ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-18 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΒΑΘ.:... /40 ΟΛΟΓΡ.:.. ΥΠΟΓΡ.:.. ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 1.6.2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 1.30 (ΩΡΕΣ, 90 λεπτά) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ.: ΠΡΟΣΟΧΗ Να προσέξετε την εμφάνιση του γραπτού σας και να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού (Tipp-Ex). Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από δώδεκα (12) σελίδες. Κ Α Λ Η Ε Π Ι Τ Υ Χ Ι Α! 1
ΜΕΡΟΣ Α : Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δυόμιση (2.5) μονάδες. Να απαντήσετε σε όλα τα ερωτήματα. Ερώτηση 1 Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τις κατάλληλες λέξεις: Τα σώματα που δεν έχουν τώρα ζωή ονομάζονται νεκρά... Το μιτοχόνδριο.. είναι ένα κυτταρικό οργανίδιο που υπάρχει στα ζωικά και στα φυτικά κύτταρα και παράγει ενέργεια. Ετερότροφος ονομάζεται ο οργανισμός που βρίσκει έτοιμη την τροφή του Το χυμοτόπιο υπάρχει μόνο στα φυτικά κύτταρα Σπέρμα. ονομάζεται το υγρό που περιέχει σπερματοζωάρια και τα εκκρίματα τους. Ερώτηση 2 (5 Χ 0.5μ = 2.5μ) μ: Να αντιστοιχίσετε την εικόνα κάθε οργάνου του ανθρώπινου οργανισμού στη στήλη Α με το όνομά του στη στήλη Β. (5 Χ 0.5μ = 2.5μ) μ: 1 Στήλη Α Στήλη Β Αντιστοίχηση Α. Παχύ έντερο 1 - Β 2 Β. Στομάχι 2 - Δ 3 Γ. καρδιά 3 - Ε 4 Δ. Πνεύμονες 4 - Γ 5 Ε. Νεφρά 5- Α 2
Ερώτηση3 Να συμπληρώσετε τα κενά με τη σωστή απάντηση. (α) Ο πλανήτης μας κατοικείται από ένα τεράστιο αριθμό διαφορετικών οργανισμών προσαρμοσμένων στο περιβάλλον, που ο καθένας ζει. Με μία λέξη, αυτή η ποικιλία των οργανισμών που υπάρχουν στον πλανήτη μας ονομάζεται: Βιοποικιλότητα (1 Χ 0.5 μ = 0.5 μ) μ: (β) Η διαδικασία με την οποία οι Βιολόγοι επιστήμονες ομαδοποιούν τους οργανισμούς, με βάση κάποια κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, ονομάζεται: ταξινομία ή ταξινομική επιστήμη (1 Χ 0.5 μ = 0.5 μ) μ: (γ) Στον πιο κάτω πίνακα, δίνονται έξι διαφορετικοί ζωντανοί οργανισμοί. Κάτω από κάθε οργανισμό, να γράψετε το Βασίλειο στο οποίο ανήκει. ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Σ Αμοιβάδα Λεμονιά Κουνούπι Μανιτάρι Βακτήριο Σκύλος ΒΑΣΙΛΕΙΟ Πρώτιστα φυτά ζώα μύκητες Μονήρη Ζώα (6 Χ 0.25 μ = 1.5 μ) μ: Ερώτηση 4 Σας δίνετε η πιο κάτω τροφική αλυσίδα. Τα ερωτήματα που ακολούθου αφορούν τη συγκεκριμένη τροφική αλυσίδα. Φυτοπλακτόν γαρίδα μπαρμπούνι φάλαινα α. Να συμπληρώσετε: Ι. Τον παραγωγό...φυτοπλαγκτόν... 3
ΙΙ. Τον κορυφαίο θηρευτή...φάλαινα...(2χ 0.5 μ = 1 μ) μ: β) Τι δείχνουν τα βέλη σε μια τροφική αλυσίδα; (1Χ 0.5 μ = 0.5 μ) μ:...τη ροή της ενέργειας, το θηρευτή... γ) Να αναφέρετε δύο (2) κοινά χαρακτηριστικά όλων των τροφικών αλυσίδων. Ξεκινούν από φυτά Περιέχουν θηρευτές. (1Χ 0.5 μ = 0.5 μ) μ: δ) Να γράψετε δύο (2) επιπτώσεις που θα έχει η εξαφάνιση της γαρίδας στους υπόλοιπους οργανισμούς.. Θα αυξηθεί το φυτοπλαγκτόν Θα ελαττωθούν τα μπαρμπούνια (2Χ 0.25 μ = 0.5μ) μ:.. 4
