Αισθητήρια Όργανα. λκλλκλκλλκκκκ. Εισαγωγή. Ο Οφθαλµός Οφθαλµικός Βολβός Τοιχώµατα του Βολβού Οι Μύες του ΟΦθαλµού Οσφρητικές Φλοιός



Σχετικά έγγραφα
ΑΝΑΤΟΜΙΑ του ΩΤΟΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΑΚΟΗΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

Αισθητήρια όργανα Αισθήσεις

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο

Θοδωρής Μπεχλιβάνης Αναστασία Συμεωνίδου Κατερίνα Παπά

2. Να ονομάσετε τους διαφορετικούς τύπους υποδοχέων που συναντάμε στο ανθρώπινο σώμα και να καταγράψετε τις αλλαγές που ανιχνεύουν:

Αισθητήρια όργανα. Μιχάλης Ζωγραφάκης Σφακιανάκης Καθηγητής Εφαρμογών Νοσηλευτικής ΤΕΙ Κρήτης

ΟΦΘΑΛΜΟΣ

Το όργανο της ακοής και της ισορροπίας.

Ειδικά Αισθητήρια Όργανα

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑ. Οι αισθήσεις είναι 5, όσφρηση, γεύση, αφή, όραση, ακοή. Τα αντίστοιχα αισθητήρια όργανα είναι: ρίς, γλώσσα, δέρμα, οφθαλμός, ούς.

στοιχεία ανατομικής του συστήματος της ακοής και της ισορροπίας

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑ - ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ. Tα «παράθυρα» του οργανισμού μας στον κόσμο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Ο. Αισθήσεις και αισθητήρια όργανα ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Ι Β ΕΠΑ.Λ. ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ

Ειδικά Αισθητήρια Όργανα

Όραση Α. Ιδιότητες των κυµάτων. Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού. Ορατό φως

ΟΡΓΑΝΟ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΟΠΤΙΚΗ ΟΔΟΣ. Παναγούλη Ελένη, MD, PhD, Επ.Συνεργάτης Εργαστηρίου Ανατομίας

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Βιολογία. Θετικής κατεύθυνσης. Β λυκείου. ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Βιολόγος 3 ο λύκ. ηλιούπολης

Ανατομία - φυσιολογία του οφθαλμού. Α Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική ΑΠΘ - ΑΧΕΠΑ

Εγκέφαλος-Αισθητήρια Όργανα και Ορμόνες. Μαγδαληνή Γκέιτς Α Τάξη Γυμνάσιο Αμυγδαλεώνα

ΤΟ ΟΥΣ Έξω Μέσο Έσω

Φυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου

Α Μέρος (από 2) Οστά του Κορμού (Σπονδυλική Στήλης, Θώρακα, Κρανίου)

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΟΡΑΣΗ-ΑΚΟΗ-ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

AKOH HXOΣ. ένταση. τόνος. Χροιά : πολυπλοκότητα ηχητικών κυµάτων.

Εσωτερική Κατασκευή των Εγκεφαλικών Ηµισφαιρίων

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα. Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια

EI IKA AIΣΘHTHPIA OPΓANA

ΜΑΘΗΜΑ 6ο ΜΕΡΟΣ Β ΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΑ

Αισθητικά εγκεφαλικά νεύρα

Οι Κυριότερες Νευρικές Οδοί

ΔΑΜΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ. Βιολογία A λυκείου. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μαριλένα Ζαρφτζιάν Σχολικό έτος:

Να τοποθετήσετε τις αισθήσεις στη σωστή στήλη: αίσθηση θερμού-ψυχρού, ακοή, αφή, γεύση, ισορροπία, όραση, όσφρηση, πίεση, πόνος.

Gustav Klimt, Der Stocletfries

AKOH Απ. Χατζηευθυμίου Αν Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2018

Η Λευκή Ουσία του Νωτιαίου Μυελού

Το Παρασυµπαθητικό Νευρικό Σύστηµα λκλλκλκλλκκκκ

ΜΑΘΗΜΑ 9ο ΜΕΡΟΣ B ΟΙ ΜΗΝΙΓΓΕΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 9ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΚΡΑΝΙΟ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Βιοφυσική. Ενότητα 11. Μαρκοπούλου Μυρσίνη Γεωργακίλας Αλέξανδρος

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑ. γ) σύστημα προβολής( φλοιός της πληκτραίας σχισμής του ινιακού λοβού του εγκεφάλου)

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική

Η διαταραχή της δομής, της νεύρωσης και της συντονισμένης δράσης των συνολικά 12 μυών, που κινούν τους δύο βολβούς, αποτελούν τον κυριότερο παράγοντα

ΜΑΘΗΜΑ 10ο ΜΕΡΟΣ A ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΟΡΑΣΗ-ΑΚΟΗ-ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

Εγκεφαλικές συζυγίες. Μαρία Σουλή Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος

Νικολέττα Χαραλαμπάκη Ιατρός Βιοπαθολόγος

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Η εργασία χωρίζεται σε 4 κεφάλαια.

