2.2.3 Κριτήρια αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων με βάση τον νέο αναπτυξιακό νόμο 4399/16 Η διαδικασία της αξιολόγησης ενός επενδυτικού σχεδίου περιλαμβάνει δύο στάδια, ήτοι το στάδιο ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας και το στάδιο της αξιολόγησης. 87
Α. Στάδιο ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας 1. Η πληρότητα των αιτήσεων και των σχετικών δικαιολογητικών ελέγχεται από την αρμόδια κατά περίπτωση Υπηρεσία, με βάση τυποποιημένο σύστημα ελέγχου πληρότητας. Αν η αίτηση απορριφθεί για λόγους μη πληρότητας του φακέλου, ο αιτών ενημερώνεται σχετικά στην ηλεκτρονική του διεύθυνση, την οποία δήλωσε κατά την εγγραφή του στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ). 2. Για κάθε επενδυτικό σχέδιο πρέπει, με ποινή αποκλεισμού, να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις: 88
α. πλήρης συμφωνία της αίτησης υπαγωγής και του υπό έγκριση επενδυτικού σχεδίου με τους όρους του νόμου, β. τεκμηρίωση της φερεγγυότητας του φορέα του επενδυτικού σχεδίου με προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών (φορολογική - ασφαλιστική ενημερότητα, καθώς και κάθε άλλο πιστοποιητικό που ορίζεται με την απόφαση προκήρυξης, γ. τεκμηρίωση της δυνατότητας χρηματοδότησης του κόστους του επενδυτικού σχεδίου είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε με εξωτερική χρηματοδότηση. 3. Σε περίπτωση που απαιτούνται διευκρινίσεις σχετικά με το περιεχόμενο του φακέλου, ορίζεται προθεσμία 10 ημερών στο φορέα, προκειμένου να τις παράσχει προς την Υπηρεσία. 89
Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη ή αν διαπιστωθεί μετά την παροχή διευκρινήσεων ότι δεν συντρέχουν οι ως άνω προϋποθέσεις, η αίτηση απορρίπτεται με αιτιολογημένη απόφαση του Φορέα Υποδοχής, το δε οικείο παράβολο καταπίπτει υπέρ του Δημοσίου. Η απορριπτική απόφαση αναρτάται στο ΠΣΚΕ και κοινοποιείται στο φορέα του επενδυτικού σχεδίου. Κατά της απορριπτικής απόφασης ο αιτών μπορεί να υποβάλλει ένσταση, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15 του νόμου. 90
4. Η διαδικασία του σταδίου ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας ολοκληρώνεται εντός 20 ημερών από την ημερομηνία λήξης του κύκλου υποβολής των αιτήσεων υπαγωγής, εφόσον ακολουθείται η διαδικασία συγκριτικής αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στις επόμενες παραγράφους. Εφόσον ακολουθείται η διαδικασία άμεσης αξιολόγησης, το στάδιο ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας ολοκληρώνεται εντός 20 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής. 91
Β. Στάδιο αξιολόγησης 1. Η αξιολόγηση της αίτησης ανατίθεται σε έναν αξιολογητή, ο οποίος επιλέγεται από το οικείο Μητρώο (άρθρο 24) με τυχαία ηλεκτρονική επιλογή μέσω ΠΣΚΕ. Η αξιολόγηση διενεργείται είτε με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης είτε με τη μέθοδο της άμεσης αξιολόγησης, κατά τα οριζόμενα στην οικεία απόφαση προκήρυξης των καθεστώτων ενίσχυσης. Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης ελέγχεται από Επιτροπή Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων, που αποτελείται από δύο στελέχη της αρμόδιας Υπηρεσίας και ένα μέλος του οικείου 92
