Η συμβολή της Δια Βίου Μάθησης στη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των Βρεφονηπιοκόμων Γωγάκη Ηλιάννα Υποψήφια Διδάκτορας, Πανεπιστημίου Αιγαίου
Συμφιλίωση Επαγγελματικής Οικογενειακής ζωής των γυναικών Βρεφονηπιοκόμων «Η εισαγωγή μέτρων, προνοιακών πολιτικών, συστημάτων γονικής άδειας ή άδειας για οικογενειακούς λόγους, ρυθμίσεων για την φροντίδα παιδιών, ηλικιωμένων και εξαρτημένων μελών της οικογένειας/κοινωνίας και η ανάπτυξη συναφών υπηρεσιών και δομών, καθώς και η συναφής οργάνωση του εργασιακού περιβάλλοντος, τα οποία υποστηρίζουν και διευκολύνουν το συνδυασμό των επαγγελματικών υποχρεώσεων και των υποχρεώσεων που συνεπάγονται οι επιλογές των ατόμων σε σχέση με την προσωπική τους ζωή, την οικογένεια και τη διάθεση του κοινωνικού τους χρόνου» (Βουγιούκα, 2012).
Δια Βίου Μάθηση Αποτελεί βασική προτεραιότητα της Ε.Ε., η οποία υιοθετεί νέες πολιτικές και στρατηγικές με στόχο το συντονισμό των κρατών μελών για ανάπτυξη και δραστηριοποίηση του επιστημονικού πεδίου αυτού. Σύμφωνα με την EE, η Δια Βίου Μάθηση ορίζεται ως «μια προσέγγιση που εστιάζει στις ευκαιρίες και διαδικασίες μάθησης του ατόμου, αναγνωρίζοντας ότι αυτές οι ευκαιρίες και διαδικασίες τροφοδοτούνται από πολλούς κοινωνικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων, όχι μόνο της τυπικής εκπαίδευσης και των συστημάτων κατάρτισης, αλλά και της οικογένειας, της επιχείρησης και των μέσων μαζικής επικοινωνίας» (Ζαρίφης, 2014).
Εκπαίδευση Ενηλίκων Σύμφωνα με την UNESCO, η εκπαίδευση ενηλίκων «Eίναι κάθε εκπαιδευτική διεργασία, κάθε περιεχομένου, επιπέδου ή μεθόδου, είτε πρόκειται για τυπική εκπαίδευση είτε όχι, είτε για διεργασία που επεκτείνει χρονικά ή αντικαθιστά την αρχική εκπαίδευση στα σχολεία, κολέγια ή πανεπιστήμια, όπως και την μαθητεία, μέσω των οποίων τα άτομα που θεωρούνται ενήλικα από το κράτος, στο οποίο ανήκουν, αναπτύσσουν τις ικανότητές τους, εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους, βελτιώνουν τα τεχνικά και επαγγελματικά τους προσόντα ή τα προσανατολίζουν προς άλλη κατεύθυνση και επιφέρουν αλλαγές στις στάσεις ή την συμπεριφορά τους σε σχέση με ένα θέμα τόσο για τη δική τους εξέλιξη όσο και για τη συμμετοχή τους στην εξέλιξη και ανάπτυξη της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού» (UNESCO, 1976 στο Rogers, 2002: 56).
Επιμόρφωση Η Επιμόρφωση ενηλίκων αποσκοπεί (Νάσσαινας, 2010): Στην απόκτηση πρόσθετων γνώσεων Σε επιστημονικές ή και επαγγελματικές γνώσεις Σε γνώσεις που αποσκοπούν στην καλλιέργεια ικανοτήτων
Συμφιλίωση και Επιμόρφωση Η επιμόρφωση ενηλίκων αποσκοπεί (Μαυρογιώργος, 1999) στην απόκτηση πρόσθετων γνώσεων, προϋποθέτει, μια μόρφωση προϋπάρχουσα, στην οποία προστίθενται οι νέες γνώσεις και σε επιστημονικές ή και επαγγελματικές γνώσεις. Οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες της εποχής μας για συνεχή και δια βίου εκπαίδευση, καθιστούν αναγκαία την εφαρμογή μηχανισμών που θα δίνουν τη δυνατότητα επιμόρφωσης με ευέλικτο και αποτελεσματικό τρόπο. Ο θεσμός της επιμόρφωσης αποτελεί ένα σημαντικό μέσο για την συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των γυναικών, όταν μάλιστα αυτή προσφέρεται με την εξ αποστάσεως μέθοδο εκπαίδευσης.
