αποχώρηση του Σ. Χαροκόπου εκλέχθηκε καθηγητής ο Χρίστος Κασίµος. Αρχικά η Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης ήταν η µοναδική Παιδιατρική Κλινική µέχρι το 1974, οπότε και ιδρύθηκε η Έκτακτη Αυτοτελής Έδρα Παιδιατρικής υπό την διεύθυνση της Καθηγήτριας Σεµίραµις ΣκλαβούνουΤσουρουκτσόγλου, που συστεγάζονταν µε την Τακτική Εδρα Παιδιατρικής στην ίδια πτέρυγα του Νοσοκοµείου «ΑΧΕΠΑ». Το 1977 η Τακτική Εδρα Παιδιατρικής µεταφέρθηκε στο Νοσοκοµείο «Αγία Σοφία», το οποίο το 1988 συνενώθηκε µε το «Ιπποκράτειο» Νοσοκοµείο µε την επωνυµία «Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκοµείο» Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια, το 1991, εγκαταστάθηκε µαζί µε τα εργαστήρια και ειδικά τµήµατά της στο κτίριο Δ του Ιπποκρατείου, το οποίο ονοµάσθηκε το 2001 κτίριο «Χρίστος Κασίµος». Το 1986 µε διϋπουργική απόφαση του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας και του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων, συστήθηκαν 4 Παιδιατρικές και 2 Νεογνολογικές Κλινικές στον Τοµέα Υγείας του Παιδιού του Α.Π.Θ. Οι προϋπάρχουσες, Τακτική Εδρα Παιδιατρικής µετονοµάσθηκε σε Α Παιδιατρική και η Εκτακτη Αυτοτελής σε Β Παιδιατρική Κλινική του Α.Π.Θ., ενώ ιδρύθηκαν οι Γ και Δ Παιδιατρικές Κλινικές που εγκαταστάθηκαν στο «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» και «ΑΧΕΠΑ» αντίστοιχα. Πρώτος διευθυντής της Α Παιδιατρικής Κλινικής διετέλεσε ο Καθηγητής Χ. Κασίµος που αποχώρησε το 1982 λόγω συνταξιοδότησης. Στη συνέχεια η διεύθυνση της Κλινικής ανατέθηκε στην Καθηγήτρια κ. Καίτη Μαλακά-Ζαφειρίου που παρέµεινε στη διεύθυνση της Κλινικής µέχρι συνταξιοδότησης το 2002, ακολούθησε η εκλογή από τα µέλη του Τοµέα Υγείας του Παιδιού της Καθηγήτριας κ. Φλωρεντίας ΚανακούδηΤσακαλίδου που παρέµεινε στη διεύθυνση της Κλινικής µέχρι συνταξιοδότησης το 2007 και η εκλογή από τα µέλη του Τοµέα Υγείας του Παιδιού της Καθηγήτριας κ. Μιράντα Αθανασίου-Μεταξά που παρέµεινε στη διεύθυνση της Κλινικής µέχρι συνταξιοδότησης το 2011. Σήµερα την διεύθυνση της Κλινικής ασκεί ο καθηγητής κ Φώτιος Παπαχρήστου µετά από εκλογή του από τα µέλη του Τοµέα Υγείας του Παιδιού. 2
2. ΣΤΟΧΟΣ Ο στόχος της Κλινικής είναι τριπλός: i) εκπαιδευτικός σε προπτυχιακό και µεταπτυχιακό επίπεδο, ii) κλινικός, µε διεκπεραίωση ενός µεγάλου αριθµού οξέων και χρόνιων παιδιατρικών ασθενών ετησίως (τόσο σε ενδονοσοκοµειακή βάση όσο και σε επίπεδο ειδικών εξωτερικών ιατρείων), και iii) ερευνητικός, µε έναν αξιοσηµείωτο αριθµό ερευνητικών πρωτοκόλλων διαπανεπιστηµιακών και διακρατικών στα οποία είτε είναι υπεύθυνα είτε συµµετέχουν τα µέλη της Κλινικής, δραστηριότητα η οποία και αποτυπώνεται σε ένα σηµαντικό αριθµό ξένων και Ελληνικών δηµοσιεύσεων. 3
3. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ H Α Παιδιατρική Κλινική στεγάζεται από το 1987 στον 3ο όροφο του κτιρίου «Χρ. Κασίµος» στο Γ. Ν. Θ. «Ιπποκράτειο». Η δύναµη της κλινικής σε πλήρη ανάπτυξη ανέρχεται σε 32 κλίνες κατανεµηµένες σε 14 θαλάµους (1 θάλαµος µε 4 κλίνες, 5 θάλαµοι µε 3 κλίνες, 5 θάλαµοι µε 2 κλίνες, 1 θάλαµος περιτοναϊκών πλύσεων µε 2 κλίνες, 1 ειδικός θάλαµος αποµόνωσης µε 1 κλίνη και το ειδικό νεογνολογικό τµήµα. Στο χώρο της Κλινικής λειτουργεί Σχολείο για τα νοσηλευόµενα παιδιά σε ειδική αίθουσα όπου απασχολείται 1 δάσκαλος ειδικής εκπαίδευσης. 4
3α. ΕΙΔΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ Τα Ειδικά Εξωτερικά Ιατρεία της Κλινικής περιλαµβάνουν: Αιµατολογικό Αιµορραγικών Διαθέσεων Αιµοσφαιρινοπαθειών Αλλεργικών Παθήσεων Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Ανοσολογικό Γαστρεντερολογικό Διαβητολογικό Ενδοκρινολογικό Ηπατολογικό Κεφαλαλγίας Μεταµοσχεύσεων νεφρού Νεφρολογικό Νευρολογικό Πνευµονολογικό Ρευµατολογικό Συµβουλευτικής Γενετικής Συστηµατικών Αυτοφλεγµονωδών Νοσηµάτων Υπέρτασης Χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας Για τις ανάγκες της Κλινικής αναπτύχθηκαν και λειτουργούν 4 Εργαστήρια (Αιµατολογικό, Ανοσολογικό, Βιοχηµικό-Μεταβολικό και Νευροφυσιολογίας). 5
