Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΜΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1

Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία προορίζονται να χρησιμοποιηθούν κατά τρόπο διαρκή για τους σκοπούς της λογιστικής οντότητας αναμένεται να αποφέρουν οικονομικά οφέλη πέραν της μιας ετήσιας περιόδου. 2 2

Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία είναι τα υλικά αγαθά που έχουν υλική υπόσταση και τα οποία αποκτά η οικονομική μονάδα με σκοπό να τα χρησιμοποιεί ως μέσα δράσεώς της κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής τους, η οποία είναι οπωσδήποτε μεγαλύτερη από ένα έτος. Άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία είναι τα ασώματα οικονομικά αγαθά (δεν έχουν υλική υπόσταση), τα οποία αποκτούνται από την οικονομική μονάδα με σκοπό να χρησιμοποιούνται παραγωγικά για χρονικό διάστημα οπωσδήποτε μεγαλύτερο από ένα έτος. 3 3

Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία Δαπάνες ανάπτυξης (υπό αυστηρές προϋποθέσεις) Υπεραξία (από αγορά επιχείρησης) Λοιπά άυλα (π.χ. αγορασμένα εμπορικά σήματα) Σημείωση: Οι δαπάνες έρευνας εξοδοποιούνται πάντοτε 4 4

Λογαριασμοί Παγίων 10 Οικόπεδα - Γη 11 Διαμορφώσεις γης υποκείμενες σε απόσβεση 12 Κτήρια - τεχνικά έργα 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 14 Μεταφορικά μέσα 15 Λοιπός εξοπλισμός 16 Επενδύσεις σε ακίνητα 17 Πάγια βιολογικά περιουσιακά στοιχεία 18 Άυλα 5 5

Διάκριση Παγίων βάσει χρήσης Ιδιοχρησιμοποιούμενα πάγια είναι τα διάφορα πάγια (κινητά ή ακίνητα) που χρησιμοποιούνται στις λειτουργίες (μηχανήματα, κτήρια) ή τα πάγια (πλην ακινήτων) που είναι μισθωμένα σε τρίτους Επενδυτικά πάγια είναι τα ακίνητα κατεχόμενα (μόνο) για ενοικίαση ή για επίτευξη κέρδους από την μακροπρόθεσμη κατοχή τους 6 6

Ανάπτυξη Λογ/σμών Παγίων 10 Γη 10.01 Μικτή αξία γης 10.02 Σωρευμένες απομειώσεις γης 11 Διαμορφώσεις γης υποκείμενες σε απόσβεση 11.01 Μικτή αξία διαμορφώσεων γης 11.02 Σωρευμένες αποσβέσεις διαμορφώσεων γης 11.03 Σωρευμένες απομειώσεις διαμορφώσεων γης 12 Κτήρια τεχνικά έργα 12.01 Μικτή αξία κτηρίων τεχνικών έργων 12.02 Σωρευμένες αποσβέσεις κτηρίων τεχνικών έργων 12.03 Σωρευμένες απομειώσεις κτηρίων τεχνικών έργων 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.01 Αξία κτήσης μηχανολογικού εξοπλισμού 13.02 Σωρευμένες αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 13.03 Σωρευμένες απομειώσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 7 7

Πάγια και Χειραγώγηση Κερδών WorldCom, Inc: αρχές της δεκαετίας του 2000 έσπασε η φούσκα των «dot.com» με αρχή την WorldCom ίδρυση το 1983 σαν περιφερειακή εταιρεία τηλεπικοινωνιών Γιγαντώθηκε με διαρκείς εξαγορές-συγχωνεύσεις Έδειχνε διαρκώς αυξανόμενα κέρδη Σε λίγα χρόνια, $3.1 δισ. διαφόρων λειτουργικών εξόδων παγιοποιήθηκαν ως ακίνητα & εξοπλισμός Αποκάλυψη από εσωτερικούς ελεγκτές Πτώχευση WorldCom, απολύσεις, φυλάκιση 8 8

Επιμέτρηση Παγίων Αρχική αναγνώριση Η πρώτη καταχώρηση στο λογιστικό σύστημα της οντότητας ενός στοιχείου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων Επιμετρούνται στο κόστος κτήσης. Το κόστος κτήσης περιλαμβάνει κάθε δαπάνη που απαιτείται για να περιέλθει ένα περιουσιακό στοιχείο στην παρούσα κατάσταση ή θέση ή επιδιωκόμενη χρήση. Δηλαδή, το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων ή ταμειακών ισοδύναμων ή την εύλογη αξία άλλου ανταλλάγματος που δίνεται κατά το χρόνο απόκτησης ή κατασκευής του. 9 9

