ΓΝΩΜΗ Γ11/2018 (άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ, υποπερ. (γγ) του Ν.4013/2011) Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΓΝΩΜΗ Γ11/2018 (άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ, υποπερ. (γγ) του Ν.4013/2011) Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ Στην Αθήνα σήμερα την 02 Ιουλίου του έτους δύο χιλιάδες δέκα οκτώ (2018) ημέρα Δευτέρα και ώρα 11:00 π.μ. και επί της οδού Κεφαλληνίας 45 και Κομνά Τράκα, όπου και τα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής. Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά την συνεδρίαση τα ακόλουθα: Πρόεδρος : Αντιπρόεδρος : Μέλη : Γεώργιος Καταπόδης Μπουσουλέγκα Χριστίνα 1. Βαρδακαστάνης Κωνσταντίνος 2. Λουρίκας Δημήτριος, μέσω τηλεδιάσκεψης 3. Σταθακόπουλος Δημήτριος 4. Στυλιανίδου Μαρία 5. Χριστοβασίλη Ερωφίλη Εισηγήτριες: Ελένη Γούναρη, Τοπογράφος Μηχανικός, Παναγιώτα Μπαράκου, Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. Κατά την διάρκεια της Συνεδρίασης παρέστησαν οι εισηγήτριες Ελένη Γούναρη και Παναγιώτα Μπαράκου, η Προϊσταμένης Τμήματος Γνωμοδοτήσεων, Χριστίνα Καξιρή, ο Αν. Γενικός Διευθυντής, Ευάγγελος Καραμανλής, εκ μέρους δε του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Γενικός Διευθυντής Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτηριακών Υποδομών, Αντώνιος Κοτσώνης καθώς και η Διευθύντρια Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων, Γεωργία Καστραντά, οι οποίοι αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και της λήψης της απόφασης από τα Μέλη της Αρχής. Σχετ: Το υπ' αριθμ. πρωτ. ΔΝΣ/οικ.30652/ΦΝ 466/23.04.2018 έγγραφο της Δ/νσης Νομοθετικού Συντονισμού της Γενικής Γραμματείας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (Γ.Γ.Υ.), το οποίο υποβλήθηκε στην Αρχή στις 23.04.2018 και έλαβε αρ. πρωτ. εισερχ. 2208, όπως τροποποιήθηκε και 1

υπεβλήθη εκ νέου στην Αρχή στις 04.06.2018 και έλαβε αρ. πρωτ. εισερχ. 2996, με το οποίο διαβιβάζεται σχέδιο Υπουργικής Απόφασης με θέμα Καθορισμός καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των βασικών μελετητών ως Τεχνικών Συμβούλων Μελετητών κατά την εκτέλεση του έργου, το περιεχόμενο της σύμβασης που υπογράφεται με την Προϊσταμένη Αρχή του έργου, τον τρόπο πληρωμής των υπηρεσιών και κάθε άλλο συναφές με τα ανωτέρω θέμα. Θέμα: Διατύπωση σύμφωνης γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ υποπερ. (γγ) του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί σχεδίου απόφασης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, με θέμα Καθορισμός καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των βασικών μελετητών ως Τεχνικών Συμβούλων Μελετητών κατά την εκτέλεση του έργου, το περιεχόμενο της σύμβασης που υπογράφεται με την Προϊσταμένη Αρχή του έργου, τον τρόπο πληρωμής των υπηρεσιών και κάθε άλλο συναφές με τα ανωτέρω θέμα. I. Η υπό εξέταση ρύθμιση: Με το εν λόγω σχέδιο απόφασης ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών καθορίζει τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες των βασικών μελετητών ως Τεχνικών Συμβούλων Μελετητών κατά την εκτέλεση του έργου, το περιεχόμενο της σύμβασης που υπογράφεται με την Προϊσταμένη Αρχή του έργου, τον τρόπο πληρωμής των υπηρεσιών και κάθε άλλο συναφές με τα ανωτέρω θέμα, κατ' εξουσιοδότηση των άρθρων 188 παρ. 6 και 123 παρ. 3 του ν. 4412/2016 (Α 147). ΙΙ. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. Σύμφωνα με το αρ. 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. (γγ) του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, ορίζεται ότι: «..γγ) Οι λοιπές κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ εξουσιοδότηση νόμου, εξαιρουμένων των προκηρύξεων, καθώς και οι κανονισμοί άλλων δημοσίων οργάνων και αναθετουσών αρχών, όπως ιδίως οι κανονισμοί που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 5 παρ. 3 του ν. 2286/1995, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών εσωτερικής λειτουργίας των κατά περίπτωση αρμόδιων ελεγκτικών διοικητικών οργάνων στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, κατά το μέρος που οι εν λόγω πράξεις και κανονισμοί ρυθμίζουν θέματα δημοσίων συμβάσεων, εκδίδονται μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής. Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου. Με την άπρακτη παρέλευση της άνω προθεσμίας τεκμαίρεται η σύμφωνη γνώμη της Αρχής». Στο βαθμό που το υποβληθέν σχέδιο Υπουργικής Απόφασης, ως παρατίθεται κατωτέρω, περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν, σε ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, και συγκεκριμένα στον καθορισμό καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των βασικών μελετητών ως Τεχνικών Συμβούλων Μελετητών κατά την εκτέλεση του έργου, το περιεχόμενο της σύμβασης που υπογράφεται με την Προϊσταμένη Αρχή του έργου, τον τρόπο πληρωμής των υπηρεσιών και κάθε άλλο συναφές με τα ανωτέρω θέμα, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή σύμφωνης γνώμης κατ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ υποπερ. (γγ) του ν. 4013/2011. ΙΙΙ. Το υποβληθέν στην Αρχή σχέδιο της ως άνω Υπουργικής Απόφασης έχει ως εξής: Θέμα: Καθορισμός καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των βασικών μελετητών ως Τεχνικών Συμβούλων Μελετητών κατά την εκτέλεση του έργου, το περιεχόμενο της σύμβασης που υπογράφεται με την Προϊσταμένη Αρχή του έργου, τον τρόπο πληρωμής των υπηρεσιών και κάθε άλλο συναφές με τα ανωτέρω θέμα. Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις: α) Του ν. 4412/2016 (ΦΕΚ 147 Α /08-8-2016) «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» και ειδικότερα τα άρθρα 188 παρ. 6 και 123 παρ. 3 αυτού. 2

β) Των άρθρων 41 και 54 του π.δ. 63/2005 (ΦΕΚ 98 Α'/22-4-2005) «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα», όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4320/2015 (ΦΕΚ 29 Α /19-3-2015) και ισχύει. γ) Του ν. 3861/2010 (ΦΕΚ 112 Α /13-7-2010) «Ενίσχυση της διαφάνειας, με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο «Πρόγραμμα Διαύγεια» και άλλες διατάξεις». δ) Του π.δ. 70/2015 (ΦΕΚ 114 Α /22-9-2015) «Ανασύσταση των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων,» και ειδικότερα του άρθρου 3 αυτού. ε) Του π.δ. 73/2015 (ΦΕΚ 116 Α /23-9-2015) «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών». στ) Του π.δ. 123/2016 (ΦΕΚ Α 208) «Ανασύσταση και μετονομασία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ανασύσταση του Υπουργείου Τουρισμού, σύσταση του 1. Τις διατάξεις της παρ. 8.η του άρθρου 221 του Νόμου 4412/2016 (Α 147) «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, μετονομασία Υπουργείων Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων» ζ) Του π.δ. 125/2016 (ΦΕΚ Α 210) «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» η) Του π.δ. 123/2017 (ΦΕΚ 151 Α /12-10-2017) «Οργανισμός του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων». 2. Τη με αρ. γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (άρθρο 2 παρ.2 περ. γ υποπερ. (γγ) του ν. 4013/2011. 3. Την αρ. Πράξη 5-συνεδρία 40 /28-11-2017 γνωμοδότηση του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. 4. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρους του κρατικού προϋπολογισμού Αποφασίζουμε: τον καθορισμό καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των βασικών μελετητών ως τεχνικών συμβούλων μελετητών κατά την εκτέλεση του έργου, το περιεχόμενο της σύμβασης που υπογράφεται με την προϊσταμένη αρχή του έργου, τον τρόπο πληρωμής των υπηρεσιών και κάθε άλλο συναφές θέμα, ως κατωτέρω : Άρθρο 1 Αντικείμενο Πεδίο εφαρμογής 1. Αντικείμενο της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός των καθηκόντων των βασικών μελετητών, οι οποίοι μετέχουν υποχρεωτικά ως τεχνικοί σύμβουλοι μελετητές κατά την εκτέλεση δημοσίων έργων, όπως επίσης και των αρμοδιοτήτων τους, του περιεχομένου της σύμβασής τους, τον τρόπο πληρωμής τους και κάθε άλλο συναφές θέμα κατ εφαρμογή του άρθρου 188 παρ. 6, σε συνδυασμό με το άρθρο 123 παρ. 3 του ν. 4412/2016. 2. Οι διατάξεις της απόφασης αυτής έχουν εφαρμογή στις δημόσιες συμβάσεις έργων των αναθετουσών αρχών του άρθρου 2 παρ. 1, 2 και 3 του ν. 4412/2016, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του βιβλίου Ι, Μέρους Β, κεφαλαίου ΙΙ, τίτλου 1 του ν. 4412/2016 (άρθρα 134 έως 181) και κατασκευάζονται κατά το άρθρο 134 περίπτωση α του ν.4412/2016. 3. Η παροχή υπηρεσιών του βασικού μελετητή συνιστά ειδική κατηγορία παροχής επιστημονικής υπηρεσίας του άρθρου 123 παρ.3 του ν. 4412/2016, αφορά δε αποκλειστικά δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και ειδικότερα της περίπτωσης 9.α της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν.4412/2016, κάτω των ορίων των παρ. β και γ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016. Άρθρο 2 3

