ПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ ОД СТУДИСКАТА ПРОГРАМА ПО КЛАСИЧНА ФИЛОЛОГИЈА СО ИЗБОРНИТЕ МОДУЛИ (АНТИЧКИ СТУДИИ ИЛИ ВИЗАНТОЛОГИЈА)

ПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ ОД СТУДИСКАТА ПРОГРАМА ПО КЛАСИЧНА ФИЛОЛОГИЈА СО ИЗБОРНИТЕ МОДУЛИ (АНТИЧКИ СТУДИИ ИЛИ ВИЗАНТОЛОГИЈА)

1. Наслов на наставниот предмет Античка митологија 2. Код К101З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар прва студиска година/ I сем. 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник доц. д-р Ратко Дуев 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на знаење за: потеклото, видот и особеностите на митовите, нивното толкување, за верувањата и обредите на Хелените и Римјаните, како вечни теми кои преку епот, философијата, поезијата и материјалната култура се вградени во основата на европската цивилизација и култура. 11. Содржина на предметната програма: Интерпретација и дефиниција на античката митологија; Историска подлога на хеленската митологија; Митови за Создавањето; Востановување на моќта на ИЕ бог Ѕевс: создавање на смртниците; 12-те Олимпијци: Ѕевс, Хера и нивните деца; Природата на хеленските богови; Деметра и елевсинските мистерии; Орфизам; Задгробен живот: кралството на Хад; Тебански киклос; Микенски киклос; Враќања; Персеј и митовите за Аргос; Херакле; Тесеј и митовите за Атика; Аргонаути; Митови за месни херои и хероини; Природата на римската митологија. 12. Методи на учење: - анализа на извори - презентации (усни и писмени) - вежби - анализа на Е-ресурси 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часа 14. Распределба на расположивото (4+2) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 60 часови 30 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови

17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - евалуација - анализа (на усни и писмени презентации) 22. Литература 22.1 Задолжителна литература 1. Дуев, Р., Античка митологија скрипта 2006 2. Morford, M. P. O., Lenardon, R. J., Classical Mythology, (7th edition) Oxford University Press 2003 3. Morford, M. P. O., Lenardon, R. J., A Companion to Classical Mythology, Oxford University Press 1997 22.2 Дополнителна литература 1. Дуев, Р., Ѕевс и Дионис: раѓање на античките верувања и култови Скопје 2010 2. Woodard, R. D. (ed.) The Cambridge Companion to Greek Mythology 3. Лектири по избор Cambridge University Press 2007 *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно.

1. Наслов на наставниот предмет Старогрчки јазик (почетен курс) 2. Код К102З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар прва година / прв семестар 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Валериј Софрониевски 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се воведат во старогрчкиот јазик студентите кои немаат претходни познавања од овој јазик, за да се обезбедат основни знаења од граматиката, од читањето и од пишувањето на старогрчки јазик. 11. Содржина на предметната програма: Овој курс претставува увод во јазикот и културата на старите Грци. Со напредувањето низ учебните степени, студентите постепено ја учат лексиката, морфологијата и синтаксата на јазикот. Лекциите се приспособени од различни изворни старогрчки дела, а донесуваат широк преглед на животот во Атина од почетокот на Пелопонеските војни во 431 пр. Хр., па сè до крајот на петтиот век пр. Хр. и подоцна. Одбраните текстови ги објаснуваат и елаборираат основните одлики на класичната атинска култура. 12. Методи на учење: - семинари и работилници - вежби - мултимедија и интернет - менторска работа - консултации 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часови 14. Распределба на расположивото (3+3) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 45 часови 45 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови 17. Начин на оценување

17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - континуирана проверка на знаењето 22. Литература 22.1 Задолжителна литература - анализа (на усни и писмени презентации) 1. JACT Читање грчки - граматика, речник, вежби ТРИ 2009 2. JACT Читање грчки - текст ТРИ 2009 3. 22.2 Дополнителна литература 1. Шијачки-Маневић, Б. Граматика грчког језика ΠΛΑΤΩ 2001 2. JACT The World of Athens Cambridge University Press 2008 3. *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно

1. Наслов на наставниот предмет Латински јазик (почетен курс) 2. Код К103З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар I академска година / I семестар 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Весна Димовска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да усвојат знаења од латинската фонетика, основни знаења од латинската морфологија и синтакса, да усвојат основен лексички фонд и да стекнат пошироки знаења за повеќе аспекти на античката култура и цивилизација, како и елементарни компетенции за самостојна анализа и превод. Да ги увидат заедничкото потекло и сродности на јазиците од индоевропската група, вклучително и македонскиот јазик. 11. Содржина на предметната програма: Латинска фонетика (писмо, гласови, изговор, акцент); основи на морфологијата на името (I-V деклинациja, лични заменки, лично-повратна заменка, посвојни заменки, прашални заменки, редни броеви, компарација на придавки и прилози); основи на морфологијата на глаголот (I-IV конјугација, помошен глагол, индикатив и конјунктив на времиња од презентска основа во актив и пасив, императив I); основи на латинската синтакса (субјект, предикат, атрибут, апозиција, основни падежни функции, инфинитивот како објект и како субјект, независна реченица). 12. Методи на учење: - превод и анализа на адаптирани и изворни текстови и реченици - групни и индивидуални граматички вежби - изработка на самостојни задачи (морфолошки табели, есеи) - презентации (усни и писмени) 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часови 14. Распределба на расположивото (3+3) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 45 часови 45 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови

17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски 21. Метод на следење на квалитетот на наставата евалуација и самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература 1. Димовска-Јањатова В. Кочовска С. 2. Димовска-Јањатова В. Кочовска С. Elementa Latinitatis Grammatica Elementa Latinitatis Lectiones et pensa 3. Софрониевски В. Латинско-македонски речник 22.2 Дополнителна литература Филозофски факултет Филозофски факултет 2012 2011 Бигос 2001 1. Gortan V. Gorski O. Pauš P. 2. Ørberg H. H. Lingva Latina per se illvstrata, pars I: Familia Romana 3. Jones P.V. Sidwell K. C. 4. Greenough J.B., Kittredge G. L.,Howard A. A., D'Ooge Benj. L. Latinska gramatika Školska knjiga 1998 Reading Latin Allen and Greenough's New Latin Grammar for Schools and Colleges Domus Latina 2000 Cambridge University Press The Perseus Digital Library *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно 2003 интернет издание

1. Наслов на наставниот предмет Античка епика 2. Код K104З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар прва студиска година/ I сем. 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник Проф. Д-р Витомир Митевски 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на знаење за потеклото, развојот и облиците на хеленската и римската епска поезија, за значењето и влијанието на античката епика во контекстот на европската книжевност со посебен осврт кон македонската традиционална епска поезија. 11. Содржина на предметната програма: Почетоците на епската поезија во хеленскиот свет и врските со блискоисточната епска поезија. Хомерското прашање од антиката до денес. Анализа на хомерската поезија: стил, типични теми, херојски свет. Постхомерската епика. Хесиод: епските дела Теогонија и Дела и дни. Аполониј од Родос. Почетоците на епската поезија во Рим. Вергилиј како најкрупен римски епски поет. Анализа на Герогика и Ајнеида. Овидиј како епски поет. Анализа на Метаморфозите.Доцната римска епика. 12. Методи на учење: - анализа на изворни текстови - презентации (усни и писмени) - вежби 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часа 14. Распределба на расположивото (4+2) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 60 часови 30 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови

17. Начин на оценување 16.3 Домашно учење 50 часови 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 20. Јазик на кој се изведува наставата македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија - евалуација - анализа (на усни и писмени презентации) *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно

1. Наслов на наставниот предмет Увод во класичната филологија 2. Код КА111И/ КВ121И 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар прва студиска година/ I semestar 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Весна Томовска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Запознавање со системот на дисциплини и методи кои ја сочинуваат класичната филологија. 11. Содржина на предметната програма: Филолошката традиција на проучување и на издавање на антички текстови. Александрија и Пергам. Преглед на дисциплините и развој на класичната филологија. 12. Методи на учење: - анализа на извори (различни изданија на антички текстови) - работилнички активности - презентации (усни и писмени) 13. Вкупен расположлив фонд на 14. Распределба на расположивото 180 часа 60 (2+2) + 120 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 30 часа 15.2 Вежби 30 часа 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часа 16.2 Самостојни задачи 30 часа 16.3 Домашно учење 60 часа 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 20 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D)

