ΠΑΝΟ ΖΤΓΟΤΡΗ - ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΤΜΒΟΤΛΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΕΝΩΗ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΣΗΣΩΝ ΕΛΛΑΔΟ ΜΠΟΤΜΠΟΤΛΙΝΑ 9-11 (2 οσ όροφοσ) ΑΘΗΝΑ ΣΗΛ:210-8259140-1-FAX: 210-8259235 ΚΙΝ:6977506705 E-mail: pzygouris@gmail.com Επί του με αριθμ. πρωτ. Ε.Δ.Ε.Υ.Α. 1884/9.11.2012 ερωτήματος της Δ.Ε.Υ.Α. Ερωτάται πότε παραγράφονται οι αξιϊςεισ τθσ Δ.Ε.Υ.Α. που αφοροφν είςπραξθ απαιτιςεων από οφειλόμενα τζλθ φδρευςθσ αποχζτευςθσ (βεβαίωςθ και είςπραξθ, ζναρξθ παραγραφισ και λοιπά ςυναφι ηθτιματα). *************************** Για τθν απάντθςθ ςτο ανωτζρω ερϊτθμα χριηει αναφοράσ το νομικό πλαίςιο που αφορά ςτθ βεβαίωςθ και είςπραξθ χρθματικϊν απαιτιςεων των Δ.Ε.Υ.Α. ςχετικϊν με τζλθ που ζχουν επιβλθκεί ςε βάροσ των οφειλετϊν αυτϊν, ςτο οποίο εντάςςεται και το κζμα τθσ παραγραφισ των αξιϊςεων των Δ.Ε.Υ.Α. από οφειλόμενα (βεβαιωμζνα) τζλθ. Επί των ανωτζρω θ γνϊμθ μου είναι θ εξισ: Ι. φμφωνα με το άρκρο 252 παρ. 4 του Δθμοτικοφ και Κοινοτικοφ Κϊδικα (ν. 3463/2006), «Επιχειριςεισ των ΟΣΑ που ςυνιςτϊνται βάςει ειδικϊν διατάξεων νόμου, οι οποίεσ διζπουν τθν οργάνωςθ και λειτουργία τουσ αποτελοφν αντίςτοιχεσ επιχειριςεισ ΟΤΑ ειδικοφ ςκοποφ». 1
Οι ειδικζσ αυτζσ διατάξεισ περιζχονται ςτο ν. 1069/80 που διζπει τισ Δ.Ε.Τ.Α., το άρκρο 1 του οποίου ορίηει: 1. Αι ανωτζρω Επιχειριςεισ αποτελοφν ίδια Νομικά Πρόςωπα Ιδιωτικοφ Δικαίου κοινωφελοφσ χαρακτιροσ, διεπόμενα υπό των κανόνων τθσ Ιδιωτικισ οικονομίασ, εφ` όςον δεν ορίηεται άλλωσ υπό νόμου. * + Αι επιχειριςεισ υδρεφςεωσ και αποχετεφςεωσ λειτουργοφν υπό μορφιν Δθμοτικισ ι Κοινοτικισ επιχειριςεωσ και διζπονται ωσ προσ τθν διοίκθςιν, οργάνωςιν, εκτζλεςιν, λειτουργίαν, ςυντιρθςιν των ζργων τθσ αρμοδιότθτόσ των κακϊσ και τασ πθγάσ τθσ χρθματοδοτιςεϊσ των υπό των διατάξεων του παρόντοσ νόμου, εφαρμοηομζνων κατά τα λοιπά των ςχετικϊν διατάξεων του Δθμοτικοφ και Κοινοτικοφ Κϊδικοσ. Σο δε άρκρο 9 του ν. 1069/80 ορίηει: 1. Η επιχείρθςισ άμα τθ ςυςτάςει τθσ υποκακίςταται αυτοδικαίωσ και άνευ ετζρασ διατυπϊςεωσ εισ άπαντα εν γζνει τα δικαιϊματα και υποχρεϊςεισ των ςυμμετεχόντων εισ ταφτθν Διμων και Κοινοτιτων ι του Συνδζςμου και των παρ` αυτοίσ οργανιςμϊν υδρεφςεωσ- αποχετεφςεωσ, τασ αναφερομζνασ εισ τθν φδρευςιν και αποχζτευςιν. Από τισ ανωτζρω διατάξεισ ςυνάγεται ότι για τθ βεβαίωςθ των αξιϊςεων των Δ.