Ορισμοί Για τους σκοπούς της παρούσας εφαρμόζονται οι ορισμοί του ν. 4412/2016 ως εξής: 1. Κύριος του έργου ή Εργοδότης του βασικού μελετητή νοείται το Δημόσιο ή άλλος φορέας του δημοσίου τομέα, για λογαριασμό του οποίου καταρτίζεται η δημόσια σύμβαση του έργου. 2. Φορέας κατασκευής του έργου του βασικού μελετητή νοείται η αρμόδια αναθέτουσα αρχή ή υπηρεσία αυτής που έχει την ευθύνη κατασκευής του έργου. 3. Προϊσταμένη Αρχή της σύμβασης του βασικού μελετητή είναι η αρχή ή υπηρεσία ή το όργανο του φορέα κατασκευής του έργου που εποπτεύει την κατασκευή του εκτελούμενου έργου ασκώντας για λογαριασμό του αποφασιστικές αρμοδιότητες, ιδίως σε θέματα τροποποίησης των όρων της σύμβασης. 4. Διευθύνουσα υπηρεσία ή επιβλέπουσα υπηρεσία της σύμβασης του βασικού μελετητή είναι η τεχνική υπηρεσία του φορέα κατασκευής του έργου που είναι αρμόδια για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και τη διοίκηση της κατασκευής του έργου και αρμοδιότητά της είναι η διοίκηση και η παρακολούθηση της σύμβασης του βασικού μελετητή. 5. Κύρια μελέτη νοείται η μελέτη που έχει ως αντικείμενο τον ίδιο τον σχεδιασμό του έργου ή την παροχή της υπηρεσίας αυτοτελώς ή συνδυασμένα με άλλη κύρια μελέτη. 6. Απλή μελέτη νοείται η μελέτη που περιλαμβάνει μία κύρια αυτοτελή μελέτη και ενδεχομένως τις απαιτούμενες υποστηρικτικές μελέτες. 7. Υποστηρικτικές μελέτες και έρευνες νοούνται οι επί μέρους μελέτες και έρευνες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό έργου ή την παροχή υπηρεσίας, δεν έχουν, όμως, ως αντικείμενο τον ίδιο τον σχεδιασμό του έργου ή την παροχή της υπηρεσίας. 8. Σύνθετη Μελέτη νοείται η μελέτη που περιλαμβάνει, περισσότερες από μία, κύριες μελέτες και ενδεχομένως τις απαιτούμενες υποστηρικτικές μελέτες. 9. Πολύπλοκο ή Σύνθετο έργο νοείται το έργο για την εκτέλεση του οποίου απαιτείται, πέραν των αναγκαίων υποστηρικτικών μελετών, να έχουν εκπονηθεί και εγκριθεί τουλάχιστον δύο κύριες μελέτες που ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες μελετών της παρ. 3.(15) του άρθρου 2 του ν.4412/16. Άρθρο 3 Εξειδίκευση θεμάτων σύμβασης βασικού μελετητή Για τους σκοπούς της παρούσας εξειδικεύονται τα πιο κάτω θέματα της σύμβασης του βασικού μελετητή: 1. Βασικός μελετητής είναι ο ανάδοχος, ή σε περίπτωση ένωσης το μέλος ή τα μέλη της αναδόχου ένωσης σύμβασης μελέτης, ο οποίος εκπόνησε την «κύρια» μελέτη. Σε περίπτωση «σύνθετης» μελέτης, ορίζεται βασικός μελετητής για κάθε «κύρια» μελέτη σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.1 του άρθρου 4 της παρούσας, με την επιφύλαξη της παρ. 5 του παρόντος άρθρου ως προς τον αριθμό των συμβάσεων βασικού μελετητή. 2. Για τις υποστηρικτικές μελέτες δεν προβλέπεται βασικός μελετητής. 3. Στην περίπτωση μελετών έργων που έχουν εκπονηθεί από τις τεχνικές υπηρεσίες της αναθέτουσας αρχής ή του κυρίου του έργου, έστω και αν αυτές συμπεριλαμβάνονται στα έγγραφα της σύμβασης του έργου, βασικός μελετητής δεν υφίσταται. 4. Στην περίπτωση μελέτης που τα επιμέρους στάδια αυτής (Προκαταρκτική, Προμελέτη, Οριστική) εκπονήθηκαν με διαφορετικές συμβάσεις, βασικός μελετητής του έργου είναι ο μελετητής του τελικού σταδίου της μελέτης με βάση την οποία δημοπρατείται το έργο, όπως αυτή έχει εγκριθεί αρμοδίως και οι οικείες αποφάσεις περιλαμβάνονται στα έγγραφα της δημόσιας σύμβασης του έργου, κατά το άρθρο 45 παρ.7.α.10 του ν 4412/2016. 5. Σε περίπτωση πολλαπλών συμβάσεων βασικών μελετητών ενός πολύπλοκου ή σύνθετου έργου, η αξία της κάθε σύμβασης βασικού μελετητή συμπεριλαμβανομένων τυχόν τροποποιήσεων της, θα διαμορφώνεται κάτω των ορίων των παρ. β και γ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016. Το σύνολο των συμβάσεων βασικού μελετητή που μπορούν να ανατεθούν στο πλαίσιο εκτέλεσης ενός 4

