ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ (Σύντομη ενημέρωση από ERS - ELF) Οι οξείες λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνουν την πνευμονία (λοίμωξη της κυψελίδας του πνεύμονα), καθώς επίσης λοιμώξεις που επηρεάζουν τους αεραγωγούς, όπως η οξεία βρογχίτιδα και η βρογχιολίτιδα, η γρίπη και ο κοκίτης. Αποτελούν κύρια αιτία ασθενειών και θανάτων σε παιδιά και ενήλικες ανά τον κόσμο. Η σοβαρότητα των λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος ενδέχεται να υποτιμηθεί. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ Οι κύριες λοιμώξεις περιλαμβάνουν: Η οξεία βρογχίτιδα αποτελεί βραχεία λοίμωξη των αεραγωγών που επηρεάζει 30-50 άτομα σε κάθε 1.000 κάθε έτος. Η βρογχιολίτιδα αποτελεί λοίμωξη των κατώτερων αεραγωγών η οποία επηρεάζει βρέφη και νήπια μικρότερα της ηλικίας των 2 ετών. Πρόκειται για την πιο κοινή αιτία εισαγωγής σε νοσοκομεία για βρέφη ηλικίας κάτω του 1 έτους.
ΓΡIΠΗ Η γρίπη εμφανίζεται σε ετήσιες επιδημίες και περιστασιακά πανδημίες, όπου η έξαρσή της καλύπτει μια ακόμα μεγαλύτερη γεωγραφική περιοχή. Οι πιο σοβαρές μορφές της λοίμωξης αυτής εμφανίζονται σε ανθρώπους ηλικίας άνω των 65 ετών, παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών και άτομα κάθε ηλικίας με συγκεκριμένες προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις. Υπάρχουν αρκετές υποκρύπτουσες συνθήκες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο νοσηλείας λόγω γρίπης. Μεταξύ αυτών είναι ο διαβήτης, καρδιακές, πνευμονικές και νευρολογικές νόσοι, καθώς επίσης το άσθμα. Η πνευμονία αποτελεί λοίμωξη του πνεύμονα, και την πιο συχνή αιτία θανάτου λόγω λοίμωξης σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Προκαλεί συμπτώματα για 3-4 εβδομάδες και είναι πιο κοινή σε πολύ νεαρά παιδιά και ηλικιωμένους ενήλικες. Υπάρχουν τρεις τύποι πνευμονίας: Πνευμονία της κοινότητας (CAP), από την οποία μολύνεται κάποιος μέσω επαφής με τη λοίμωξη στην καθημερινή ζωή. Λοιμώξεις πνευμόνων Πνευμονία Νοσοκομειακή πνευμονία, από την οποία μολύνεται κάποιος έπειτα από κάποια χρονική περίοδο στο νοσοκομείο. Πνευμονία του αναπνευστήρα (VAP), η οποία προκύπτει έπειτα από διαδικασία η οποία ονομάζεται ενδοτραχειακή διασωλήνωση, όταν εισάγεται σωλήνας στην τραχεία για να βοηθήσει ένα άτομο να αναπνεύσει. Απόστημα πνεύμονος
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Το κύριο σύμπτωμα της οξείας βρογχίτιδας είναι ο βήχας που δεν μπορεί να εξηγηθεί από μια υπάρχουσα μακροχρόνια πάθηση των πνευμόνων. Η βρογχιολίτιδα προκαλεί σε μωρά και νήπια παρατεταμένα συμπτώματα συριγμού και βήχα, τα οποία διαρκούν εβδομάδες ακόμα και μήνες μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων. ΓΡIΠΗ Η συνήθης μορφή γρίπης μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως πυρετό, μυϊκούς πόνους, πονοκέφαλο, βήχα, πονόλαιμο και ρινική συμφόρηση. Σε περίπτωση που η λοίμωξη είναι πιο σοβαρή, μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία. Όσοι πάσχουν από πνευμονία παρουσιάζουν βήχα σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, όπως πυρετό ή δύσπνοια χωρίς προφανή αιτία. ΑΙΤΙΕΣ Οι λοιμώξεις προκαλούνται από μικρο-οργανισμούς, γνωστοί ως βακτήρια ή ιοί. Μας περιβάλλουν εκατομμύρια οργανισμοί. Οι ιοί μεταφέρονται σε μικροσκοπικά σταγονίδια και διαδίδονται μεταξύ των ανθρώπων όταν βήχει ή φτερνίζεται κάποιος που φέρει τον ιό. Τα άτομα που μολύνονται παράγουν αντισώματα για να καταπολεμήσουν τον ιό. Μόλις καταπολεμήσουν αυτό το στέλεχος, θα μπορούν να
το αντιμετωπίσουν εάν μολυνθούν ξανά. Συν τω χρόνω, ο ιός μπορεί να αλλάξει σε διάφορες μορφές, το οποίο σημαίνει πως ο οργανισμός ίσως να μην έχει τα σωστά αντισώματα για να τον καταπολεμήσει ξανά. Το 90% σχεδόν των κρουσμάτων οξείας βρογχίτιδας σχετίζεται με ιούς όπως η γρίπη και ο ρινοϊός. Λιγότερο από 10% σχετίζεται με βακτήρια. Η βρογχιολίτιδα προκαλείται πιο συχνά από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) σε νήπια και βρέφη. ΓΡIΠΗ Υπάρχουν τρεις ιοί γρίπης, οι A, B και C. O ιός Α έχει το μεγαλύτερο αντίκτυπο, ο Β προκαλεί λιγότερο σοβαρή ασθένεια και ο C δεν προκαλεί καμία ασθένεια στους ανθρώπους. Όταν αναπτύσσεται ένα νέο στέλεχος στο οποίο οι άνθρωποι δεν έχουν καμία αντίσταση, δύναται να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια της επιδημίας της γρίπης των χοίρων το 2009. Η πιο κοινή αιτία πνευμονίας σε ενήλικες είναι ένα βακτήριο που ονομάζεται Στρεπτόκοκκος πνευμονίας. Οι ιοί μπορούν και αυτοί να προκαλέσουν πνευμονία, συνηθέστερα ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) σε μικρά παιδιά, και μερικές φορές η γρίπη. Η νοσοκομειακή πνευμονία προκαλείται από τα μικρόβια ενός νοσοκομείου, ενώ η πνευμονία της κοινότητας προκαλείται από διάφορα μικρόβια σε μία κοινότητα.