Ε.Τ.Α. από τζλθ και για τθν παραγραφι αυτϊν εφαρμόηονται οι διατάξεισ που ιςχφουν για τουσ Διμουσ (διπλι νομικι βάςθ), αφενόσ λόγω τθσ παραπομπισ ςε αυτζσ από τον ίδιο το ν. 1069/80 (άρκρο 1) και αφετζρου διότι οι Δ.Ε.Τ.Α. κατζςτθςαν κακολικοί διάδοχοι των Διμων, δθλαδι διαδζχκθκαν τισ υπθρεςίεσ φδρευςθσ αυτϊν ωσ προσ όλα τα δικαιϊματα αυτϊν μεταξφ τον οποίων ςυμπεριλαμβάνεται και θ αξίωςθ για είςπραξθ των επιβλθκζντων τελϊν ςχετικά με τθν φδρευςθ (άρκρο 9). Κακίςταται δε ςαφζσ ότι, αν και οι Δ.Ε.Τ.Α. λειτουργοφν ωσ ΝΠΙΔ, θ επιβολι και θ είςπραξθ των ςχετικϊν με τθν φδρευςθ τελϊν αποτελοφν 2
αρμοδιότθτεσ που αυτζσ αςκοφν ςτο πλαίςιο τθσ δθμόςιασ εξουςίασ που εκ του νόμου ζχουν προσ το ςκοπό αυτό. ΙΙ. Πζραν τοφτου, το άρκρον 17 του νόμου 1069/80 ορίηει: «1. Η οικονομικι διαχείριςισ εκάςτθσ επιχειριςεωσ ενεργείται επί τθ βάςει ιδίου Προχπολογιςμοφ εςόδων και εξόδων. Η επιχείρθςισ ζχει ιδίαν ταμιακιν υπθρεςίαν, διατάκτθσ δε των δαπανϊν αυτισ είναι ο Γενικόσ Διευκυντισ εν ςυμπράξει μετά του προϊςταμζνου των οικονομικϊν υπθρεςιϊν τθσ Επιχειριςεωσ ι οι νόμιμοι αναπλθρωταί των. 2. Το οικονομικόν ζτοσ τθσ διαχειρίςεωσ αντιςτοιχεί προσ το οικονομικόν ζτοσ τθσ Δθμοτικισ ι Κοινοτικισ διαχειρίςεωσ, άμα δε τθ λιξει αυτόν κλείονται οι ενιαφςιοι λογαριαςμοί και ενεργείται θ απογραφι τθσ περιουςίασ τθσ επιχειριςεωσ». υναφϊσ, το άρκρο 166 παρ. 3 ν. 3463/2006 ορίηει: Στισ Κοινότθτεσ τθσ Χϊρασ, ςτουσ Συνδζςμουσ Διμων και Κοινοτιτων, κακϊσ και ςτα ιδρφματα και νομικά πρόςωπα των Οργανιςμϊν Σοπικισ ΑυτοΔιοίκθςθσ, είναι δυνατι θ ςφςταςθ ίδιασ ταμειακισ υπθρεςίασ με ςχετικι πρόβλεψθ ςτον Οργανιςμό Εςωτερικισ Τπθρεςίασ αυτϊν (Ο.Ε.Τ.). Ο δε ΟΕΤ τθσ Δ.Ε.Τ.Α. (ΦΕΚ Β 250 2008) ορίηει ςτο άρκρο 5 αυτοφ υπό τον τίτλο «Διάρκρωςθ - Αρμοδιότθτεσ Διοικθτικισ και οικονομικισ Τπθρεςίασ»: «1. Τθ διοικθτικι και οικονομικι υπθρεςία απαρτίηουν τα παρακάτω γραφεία: * + ε) Γραφείο Λογιςτθρίου, ςτ) Γραφείο Ταμείου * + 2. Στθν αρμοδιότθτα τθσ διοικθτικισ και οικονομικισ υπθρεςίασ ανάγονται τα παρακάτω κζματα που κατανζμονται μεταξφ των γραφείων ωσ εξισ: * + ε) Γραφείο Λογιςτθρίου Τθρεί τα λογιςτικά βιβλία και καταχωρίηει ς` αυτά τισ δαπάνεσ και τισ ειςπράξεισ που γίνονται, κάνει επίςθσ κάκε άλλθ λογιςτικι εργαςία. 3