έργου δύναται να ανέρχεται έως και τις τέσσερις συμβάσεις, ανάλογα με το πλήθος των κύριων μελετών και κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής. Άρθρο 4 Διαδικασία σύναψης σύμβασης βασικού μελετητή I. Γενικά 1. Στα έγγραφα της σύμβασης εκπόνησης μελέτης τεχνικού έργου (Τεύχος Συγγραφής Υποχρεώσεων) ορίζονται η κύρια ή οι κύριες μελέτες για τις οποίες προβλέπεται η υποχρεωτική συμμετοχή του μελετητή της παρ. 1 του άρθρου 3 ως βασικού μελετητή κατά την κατασκευή του έργου, υπό τις προϋποθέσεις της παρ.5 του άρθρου 3. 2. Για την εκπόνηση, την έγκριση, την παραλαβή και την πληρωμή της μελέτης, τις σχετικές εγγυήσεις, καθώς και για την ευθύνη πριν και μετά από την παραλαβή της μελέτης και την παραγραφή, εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του ν. 4412/2016 και η εκτέλεση της σύμβασης της μελέτης δεν επηρεάζεται από την παροχή των επιστημονικών υπηρεσιών του βασικού μελετητή ως τεχνικού συμβούλου. 3. Η υποχρέωση του αρχικού μελετητή για τη σύναψη σύμβασης βασικού μελετητή, παύει να ισχύει, εφόσον δεν έχει γίνει έναρξη της διαδικασίας της σύναψης της σύμβασης του έργου το οποίο μελετήθηκε με την προαναφερόμενη μελέτη ή τμήματος αυτού, όπως ορίζεται στα άρθρα 61 και 120 του ν. 4412/2016, εντός τριών ετών από την ημερομηνία έγκρισης της μελέτης κατά το άρθρο 189 του ν. 4412/2016. 4. Η διαδικασία σύναψης της σύμβασης του βασικού μελετητή εκκινεί μετά την έκδοση και κοινοποίηση της απόφασης κατακύρωσης της σύμβασης του Έργου στον ανάδοχο. Σε κάθε περίπτωση, η υπογραφή της σύμβασης του βασικού μελετητή γίνεται υποχρεωτικά μετά την υπογραφή της σύμβασης του έργου. 5. Για τη διαδικασία της σύναψης της σύμβασης του βασικού μελετητή ως τεχνικού συμβούλου δεν απαιτείται η σύνταξη τευχών δημοπράτησης και δεν προσκομίζεται εγγυητική επιστολή συμμετοχής. Τα ειδικότερα καθήκοντα και οι αρμοδιότητές του βασικού μελετητή και κάθε άλλο συναφές θέμα καθορίζονται στο σχετικό συμφωνητικό. ΙΙ. Για τη διαδικασία ανάθεσης της παροχής υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου μελετητή ισχύουν τα εξής: 1. Η ανάθεση της σύμβασης παροχής υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου μελετητή διεξάγεται με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, με ανάρτηση σχετικής πρόσκλησης στην ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής. 2. Η σχετική πρόσκληση αναρτάται για δέκα ημέρες στην ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής. 3. Η αναθέτουσα αρχή συγκροτεί τριμελή επιτροπή διαπραγμάτευσης χωρίς χρήση του ΜΗΜΕΔ, η οποία αποτελείται από τεχνικούς υπαλλήλους της αναθέτουσας αρχής ή της προϊσταμένης αρχής ή της τεχνικής υπηρεσίας του φορέα κατασκευής του έργου, έναν από τους οποίους ορίζει ως πρόεδρο. 4. Η επιτροπή διαπραγμάτευσης συνεδριάζει την προκαθορισμένη ημέρα και ώρα που αναφέρεται στην πιο πάνω πρόσκληση, αξιολογεί την προσφορά του βασικού μελετητή, η οποία περιλαμβάνει κατ ελάχιστον, τα δικαιολογητικά του άρθρου 80 που αφορούν τους λόγους αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 1 και 2, την καταλληλότητα άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας του άρθρου 75 παρ. 2 του ν.4412/2016, τα αποδεικτικά έγγραφα νομιμοποίησης και οικονομική προσφορά, και συντάσσει σχετικό πρακτικό για την ανάθεση της σύμβασης. 5. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και ελέγχου της προσφοράς επικυρώνονται με την απόφαση κατακύρωσης της σύμβασης με τον βασικό μελετητή του άρθρου 105 του ν. 4412/2016. 6. Μετά την επέλευση των έννομων αποτελεσμάτων της απόφασης κατακύρωσης, η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί τον «βασικό μελετητή» να προσέλθει για την υπογραφή του συμφωνητικού, εντός προθεσμίας που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις είκοσι (20) ημέρες από την κοινοποίηση σχετικής έγγραφης ειδικής πρόσκλησης σύμφωνα με το άρθρο 105 του ν. 4412/2016, προσκομίζοντας εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης της σύμβασης σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 72 του ν. 4412/2016. 5

7. Η σύμβαση υπογράφεται από τον προϊστάμενο της προϊσταμένης αρχής του έργου και τον βασικό μελετητή. 8. Κατά τα λοιπά η σύναψη της σύμβασης διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 182 του ν. 4412/2016. III. Στην περίπτωση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών βασικού μελετητή με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) εφαρμόζεται η πιο πάνω διαδικασία με χρήση του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων, σύμφωνα με την υπ. αρ. 117384/31-10-2017 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β 3821). Άρθρο 5 Περιεχόμενα συμφωνητικού σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών του Βασικού Μελετητή Στο συμφωνητικό της σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών του βασικού μελετητή, περιέχονται, κατ ελάχιστον, τα ακόλουθα: 1. Περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης. 2. Ο ορισμός του εκπροσώπου ή του αντίκλητου του βασικού μελετητή, όπως ορίζονται στις παρ. 4 και 5 του άρθρου 182 του ν. 4412/2016. 3. Ο ορισμός του συντονιστή και ο τυχόν βοηθός αναπληρωτής του, καθώς και οι επιστήμονες που θα απασχοληθούν, κατά προτεραιότητα μέλη της ομάδας εργασίας που συνέταξε την/τις εγκεκριμένη(-ες) μελέτη(-ες). 4. Η διάρκεια της σύμβασης και οι τυχόν επιμέρους προθεσμίες εκτέλεσης των επιστημονικών υπηρεσιών του βασικού μελετητή. 5. Η αμοιβή, οι κρατήσεις και ο τρόπος πληρωμής του βασικού μελετητή. 6. Οι εγγυήσεις καλής εκτέλεσης της σύμβασης σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 72 του ν. 4412/2016. 7. Οι ποινικές ρήτρες σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 185 του ν. 4412/2016. 8. Λοιπά ή ειδικά θέματα της σύμβασης που η αναθέτουσα αρχή κρίνει απαραίτητα. Άρθρο 6 Διοίκηση σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών του Βασικού Μελετητή Η διοίκηση, η παρακολούθηση και ο έλεγχος της σύμβασης παροχής τεχνικών υπηρεσιών του βασικού μελετητή διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 183 του ν. 4412/2016. Άρθρο 7 Καθήκοντα και αρμοδιότητες του βασικού μελετητή 1. Ο ρόλος του βασικού μελετητή ως τεχνικού συμβούλου μελετητή είναι η υποστήριξη της Υπηρεσίας στην κατασκευή του έργου σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη του. 2. Αντικείμενο της σύμβασης του βασικού μελετητή είναι η παροχή υπηρεσιών εποπτείας, κατά την κατασκευή του έργου, εφαρμογής της μελέτης που έχει εκπονήσει, και την οποία καλείται ο ανάδοχος του έργου να εφαρμόσει, στα πλαίσια των οριζομένων στο άρθρο 144 του ν. 4412/2016. 3. Ειδικότερα: 3.1. Κατά την έναρξη της κατασκευής του έργου και τον έλεγχο των αρχικών μελετών από τον ανάδοχο της κατασκευής ο βασικός μελετητής αναλαμβάνει: α) να αιτιολογήσει και να υποστηρίξει την εκπονηθείσα μελέτη του μέχρι του σημείου που θα αποδειχθεί η αναγκαιότητα αναθεώρησής της ή τροποποίησής της, οπότε θα ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία του άρθρου 144 του ν. 4412/2016. 6