3β.ΚΕΝΤΡΑ-ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΕΝΑ ΣΤΗΝ Α Π/Δ 1. Μονάδα Μεσογειακής Αναιµίας και Δρεπανοκυτταρικής Νόσου Η Μονάδα Μεσογειακής Αναιµίας και Δρεπανοκυτταρικής Νόσου ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1978, στα πλαίσια λειτουργίας της Α Παιδιατρικής Κλινικής του Α.Π.Θ. στο Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης, ενώ από το 1986 λειτουργεί ως αυτοτελής Μονάδα του Εθνικού Συστήµατος Υγείας (ΕΣΥ) σύµφωνα µε τον Οργανισµό του Νοσοκοµείου. Η Μονάδα Μεσογειακής Αναιµίας για τις ηλικίες 0-18 ετών, υπάγεται στην Α Παιδιατρική Κλινική µε διοικητικό και επιστηµονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Παιδιατρικής-Αιµατολογίας κ. Γοµπάκη Νικόλαο. 2. Κέντρο Αναπτυξιακής Παιδιατρικής «Απόστολος Φωκάς» (ΦΕΚ 876/1995) Από το 1997 λειτουργεί µετά από έγκριση του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, το Κέντρο Αναπτυξιακής Παιδιατρικής «Απόστολος. Φωκάς». Σκοπός του Κέντρου είναι η πρώϊµη διάγνωση και αντιµετώπιση νευροαναπτυξιακών διαταραχών όπως εγκεφαλική παράλυση, νοητική υστέρηση, µαθησιακές δυσκολίες, διαταραχές συµπεριφοράς κλπ. Η οµάδα υγείας του κέντρου «Απόστολος Φωκάς» στελεχώνεται από επιστήµονες διαφόρων ειδικοτήτων µε στόχο τη σφαιρική αντιµετώπιση των αναπτυξιολογικών και νευρολογικών προβληµάτων της βρεφικής, παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Στο κέντρο λειτουργούν: Αναπτυξιολογικό Εξωτερικό Ιατρείο Παιδονευρολογικό Εξωτερικό Ιατρείο Τµήµα Ψυχολογίας (Εξειδικευµένο για την αξιολόγηση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες) Τµήµα Λογοθεραπείας (Εξειδικευµένο για την αξιολόγηση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες) Τµήµα Φυσιοθεραπείας Τµήµα Εργοθεραπείαs Εργαστήριο Νευροφυσιολογίας Κοινωνική Υπηρεσία 6
3. Ανοσολογικό και Ρευµατολογικό Κέντρο Αναφοράς (ΦΕΚ 7887/2006) Το 2006 µε απόφαση του Υπουργείου Υγείας Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης συστάθηκε το «Παιδιατρικό Ανοσολογικό και Ρευµατολογικό Κέντρο Αναφοράς». Σκοπός του Κέντρου είναι η παροχή εξειδικευµένων υπηρεσιών σε επίπεδο διάγνωσης και θεραπείας σε παιδιά µε ρευµατικά νοσήµατα και παιδιά µε ανοσοανεπάρκειες, αυτοάνοσα νοσήµατα κ.λ.π., η παροχή εκπαίδευσης και εξειδίκευσης ιατρικού, νοσηλευτικού προσωπικού, η προαγωγή της έρευνας, η ενηµέρωση γονέων, φορέων και κοινού σχετικά µε το νόσηµα. 4. Ειδικό κέντρο αιµορραγικών διαθέσεων παίδων και εφήβων (ΦΕΚ 26334/5-8- 2009) Τον Σεπτέµβριο του 2009, µε απόφαση του Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης συστάθηκε το «Ειδικό Κέντρο Αιµορραγικών διαθέσεων παίδων και εφήβων». Σκοπός του Ειδικού Κέντρου είναι η εξειδικευµένη ιατρική και νοσηλευτική περίθαλψη, ο συντονισµός των παρεχοµένων υπηρεσιών, η µετεκπαίδευση και η εξειδίκευση ιατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού και η προαγωγή της έρευνας. 5. Κέντρο Αναφοράς Νεφρικών Παθήσεων Παιδιών και Εφήβων Στο Κέντρο Αναφοράς Νεφρικών Παθήσεων Παιδιών και Εφήβων παρακολουθούνται και αντιµετωπίζονται παιδιά µε υπέρταση, συγγενείς ανωµαλίες του ουροποιητικού συστήµατος, νεφρολογικά προβλήµατα, οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και µεταµόσχευση νεφρού. Ειδικότερα, αποτελεί κέντρο αναφοράς για τα παιδιά µε τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής νόσου υπό περιτοναϊκή κάθαρση και µεταµόσχευση νεφρού. Στην Α Πανεπιστηµιακή Παιδιατρική Κλινική λειτουργεί ξεχωριστός θάλαµος περιτοναϊκής κάθαρσης για τις ανάγκες των παιδιών αυτών. Οι ιατροί της Μονάδας σε συνεργασία µε του ιατρούς της Κλινικής Μεταµοσχεύσεων του Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο», στηρίζουν το µοναδικό στην Ελλάδα πρόγραµµα µεταµόσχευσης νεφρού στα παιδιά. Η Μονάδα είναι αναγνωρισµένη από την Υπηρεσία Συντονισµού και Ελέγχου του προγράµµατος τελικού σταδίου χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας (ΥΣΕ) του Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. 6. Εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρέιο Παίδων (ΦΕΚ 678/16-11-1982) 7. Αιµατολογικό Εργαστήριο και Εργαστήριο Μεταβολικών Νοσηµάτων 7
3γ. ΙΑΤΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Καθηγητές: Φώτιος Παπαχρήστου Διευθυντής Α ΠΔ Γοµπάκης Νικόλαος Κατζός Γιώργος Ζαφειρίου Δηµήτριος Επίκουροι Καθηγητές: Τραχανά Μαρία Φαρµάκη Ευαγγελία Οικονόµου Μαρίνα Βαργιάµη Έφη Πρίντζα Νικολέτα Λέκτορες: Σταµπουλή Στέλλα Χριστοφορίδης Αθανάσιος Διευθυντές Ε.Σ.Υ: Βαλερή Ροζαλία Παρδαλός Γρηγόριος Επιµελητές Β : Κυριαζή Μαρία Ντότης Ιωάννης Τέλη Αικατερίνη Παπαγιάννη Ανδροµάχη 8
Επιστηµονικά Συνεργαζόµενοι: Αγακίδης Χάρης Γίδαρης Δήµος Πρατσίδου Πολυξένη Ταπάρκου Άννα Τριανταφύλλου Παναγιώτα Η κατάσταση του προσωπικού της Α Παιδιατρικής Κλινικής ενηµερώθηκε το Φεβρουάριο του 2014. 9
4. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 4α. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ 08.00 Επίσκεψη προι σταµένης στους θαλάµους. Επίβλεψη νοσηλείας- Αποµάκρυνση των επισκεπτών, συστάσεις προς τους συνοδούς για την τήρηση της καθαριότητας των θαλάµων και του ωραρίου του επισκεπτηρίου. 08.30 Είσοδος φοιτητών (ΙΑ,ΙΒ εξαµήνου) στους θαλάµους Προγραµµατισµένες αιµοληψίες από τους τεχνολόγους όλων των εργαστηρίων της Κλινικής, επίβλεψη αιµοληψιών οι οποίες δεν πρέπει να γίνονται παρουσία συνοδών. 08.45-09.15 Εξέταση ασθενών από τους φοιτητές. 08.45-09.15 Εποµένη κάθε γενικής εφηµερίας, εκτίµηση εφηµερίας από το Διευθυντή ή τον αντικαταστάτη του, παρουσία όλου του προσωπικού της Κλινικής (Αίθουσα διδασκαλίας). 09.00-10.00 Εξέταση ασθενών από τους ειδικευόµενους. 10.00-11.15 Εξέταση ασθενών από ειδικούς. Διδακτική επίσκεψη από ειδικούς (ΕΣΥ ή ΑΠΘ µε φοιτητές και ειδικευόµενους). 11.15-12.00 Διάλειµµα φοιτητών ΙΑ, ΙΒ εξαµήνου, είσοδος φοιτητών Ι εξαµήνου. 12.00-14.00 Μάθηµα φοιτητών βάσει προγράµµατος (Αίθουσα διδασκαλίας). 12.00-14.00 Εκπαιδευτικό πρόγραµµα Κλινικής. Βιβλιογραφική ενηµέρωση, ενηµέρωση συνεδρίων, πρόοδοι διδακτορικών διατριβών (Αίθουσα διδασκαλίας). 10
14.00-15.00 Επίσκεψη εφηµερεύοντα ειδικού σε όλη την Κλινική. Λεπτοµερής ενηµέρωση για ασθενείς µε σοβαρό πρόβληµα. 12.00-13.00 (Παρασκευή) Επίσκεψη όλων των θαλάµων µε το Διευθυντή της Κλινικής ή τον αντικαταστάτη του. 12.00-13.00 (Τρίτη) Επίσκεψη όλων των θαλάµων µε το Καθηγητή κ. Γοµπάκη. 13.00-14.00 (1 η Τρίτη κάθε µήνα) Ακτινολογική-Παιδιατρική συζήτηση περιπτώσεων. 4 φορές το χρόνο διαδικτυακή εκπαίδευση (e-learning) από κοινού µε τη Γ Παιδιατρική Κλινική. 11
4β. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΙΑΤΡΕΙΩΝ Κατά τις πρωινές ώρες, σε όλη τη διάρκεια του µήνα ο εκάστοτε ειδικός παιδίατρος του γενικού ΕΙ (βλέπε πρόγραµµα) θα εξετάσει εφ όσον καλείται, παιδιά άλλων Κλινικών που χρειάζονται παιδίατρο Τον επόµενο µήνα το ίδιο ισχύει για τον παιδίατρο του γενικού ΕΙ της Γ Κλινικής. Κατά τις απογευµατινές ώρες, η παιδιατρική εξέταση ασθενών άλλων Κλινικών θα γίνεται από τον εκάστοτε εφηµερεύοντα ειδικό, όχι ειδικευόµενο. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΙΔΙΚΏΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΙΑΤΡΕΙΩΝ Δευτέρα 9-11 Αιµατολογικό (Ν. Γοµπάκης, Μ. Οικονόµου) 1 9-11 Επιληψίες (Δ. Ζαφειρίου) 1 9-12 Νεφρικής Ανεπάρκειας, Μεταµόσχευσης, Υπέρτασης (Φ. Παπαχρήστου, Ν. Πρίντζα, Σ.Σταµπουλή, Ι. Ντότης) 1 9-12 Αναπτυξιακή Παιδιατρική (Ε. Βαργιάµη) 3 9-11 Ανοσολογικό (Ε. Φαρµάκη,) 1 12-14 Αναπνευστικό (Ε. Μαράτου, Δ. Γίδαρης) 1 Τρίτη 8.30-10 8.30-10.30 Ιατρείο Μεσογειακής Αναιµίας Παίδων (Μ.Οικονόµου, Α.Παπαγιάννη) 1 Νευρολογικό (Ε.Βαργιάµη, Μ. Κυριαζή) 3 9-12 Γαστρεντερολογικό (Ι. Ξυνιάς, Χ. Αγακίδης) 1 12-14 Αλλεργικές παθήσεις (Ρ. Βαλερή-Τσόνογλου) 1 Τετάρτη 9-11 Αιµοσφαιρινοπαθειών (Μ. Οικονόµου, Αικ. Τέλη) 1 11-13 Συµβουλευτική Παιδιατρική (Δ. Ζαφειρίου) 3 9-12 Ρευµατολογικό (Μ. Τραχανά, Γρ. Παρδαλός) 1 12
Πέµπτη 9-11 Αιµορραγικών διαθέσεων (N. Γοµπάκης, Μ. Οικονόµου) 1 9-12 Ενδοκρινολογικό (Θ.Χριστοφορίδης, Γ. Τριανταφύλλου)1 9-11 Νευροαναπτυξιολογικό (Δ. Ζαφειρίου, Ε.Βαργιάµη) 3 Παρασκευή 9-11 Ηπατολογικό (Ι.Ξυνιάς, Χ. Αγακίδης) 1 9-11 Διαβητολογικό (Θ.Χριστοφορίδης, Γ.Τριανταφύλλου) 1,2 9-11 Νεφρολογικό (Φ. Παπαχρήστου, Ν. Πρίντζα. Ι. Ντότης, Σ.Σταµπουλή) 1 9-12 Πνευµονολογικό (Ρ. Βαλερή-Τσόνογλου) 1 1. Τα ραντεβού θα κλείνονται δια µέσου του τηλεφωνικού κέντρου του νοσοκοµείου 2. Το διαβητολογικό ιατρείο έχει συσταθεί από το Υπουργείο Υγείας (αρ.φεκ 678/16-11-1982) 3. Ραντεβού στο Αναπτυξιακό Κέντρο «Α.ΦΩΚΑΣ» στο τηλ. 2313312439 13
4γ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ (τηλ.: 2310 892451). Υπεύθυνοι: Νικόλαος Γοµπάκης, Καθηγητής Παιδιατρικής-Αιµατολογίας, Α. Παπαστεργιόπουλος, Βιολόγος Αιµοληψίες Ειδικού Αιµατολογικού Ιατρείου (Αιµοσφαιρινοπάθειες κ.α): Τρίτη 9.00 10.30 π.µ. κατόπιν ραντεβού Επείγοντα Κλινικών: Κάθε µέρα µέχρι 13.45µ.µ. Αιµοληψίες παιδιών άλλων Κλινικών του Νοσοκοµείου, λόγω δεξιότητας τεχνολόγων: κάθε µέρα εάν προκύψει τέτοιο θέµα. Παραλαβή δειγµάτων αίµατος για εξέταση ασθενών άλλων κλινικών: το αργότερο έως τις 12.00 κάθε µέρα. Αποτελέσµατα: Μετά τις 13.00 παραλαµβάνονται από τους ειδικευόµενους ιατρούς. ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ (τηλ.: 2310 892425). Υπεύθυνη: Ε Φαρµάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Ανοσολογίας Οι αιµοληψίες των παιδιών που παρακολουθούνται στα τακτικά εξωτερικά Ιατρεία (Παιδορευµατολογικό, Ανοσολογικό) γίνονται τις πρωινές ώρες έως τις 11.00 κατόπιν ραντεβού 1 Ο ανοσοφαινότυπος των λεµφοκυττάρων και ο έλεγχος της φαγοκυτταρικής λειτουργίας των ουδετερόφιλων µε κυτταροµετρία ροής γίνονται µόνο µε προγραµµατισµένα ραντεβού. Για τον αξιόπιστο προσδιορισµό των παραγόντων συµπληρώµατος (Clinh, C2q, C3,C4) απαιτείται προσυνεννόηση µε το προσωπικό του εργαστηρίου για την αποφυγή σπατάλης βιολογικού υγρού. Είναι γνωστό ότι όλοι οι παράγοντες του συµπληρώµατος είναι εξαιρετικά θερµοευαίσθητοι. Για κάθε αιµοληψία συµπληρώνεται το έντυπο του «ανοσολογικού ελέγχου». ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ / ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ (τηλ:. 2310 892454). Υπεύθυνος: Δηµήτριος Ζαφειρίου, Καθηγητής Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας. Στο Βιοχηµικό-Μεταβολικό Εργαστήριο της Α Παιδιατρικής Κλινικής εκτελούνται εξετάσεις για τη διάγνωση και παρακολούθηση ασθενών µε κληρονοµικά µεταβολικά νοσήµατα. Οι ασθενείς εξυπηρετούνται ανάλογα µε τη βαρύτητα της κατάστασής τους και την 14
κλινική που νοσηλεύονται. Προτεραιότητα δίνεται στους νοσηλευόµενους της Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Αιµοληψίες νοσηλευοµένων παιδιών : 8.30-9.30 π.µ. Αιµοληψίες εξωτερικών ασθενών που παρακολουθούνται ή που προέρχονται για µεταβολικό έλεγχο: 9.30-10.00 π.µ. * Δείγµατα ασθενών από άλλα νοσοκοµεία: µέχρι τις 11 π.µ. * Επείγοντα δείγµατα: µέχρι τις 2.00 µ.µ. * Αποτελέσµατα: 12.30-1.30 µ.µ. * Απαραίτητο Ραντεβού ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ (τηλ.: 2310 892401 και 2310 892471) Υπεύθυνος: Δηµήτριος Ζαφειρίου, Καθηγητής Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας. Στο Εργαστήριο νευροφυσιολογίας εκτελούνται προκλητά δυναµικά (ΠΔ) και ηλεκτροεγκεφαλογραφήµατα (ΗΕΓ) καθηµερινά µετά από συνεννόηση του κλινικού µε το εργαστήριο για τα παιδιά που νοσηλεύονται, ενώ για ασθενείς των νευρολογικών ΕΙ καθώς και των εξωτερικών ασθενών µετά από ραντεβού.για επίπεδα φαρµάκων στον ορό εκτελούνται αιµοληψίες στα Ειδικά Νευρολογικά Ε.Ι.. Τα πορίσµατα των ΗΕΓ και ΠΔ αποστέλλονται µέσω της προϊσταµένης του κέντρου «Α. ΦΩΚΑΣ» στην Κλινική µε το ονοµατεπώνυµο του ασθενούς και τον αριθµό του θαλάµου. 15
5. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η Α Παιδιατρική Κλινική έχει µαζί µε τις υπόλοιπες τρείς Πανεπιστηµιακές Παιδιατρικές Κλινικές Α.Π.Θ. την ευθύνη του µαθήµατος «Παιδιατρική», το οποίο διδάσκει στα Ι, ΙΑ και ΙΒ εξάµηνα. Παράλληλα εκπαιδεύει ειδικευόµενους µεταπτυχιακούς γιατρούς στην Παιδιατρική ειδικότητα καθώς και ειδικούς Παιδιάτρους σε διάφορα γνωστικά αντικείµενα (Αιµατολογία, Ανοσολογία, Συµβουλευτική Γενετική, Ενδοκρινολογία, Νεφρολογία, Νευρολογία και Αναπτυξιακή Παιδιατρική, Πνευµονολογία, Ρευµατολογία). 5α. ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ 10 ο ΕΞΑΜΗΝΟ - ΚΩΔΙΚΟΣ:ΙΑ 0325 ΔΜ 14 Υπεύθυνoς εκπαίδευσης 10 ου Φ. Παπαχρήστου εξαµήνου: Συντονιστικό όργανο µαθήµατος: Δ. Ζαφειρίου, Μ. Τραχανά, N. Πρίντζα, Σ. Σταµπουλή Επιτροπή του µαθήµατος: Φ. Παπαχρήστου, Ν. Γοµπάκης, Δ. Ζαφειρίου, Μ. Τραχανά, Ε. Φαρµάκη, Μ. Οικονόµου, Ε. Βαργιάµη, Ν. Πρίντζα, Σ. Σταµπουλή, Α. Χριστοφορίδης 16
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Ι ΕΞΑΜΗΝΟΥ (5ετών) Αποστέλλεται ονοµαστική κατάσταση από την Ιατρική Σχολή, η οποία είναι υπεύθυνη για το διαχωρισµό σε 4 οµάδες, αντίστοιχες των 4 Παιδιατρικών Κλινικών. 1. Ενδοκλινικός διαχωρισµός σε οµάδες Α και Β Για την εφαρµογή του εκπαιδευτικού προγράµµατος της Κλινικής στην υπάρχουσα υποδοµή (χωρητικότητα αίθουσας διδασκαλίας, θαλάµων κ.λ.π.), οι φοιτητές χωρίζονται αρχικά σε 2 οµάδες (σύµφωνα και µε το γενικό πρόγραµµα εκπαίδευσής τους στα άλλα µαθήµατα του έτους) δηλαδή στην Α οµάδα που ακολουθεί το εκπαιδευτικό πρόγραµµα της Κλινικής το 1 ο εξαβδόµαδο και στη Β οµάδα που ακολουθεί το ίδιο εκπαιδευτικό πρόγραµµα το 2 ο εξαβδόµαδο για όλο το «εξάµηνο» (εξαιρουµένων των εορτών που θεωρούνται αργίες για το Πανεπιστήµιο). 2. Διαδικασία υποδοχής Οι φοιτητές προσέρχονται συνήθως στις 8 π.µ. στην αίθουσα διδασκαλίας της Α Παιδιατρικής Κλινικής, όπου τους υποδέχονται τα µέλη ΔΕΠ που είναι υπεύθυνα για την εκπαίδευση των 5ετών φοιτητών και o Διευθυντής της Κλινικής. 3. Τους χορηγούνται: α) Κλειδί για την ντουλάπα που θα τοποθετούν τα προσωπικά τους αντικείµενα ονοµαστικά (µε βάση το διαχωρισµό τους στις οµάδες). Το κλειδί αυτό επιστρέφεται στη Γραµµατεία της Κλινικής στο τέλος των 6 εβδόµαδων. β) Καρτέλα µε τα στοιχεία τους, την οποία οφείλουν να φορούν στην ιατρική µπλούζα τους καθηµερινά. γ) ΕΦΜ, το οποίο περιλαµβάνει τη διδακτέα ύλη (ανάρτηση στον πίνακα ανακοινώσεων, για τις ηµέρες εκπαίδευσης της κάθε οµάδας) όσο και στους θαλάµους για την πρακτική κλινική τους άσκηση (στην τελευταία θα εξεταστούν προφορικά στο τέλος των 6 εβδοµάδων). 4. Διαχωρισµός των οµάδων Α και Β σε υποοµάδες Οι οµάδες Α και Β χωρίζονται περαιτέρω σε 4 υποοµάδες για την εκπαίδευση των φοιτητών στους θαλάµους της Κλινικής. Οι θάλαµοι είναι επίσης χωρισµένοι σε 4 17