Αςχολείται με τθ ςυγκζντρωςθ όλων των παραςτατικϊν που χρειάηονται για τθν εκκακάριςθ κάκε δαπάνθσ. Συντάςςει τισ μιςκοδοτικζσ καταςτάςεισ του προςωπικοφ. Εκδίδει εντάλματα πλθρωμισ και επιμελείται για τθν υπογραφι τουσ από τουσ διατάκτεσ δαπανϊν. Διατθρεί αρχείο εκδοκζντων ενταλμάτων για κάκε ζτοσ. Φροντίηει για τθ ςφνταξθ του Προχπολογιςμοφ, Ιςολογιςμοφ, Απολογιςμοφ. ςτ) Γραφείο Σαμείου Εκδίδει τα γραμμάτια είςπραξθσ των διαφόρων εςόδων τθσ Επιχείρθςθσ, εκκακαρίηει τισ οφειλζσ των πελατϊν και ειςθγείται τθ λιψθ αναγκαςτικϊν μζτρων κατά των οφειλετϊν. Τθρεί τα υπό του νόμου προβλεπόμενα βιβλία εςόδων - εξόδων και καταρτίηει τουσ μθνιαίουσ και ετιςιουσ λογ/ςμοφσ εςόδων - εξόδων. Ενεργεί το ςφνολο των πλθρωμϊν τθσ Επιχείρθςθσ. Ελζγχει τθ νομιμότθτα των ενταλμάτων πλθρωμισ. Συνεργάηεται με το λογιςτιριο για τθν ενθμζρωςθ όλων των λογιςτικϊν βιβλίων τθσ Επιχείρθςθσ». Σθμειωτζον ότι βάςει του άρκρου 170 παρ. 1 του ν. 3443/2006: «Στουσ οφειλζτεσ των Διμων, των Κοινοτιτων και των νομικϊν τουσ προςϊπων δθμοςίου δικαίου παρζχονται οι διευκολφνςεισ τμθματικισ καταβολισ των οφειλϊν τουσ, οι οποίεσ προβλζπονται από τθ νομοκεςία που ιςχφει για τουσ οφειλζτεσ του Δθμοςίου», αλλά και βάςει του άρκρου 174 παρ. 3 του ν. 3463/2006: «Στουσ Διμουσ και ςτισ Κοινότθτεσ που ζχουν δικι τουσ ταμειακι υπθρεςία, το δθμοτικό ι κοινοτικό ςυμβοφλιο με αιτιολογθμζνθ απόφαςι του, μπορεί να απαλλάςςει τουσ οφειλζτεσ από τισ προςαυξιςεισ εκπρόκεςμθσ καταβολισ, εφόςον θ εκπρόκεςμθ καταβολι οφείλεται: α) ςτθ μθ επίδοςθ τθσ ατομικισ ειδοποίθςθσ, β) ςε οικονομικι αδυναμία που προιλκε από γεγονότα ανωτζρασ βίασ, γ) ςε υπαιτιότθτα τθσ υπθρεςίασ. Η απόφαςθ του ςυμβουλίου εκδίδεται φςτερα από αίτθςθ του οφειλζτθ. Στισ περιπτϊςεισ αϋ και γϋ απαιτείται και θ γνϊμθ τθσ ταμειακισ υπθρεςίασ. 4
Από τισ ανωτζρω διατάξεισ ςυνάγεται θ ειδικότερθ αρμοδιότθτα των αρμοδίων τμθμάτων των Δ.Ε.Τ.Α., για τθν είςπραξθ τελϊν ςχετικά με τθν φδρευςθ, οι οποίεσ διακζτουν ίδια προσ τοφτο ταμιακι υπθρεςία. Περαιτζρω, ςυνάγεται θ κατά παραπομπι, από το αναφερκζν ωσ άνω άρκρο 1 του ν. 1069/80, εφαρμογι των διατάξεων του Δθμοτικοφ Κϊδικα ςχετικά με τισ δυνατότθτεσ τμθματικισ καταβολισ ι απαλλαγι από τισ προςαυξιςεισ κατά τθν είςπραξθ απαιτιςεων από τουσ οφειλζτεσ. ΙΙΙ. φμφωνα με το άρκρο 167 παρ. 1 του ν. 3463/2006: «Με τθν επιφφλαξθ των ειδικϊν διατάξεων του παρόντοσ, για τθν είςπραξθ των εςόδων των Διμων και των Κοινοτιτων εφαρμόηονται οι