β) Να εντοπίσει τις ασυμφωνίες μεταξύ των μελετών ή των μελετών εφαρμογής του αναδόχου και των αρχικών μελετών (για την τήρηση προδιαγραφών, μεθόδους κατασκευής, ΠΠΕ). Εάν ο ανάδοχος κατασκευής διατυπώσει διαφορετική προσέγγιση στην ανάπτυξη κάποιας διεργασίας η διευθύνουσα υπηρεσία πρέπει να ζητήσει τη διατύπωση των απόψεων του βασικού μελετητή. γ) Να σχολιάσει τις απόψεις του αναδόχου του έργου που κατατίθενται μετά τον έλεγχο των μελετών κατασκευής του έργου. 3.2. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου από τον ανάδοχο ο βασικός μελετητής αναλαμβάνει: α) Να σχολιάσει τις προτάσεις και τυχόν εναλλακτικές μεθόδους κατασκευής του έργου που συντάσσουν μελετητές του αναδόχου του έργου, είτε αυτές αφορούν νέες μελέτες, είτε τροποποιήσεις των ήδη εγκεκριμένων μελετών του έργου. Ιδιαίτερα θα πρέπει να αναφέρει την κατασκευασιμότητα εφικτότητα των προτάσεων του αναδόχου. β) Να συμμετέχει σε συσκέψεις της προϊσταμένης αρχής με τη διευθύνουσα υπηρεσία, ή αυτών με τον ανάδοχο του έργου, με αντικείμενο τις μελέτες του έργου και την εφαρμογή αυτών στο έργο, εφόσον καλείται και να συντάσσει σχετικές εκθέσεις. γ) Να μεταβαίνει επί τόπου του έργου σε τακτικά ενδιάμεσα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου, με κατ ελάχιστον τρεις μεταβάσεις και με μέγιστο αριθμό μεταβάσεων τον αριθμό των κατ αποκοπή αμοιβών του και να συντάσσει σχετικές εκθέσεις. δ) Να σχολιάσει τυχόν προτάσεις της διευθύνουσας υπηρεσίας για τροποποίηση εγκεκριμένων μελετών 4. Ο βασικός μελετητής κατ αρχήν δεν συντάσσει και δεν μετέχει στη σύνταξη οποιασδήποτε νέας μελέτης είτε αυτή είναι κύρια, είτε υποστηρικτική, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, ούτε δύναται να είναι ο τυχόν σύμβουλος διαχείρισης του έργου, ή να εκτελεί αρμοδιότητες επίβλεψης του έργου. Μετέχει μόνον, εφόσον του ζητηθεί, με τη διατύπωση απόψεων σε ειδικότερα θέματα των εν λόγω μελετών κατασκευής του έργου. 5. Ο βασικός μελετητής και το προσωπικό του είναι μερικής απασχόλησης και θα «ενεργοποιείται/δραστηριοποιείται» με εντολές της διευθύνουσας υπηρεσίας, κατά τις οποίες θα καθορίζονται με σαφή τρόπο τα παραδοτέα από αυτόν (τεχνικές εκθέσεις, απόψεις κλπ.), καθώς και οι επί μέρους προθεσμίες εκτέλεσης των εργασιών της σύμβασης του βασικού μελετητή. Άρθρο 8 Διάρκεια σύμβασης του Βασικού Μελετητή 1. Η διάρκεια της σύμβασης του βασικού μελετητή καθορίζεται ίση με τη χρονική διάρκεια εκτέλεσης του έργου και δύναται να παρατείνεται σε περίπτωση παρατάσεων του έργου. Σε περίπτωση διακοπής της σύμβασης του έργου αναστέλλεται και η εκτέλεση της σύμβασης του βασικού μελετητή και επανεκκινεί με την ενεργοποίηση της σύμβασης του έργου. 2. Σε περίπτωση πρόωρης λύσης της εργολαβικής σύμβασης λύνεται και εκκαθαρίζεται πρόωρα και η σύμβαση με τον βασικό μελετητή, εκτός αν με απόφαση της προϊσταμένης αρχής διακοπεί προσωρινά η παροχή των υπηρεσιών του βασικού μελετητή μέχρι την εγκατάσταση άλλου εργολήπτη για τη συνέχιση του έργου. 3. Οι προθεσμίες-χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών της σύμβασης του βασικού μελετητή διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 184 του ν. 4412/2016. Άρθρο 9 Συμβατική αμοιβή παροχής υπηρεσιών του Βασικού Μελετητή 1. Στα έγγραφα της σύμβασης του βασικού μελετητή καθορίζεται: α. Η συμβατική αμοιβή της παροχής υπηρεσιών του ως κατ αποκοπή τίμημα. 7

β. Ο καταμερισμός της συμβατικής αμοιβής του σε ενδιάμεσες ισόποσες τμηματικές κατ αποκοπήν καταβολές, οι οποίες δύνανται να είναι κατ ελάχιστον έξι (6) και μέγιστον δέκα (10) και ανά τακτά χρονικά διαστήματα καθ όλη τη διάρκεια της σύμβασης. Ο καταμερισμός της συμβατικής αμοιβής αναπροσαρμόζεται σε περίπτωση τροποποίησης της διάρκειας της σύμβασης του έργου κατά τα οριζόμενα στο προηγούμενο άρθρο και με την επιφύλαξη της παρ. 3 του παρόντος άρθρου. 2. Η αμοιβή ορίζεται για τις δημόσιες συμβάσεις έργων άνω των ορίων του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 χαμηλότερη ή ίση με το 1% της αξίας της σύμβασης του έργου και για τις δημόσιες συμβάσεις έργων κάτω των ορίων του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 χαμηλότερη ή ίση με το 1,5% της αξίας της σύμβασης του έργου και σε κάθε περίπτωση κάτω των ορίων των παρ. β και γ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016. 3. Τυχόν εξάντληση του εγκεκριμένου ποσού της συμβατικής αμοιβής πριν από τη λήξη της διάρκειας της σύμβασης του έργου λόγω παράτασης αυτής δεν αποτελεί λόγο διακοπής της παροχής των υπηρεσιών του βασικού μελετητή. Στην περίπτωση αυτή δύναται να τροποποιηθεί η σύμβαση του βασικού μελετητή σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016. Σε κάθε περίπτωση η συνολική αμοιβή του βασικού μελετητή παραμένει κάτω των ορίων των παρ. β και γ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016. 4. Η αμοιβή της σύμβασης του βασικού μελετητή βαρύνει τις πιστώσεις κατασκευής του έργου. 5. Δεν προβλέπεται καταβολή ιδιαίτερης αμοιβής του βασικού μελετητή στις περιπτώσεις των διατάξεων της παρ. 5 του άρθρου 188 και παρ. 2 του άρθρου 144 του ν. 4412/2016. 6. Δεν προβλέπεται καταβολή ιδιαίτερης αμοιβής για τις μεταβάσεις του βασικού μελετητή επί τόπου του έργου. Κατά τα λοιπά, για την καταβολή της αμοιβής του Βασικού Μελετητή ισχύουν αναλογικά οι διατάξεις των παρ. 4, 5, 6, 7, 8 και 9 του άρθρου 187 του ν. 4412/2016. Άρθρο 10 Συναφή θέματα με τη σύμβαση του Βασικού Μελετητή. 1. Ο βασικός μελετητής είναι υποχρεωμένος με την υπογραφή της σχετικής σύμβασης για την ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης των παρεχόμενων υπηρεσιών του και του προσωπικού του κατ αναλογία με τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 144 του ν. 4412/2016. Η διάρκεια της ασφάλισης, τα όρια ασφαλιστικών καλύψεων και κάθε άλλο αναγκαίο για την ασφάλιση θέμα αναφέρονται στα έγγραφα της σύμβασης. 2. Για την έκπτωση του βασικού μελετητή, τη διάλυση της σύμβασης και την αποζημίωσή του στην περίπτωση αυτή, ή τη ματαίωση της διάλυσης ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 190, 191, 192, 193, και 194, αντίστοιχα, του ν. 4412/2016. Δεν είναι δυνατή η υποκατάσταση του βασικού μελετητή. 3. Η διοικητική και δικαστική επίλυση των διαφορών της σύμβασης του βασικού μελετητή διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 198 του ν. 4412/2016. Άρθρο 11 Μεταβατικές Διατάξεις 1. Οι διατάξεις της παρούσας απόφασης δύναται να εφαρμόζονται αναλογικά για την ανάθεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών βασικών μελετητών στις περιπτώσεις συμβάσεων εκπόνησης μελετών που, κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος της παρούσας, είτε είναι σε εξέλιξη, είτε έχουν καθ οιονδήποτε τρόπο ολοκληρωθεί. 2. Επίσης οι διατάξεις της παρούσας απόφασης δύναται να εφαρμόζονται αναλογικά και για την ανάθεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών βασικών μελετητών στις περιπτώσεις συμβάσεων έργων για τις οποίες, κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος της παρούσας, δεν έχει εγκριθεί το χρονοδιάγραμμα κατασκευής του έργου σύμφωνα με το άρθρο 145 του ν.4412/2016. 8