τµήµατα για εκπαιδευτικούς και νοσηλευτικούς σκοπούς. Έτσι, σε κάθε υποοµάδα (10-11 φοιτητές) αντιστοιχούν 1-2 µέλη ΔΕΠ και 6-8 ασθενείς. Στο θάλαµο 310 δεν µπαίνει οµάδα φοιτητών λόγω ιδιαιτερότητας (νεογνά-σηψαιµίες κ.λ.π.), ούτε στο θάλαµο 306 (θάλαµος περιτοναϊκής κάθαρσης) 5. Μαθήµατα: 8.30 π.µ. 11.00 π.µ. Μετά τη διαδικασία υποδοχής, ενηµέρωσης και κατανοµής σε οµάδες, οι φοιτητές αρχίζουν αυθηµερόν το εκπαιδευτικό τους πρόγραµµα και ειδικότερα: Οι φοιτητές της κάθε οµάδας προσέρχονται τις ηµέρες που έχουν καθοριστεί στις 8 π.µ. στην αίθουσα διδασκαλίας (4 ος όροφος) όπου διδάσκονται την ύλη της Παιδιατρικής στην οποία θα εξετασθούν γραπτώς στις κανονικές εξεταστικές περιόδους. Στα µαθήµατα συµµετέχουν και οι επιµελητές Ε.Σ.Υ. της Κλινικής. Τα µαθήµατα (3 διδακτικές ώρες την ηµέρα) διαρκούν από τις 8:30 π.µ. µέχρι τις 11 π.µ. Υπάρχει αναρτηµένο πρόγραµµα στον πίνακα ανακοινώσεων έξω από την αίθουσα διδασκαλίας. 6. Διάλειµµα: 11.00 π.µ -11.15 π.µ 7. Κλινική άσκηση στους θαλάµους: 11.15 π.µ 13 µ.µ. Μετά το διάλειµµα οι φοιτητές των 4 υποοµάδων πηγαίνουν στους θαλάµους των αντίστοιχων 4 τµηµάτων στα οποία έχουν διανεµηθεί. Στους θαλάµους φοράνε Ιατρική µπλούζα, καρτέλα µε τα στοιχεία τους, και έχουν απαραιτήτως στηθοσκόπιο και σφυράκι για νευρολογική εξέταση, για την πρακτική εκπαίδευσή τους στους αρρώστους. Τα προαναφερθέντα 4 τµήµατα εκτός των µελών ΔΕΠ συνεπικουρούνται και από τους επιµελητές Ε.Σ.Υ. και επιστηµονικούς συνεργάτες στην κλινική άσκηση των φοιτητών στους θαλάµους βάσει προγράµµατος. Ωρες µαθηµάτων στους θαλάµους 11.15 π.µ -13.00 µ.µ Η παρουσία των φοιτητών καθηµερινά είναι υποχρεωτική και η απουσία τους για περισσότερες από 3 ηµέρες συνεπάγεται επανάληψη του εξαµήνου. 8. Στόχοι εκµάθησης-μαθησιακά αποτελέσµατα 1. Λήψη ιστορικού παιδιατρικού ασθενούς 2. Κλινική εξέταση νεογνού 3. Κλινική εξέταση βρέφους, νηπίου 4. Σωµατική Ανάπτυξη βρέφους-παιδιού (εκατοστιαίες θέσεις σωµατικού βάρους, µήκους,περιµέτρου κεφαλής) 5. Φυσιολογικές τιµές και σηµασία κοινών εργαστηριακών εξετάσεων 6. Κοινά αντιβιοτικά 7. Εµβόλια - Σχήµα 18
εµβολιασµού βρέφους, νηπίου 8. Σηµασία κοινών κλινικών εκδηλώσεων και ευρηµάτων (βήχας, δύσπνοια, εµετός, διάρροια, πόνος, κλάµα, σπασµοί, αιµατουρία, οίδηµα, αναιµία, ίκτερος) 9. Διατροφή βρέφους 10. Ψυχοκινητική ανάπτυξη βρέφους-νηπίου 11. Νοσηλευτική φροντίδα νεογνού, βρέφους παιδιού-κοινωνική παιδιατρική-πρακτική άσκηση. 9. Διδακτέα Εξεταστέα ύλη του Ι 0325 µαθήµατος της Παιδιατρικής 1. Ιστορικό και κλινική εξέταση βρέφους, παιδιού και εφήβου 2. Αύξηση και ανάπτυξη του παιδιού 3. Συνήθη αναπτυξιολογικά προβλήµατα της παιδικής ηλικίας 4. Κλινική γενετική 5. Χρωµοσωµικές ατυπίες ανωµαλίες 6. Ιστορικό και κλινική εξέταση νεογνού 7. Συγγενείς και περιγεννητικές λοιµώξεις 8. Νεογνά µε διαταραχές της ενδοµήτριας θρέψης 9. Πρόωρα νεογνά - προβλήµατα προώρων 10. Νεογνικός ίκτερος 11. Διατροφή και διαταραχές της θρέψης 12. Ανοσιακό σύστηµα (γενικά) 13. Εµβόλια 14. Λοιµώδη 15. Φυµατίωση 16. Κλινική και εργαστηριακή εκτίµηση του αναπνευστικού 17. Σύνδροµα απόφραξης ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού 18. Λοιµώξεις αναπνευστικού 19. Κλινική και εργαστηριακή εκτίµηση του κυκλοφορικού των παιδιών, 20. Υπεριλιπιδαιµίες και πρόληψη καρδιαγγειακών νοσηµάτων 21. Κοιλιακά άλγη 22. Έµετοι Διάρροιες Δυσκοιλιότητα 23. Ηπατίτιδες 24. Σύνδροµα δυσαπορρόφησης 25. Ελεγχος νεφρικής λειτουργίας 26. Αιµατουρία / Λευκωµατουρία 27. Συγγενείς δυσπλασίες ουροποιητικού 28. Φυσιολογική αιµοποίηση 29. Διαταραχές αιµοποίησης 30. Λεµφαδενοπάθειες 31. Ήβη-ενήβωση 32. Διαταραχές της ήβης 33. Διαταραχές της αύξησης 34. Νευρολογική εξέταση βρέφους-παιδιού- Κεφαλαλγία 35. Σπασµοί - Επιληψίες 36. Λοιµώξεις ΚΝΣ 37. Συνήθη ορθοπεδικά προβλήµατα στα παιδιά 38. Κληρονοµικά µεταβολικά νοσήµατα 39. Αφυδάτωση- διαταραχές ύδατος και ηλεκτρολυτών-οξεοβασική ισορροπία 40. Επείγοντα στην Παιδιατρική 10. Εξετάσεις Στο τέλος της εκπαιδευτικής περιόδου (τελευταία ηµέρα εξαµήνου) όλοι οι φοιτητές εξετάζονται στο θάλαµο σε θέµατα πρακτικά που έχουν διδαχτεί. Η βαθµολογική αξιολόγηση των φοιτητών για το µάθηµα της Παιδιατρικής Ι 0325 πραγµατοποιείται µε γραπτές εξετάσεις. Οι γραπτές εξετάσεις πραγµατοποιούνται µε βάση το Πρόγραµµα Σπουδών της Ιατρικής Σχολής, σε καθορισµένη ηµέρα και ώρα, 19