διατάξεισ του Κϊδικα Eιςπράξεωσ Δθμοςίων Εςόδων, όπωσ αυτζσ κάκε φορά ιςχφουν. Τα ταμειακά όργανα των Οργανιςμϊν Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ αςκοφν αντιςτοίχωσ όλεσ τισ Αρμοδιότθτεσ που προβλζπουν οι διατάξεισ αυτζσ». Περαιτζρω, το άρκρο 175 παρ. 2 του ν. 3463/2006: «Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται φςτερα από πρόταςθ των Υπουργϊν Εςωτερικϊν, Δθμόςιασ Διοίκθςθσ και Αποκζντρωςθσ και Οικονομίασ και Οικονομικϊν, ρυκμίηονται κζματα ςχετικά με τθν κατάρτιςθ και τθν τροποποίθςθ του προχπολογιςμοφ, τον τρόπο διάκεςθσ των πιςτϊςεων, τθν ανάλθψθ υποχρεϊςεων, τθν εκκακάριςθ των δαπανϊν, τθν ζκδοςθ των χρθματικϊν ενταλμάτων ι άλλων τίτλων πλθρωμισ και τον ζλεγχο που αςκείται ςε αυτά, τθν πλθρωμι των δαπανϊν, τθ βεβαίωςθ και τθν είςπραξθ των εςόδων, τθ λειτουργία τθσ ταμειακισ υπθρεςίασ, τον κακοριςμό των υπολόγων και τθν ευκφνθ αυτϊν, κακϊσ και των άλλων προςϊπων που αςκοφν διαχειριςτικά κακικοντα, τθ λογοδοςία, τα προσ δθμοςίευςθ ςτοιχεία του προχπολογιςμοφ και του απολογιςμοφ και γενικά τθν Οικονομικι Διοίκθςθ και το λογιςτικό των Διμων και των Κοινοτιτων». 5
Σο δε άρκρο 271 παρ. 1 του ν. 3463/2006 ορίηει: «Προεδρικά διατάγματα και υπουργικζσ αποφάςεισ που ζχουν εκδοκεί, κατ` εξουςιοδότθςθ προγενζςτερων διατάξεων, εξακολουκοφν να ιςχφουν μζχρι τθν ζκδοςθ των προβλεπόμενων, από τον παρόντα Κϊδικα, εφόςον δεν είναι αντίκετεσ προσ το περιεχόμενό του». υνεπϊσ, εφόςον δεν ζχει εκδοκεί νζο προεδρικό διάταγμα βάςει τθσ εξουςιοδοτικισ του άρκρου 175 παρ. 2 του ν. 3463/2006 αναφορικά με τθ βεβαίωςθ και τθν είςπραξθ των εςόδων των Διμων, εξακολουκοφν να ιςχφουν τα κάτωκι αναφερόμενα ειδικότερα διατάγματα, τα οποία δεν αντιτίκενται ςτο περιεχόμενο του Δθμοτικοφ Κϊδικα. Ειδικότερα, το Β.Δ. 24/9/20.10.1958 ορίηει ςτο άρκρο 67 αυτοφ: «Δια Β.Δ/των εκδιδομζνων προτάςει του Υπουργοφ των Εςωτερικϊν ρυκμίηονται τα τθσ βεβαιϊςεωσ και ειςπράξεωσ των εν γζνει εςόδων των διμων και κοινοτιτων» ε εφαρμογι του άνω άρκρου εκδόκθκε το Β.Δ. 17/1959 (ΦΕΚ Α 114/1959 Λογιςτικό των ΟΣΑ), το οποίο ορίηει ςτα άρκρα 3, 5 και 53 αυτοφ: «Άρκρο 3 - Βεβαίωςισ και είςπραξισ Εςόδων Βεβαίωςισ εςόδου νοείται θ κατά τουσ κειμζνουσ νόμουσ παρά των αρμοδίων αρχϊν ι υπθρεςιϊν και οργάνων των διμων εκκακάριςισ απαιτιςεϊσ τινοσ των διμων και ο προςδιοριςμόσ του ποςοφ αυτισ, του προςϊπου του οφειλζτου, του είδουσ του εςόδου και τθσ αιτίασ δι` θν οφείλεται. Άρκρο 5 - Βεβαίωςισ οίκοκεν 1. Εισ περιπτϊςεισ κακ` ασ λόγω τθσ υπό των ςχετικϊν νόμων κανονιςμϊν κλπ. διαγραφομζνθσ διαδικαςίασ ειςπράξεωσ δθμοτικϊν φόρων, τελϊν και 6