Μητρώου Αξιολογητών με τυχαία ηλεκτρονική επιλογή μέσω ΠΣΚΕ. Για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση του ελεγκτικού έργου της Επιτροπής μπορεί να ορίζονται από το ως άνω αρμόδιο όργανο ειδικοί εισηγητές, οι οποίοι δεν είναι μέλη της. 2. Κατά τη διαδικασία της συγκριτικής αξιολόγησης, αξιολογείται το σύνολο των αιτήσεων που πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις του νόμου και της απόφασης προκήρυξης, με βάση τα εξής ενδεικτικά αναφερόμενα κριτήρια: 93
α. οικονομική επίδοση του φορέα (δείκτες ρευστότητας, δανειακής επιβάρυνσης, αποδοτικότητας κεφαλαίων), β. διαθέσιμα κεφάλαια μετόχου/εταίρου, γ. κάλυψη ίδιας συμμετοχής με κεφάλαια εξωτερικού, δ. δείκτες βιωσιμότητας και απόδοσης της επένδυσης, ε. δείκτες βιωσιμότητας και απόδοσης του φορέα μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης, στ. δημιουργούμενες θέσεις εργασίας, με έμφαση σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, 94
ζ. υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων στις ειδικές περιοχές ενίσχυσης της περίπτωσης η του άρθρου 12, η. υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων που εντάσσονται στις ειδικές περιπτώσεις ενίσχυσης της περίπτωσης θ του άρθρου 12, θ. αξιοποίηση αργούντων κτηρίων. Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, καταρτίζεται στο ΠΣΚΕ σχετικός προσωρινός πίνακας αποτελεσμάτων αξιολόγησης. Κατά του προσωρινού πίνακα ο αιτών μπορεί να υποβάλει ένσταση κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15. 95
Μετά την εξέταση των ενστάσεων, καταρτίζεται οριστικός πίνακας κατάταξης, κατά φθίνουσα βαθμολογική σειρά. Σε περίπτωση ισοβαθμίας, προτάσσονται κατά σειρά μεταξύ των ισόβαθμων, όσα επενδυτικά σχέδια έλαβαν υψηλότερη βαθμολογία στα περισσότερα επιμέρους κριτήρια. Σε περίπτωση νέας ισοβαθμίας, τα επενδυτικά σχέδια κατατάσσονται με κριτήριο το μικρότερο ενισχυόμενο κόστος επένδυσης. Τα επενδυτικά σχέδια με βάση τη σειρά κατάταξής τους στον οριστικό πίνακα υπάγονται στο καθεστώς ενίσχυσης, μέχρι την εξάντληση του αντίστοιχου προϋπολογισμού της απόφασης προκήρυξης. 96
3. Κατά τη διαδικασία της άμεσης αξιολόγησης, διενεργείται αυτοτελής αξιολόγηση κάθε νόμιμης και εμπρόθεσμης αίτησης υπαγωγής, με βάση την αρχή της χρονικής προτεραιότητας και τους διαθέσιμους πόρους και εκδίδεται σχετική αιτιολογημένη απόφαση. Κατά της απορριπτικής απόφασης, ο αιτών μπορεί να υποβάλει ένσταση κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15. 97
4. Με την απόφαση προκήρυξης εξειδικεύονται: τα κριτήρια αξιολόγησης, η μεθοδολογία και η διαδικασία της αξιολόγησης, τα επιμέρους στοιχεία αξιολόγησης, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, οι δείκτες βαθμολόγησης και η στάθμισή τους, καθώς και η ελάχιστη βαθμολογία που πρέπει να συγκεντρώνει το επενδυτικό σχέδιο, προκειμένου να συμπεριληφθεί στους πίνακες κατάταξης. 98
5. Εκδίδεται και δημοσιεύεται Οδηγός Αξιολόγησης Επενδυτικών Σχεδίων από τον Υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, ο οποίος περιλαμβάνει τις μεθόδους αξιολόγησης, πρότυπα κόστη για είδη επενδυτικών σχεδίων και λοιπές οδηγίες για την ορθή εκτέλεση του έργου της αξιολόγησης. 6. Η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώνεται εντός 30 ημερών από την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας και νομιμότητας κατά τα οριζόμενα. 7. Τα επενδυτικά σχέδια, που πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις, υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου με ατομικές αποφάσεις υπαγωγής. 99