Οσφυϊκό Πλέγµα και Νεύρα

Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών

Οπτική οδός. Έξω γονατώδες σώµα. Οπτική ακτινοβολία

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Κεφαλή ΙΙ. Ι. Μύες του προσώπου

ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ

Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑ

ΑΓΓΕΙΑ ΚΕΦΑΛΗΣ -ΤΡΑΧΗΛΟΥ

Τι είναι το γλαύκωμα;

Μύες Θώρακα - Κορμού

ΟΣΤΕΟΛΟΓΙΑ - ΣΥΝΔΕΣΜΟΛΟΓΙΑ

Μύες του προσώπου και της κεφαλής

Κλινική Οπτική και Διαταραχές της Διάθλασης. Σοφία Ανδρούδη Επίκουρη Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Κεντρικές Οδοί λκλλκλκλλκκκκ

Μύες του πυελικού τοιχώματος

Βιολογία. Θετικής κατεύθυνσης Β τάξη. Επιλογή ερωτήσεων από το φυλλάδιο του ΚΕΕ. Επιμέλεια ΑΡΓΥΡΓΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 3ο Λύκειο Ηλιούπολης

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ


ΡΑΧΗ. 3. Μύες (ανάλογα µε την εµβρυολογική προέλευση και την νεύρωσή τους διαχωρίζονται σε: α. Εξωγενείς (ετερόχθονες) β. Ενδογενείς (αυτόχθονες)

Φάρμακα στον οφθαλμό και στην ουροδόχο κύστη

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 1:

Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΕΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1-7-8

Εξωστοματικές τεχνικές τοπικής αναισθησίας

ΠΑΙΔΙΚΗ ΒΑΡΗΚΟΪΑ ΚΑΙ ΚΟΧΛΙΑΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ: ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΟΧΛΙΑΚΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ.

ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. ΕΓΚΕΦΑΛΟΝΩΤΙΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Χωρίζεται σε Κεντρικό Νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και σε Περιφερικό Νευρικό Σύστημα.

Νωτιαίος Μυελός. Ντελής Κων/νος MD, PhD Ρευματολόγος

Βουβωνική Χώρα. Ι. Βουβωνικός Χώρα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. Τμήμα Ιατρικής ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32)

Κινητικά Εγκεφαλικά Νεύρα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΟΛΟΓΙA Γεώργιος Καρκαβέλας Καθηγητής Παθολογικής Ανατοµικής ΑΠΘ

Ανατοµία του Εγκεφάλου

Τι θα προτιμούσατε; Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) 25/4/2012. Διάλεξη 5 Όραση και οπτική αντίληψη. Πέτρος Ρούσσος. Να περιγράψετε τι βλέπετε στην εικόνα;

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΥ

Η ελάχιστη απαίτηση. Η κύρια λειτουργία των φωτοϋποδοχέων είναι η μετατροπή του φωτός. ενέργεια.

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής)

Μαθήματα Ανατομίας

Κεφάλαιο 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

Transcript:

Αισθητήρια Όργανα λκλλκλκλλκκκκ Εισαγωγή Ο Οφθαλµός Οφθαλµικός Βολβός Τοιχώµατα του Βολβού Οι Μύες του ΟΦθαλµού Οσφρητικές Φλοιός Το Αυτί (Ους) Το Έξω Ους Το Μέσο Ους Το Έσω Ους - Λαβύρινθος Εισαγωγή Τα δύο κύρια αισθητήρια όργανα είναι ο οφθαλµός (ή µάτι) και το ούς (ή αυτί). - Ο οφθαλµός αποτελεί το αισθητήριο όργανο της όρασης - Το ούς αποτελεί ένα ανατοµικό σύµπλεγµα, για δύο αισθητήρια όργανα, της ακοής και της ισορροπίας Οι κόγχοι είναι αµφοερόπλευρα µορφώµατα του άνω ηµιµορίου του προσώπου. Ο οφθαλµικός κόγχος αποτελεί οστικό κόλπωµα της πρόσθιας επιφάνειας του κρανίου. Περιέχει τον οφθαλµικό βολβό, το οπτικό νεύρο, τους εξωβολβικούς µύς, τα νεύρα και τα αγγεία του οφθαλµού και το µεγαλύτερο τµήµα της δαρυϊκής συσκευής. Το αυτί αποτελείται από τρία µέρη: το έξω, µέσο και έσω ους. - Η έξω και µέση µοίρα του χρησιµέυουν κυρίως στη µετάδοση των ηχητικών κυµάτων προς το έσω ους. - Στο έσω ους (ή τυµπανική κοιλότητα) βρίσκεται το όργανο της ακοής και της ισορροπίας. Ο Οφθαλµός Ο οφθαλµός είναι το αισθητήριο όργανο της όρασης ο οποίος καταλαµβάνει το πρόσθιο τµήµα του οφθαλµικού κόγχου. Η βασική οτική ιδιότητα του οφθαλµού είναι ότι η εικόνα σχηµατίζεται ανεστραµµένη και στις δύο διαστάσεις (και την οριζόντια και την κάθετη). Αποτελείται από τον οφθαλµικό βολβό και τα επικουρικά όργανα. Τα επικουρικά όργανα περιλαµβάνουν Φρύδια Βλέφαρα Επιπεφυκώτας Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 1

Δακρυϊκή συσκευή Μύς του οφθαλµού και των βλεφάρων Οφθαλµικός βολβός Ο οφθαλµικός βολβός έχει σχήµα ανώµαλο σφαιρικό, µε δύο πόλους, τρεις κοιλότητες και ένα τοίχωµα. Η προς τα εµπρός προβολή του βολβού αποτελεί τον δεαφανή κερατοειδή χιτώνα. Πίσω από αύτο (κατά σειρά) είνο ο πρόσθιος θάλαµος, η ίριδα και η κόρη, ο οπίσθιος θάλαµος, οφ φακός, το υαλοειδές σώµα και ο αµφιβληστροειδής. Πόλους του οφθαλµού Πρόσθιος πόλος Η προς τα εµπρός προβολή αντιπροσωπεύει το ένα έκτο του συνολικού όγκου του βολβού. Περιέχει τον κερατοειδή χιτώνα, την ίριδα, την κόρη και τον φακό Οπίσθιος πόλος -Περιέχει το οπτικό νεύρο Κοιλότητες του οφθαλµού Υπάρχουν Δύο θάλαµοι, που είναι µικρές κοιλότητες, κατά το πρόσθιο πόλο του οφθαλµού, οι οποίες, επικοινωνούν µεταξύ τους και περιέχουν ένα υδαρές υγρό, το υδατοειδές υγρό. Πρόσθιος Θάλαµος - οριοθετείτε προς τα εµπρός από τον κερατοειδή χιτώνα και προς τα πίσω από την ίριδα και τον φακό Οπίσθιος θάλαµος - αποτελεί δακτύλιο στην οπίσθια επιφάνεια της ίριδας. Οι θάλαµοι επικοινωνούν µεταξύ τους µέσω του ανοίγµατος της κόρης και περιέχουν υδατοειδές υγρό. Υδατοειδές υγρό - βρίσκεται στους θαλάµους Παράγεται από τα αγγεία του ακτινωτού σώµατος, κατά τον οπίσθιο θάλαµο και αποχετεύεται στον φλεβώδη κόλπο του σκληρού (σωλήνας του Schlemm) κατά τον πρόσθιο θάλαµο. Το υδατοειδές υγρό συµβάλλει στην διατήρηση της ενδοφθαλµιας πίεσης, στην θρέψη και διατήρηση του σχήµατος του κερατοειδούς, και στην θρέψη του φακού. Παρεµπόδιση της αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού συσχετίζεται µε το γλαύκωµα Υαλοειδές σώµα αποτελεί µία κύρια κοιλότητα (τα πίσω τέσσερα πέµπτα του βολβού) το οποίο βρίσκεται πίσω από τον φακό. Το υαλοειδές σώµα είναι µια πηκτοειδή, διαφανή ζελατινώδη, ουσία που γεµίζει το χώρο της κύριας κοιλότητας του βολβού. Σε αντίθεση µε το υδατοειδές υγρό, η ουσία αυτή δεν αναπαράγεται. Συµβάλλει στην διατήρηση του σχήµατος του οθφαλµικού βολβού και στην στήριξη του φακού και του αµφιβλιστροειδούς χιτώνα. Επιτρέπει την δίοδο του φωτός χωρίς να το διαθλά. Τοιχώµατα του Βολβού Το τοίχωµα του οφθαλµού αποτελείται από τρεις οµοκέντρους χιτώνες, µια εξωτερική ινώδη χιτώνα, µια ενδιάµεση αγγειώδη χιτώνα και µία εσωτερική αµφιβληστροειδική χιτώνα. Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 2