δικαιωμάτων θ είςπραξισ τοφτων πραγματοποιείται εν τοισ ταμείοισ των διμων βάςει δθλϊςεων κλπ. πριν ι περιζλκουν αυτοίσ οι ςχετικοί τίτλοι θ βεβαίωςισ των οφτωσ ειςπραττομζνων εςόδων ενεργείται υπό τθσ ταμιακισ υπθρεςίασ, οίκοκεν άμα τθ εισ το ταμείον τακτικι ειςαγωγι των εξ εκάςτου εςόδου πραγματοποιουμζνων ειςπράξεων. 2. Τα παραρτιματα των επί τθ οίκοκεν βεβαιϊςει εκδιδομζνων οικείων τριπλοτφπων βεβαιϊςεωσ, αποςτζλλονται υπό του δθμοτικοφ ταμίου εισ τθν αρμοδίαν διά τθν βεβαίωςιν εκάςτου εςόδου υπθρεςίαν και τθν λογιςτικιν υπθρεςίαν του διμου, υποχρεουμζνων εισ εξ αντικειμζνου ζλεγχον, εκ των παρ` αυταίσ πρωτοτφπων ςτοιχείων και ανακοίνωςιν διαφορϊν τω δθμοτικϊ ταμία προσ ςυμπλθρωματικιν είςπραξιν και επιβολιν κυρϊςεων κατά των υπευκφνων. 3. Πλθν τθσ κατά τασ περιπτϊςεισ τθσ παραγράφου 1 του παρόντοσ άρκρου, ενεργουμζνθσ υπό τθσ ταμιακισ υπθρεςίασ των διμων οίκοκεν βεβαιϊςεωσ, βεβαιοφται οίκοκεν, διά λόγουσ λογιςτικισ τάξεωσ και εμφανίςεωσ ζναντι πάςθσ ειςπράξεωσ αντιςτοίχου βεβαιϊςεωσ α) οι υπό των δθμοςίων ταμείων ειςπραττόμενοι μετά των δθμοςίων φορζων δθμοτικοί τοιοφτοι, β) αι κατ` ειδικοφσ νόμουσ υπό του Δθμοςίου καταβαλλόμεναι εισ τουσ διμουσ χορθγιςεισ εν γζνει ι ποςοςτά επί δθμοςίων φόρων, γ) τα υπζρ τρίτων ςυνειςπραττόμενα μετά δθμοτικϊν φόρων ζςοδα ωσ και τα υπζρ του διμου παρακρατοφμενα επί τθ ειςπράξει τοφτων ποςοςτά, δ) τα ειςπραττόμενα κατά πάςαν είςπραξιν δθμοτικϊν εςόδων, δι` αμζςου καταβολισ τζλθ χαρτοςιμου, ε) οι λόγω εκπροκζςμου καταβολισ δθμοτικϊν εςόδων ειςπραττόμενοι τόκοι υπερθμερίασ, προςαυξιςεισ κλπ. και ςτ) παν άλλο ζςοδον (οφτινοσ θ βεβαίωςισ), και θ είςπραξισ ςυμπίπτουν. Αρκρο 53. 1. Τπό των οργάνων ειςπράξεωσ θ είςπραξισ δθμοτικϊν φόρων, τελϊν και δικαιωμάτων, ενεργείται κατόπιν εγγράφου, εντολισ του δθμοτικοφ ταμίου 7
