Από : ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε. Λ. Ποσειδώνος 51 18344 Αθήνα Τηλ. 2109400720 fax. 2109407170 Ημ/νία : 29.03.2018 Προς : ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πειραιώς 132 118 54 Αθήνα Σχετ.: α) Ν.4414/16, ΦΕΚ 149Α/09.08.2016 β) ΥΑ 172858/22.03.2018 γ) Σχέδιο Προκήρυξης 3/2018 Θέμα : Υποβολή παρατηρήσεων, σχολίων και προτάσεων στα πλαίσια της Δημόσιας Διαβούλευσης για την προκήρυξη της ανταγωνιστικής διαδικασίας για σταθμούς ΑΠΕ Αξιότιμοι Κύριοι, Με το παρόν σας υποβάλλουμε τις σκέψεις μας για την υπό διαβούλευση προκήρυξη διαγωνιστικής διαδικασίας σταθμών με χρήση ΑΠΕ, με βάση την εκτενή εμπειρία μας από την 20χρονη πολύπλευρη και καθημερινή δραστηριότητα μας στην αγορά. Αποφασίσαμε η διατύπωση των προτάσεων μας στην παρούσα φάση να είναι όσο το δυνατό συντομότερη αλλά και επαρκώς σαφής. Θα είναι χαρά μας, εάν απαιτηθεί, να παράσχουμε σε στελέχη της Αρχής Σας οποιεσδήποτε διευκρινίσεις απαιτηθούν κατά την εξέταση του κειμένου παρατηρήσεων. Οι προτάσεις μας επικεντρώνονται στην κατηγορία ΙΙΙ (Προκήρυξη 3/2018) του διαγωνισμού για αιολικές εγκαταστάσεις 3MW<P<50MW. Σελίδα 1 & Σελίδα 4 παρ. 1.5.Α & Σελίδα 12 παρ. 7.1, 7.4 & Σελίδα 25, 26 παρ. 11.2.7.2 - Να διευκρινιστεί ότι τα όρια ισχύος αφορούν «Μέγιστη Ισχύ Παραγωγής» και όχι «Εγκατεστημένη Ισχύ», όπως προβλέπει ρητώς η Υ.Α.184573/2017 (άρθρο 3. Παράγραφος 1α) καθώς στις εν λόγω παραγράφους υπάρχουν συγκεχυμένες αναφορές.
Σελίδα 5 παρ. 1.6 Επίπεδο ανταγωνισμού : Η επιλογή ενός ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου ανταγωνισμού 75% κατά τη γνώμη μας δεν θα βοηθήσει ιδιαίτερα στην πραγματική (και όχι φαινομενική) επιτυχία του διαγωνισμού. Ο σημαντικότερος παράγοντας για την πραγματική ύπαρξη ανταγωνισμού είναι η ισότητα των διαγωνιζόμενων που καλύπτουν αυτό το 175% (η οποιοδήποτε άλλο ποσοστό). Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να εξασφαλιστεί αποκλειστικά και μόνο με κατηγοριοποίηση των αιολικών σταθμών χωρικά ανά την επικράτεια με βάση το αιολικό δυναμικό. Είναι σαφές σε όλους του συμμετέχοντες στην αγορά πως είναι εξ ορισμού αδύνατο ένα αιολικό πάρκο σε περιοχή με χαμηλό δυναμικό να ανταγωνιστεί ένα σε περιοχή με υψηλότερο. Εάν επιθυμούμε πραγματικά την επίτευξη ανταγωνισμού και χαμηλών τιμών εις όφελος του καταναλωτή ταυτόχρονα με τη διασπορά των αιολικών πάρκων στην επικράτεια και όχι τη συγκέντρωση τους (για τεχνικούς, οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς λόγους) είναι απαραίτητη η χωρική κατηγοριοποίηση. Δεν υπάρχει καμία άλλη λύση. Η αύξηση του % επιπέδου ανταγωνισμού είναι ανώφελη όταν οι συμμετέχοντες δεν είναι ισότιμοι, καθώς οι μη επιλεγέντες (είτε λιγότεροι είτε περισσότεροι ανάλογα με το % που θα επιλεχθεί) είναι βέβαιο πως κατά 90% θα είναι σε περιοχές με χαμηλότερο αιολικό δυναμικό. Απαιτείται ως εκ τούτου να γίνει κατανοητό πως δεν θα επιτευχθεί πραγματικός ανταγωνισμός αλλά αντίθετα θα υπάρξει τελικά ζημία του καταναλωτή εφόσον επιλεχθούν αιολικά σε περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό χωρίς να έχουν εξαντλήσει τη δυνατότητα τους για προσφορά χαμηλότερων τιμών καθώς οι φαινομενικά ανταγωνιστές