Ινώδης (ή έξω) Χιτώνας Η εξωτερική ινώδη χιτώνας αποτελεί το σκελετό του βολβού. Υποδιαιρείται, σε δύο άνισες µοίρες προς τα πίσω από τον σκληρό χιτώνα και προς τα εµπρός από τον κερατοειδή χιτώνα. Ο σκληρός χιτώνας αντιστοιχεί στα οπίσθια 5/6 του τοιχώµατος και είναι λευκός και αδιαφανής Είναι ιδιαιτέρα ισχυρός και έτσι διατηρεί το σχήµα του οφθαλµού και προστατεύει τα περιεχόµενο του οφθαλµικού βολβού. Επίσης, συµβάλλει στην πρόσφυση των οφθαλµικών µυών. Κόντα στο πρόσθιου χείλους του σκληρού χιτώνα, δύο δακτύλιοι από λείους µυς εκτείνονται στον αυλό του οφθαλµού. Το πρόθιο δακτύλιο είναι η ίρις. Ο κερατοειδής χιτώνας αντιστοιχεί στο πρόσθιο 1/6 του τοιχώµατος και είναι διαφανής και ανάγγειος Ο κερατοειδής χιτώνας αποτελεί το κυριότερο διαθλαστικό µέσο του οφθαλµού και λειτουργεί ως συγκεντρωτικός φακός. Περιέχει άφθονες αµύελες νευρικές ίνες και δεν περιέχει αγγεία. Εµφανίζει 5 στιβάδες (από έξω προς τα µέσα) είναι 1) το πολύστοιβο πλακώδες µη κερατινοποιούµενο επιθήλιο, 2) η µεµβράνη του Bowman, 3) η ίδια ουσία του κερατοειδούς, 4) η µεµβράνη του Descement, και 5) το ενδοθήλιο. Αγγειώδης Χιτώνας Ο αγγειώδης χιτώνας εµφανίζει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αφενός, είναι εξαιρετικά αγγειοβριθής χιτώνας και αποτελεί τον φορέα των αγγείων του οφθαλµικού βολβού και αφετέρου ή πρόσθια µοίρα αυτού αντιστοιχεί σε λείο µυϊκό ιστό για τις ανάγκες του οφθαλµού για προσαρµογή του φακού και για την ένταση του φωτεινού ερεθίσµατος (ακτινωτό σώµα κα ίριδα) Αποτελείται από πίσω προς τα εµπρός από τον χοριοειδή χιτώνα, το ακτινωτό σώµα και την ίριδα Χοριοειδής χιτώνας αποτελεί την µεγαλύτερη µοίρα του αγγειώδους χιτώνα. Εκτείνεται από την πριονωτή περιφέρεια µέχρι την οπτική θηλή. Η πριονωτή περιφέρεια είναι µια κυκλική οδοντωτή γραµµή πάνω στον αµφιβληστροειδή, λειτουργεί σαν όριο του χοριοειδούς χιτώνα από το ακτινωτό σώµα. Ο χοριοειδής χιτώνας συµβάλλει στην θρέψη του αµφιβληστροειδούς χιτώνα και περιέχει άφθονα µελανοκύτταρα για το περιορισµό του φαινόµενο σκέδασης. Ακτινωτό σώµα εκτείνεται από τη πριονωτή περιφέρεια µέχρι το περιφερικό χείλος της ίριδας. Η έξω επιφάνεια του έρχεται σε σχέση µε τον σκληρό χιτώνα και η έσω επιφάνεια µε τον αµφιβληστροειδή χιτώνα. Το ακτινωτό σώµα παίζει ρόλο στην παραγωγή του υδατοειδούς υγρού, στον µηχανισµό οπτικής προσαρµογής του φακού και στην παραγωγή γλυκοζαµινογλυκανών για το υαλοειδές σώµα Ο ακτινωτός κύκλος αποτελεί την οπίσθια µοίρα του ακτινωτού σώµατος. Βρίσκεται στην έσω επιφάνεια και είναι µια κυκλική ζώνη που εκτείνεται από την πριονωτή περιφέρεια µέχρι τον ακτινωτό στέφανο. Εµφανίζει αγγειώδεις Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 3