Επιμέτρηση Παγίων Αρχική αναγνώριση Το σύνολο των δαπανών που απαιτούνται ώστε να είναι το πάγιο έτοιμο για την προοριζόμενη χρήση: Τιμή αγοράς μείον εκπτώσεις, πλέον ειδικά έξοδα αγοράς: Μεταφορικά, ασφάλιστρα, δασμοί και φόροι, κόστος αδειών, αμοιβές ειδικών (π.χ. δικηγόροι, μηχανικοί, συμβολαιογράφοι, σύμβουλοι) Δαπάνες μέχρι να τεθεί σε παραγωγική λειτουργία: προετοιμασία χώρου, άδειες, συναρμολόγηση και εγκατάσταση, δοκιμαστική λειτουργία & έλεγχος, σχετικές αμοιβές προσωπικού, κλπ. 10 10

Άσκηση 2.1 Η εταιρία "Α" απέκτησε την 20/2/20Χ4, από το εξωτερικό, μηχάνημα τιμολογιακής αξίας 180.000. Οι δασμοί εισαγωγής του μηχανήματος ανέρχονται στις 4.000, τα μεταφορικά έξοδα και τα ασφάλιστρα στις 6.000 και τα έξοδα συναρμολόγησης στις 2.000. Για να καταστεί λειτουργικό το μηχάνημα απαιτούνται κάποιες δοκιμές από εξειδικευμένο προσωπικό, το κόστος των οποίων ανέρχεται στις 3.000. Το κόστος των σεμιναρίων του εξειδικευμένου προσωπικού ανέρχεται στις 2.500. Ο διευθυντής παραγωγής ο οποίος αποφάσισε την αγορά του συγκεκριμένου μηχανήματος αμείβεται με 1.200 το μήνα. Η επιχείρηση προϋπολογίζει εξαμηνιαία συντήρηση του μηχανήματος κόστους 500. Ζητείται να προσδιοριστεί το κόστος κτήσης του μηχανήματος. 11 11

Άσκηση 2.1 12 12

Ειδικές περιπτώσεις κόστους κτήσης παγίων Κόστος ιδιοκατασκευαζόμενων παγίων Περιλαμβάνει υποχρεωτικά: εργατικά και πρώτες ύλες άμεσες ειδικές δαπάνες (κόστος αδειών) αναλογία γενικών εξόδων διοίκησης Μπορεί να περιλαμβάνει (επιλογή της επιχείρησης) τόκους δανείων χρηματοδότησης του έργου, μόνο κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου Σημείωση: Το κόστος ιδιοκατασκευαζόμενων είναι μειωμένο με το καθαρό περιθώριο κέρδους του κατασκευαστή, σε σχέση με τα αγοραζόμενα 13 13 13

Άσκηση 2.2 Στις 2/01/Χ1 η τεχνική εταιρεία Ε άρχισε τη διαδικασία για την κατασκευή κτηρίου για τη στέγασή της. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε στις 31/12/Χ2 και χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά μηχανικοί και συνεργεία της. Το συνολικό κόστος έχει ως εξής ( εκ): Άδειες και κόστος μισθοδοσίας μηχανικών έργου 1 Κόστος μισθοδοσίας εργατών έργου 2 Υλικά και εξαρτήματα έργου 6 Αποσβέσεις μηχανημάτων έργου 0,5 Συντήρηση μηχανημάτων έργου 0,5 Σύνολο γενικών εξόδων της διετίας Χ1-Χ2 3 Αναλογία γενικών εξόδων Χ1-Χ2 στο κτήριο 1 Σημείωση: Αντίστοιχα κτήρια διατίθενται στην αγορά αντί 14 εκ. Ζητείται: α) Να υπολογιστεί το κόστος κτήσης του κτηρίου β) Ποιο θα ήταν το κόστος κτήσης του κτηρίου, εάν η εταιρεία το είχε αγοράσει και όχι ιδιοκατασκευάσει; 14 14 14

Άσκηση 2.2 α) Το κόστος κτήσης του κτηρίου διαμορφώνεται σε: β) εάν η εταιρεία είχε αγοράσει το κτήριο το κόστος θα ήταν 15 15 15

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Κόστος απόσυρσης-αποκατάστασης στο τέλος ΩΖ Yποχρέωση για μελλοντική αποκατάσταση Παρούσα αξία του ονομαστικού ποσού που θα απαιτηθεί, με κατάλληλο επιτόκιο αυξάνει το κόστος κτήσης απόσβεση στην ΩΖ του παγίου αναγνωρίζεται ως ισόποση πρόβλεψη (υποχρέωση) εκτοκισμός υποχρέωσης μέχρι την αποκατάσταση αύξηση πρόβλεψης κάθε χρόνο εμφάνιση χρηματοοικονομικού εξόδου 16 16