19. Услов за потпис и полагање на завршен испит 20. Јазик на кој се изведува наставата 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија македонски јазик - анализа (на изработки и апликации) - анализа (на усни и писмени презентации) 1. Pfeiffer, R. History of Classical Scholarship, from the biginings to the end of the hellenistic age. 2. Pfeiffer, R. History of Classical Scholarship, from 1300 to 1850 3. Heath, M. Interpreting Classical Texts Oxford 1968 Oxford 1978 Duckworth 2002 22.2 Дополнителна литература 1. Powel, B.B. Writing and the Origins of Greek Literature 2. Gudeman, A. Outlines of the History of Classical Philology Cambridge 2002 Boston 1902 *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно

1. Наслов на наставниот предмет Антиката и европската култура 2. Код КА112И/ КВ122И 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар прва студиска година/ I сем. 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник Проф. Д-р Витомир Митевски 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување знаење за основните обрасци на античката култура, нивниот развој во класичниот и покласичниот период, влијанието во средновековието, влијанието во сониот свет. 11. Содржина на предметната програма: Хронолошко проследување на генезата на разните културни пројави од антиката до нововековието. Области на изучување: образование, книга и писмо, литература (епика, драма, лирика, реторика, басна), философија, уметност, театар, наука (географија, историографија, астрономија, медицина), верувања, обичаи, секојдневен живот, спорт. 12. Методи на учење: - анализа на изворни текстови - презентации (усни и писмени) - вежби 13. Вкупен расположлив фонд на 14. Распределба на расположивото 180 часа 60 (2+2) + 120 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 30 часа 15.2 Вежби 30 часа 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часа 16.2 Самостојни задачи 30 часа 16.3 Домашно учење 60 часа 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 20 бодови 18. Критериуми за оценување до 50 бода 5 (пет) (F)

(бодови / оценка) од 51 до 60 бода 6 (шест) (Е) од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит 20. Јазик на кој се изведува наставата Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - евалуација - анализа (на усни и писмени презентации) 22. Литература 22.1 Задолжителна литература 1. Илиевски, П. Хр. Појава и развој на писмото МАНУ 2006 2. Митевски, В. Епски теми Матица, Скопје 2008 22.2 Дополнителна литература Лектира по избор *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно

1. Наслов на наставниот предмет Античка лирика 2. Код К201 З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар прва студиска година/ii semestar 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Весна Томовска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на знаења за генеричката специфика на поетичкиот облик лирика и за неговите развојни промени низ дијахроно и компаративно проследување на некои истакнати претставници на хеленската и римската лирика. 11. Содржина на предметната програма: Генерички особености на античката лирика. Видови хеленска лирика и нивни претставници: хеленската лирика од класичниот период: елегија (Калин, Тиртеј, Мимнерм, Теогнид, Солон, Фокилид), јамбографија (Архилох, Симонид од Аморгос, Хипонакт), соло мелика (Алкеј, Сапфа, Анакреонт), хорска мелика (Талетос, Алкман, Арион, Стесихор, Ибик, Симонид од Кеос, Бакхилид, Пиндар); хеленистичка лирика (Теокрит, Калимах); римска лирика (Катул, Тибул, Пропертиј, Овидиј, Хоратиј, Вергилиј) 12. Методи на учење: - анализа на извори (фрагменти и лирски творби на хеленски и римски поети) - работилнички активности - презентации (усни и писмени) 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часа 14. Распределба на расположивото (4+2) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 60 часови 30 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови

Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - анализа (на изработки и апликации) - анализа (на усни и писмени презентации) 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Lesky, A. Geschichte der griechischen Literatur Munchen 1959 2. Knox, B.M.W. and Eaesterling, P.E. (ed.) The Cambridge History of Classical Literature, Part 1, Early Greek Poetry Cambridge 1989 22.2 Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Ќулафкова, К. (прир.) Поимник на книжевната теорија МАНУ 2007 *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно

1. Наслов на наставниот предмет Старогрчки јазик (продолжителен курс) 2. Код К202 З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) 5. Степен (прв, втор, трет) прв Филозофски факултет Институт за класични студии 6. Академска година/семестар прва година / втор семестар 7. Број на ЕКТС кредити 8. Наставник проф. д-р Валериј Софрониевски 6 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат пошироки познавања од морфологијата, синтаксата и лексиката на грчкиот јазик и да се стекне опитност во разбирањето и анализата на грчките текстови од разни видови, напишани со различни стилови и ставени во различен културно-историски контекст. 11. Содржина на предметната програма: Преку прилагодени и автентични текстови избрани од познати прозни и поетски дела од старата грчка книжевност, студентите ја усвојуваат грчката дескриптивна граматика на повисоко ниво. Редовните толкувања и анализи на текстовите ја истакнуваат важноста на културно-историскиот контекст за правилно исчитување на текстовите. Курсот претставува заокружување на изучувањето на јазикот и културата на старите Грци и исполнување на квантумот знаења претпоставен за солидно познавање на нормативите на старогрчкиот јазик и нивна апликација при филолшка анализа на класичните грчки текстови. 12. Методи на учење: - семинари и работилници - вежби - мултимедија и интернет - менторска работа - консултации 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часови 14. Распределба на расположивото (3+3) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 45 часови 45 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови

17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - континуирана проверка на знаењето 22. Литература 22.1 Задолжителна литература - анализа (на усни и писмени презентации) 1. JACT Читање грчки - граматика, речник, вежби Скопје: ТРИ 2009 2. JACT Читање грчки - текст Скопје: ТРИ 2009 3. Valerius Sophronianus Lexicon graeco-macedonicum (evolutivum) Скопје: Контрапункт и ФзФ 2010 22.2 Дополнителна литература 1. Musić, A.-Majnarić, N. Gramatika grčkoga jezika Zagreb: Školska knjiga 1980 2. JACT The World of Athens Cambridge University Press 3. Dukat, Z. Gramatika grčkoga jezika Zagreb: Školska knjiga 2008 1983 4. Hornblower, S.- Spawforth, A. Oxford Classical Dictionary, revised third edition Oxford University Press *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно. 2003

1. Наслов на наставниот предмет Латински јазик (продолжителен курс) 2. Код К203 З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар I академска година / II семестар 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Весна Димовска 9. Предуслови за запишување на предметот Студентот да има ислушано Латински јазик (почетен курс) 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да стекнат темелни знаења од морфологијата и синтаксата на латинскиот јазик, да го збогатат лексичкиот фонд и да се оспособат за самостоен превод и анализа на прилагодени и на одбрани изворни латински текстови. Темелно да ги совладаат наведените јазични структури и да стекнат сигурност и автоматизам во примената на усвоените знаења. Да го зголемат капацитетот и квалитетот на преведување од латински на македонски јазик и да се создадат основи за посложена анализа на синатксичките и стилските структури во повисоките семестри од студиите. 11. Содржина на предметната програма: Морфологија на името (грчка деклинација, главни, делни и прилошки броеви, показни, односни и неопределени заменки); морфологија на глаголот (индикатив и конјунктив на времиња од перфектна и партиципска основа, императив II, депоненентни и семидепонентни глаголи, глаголи со посебна конјугација, непотполни глаголи, безлични глаголи, герунд, герундив, супин); синтакса на глаголот (акузатив со инфинитив, номинатив со инфинитив, апсолутен аблатив); синтакса на падежот (акузатив и генитив); синтакса на сложена реченица (прашални, барателни и целни реченици). Детално се анализира функцијата на реченичните конструкции и се развива способност за примена на овие конструкции при превод од латински на македонски јазик. Дескриптивната граматика се аплицира на одбрани прилагодени или изворни латински текстови. 12. Методи на учење: - превод и анализа на адаптирани и изворни текстови и реченици - групни и индивидуални граматички вежби - изработка на самостојни задачи (морфолошки табели, есеи, неделни преводи, глосари, подотовка на зададен текст) - презентации (усни и писмени) 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часови 14. Распределба на расположивото (3+3) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), 45 часови 45 часови