πτυχές τις «ακτινοειδείς προσεκβολές» που σχηµατίζουν το ακτινωτό στέφανο. Ακτινωτός µύς βρίσκεται στην έξω επιφάνεια και ρυθµίζει τον βαθµό κυρτότητας του φακού. Ίριδα βρίσκεται µπροστά από τον φακό και αποτελεί ένα συσταλτό διάφραγµα. Περιφερικά προσφύεται στο ακτινωτό σώµα Στο κέντρο παρουσιάζει µια κυκλική οπή, την κόρη Περιέχει χρωστικοφόρα κύτταρα, άφθονα αγγεία, και τους µύες τις ίριδας (τον σφιγκήτρας και τον διαστολέα µυ της κόρης) Το χρώµα των µατιών εξαρτάται από την ποσότητα και την κατανοµή των χρωστικοφόρων κύτταρων.η κόρη εµφανίζεται µαύρη γιατί µέσω αυτής βλέπουµε την οπίσθια επιφάνεια του µατιού Αµφιβληστροειδής Χιτώνας Αποτελεί νευρικό ιστό ο οποίος διεγείρεται από το φως. Είναι το αισθητήριο όργανο της όρασης. Περιέχει δύο πέταλα- Το Έξω πέταλο µελάγχρουν επιθήλιο Εκτείνεται από την είσοδο του οπτικού νεύρου µέχρι την πριονωτή περιφέρεια. Το επιθήλιο αποτελείται από ένα στοίχο κυβοειδών κυττάρων τα οποία έχουν χρωστική µελανίνη. Τα επιθηλιακά κύτταρα έχουν στενή σύνδεση µε τον χοριοειδή χιτώνα (µεµβράνη Bruch) Παίζει ρόλο στην απορρόφηση του πλεονάζοντος φωτός, στην ενεργό µεταφορά µεταβολιτών, στην δηµιουργία του αιµατο-αµφιβληστροειδικού φραγµού, στην αναγέννηση των φωτοχρωστικών και στη φαγοκυττάρωση αποπιπτόντων οπτικών κυττάρων Το Έσω πέταλο ιδίως αµφιβληστροειδής (ή οπτικό πέταλο) Εκτείνεται στην εσωτερική επιφάνεια του τοιχώµατος από την πριονωτή περιφέρεια µέχρι την οπτική θηλή. Περιέχει τρεις λειτουργικές οµάδες κυττάρων 1. τα οπτικά κύτταρα (ραβδία και κωνία) είναι κύτταρα φωτουποδοχείς τα ραβδία, χρησιµεύουν για την ασπρόµαυρη όραση τα κωνία, χρησιµεύουν για την διάκριση χρωµάτων 2. διάµεσοι νευρώνες παρεµβάλλονται µεταξύ των οπτικών και των γαγγλιακών κυττάρων, απαρτιώνουν τις αισθητικές πληροφορίες από τους φωτουποδοχείς, πριν αυτές µεταφερθούν στο εγκέφαλο. τα δίπολα κύτταρα είναι τα περισσότερα σε αριθµό, γενικά συνάπτονται άµεσα µε έναν ή περισσότερους φωτουποδοχεις και ένα ή περισσότερους νευρώνες της οπτικής οδού οριζόντια κύτταρα µέσω αυτών πραγµατοποιείται ή ευόδωση της κάθετης µετάδοσης ερεθίσµατος κατά µήκος του αµφιβληστροειδούς, φέρουν πλάγιες διασυνδέσεις αµακρινή κύτταρα, δρούν κάπως ανασταλτικά, δεν έχουν νευράξονες Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 4