Άσκηση 2.3 Το συνολικό κόστος κτήσης μίας ανεμογεννήτριας (1/1/Χ0) ανήλθε σε 50 εκ. Η ΩΖ θα είναι 20 έτη. Σύμφωνα με την συμφωνία, κατά την απόσυρσή της ανεμογεννήτριας θα απαιτηθεί δαπάνη η παρούσα αξία της οποίας (με επιτόκιο προεξόφλησης 3%) ανέρχεται σε 8 εκ., ενώ από την πώληση τμημάτων της θα εισπραχθεί ποσό του 2 εκ. Ζητείται: Να γίνουν οι εγγραφές: αναγνώρισης του παγίου διενέργειας αποσβέσεων στο πρώτο έτος 17 17

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Τρόποι κτήσης των παγίων : Αγορά με μετρητά. Αγορά με μακροπρόθεσμη πίστωση. Αγορά με χρεόγραφα. Ανταλλαγή με άλλο πάγιο. Ιδιοκατασκευή. Χρηματοδοτική μίσθωση (Leasing). Απόκτηση μέσω δωρεάς ή επιχορήγησης. 18 18

Άσκηση 2.4 I. Την 1/2/20Χ0 αγοράσθηκε ακίνητο στην οδό Σταδίου αξίας 80.000 με μετρητά. Κατά την εκτίμηση του μηχανικού η αξία του κτιρίου υπολογίστηκε σε 50.000, ενώ του οικοπέδου σε 30.000. Κωδ. Λογ/σμού 1/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 10 Γη 30.000 10.00 Οικόπεδο-Οδός Σταδίου 12 Κτήρια - τεχνικά έργα 50.000 12.00 Κτήρια-Οδός Σταδίου 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 80.000 19 19

Άσκηση 2.4 II. Στις 5/2/20Χ0 η εταιρεία κατέβαλλε 10.000 σε διαμορφώσεις χώρων και επισκευές, προκειμένου το κτίριο να καταστεί κατάλληλο για την χρήση του. Κωδ. Λογ/σμού 5/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 12 Κτήρια - τεχνικά έργα 10.000 12.00 Κτήρια-Οδός Σταδίου 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 10.000 20 20

Άσκηση 2.5 I. Η επιχείρηση Α, στις 10/2/Χ0, αγόρασε τοις μετρητοίς από τον προμηθευτή Χ ένα μηχάνημα αντί 20.000 συν Φ.Π.Α. 20% Κωδ. Λογ/σμού 10/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 20.000 13.00 Μηχανήματα 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 4.000 24.000 21 21

Άσκηση 2.5 II. Η επιχείρηση Α, κατέβαλλε στις 12/2/Χ0, για έξοδα μεταφοράς 150 και για έξοδα εγκατάστασης και συναρμολόγησης του μηχ/τος 300 συν Φ.Π.Α. 20%. Επίσης η επιχείρηση προυπολόγησε ότι τα 2 πρώτα εξάμηνα θα απαιτηθούν έξοδα συντήρησης 800. Κωδ. Λογ/σμού 12/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 450 13.00 Μηχανήματα 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 90 540 22 22

Άσκηση 2.5 III. Η επιχείρηση Α, εξασφάλισε στις 15/2/Χ0, έκπτωση από τον προμηθευτή X ύψους 1.000 συν το Φ.Π.Α., την οποία και εισέπραξε αυθημερόν. Κωδ. Λογ/σμού 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 15/2/20Χ0 Χρέωση Πίστωση 1.200 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.00 Μηχανήματα 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 1.000 200 23 23

Άσκηση 2.6 Η επιχείρηση Β, στις 25/3/Χ1, αγόρασε με πίστωση (λήγει το 25/3/Χ4) από τον προμηθευτή Υ ένα μηχάνημα συνολικής αξίας 17.000 συν Φ.Π.Α. 20% και αποδέχθηκε συναλλαγματική έκδοσης του Υ ονομαστικής αξίας 20.400. Η τιμή τοις μετρητοίς του μηχανήματος είναι 12.000. Κωδ. Λογ/σμού 25/3/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 12.000 13.00 Μηχανήματα 51 Αξιόγραφα εμπορικών υποχρεώσεων 51.24 Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων πληρωτέων 5.000 54 Υποχρεώσεις από φόρους και τέλη 3.400 54.02 Φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 51 Αξιόγραφα εμπορικών υποχρεώσεων 51.01 Γραμμάτια Πληρωτέα 20.400 24 24

Άσκηση 2.6 Η επιχείρηση Β, στις 25/3/Χ1, αγόρασε με πίστωση (λήγει το 25/3/Χ4) από τον προμηθευτή Υ ένα μηχάνημα συνολικής αξίας 17.000 συν Φ.Π.Α. 20% και αποδέχθηκε συναλλαγματική έκδοσης του Υ ονομαστικής αξίας 20.400. Η τιμή τοις μετρητοίς του μηχανήματος είναι 12.000. Κωδ. Λογ/σμού 31/12/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 65 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα 65.04 Τόκοι λοιπών υποχρεώσεων 51 Αξιόγραφα εμπορικών υποχρεώσεων 51.24 Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων πληρωτέων 1.250 1.250 25 25