τους θα είναι χαμηλότερου αιολικού δυναμικού και θα αδυνατούν να τους «πιέσουν προς τα κάτω». Παράδειγμα : Στο διαγωνισμό συμμετέχουν 260MW αιολικών πάρκων σε περιοχές υψηλού δυναμικού και 260MW σε περιοχές χαμηλού δυναμικού. Τα αιολικά πάρκα σε περιοχή υψηλού δυναμικού θα μπορούσαν να προσφέρουν ελάχιστη τιμή 60 /MWh ενώ τα αντίστοιχα πάρκα σε περιοχή χαμηλού δυναμικού 80 /MWh. Μέσο κόστος για τον καταναλωτή 70 /MWh εφόσον επιλεχθούν 130MW από τη μία κατηγορία και 130MW από την άλλη με τις καλύτερες δυνατές προσφορές τους. Όμως στην πραγματικότητα δεν θα συμβεί αυτό. Θα επιλεχθούν 260MW πάρκων υψηλού δυναμικού, με τιμή 79 /MWh γιατί δεν θα υπάρχει πραγματικός ανταγωνισμός να τα «πιέσει» χαμηλότερα. Άρα ο καταναλωτής ζημιώνεται με 9 /MWh και επιπλέον δεν υπάρχει διασπορά των αιολικών πάρκων στην επικράτεια (με πολλαπλές συνέπειες, αρκετές εκ των οποίων μπορεί να καταλήξουν σε επιπλέον κόστη στον καταναλωτή). Προτείνουμε λοιπόν την δημιουργία 2 υποκατηγοριών και την εφαρμογή υψηλού επιπέδου ανταγωνισμού σε κάθε υποκατηγορία ξεχωριστά. Η κατανομή των MW ανά γεωγραφική κατηγορία θα προκύψει με βάση τις υποβληθείσες αιτήσεις των συμμετεχόντων. Για παράδειγμα εάν οι αιτήσεις που υποβληθούν είναι μισές για περιοχές υψηλού δυναμικού και μισές για χαμηλού, τότε τα 300MW θα χωριστούν σε 150MW για τη μία υποκατηγορία και
150MW για την άλλη. Εάν κάποιας υποκατηγορίας οι αιτήσεις είναι περισσότερες (π.χ. 60-40), θα γίνει αντίστοιχη αναλογική κατανομή των 300MW. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί πραγματικός (αντί εικονικός) ανταγωνισμός και θα αποτραπεί η ζημία για τον καταναλωτή. Βεβαίως δεν είναι κατανοητό και για πιο λόγο να απαιτηθεί τόσο υψηλό % ανταγωνισμού όταν η πιλοτική διαδικασία απέδειξε (και αυτός είναι ο λόγος που εκτελέστηκε) ότι με 40% επιτυγχάνεται επαρκής ανταγωνισμός (μεταξύ ίσων). Πολύ περισσότερο δεν είναι κατανοητή αυτή η κίνηση λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα «αγωνίζεται» να επιτύχει τους ευρωπαϊκούς στόχους για τις ΑΠΕ (άρα θέλει περισσότερες και όχι λιγότερες ΑΠΕ). Η εμπειρία από άλλες χώρες δεν είναι καθόλου σχετική και δεν μπορεί να λειτουργήσει ως οδηγός διότι οι επικρατούσες εκεί συνθήκες είναι παντελώς διαφορετικές. Σελίδα 18 παρ. 10.1.3 Χρονοδιάγραμμα : Το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα θεωρούμε πως είναι πάρα πολύ «σφιχτό» και ενδέχεται να οδηγήσει σε βεβιασμένες κινήσεις και αστοχίες στην προσπάθεια επίτευξης του. Ειδικά ο 1 ος διαγωνισμός είναι απαραίτητο να γίνει σωστά προκειμένου να δημιουργηθεί θετικό κλίμα. Δεν είναι δυνατόν να εκτελεστεί τόσο γρήγορα, με τους συμμετέχοντες να ενημερώνονται για τις συνθήκες τελευταία στιγμή. Είναι με λίγα λόγια προτιμότερο να γίνει σωστά παρά να γίνει βιαστικά. Προτείνουμε να μεταφερθεί τουλάχιστον κατά 3 μήνες πίσω, ενώ το διάστημα από την προκήρυξη έως τη λήξη υποβολής αιτήσεων να γίνει κατ ελάχιστον 2 μήνες. Στο μικρό διάστημα ενός μήνα που προτείνεται τώρα είναι εξαιρετικά δυσχερές να γίνουν στη χώρα μας οι απαραίτητες κινήσεις (αρχικές συμφωνίες με πιστωτικά ιδρύματα, κοστολογήσεις, έκδοση εγγυητικών επιστολών κ.λ.