3. γαγγλιακά κύτταρα των οποίων οι αποφυάδες σχηµατίζουν το οπτικό νεύρο Ωχρά Κηλίδα Η ωχρά κηλίδα βρίσκεται κροταφικά της θηλής του οπτικού νεύρου. Περιέχει µόνο κωνία και είναι το σηµείο µε την µεγαλύτερη οπτική οξύτητα. Η θηλή του οπτικού νεύρου βρίσκεται ρινικά, αντιστοιχεί σε βοθρίο, από το οποίο αναδύονται τα κεντρικά αγγεία του αµφιβληστροειδούς. Στην ωχρά κηλίδα έχουµε απουσία φωτοευαίσθητων κυττάρων και έτσι η θέση αυτή είναι γνωστή ως τυφλό σηµείο (η κηλίδα του Mariotte). Κρυσταλλοειδής Φακός Ο κρυσταλλοειδής φακός βρίσκεται πίσω από την ίριδα και έχει µέγεθος περίπου φακής. Μαζί µε τον κερατοειδή και το υαλοειδές σώµα, διαθλούν και συγκεντρώνουν τις ακτίνες του φωτός στον αµφιβληστροειδή, όπου εστιάζονται πάνω στην ωχρά. Ο φακός µπορεί να αυξοµειώνει το σχήµα του, µεταβάλλοντας ταυτόχρονα και τη διαθλαστική του δύναµη µε το µηχανισµό της προσαρµογής Οι Μύες του Οφθαλµού Μέσα στον οφθαλµικό κόγχο βρίσκονται 7 γραµµωτοί µύες. Οι περισσότεροι έχουν κοινή έκφυση από τον κοινό τενόντιο δακτύλιο. Ένας καταφύεται στο άνω βλέφαρο (ανελκτήρας του άνω βλεφάρου). Έξι καταφύονται επάνω στο βολβό για να ρυθµίζουν τις κινήσεις του. Τέσσερεις ορθοί (άνω, κάτω, έσω & έξω) Δύο λοξοί (άνω & κάτω) Ανελκτήρας µυς του άνω βλεφάρου: Είναι ένα παχύς, τριγωνικός µυς που ανυψώνει το άνω βλέφαρο Καταφύεται στο δέρµα του άνω βλεφάρου Οι ορθοί µύες: Υπάρχουν τέσσερεις ο άνω, ο κάτω, ο έσω & ο έξω ορθός Έχουν µια ισχυρή κοινή έκφυση από τον κοινό τενόντιο δακτύλιο που περιβάλλει το οπτικό τρήµα Καταφύονται στον οφθαλµικό βολβό Ο άνω, ο κάτω και ο έσω ορθός νευρώνονται από το κοινό κινητικό νεύρο, ο έξω ορθός νευρώνεται από το απαγωγό νεύρο Οι λοξοί µύες: Ο άνω λοξός Εκφύεται από το σώµα του σφηνοειδούς οστού. Προσφύεται στην άνω έσω γωνία του κογχικού τοιχώµατος, αφού διέλθει από την τροχιλία στρέφεται προς τα πίσω και έξω. Καταφύεται στο σκληρό χιτώνα προς τα άνω και έξω. Στρέφει τον βολβό προς τα κάτω και έξω. Νευρώνεται από το τροχιλιακό νεύρο. Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 5

Ο κάτω λοξός Εκφύεται από την άνω γνάθο, φέρεται προς τα έξω και πίσω. Καταφύεται στον σκληρό χιτώνα προς τα κάτω και έξω. Στρέφει τον βολβό προς τα άνω και έξω Νευρώνεται από το κοινό κινητικό νεύρο. Το Αυτί (Ους). Το αυτί (ή ους) περιέχει το αισθητήριο όργανο της ακοής και της ισορροπίας, έχει δηλαδή διπλή αισθητική λειτουργία (ακοή και διατήρηση ισορροπίας). Αποτελείται από τρία µέρη το έξω, το µέσο και το έσω ους ή λαβύρινθος. Το έξω και µέσο ους χρησιµεύουν για την µετάδοση των ηχητικών κυµάτων προς το έσω ους. Το έξω ους το οποίο αποτελείται από το πτερύγιο (ποθ βρίσκεται στην πλάγια επιφάνεια του κεφαλιού) και τον έξω ακουστικό πόρο (που οδηγεί τον ήχο προς τα έσω). Το µέσο ους είναι µια κοιλότητα της λιθοειδούς µοίρα του κροταφικού οστού, η οποία βρίσκεται στα πλάγια. Χωρίζεται απο τον έξω ακουστικό πόρο µε έναν υµένα. Συνδέεται µε τον φάρυγγα. Το έσω ούς περιέχει τα αισθητήρια όργανα της ακοής και της ισορροπίας. Αποτελείται από µια σειρά κοιλοτήταων στο εσωτερικό του λιθοειδούς µοίρας του κροταφικού οστού. Ο τυµπανικός υµένας χωρίζει το έξω από το µέσο ους Η ακουστική σάλπιγγα συνδέει το µέσο ους -την τυµπανική κοιλότητα- µε την ρινική µοίρα του φάρυγγα. Το Έξω Ους Αποτελείται από το πτερύγιο και τον έξω ακουστικό πόρο Το πτερύγιο υποδέχεται τα ηχητικά κύµατα Ο έξω ακουστικός πόρος καθοδηγεί τον ήχο προς τον τυµπανικό υµένα, ο οποίος διαχωρίζει τον ακουστικό πόρο από το µέσο ους. Πτερύγιο Το πτερύγιο βρίσκεται στο πλάγιο του κεφαλιού. Είναι το ορατό, ωοειδές τµήµα του έξω ωτός. Συνδέεται µε το κρανίο µέσω του δέρµατος, του έξω ακουστικού πόρου, των συνδέσµων και των µυών της περιοχής. Αποτελείται από ελαστικό χόνδρο που καλύπτεται από λεπτό τριχωτό δέρµα. Εµφανίζει ακανόνιστες ακρολοφίες και κοιλάνσεις. Το κοίλο κέντρο είναι η κόγχη του πτερυγίου. Ο έξω ακουστικός πόρος αρχίζει από τον πυθµένα της κόγχης. Ο έξω ακουστικός πόρος Εκτείνεται από την κόγχη του πτερυγίου µέχρι τον τυµπανικό υµένα. Έχει µήκος περίπου 2.5 εκατοστά. Το έξω τριτηµόριο είναι χόνδρινο, ενώ τα έσω δύο τριτηµόρια είναι οστέινα. Καλύπτεται µε δέρµα και περιέχει τρίχες και τροποποιηµένους ιδρωτοποιούς αδένες. Οι αδένες αυτές παράγουν κυψέλη (κερί). Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 6