Άσκηση 2.7 Η επιχείρηση Γ, στις 22/4/Χ1, αγόρασε από τον προμηθευτή Λ ένα οικόπεδο, με εκχώρηση 3.250 μετοχών της εταιρίας Μ αξίας 10 η μία. Η τιμή τοις μετρητοίς του οικοπέδου είναι 32.500. Κωδ. Λογ/σμού 22/4/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 10 Γη 32.500 10.01 Οικόπεδο 34 Επενδύσεις 32.500 34.01 Χρεόγραφα 26 26

Άσκηση 2.8 Η επιχείρηση Γ, στις 12/6/Χ1, αγόρασε από τον προμηθευτή Ζ ένα φορτηγό μάρκας VOLVO, με εκχώρηση 1000 κοινών μετοχών δικής της έκδοσης αξίας 12,5 η μία. Κωδ. Λογ/σμού 12/6/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 14 Μεταφορικά μέσα 12.500 14.01 Αυτοκίνητα-Φορτηγά 14.01.01 Φορτηγό μάρκας VOLVO 40 Κεφάλαιο 12.500 40.00 Καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο κοινών μετοχών 27 27

Άσκηση 2.9 Η επιχείρηση Δ, στις 15/7/Χ1, αγόρασε από τον προμηθευτή Υ ένα μηχάνημα τύπου 15i, η τιμή τοις μετρητοίς του οποίου ήταν 11.250, με εκχώρηση μηχανήματος τύπου 2i αξίας 5.125 και μετρητών. Κωδ. Λογ/σμού 15/7/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 11.250 13.00 Μηχανήματα 13.00.01 Μηχανήματα τύπου «15i» 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.00 Μηχανήματα 13.00.00 Μηχανήματα τύπου «2i» 38 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 38.01 Ταμείο 5.125 6.125 28 28

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Τα λογιστικά γεγονότα που σχετίζονται με τη χρήση των ενσώματων πάγιων περιουσιακών στοιχείων: Συντήρηση: η επέμβαση που γίνεται ώστε να διατηρηθεί το αρχικό επίπεδο της παραγωγικής χρησιμότητάς τους. Βελτίωση: η αναβάθμιση του επιπέδου παραγωγικής χρησιμότητάς τους. Επέκταση ή προσθήκη: ενέργειες που αποσκοπούν στην αύξηση της παραγωγικής χρησιμότητας τους. Επισκευή: αντικατάσταση ή η διόρθωση των ζημιών. Απόσβεση: η χρονική κατανομή της αποσβεστέας αξίας (τιμή κτήσης μείον υπολειμματική αξία) ενός πάγιου στοιχείου που υπολογίζεται βάσει της ωφέλιμης παραγωγικής ζωής του. 29 29

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Σκοπός της απόσβεσης είναι η κατανομή της αποσβεστέας αξίας στα έτη που το πάγιο παράγει οφέλη. Πρέπει να χρησιμοποιείται η μέθοδος που επιτυγχάνει την καλύτερη συσχέτιση Έχουν αναπτυχθεί αρκετοί μέθοδοι απόσβεσης αλλά στην πράξη κυριαρχεί η σταθερή μέθοδος Οι αποσβέσεις αναγνωρίζονται φορολογικά, δηλαδή μειώνουν τα φορολογητέα κέρδη και το φόρο Συμφέρει φορολογικά η σύντομη απόσβεση 30 30

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Βασικές έννοιες Οικονομική Ζωή Ωφέλιμη Ζωή Υπολειμματική αξία Αποσβέσεις Αποσβεστέα αξία Συσσωρευμένες αποσβέσεις Λογιστική αξία Αναπόσβεστη αξία Απομείωση 31 31

Χρονοδιάγραμμα Απόσβεσης ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΚΤΗΣΗΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ 0 Ν ΩΦΕΛΙΜΗ ΖΩΗ = Ν έτη, χλμ, τεμάχια, κτλ Χ ΑΠΟΣΒΕΣΜΈΝΑ ΠΑΓΙΑ Π ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΣΩΡΕΥΤΙΚΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΣΩΡΕΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΝΑΠΟΣΒΕΣΤΗ ΑΞΙΑ. ΑΠΟΣΒΕΣΤΕΑ ΑΞΙΑ 32 32