ΠΡΟΛΗΨΗ Ο καλύτερος τρόπος για πρόληψη των λοιμώξεων είναι μέσω εμβολιασμών. Ο εμβολιασμός κατά της πνευμονίας και της γρίπης πραγματοποιείται συνήθως σε ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι ή οι πολύ νέοι, οι οποίοι διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο, προστατεύοντάς τους από τις ασθένειες. Επί του παρόντος δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV), ωστόσο έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη εξετάζει την ανάπτυξη αυτού. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ένας τρόπος για τη θεραπεία μιας λοίμωξης είναι μέσω φαρμάκων, γνωστά ως αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά πρέπει να συνταγογραφούνται μόνο όταν είναι απαραίτητο, διαφορετικά ενδέχεται να αναπτυχθεί αντίσταση στα αντιβιοτικά. Η αντίσταση στα αντιβιοτικά προκύπτει όταν ένα βακτήριο εκτίθεται τακτικά στο ίδιο φάρμακο με την πάροδο του χρόνου και τελικά μεταλλάσσεται και αναπτύσσει αντίσταση στο συγκεκριμένο φάρμακο. Η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών για τη θεραπεία ήπιων ασθενειών επιταχύνει το πρόβλημα της αντίστασης στα αντιβιοτικά, σε σύγκριση με τις περιπτώσεις που τα φάρμακα χρησιμοποιούνται μόνο σε σοβαρά περιστατικά. Τα άτομα που πιστεύουν ότι πάσχουν από βρογχίτιδα δεν χρειάζεται να επισκεφθούν ιατρό για τη διάγνωση, εκτός και αντιμετωπίζουν σοβαρά ή εμμένοντα συμπτώματα. Οι περισσότερες περιπτώσεις οξείας βρογχίτιδας δεν χρειάζονται φάρμακα για τη θεραπεία τους, ενώ τα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι με ξεκούραση και κατανάλωση υγρών. Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία επίδραση στους ιούς, και συνεπώς δεν συνταγογραφούνται για τη θεραπεία οξείας βρογχίτιδας. Η διάγνωση της βρογχιολίτιδας γίνεται μέσω παρακολούθησης των συμπτωμάτων και ανάλυσης της αναπνοής ενός παιδιού. Τα μωρά που έχουν μολυνθεί με τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) συνήθως χρειάζονται υποστηρικτική φροντίδα, όχι όμως φαρμακευτική αγωγή. Σε εξαιρετικά ακραίες περιπτώσεις, τους χορηγούνται αντι-ιικά φάρμακα.
ΓΡIΠΗ Τα άτομα που είναι σε φόρμα και υγιή δεν χρειάζεται να επισκεφθούν γιατρό για τη διάγνωση της γρίπης. Υπάρχει συνήθως η δυνατότητα θεραπείας των συμπτωμάτων της γρίπης στο σπίτι με ξεκούραση και κατανάλωση άφθονου νερού. Τα αντι-ιικά φάρμακα χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία της γρίπης σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για άλλες επιπλοκές. Ο γιατρός θα διαγνώσει τη γρίπη βάσει των συμπτωμάτων και του ιατρικού ιστορικού ώστε να αποφανθεί εάν το άτομο αυτό βρίσκεται σε κίνδυνο. Μια ακτινογραφία μπορεί να φανεί χρήσιμη για να εξεταστεί αν υπάρχει πνευμονία, ενώ ενδέχεται να δείξει κάποια σκιά στους πνεύμονες εάν υπάρχει λοίμωξη. Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της πνευμονίας, ενώ πρέπει να χρησιμοποιηθούν διάφορες προσεγγίσεις σύμφωνα με τον κίνδυνο του ατόμου και τη σοβαρότητα της ασθένειας. ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Η ορθή χρήση αντιβιοτικών είναι ζωτικής σημασίας για να πάψουν οι περιπτώσεις λοιμώξεων που είναι ανθεκτικές στη χρήση αντιβιοτικών Υπάρχει ανάγκη για ανάπτυξη νέων ή πιο αποτελεσματικών εμβολίων κατά των πνευμονικών λοιμώξεων και ιών Πρέπει να σχεδιαστούν νέες θεραπευτικές στρατηγικές ενάντια στα βακτήρια που είναι ανθεκτικά σε φάρμακα.