Ο τυµπανικός υµένας Αποτελεί µια λεπτή, ηµιδιαφανή, ωοειδή µεµβράνη που βρίσκεται στο έσω άκρο του έξω ακουστικού πόρου. Ο τυµπανικός υµένας σχηµατίζει ένα τοίχωµα µεταξύ το έξω και του µέσου ωτός. Ο τυµπανικός υµένας είναι ένα ινώδης υµένας ο οποίος καλύπτεται από πολύ λεπτό δέρµα προς τα έξω και από βλεννογόνο προς τα έσω Κινείται στις δονήσεις του αέρα (ηχητικά κύµατα). Οι δονήσεις µεταδίδονται από τον υµένα στα ακουστικά οστάρια του µέσου ωτός, και αυτά στην συνέχεια τα µεταδίδουν στο έσω ους Το Μέσο Ους Το µέσο ους είναι µία στενή κοιλότητα γεµάτος µε αέρα και επενδυµένος µε βλεννογόνο. Βρίσκεται στην λιθοειδή µοίρα του κροταφικού οστού, µεταξύ του τυµπανικού υµένα προς τα έξω και του έξω τοιχώµατος του έσω ούς προς τα έσω. Περιλαµβάνει την ιδίως τυµπανική κοιλότητα και τον επιτυµπάνιο χώρο. Η τυµπανική κοιλότητα (κοίλο του τυµπάνου) βρίσκεται αµέσως µετά από τον τυµπανικό υµένα. Το επιτυµπάνιο χώρο βρίσκεται προς τα πάνω. Περιέχει Τρία ακουστικά οστάρια (σφύρα, άκµονα και αναβολέα) Ένα νεύρο, το τυµπανικό νεύρο. Δύο µικρούς µύες, τον τείνων το τύµπάνο και µυς του αναβολέα) Ακουστική σάλπιγγα συνδέει προς τα εµπρός το µέσο ους (τυµπανική κοιλότητα) µε την ρινική µοίρα του φάρυγγα. Παίζει ρόλο στη εξισορρόπηση της πίεσης του µέσου ωτός µε την ατµοσφαιρική πίεση Η τυµπανική κοιλότητα µοιάζει µε αµφίκοιλο φακό, περιέχει Τα ακουστικά οστάρια (σφύρα, άκµονα & αναβολέα). Η λαβή της σφύρας, ενσωµατώνεται στον τυµπανικό υµένα και τον κινεί. Τον µύ του αναβολέα Τον τείνοντα µυ του τυµπάνου Την χορδή του τυµπάνου, η οποία αποτελεί κλάδο του προσωπικού νεύρου (ΕΝ VΙΙ) Το τυµπανικό νευρικό πλέγµα Το Έσω Ους - Λαβύρινθος Περιέχει τα αισθητήρια όργανα της ακοής και ισορροπίας, και περικλείεται µέσα στη λιθοειδή µοίρα του κροταφικού οστού. Αποτελείται από σύνολο σωλήνων και κοιλοτήτων µε µεµβρανώδη τοιχώµατα. Ο υµενώδης λαβύρινθος περιβάλλεται πλήρως από το λιθοειδές οστό. Ο υµενώδης λαβύρινθος πληρούται από υγρό που αντιστοιχεί στην έσω λέµφος. Ο υµενώδης λαβύρινθος αποτελείται από σειρά υµενωδών κυστιδίων και σωλήνων που περικλείνονται µέσα στις κοιλότητες του οστέινου λαβυρίνθου. Έχει την ίδια µορφολογία µε τον οστέινο λαβύρινθο. Ο οστέινος λαβύρινθος πληρούται από υγρό που αντιστοιχεί στην έξω λέµφος. Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 7