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Σημείωση: ΥΑ και ΩΖ υπόκεινται σε τακτική επανεκτίμηση σε κάθε ημερομηνία ισολογισμού τεκμηριωμένη κρίση υπάρχει περιθώριο «δημιουργικής» λογιστικής: αύξηση της ΥΑ και της ΩΖ μειώνει το ετήσιο έξοδο των αποσβέσεων εμφανίζει αυξημένο το πάγιο στον ισολογισμό μείωση της ΥΑ και της ΩΖ αυξάνει το ετήσιο έξοδο των αποσβέσεων εμφανίζει μειωμένο το πάγιο στον ισολογισμό 33 33

Άσκηση 2.10 Η επιχείρηση «Κ» αγόρασε την 01.01.20Χ0 ένα μηχάνημα για να το χρησιμοποιήσει για 5 έτη Την 31.12.20Χ4 η «Κ» πώλησε στην «Δ» το μηχάνημα για να το χρησιμοποιήσει άλλα 3 έτη και μετά να το αποσύρει για ανακύκλωση Ποια είναι η οικονομική / ωφέλιμη ζωή; 34 34

Μέθοδος της Σταθερής Απόσβεσης Ο συντελεστής αποσβέσεως είναι σταθερός κάθε χρόνο Ο υπολογισμός με βάση το συντελεστή γίνεται πάντοτε από την αρχική αξία του περιουσιακού στοιχείου π. χ. εάν η αξία των μηχανημάτων είναι 100.000 και υπολογίζεται απόσβεση με συντελεστή 10% για κάθε χρόνο σύμφωνα με τη μέθοδο της σταθερής απόσβεσης το ποσό της απόσβεσης θα ανέρχεται σε 10.000 ευρώ το χρόνο. Η αποσβεστέα αξία διαιρείται με τον αριθμό των ετών της προβλεπόμενης ζωής τού προς απόσβεση στοιχείου και βρίσκεται το ετήσιο ποσό της απόσβεσης, που παραμένει σταθερό σε όλα τα έτη της ωφέλιμης ζωής. 35 35

Μέθοδος της Σταθερής Απόσβεσης Εάν το πάγιο περιουσιακό στοιχείο έχει υπολειμματική αξία, αυτή λαμβάνεται υπόψη χρησιμοποιώντας τον τύπο: Ετήσιες αποσβέσεις = Αξία κτήσεως Υπολειμματική αξία Ωφέλιμη διάρκεια ζωής Έστω μηχάνημα αξίας κτήσεως 20.000, ωφέλιμης διάρκειας ζωής 20 ετών και υπολειμματική αξία στο τέλος του 20 ου έτους 1.000. Ετήσιες αποσβέσεις = 20.000 1.000 20 = 950 36 36

Μέθοδος της Φθίνουσας Απόσβεσης είναι η απόσβεση κατά την οποία το ποσό της απόσβεσης του πρώτου χρόνου της ωφέλιμης ζωής του παγίου είναι το μεγαλύτερο της περιόδου, ενώ κατά τα επόμενα χρόνια η απόσβεση βαίνει μειούμενη από χρήση σε χρήση. Οι βασικές μέθοδοι φθίνουσας απόσβεσης είναι οι εξής: του σταθερού ποσοστού (συντελεστή), που υπολογίζεται στην εκάστοτε φθίνουσα αναπόσβεστη αξία, και του φθίνοντος (μειούμενου) ποσοστού επί σταθερής αξίας (αρχική αξία). 37 37

Μέθοδος της Φθίνουσας Απόσβεσης Μέθοδος του σταθερού ποσοστού (συντελεστή) Ο συντελεστής παραμένει σταθερός Ο υπολογισμός της απόσβεσης γίνεται όχι από την αρχική αξία του περιουσιακού στοιχείου, αλλά κάθε φορά επί του υπολοίπου που εναπομένει από την αφαίρεση της απόσβεσης π.χ. εάν η αξία των μηχανημάτων είναι 20.000 και υπολογίζεται απόσβεση 10%, το ποσόν αυτής της απόσβεσης συνέχεια θα μειώνεται. Έτσι, η απόσβεση τον 1 ο χρόνο θα είναι 2.000, το 2 χρόνο 1.800, τον 3 ο χρόνο 1.620 κ.ο.κ. 38 38

Μέθοδος της Φθίνουσας Απόσβεσης Μέθοδος με μειούμενο συντελεστή το ποσό της απόσβεσης υπολογίζεται πάντοτε από την αρχική αξία αλλά με μειωμένο συντελεστή π.χ. τον 1 ο χρόνο με 12%, το 2 ο χρόνο με 10%, τον 3 ο χρόνο με 8% κ.ο.κ. Η συγκεκριμένη μέθοδος προσεγγίζεται με τη μέθοδο του αθροίσματος των αριθμών των ετών λειτουργίας Συντελεστής ετήσιας απόσβεσης = Υπόλοιπα έτη λειτουργίας από την αρχή του έτους Άθροισμα αριθμών ετών λειτουργίας του παγίου 39 39