αφού προηγηθεί ανακοίνωση. Οι γραπτές εξετάσεις περιλαµβάνουν ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, και ερωτήσεις µικρής ανάπτυξης. Η διδακτέα ύλη είναι και η εξεταστέα, είναι προκαθορισµένη και είναι γνωστή στους φοιτητές από την αρχή της εκπαίδευσης, έτσι ώστε να είναι σε θέση να προετοιµασθούν. Η βαθµολογία είναι της κλίµακας 0 µέχρι 10. 20
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΑ-ΙΒ ΕΞΑΜΗΝΟ - ΚΩΔΙΚΟΣ:ΙΑ 0323 ΔΜ 15 Υπεύθυνoς εκπαίδευσης ΙΑ-ΙΒ εξαµήνου: Φ. Παπαχρήστου Συντονιστικό όργανο µαθήµατος Ε. Φαρµάκη, Ε. Βαργιάµη, Μ. Οικονόµου Επιτροπή του µαθήµατος: Φ. Παπαχρήστου, Ν. Γοµπάκης, Δ. Ζαφειρίου, Μ. Τραχανά, Ε. Φαρµάκη, Μ. Οικονόµου, Ε. Βαργιάµη, Ν. Πρίντζα, Σ. Σταµπουλή, Α. Χριστοφορίδης ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΙA-IB ΕΞΑΜΗΝΟΥ (6ετών) ΕΝΑΡΞΗ ΑΣΚΗΣΗΣ Η έναρξη της άσκησης είναι η πρώτη Δευτέρα µετά τις 15 Αυγούστου. Η διάρκεια της άσκησης είναι από Δευτέρα µέχρι Παρασκευή για 6 εβδοµάδες και η εκπαίδευση ολοκληρώνεται µέχρι το τέλος Μαΐου. Οι φοιτητές λαµβάνουν πριν την έναρξη του µαθήµατος στο ηλεκτρονικό τους ταχυδροµείο: το Ενηµερωτικό Φυλλάδιο Μαθήµατος (ΕΦΜ), το δελτίο δεξιοτήτων και εφηµεριών, το πρόγραµµα µαθηµάτων, τον πίνακα διδακτέας ύλης στο θάλαµο και τον πίνακα εξεταστέας ύλης των πτυχιακών εξετάσεων. ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Η υποδοχή των φοιτητών γίνεται από το Διευθυντή της Κλινικής και το συντονιστικό όργανο για το µάθηµα (ένα µέλος ΔΕΠ συντονιστή µαθήµατος, δύο µέλη ΔΕΠ υπεύθυνους µαθήµατος) στις 8.15 το πρωί στις αίθουσες διδασκαλίας των Κλινικών. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΟΥΣ ΘΑΛΑΜΟΥΣ Οι φοιτητές κατανέµονται σε µικρές οµάδες και τοποθετούνται σε θαλάµους, όπου παραµένουν για χρονικό διάστηµα µιας εβδοµάδας και κατόπιν γίνεται κυκλική αλλαγή θαλάµων (rotation) ανά εβδοµάδα έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα εκπαίδευσης σε όλα το φάσµα των παιδιατρικών περιστατικών. Σε κάθε θάλαµο υπάρχει υπεύθυνος και επιβλέπων ένα µέλος ΔΕΠ. Σε όλους τους φοιτητές διανέµεται ονοµαστική καρτέλα για 21
την ιατρική µπλούζα και σε κάποιες κλινικές κλειδιά ιµατιοθήκης. Επίσης σε ορισµένες κλινικές διανέµονται βοηθητικά εκπαιδευτικά εργαλεία πχ Θεραπευτικοί οδηγοί κλινικών, επί µέρους σηµειώσεις µελών ΔΕΠ κλπ. Στον πίνακα ανακοινώσεων των Κλινικών είναι αναρτηµένα: 1) Το ωρολόγιο πρόγραµµα των µαθηµάτων 2) Το πρόγραµµα εκπαίδευσης στη ΜΕΝΝ (Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας των Νεογνών) 3) Το πρόγραµµα συµµετοχής στις γενικές εφηµερίες 4) Το πρόγραµµα εκπαίδευσης για ΚΑΡΠΑ σε προπλάσµατα για παιδιά (Καρδιοπνευµονική αναζωογόνηση) 5) Ο πίνακας µε την κατανοµή των φοιτητών στους θαλάµους. ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΕΣ Οι φοιτητές εφηµερεύουν κατά οµάδες, ανά 4ωρο από τις 15.00 έως 23.00 τις καθηµερινές και από 09.00 έως 23.00 τα Σαββατοκύριακα. Στις γενικές εφηµερίες επίσης: Οι εφηµερεύοντες φοιτητές στην Κλινική συνεργάζονται µε τους εφηµερεύοντες ειδικευόµενους, τους βοηθούν στη διεκπεραίωση των ασθενών και συµβάλουν στη συµπλήρωση του ιστορικού. Οι εφηµερεύοντες φοιτητές στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) λαµβάνουν ιστορικό από τους γονείς, καταγράφουν τα βασικά, παρουσιάζουν τον ασθενή στον ειδικευόµενο/ειδικό ιατρό και εξετάζουν µαζί τον ασθενή. Τα παραπάνω εφαρµόζονται σε εφηµερία που εξελίσσεται οµαλά. Υπάρχει ηλεκτρονικό δελτίο παρακολούθησης εφηµερίας όπου αναγράφονται τα περιστατικά που αντιµετώπισε ο κάθε φοιτητής στο ωράριό του. Για να λάβει σφραγίδα στο βιβλιάριο σπουδών, ο φοιτητής επιστρέφει το δελτίο ηλεκτρονικά στο εσωτερικό e-mail επικοινωνίας των κλινικών. Ο φοιτητής προσκοµίζει στη γραµµατεία της κλινικής τα έντυπα µε τις υπογραφές των υπευθύνων της εφηµερίας. Γίνεται έλεγχος και λαµβάνει, η κατοχή της οποίας του εξασφαλίζει τη συµµετοχή στις εξετάσεις. ΑΠΟΥΣΙΕΣ Οι φοιτητές µπορούν να δικαιολογήσουν 2 ηµέρες απουσίας κατά την άσκησή τους, αν οι απουσίες είναι περισσότερες τότε η άσκηση είναι ανεπαρκής και επαναλαµβάνεται στο επόµενο εξαβδόµαδο. ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Όλοι οι φοιτητές υποχρεούνται να παρουσιάσουν κλινικές περιπτώσεις µε τη µορφή της διαφορικής διάγνωσης. Επίσης συµµετέχουν σε οµαδική εργασία υπό την επίβλεψη µέλους ΔΕΠ, η οποία παρουσιάζεται προφορικά µε τη µορφή power point και κατατίθεται στη Γραµµατεία της Διεύθυνσης µε τη µορφή CD. Στο δελτίο δεξιοτήτων των φοιτητών υπάρχει στήλη για την αναγραφή των προφορικών παρουσιάσεων. Μετά τον έλεγχό τους για σφραγίδα στο βιβλιάριο σπουδών, το δελτίο επιστρέφεται στο 22