Οστέινος Λαβύρινθος Ο οστέινος λαβύρινθος αποτελείται από τον κοχλία, την αίθουσα και τους ηµικύκλιους σωλήνες. Ο κοχλίας µοιάζει µε κέλυφος. Περιέχει τον υµενώδη κοχλία (ή κοχλιακό πόρο) ο οποίος αποτελεί το τµήµα του έσω ωτός που περιέχει το υποδεκτικό όργανο της ακοής. Ο υµενώδης κοχλιακός πόρος περιέχει την έσω λέµφο. Ξεκινά από το τυφλό αιθουσαίο άκρο και καταλήγει τυφλά στο θόλο του κοχλία. Σε εγκάρσια διατοµή εµφανίζει µία οροφιαία επιφάνεια την αιθουσαία κλίµακα, που επικοινωνεί µε την αίθουσα και µια εδαφιαία επιφάνεια την τυµπανική κλίµακα που καταλήγει στην στρογγυλή θυρίδα. Το κάτω τοίχωµα του κοχλιακού πόρου σχηµατίζει τον βασικό υµένα που επικάθεται το όργανο του Corti. Το πάχος του βασικού υµένα διαφέρει, η ανώτερη έλικα (έχει 2/σιο µέγεθος από την βασική). Ο ελικοειδής σύνδεσµος βρίσκεται στο έξω τοίχωµα του κοχλιακού πόρου, είναι πλούσιος σε τριχοειδή και παράγει την έσω λέµφο. Η αίθουσα είναι µια ωοειδή οστική κοιλότητα. Περιέχει το ασκίδιοή ή ελλειπτικό κυστίδιο και το σακίδιο ή σφαιρικό κυστίδιο, τα οποία αποτελούν µοίρες του συστήµατος της ισορροπίας Στην εξωτερική επιφάνεια της αίθουσας αναγνωρίζονται η ωοειδής θυρίδα που αποφράσσεται από την βάση του αναβολέα και η στρογγυλή θυρίδα που αποφράσσεται από τον δευτερογενή τυµπανικό υµένα. Στην εσωτερική επιφάνεια της αίθουσας αναγνωρίζονται τα παρακάτω- 1. το ελλειπτικό κόλπωµα που υποδέχεται το ελλειπτικό κυστίδιο του υµενώδους λαβυρίνθου που αντιστοιχεί σε εξειδικευµένη περιοχή αισθητικού επιθηλίου την ακουστική κηλίδα 2. σφαιρικό κόλπωµα που υποδέχεται το σφαιρικό κυστίδιο του υµενώδους λαβυρίνθου που αντιστοιχεί σε εξειδικευµένη περιοχή αισθητικού επιθηλίου την ακουστική κηλίδα 3. επίσης αναγνωρίζονται ο υδραγωγός της αίθουσας-έσω λέµφος-, εντός του οποίου πορεύεται ο ενδολεµφικός πόρος απολήγει στα δύο πέταλα της και -σκληρής µήνιγγας 4. υδραγωγός του κοχλία έξω λέµφος-, µέσω του οποίου επιτυγχάνεται η επικοινωνία µεταξύ του έξω λεµφικού χώρου του οστέινου λαβυρίνθου µε τον υπαραχνοειδή χώρο. Οι Ηµικύκλιοι Σωλήνες Επικοινωνούν µε την αίθουσα Ο πρόσθιος, έξω και ο οπίσθιος σωλήνας βρίσκονται πίσω και πάνω από την αίθουσα κάθε ηµικύκλιος σωλήνας στο πέρας του πριν εκβάλλει στην αίθουσα εµφανίζει την λήκυθο ο πρόσθιος και ο οπίσθιος έχουν κοινό το σκέλος που δεν έχει λήκυθο σε κάθε λήκυθο βρίσκεται ειδικό αισθητήριο όργανο ακουστική ακολοφία- Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 8

Απεικονίζει το οπτικό πεδίο στον αµφιβληστροειδή Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 9

Οριζόντια διατοµή το δεξιού οφθαλµού. Απεικονίζεται ο οπτικός άξονας Το ακτινωτό σώµα Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 10

Οι στιβάδες του αµφιβληστροειδή. Οι µύες του οφθαλµού. Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 11

Δοµή του κοχλία. Το όργανο του Corti. Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 12

Ε. Τζόνσον, Αν. Καθηγήτρια Ανατοµίας 13