Άρθρο 12 Έναρξη ισχύος Η ισχύς των διατάξεων της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της. IV. Συναφείς διατάξεις 1. Στο ν. 4412/16 (ΦΕΚ-147 Α/8-8-16 - Διορθ. Σφαλμ. στα ΦΕΚ-200 Α/24-10-16 και ΦΕΚ-206 Α/3-11- 16): Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ) προβλέπονται σχετικώς τα κάτωθι : Άρθρο 2 Ορισμοί (άρθρο 2 και άρθρο 33 παρ. 1 εδάφιο β της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και άρθρο 2 της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ) 1. Για τους σκοπούς του παρόντος εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί: [..] 9) ως «δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών» και ως «συμβάσεις υπηρεσιών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, πλην των αναφερομένων στην περίπτωση 6. (α) ως «δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών» νοούνται αυτές με αντικείμενο την εκπόνηση μελετών και την παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κατά την έννοια των στοιχείων α και β, αντίστοιχα, της περίπτωσης 6 της παραγράφου 3, σύμφωνα με το Παράρτημα I του Προσαρτήματος, όταν οι μελέτες δεν εκπονούνται και οι υπηρεσίες δεν παρέχονται από το προσωπικό της αναθέτουσας αρχής, [...] 3. Πέραν των ορισμών της παραγράφου 1, ιδίως για τις ανάγκες εφαρμογής του Τίτλου 2 του Κεφαλαίου ΙΙ του Μέρους Β του Βιβλίου I: 1) ως «Κύριος του Έργου» νοείται το Δημόσιο ή άλλος φορέας του δημόσιου τομέα, στον οποίο ανήκει το έργο για το οποίο εκπονούνται μελέτες και παρέχονται τεχνικές υπηρεσίες, 2) ως «Εργοδότης» νοείται η αναθέτουσα αρχή που καταρτίζει σύμβαση μελέτης ή παροχής τεχνικών υπηρεσιών με τον ανάδοχο είτε για λογαριασμό της είτε για λογαριασμό του κυρίου του έργου, 3) ως «Προϊσταμένη Αρχή» νοείται η αρχή ή η υπηρεσία ή το όργανο του εργοδότη, που εποπτεύει την εκτέλεση της συναφθείσας σύμβασης, ασκώντας για λογαριασμό του αποφασιστικές αρμοδιότητες, ιδίως σε θέματα τροποποίησης των όρων της σύμβασης, 4) ως «Διευθύνουσα Υπηρεσία» νοείται η τεχνική υπηρεσία που είναι αρμόδια για την παρακολούθηση, έλεγχο και διοίκηση της συναφθείσας σύμβασης, υπό την εποπτεία της Προϊσταμένης Αρχής, 5) ως «Τεχνικό συμβούλιο» νοείται το συλλογικό όργανο που έχει την αρμοδιότητα να γνωμοδοτεί στον εργοδότη για την έκδοση αποφάσεων, όταν προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία ή ζητείται από την αναθέτουσα ή την προϊσταμένη αρχή, 6) ως «Φυσικό αντικείμενο» της σύμβασης νοείται η τεχνική υπηρεσία ή η μελέτη, που προσδιορίζεται από τη σύμβαση, ως το ζητούμενο αποτέλεσμα αυτής, (α) «Μελέτη» είναι το αποτέλεσμα συστηματικής και αναλυτικής επιστημονικής και τεχνικής εργασίας και έρευνας σε συγκεκριμένο απλό ή σύνθετο γνωστικό αντικείμενο, που αποβλέπει ιδίως στην παραγωγή έργου ή στην επέμβαση σε έργο ή αφορά στο σχεδιασμό και την απεικόνιση έργου ή παραγωγικής διαδικασίας ή σε μεθόδους ανάπτυξης και σχεδιασμού του ευρύτερου χώρου. Η μελέτη 9

έχει την έκταση και το βάθος που απαιτείται με τη σύμβαση, απεικονίζεται δε και παραδίδεται στην αναθέτουσα αρχή/αναθέτοντα φορέα με συγκεκριμένη συμφωνημένη μορφή. (β) «Τεχνικές Υπηρεσίες» και «λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες» είναι οι υπηρεσίες που συνίστανται στην παροχή γνώσεων και ικανοτήτων με τη διάθεση κυρίως συγκεκριμένου επιστημονικού προσωπικού και άλλων μέσων επί ορισμένου χρόνου, που προσδιορίζεται είτε ημερολογιακά είτε σε συνάρτηση με ορισμένο γεγονός της παραγωγικής διαδικασίας. Οι τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να έχουν ως αντικείμενο, ιδίως: α) τη σύνταξη των τευχών δημοσίου διαγωνισμού ανάθεσης μελέτης ή υπηρεσίας, β) τον έλεγχο και την επίβλεψη έργου ή μελέτης και γ) την υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου, 7) ως «Προεκτιμώμενη αμοιβή» νοείται το προεκτιμώμενο από την αναθέτουσα Αρχή χρηματικό ποσό για την ολοκλήρωση των προκηρυσσόμενων μελετών ή τεχνικών υπηρεσιών, που καθορίζεται, σύμφωνα με το άρθρο 53 και αναφέρεται στα έγγραφα της σύμβασης, 8) ως «Συμβατική αμοιβή» νοείται το καθοριζόμενο με την προκήρυξη κατ αποκοπή τίμημα όταν δεν προβλέπεται υποβολή οικονομικής προσφοράς και η οικονομική προσφορά του αναδόχου στις λοιπές περιπτώσεις συμβάσεων μελετών και συμβάσεων παροχής τεχνικών υπηρεσιών, 9) ως «Τελική αμοιβή» νοείται το συνολικό ποσό που καταβάλλεται στον ανάδοχο ως αμοιβή για το εκτελεσθέν αντικείμενο της σύμβασης, 10) ως «Μονάδες φυσικού αντικειμένου» νοούνται οι χαρακτηριστικές για κάθε αντικείμενο σύμβασης μοναδιαίες διαστάσεις του, πολλαπλάσια των οποίων το συνθέτουν και ορίζουν το μέγεθός του κατά κύριο λόγο, όπως χιλιόμετρα οδού, επιμέρους αυτοτελείς δομικές κατασκευές (γέφυρες, σήραγγες, οχετούς, ανισόπεδους κόμβους και διαβάσεις), τετραγωνικά μέτρα κτιρίων ή αποτυπώσεων ή οι μονάδες του χρόνου που απαιτούνται για την εκτέλεση της σύμβασης, 11) ως «Κύρια Μελέτη» νοείται η μελέτη που έχει ως αντικείμενο τον ίδιο το σχεδιασμό του έργου ή την παροχή της υπηρεσίας αυτοτελώς ή συνδυασμένα με άλλη κύρια μελέτη, 12) Ως «Υποστηρικτικές μελέτες και έρευνες» νοούνται οι επί μέρους μελέτες και έρευνες που είναι απαραίτητες για το σχεδιασμό έργου ή την παροχή υπηρεσίας, δεν έχουν, όμως, ως αντικείμενο τον ίδιο το σχεδιασμό του έργου ή την παροχή της υπηρεσίας, 13) ως «Απλή Μελέτη» νοείται η μελέτη που περιλαμβάνει μία κύρια αυτοτελή μελέτη και ενδεχομένως τις απαιτούμενες υποστηρικτικές μελέτες, 14) ως «Σύνθετη Μελέτη» νοείται η μελέτη που περιλαμβάνει περισσότερες από μία κύρια μελέτη και ενδεχομένως τις απαιτούμενες υποστηρικτικές μελέτες. 15) Ως «κατηγορίες μελετών» και ως «υπηρεσίες επίβλεψης μελετών και έργων» νοούνται οι ακόλουθες κατηγορίες, οι οποίες περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ : (1) Χωροταξικές και ρυθμιστικές μελέτες, (2) Πολεοδομικές και ρυμοτομικές μελέτες, (3) οικονομικές μελέτες, (4) κοινωνικές μελέτες, (5) μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας, (6) αρχιτεκτονικές μελέτες κτιριακών έργων, (7) ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες (διαμόρφωσης εσωτερικών και εξωτερικών χώρων αποκατάστασης μνημείων, διατήρησης παραδοσιακών κτιρίων, οικισμών και τοπίου), (8) στατικές μελέτες (μελέτες φερουσών κατασκευών κτιρίων και μεγάλων ή ειδικών τεχνικών έργων), (9) Μηχανολογικές, ηλεκτρολογικές και ηλεκτρονικές μελέτες, (10) Μελέτες συγκοινωνιακών έργων (οδών, σιδηροδρομικών γραμμών, μικρών τεχνικών έργων, έργων υποδομής αερολιμένων) και κυκλοφοριακές μελέτες (11) μελέτες λιμενικών έργων, (12) Μελέτες μεταφορικών μέσων (χερσαίων, πλωτών, εναέριων), (13) Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων, αποχετεύσεων) και διαχείρισης υδατικών πόρων, (14) Ενεργειακές μελέτες (θερμοηλεκτρικές, υδροηλεκτρικές, πυρηνικές ή ήπιων μορφών ενέργειας), (15) Βιομηχανικές μελέτες (προγραμματισμού, σχεδιασμού και λειτουργίας), (16) Μελέτες τοπογραφίας (γεωδαιτικές, φωτογραμμετρικές, χαρτογραφικές, κτηματογραφικές και τοπογραφικές), (17) Χημικές μελέτες και έρευνες, (18) Μελέτες Χημικής Μηχανικής και Χημικών Εγκαταστάσεων, (19) Μεταλλευτικές μελέτες και έρευνες, (20) Γεωλογικές, υδρογεωλογικές και γεωφυσικές μελέτες και έρευνες, (21) Γεωτεχνικές μελέτες και έρευνες, (22) Εδαφολογικές μελέτες και έρευνες, (23) Γεωργικές μελέτες 10