Αρμόδια όργανα για την έκδοση των αποφάσεων αυτών είναι: α. ο Υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, για τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται στη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, β. ο Υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, για τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται στη Διεύθυνση Περιφερειακής Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και 100
γ. οι Περιφερειάρχες, για τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται στις αντίστοιχες Διευθύνσεις Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης των Περιφερειών. 8. Αν το επενδυτικό σχέδιο δεν εγκριθεί, η απορριπτική απόφαση κοινοποιείται στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του ενδιαφερόμενου. Τέλος, ο νέος αναπτυξιακός νόμος επαναφέρει και τη διαδικασία των ενστάσεων όπως ισχύουν στα επενδυτικά προγράμματα του ΕΣΠΑ και όπως ίσχυαν στους πρώτους αναπτυξιακούς νόμους (Ν.1262/82 κλπ.). 101
Ειδικότερα, με βάση το άρθρο 15 του νέου αναπτυξιακού νόμου ισχύουν τα εξής: 1. Οι ενστάσεις που προβλέπονται στο άρθρο 14 αποτελούν ενδικοφανείς προσφυγές και υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω ΠΣΚΕ εντός αποκλειστικής προθεσμίας 10 ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής πράξης. 2. Η Επιτροπή εξέτασης των ενστάσεων συνίσταται με απόφαση των αρμόδιων οργάνων και αποτελείται από 3 μέλη, τα οποία προέρχονται από τους αρμόδιους φορείς (άρθρο 13). Η Επιτροπή αποφαίνεται εντός προθεσμίας 15 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της ένστασης. 102
3. Η σύνθεση, οι όροι και οι κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής Ενστάσεων ορίζονται στην οικεία απόφαση προκήρυξης. 103
2.3 Κριτήρια βαθμολόγησης υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων 2.3.1 Κριτήρια βαθμολόγησης - υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων με βάση τον προγενέστερο Ν.3299/04 Α) Ομάδα κριτηρίων αξιολόγησης επενδυτικού φορέα, (Βαθμοί= ) 1. Χαρακτηριστικά του Φορέα: i. Κλίμακα δραστηριοτήτων του φορέα στο παρελθόν (μέγεθος της επένδυσης ως % του συνόλου του Ενεργητικού της υφιστάμενης δραστηριότητας). 104
π = Ύψος επένδυσης *100 / Τρέχον Ενεργητικό π 50% 50%<π 100% 100%<π Χορηγούνται βαθμοί Χορηγούνται βαθμοί Χορηγούνται βαθμοί ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Υ/Φ με τουλάχιστον 3 πλήρεις Διαχειριστικές Χρήσεις με παραγωγική λειτουργία Β κατηγορίας Γ κατηγορίας Βιβλία Βαθμός Βαθμός 1 1 0,5 0,5 0 0 105
ii. Αποτελέσματα Δραστηριοτήτων του φορέα στο παρελθόν α) Καθαρό περιθώριο κέρδους, Κ= Κέρδη προ φόρων/κύκλος Εργασιών (μέσος όρος των Κ τελευταίας τριετίας) Για επενδύσεις στον Δευτερογενή τομέα Κ 9% Χορηγούνται βαθμοί 9% > Κ 5% Χορηγούνται βαθμοί 5% > Κ 1% Χορηγούνται βαθμοί 1% > Κ 0% Χορηγούνται βαθμοί 0% > Κ: Χορηγούνται βαθμοί ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Υ/Φ με τουλάχιστον 3 πλήρεις Διαχειριστικές Χρήσεις με παραγωγική λειτουργία Β κατηγορίας Γ κατηγορίας Βιβλία 2 1 1,5 0,75 1 0,5 0,5 0,25 0 0 106
β) Αποδοτικότητα των απασχολούμενων κεφαλαίων: Α= (Κέρδη προ φόρων + Τόκοι) / Ενεργητικό (μέσος όρος των Α τελευταίας τριετίας) Για επενδύσεις στον Δευτερογενή ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ τομέα Β κατηγορίας Γ κατηγορίας Βιβλία Α 11% Χορηγούνται βαθμοί - 1 11% >Α 7% Χορηγούνται βαθμοί - 0,75 7% >Α 3% Χορηγούνται βαθμοί - 0,5 3% > Α Χορηγούνται βαθμοί - 0 107