семинари, тимска работа 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - евалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература - самоевалуација 1. Димовска-Јањатова В. Кочовска С. Elementa Latinitatis Grammatica / Lectiones et pensa Филозофски факултет 2011 2. Димовска В. - Кочовска С. Латински јазик, продолжителен курс I и II (скрипта) 2006 3. Софрониевски В. Латинско-македонски речник Бигос 2001 22.2 Дополнителна литература 1. Gortan V. Gorski O. Pauš P. Latinska gramatika Školska knjiga 2003 2. Ørberg H. H. Lingva Latina per se illvstrata, pars II: Roma Focus Publishing/R. 2007

aeterna Pullins. Co. 3. Jones P.V. Sidwell K. C. 4. Greenough J.B., Kittredge G. L.,Howard A. A., D'Ooge Benj. L. Reading Latin Allen and Greenough's New Latin Grammar for Schools and Colleges Cambridge University Press The Perseus Digital Library 2003 интернет издание *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно.

1. Наслов на наставниот предмет Историја на античкиот свет 2. Код К204 З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар I академска година / II семестар 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник доц. д-р Војислав Саракински 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се добијат научни и продлабочени сознанија за историскиот процес кај Хелените и кај Римјаните, како главни представници на античката цивилизација. Студентите да се здобијат со научни и продлабочени сознанија за историските процеси особено на државен план, со цел стекнување историска свест потребна за разбирање на соните историски процеси, како и да се оспособат за работа со сите видови извори. 11. Содржина на предметната програма: Видови на уредување (полисно, сојузно); Раѓање на полисот: законите на Дракон, реформите на Клејстен, Солон, Ефијалт; меѓусебни односи на полисите, криза на полисот; потпаѓање под македонска власт и губење на политичката самостојност; Процесот на колонизација; хеленската колонизација во јужна Италија и Сицилија Етничкиот мозаик на Апенинскиот полуостров: Етрурци, извори и куса историја. Најстарата историја на Рим: кралското уредување и преминот во Република, уредување и законодавство. Процес на создавање на единствена држава на Апенинскиот Полуостров. Ширење на Римската Република кон Исток (Балканскиот полуостров, Мала Азија и Египет) и Запад (Келти и Германи). Создавање на првите провинци, уредување, градски живот, извори. Принкипат: уредување, законодавство. Преминување на Републиката во Царство. 12. Методи на учење: критичко-аналитички; компаративен 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часа 14. Распределба на расположивото (4+2) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 60 часови 30 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови

17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата континуиран 22. Литература 22.1 Задолжителна литература 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 1. V. V. Struve D. P. Kalistov Stara Grčka Veselin Maslesa, Sarajevo 1951 2. P. Lisičar Grci i Rimljani FzF Zagreb 1977 3. Н. Машкин Историја на стариот Рим Зумпрес 1995 22.2 Дополнителна литература 1. М. Мирковић Римска држава, т. 1 Досије, Београд 2. M. Ростовцев Историја старог света Фамилет, Београд 2002 2004 3. Ф. Папазоглу Историја на хеленистичкиот период Догер, Скопје *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно. 1995

1. Наслов на наставниот предмет Античка драма 2. Код К 301 З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар втора студиска година/iii semestar 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Весна Томовска 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на знаења за генеричката специфика на поетичкиот облик драма и за неговите развојни промени низ дијахроно и компаративно проследување на некои значајни претставници на хеленската и римската драма. 11. Содржина на предметната програма: Античкиот театар и култот на богот Дионис. Генеричките особености на хеленската трагедија. Хеленските трагедиографи: Ајсхил, Софокле, Еврипид. Хеленската комедија: стара атичка комедија (Аристофан) и новата атичка комедија (Менандар). Римска драма. Римска трагедија (Пакувиј, Акиј), ателана (Помпониј, Невиј), тогата (Титиниј, Афраниј) и палијата (Плаут, Терентиј). 12. Методи на учење: - Книжевна анализа на драмски дела од хеленската и римската традиција - работилнички активности - презентации (усни и писмени) 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часа 14. Распределба на расположивото (4+2) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 60 часови 30 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови

Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - анализа (на изработки и апликации) - анализа (на усни и писмени презентации) 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Lesky, A. Geschichte der griechischen Literatur 2. Gregory, J. (ed.) A companion to Greek tragedy 3. Segal, E. Oxford Readings in Menander, Plautus and Terence Munchen 1959 Blackwell 2008 Oxford 2005 22.2 Дополнителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. Ќулафкова, К. (прир.) Поимник на книжевната теорија МАНУ 2007 *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно.