(γεωργοοικονομικές, γεωργοτεχνικές εγγείων βελτιώσεων, γεωργοκτηνοτροφικού προγραμματισμού, γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων), (24) Δασικές μελέτες (διαχείρισης δασών και ορεινών βοσκοτόπων, δασοτεχνικής διευθέτησης ορεινών λεκανών χειμάρρων, αναδασώσεων, δασικών οδών, δασικών μεταφορικών εγκαταστάσεων και κατάρτισης δασικών χαρτών), (25) Μελέτες φυτοτεχνικής διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου και έργων πρασίνου, (26) Αλιευτικές μελέτες, (27) Περιβαλλοντικές μελέτες και (28) Μελέτες συστημάτων πληροφορικής και δικτύων. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων ή με κοινή απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, μπορεί να τροποποιείται το ως άνω Παράρτημα, επεκτείνοντας ή περιορίζοντας τις κατηγορίες μελετών και υπηρεσιών που περιλαμβάνονται σε αυτό. Άρθρο 5 Κατώτατα όρια (άρθρο 4 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και Κανονισμός (ΕΕ) 2015/2170) Ως κατώτατα όρια, σε συνάρτηση προς την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, εκτός ΦΠΑ, ορίζονται τα ακόλουθα: α) 5.225.000 ευρώ για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, β) 135.000 ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ανατίθενται από κεντρικές κυβερνητικές αρχές και για διαγωνισμούς μελετών που διοργανώνονται από τις εν λόγω αρχές. Αν οι δημόσιες συμβάσεις προμηθειών ανατίθενται από τις αναθέτουσες αρχές που δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας, το εν λόγω κατώτατο όριο ισχύει μόνο για τις συμβάσεις που αφορούν τα οριζόμενα στο Παράρτημα III του Προσαρτήματος Α προϊόντα, γ) 209.000 ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ανατίθενται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές και για διαγωνισμούς μελετών που διοργανώνονται από τις εν λόγω αρχές. Το κατώτατο όριο αυτό εφαρμόζεται επίσης στις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών που ανατίθενται από κεντρικές κυβερνητικές αρχές οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας, όταν οι συμβάσεις αυτές αφορούν προϊόντα που δεν εμπίπτουν στο Παράρτημα III του Προσαρτήματος Α, δ) 750.000 ευρώ για δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που αφορούν κοινωνικές και άλλες ειδικές υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα XIV του Προσαρτήματος Α. Τα κατώτατα όρια που καθορίζονται στις ως άνω περιπτώσεις α, β και γ ισχύουν, εφόσον δεν έχουν αναθεωρηθεί, σύμφωνα με το άρθρο 6 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ. Άρθρο 45 Συγκρότηση και τήρηση φακέλου δημόσιας σύμβασης (άρθρα 83 παράγραφος 6 και 84 παρ. 2 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) [...] 7. Πέραν των οριζομένων στις προηγούμενες παραγράφους, στις δημόσιες συμβάσεις έργων ο «Φάκελος Δημόσιας Σύμβασης Έργου» περιέχει τους κάτωθι τρεις (3) υποφακέλους: Α) τον Υποφάκελο πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, ο οποίος περιλαμβάνει κατ ελάχιστον: [...] Α.10) αποφάσεις εγκεκριμένων μελετών με πίνακα περιεχομένων εκάστης μελέτης, [...] Άρθρο 61 Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης 1. Για συμβάσεις άνω των ορίων, ως χρόνος έναρξης της ανοικτής διαδικασίας, της κλειστής διαδικασίας, της ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση, του ανταγωνιστικού διαλόγου και της σύμπραξης καινοτομίας, νοείται η ημερομηνία αποστολής της σχετικής προκήρυξης σύμβασης 11

στην Επίσημη Εφημερίδα της Ένωσης ή της προκαταρκτικής προκήρυξης, όταν η τελευταία χρησιμοποιείται ως μέσο προκήρυξης διαγωνισμού, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 26. 2. Ως χρόνος έναρξης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, νοείται η ημερομηνία αποστολής προς τους οικονομικούς φορείς της πρώτης πρόσκλησης συμμετοχής σε διαπραγμάτευση. Η πρόσκληση του προηγούμενου εδαφίου δεν απαιτείται να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ. 3. Ως χρόνος έναρξης ενός διαγωνισμού μελετών, νοείται η ημερομηνία αποστολής της σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού μελετών στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 4. Για συμβάσεις κάτω των ορίων αντί των παραγράφων 1 έως 3, εφαρμόζονται οι διατάξεις του. Άρθρο 72 Εγγυήσεις 1. Οι αναθέτουσες αρχές ζητούν από τους προσφέροντες να παράσχουν, κατά περίπτωση, τα ακόλουθα είδη εγγυήσεων: [...] β) «Εγγύηση καλής εκτέλεσης», το ύψος της οποίας καθορίζεται σε ποσοστό 5% επί της αξίας της σύμβασης εκτός ΦΠΑ και κατατίθεται πριν ή κατά την υπογραφή της σύμβασης. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης καταπίπτει στην περίπτωση παράβασης των όρων της σύμβασης, όπως αυτή ειδικότερα ορίζει. Δεν απαιτείται εγγύηση καλής εκτέλεσης για συμβάσεις αξίας ίσης ή κατώτερης από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ, εκτός αν άλλως ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. Σε περίπτωση τροποποίησης της σύμβασης κατά το άρθρο 132, η οποία συνεπάγεται αύξηση της συμβατικής αξίας, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να καταθέσει πριν την τροποποίηση, συμπληρωματική εγγύηση το ύψος της οποίας ανέρχεται σε ποσοστό 5% επί του ποσού της αύξησης εκτός ΦΠΑ. Η εγγύηση καλής εκτέλεσης της σύμβασης καλύπτει συνολικά και χωρίς διακρίσεις την εφαρμογή όλων των όρων της σύμβασης και κάθε απαίτηση της αναθέτουσας αρχής ή του κυρίου του έργου έναντι του αναδόχου. Ειδικά στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου, μελέτης και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, οι εγγυήσεις καλής εκτέλεσης καταπίπτουν υπέρ του κυρίου του έργου, με αιτιολογημένη απόφαση του Προϊσταμένου της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, ιδίως μετά την οριστικοποίηση της έκπτωσης του αναδόχου. Η ένσταση του αναδόχου κατά της αποφάσεως δεν αναστέλλει την είσπραξη του ποσού της εγγυήσεως. Ειδικά για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, ο χρόνος ισχύος της εγγύησης καλής εκτέλεσης πρέπει να είναι μεγαλύτερος από το συμβατικό χρόνο φόρτωσης ή παράδοσης, για το διάστημα που θα ορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. Οι εγγυήσεις καλής εκτέλεσης επιστρέφονται στο σύνολό τους μετά την οριστική ποσοτική και ποιοτική παραλαβή του συνόλου του αντικειμένου της σύμβασης. [...] Άρθρο 103 Πρόσκληση για υποβολή δικαιολογητικών Πέραν των οριζόμενων στις παραγράφους 3 και 4 του άρθρου 79 και στο άρθρο 93, ισχύουν και τα ακόλουθα: 1. Μετά την αξιολόγηση των προσφορών, η αναθέτουσα αρχή ειδοποιεί εγγράφως τον προσφέροντα, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση («προσωρινό ανάδοχο»), να υποβάλει εντός προθεσμίας, που καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης και δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ούτε μεγαλύτερη των είκοσι (20) ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής έγγραφης ειδοποίησης σε αυτόν, τα αποδεικτικά έγγραφα νομιμοποίησης και τα πρωτότυπα ή αντίγραφα που εκδίδονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4250/2014 (Α 74) όλων των 12