και βάςει αντιγράφων θ αποςπαςμάτων χρθματικϊν καταλόγων προςικοντωσ υπ` αυτοφ κεκυρωμζνων. 2. Εξαίρεςισ των ανωτζρω αρχισ τθσ ειςπράξεωσ μολονότι βάςει χρθματικοφ καταλόγου επιτρζπεται μόνο προκειμζνου περί ειςπράξεωσ των ςφν τθ δθλϊςει καταβαλλομζνων φόρων, τελϊν κ.λ.π. θ προκειμζνου περί εςόδου οφτινοσ θ βεβαίωςισ ςυντελείται άμα τθ ειςπράξει ότε θ είςπραξισ επιτρζπεται να ενεργιται βάςει εγγράφου τθσ αρμοδίασ αρχισ θ ενυπογράφου ςθμειϊματοσ τθσ αρμοδίασ δθμοτικισ υπθρεςίασ γινομζνθσ ςχετικισ μνείασ των ςτοιχείων τοφτων εί το οικείον διπλότυπον ειςπράξεωσ». τθ ςυνζχεια, το προαναφερκζν Β.Δ. 24/9/20.10.1958 ορίηει ειδικότερα: «Άρκρο 70 Οι βεβαιωτικοί κατάλογοι φόρων, τελϊν, δικαιωμάτων, αντιτίμου προςωπικισ εργαςίασ και προςτίμων, μετά τθν κοινοποίθςιν των αποςπαςμάτων αυτϊν εισ τουσ υποχρζουσ, αποςτζλλονται εισ τον αρμόδιον Σαμίαν πρόσ είςπραξιν κακιςτάμενοι αμζςωσ οριςτικοί και εκτελεςτοί υπό του περιοριςμοφσ των κειμζνων διατάξεων, δια ποςόν ίςον πρόσ το εν τετάρτον του, δι` ζκαςτον των εν αυτϊ περιλθφκζντων. Άρκρο 76 Ο χρόνοσ τθσ παραγραφισ των αξιϊςεων των διμων και κοινοτιτων είναι είκοςι ετϊν, αρχόμενοσ από τθσ λιξεωσ, του οικονομικοφ ζτουσ εντόσ του οποίου εβεβαιϊκθςαν αφται οριςτικϊσ. Κατ` εξαίρεςιν αι προερχόμεναι εκ φόρων εν γζνει, τελϊν, δικαιωμάτων, ειςφορϊν, και αντιτίμου προςωπικισ εργαςίασ παραγράφονται μετά πενταετίαν αρχομζνθν ωσ ανωτζρω» θμειωτζον ότι το άρκρο 76 αντικαταςτικθκε ωσ ανωτζρω δια του άρκρου 6 του Α.Ν. 344/1968, ο οποίοσ ςχετικά με τθν είςπραξθ των εςόδων των ΟΣΑ περιζχει τισ εξισ κρίςιμεσ διατάξεισ: 8
«Άρκρο 2 1. Η βεβαίωςισ των φόρων, τελϊν, δικαιωμάτων, ειςφορϊν και αντιτίμου προςωπικισ εργαςίασ ενεργείται υπό των διμων και κοινοτιτων εντόσ αποςβεςτικισ προκεςμίασ πζντε ετϊν από τθσ λιξεωσ του οικονομικοφ ζτουσ εισ ο ανάγονται. Κατ εξαίρεςθ είναι δυνατι θ βεβαίωςθ μετά τθν πάροδο τθσ παραπάνω προκεςμίασ αν: α) είναι άγνωςτοσ ο υπόχρεοσ, β) ζχει ακυρωκεί μετά τθν πάροδο τθσ πενταετίασ θ φορολογικι εγγραφι για το λόγο ότι ο υπόχρεοσ δεν ζλαβε γνϊςθ τθσ εγγραφισ, γ) θ βεβαίωςθ ζγινε ςε πρόςωπο που δεν είναι μερικι ι ολικι φορολογικι υποχρζωςθ και δ) θ βεβαίωςθ ζγινε για οικονομικό ζτοσ διάφορο από αυτό που αφορά θ φορολογικι υποχρζωςθ. Άρκρο 6 *όπωσ αναφζρκθκε ανωτζρω ότι αντικατζςτθςε το άρκρο 76 του Β.Δ. 24/9/20.10.1958] Ο χρόνοσ τθσ παραγραφισ των αξιϊςεων των διμων και κοινοτιτων είναι είκοςι ετϊν, αρχόμενοσ από τθσ λιξεωσ του οικονομικοφ ζτουσ εντόσ του οποίου εβεβαιϊκθςαν αφται οριςτικϊσ. Κατ` εξαίρεςιν αι προερχόμεναι εκ φόρων εν γζνει, τελϊν, δικαιωμάτων, ειςφορϊν και αντιτίμου προςωπικισ εργαςίασ παραγράφονται μετά πενταετίαν ωσ ανωτζρω». Σα ανωτζρω άρκρα αναφζρουν αναλυτικά τθ διαδικαςία είςπραξθσ των χρθματικϊν απαιτιςεων των Διμων ζναντι των οφειλετϊν τουσ. Αυτό που είναι ςθμαντικό είναι να γίνει θ διάκριςθ μεταξφ προκεςμίασ εντόσ τθσ οποίασ οι Διμοι και κατ ακολουκίαν οι Δ.