1. Наслов на наставниот предмет Старогрчки јазик (напреден курс) 2. Код К302 З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар втора година / трет семестар 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Валериј Софрониевски 9. Предуслови за запишување на предметот Старогрчки јазик (почетен курс) 10. Цели на предметната програма (компетенции): Да се финализираат знаењата од морфологијата и синтаксата на старогрчкиот јазик, да се усвои релативно богат лексички фонд, да се развијат техники за филолошка анализа и да се стекнат способности за разбирање и творечко преведување на оригинален грчки текст. 11. Содржина на предметната програма: Толкување, увежбување и утврдување на грчката дескриптивна морфологија и синтакса со апликативна анализа на автентични старогрчки текстови и нивно стилизирано преведување и препејување. 12. Методи на учење: - семинари и работилници - вежби - мултимедија и интернет - менторска работа - консултации 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часови 14. Распределба на расположивото (3+3) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 45 часови 45 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови 17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови

17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - континуирана проверка на знаењето - анализа (на усни и писмени презентации) 22. Литература 22.1 Задолжителна литература 1. JACT Читање грчки - граматика, речник, вежби Скопје: ТРИ 2009 2. JACT Читање грчки - текст Скопје: ТРИ 2009 3. Valerius Sophronianus 22.2 Дополнителна литература Lexicon graeco-macedonicum (evolutivum) Скопје: Контрапункт и ФзФ 2010 1. Smyth, Herbert, W. Cambridge, Harvard University Press Greek Grammar Cambridge, Harvard University Press 2. JACT The World of Athens Cambridge University Press 3. Будимир, М.- Црепајац, Љ. 4. Hornblower, S.- Spawforth, A. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Oxford Classical Dictionary, revised third edition Београд: Научна књига Oxford University Press *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно. 1956 2008 1979 2003

1. Наслов на наставниот предмет Латински јазик (напреден курс) 2. Код К 303З 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар II академска година / III семестар 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Весна Димовска 9. Предуслови за запишување на предметот Студентот да има положено Латински јазик (почетен курс) и ислушано Латински јазик (продолжителен курс) 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да ги утврдат своите знаења од дескриптивната граматика на латинскиот јазик (морфологија и синтакса), да го прошират лексичкиот фонд и да се оспособат за самостоен превод и анализа на изворни текстови од латински на македонски јазик. Да стекнат компетенции за самостојна анализа и интерпретација на синтаксичките структури. 11. Содржина на предметната програма: Зборообразување (коренски, изведени и сложени зборови); синтакса на падежот (датив и аблатив); синтакса на сложена реченица (нски, причински, последични, условни, допусни, споредбени и односни реченици); превод и детална јазична анализа на одбрани изворни текстови од латински на македонски јазик. Студентите користат референтни дела (граматики и речници). 12. Методи на учење: - превод и анализа на одбрани изворни текстови и реченици - изработка на самостојни задачи (неделни преводи, глосари, есеи, подотовка на зададен текст) - презентации (усни и писмени) 13. Вкупен расположлив фонд на 180 часови 14. Распределба на расположивото (3+3) 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 15.2 Вежби (лабораториски, аудиториски), семинари, тимска работа 45 часови 45 часови 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 15 часови 16.2 Самостојни задачи 25 часови 16.3 Домашно учење 50 часови

17. Начин на оценување 17.1 Тестови Тест 1: минимум 18 максимум 35 бодови Тест 2: минимум 18 максимум 35 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 15 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 51 бода 5 (пет) (F) од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит* Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија 20. Јазик на кој се изведува наставата Македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата - евалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература - самоевалуација 1. Gortan V. Gorski O. Pauš P. Latinska gramatika Školska knjiga 2003 2. Димовска В. - Кочовска С. Латински јазик, продолжителен курс I и II (скрипта) 2006 3. Софрониевски В. Латинско-македонски речник Бигос 2001 22.2 Дополнителна литература 1. Стевановиќ Б. Зографска Е. Избор на латински текстови (Хрестоматија - Коментар - Речник) Универзитет Кирил и Методиј 1982 2. Ernout A. - Thomas F. Syntaxe Latine Éditions Klincksieck 1964 3. Woodcock E. C. A new Latin Syntax Bolchazy- Carducci Publishers 1959 4. Glare, P. G. W. Oxford Latin Dictionary Oxford: Clarendon Press *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно. 1982