γ) Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής των πωλήσεων) : Π= (Πωλήσεις έτους Πωλήσεις προηγούμενου έτους)/πωλήσεις προηγούμενου έτους (μέσος όρος των Π τελευταίας τριετίας) Για επενδύσεις στον Δευτερογενή τομέα ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Υ/Φ με τουλάχιστον 3 πλήρεις Διαχειριστικές Χρήσεις με παραγωγική λειτουργία Β κατηγορίας Γ κατηγορίας Βιβλία Π 19% Χορηγούνται βαθμοί 3 2 19% >Π 10% Χορηγούνται βαθμοί 2 1,5 10% >Π 5% Χορηγούνται βαθμοί 1 1 5% >Π 0% Χορηγούνται βαθμοί 0,5 0,5 0%> Π Χορηγούνται βαθμοί 0 0 108
iii. Οικονομική επιφάνεια του φορέα α)ξένα προς Ίδια κεφάλαια: Υ/Ι = (Μεσομακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις + Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις)/Ίδια Κεφάλαια (Τελευταίος Ισολογισμός) Για επενδύσεις στον Δευτερογενή τομέα ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Υ/Φ με τουλάχιστον 3 πλήρεις Διαχειριστικές Χρήσεις με παραγωγική λειτουργία Β κατηγορίας Γ κατηγορίας Βιβλία Για όλους τους τομείς 0,5 >Υ/Ι 0,0 Χορηγούνται βαθμοί - 1 1,0 > Υ/Ι 0,5 Χορηγούνται βαθμοί - 0,75 1,5 > Υ/Ι 1,0 Χορηγούνται βαθμοί - 0,5 2,0 >Υ/Ι 1,5 Χορηγούνται βαθμοί - 0,25 Υ/Ι 2,0 Χορηγούνται βαθμοί - 0 109
β) Ρευστότητα): Ρ = Σύνολο Κυκλοφορούντος Ενεργητικού/ Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις (Τελευταίος Ισολογισμός) Για επενδύσεις στον Δευτερογενή τομέα ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Υ/Φ με τουλάχιστον 3 πλήρεις Διαχειριστικές Χρήσεις με παραγωγική λειτουργία Β κατηγορίας Γ κατηγορίας Βιβλία Για όλους τους τομείς Ρ 1,0 Χορηγούνται βαθμοί - 1 1,0>Ρ 0,80 Χορηγούνται βαθμοί - 0,75 0,80>Ρ 0,60 Χορηγούνται βαθμοί - 0,5 0,60>Ρ Χορηγούνται βαθμοί - 0 110
iv. Δυναμισμός και επιτυχία των εταίρων στις προγενέστερες και υφιστάμενες δραστηριότητες 1.α. ύψος των διαθέσιμων κεφαλαίων σε σχέση με το ύψος της απαιτούμενης ιδίας συμμετοχής των μετόχων στο Σ.Κ.Ε.: Διαθέσιμα Κεφάλαια / Ύψος απαιτούμενης ίδιας Συμμετοχής του μετόχου - εταίρου στην επένδυση (ΔΚ / ΙΣ) Για επενδύσεις στον Δευτερογενή τομέα ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Υ/Φ με τουλάχιστον 3 πλήρεις Διαχειριστικές Χρήσεις με παραγωγική λειτουργία Β κατηγορίας Γ κατηγορίας Βιβλία ΔΚ / ΙΣ 2 Χορηγούνται βαθμοί 2 2 2>ΔΚ/ΙΣ 1,5 Χορηγούνται βαθμοί 1 1 1,5>ΔΚΙ/Σ 1,2 Χορηγούνται βαθμοί 0,5 0,5 1,2>ΔΚ/ΙΣ Χορηγούνται βαθμοί 0 0 111
Γ) Ομάδα Κριτηρίων συμβολής της επένδυσης στους στόχους του νόμου, Βαθμοί=. i. Εξαγωγικός προσανατολισμός: Προβλεπόμενο ποσοστό εξαγωγών των προϊόντων που προγραμματίζεται να παραχθούν από την μονάδα σε αξία. Πε=Αξία Προϊόντων προς Εξαγωγή χ 100/Αξία συνολικά παραγόμενων προϊόντων ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Πε 51% Χορηγούνται βαθμοί 5 51%>Πε 30 % Χορηγούνται βαθμοί 4 30%> Πε 15% Χορηγούνται βαθμοί 2 15%> Πε Χορηγούνται βαθμοί 0 112
ii. Η υποκατάσταση των εισαγωγών: Ποσοστό εισαγωγικής διείσδυσης του προϊόντος στην εγχώρια αγορά (κατ αξία) με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία 3ετίας, Εδ = Εισαγωγές Χ 100 / Φαινόμενη κατανάλωση (μέσος όρος τριετίας) ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Εδ 51% Χορηγούνται βαθμοί 5 51%>Εδ 30 % Χορηγούνται βαθμοί 4 30%> Εδ 15% Χορηγούνται βαθμοί 2 15%> Εδ Χορηγούνται βαθμοί 0 113