Ε.Τ.Α. (βλ. ανωτζρω εφαρμογι διατάξεων περί είςπραξθσ και παραγραφισ των Διμων και ςτισ ΔΕΥΑ) ζχουν δικαίωμα να βεβαιϊςουν τα ζςοδα από τζλθ και προκεςμίασ εντόσ τθσ οποίασ ζχουν δικαίωμα να ειςπράξουν τα βεβαιωμζνα ζςοδα από τζλθ. Η παραγραφι και ςτισ δφο περιπτϊςεισ είναι πενταετισ, αλλά τα δικαιϊματα είναι διαφορετικά. Σο ίδιο και ο χρόνοσ εκκίνθςθσ τθσ παραγραφισ. 9
Δθλαδι, οι Δ.Ε.Τ.Α. ζχουν δικαίωμα να βεβαιϊςουν εντόσ πενταετίασ τα ζςοδα από τζλθ με εκκίνθςθ τθ λιξθ του οικονομικοφ ζτουσ ςτο οποίο ανάγονται οι απαιτιςεισ (εδϊ ο τίτλοσ βεβαίωςθσ είναι ο νόμιμοσ τίτλοσ πλθρωμισ). Περαιτζρω, αφοφ βεβαιωκοφν τα τζλθ και ςυνταχκεί χρθματικόσ κατάλογοσ, οι Δ.Ε.Τ.Α. ζχουν δικαίωμα να ειςπράξουν εντόσ πενταετίασ τα ζςοδα από τα βεβαιωμζνθ τζλθ με εκκίνθςθ τθ λιξθ του οικονομικοφ ζτουσ εντόσ του οποίου αυτά βεβαιϊκθκαν (εδϊ ζχει ςυνταχκεί ταμιακι βεβαίωςθ βάςει τθσ οποίασ μπορεί να επιςπευκεί θ αναγκαςτικι είςπραξθ απαιτιςεων ςφμφωνα με τον ΚΕΔΕ). IV. φμφωνα με το άρκρο 276 του ν. 3463/2006, οι Δ.Ε.Τ.Α. ζχουν όλεσ ανεξαιρζτωσ τισ ατζλειεσ και τα δικαςτικά, διοικθτικά και δικονομικά προνόμια που παρζχονται ςτο Δθμόςιο. Το ίδιο άρκρο ορίηει ςτθν παρ. 2 αυτοφ ότι για τθν παραγραφι των αξιϊςεων κατά των Ο.Σ.Α. εφαρμόηονται οι διατάξεισ που διζπουν τθν παραγραφι των αξιϊςεων κατά του Δθμοςίου. Συνεπϊσ, καταρχιν οι διατάξεισ που διζπουν τθν παραγραφι των αξιϊςεων κατά του Δθμοςίου εφαρμόηονται και ςτισ Δ.Ε.Τ.Α. ςτισ οποίεσ εφαρμόηονται οι διατάξεισ του Δθμοτικοφ Κϊδικα για το ηιτθμα αυτό κατά παραπομπι από το άρκρο 1 του ν. 1069/80, όπωσ αναφζρκθκε ανωτζρω. Πρζπει, λοιπόν να εξεταςτεί θ εφαρμογι των εν λόγω διατάξεων ςτισ Δ.Ε.Τ.Α. κακϊσ και το εάν οι διατάξεισ που διζπουν τθν παραγραφι των αξιϊςεων κατά του Δθμοςίου ζρχονται ςε αντίκεςθ με εκείνεσ που του Α.Ν. 344/1968 περί πενταετοφσ παραγραφισ που τυγχάνουν εφαρμογισ ςτουσ Διμουσ και εκτζκθκαν ανωτζρω. Ειδικότερα, θ παραγραφι των αξιϊςεων του Δθμοςίου κατά των οφειλετϊν αυτοφ διζπεται από το ν. 2362/1995 (Δθμόςιο Λογιςτικό), το άρκρο 86 του οποίου (παρ. 2 και 3) ορίηει: 10