Μέθοδος της Φθίνουσας Απόσβεσης Μέθοδος με μειούμενο συντελεστή Παράδειγμα: Έτη Συντελεστής Αξία Υπόλοιπα έτη Αποσβέσεις απόσβεσης κτήσεως λειτουργίας 2015 5/15 120.000 40.000 5 2016 4/15 120.000 32.000 4 2017 3/15 120.000 24.000 3 2018 2/15 120.000 16.000 2 2019 1/15 120.000 8.000 1 Σύνολο 120.000 15 40 40

Απόσβεση βάσει Μονάδων Παραγωγής η αποσβεστέα αξία διαιρείται με το συνολικό αριθμό των μονάδων που εκτιμάται ότι θα παράγει το πάγιο στοιχείο σε ολόκληρη την ωφέλιμη ζωή του και προσδιορίζεται η απόσβεση ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος. Οι ετήσιες αποσβέσεις βάσει αυτής της μεθόδου υπολογίζονται ως εξής: Ετήσιες αποσβέσεις = Ετήσιες μονάδες παραγωγής * Αποσβέσιμη αξία Ωφέλιμη διάρκεια ζωής 41 41

Απόσβεση βάσει Μονάδων Παραγωγής Παράδειγμα: Η αξία κτήσεως παραγωγικού μηχανήματος είναι 80.000. Έστω ότι η ωφέλιμη διάρκεια ζωής αυτού του παραγωγικού μηχανήματος βάσει των προδιαγραφών του κατασκευαστή είναι 160.000 τεμάχια παραγωγής. Εάν το μηχάνημα κατά τον 1 ο χρόνο λειτουργίας του παρήγαγε 16.000 τεμάχια, δηλαδή το 10% (16.000 / 160.000) της παραγωγικής του δυνατότητας, η απόσβεση για αυτόν τον χρόνο θα είναι 8.000, δηλαδή το 10% της αξίας κτήσης του. Αν τον 2 ο χρόνο παρήγαγε 40.000 τεμάχια, δηλαδή το 25% (40.000 / 160.000) της παραγωγικής του δυνατότητας, η απόσβεση για αυτόν τον χρόνο θα είναι 40.000, δηλαδή το 25% της αξίας κτήσης του. 42 42

Άσκηση 2.11 Στις 31/12/Χ1 η επιχείρηση καταλόγισε τις αποσβέσεις του μηχανήματος 15i. Το ύψος των ετησίων αποσβέσεων ανέρχεται σε 500. Κωδ. Λογ/σμού 31/12/20Χ1 Χρέωση Πίστωση 66 Αποσβέσεις 500 66.03 Αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 13.02 Σωρευμένες αποσβέσεις μηχανολογικού εξοπλισμού 500 43 43

Άσκηση 2.12 Επιχείρηση πούλησε ένα μηχάνημα στις 31/12/20Χ1 αντί 15.000. Από αυτήν την πώληση προέκυψε κέρδος 5.000. Η ετήσια απόσβεση του μηχανήματος ήταν 2.000 και το κόστος κτήσης του 17.000. Πότε αγοράσαμε το μηχάνημα; 44 44

Άσκηση 2.13 Επιχείρηση πούλησε ένα μηχάνημα στις 31/12/20Χ1 αντί 15.000. Από αυτήν την πώληση προέκυψε κέρδος 5.000. Η ετήσια απόσβεση του μηχανήματος ήταν 2.000 και το κόστος κτήσης του 17.000. Να γίνουν οι ημερολογιακές εγγραφές του έτους πώλησης. 45 45

Άσκηση 2.14 Η εταιρεία ΑΒC" έχει πάγια αξίας 25000. Η μέθοδος απόσβεσης είναι η σταθερή. Η ωφέλιμη ζωή τους είναι 10 έτη και η υπολειμματική αξία έχει υπολογιστεί στο 10% του κόστους κτήσης. Η εταιρεία αλλάζει τον τρόπο απόσβεσης μετά το τέλος του 4 ου έτους στη φθίνουσα μέθοδο (αθροίσματος ψηφίων ΩΖ). Σύμφωνα με την επανεκτίμηση, η απομένουσα ωφέλιμη ζωή είναι 10 έτη και η υπολειμματική αξία επαναπροσδιορίζεται στο 12% του κόστους κτήσης. Να βρεθεί: a) H ετήσια απόσβεση στο τέλος του 4ου έτος. b) Oι σωρευμένες αποσβέσεις στο 5ο έτος. 46 46