1. Наслов на наставниот предмет Историја на античките Македонци до 323 ст.е. 2. Код К311 И 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар втора студиска година/ III семестар 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник проф. д-р Н. Проева 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите да ги разберат историските процеси (етногенезата, општествено-економските односи, политичкиот систем, религијата и културата, како и при-донесот на античките Македонци во човечката цивилизација) со цел стек-нување историска свест потребна за разбирање на соните историски процеси. Да ги совладаат методите и методологијата за работа, за да можат стекнатото знаење да го пренесат на други, пред сé на учениците. 11. Содржина на предметната програма: Географска положба на Македонија (граници, особености, области); извори. Етногенеза (етнички состав, проблеми на етногенезата, историјат на пробле-матиката, извори). Јазик, религија, календар. Периодизација на политичката ис-торија. Прва македонска династија: Аргеади (име и потекло). Кралевите од крајот на VIII век ст.е. до V век ст.е. Кралевите од V век ст.е. до средината на IV век ст.е. Македонија во то на Филип II (освојувања, реформи). Македонија во то на Александар III Македонски / Велики (освојувања, уредување). Значењето на освојувањата на Александар на Исток. Колонизаторската полити-ка на Аргеадите. Општествено уредување, државни органи и институции. Социјална структура на македонското општество. Културата во на Аргеадите: урбанизам, ар-хитектура, мозаици, сликарство, скулптура, историски дела. Навлегување на туѓи култови. 12. Методи на учење: критичко-аналитички; компаративен 13. Вкупен расположлив фонд на 14. Распределба на расположивото 180 часа 60 (2+2) + 120 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 30 часа 15.2 Вежби 30 часа 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часа 16.2 Самостојни задачи 30 часа 16.3 Домашно учење 60 часа 17. Начин на оценување

17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 20 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит 20. Јазик на кој се изведува наставата до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија македонски јазик 21. Метод на следење на квалитетот на наставата континуиран 22. Литература 22.1 Задолжителна литература 1. Н. Проева Историја на Аргеадите Графотисок, Скопје 2. П. Карлие Демостен Историја, посебни изданија 3. П. Бријан Александар Велики Догер, Скопје 22.2 Дополнителна литература 2004 1994 1997 1. F. Papazoglu Srednjоbalkanska plemena u predrimsko doba CBI, Sarajevo 1969 2. П. Кабан За Илирите од Бардилис до Гентиј 3. V. V. Struve D. P. Kalistov Stara Grčka Догер, Скопје Veselin Maslesa, Sarajevo *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно. 1996 1951

1. Наслов на наставниот предмет Грцизми и латинизми во македонскиот јазик 2. Код КА312 И/КВ322 И 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии/ со византологија 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар втора студиска година/ III semestar 8. Наставник доц. д-р Елена Џукеска 7. Број на ЕКТС кредити 6 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Студентите се оспособуваат на елементарно ниво да ги препознаваат латинизмите и грцизмите во македонскиот јазик и да ги употребуваат правилно и во секојдневниот говор и во говорот на науката. 11. Содржина на предметната програма: Студентите во рамките на овој предмет се упатуваат во начинот на кој латинизмите и грцизмите продирале во македонскиот јазик од најстаро па сè до денес, се запознаваат со опсегот на нивната распространетост во македонскиот јазик и со нивната примена во секојдневниот говор и во различни сфери на културата и науката, со можностите за класификација на овие зборови и за изнаоѓање соодветни паралели на македонски јазик. Преку препознавање на латинизмите и грцизмите во македонскиот јазик студентите ги осознаваат врските меѓу латинскиот, старогрчкиот и македонскиот јазик и ги продлабочуваат своите сознанија за местото на македонскиот јазик меѓу другите индоевропски јазици. 12. Методи на учење: - практични вежби - презентации (усни и писмени) 13. Вкупен расположлив фонд на 14. Распределба на расположивото 180 часа 60 (2+2) + 120 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 30 часа 15.2 Вежби 30 часа 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часа 16.2 Самостојни задачи 30 часа 16.3 Домашно учење 60 часа 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и 15 бодови