«2. Η χρθματικι απαίτθςθ του Δθμοςίου μετά των ςυμβεβαιουμζνων προςτίμων παραγράφεται μετά πενταετία από τθ λιψθ του οικονομικοφ ζτουσ μζςα ςτο οποίο βεβαιϊκθκε εν ςτενι εννοία και κατζςτθ αυτι λθξιπρόκεςμθ. 3. Χρθματικι απαίτθςθ του Δθμοςίου που α) απορρζει από ςφμβαςθ που αυτό ζχει καταρτίςει, περιλαμβανομζνθσ και τθσ ςυμβάςεωσ εκείνθσ που βαςίηεται ςε πρακτικό του Νομικοφ Συμβουλίου του Κράτουσ περί εξωπτωχευτικισ ρυκμίςεωσ του τρόπου καταβολισ πτωχευτικϊν προσ το Δθμόςιο χρεϊν, θ οποία εξομοιϊνεται πλιρωσ με μεταπτωχευτικι ζννομθ ςχζςθ του πτωχοφ, β) απορρζει από τελεςίδικθ απόφαςθ (αναγνωριςτικι ι καταψθφιςτικι) οποιουδιποτε δικαςτθρίου γ) γεννικθκε ςυνεπεία άπιςτθσ διαχειρίςεωσ δ) απορρζει από διάταξθ τελευταίασ βουλιςεωσ ε) αφορά ςε περιοδικζσ παροχζσ, ςτ) γεννικθκε από καταλογιςμό που ζγινε από οποιαδιποτε αρμόδια δθμόςια αρχι, η) γεννικθκε από αυτοτελι πρόςτιμα που επιβλικθκαν από διοικθτικζσ αρχζσ θ) αφορά ςε απόδοςθ παρακρατθκζντων ι για λογαριαςμό αυτοειςπραχκζντων φόρων, τελϊν και δικαιωμάτων, κ) απορρζει από κατάπτωςθ εγγυιςεων τρίτων, παραγράφεται μετά εικοςαετία από τθ λιψθ του οικονομικοφ ζτουσ μζςα ςτο οποίο ζγινε θ εν ςτενι εννοία βεβαίωςθ αυτισ». Από το γράμμα τθσ ωσ άνω διάταξθσ προκφπτει ότι όςον αφορά ςτο χρόνο παραγραφισ των αξιϊςεων των Διμων (και επομζνωσ των Δ.Ε.Υ.Α. κατά τα ανωτζρω αναφερόμενα), φαίνονται να υπάρχουν κατ αρχιν δφο αντικρουόμενεσ μεταξφ τουσ διατάξεισ, εκ των οποίων θ μία (άρκρο 6 11
ΑΝ.344/1968) ορίηει ωσ χρόνο παραγραφισ των αξιϊςεων των ΟΣΑ γενικά τθν εικοςαετία & κατ εξαίρεςθ (για αξιϊςεισ από τζλθ) τθν πενταετία, ενϊ θ δεφτερθ (άρκρο 86 του ν. 2362/1995) το ακριβϊσ αντίκετο, ιτοι γενικά τθν πενταετία και κατ εξαίρεςθ (για αξιϊςεισ από τζλθ) τθν εικοςαετία. Ωςτόςο, θ φαινομενικι αυτι αντινομία επιλφεται με βάςθ τθ γενικι ερμθνευτικι αρχι του δικαίου ςφμφωνα με τθν οποία ο ειδικότεροσ νόμοσ (ζςτω και παλαιότεροσ άρκρο 6 ΑΝ.344/1968, ευκεία και ειδικι εφαρμογι ςτουσ ΟΣΑ), υπεριςχφει του γενικότερου (ζςτω και νεότερου - άρκρο 86 του ν. 2362/1995 ευκεία και ειδικι εφαρμογι ςτο Δθμόςιο). υνεπϊσ, ο χρόνοσ παραγραφισ των αξιϊςεων των Δ.Ε.Τ.Α. που προζρχονται από βεβαιωμζνα από αυτζσ τζλθ ςε βάροσ οφειλετϊν τουσ είναι πενταετισ, αρχόμενοσ από τθσ λιξεωσ του οικονομικοφ ζτουσ εντόσ του οποίου βεβαιϊκθςαν οριςτικϊσ οι εν λόγω αξιϊςεισ. Ακινα, 13.11.2012 Ο πλθρεξοφςιοσ δικθγόροσ Πάνοσ Ζυγοφρθσ 12