Έρευνα Σκοπός της έρευνας Ερευνητικά Ερωτήματα Ερευνητική Μέθοδος Δείγμα Έρευνας Άξονες Συνέντευξης
Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος ήταν ηλικίας 26-35 ετών και μόνο δύο ήταν άνω των 40 ετών, Βρεφονηπιοκόμοι - Το μεγαλύτερο ποσοστό εργάζεται σε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα - 12 εργαζόμενες και 3 άνεργες - Όλες έγγαμες με παιδιά όπου οι 9 έχουν ένα ανήλικο τέκνο και 6 έχουν δύο παιδιά
Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Άξονας 1ος: Το αντικείμενο του Επιμορφωτικού Προγράμματος και η διάρκειά του Σύμφωνα με τις απαντήσεις, τα αντικείμενα ήταν σε θέματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, μεθοδολογίας εκπαιδευτικής έρευνας, επαγγελματικής εκπαίδευσης, εκπαίδευσης ενηλίκων, ειδικής αγωγής, νέων τεχνολογιών, οικονομικών ζητημάτων, Διοίκησης, Ασφαλιστικών ζητημάτων και εξυπηρέτησης πελατών σε πολυεθνικές εταιρίες, μαθησιακών δυσκολιών και αισθητηριακής ολοκλήρωσης. Άξονας 2 ος : Τα κριτήρια συμμετοχής για τη παρακολούθηση ενός προγράμματος εξ αποστάσεως επιμόρφωσης Τα κριτήρια διέφεραν, με την πλειοψηφία να αναφέρεται στην ευελιξία ενός εξ αποστάσεως προγράμματος, ενώ άλλο κριτήριο εξ ίσου σημαντικό, είναι οι εξειδικευμένες γνώσεις που θα λάμβαναν και σε μικρότερο ποσοστό αναφέρουν τα μόρια που θα τους προσέφερε για αναβάθμιση του βιογραφικού τους.
Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Άξονας 3 ος Οι αρχικές προσδοκίες των επιμορφούμενων γυναικών και αν εκπληρώθηκαν Το μεγαλύτερο μέρος του δείγματος υποστήριξε ότι είχαν ως αρχική προσδοκία την απόκτηση νέων γνώσεων και τη βελτίωση των ικανοτήτων τους. Αρκετές ήταν αυτές που ανέφεραν την απόκτηση μορίων ως προσδοκία και κάποιες την εύρεση εργασίας. Οι απαντήσεις των επιμορφούμενων γυναικών του δείγματος στην ερώτηση αν εκπληρώθηκαν οι προσδοκίες τους ήταν όλες θετικές.
Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Άξονας 4 ος Οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι γυναίκες κατά την παρακολούθηση του εξ αποστάσεως επιμορφωτικού προγράμματος και πως αντιμετωπίστηκαν Η πλειοψηφία του δείγματος αναφέρει ως σημαντική δυσκολία την έλλειψη χρόνου και τεχνικά ζητήματα στο τρόπο λειτουργίας της πλατφόρμας. Μια ακόμη σημαντική δυσκολία είναι η επικοινωνία ανάμεσα στα άλλα άτομα που συμμετείχαν και στο διδακτικό προσωπικό. Επίσης σημαντική δυσκολία αποτέλεσαν οι υποχρεώσεις τόσο στο πρόγραμμα όσο και εκτός προγράμματος (οικογενειακές και εργασιακές). Όλες δήλωσαν ότι βρήκαν τρόπο να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις δυσκολίες.
Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Άξονας 5 ος Διαφορές ως προς τη παρακολούθηση και συμμετοχή ανδρών στο επιμορφωτικό πρόγραμμα Η πλειοψηφία αναφέρει και παρουσιάζει διαφοροποιήσεις ως προς τους άντρες συμμετέχοντες σ ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα. Άξονας 6 ος Άτομα που υποστηρίζουν τις επιμορφούμενες, η στάση περιβάλλοντος και παρουσίαση μιας τυπικής μέρας. του οικογενειακού Oι περισσότερες επιμορφούμενες δήλωσαν ότι σε περιόδους μεγάλης πίεσης τους στήριξε το οικογενειακό και συναδελφικό περιβάλλον.
Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Άξονας 7ος: Οι προτεραιότητες των επιμορφούμενων γυναικών. Άξονας 8ος: Η βοήθεια εξ αποστάσεων σπουδών σε προσωπικό, οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο των γυναικών. Άξονας 9ος: Εξ αποστάσεως σπουδές και Δια Βίου Μάθηση- Υποστήριξη οικογενειακού περιβάλλοντος και Πολιτείας- Τοπικής αυτοδιοίκησης.
Προτάσεις έρευνας Σημαντικό να συμμετέχουν άνδρες και γυναίκες σε επιμορφωτικά προγράμματα για να μπορούν να ακολουθήσουν το ρυθμό ανάπτυξης της κοινωνίας Προτάσεις 1. Αύξηση επιμορφωτικών προγραμμάτων 2. Μείωση του κόστους συμμετοχής 3. Παροχή περισσότερων προοπτικών μεταπτυχιακών μέσω εξ αποστάσεως σπουδών 4. Κατανοητό, επίκαιρο, επεξηγηματικό εκπαιδευτικό υλικό 5. Ύπαρξη γλωσσάριου, επεξήγηση σημαντικών εννοιών, πλαίσια συνοψισμού κ.τ.λ.
Προτάσεις έρευνας 6. Οι εκπαιδευτές/τριες να λαμβάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εκπαιδευόμενων και να αξιοποιούν τεχνικές εκπαίδευσης 7. Αναβάθμιση στις πλατφόρμες εκπαίδευσης 8. Ύπαρξη ειδικών τιμών / εκπτώσεων στα δίδακτρα 9. Επιείκεια και στήριξη τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες 10. Δημιουργία δομών απασχόλησης παιδιών 11. Στήριξη από οικογενειακό και εργασιακό περιβάλλον γυναικών
Ενδεικτική Βιβλιογραφία Aggeli, A., Vassala, P. (2009). Women in distance learning: 2 nd chance or 3 rd shift? In U. Bernath, A. Szucs, A. Tait & M. Vidal (Eds.), Distance and E- learnig in transition. New York: ISTE and J.Wiley. AydoǧduKaraaslan, I. (2013). The effect of banking personnel s access to E- learning opportunities on their professional achievement, Turkish Online Journal of Educational Technology, vol. 12, no. 2, pp. 269 280. Boolam, R. (1982). INSET for professional development and school improvement. BritishJournalofIn-ServiceEducation, Vol. 9 (1), 14-17. Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Μεθοδολογίαεκπαιδευτικήςέρευνας. Αθήνα: Μεταίχμιο. Giddens, A. (2002). Κοινωνιολογία. Αθήνα: Gutenberg.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία Keegan, D. (2001). Οι βασικές αρχές της Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Αθήνα: Μεταίχμιο. Kramarae, C. (2000). The Third Shift. Washington: AAUW educational foundation Lam, M. (2009). Effectiveness of web-based courses on technical learning, Journal of Education for Business, vol. 84, no. 6, pp. 323 331. Rogers, A. (2002). Η Εκπαίδευση Ενηλίκων. Αθήνα: Μεταίχμιο Σοφός, Α., Κώστας, Α. & Παράσχου, Β. (2015) Online Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: Από τη Θεωρία στην Πράξη. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. Ταρατότη-Τσαλκατίδου, Ε. (2000). Η επιμόρφωση από τη σκοπιά των εκπαιδευτικών. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία Νάσσαινας, Γ. (2010). Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στο πλαίσιο της Δια Βίου Εκπαίδευσης. Αθήνα: Μπατσιούλας. Νταλάκα, Ε. (2014). Συμφιλίωση επαγγελματική-οικογενειακής/προσωπικής ζωής: η περίπτωση των φροντιστών, στο 5 Ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Κοινωνικής πολιτικής την εποχή της κρίσης: στο σταυροδρόμι των επιλογών,πάντειο Πανεπιστήμιο, 8-10 Μαΐου 2014. Πανιτσίδου, Ε. (2013). Δια Βίου Μάθηση: Μια σύγχρονη «Πανάκεια»; Ευρύτερα Ατομικά και Κοινωνικά Οφέλη. Θεσσαλονίκη: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Πρόκου Ε. (2008) Πολιτικές Εκπαίδευσης Ενηλίκων στην Ελλάδα, έρευνα υπό διεξαγωγή στο πλαίσιο της Επιστημονικής Ένωσης Εκπαίδευσης Ενηλίκων.
Ευχαριστώ πολύ!