π.), ειδικά από μικρομεσαίους συμμετέχοντες της αγοράς. Εάν το χρονοδιάγραμμα διατηρηθεί εξαιρετικά σφικτό ως έχει, είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει βασικό παράγοντα για να ωφεληθούν οι μεγαλύτερες εταιρίες του χώρου, οι οποίες έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια στον τομέα της προετοιμασίας. Σελίδα 26 παρ. 11.2.7.2 - Ποσό της Εγγυητικής Επιστολής Καλής Εκτέλεσης «Κανόνας 4%» : Διαπιστώνεται ότι παρά τις περί του αντιθέτου απόψεις στις ανοικτές συζητήσεις διαβούλευσης έως σήμερα, τροποποιείται ο κανόνας 4% έτσι ώστε να μην περιλαμβάνει την εγγυητική δεσμευτικών όρων σύνδεσης υπέρ του Διαχειριστή (συστήματος ή δικτύου). Αυτή η αλλαγή στρέφεται κατά του συμφέροντος του καταναλωτή, διότι οδηγεί σε έκδοση επιπλέον ύψους εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, το κόστος της οποίας οι παραγωγοί θα πρέπει να μετακυλήσουν μέσω αύξησης της τιμής που θα προσφέρουν στην ανταγωνιστική διαδικασία. Ενδεικτικά το κόστος από την ανωτέρω τροποποίηση για τον καταναλωτή θα είναι 300MW * 20.000 /MW (Μέσο ύψος εγγυητικής ανά MW) * κόστος εγγυητικής για 33 μήνες (11 τρίμηνα) = 6.000.000 * 1,5% (κόστος ανά τρίμηνο) * 11 = 990.000 κόστος για τον καταναλωτή. Ως εκ τούτου, απαιτείται η Αρχή Σας να στελεχωθεί καταλλήλως
(προφανώς με πολύ μικρότερο κόστος) προκειμένου να μπορεί να χειριστεί το θέμα αυτό το οποίο απαιτεί συνεργασία με το Διαχειριστή. Σελίδα 33 παρ. 14.2.3 Παράμετρος Ποσότητας : Δεν είναι κατανοητό για ποίο λόγο επιλέγεται σε περίπτωση ισοτιμίας ο μικρότερος σταθμός (και πάλι αναφέρεται λανθασμένα «εγκατεστημένη ισχύς»). Σύμφωνα με την κοινή λογική θα πρέπει να επιλεχθεί ο μεγαλύτερος σταθμός, ο οποίος είναι ικανός να παράγει σε αυτή την φθηνότερη για τον καταναλωτή τιμή μεγαλύτερη ποσότητα ενέργειας (MWh). Σελίδα 38 παρ. 16 Επιτρεπόμενες αλλαγές : Απαραίτητο είναι να δοθεί ρητώς η άδεια για τροποποιήσεις και μεταβολές στοιχείων της άδειας παραγωγής των επιτυχόντων οι οποίες σχετίζονται με τον εξοπλισμό του σταθμού (τύπος, προμηθευτής), χωρίς αύξηση της μέγιστης ισχύος παραγωγής του σταθμού. Διαφορετικά θα υπάρχει επηρεασμός της λειτουργίας του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά προμήθειας του σχετικού εξοπλισμού. Επιπλέον, προαιρετικά θα μπορούσε να επιτραπεί και η αύξηση μέγιστης ισχύος παραγωγής στα όρια του 10% που εμπίπτουν στη μεταβολή στοιχείων της άδειας. Κάτι τέτοιο, το οποίο θα οδηγούσε σε αύξηση της δημοπρατούμενης ισχύος το πολύ κατά 30MW, θα μπορούσε να δράσει εξαιρετικά βοηθητικά ειδικά στον 1 ο αυτό διαγωνισμό για αιολικά πάρκα ο οποίος θα εκτελεστεί απ ότι φαίνεται σε περιβάλλον με αρκετές αβεβαιότητες και νομοθετικά κενά. Σελίδα 38 παρ. 16 Παράταση προθεσμίας υλοποίησης έργων : Η παράταση στην υλοποίηση των έργων απαιτείται να αναφερθεί ρητώς ότι θα χορηγείται υποχρεωτικά από τη ΡΑΕ σε περίπτωση δικαστικής αναστολής αδειών του έργου αλλά και σε περίπτωση καθυστέρησης διοικητικών ενεργειών και χορήγησης τουλάχιστον των βασικών αδειών που έπονται αναγκαστικά του διαγωνισμού (π.