φοιτητή, ο οποίος το φυλάσσει και το έχει µαζί του στις προφορικές εξετάσεις του πτυχίου. ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΙΑ- ΙΒ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 1.Περιγεννητική ασφυξία-κακώσεις 2.Αναζωογόνηση νεογνού 3.Αναπνευστικά προβλήµατα νεογνών 4.Ανοσοανεπάρκειες 5.Πυρετός αγνώστου αιτιολογίας 6.Βακτηριαιµία Σήψη 7.Βρογχιολίτιδα 8.Βρογχικό άσθµα 9.Κυστική ίνωση 10.Συγγενείς και Επίκτητες καρδιοπάθειες 11.Υπέρταση 12.Παθήσεις ήπατος χοληφόρων 13.Φλεγµονώδης νόσος του εντέρου 14.Ουρολοίµωξη 15.Νεφρωσικό σύνδροµο 16.Οξεία και χρόνια νεφρική νόσος 17.Διαταραχές του πηκτικού µηχανισµού 18.Λευχαιµίες 19.Λεµφώµατα-Συµπαγείς όγκοι 20.Σακχαρώδης διαβήτης 21.Παθήσεις θυρεοειδούς και επινεφριδίων 22.Εγκεφαλική παράλυση-δυσπλασίες ΚΝΣ 23.Νευροµυικά και Νευροδερµατικά νοσήµατα 24.Ρευµατικά νοσήµατα 25.Αρθραλγία - αρθρίτιδα οστεοµυελίτιδα 26.Διαγνωστική προσέγγιση και επείγουσα αντιµετώπιση µεταβολικών νοσηµάτων 27.Διαταραχές συναισθήµατος και συµπεριφοράς 28.KAΡΠΑ παιδιών ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α) Καθ 'όλη τη φοίτησή του στην παιδιατρική, ο φοιτητής θα πρέπει να αποκτήσει και να χρησιµοποιήσει τη γνώση 1) των µηχανισµών και των διαταραχών της αύξησης και ανάπτυξης 2) των διακυµάνσεων των φυσιολογικών τιµών 3) των εκδηλώσεων µιας νόσου Β)Λήψη ιστορικού από τον ασθενή / κηδεµόνα II. Διενέργεια φυσικής εξέτασης νεογνό-νήπιο-παιδί σχολικής ηλικίας- έφηβος III. Δηµιουργία γραπτού αρχείου του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης (ιατρικός φάκελος) ΙV. Ικανότητα δηµιουργίας µιας προφορικής παρουσίασης που περιλαµβάνει τα βασικά στοιχεία του ιστορικού του ασθενούς µε χρονολογική σειρά και µια περίληψη των ευρηµάτων στη φυσική εξέταση. Γ)Αναγνώριση των ιατρικών προβληµάτων κατά τη διάρκεια της λήψης του ιστορικού και της φυσικής εξέτασης Αναγνώριση των νόσων που εµφανίζονται µε κοινά συµπτώµατα (πχ πυρετό, εµετό, ευερεθιστότητα ή πυρετό και άρνηση βάδισης ή ωχρότητα και πετέχειες κλπ). Αναγνώριση και αξιολόγηση οξέων και επειγόντων παιδιατρικών προβληµάτων. Συνταγογράφηση φαρµάκων προσαρµοσµένων στον παιδιατρικό ασθενή. Εκτέλεση πρακτικών χειρισµών: 1. Μέτρηση Βάρους-ύψουςπεριµέτρου κεφαλής και καταγραφή στις ανάλογες εκατοστιαίες θέσεις ανάπτυξης 2. Μέτρηση Αρτηριακής πίεσης, σφύξεων, αναπνοών και καταγραφή στο φύλλο νοσηλείας 3. Διενέργεια φυµατινοαντίδρασης (Μantoux) 4. Έλεγχος βιβλιαρίου υγείας(γαλάζιο βιβλιάριο του παιδιού-κάρτα απαγόρευσης φαρµάκων ουσιών σε ανεπάρκεια G6 PD του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού) 5. Ωτοσκόπηση 6. Εξοικείωση µε ιδιαίτερα για την 23
παιδιατρική φάρµακα και τρόπος χορήγησης αυτών(διάφορες σύριγγες -αδρεναλίνη, ενδοµυϊκές-υποδόριες ενέσεις, φλεβοκαθετήρες,καθετήρες,υπόθετα για σπασµούς κλπ.) 7. Ηλεκτροκαρδιογράφηµα (ΗΚΓ) 8. Χορήγηση οξυγόνου Παρακολούθηση: 1. Φλεβοκεντήσεων 2. Ωσφυονωτιαίας παρακέντησης 3. Μυελογράµµατος 4. Καθετηριασµό ουρήθρας 5. Υπερηβικής παρακέντησης Διαφορική διάγνωση για κάθε πρόβληµα ή οµάδα προβληµάτων και περιγραφή του πως η ηλικία επηρεάζει τη διαφορική διάγνωση. Περιγραφή της χρησιµότητας των εργαστηριακών εξετάσεων που µπορούν να συµβάλλουν, να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν την κλινική υπόθεση για την υπό εξέταση νόσο. Σχολιασµός γνώση για τις µεταβολές των φυσιολογικών τιµών ανάλογα µε την ηλικία. Συζήτηση για το κόστος σε σχέση µε τη χρησιµότητα. Περιορισµοί και κόστος των διαφόρων µελετών Ερµηνεία βασικών παρακλινικών εξετάσεων όπως η ακτινογραφία θώρακος. Συζήτηση για το ρόλο, την εµπλοκή και τη συνεργασία συµβούλων ιατρών για τη διαχείριση των ασθενών. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Η βαθµολογική αξιολόγηση των φοιτητών για το µάθηµα της Παιδιατρικής ΙΑ-ΙΒ 0323 πραγµατοποιείται µε γραπτές και προφορικές εξετάσεις, οι οποίες υπολογίζονται ισόποσα (50%) στην τελική βαθµολογία. Η βαθµολογία είναι της κλίµακας 0 µέχρι 10 τόσο για τις γραπτές όσο και για τις προφορικές εξετάσεις. Για τη βαθµολογία στις γραπτές εξετάσεις σύµφωνα µε την εφαρµογή στην Ιατρική Σχολη Α.Π.