ΜΕΡΟΣ Β : Αποτελείται από τρία (3) ερωτήματα. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με έξι (6) μονάδες. Να απαντήσετε σε όλα τα ερωτήματα Ερώτηση 5 (α) Να συμπληρώσετε τα μέρη του μικροσκοπίου με τους αριθμούς 1-6. 1.Προσοφθάλμιοι φακοί 2.αντικειμενικοι φακοί 3.οπτική τράπεζα 4.πηγη φωτός 5.μακρομετρικός κοχλιας.6.μικρομετρικός κοχλίας (6 Χ 0.25 μ = 1.5 μ) μ: (β) Να γράψετε δ( 2 ) διαφορές που έχουν τα προκαρυωτικά από τα ευκαρυωτικά κύτταρα. Τα προκαρυωτικά δεν έχουν πυρήνα Επίσης δεν έχουν μιτοχόνδρια (2 Χ 0.5 μ = 1 μ) μ:. (γ) Να σημειώσετε με Ε για ευκαρυωτικός και Π για προκαρυωτικός στους πιο κάτω οργανισμούς. 5
μανιτάρι σκύλος αμοιβάδα βακτήριο Ε Ε Ε Π (4 Χ 0.25 μ = 1 μ) μ: (δ) Πιο κάτω απεικονίζεται ένα κύτταρο. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. Ι. Να ονομάσετε τα μέρη του κυττάρου με αριθμούς 1-5. 1. Χλωροπλάστης. 2. χυμοτόπιο. 3. κυτταρικό τοίχωμα. 4. πυρήνας. 5. μιτοχόνδριο. (5 Χ 0.25 μ = 1.25μ) μ: ΙΙ. Τι είδους κύτταρο φαίνεται στην πιο πάνω εικόνα, ζωικό ή φυτικό; φυτικό.. (1 Χ 0.25 μ = 0.25μ) μ: ΙΙΙ. Nα δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο πιο πάνω ερώτημα, δίνοντας δύο (2) λόγους. χυμοτόπιο, χλωροπλάστης, κυτταρικό τοίχωμα (2 Χ 0.5 μ = 1.0μ) μ: 6
Ερώτηση 6 Τα σχήματα Α και Β αντιπροσωπεύουν τα ανθρώπινα γεννητικά κύτταρα σε μεγέθυνση. 2 3 4 1 5 Κύτταρο Α κύτταρο Β (α) Να ονομάσετε το κύτταρο Α και το κύτταρο Β. (2 Χ 0,25μ = 0.5μ) μ: Κύτταρο Α :...ωάριο... Κύτταρο B : Σπερματοζωάριο... (β) Να ονομάσετε τα μέρη των κυττάρων με τις ενδείξεις 1 5. (5 Χ 0, 5μ = 2.5μ) μ: 1. Κυτταρική μεμβράνη 2. Πυρήνας 3. Κυτταρόπλασμα 4. κεφάλι 5. ουρά (γ) Ποια είναι η λειτουργία των μερών 3 ( γεννητικού κυττάρου Α) και 5 ( γεννητικού κυττάρου Β); (2Χ 0, 5μ = 1.0μ) μ: Λειτουργία μέρους 3: θρέψη ωαρίου Λειτουργία μέρους 5: κίνηση 7
(δ) Να γράψετε δύο (2) διαφορές μεταξύ των γεννητικών κυττάρων Α και Β. Α:Μεγαλύτερο, δεν κινείται γρήγορα,κυκλικό (2 Χ 1.0μ= 2μ) μ: Ερώτηση 7 Να μελετήσετε το πιο κάτω σχήμα και να απαντήσετε τις ερωτήσεις που ακολουθούν. (α) Να συμπληρώσετε τις ενδείξεις 1-6 στο πιο κάτω σχήμα. (5 Χ 0.25 μ = 1.25 μ) μ: 1. Ήλιος 2. διοξ άνθρακα 3. Χλωροφύλλη 4. οξυγόνο 5. γλυκόζη(άμυλλο) 6. νερό i Ποια λειτουργία των φυτών φαίνεται στο πιο πάνω σχήμα; φωτοσύνθεση (1 Χ 0.5 μ = 0.5μ) μ: ii. Σε ποιο οργανίδιο του κυττάρου γίνεται η λειτουργία αυτή; χλωροπλάστη (1 Χ 0.25 μ = 0.25μ) μ: (β) Όταν ο Κώστας επισκέφτηκε ένα κατάστημα ενυδρείων, και είδε τις γυάλινες κλειστές σφαίρες με νερό και υδρόβια μικρά φυτά και ζώα όπως γαρίδες, αναρωτήθηκε πώς συντηρείται η ζωή μέσα σε αυτές. Πώς ζούνε (τρέφονται και αναπνέουν ) οι δυο οργανισμοί; Με τις γνώσεις σας από το μάθημα τις βιολογίας, απαντήστε στα ερωτήματά του. (2 Χ 0.5 μ = 1μ) μ: 8