δικαιολογητικών του άρθρου 80, όπως καθορίζονται ειδικότερα στα έγγραφα της σύμβασης, ως αποδεικτικά στοιχεία για τη μη συνδρομή των λόγων αποκλεισμού των άρθρων 73 και 74, καθώς και για την πλήρωση των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής των άρθρων 75 έως 78. Τα δικαιολογητικά υποβάλλονται στην αναθέτουσα αρχή σε σφραγισμένο φάκελο, ο οποίος παραδίδεται στο αρμόδιο όργανο αξιολόγησης. 2. Αν δεν προσκομισθούν τα παραπάνω δικαιολογητικά ή υπάρχουν ελλείψεις σε αυτά που υποβλήθηκαν, παρέχεται προθεσμία στον προσωρινό ανάδοχο να τα προσκομίσει ή να τα συμπληρώσει εντός πέντε (5) ημερών από την κοινοποίηση σχετικής έγγραφης ειδοποίησης σε αυτόν. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να παρατείνει την ως άνω προθεσμία, εφόσον αιτιολογείται αυτό επαρκώς και κατ ανώτατο όριο για δεκαπέντε (15) επιπλέον ημέρες. 3. Αν, κατά τον έλεγχο των παραπάνω δικαιολογητικών διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία που δηλώθηκαν, σύμφωνα με το άρθρο 79 είναι ψευδή ή ανακριβή, απορρίπτεται η προσφορά του προσωρινού αναδόχου και, με την επιφύλαξη του άρθρου 104, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του, που είχε προσκομισθεί, σύμφωνα με το άρθρο 72, εφόσον είχε προσκομισθεί και η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει των ειδικότερων κριτηρίων ανάθεσης όπως είχαν οριστεί στα έγγραφα της σύμβασης, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η προσφορά του προσφέροντος που απορρίφθηκε. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν υπέβαλε αληθή ή ακριβή δήλωση η διαδικασία ανάθεσης ματαιώνεται. 4. Αν ο προσωρινός ανάδοχος δεν υποβάλει στο προκαθορισμένο χρονικό διάστημα τα απαιτούμενα πρωτότυπα ή αντίγραφα, των παραπάνω δικαιολογητικών, απορρίπτεται η προσφορά του προσωρινού αναδόχου και καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του, που είχε προσκομισθεί, σύμφωνα με το άρθρο 72, εφόσον είχε προσκομισθεί, και η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει των ειδικότερων κριτηρίων ανάθεσης όπως είχαν οριστεί στα έγγραφα της σύμβασης, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η προσφορά του προσφέροντος που απορρίφθηκε. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν προσκομίζει ένα ή περισσότερα από τα απαιτούμενα έγγραφα και δικαιολογητικά, η διαδικασία ματαιώνεται. 5. Αν από τα παραπάνω δικαιολογητικά που προσκομίσθηκαν νομίμως και εμπροθέσμως, δεν αποδεικνύεται η μη συνδρομή των λόγων αποκλεισμού των άρθρων 73 και 74 ή η πλήρωση μιας ή περισσότερων από τις απαιτήσεις των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής, σύμφωνα με την παράγραφο 1 και τα άρθρα 75, 76 και 77, απορρίπτεται η προσφορά του προσωρινού αναδόχου και, με την επιφύλαξη του άρθρου 104, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του, είχε προσκομισθεί, σύμφωνα με το άρθρο 72, εφόσον είχε προσκομισθεί, και, με την επιφύλαξη του άρθρου 104, η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει των ειδικότερων κριτηρίων ανάθεσης όπως είχαν οριστεί στα έγγραφα της σύμβασης, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η προσφορά του προσφέροντος που απορρίφθηκε. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν αποδείξει ότι πληροί τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής, σύμφωνα με την παράγραφο 1 και το άρθρο 75 η διαδικασία ματαιώνεται. 6. Η διαδικασία ελέγχου των παραπάνω δικαιολογητικών ολοκληρώνεται με τη σύνταξη πρακτικού από το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο και τη διαβίβαση του φακέλου στο αποφαινόμενο όργανο της αναθέτουσας αρχής για τη λήψη απόφασης είτε για τη ματαίωση της διαδικασίας κατά τις παραγράφους 3, 4 ή 5 είτε κατακύρωσης της σύμβασης. Τα αποτελέσματα του ελέγχου των παραπάνω δικαιολογητικών, επικυρώνονται με την απόφαση κατακύρωσης του άρθρου 105. 7. Όσοι υπέβαλαν παραδεκτές προσφορές λαμβάνουν γνώση των παραπάνω δικαιολογητικών που κατατέθηκαν, κατά τα οριζόμενα στα έγγραφα της σύμβασης και στις διατάξεις του παρόντος. Άρθρο 105 Κατακύρωση - σύναψη σύμβασης 1. Στην απόφαση κατακύρωσης αναφέρονται υποχρεωτικά οι προθεσμίες για την αναστολή της σύναψης της σύμβασης, σύμφωνα με τα άρθρα 360 και επόμενα. Στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας 13

σύμβασης προμηθειών ή παροχής γενικών υπηρεσιών, το αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο, με αιτιολογημένη εισήγησή του, μπορεί να προτείνει την κατακύρωση της σύμβασης για ολόκληρη ή μεγαλύτερη ή μικρότερη ποσότητα κατά ποσοστό στα εκατό, που θα καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης. Το ποσοστό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% για διαγωνισμούς προϋπολογισθείσας αξίας μέχρι 100.000 ευρώ περιλαμβανομένου Φ.Π.Α. και το 15% για διαγωνισμούς προϋπολογισθείσας αξίας από 100.001 ευρώ και άνω περιλαμβανομένου Φ.Π.Α. στην περίπτωση της μεγαλύτερης ποσότητας ή το 50% στην περίπτωση μικρότερης ποσότητας. Για κατακύρωση μέρους της ποσότητας κάτω του καθοριζόμενου από τα έγγραφα της σύμβασης ποσοστού, απαιτείται προηγούμενη αποδοχή από τον προμηθευτή. 2. Η αναθέτουσα αρχή κοινοποιεί αμέσως την απόφαση κατακύρωσης, μαζί με αντίγραφο όλων των πρακτικών της διαδικασίας ελέγχου και αξιολόγησης των προσφορών, σε κάθε προσφέροντα εκτός από τον προσωρινό ανάδοχο με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως με τηλεομοιοτυπία, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κ.λπ., επί αποδείξει. 3. Η απόφαση κατακύρωσης δεν παράγει τα έννομα αποτελέσματά της, εφόσον η αναθέτουσα αρχή δεν την κοινοποίησε σε όλους τους προσφέροντες. Τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης και ιδίως η σύναψη της σύμβασης επέρχονται εφόσον και όταν συντρέξουν σωρευτικά τα εξής: α) άπρακτη πάροδος των προθεσμιών άσκησης των προβλεπόμενων στις κείμενες διατάξεις βοηθημάτων και μέσων στο στάδιο της προδικαστικής και δικαστικής προστασίας και από τις αποφάσεις αναστολών επί αυτών, β) ολοκλήρωση του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, σύμφωνα με τα άρθρα 35 και 36 του ν. 4129/2013, εφόσον απαιτείται και γ)κοινοποίηση της απόφασης κατακύρωσης στον προσωρινό ανάδοχο, εφόσον ο τελευταίος υποβάλει επικαιροποιημένα τα δικαιολογητικά του άρθρου 80 και μόνον στην περίπτωση του προσυμβατικού ελέγχου ή της άσκησης προδικαστικής προσφυγής και ενδίκων μέσων κατά της απόφασης κατακύρωσης, έπειτα από σχετική πρόσκληση. 4. Μετά την επέλευση των εννόμων αποτελεσμάτων της απόφασης κατακύρωσης, η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί τον ανάδοχο να προσέλθει για την υπογραφή του συμφωνητικού, θέτοντάς του προθεσμία που δε μπορεί να υπερβαίνει τις είκοσι (20) ημέρες από την κοινοποίηση σχετικής έγγραφης ειδικής πρόσκλησης. 5. Η υπογραφή του συμφωνητικού έχει αποδεικτικό χαρακτήρα. Εάν ο ανάδοχος δεν προσέλθει να υπογράψει το συμφωνητικό, μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στην ειδική πρόκληση, κηρύσσεται έκπτωτος, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του και η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν προσέλθει για την υπογραφή του συμφωνητικού, η διαδικασία ανάθεσης ματαιώνεται, σύμφωνα με την περίπτωση β της παραγράφου 1 του άρθρου 106. Άρθρο 120 Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης 1. Για συμβάσεις κάτω των ορίων, ως χρόνος έναρξης της ανοικτής διαδικασίας, της κλειστής διαδικασίας και της ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση, του ανταγωνιστικού διαλόγου και της σύμπραξης καινοτομίας, νοείται η ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης σύμβασης στο ΚΗΜΔΗΣ, σύμφωνα με το άρθρο 66, με την επιφύλαξη της παρ. 5 του άρθρου 376. 2. Ως χρόνος έναρξης του συνοπτικού διαγωνισμού νοείται η ημερομηνία δημοσίευσης της διακήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 66. 3. Ως χρόνος έναρξης της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης ή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης νοείται η ημερομηνία αποστολής προς τους οικονομικούς φορείς της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προσφοράς ή της πρώτης πρόσκλησης συμμετοχής σε 14