Θ. του Ευρωπαϊκού Συστήµατος Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων (European Credit Transfer Systeam : ECTS) η βαθµολογία θα αναγράφεται και σε µορφή A, B, C, D, E, F όπου ισχύει: A =10%, B=25%, C= 30%, D =25 %, E= 10%, F = δεν προάγεται (fail). Το σύστηµα ECTS διαιρεί τους φοιτητές αρχικά σε οµάδες επιτυχόντες και αποτυχόντες, και στη συνέχεια αξιολογεί τις επιδόσεις αυτών των δύο οµάδων χωριστά. Έτσι οι επιτυχόντες διαρούνται σε πέντε υποοµάδες: το άριστο Α απονέµεται στο 10%, στο επόµενο 25% απονέµεται ο βαθµός Β, στη συνέχεια στο επόµενο 30% ο βαθµός C, στο επόµενο 25% ο βαθµός D και τέλος στο 10% ο βαθµός E. 1) ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ: Στο τέλος του εξαβδόµαδου οι φοιτητές εξετάζονται προφορικά στο θάλαµο και η βαθµολογία καταγράφεται στην κάρτα κάθε φοιτητή. Η επίδοση στην εξέταση στο θάλαµο συνυπολογίζεται στον προφορικό βαθµό του µαθήµατος. Επίσης στον προφορικό βαθµό συνυπολογίζεται η επίδοση στην προφορική παρουσίαση (power point) και η επίδοση στον εικονικό (ηλεκτρονικό) ασθενή. 2) ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ: πραγµατοποιούνται ανά δύο εξαβδόµαδα και µέσα στις προβλεπόµενες -από την ιατρική σχολή- εξεταστικές περιόδους. Οι γραπτές εξετάσεις περιλαµβάνουν ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, ερωτήσεις µικρής ανάπτυξης, ερωτήσεις µε κλινικές περιπτώσεις, ερωτήσεις σε διαγράµµατα και εικόνες. Δεν υπάρχει αρνητική 24
βαθµολογία.ο βαθµός από τις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής είναι <5 (δηλαδή εάν ο φοιτητής απαντήσει επιτυχώς ΜΟΝΟ στις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής δε µπορεί να βαθµολογηθεί µε 5). Η εξεταστέα ύλη είναι όλη η ύλη της Παιδιατρικής. Το εκπαιδευτικό πρόγραµµα υφίσταται αλλαγές σύµφωνα µε τον οδηγό σπουδών του Α.Π.Θ 25
5β. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1. Πρόγραµµα εκπαίδευσης και καθήκοντα ειδικευοµένων (Υπεύθυνος ειδικευοµένων: Στέλλα Σταµπουλή, Λέκτορας Παιδιατρικής) 08.30-11.30 Καθηµερινά, επίσκεψη της θαλάµους µε τους φοιτητές και τους ειδικούς ιατρούς υπεύθυνους των θαλάµων 13.00-14.00 (Αίθουσαδιδασκαλίας) Μία φορά την εβδοµάδα (Δευτέρα), επιστηµονική ενηµέρωση από τη σύγχρονη βιβλιογραφία, τα επιστηµονικά συνέδρια, την πρόοδο των διδακτορικών διατριβών 13.00-14.00 (Αµφιθέατρο Π. Μεταξάς) 13.00-14.00 (Αίθουσα διδασκαλίας) Μια φορά την εβδοµάδα (Τρίτη), Μετεκπαιδευτικά µαθήµατα των παιδιατρικών Κλινικών του Ιπποκρατείου 13.00-14.00 (Αίθουσα διδασκαλίας) Μία φορά την εβδοµάδα (Τ ετάρτη), παρουσίαση ενδιαφερουσών περιπτώσεων νοσηλευθέντων ασθενών, ή ασθενών των διαφόρων ειδικών τµηµάτων της Κλινικής και άλλων Παιδιατρικών Κλινικών του Νοσοκοµείου 13.00-14.00 (Αίθουσα διδασκαλίας) Μία φορά την εβδοµάδα (Πέµπτη), διαφορική διάγνωση νοσηλευοµένων περιπτώσεων από τους φοιτητές µε την επίβλεψη των ειδικευοµένων. 8.00-9.00 Μία φορά την εβδοµάδα (Παρασκευή) φροντιστηριακό µάθηµα ειδικευοµένων 12.00-13.00 Διδακτική επίσκεψη σε όλους της θαλάµους µε το Διευθυυντή της Κλινικής ή τον αντικαταστάτη του. Οι ειδικευόµενοι γιατροί: Είναι συνεπείς στα ωράρια Ενηµερώνουν µε σαφήνεια τα παραπεµπτικά των εργαστηριακών εξετάσεων (ονοµατεπώνυµο, ηλικία, πάθηση ασθενούς, υπογραφή και σφραγίδα) Είναι υπεύθυνοι για τη συλλογή των αποτελεσµάτων η οποία γίνεται µετά το τέλος της επίσκεψης στους θαλάµους, πριν και µετά το τέλος του εκπαιδευτικού προγράµµατος της Κλινικής Είναι υπεύθυνοι για την ενηµέρωση του ιστορικού του ασθενή και την έγκαιρη παράδοσή του στο Αρχείο του Νοσοκοµείου, πάντα υπογεγραµµένα 26
Ενηµερώνουν το φυλλάδιο παράδοσης των ιατρών (ΕΣΥ-Α.Π.Θ.) την εποµένη εφηµερίας (εκτίµηση εφηµερίας) Παρακολουθούν στην τήρηση του ωραρίου του επισκεπτηρίου των συνοδών 2. Διδακτορικές διατριβές Σύµφωνα µε το νόµο περί Διδακτορικών Διατριβών (Δ.Δ.), δικαίωµα εκπόνησης διδακτορικών διατριβών έχουν µόνο οι κάτοχοι µεταπτυχιακών διπλωµάτων. Στο µεταβατικό στάδιο από την ισχύ του νόµου, δικαίωµα εκπόνησης Δ.Δ. έχουν οι ιατροί που πληρούν τα κριτήρια που αναγράφονται στον Εσωτερικό Κανονισµό Διδακτορικών Διατριβών της Ιατρικής Σχολής. Για κάθε διδακτορική διατριβή ακολουθείται αυστηρά η διαδικασία που ορίζεται από τον νόµο και τον Κανονισµό της Σχολής. 3. Επιστηµονικά Συνεργαζόµενοι Απασχολούνται κυρίως στο ερευνητικό έργο της Κλινικής. Παρακολουθούν και συµµετέχουν στο ειδικό Ιατρείο ή στο Εργαστήριο του Τµήµατος, στο οποίο έχουν ενταχθεί, υπό την ευθύνη και επίβλεψη του επιστηµονικά υπεύθυνου. Δεν εκτελούν χρέη επιµελητού θαλάµου. Ασχολούνται µε την περάτωση του πρωτοκόλλου της διατριβής τους (αν είναι υποψήφιοι διδάκτορες) ή άλλων ερευνητικών πρωτοκόλλων, µε τη συλλογή βιβλιογραφικών δεδοµένων, µε τη συγγραφή των ερευνητικών εργασιών κ.λ.π. υπό την καθοδήγηση του εκάστοτε επιστηµονικά υπεύθυνου. 27
Υπόδειγµα εντύπου που διανέµεται σε κάθε συνάδελφο που έρχεται στην Α Παιδιατρική Κλινική για Ειδικότητα 28
29
Υπόδειγµα χαρτοφυλακίου ειδικευόµενου 30
31