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Απομείωση παγίων Απομείωση είναι το ποσό κατά το οποίο η λογιστική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη Η αξία ενός στοιχείου ανακτάται είτε μέσω πώλησης (καθαρό ποσό) είτε μέσω των ωφελειών που θα αποφέρει από τη χρήση του (παρούσα αξία καθαρών ωφελειών) Δηλαδή, ανακτήσιμη αξία είναι τα οφέλη που αναμένει να αντλήσει η επιχείρηση από τη χρήση ή τη διάθεσή του, το μεγαλύτερο μεταξύ: α) «εύλογης αξίας» (μείον έξοδα πώλησης), και β) «αξίας χρήσης» 47 47

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Αξία χρήσης περιουσιακού στοιχείου η παρούσα αξία των μελλοντικών χρηματοροών (ή άλλων ωφελειών) από τη χρήση ή/και διάθεση του στοιχείου στο τέλος της ζωής του η παρούσα αξία μελλοντικών μισθωμάτων ενός παγίου, πλέον η παρούσα αξία του ποσού από τη ρευστοποίησή του στο τέλος της ωφέλιμης ζωής Εύλογη αξία είναι η τιμή ανταλλαγής ενός περιουσιακού στοιχείου ή διακανονισμού μιας υποχρέωσης, μεταξύ πρόθυμων και ενήμερων μερών που ενεργούν υπό κανονικές στην αγορά συνθήκες, κατά την ημερομηνία μέτρησης. 48 48

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Ενδείξεις απομείωσης, μεταξύ άλλων, αποτελούν: η μείωση της αξίας ενός στοιχείου πέραν του ποσού που θα αναμενόταν ως αποτέλεσμα του χρόνου ή της κανονικής χρήσης του, δυσμενείς μεταβολές στο τεχνολογικό, οικονομικό και νομικό περιβάλλον της οντότητας, η αύξηση των επιτοκίων της αγοράς ή άλλων ποσοστών αποδόσεων μιας επένδυσης που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ανακτήσιμης αξίας του στοιχείου και απαξίωση ή φυσική βλάβη ενός στοιχείου. 49 49

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Η απομείωση αναγνωρίζεται: Στα ΕΛΠ, μόνο όταν κρίνεται ότι η ζημία είναι σημαντική (materiality threshold) και μόνιμη η μονιμότητα κρίνεται με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες κατά την στιγμή της κρίσης είναι δυνατόν, εάν αλλάξουν οι συνθήκες, είτε να αναστραφεί η απομείωση είτε να απαιτηθεί η διενέργεια μεγαλύτερης Στα ΔΛΠ, αναγνωρίζεται σε κάθε περίπτωση, έστω και εάν δεν είναι μόνιμη 50 50

Ομάδα 1: Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Η απομείωση: είναι ζημία στην ΚΑΧ μειώνει την αξία του παγίου μέσω αντιθέτου (σωρευμένη απομείωση παγίων) οι αποσβέσεις μετά την απομείωση υπολογίζονται με βάση την απομειωμένη λογιστική αξία του παγίου και τα υπόλοιπα έτη ωφέλιμης ζωής αντιστρέφεται στα αποτελέσματα ως κέρδος με αύξηση της λογιστικής αξίας του παγίου (μείωση αντίθετου) όριο αναστροφής είναι η λογιστική αξία που θα είχε το πάγιο εάν δεν είχε απομειωθεί και αποσβενόταν βάσει της αρχικής αξίας 51 51

Άσκηση 2.15 Η επιχείρηση αγόρασε την 1/1/20Χ0 ένα κτίριο αντί 1.000.000 Συντελεστής απόσβεσης 5%, μηδενική υπολειμματική αξία Σωρευμένες αποσβέσεις 31/12/20Χ3 200.000. Λόγω μεταβολής των συνθηκών στην αγορά και υποβάθμισης της περιοχής, η τρέχουσα εμπορική αξία του κτιρίου (31/12/20Χ3) είναι 600.000. Η αξία των μελλοντικών ωφελειών (μισθώματα) αναμένεται ότι θα ανέρχεται στις 550.000. Ζητείται: Έλεγχος απομείωσης και οι σχετικές εγγραφές Υπολογισμός των αποσβέσεων του 20Χ4 52 52

Άσκηση 2.15 Κωδ. Λογ/σμού 31/12/20Χ3 Χρέωση Πίστωση 61 Ζημιές επιμέτρησης περιουσιακών στοιχείων 200.000 61.01 Απομείωση ενσώματων παγίων 61.01.02 Απομείωση κτιρίων 12 Κτήρια - τεχνικά έργα 200.000 12.03 Σωρευμένες απομειώσεις κτηρίων τεχνικών έργων Αποσβέσεις 20Χ4 (μετά την απομείωση) Μετά την απομείωση, η επιχείρηση έχει ένα πάγιο λογιστικής αξίας 600.000 αποσβέσιμο σε 16 έτη ΩΖ Ετήσιες αποσβέσεις = 600.000 / 16 = 37.500 53 53