усна) 17.3 Активност и учество 20 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D) 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит 20. Јазик на кој се изведува наставата 21. Метод на следење на квалитетот на наставата Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија македонски јазик - евалуација - самоевалуација 22. Литература 22.1 Задолжителна литература Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. М. Аргировски Грцизмите во македонскиот јазик Институт за македонски јазик Крсте Мисирков, Скопје 1998 2. Љ. Басотова Латинизмите во македонскиот јазик 3. Љ. Басотова Рецепција и адаптација на лексика од латинско потекло во македонскиот јазик 22.2 Дополнителна литература Докторска дисертација одбранета на Институтот за класични студии, Филозофски факултет - Скопје, необјавена Жива Антика бр. 44, стр. 139-150 1993 1994 Р. бр. Автор Наслов Издавач Година 1. P. Chantraine La formation des noms en Grec Ancien Klincksieck, Paris 1979 2. F. Bader La formation des composés Les Belles Lettres, Paris 1962

nominaux du latin 3. М. Аргировски, Н. Андријевска, А. Ѓуркова Речник на грчкоцрковнословенски лексички паралели Институт за македонски јазик, Крсте Мисирков, Скопје 2003 *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно.

1. Наслов на наставниот предмет Религијата на Хелените 2. Код KA313И 3. Студиска програма Класична филологија со антички студии 4. Организатор на студиската програма (единица, односно институт, катедра, оддел) Филозофски факултет Институт за класични студии 5. Степен (прв, втор, трет) прв 6. Академска година/семестар втора студиска година/ III сем. 7. Број на ЕКТС кредити 6 8. Наставник доц. д-р Ратко Дуев 9. Предуслови за запишување на предметот нема 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на знаење за: религијата на Хелените, како синтеза на медитеранските, старобалканските и индоевропските култови, обреди и верувања. 11. Содржина на предметната програма: Праисторија; Минојско-микенски период; Обреди и светилишта; Богови; Смрт, херои и хтонски божества; Полисот и политеизмот; Мистерии и аскетизам; Филозофите и религијата 12. Методи на учење: - анализа на извори - презентации (усни и писмени) - вежби - анализа на Е-ресурси 13. Вкупен расположлив фонд на 14. Распределба на расположивото 180 часа 60 (2+2) + 120 15. Форми на наставните активности 15.1 Предавања теоретска настава 30 часа 15.2 Вежби 30 часа 16. Други форми на активности 16.1 Проектни задачи 30 часа 16.2 Самостојни задачи 30 часа 16.3 Домашно учење 60 часа 17. Начин на оценување 17.1 Тестови 70 бодови 17.2 Семинарска работа / проект (презентација: писмена и усна) 15 бодови 17.3 Активност и учество 20 бодови 18. Критериуми за оценување (бодови / оценка) до 50 бода од 51 до 60 бода од 61 до 70 бода 5 (пет) (F) 6 (шест) (Е) 7 (седум) (D)

19. Услов за потпис и полагање на завршен испит 20. Јазик на кој се изведува наставата 21. Метод на следење на квалитетот на наставата 22. Литература 22.1 Задолжителна литература од 71 до 80 бода од 81 до 90 бода од 91 до 100 бода 8 (осум) (C) 9 (девет) (В) 10 (десет) (А) Редовност во наставата и реализација на тековните задолженија македонски јазик - евалуација - анализа (на усни и писмени презентации) 1. Burkert, W., Greek Religion Cambridge, Massachusetts 1985 2. Mikalson, J. D., Ancient Greek Religion Oxford 2005 3. Дуев, Р., Ѕевс и Дионис: раѓање на античките верувања и култови 22.2 Дополнителна литература Скопје 2010 1. Price, S., Religions of the Ancient Greeks 2. Ogden, D., A Companion to Greek Religion Cambridge University Press 1999 Blackwell 2007 3. Larson, J., Ancient Greek Cults Routledge 2007 *Доколку студентот не го положил испитот преку предвидените активности за континуирано оценување, тогаш завршниот испит може да се полага писмeно или усно.