χ. Άδεια Εγκατάστασης, Σύμβαση Σύνδεσης, Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης, σύναψη πρωτοκόλλου εγκατάστασης). Η Αρχή σας είναι σε πλήρη γνώση ότι αυτή τη στιγμή οι καθυστερήσεις ειδικά στο διαχειριστή του συστήματος αλλά και τις δασικές υπηρεσίες είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο για την προστασία του κύρους του διαγωνισμού αλλά και νομικά επιβεβλημένο η Αρχή Σας πέραν της στενής παρακολούθησης, να παρέχει παρατάσεις για κάθε χρονικό διάστημα πέραν του προβλεπομένου για το οποίο οι επιλεγέντες παραγωγοί αποδεδειγμένα δεν φέρουν ευθύνη. Σελίδα 39 παρ. 16.6 Περίπτωση μη κατάθεσης εγγυητικής καλής εκτέλεσης : Προβλέπεται εάν κάποιος επιτυχόντας δεν καταθέσει την εγγυητική καλής εκτέλεσης απλώς να απενταχθεί και ουσιαστικά να μείνει αδιάθετη η ισχύς έως τον επόμενο διαγωνισμό. Θεωρούμε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να βελτιστοποιηθεί και να
επιλέγεται ο πρώτος κατά σειρά επιλαχόντας από τη λίστα μη επιλεγέντων της παραγράφου 15.1 εις αντικατάσταση του. Ο επιλαχόντας θα καλείται να προσκομίσει εντός της ίδιας προθεσμίας την εγγυητική καλής εκτέλεσης και εφόσον το πράξει εμπρόθεσμα, θα μεταφέρεται στους επιλεγέντες οριστικά. Μία τέτοια λύση θα βοηθούσε στην ταχύτερη υλοποίηση σταθμών ΑΠΕ και την επίτευξη των εθνικών στόχων. Τυχόν μη αλλαγή αυτής της πρόβλεψης θα οδηγήσει στην ανούσια απώλεια ισχύος ΑΠΕ τουλάχιστον για ένα έτος (έως τον επόμενο διαγωνισμό). Γενικά σχόλια : - Αυτονόητο θεωρούμε ότι πριν τη δημοσίευση της διακήρυξης του διαγωνισμού και την έναρξη υποβολής αιτήσεων ή έστω πριν την πραγματοποίηση των διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτείται να έχουν δημοσιευτεί όλες οι αποφάσεις που θα καθορίζουν επακριβώς την αμοιβή (κόστος εκπροσώπησης) των παραγωγών από το Φο.Σ.Ε.Τε.Κ. Διαφορετικά, ειδικά από τη στιγμή που δεν υπάρχει ούτε καν το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς των Φο.Σ.Ε. δεν είναι δυνατόν οι σοβαροί παραγωγοί να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς με τελείως άγνωστο έναν παράγοντα του κόστους τους. - Εννοείται επίσης ότι έως την επίτευξη αποτελεσματικής λειτουργίας της αγοράς των Φο.Σ.Ε. η χρέωση που θα επιβάλει ο Φο.Σ.Ε.Τε.Κ. θα πρέπει να είναι η ελάχιστη, απλώς και μόνο για να καλύπτει το κόστος των αποκλίσεων και τα λειτουργικά του έξοδα, εκτελώντας βεβαίως κανονικά καθήκοντα προβλέψεων με το βέλτιστο δυνατό τρόπο. Εάν τα ανωτέρω αυτονόητα δεν υλοποιηθούν εγκαίρως (πριν το διαγωνισμό), είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει βασικό παράγοντα για να ωφεληθούν οι μεγαλύτερες εταιρίες του χώρου, οι οποίες έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια στον τομέα των προβλέψεων και της καθημερινής συμμετοχής στην αγορά. - Πιθανή πίεση που ασκείται από κάποιους φορείς για την άμεση διεκπεραίωση των διαγωνισμών, χωρίς προηγουμένως να έχει διαμορφωθεί επαρκώς το γενικότερο πλαίσιο θεωρούμε ότι δεν αποτελεί ιδιαίτερα υπεύθυνη στάση και θα οδηγήσει σε αποχή ή απογοήτευση και απομάκρυνση κάποιες κατηγορίες επενδυτών οι οποίοι με τη συμμετοχή τους θα μπορούσαν να μειώσουν τα κόστη για τον καταναλωτή. Είμαστε στην διάθεση σας για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση. Με τιμή, για τη Δέλτα Τεχνική Α.Ε.
Νικόλαος Δεληγιώργης Εντεταλμένος Σύμβουλος