Άσκηση 2.16 Η εταιρία "Α" απέκτησε τοις μετρητοίς την 2/1/20Χ0 μηχάνημα αξίας 100.000 και ωφέλιμης ζωής 20 έτη. Την 2/1/20Χ2 καταστράφηκε ένα εξάρτημα του μηχανήματος χωρίς η επιχείρηση να έχει την δυνατότητα αντικατάστασης του. Το μηχάνημα συνεχίζει να είναι λειτουργικό με μειωμένη όμως απόδοση. Γι' αυτό το λόγο η επιχείρηση εκτίμησε ότι υπάρχει μόνιμη απομείωση καθόσον η ανακτήσιμη αξία του ήταν 72.000, χωρίς όμως να μεταβληθεί η ωφέλιμη ζωή του. Την 1/1/20Χ4 η επιχείρηση κατάφερε να αντικαταστήσει το κατεστραμμένο εξάρτημα με καινούργιο με αποτέλεσμα η ανακτήσιμη αξία να εκτιμηθεί στις 82.000. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές των ετών 20Χ0 έως 20Χ4. 54 54

Άυλα Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Ταυτοποιήσιμα στοιχεία (δυνάμενα να πωληθούν μόνα τους) Μη χρηματικά (non-monetary) στοιχεία Κατέχονται για χρήση στην παραγωγική διαδικασία ή για την παροχή αγαθών και υπηρεσιών, για εκμίσθωση σε τρίτους ή για άλλους διοικητικούς σκοπούς Αναγνωρίζονται, κατά κανόνα, μόνο τα αγοραζόμενα, όχι τα εσωτερικά αναπτυσσόμενα Εξαίρεση οι «δαπάνες ανάπτυξης» Παραδείγματα: εμπορικά σήματα, πατέντες, πνευματικά δικαιώματα, άλλα δικαιώματα, υπεραξία, δαπάνες ανάπτυξης 55 55 55

Άυλα Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Α) άυλα με ορισμένη ΩΖ υπόκεινται σε απόσβεση στην ΩΖ (συνήθως με τη σταθ. μέθοδο) και σε έλεγχο απομείωσης (δηλαδή ελέγχεται εάν η λογιστική αξία είναι ανακτήσιμη) π.χ.: πατέντες, πνευματικά δικαιώματα, άδειες Β) άυλα με απεριόριστη ΩΖ (κατά κρίση) δεν υπόκεινται απόσβεση αλλά σε έλεγχο απομείωσης σε ετήσια βάση π.χ.: υπεραξία (goodwill), εμπορικά σήματα 56 56 56

Υπεραξία Άυλα Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία είναι η διαφορά του τιμήματος εξαγοράς μιας επιχείρησης και της εύλογης αξίας των καθαρών περιουσιακών στοιχείων της εξαγορασμένης επιχείρησης Οι εύλογες αξίας εξαγοράς είναι οι νέες αξίες κτήσης Ο αγοραστής καταβάλει την υπεραξία (υπερτίμημα) επειδή αναμένει να αποκομίσει υπερκέρδη στο μέλλον Η υπεραξία θεωρείται ότι έχει απεριόριστη ΩΖ, ελεγχόμενη για απομείωση, είτε αποσβένεται στα 10 έτη Αφορά τις ενοποιημένες καταστάσεις, όχι τις ατομικές 57 57 57

Άυλα Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης Έρευνα (για τη Λογιστική) είναι η οργανωμένη οικονομική και τεχνική προσπάθεια για νέα γνώση Ανάπτυξη (για τη Λογιστική) είναι η περαιτέρω προσπάθεια, αφού έχει επιτευχθεί η απόκτηση νέας γνώσης, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη ενός νέου προϊόντος ή υπηρεσίας 58 58 58

Άυλα Μη Κυκλοφορούντα / Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Λογιστική δαπανών έρευνας και ανάπτυξης Οι δαπάνες έρευνας αναγνωρίζονται ως έξοδα Οι «δαπάνες ανάπτυξης» μπορεί να αναγνωρίζονται ως άυλο πάγιο στοιχείο, εάν καλύπτονται τα εξής κριτήρια: 1. Πρόθεση και τεχνική ικανότητα για ολοκλήρωση του άυλου στοιχείου 2. Ικανότητα χρήσης ή πώλησης του στοιχείου 3. Ύπαρξη μελλοντικών οικονομικών ωφελειών (απαιτείται υψηλή πιθανότητα ανακτησιμότητα) 4. Δυνατότητα αξιόπιστης μέτρησης των δαπανών που απορροφά το άυλο στοιχείο Παράδειγμα: Δαπάνες ανάπτυξης νέας παραγωγικής διαδικασίας 59 59 59