διαπραγμάτευση. Η πρόσκληση του προηγούμενου εδαφίου δεν απαιτείται να αναρτηθεί στο ΚΗΜΔΗΣ. Άρθρο 123 Προσκλήσεις προς υποψηφίους κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων - Κριτήρια επιλογής 1. Στις κλειστές διαδικασίες και τις ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση, οι αναθέτουσες αρχές προσκαλούν ταυτοχρόνως και γραπτώς τους επιλεγέντες υποψηφίους να υποβάλουν τις προσφορές τους. 2. Οι προσκλήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 συνοδεύονται από τα έγγραφα της σύμβασης, στην περίπτωση που στα έγγραφα αυτά δεν παρέχεται ελεύθερη, πλήρης, άμεση και δωρεάν πρόσβαση και δεν διατίθενται ήδη με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Επιπλέον, οι προσκλήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που ορίζονται στο Παράρτημα IX του Προσαρτήματος Α. 3. Ειδικά για τις κάτω των ορίων συμβάσεις του παρόντος με απόφαση του Υπουργού, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων μπορεί να εξειδικεύονται, για ειδικές κατηγορίες έργων, καθώς και για ειδικές κατηγορίες μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών επιστημονικών υπηρεσιών και ορίων προϋπολογισμού αυτών, οι διαδικασίες αναφορικά με τη διενέργεια των διαγωνισμών ή των αναθέσεων. Άρθρο 128 Ανάθεση εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για τη μελέτη και εκτέλεση συμβάσεων δημοσίων έργων και συμβάσεων παραχώρησης έργων 1. Όταν πρόκειται να εκτελεστούν δημόσια έργα ή συμβάσεις παραχώρησης έργων προβλεπόμενου συνολικού κόστους μεγαλύτερου των τριάντα εκατομμυρίων (30.000.000) ευρώ, επιτρέπεται, η ανάθεση, με προσφυγή σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης με ανάρτηση της πρόσκλησης στην ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής, υπηρεσιών συμβούλων οποιασδήποτε ειδικότητας, όπως, ιδίως, τεχνικού, νομικού, οικονομικού και συμβούλου οργάνωσης, σε ημεδαπά ή αλλοδαπά, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, επί ειδικών θεμάτων, που απαιτούνται για την υλοποίηση, μελέτη και εκτέλεση των έργων αυτών, έναντι συνολικής αμοιβής μέχρι των ορίων των περιπτώσεων β και γ, κατά περίπτωση, του άρθρου 5. Για την ανάθεση απαιτείται γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. 2. Όταν πρόκειται να εκτελεστούν δημόσια έργα ή συμβάσεις παραχώρησης έργων ή μέρη αυτών και, ειδικότερα, για το σχεδιασμό, μελέτη, έλεγχο μελέτης, διοίκηση και επίβλεψη έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, καθώς και για τις ανάγκες μηχανογράφησης των υπηρεσιών της, επιτρέπεται, η ανάθεση, με προσφυγή σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης με ανάρτηση της πρόσκλησης στην ιστοσελίδα της αναθέτουσας αρχής, υπηρεσιών συμβούλων επί ειδικών θεμάτων, που απαιτούνται για την υλοποίηση και εκτέλεση των έργων αυτών έναντι συνολικής αμοιβής μέχρι των ορίων των περιπτώσεων β και γ, κατά περίπτωση, του άρθρου 5. Για την ανάθεση απαιτείται γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. 3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, μπορεί να εφαρμόζονται οι διατάξεις της ανωτέρω περίπτωση β, ολικά ή μερικά, σε συγκεκριμένο έργο ή τμήμα έργου ή ομάδα έργων, που εκτελούνται από το Δημόσιο ή φορείς του δημόσιου τομέα και να ρυθμίζονται όλα τα σχετικά θέματα. 4. Οι σχετικές δαπάνες βαρύνουν τις πιστώσεις του έργου. Η ανάθεση καθηκόντων συμβούλου γίνεται με σύμβαση στην οποία ορίζονται οι παρεχόμενες από τον σύμβουλο υπηρεσίες, οι όροι και προϋποθέσεις παροχής τους, η διάρκεια της σύμβασης και κάθε άλλη λεπτομέρεια εφαρμογής της. 15

5. Σε περιπτώσεις ειδικών ή μεγάλων έργων υποδομής ή έργων στα οποία εφαρμόζονται μη διαδεδομένες ειδικές μέθοδοι μελέτης και κατασκευής, ιδίως σε θέματα ασφάλειας ή αντιμετώπισης και αποτροπής κινδύνου, μπορεί, με απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής, που λαμβάνεται κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου του αρμόδιου Υπουργείου ή του Τεχνικού Συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, αν στο αρμόδιο Υπουργείο δεν υφίσταται τεχνικό συμβούλιο, να ορίζεται ως ειδικός εμπειρογνώμονας για την επίλυση συγκεκριμένου τεχνικού προβλήματος και για ολιγοήμερη απασχόληση επιστήμονας εγνωσμένου κύρους και φήμης και μεγάλης εμπειρίας σχετικής με το προς επίλυση θέμα, χωρίς να απαιτείται να είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Μελετητών. Η επιλογή του εμπειρογνώμονα επιτρέπεται να γίνει έναντι συνολικής αμοιβής μέχρι των ορίων των περιπτώσεων β και γ, κατά περίπτωση, του άρθρου 5. Η συνολική αμοιβή του εμπειρογνώμονα βαρύνει τις πιστώσεις του έργου ή της μελέτης και καθορίζεται με την απόφαση ορισμού του, επί τη βάσει ημερήσιας αποζημίωσης που δεν μπορεί να υπερβαίνει το διπλάσιο της αμοιβής επιστήμονα με υπερεικοσαετή εμπειρία, όπως αυτή ορίζεται στον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών της περίπτωσης δ ς παραγράφου 8 του άρθρου 53. Άρθρο 132 Τροποποίηση συμβάσεων κατά τη διάρκειά τους (άρθρο 72 Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) 1. Οι συμβάσεις και οι συμφωνίες-πλαίσιο μπορούν να τροποποιούνται χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις: α) όταν οι τροποποιήσεις, ανεξαρτήτως της χρηματικής αξίας τους, προβλέπονται σε σαφείς, ακριβείς και ρητές ρήτρες αναθεώρησης στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης στις οποίες μπορεί να περιλαμβάνονται και ρήτρες αναθεώρησης τιμών ή προαιρέσεις. Οι ρήτρες αυτές αναφέρουν το αντικείμενο και τη φύση των ενδεχόμενων τροποποιήσεων ή προαιρέσεων, καθώς και τους όρους υπό τους οποίους μπορούν να ενεργοποιηθούν. Δεν προβλέπουν τροποποιήσεις ή προαιρέσεις που ενδέχεται να μεταβάλουν τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο β) για τα συμπληρωματικά έργα, υπηρεσίες ή αγαθά από τον αρχικό ανάδοχο, τα οποία κατέστησαν αναγκαία και δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, εφόσον η αλλαγή αναδόχου: αα) δεν μπορεί να γίνει για οικονομικούς ή τεχνικούς λόγους, π.χ. απαιτήσεις εναλλαξιμότητας ή διαλειτουργικότητας με τον υφιστάμενο εξοπλισμό, υπηρεσίες ή εγκαταστάσεις που παρασχέθηκαν με τη διαδικασία σύναψης της αρχικής σύμβασης, και ββ) θα συνεπαγόταν σημαντικά προβλήματα ή ουσιαστική επικάλυψη δαπανών για την αναθέτουσα αρχή. Ωστόσο, οποιαδήποτε αύξηση της τιμής δεν υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) της αξίας της αρχικής σύμβασης. Σε περίπτωση διαδοχικών τροποποιήσεων, η σωρευτική αξία των τροποποιήσεων αυτών δεν μπορεί να υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Οι επακόλουθες τροποποιήσεις δεν πρέπει να αποσκοπούν στην αποφυγή εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 3 έως 221). γ) όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: αα) η ανάγκη τροποποίησης προέκυψε λόγω περιστάσεων που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν από μια επιμελή αναθέτουσα αρχή, ββ) η τροποποίηση δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της σύμβασης, γγ) οποιαδήποτε αύξηση της τιμής δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο. Οι επακόλουθες τροποποιήσεις δεν πρέπει να αποσκοπούν στην αποφυγή εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου, δ) όταν ένας νέος ανάδοχος υποκαθιστά εκείνον στον οποίο ανατέθηκε αρχικά η σύμβαση από την αναθέτουσα αρχή, συνεπεία: αα) ρητής ρήτρας αναθεώρησης ή προαίρεσης, σύμφωνης με την περίπτωση α, ββ) ολικής ή μερικής διαδοχής του αρχικού αναδόχου, λόγω εταιρικής αναδιάρθρωσης, περιλαμβανομένων της εξαγοράς, της απορρόφησης, της συγχώνευσης ή καταστάσεων αφερεγγυότητας ιδίως στο 16