Τα υδρόβια φυτά δίνουν το αέριο οξυγόνο.. το οποίο προσλαμβάνουν οι γαρίδες κατά την αναπνοή τους απελευθερώνοντας το αέριο διοξ ανθρακα.το οποίο προσλαμβάνουν τα υδρόβια φυτά σαν μια από τις πρώτες ύλες που χρειάζονται για να φτιάξουν τη τροφή τους. γ) i. Ποια ουσία ανιχνεύουμε με το διάλυμα ιωδίου και ποια χρωματική αλλαγή παρατηρούμε; Ουσία: άμυλλο Χρωματική αλλαγή: από κιτρινοκαφε γίνεται μαύρο (2 Χ 0.25 μ = 0.5μ) μ: ii. Να κυκλώσετε το/α τρόφιμο/α στο/α οποίο/α που αναμένεται να έχουν χρωματική αλλαγή, όταν ρίξουμε πάνω σε αυτό/ά διάλυμα ιωδίου. (2 Χ 0.25 μ = 0.5μ) μ: Λούντζα Πατάτες Τυρί Μακαρόνια Μπριζόλα (δ) i. Ποιο αέριο ευθύνεται για τη δημιουργία του φαινομένου του θερμοκηπίου; διοξ άνθρακα (1Χ 0.5 μ = 0.5μ) μ: ii. Να γράψετε δύο (2) από τις συνέπειες του φαινομένου του θερμοκηπίου: Αύξηση θερμοκρασίας και λιώσιμο πάγων, αύξηση στάθμης της θάλασσας (1Χ 0.5 μ = 0.5μ) μ: 9
iii. Να γράψετε δύο (2) μέτρα που μπορούμε να λάβουμε για τον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου. Ποδηλασία, Δεντροφύτευση,ΜΜΜ (2Χ 0.5 μ = 1.0μ) μ: ΜΕΡΟΣ Γ: Αποτελείται από ένα (1) ερώτημα των 12 μονάδων Ερώτηση 8 (α) Σας δίνονται τα πιο κάτω σχεδιαγράμματα αντρικού και γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. I. Αφού τα παρατηρήσετε προσεκτικά να σημειώσετε τον αριθμό που αντιστοιχεί στα ακόλουθα όργανα: (4Χ 0.25μ= 1μ) μ: Όργανο Αριθμός Ωοθήκη 7 Πέος 1 Προστάτης αδένας 4 Κόλπος 6 10
ΙΙ. Nα εξηγήσετε τη λειτουργία (ρόλο) των πιο κάτω μερών του αναπαραγωγικού συστήματος του άντρα. (2Χ 1= 2μ) μ: Όρχεις:... Σπερματοζωάρια, εκκρίματα. Πέος:... Σεξουαλική επαφή...( διοχέτευση σπέρματος)... ΙΙΙ. Να συμπληρώσετε την πιο κάτω πρόταση. (2Χ 0.25= 0.5μ) μ: Η Γονιμοποίηση γίνεται στις σάλπιγγες.. που ονομάζονται και. ωαγωγοί (β) Να εξηγήσετε ποια πάθηση στα αγόρια ονομάζεται κρυψορχία και ποιο πρόβλημα δημιουργείται από αυτή. (1Χ1.0μ+1Χ0.5= 1.5μ) μ:.όταν ο ένας ή κι οι δύο όρχεις παραμένουν στη κοιλιά του αγοριού μετά τη γέννηση Στειρότητα (γ) Να αναφέρετε από δύο (2) διαφορετικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα των αγοριών και των κοριτσιών κατά την εφηβεία. (2Χ 1.0μ= 2μ) μ: Αγόρια χοντρή φωνή, πλατιοί ώμοι κλπ Κορίτσια: Στήθος Έμμηνη ρύση κλπ (δ) Στο πιο κάτω σχήμα φαίνεται η εξέλιξη και η θέση του εμβρύου στο σώμα της μητέρας πριν τον τοκετό. (4Χ 0.25μ= 1μ) μ: 11
Ι. Να ονομάσετε τα μέρη που δείχνουν οι αριθμοί 1-4: 1.πλακούντας 3.αμνιακός σάκκος 2.ομφάλιος λώρος 4.αμνιακό υγρό ΙΙ. Ποιος είναι ο ρόλος των μερών 2 και 4 στο πιο πάνω σχήμα; (2Χ 1= 2μ) μ: Μέρος 2:θρεψη εμβρύου και παροχή οξυγόνο Μέρος 4: Προστασία από χτυπήματα (ε) Να συμπληρώσετε τα κενά στις πιο κάτω προτάσεις. (4Χ 0.5= 2μ) μ: Το έμβρυο αναπτύσσεται στη μήτρα Ο τοκετός ονομάζεται και γέννα. Η εγκυμοσύνη στον άνθρωπο διαρκεί 9 μήνες. Το έμβρυο τρέφεται από τον πλακούντα. H Εισηγήτρια: Η Διευθύντρια Γεωργία Κουσπου Αθηνά Κλεάνθους 12
13